علوم اجتماعی

امروزه، بازی های رایانه ای صنعت جهانی بزرگی است که با صنعت های انتشار کتاب، موسیقی و فیلم در حال رقابت است و محصولات این صنعت به صورت گسترده ای از سوی کودکان و نوجوانان برای پر کردن اوقات فراغت استفاده می شود. بازی های رایانه ای همراه با سرگرمی و لذت، ایماژها و دیدگاه های بسته بندی شده ای را در قالب کلیشه ها ارائه می دهند. پژوهش حاضر با مطالعه بر روی مجموعه بازی رایانه ای السا در پی واسازی کلیشه های جنسیتی زنانه است. این مطالعه ضمن بررسی بازنمایی جنسیت در این مجموعه بازی، نشان می دهد چه دلالت ها و مضامین پنهانی در پس برساخت نمونه آرمانی زنانه نهفته است. به طورکلی این پژوهش برای رمزگشایی از مضامین و کلیشه های جنسیتی پنهان شده در این مجموعه بازی از رویکرد کیفی و روش نشانه شناسی استفاده می کند. یافته ها نشان داد حضور شخصیت زن در اغلب صحنه ها تروماتیک و مسئله دار است؛ از جمله مقوله های کلیشه ای برسازنده این هویت تروماتیک عبارت اند از: قرار گرفتن در نقش های تعیین شده، بدن تربیت پذیر، نمایش توأم با رضایت و حضور پنهان سوژه حامی. کلیشه های جنسیتی نهفته در پس این بازی، زنان را متعلق به خانه و محیط آن می داند و از طریق طبیعی سازی نقش های جنسیتی در پی تشدید روابط موجود است.

۹۸۳.

جنسیت و حق به شهر: آزمون نظریه لوفور در تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: لادن رهبری محمود شارع پور

منبع: جامعه شناسی ایران سال پانزدهم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: جنسیت شهر حق شهروندی فضا طبقه

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۶۷۰ تعداد دانلود : ۱۴۷۹

این مطالعه نظریة حق به شهر هانری لوفور را در شهر تهران به آزمون گذاشته و میزان کاربست پذیری آن را در زمینة اجتماعی- شهروندی ایران ارزیابی می کند؛ ضمن این که احتمال وجود تفاوت های جنسیتی در بهره مندی از حق به شهر را نیز مورد بررسی قرار می دهد. نتایج حاصل از پیمایش انجام شده در جمعیت نمونه 168 نفری از زنان و مردان ساکن مناطق بیست و دوگانه شهر تهران نشان می دهد که نظریه حق به شهر لوفور در بستر شهروندی تهران کاربست پذیری دارد. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که مفهوم تولید فضا که در نظریة لوفورنقش کلیدی دارد، تأثیر معناداری بر ادراک از حق به شهر در تهران ندارد که این می تواند ناشی از تفاوت های زمینه ای در ادراک از مفهوم حق و یا تفاوت در معنای شهروندی در اجتماعات متفاوت باشد. نتیجة رگرسیون لجستیک نیز نشان داد که تفاوت های جنسیتی در بهره مندی از حق به شهر وجود دارد. این مطالعه نشان می دهد که مشارکت زنان در شهر و اختصاص یابی فضای شهری به زنان کمتر از مردان است و جنسیت در کنار طبقه، نقش کلیدی در اختصاص دهی فضاها به اقشار اجتماع بازی می کند.

۹۸۴.

جامعه بی انضباط ، فراتحلیل قانون گریزی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد رضایی حمید عباداللهی

منبع: مطالعات ملی ۱۳۸۵ پاییز شماره ۲۷

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات

تعداد بازدید : ۳۶۶۹ تعداد دانلود : ۲۳۶۵

این مقاله در سه بخش تنظیم شده است. در بخش اول به این پرسش پرداخته می شود که چرا جامعه ایران با مساله ای به نام قانون گریزی مواجه است؟ در بخش دوم سعی شده تا مطالعاتی که به موضوع قانون و رعایت آن پرداخته اند، مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد. استدلال اصلی ما در این مقاله آن است که تحلیل های ارایه شده در این زمینه ناکار آمدند. لذا، در بخش نهایی با طرح مفاهیمی نظیر «جامعه بی انضباط» و «نهادهای مراقبت و تنبیه»، الگوی دیگری برای مطالعه قانون گریزی در ایران پیشنهاد شده است.

