درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: مجموعه منابع کتابخانه باید براساس روش های متعارف و استانداردهای جهانی، فهرست نویسی و سازماندهی شود تا به نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان کتابخانه به شکل مطلوب پاسخ داده شده، و دستیابی سریع به منابع کتابخانه ای میسر شود. پژوهش حاضر با هدف شناسایی راهکارهای افزایش اثر بخشی دروس سازماندهی مواد از دیدگاه دانشجویان کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی و کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان انجام شد. روش بررسی: روش پژوهش توصیفی- پیمایشی و نوع مطالعه کاربردی بوده است. جامعه آماری پژوهش، 154 نفر از دانشجویان نیم سال دوم تا هفتم کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی و کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان در سال تحصیلی 1390- 1391 خورشیدی است که 87 نفر به عنوان نمونه آماری متناسب با حجم انتخاب شدند. جهت نمونه گیری از روش طبقه ای تصادفی استفاده شد. برای نیل به اهداف تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. به منظور تعیین روایی ابزار، پرسشنامه مذکور بین 4 نفر از متخصصین این حوزه توزیع و روایی آن بررسی گردید. برای تعیین پایایایی پرسشنامه ازCrunch's alpha استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و در سطح آمار توصیفی از فراوانی، درصد، میانگین، و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمون های t تک نمونه ای (جهت بررسی معنادار بودن تفاوت بین میانگین نمونه ها) و t2 هتلینگ (جهت بررسی معنادار بودن اختلاف میانگین بین متغیرها) استفاده شد. یافته ها: بر اساس t مشاهده شده (001/Sig= )، میزان کلیه مولفه ها بیش تر از سطح متوسط بود. ضمنا نتایج حاصله از t2 هتلینگ نشان داد که میزان تاثیر مولفه بهبود مهارت های حرفه ای و توانایی های تخصصی استادان (15/4) بیشتر از سایر مولفه ها و میزان تاثیر مولفه فراهم آوری امکانات و تسهیلات (79/3) کمتر از سایر مولفه ها بوده است. نتیجه گیری: دروس سازماندهی مواد صرف تدریس در محیط های آموزشی، نمی توانند آنگونه که باید تاثیرگذار باشند. برای تاثیرگذاری مطلوب این دروس، لازم است عوامل گوناگون مانند بهبود مهارت های حرفه ای و توانایی های تخصصی استادان، محتوای دروس سازماندهی مواد با توجه به نیازها و علایق دانشجویان، و فراهم آوری امکانات و تسهیلات را در نظر گرفت.

دانشجویان دورة کارشناسی، اهمیت تکالیف پژوهشی را به خوبی درک نمیکنند و به این فعالیت ها تنها با هدف گرفتن نمره (مانند امتحانات پایان ترم) مینگرند. علاوه بر این، دانشجویان راهبردهای جستجوی اطلاعات را دنبال نمیکنند ، با فرایندهای پژوهشی آشنا نیستند و به طور کلی در انجام تکالیف پژوهشی که اساتید به آنان واگذار میکنند به کپیبرداری روی میآورند. از جمله مسائل دیگر دانشجویان، ناآشنایی با فرایند پژوهش، نداشتن دانش وسیع دربارة رشتة خود، ناتوانی در ارزیابی منابع موردنیاز و ناتوانی در انتخاب روش جستجوی سرعنوان موضوعی میباشد. از طرفی کتابداران نیز نمیتوانند دانشجویان را در زمینة راهبردهای جستجوی اطلاعات و فرایندهای پژوهشی، به خوبی آموزش دهند، زیرا راهبردهای جستجوی اطلاعات و فرایندهای پژوهشی ارائه شده توسط کتابداران مناسب همة رشته ها نیست. لازم است که کتابداران راهبردها و فرایندهای پژوهشی مختلفی را فراهم آورند تا این الگوها را در شرایط مختلف و در زمان نیاز به دانشجویان آموزش دهند. این مقاله به تفاوت های فرایند پژوهش محققان با فرایند پژوهش دانشجویان و به مشکل کتابداران در آموزش دانشجویان، یافتن یک موضوع و تعیین کانون آن، انتخاب یک روش جستجو، و ارزیابی سایت های وب میپردازد و به مواردی اشاره میکند که تاحدودی خلأ موجود را پر کند.

هدف: ارزیابی میزان رعایت استانداردهای ISBD مندرج در قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن با فهرست نویسی پیش از انتشار در کتابخانه ملی است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی و گردآوری داده ها با استفاده از سیاهه وارسی پژوهشگر ساخته صورت گرفت. یافته ها: تقریباً 38 درصد فهرست برگه ها دارای اشتباهات نشانه گذاری و 55 درصد فهرست برگه ها دارای اشتباهات مربوط به عدم رعایت فاصله های قبل و بعد از نشانه ها بودند. نشانه های به کاررفته پیش از منطقه وضعیت نشر با 65 درصد کمترین میزان، و نشانه های به کاررفته پیش از منطقه ویراست با 84/98 درصد بیشترین میزان انطباق را با ISBD داشته است. نتیجه گیری: گرچه کتابخانه ملی در رعایت قوانین ISBD عملکرد مطلوبی داشته اما لازم است دقت بیشتری برای صحت نشانه ها و علائم به کاررفته داشته باشد و به فهرستنویسان نیز آموزش های لازم را بدهد.

روند استفاده از یادگیری الکترونیکی در آموزش عالی رو به افزایش است. دانشگاه پیام نور نیز همانند بسیاری از دانشگاهها به دنبال استفاده و توسعه یادگیری الکترونیکی است. در مؤسساتی که بدنبال راه اندازی یادگیری الکترونیکی هستند و برای پذیرش مؤثر و توسعه یادگیری الکترونیکی تلاش می کنند، شناسایی نگرش و انگیزش اساتید اهمیت قابل ملاحظه ای دارد. هدف از انجام این تحقیق بررسی و تحلیل نگرش و عوامل مشوّقاعضای هیئت علمی و مدرسان دانشگاه پیام نور برای تدریس در دوره های یادگیری الکترونیکی می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و غیر آزمایشی می باشد که به روش توصیفی- همبستگی انجام گرفته است. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه مدون استفاده گردید. جامعه آماری این تحقیق اعضای هیئت علمی و مدرسان مدعو دانشگاه پیام نور استان اردبیل )600 (S= می باشند که 160 نفر با استفاده از نمونه گیری تصادفی و آماره کوکران به عنوان اعضای نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان داد که نگرش اکثر پاسخگویان نسبت به یادگیری الکترونیکی مثبت و مساعد بود و در نتیجه تحلیل عاملی، چهار عامل بهبود اثربخشی آموزشی در کاربرد یادگیری الکترونیکی، برقراری ارتباط دو سویه مدوام بین مدرس و دانشجو، حمایت معنوی و قانونی از درون داد و برون داد نظام یادگیری الکترونیک، تلفیق دوره های آموزشی سنتی با آموزش الکترونیکی به عنوان عوامل نگرش استخراج