۹۸۵.

دو جهانی شدن ها و آینده ی جهان

نویسنده: سعیدرضا عاملی

منبع: کتاب ماه ۱۳۸۲ شماره ۶۹ و ۷۰

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی

تعداد بازدید : ۳۶۶۶ تعداد دانلود : ۱۴۱۸

۹۸۶.

ترجیحات جنسی و گرایش زنان همسردار به رفتار باروری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حبیب احمدی مـژده جمالی

منبع: مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ۱۳۸۵ شماره ۴۷

کلیدواژه‌ها: اعتبار آگاهی نگرش پیشگیری ایدز

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۶۶۶ تعداد دانلود : ۱۸۲۵

"هدف از این پژوهش، شناخت عوامل موثر بر آگاهی و نگرش معتادان زندانی نسبت به ایدز و راه های پیشگیری از آن است. جامعه آماری در این پژوهش معتادان محبوس در اردوگاه معتادان شهر شیراز می باشد. این تحقیق به شیوه پیمایشی انجام شده است و به دلیل محدود بودن جامعه آماری، نمونه مورد مطالعه همان جامعه آماری به شمار می آید، که با 16.3 درصد کاهش به 281 نفر رسیده است. نظریه های مورد استفاده شامل نظریات پیرامون تبیین مساله اجتماعی هستند که عبارتند از: نظریه کارکردگرایی انسان شناسی، نظریه کارکردگرایی جامعه شناختی و نظریه انتقادی. علاوه بر آنها، نظریه روان شناسان اجتماعی نظیر لوین، روزن اشتیل، کرچ، کراچفیلد و بالاچی نیز در تحقیق مورد استفاده قرار گرفته اند که پیرامون شناخت عوامل موثر بر نگرش اجتماعی افراد می باشد. در این پژوهش متغیر میزان آگاهی از ایدز و راه های پیشگیری از آن به عنوان متغیر واسطه ای در نظر گرفته شد. بنابراین، دو دسته فرضیه در تحقیق وجود دارد. در نتیجه رابطه متغیرهای مستقل یک بار با متغیر واسطه یعنی آگاهی از ایدز و راه های پیشگیری از آن در نظر گرفته شده است و بار دیگر، رابطه متغیرهای مستقل با متغیر وابسته یعنی نگرش نسبت به ایدز مورد توجه قرار گرفته است. و نهایتا، با استفاده از تحلیل مسیر، مدل نهایی به دست آمده برای متغیر وابسته ترسیم شده است. نتایج نهایی رابطه متغیرهای مستقل با متغیر واسطه و وابسته نشان می دهد که میزان آگاهی از ایدز و راه های پیشگیری از آن با متغیرهای میزان تحصیلات، میزان درآمد، جنسیت و طول مدت محکومیت رابطه معنی دار دارد و نگرش نسبت به ایدز با متغیرهای میزان آگاهی از ایدز و راه های پیشگیری از آن و میزان تحصیلات رابطه ای معنی دار دارد. "

۹۸۷.

مسئله شناسی و مسئله یابی در جامعه ایرانی: نوشتاری درباره آسیب شناسی فرهنگی و مدیریتی فرایند تصمیم گیری و برنامه ریزی در کشور

نویسنده: حسن بنیانیان

منبع: سوره اندیشه آذر و دی ۱۳۸۹ شماره ۴۶ و ۴۷

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات

تعداد بازدید : ۳۶۶۶ تعداد دانلود : ۳۴۸۱

دکتر حسن بنیانیان یکی از چهره هایی است که هم تجربه زیادی در عرصه های مختلف اجرایی کشور داشته و هم مشهور به فکر و ارائه طرح های نظری کاربردی در حل مسائل فرهنگی کشور است. تحلیل جامع و مفید مسائل نظام اجتماعی در ایران، تنها با به کارگیری توأمان دانش و تجربه اجرایی، نزدیک به واقعیت خواهد بود؛ امری که در میان مدیران و دانشگاهیان ناشناخته نیست، ولی همچنان یکی از دغدغه های اصلی جامعه علمی است.

۹۸۸.

نگاهی به جامعه شناسی جوانان

نویسنده: باقر ساروخانی

منبع: دانشکده سال اول تابستان ۱۳۵۴ شماره ۳

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی فرهنگ

تعداد بازدید : ۳۶۶۸ تعداد دانلود : ۱۰۸۲

۹۸۹.

رابطه فرهنگ سازمانی و استراتژی در سازمان‌های رسانه‌ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهرداد احمدی

منبع: پژوهش های ارتباطی ۱۳۸۴شماره ۴۴

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات ارتباطات و فرهنگ

تعداد بازدید : ۳۶۶۵

"در مقاله حاضر ابتدا با نگاهی به فرهنگ رسانه‌ها، به بررسی فرهنگ سازمانی سه سازمان رسانه‌ای (بی‌بی‌سی، سی‌ان‌ان و سونی) پرداخته‌ شده و در ادامه پس از بررسی استراتژی سازمان رسانه‌ای، استراتژی‌های سه سازمان یادشده در واکنش به تغییرات محیطی، مورد مداقه قرار گرفته، و رابطه فرهنگ سازمانی و استراتژی‌ بررسی و در پایان فرهنگ سازمانی مناسب با توجه به استراتژی سازمان رسانه‌ای پیشنهاد شده است. در این مقاله تأکید می‌شود که فرهنگ تأثیر بسیاری بر برنامه‌های استراتژیک شرکت‌های رسانه‌ای دارد و بستر مناسبی برای برنامه‌های استراتژیک فراهم می‌سازد، زیرا عامل کلیدی برای انگیزش درونی و خلاقیت‌ محسوب می‌شود. فرهنگ سازمانی مانند یک موجود زنده دستخوش تغییر است و بقای یک سازمان به نوشدن تدریجی فرهنگ سازمانی و انطباق آن با نیازهای جدید بستگی دارد. "

۹۹۰.

بررسی برخی از ویژگی های اجتماعی نمایندگان مجلس شورای اسلامی در خلال شش دوره قانون گذاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمود کتابی وحید قاسمی رضا معصومی

منبع: پژوهشی دانشگاه اصفهان ۱۳۸۳ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: ویژگی های اجتماعی انتخابات مجلس شورای اسلامی طبقه اجتماعی تحرک اجتماعی نمایندگان

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی فرهنگ

تعداد بازدید : ۳۶۶۳ تعداد دانلود : ۱۴۷۶

"مجلس شورای اسلامی در استانه پایان ششمین دوره قانونگذاری خود قرار دارد. مجلس در این دوره نیز قوانینی را در زمینه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی به تصویب رسانده است که سرنوشت جامعه ما را تا به امروز رقم زده است. بدیهی است شرح کامل و بررسی و تجزیه تحلیل تمامی اقدامات و ویژگیهای گوناگون مجلس از گنجایش این مقاله خارج است. هدف مقاله حاضر بررسی وضعیت نمایندگان از لحاظ سنی، جنسی، تحصیلی و سابقه نمایندگی، از دوره اول تا پایان دوره ششم است. همچنین مطالعه میزان تحرک اجتماعی صورت گرفته در خلال دوره های مختلف، شناسایی نمایندگان جدیدی که در هر دوره برای اولین بار به مجلس راه یافته اند و ویژگیهای اجتماعی ممتازی که سبب انتخاب انها شده است، از هدف های مقاله حاضر به شمار می اید. از این طریق میتوان به روند تغییر سلیقه و نگرش های مردم در نقش رای دهنده و انتخاب کننده پی برد و احتمالا ترکیب نیروها و شخصیت هایی را که در دوره های بعدی به مجلس راه خواهند یافت را میتوان پیش بینی کرد. "

۹۹۱.

تلویزیون و هژمونی فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: تقی آزاد ارمکی جمال محمدی

منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات ۱۳۸۵ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: هژمونی فرهنگ عامه استیضاح ایدئولوژی ارگانیک خوانش مرجح عرف عام گفتمان و ترکیب بندی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۶۶۳

سریال نرگس یکی از موفق ترین و پربیننده ترین سریالهای تلویزیونی سال 85 بود که با استقبال مردم و منتقدان رو به رو شد. این مقاله حاصل پژوهشی تجربی درباره نحوه تفسیر و رمزگشایی این سریال از سوی مخاطبان (زنان) است. مبنای نظری این پژوهش رویکرد مطالعات فرهنگی در مطالعه تلویزیون و مخاطبان آن است، رویکردی که با تکیه بر نظریه هژمونی گرامشی و هال برنامه های تلویزیون را تلاشی در جهت باز تولید هژمونی و «ایدئولوژی ارگانیک» بلوک قدرت تلقی می کند. از این منظر، برنامه های تلویزیون آکنده از ارزشها و معناها و ایده های خاص هستند، اما مخاطبان به سبب آنکه جایگاههای متفاوتی را در ساختار اجتماعی اشغال کرده و به گفتمانهای متفاوتی دسترسی دارند، قرائتهای متفاوتی از «خوانش مرجح» برنامه های تلویزیون به دست می دهند. در این مقاله، ابتدا با استفاده از روش تحلیل ساخت گرایی - نشانه شناختی خوانش مرجح یا قرائت مسلط سریال نرگس تشریح شده است؛ سپس قرائتهای متفاوت مخاطبان از این سریال تحلیل شده است. تحلیل قرائتهای زنان نشان می دهد که آن گروه از زنان که به زندگی روزمره خود (مسایلی چون خرید، مد، آرایش، تفریح، فراغت و غیره) اهمیت بیشتری می دهند، گرایش کمتری به پذیرش خوانش مرجح سریال دارند و اغلب با تضادها و تعارضهای هویت چند پاره «نسرین» احساس هم ذات پنداری می کنند. برعکس، زنانی که با «نرگس» هم دلی دارند، با تماشایی این سریال به دنبال رهایی از هر گونه تناقض و تعارض و نیز دستیابی به نوعی تسلی هستند.

۹۹۲.

رابطه سرمایه فرهنگی با هویت اجتماعی جوانان مطالعه موردی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمود شارع پور غلامرضا خوش فر

منبع: نامه علوم اجتماعی ۱۳۸۱ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: جوانان هویت اجتماعی سرمایه فرهنگی آزمون TST خودانگاره کنش متقابل نمادی باز تولید فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ

تعداد بازدید : ۳۶۶۱ تعداد دانلود : ۱۸۶۷

"مقاله حاضر در جستجوی آن است که با سنجش تجربی مفاهیم سرمایه فرهنگی و هویت اجتماعی، رابطه ابعاد مختلف سرمایه فرهنگی را با نحوه تعریف افراد از خویشتن بررسی نماید و همبستگی سرمایه فرهنگی را با برجستگی هویت های مختلف اجتماعی مورد مطالعه قرار دهد. بر اساس دیدگاه پی یر بوردیو، سرمایه فرهنگی دارای سه بعد است: بعد ذهنی، بعد عینی و بعد نهادی. وجه دیگر این تحقیق سنجش هویت اجتماعی جوانان است که از نظریه کنش متقابل نمادی به منظور فراهم آوردن چارچوب نظری برای سنجش این مفهوم استفاده شده است. سنجش متغیر وابسته (هویت- اجتماعی) در این تحقیق از طریق اجرای آزمون tst انجام گرفته است. نتایج حاصل از بررسی نشان می‌دهد که بین سرمایه فرهنگی و برجستگی انواع چهارگانه هویت، همبستگی مثبت وجود دارد. لیکن بیشترین همبستگی سرمایه فرهنگی با هویت مذهبی و ملی و کمترین همبستگی آن با هویت فردی و خانوادگی است. همچنین نوع همبستگی ابعاد عینی و ذهنی سرمایه فرهنگی با انواع هویت اجتماعی تا حدودی متفاوت از بعد نهادی شده آن است. در بخش پایانی مقاله، دلالت های یافته ها و نتایج تحقیق در زمینه مطالعات آتی و سیاست گذاری فرهنگی مورد بحث قرار گرفته است. "

۹۹۳.

رابطه رضایت شغلی با تعهد سازمانی در کارکنان آموزش و پرورش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی اکبر امین بیدختی معصومه صالح پور

منبع: دانشور رفتار سال چهاردهم دی ۱۳۸۶ شماره ۲۶

کلیدواژه‌ها: رضایت شغلی تعهد سازمانی رضایت از کار رضایت از ترفیع

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۶۶۰ تعداد دانلود : ۱۹۵۶

هدف اصلی این پژوهش، شناخت رابطه رضایت شغلی دبیران دبیرستان ها با تعهد سازمانی آنان است. بدین منظور، کلیه دبیران دبیرستان های مناطق 4، 6 و 7 مشهد به عنوان جامعه آماری این پژوهش در نظر گرفته شدند. تعداد 331 نفر از طریق نمونه گیری طبقه ای تصادفی با تخصیص مناسب به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه رضایت شغلی ویسوکی و کروم، و تعهد سازمانی موادی، استیرز و پورتر استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون یک نمونه ای کولموگروف- اسمیرنف، ضرائب همبستگی پیرسن و اسپیرمن، آزمون رتبه ای فریدمن، آزمون رتبه های علامت دار و یلکاکسون و آنالیز رگرسیون چند متغیره به روش گام به گام استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها تایید فرضیات تحقیق را نشان داده است.

۹۹۴.

تحلیل تأثیر اجتماعی توسعه صنعتی در منطقه عسلویه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید امیر طالبیان محمد فاضلی عقیل دغاقله

منبع: نامه علوم اجتماعی ۱۳۸۷ شماره ۳۳

کلیدواژه‌ها: توسعه صنعتی توسعه پایدار پارس جنوبی تأسیسات نفت و گاز تحلیل تأثیر اجتماعی عسلویه

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی توسعه

تعداد بازدید : ۳۶۶۰ تعداد دانلود : ۱۸۰۰

احداث تاسیسات صنعتی بزرگ و توسعه صنعتی بدون در نظر گرفتن ابعاد اجتماعی و فرهنگی آن، می تواند پی آمدهای ناخواسته فراوانی به دنبال داشته باشد. مقاله حاضر با بررسی توصیفی وضعیت منطقه عسلویه، قبل و بعد از احداث تاسیسات صنعتی، نشان می دهد که فقدان رویکرد اجتماعی به توسعه چه عواقب ناگواری برای زندگی اجتماعی محلی داشته و توسعه پایدار در این منطقه را نیز با دشواری مواجه می سازد. این مقاله با پیروی از چارچوب مفهومی «تحلیل تاثیر اجتماعی» و با استفاده از تحقیق پیمایشی و بهره گیری از روش های کیفی در دو جامعه آماری ساکنان بومی عسلویه و کارگران غیربومی شاغل در منطقه انجام شده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که آسیب های فراوانی در سطوح مختلف اجتماعی و فرهنگی در منطقه بروز کرده و در اکثر ابعاد بررسی شده این منطقه با معضلات جدی روبروست. به علاوه شواهد نشان می دهد اجتناب کردن از این مشکلات در صورت داشتن رویکردی اجتماعی و فرهنگی و برنامه ریزی فرابخشی امکان پذیراست

۹۹۵.

نسبت «عقلانیت انتقادی» با اخلاق اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسنعلی بختیار نصرآبادی محمدحسین حیدری حمیدرضا بهروان

منبع: راهبرد تابستان ۱۳۹۰ شماره ۵۹

کلیدواژه‌ها: معرفت شناسی تربیت اخلاقی اخلاق اجتماعی عقلانیت انتقادی کارل پوپر

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۶۵۵ تعداد دانلود : ۱۶۷۴

هدف این مقاله معرفی ایده عقلانیت انتقادی از منظر کارل پوپر و بازشناسی نسبت آن با اخلاق اجتماعی است. پوپر به عنوان فیلسوفی که بهبود وضعیت اخلاقی جامعه انسانی، یکی از دغدغه های اصلی اوست، بر نقش برخی از اصول اخلاقی در عقلانیت و تحصیل معرفت تأکید میکند و بر این باور است که تعاملات عقلانی انسان باید مبتنی بر «نقدپذیری»، «تواضع علمی» و «احترام به نظرات دیگران» باشد. در این مقاله، پس از بیان انتقادات پوپر نسبت به الگوهای معرفت شناسی سنتی، ایده «عقلانیت انتقادی» وی معرفی می شود و ضمن تبیین نسبت آن با اخلاق، برخی اصول اخلاقی منتج از آن همچون «برابری انسان ها در دانایی و ارزش»، «تواضع علمی»، «گفتگو و بحث نقادانه» و «خود مختاری اخلاقی» بازشناسی می گردد. در مقاله حاضر چنین فرض می شود که می توان از دیدگاه هایی نظیر دیدگاه پوپر، به مثابه تئوری راهنمای عمل در اخلاق اجتماعی استفاده نمود.

۹۹۶.

نگاهی به آسیب های اجتماعی و جرائم در حاشیه شهر مشهد و بررسی عوامل تسهیل کننده آن

نویسنده: مجید فولادیان حسن رضایی بحرآباد

منبع: جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران سال هشتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: حاشیه نشینی آسیب های اجتماعی محرومیت نسبی فقر مکان های جرم زا

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی

تعداد بازدید : ۳۶۵۳ تعداد دانلود : ۱۱۹۴

جریان سریع شهر نشینی در چند دهه اخیر در ایران حاشیه نشینی را به دنبال داشته و این پدیده ی در حال رشد، مشکلات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و زیست محیطی فراوانی را در اغلب کلان شهرهای ایران به وجود آورده است. بطوری که امروزه حاشیه نشینی رابطه ای نزدیک و ناگسستنی با آسیب های اجتماعی و ارتکاب جرم دارد. در واقع باید گفت حاشیه شهرها مکان-هایی مستعد برای بروز و ظهور انواع جرایم و بزه هاست. از این رو پرداختن به وضعیت آسیب های اجتماعی و جرایم و همچنین عوامل تسهیل کننده آن مساله ای در خور اهمیت است. بدین منظور در این مقاله پس از تعریف حاشیه و حاشیه نشینی و برخی ویژگی های آن و نیز مرور برخی از نظریات اجتماعی و بوم شناختی مرتبط، نخست نگاهی به وضعیت مناطق حاشیه شهر مشهد و بعضی ویژگی های جمعیتی و اجتماعی آن انداخته شده است. سپس با استفاده از داده های تجربی، نیمرخی از وضعیت تعدادی از آسیب های اجتماعی و جرایم در مناطق حاشیه ای مشهد ارائه شده که نشان دهنده تمرکز آسیب ها در این مناطق است. در مرحله بعد سعی شده با استفاده از داده های موجود نشان داده شود که برخی از متغیرهایی که مطابق نظریات ذکر شده در وقوع جرم و آسیب های اجتماعی موثرند، نیز در مناطق حاشیه ای شهر مشهد دارای فراوانی و تمرکز بیشتری هستند. نتایج نشان می دهد رابطه آسیب های اجتماعی و ویژگی های مناطق حاشیه ای رابطه ای دوسویه و متقابل است که وجود هریک، دیگری را تقویت و تشدید می کند. فقر، محرومیت نسبی و پایین بودن کیفیت زندگی در این مناطق باعث افزایش آسیب ها و جرایم شده و متقابلا خود نیز توسط آنها تشدید و تمدید می شود. همچنین تراکم آسیب ها و جرایم در این مناطق باعث جلب و افزایش مجرمان و بزهکاران شده که خود به بالا رفتن تراکم این مسائل در حاشیه ها می انجامد.

۹۹۷.

ویرانه

نویسنده: گئورگ زیمل مترجم: یوسف ابادزی

منبع: نامه علوم اجتماعی زمستان ۱۳۶۸ شماره ۳

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی روستایی و عشایر

تعداد بازدید : ۳۶۵۳ تعداد دانلود : ۲۱۷۸

۹۹۸.

دانش ها و فن آورى هاى سنتى مردم جنگل نشین در استفاده از برخى محصولات غیرچوبى قابل رویش در جنگل: مطالعه ى موردى روستاى چیتن

نویسنده: محمد عواطفی همت تقی شامخی

منبع: علوم اجتماعی علامه ۱۳۸۵ شماره ۳۴و۳۵

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی علم

تعداد بازدید : ۳۶۵۱ تعداد دانلود : ۱۹۹۶

۹۹۹.

بررسی عوامل موثر بر سلامت اجتماعی در شهرستان پاوه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: نصرالله پورافکاری

منبع: علوم اجتماعی (آزاد شوشتر) سال ششم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: مشارکت حمایت اجتماعی انسجام اعتماد اجتماعی پذیرش اجتماعی سلامت اجتماعی شکوفایی اجتماعی و انطباق اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...)

تعداد بازدید : ۳۶۴۸ تعداد دانلود : ۱۳۵۰

انسان سالم، محور توسعه اجتماعی است و فرایند توسعه بدون توجه به این بعد مهم ناممکن است. سلامت اجتماعی در جامعه متاثر از دلایل فراوانی است که بیشتر آنها نه در حوزه پزشکی، بلکه در حوزه علوم اجتماعی و جامعه شناسی قابلیت تحلیل و بررسی دارند. بیشتر متغیرهایی که دراین پژوهش مورد تأکید قرار گرفته است، متغیرهایی اجتماعی است. اخیراً مطالعه سلامت اجتماعینزد دانمشمدان علوم اجتماعی و انسانی مورد توجه زیادی قرار گرفته است و حتی محققان رشته های گوناگون و مرتبط از جمله؛روانشناسی، مدیریت، اقتصاد، علوم تربیتی و علوم سیاسی در این عرصه مشارکت داشته اند. سلامت، اساسی ترین شاخص رفاه جوامع امروزی به شمار می رود و بیش از آنکه متاثر از موارد پزشکی باشد، به عوامل اجتماعی وابسته است. در واقع سلامت اجتماعی به نوعی بهداشت روانی، فردی و اجتماعی گفته می شود که تئوری های متعددی در این زمینه بررسی شده است.این پژوهش از نوع پیمایش مقطعی و با استفاده از ابزار پرسش نامه در میانمردم شهرستان پاوه از توابع استان کرمانشاه در سال 1390 صورت گرفته است. در این بررسی رابطه سلامت اجتماعی با انسجاماجتماعی، پذیرشاجتماعی،مشارکتاجتماعی،شکوفاییاجتماعیوانطباقاجتماعی که شاخص های اصلی این مفهوم هستند به کمک ضرایب همبستگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.نتایج بدست آمده حاکی از آن است که رابطه بین جنسیت و سلامت رابطه معناداری نبوده اما در بررسی رابطه بین تحصیلات، انسجام اجتماعی، پذیرش اجتماعی، مشارکت اجتماعی، شکوفایی اجتماعی و انطباق اجتماعی با سلامت اجتماعی به وسیله ضریب همبستگی پیرسون رابطه مثبت ومعناداری مشاهده شد.

۱۰۰۰.

"ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی هویت دانشجویان بر مبنای مؤلفه های سنتی و مدرن "(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رحمت الله صدیق سروستانی

منبع: تحقیقات فرهنگی ایران ۱۳۸۸ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: هویت مؤلفه های سنتی مؤلفه های مدرن هویت پیوندی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۶۴۶ تعداد دانلود : ۱۸۹۲

مطالعه حاضر با رویکردی جامعه شناختی درصدد بررسی ابعاد هویت دانشجویان است. به منظور بررسی ابعاد هویت دانشجویان با توجه به دیدگاه نظریه پردازان ایرانی، حوزه هویت عرصه مواجهه سنت و مدرنیته به عنوان یکی از مهم ترین پدیده های اثرگذار بر هویت ایرانی مدنظر قرار گرفت. بر این اساس سعی شد ابعاد هویت دانشجویان با توجه به مؤلفه های سنتی و مدرن بررسی شود. فرض اصلی این پژوهش پیوندی بودن هویت دانشجویان به معنای ترکیبی از مؤلفه های هویتی سنتی و مدرن است. هر بُعد هویت (سنتی و مدرن) در وجه فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بررسی شده و برای هر یک از آنها شاخص هایی در نظر گرفته شده است. روش این مطالعه، پیمایش و گردآوری اطلاعات مبتنی بر پرسشنامه بود. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه های تهران و جمعیت نمونه از 6 دانشگاه تهران، شهید بهشتی، علامه طباطبایی، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه الزهرا و دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی انتخاب شدند. یافته های تحقیق نشان داد مؤلفه های مدرن هویت در بخش اجتماعی و فرهنگی نقش برجسته تری نسبت به مؤلفه های سنتی دارند. اما در بخش هویت سیاسی این مؤلفه های سنتی، یعنی گرایش به آمیختگی دین و سیاست و گرایش به اقتدارگرایی ملی و سیاسی است که در مقابل گرایش به وجود جامعه مدنی نقش برجسته تری در هویت دانشجویان دارد. بر اساس نتایج تحقیق، هویت دانشجویان نه یک سازه تک بعدی (سنتی یا مدرن) بلکه سازه ای پیوندی متشکل از مؤلفه هایی از هر دو بُعد سنتی و مدرن است

درخت حوزه‌های تخصصی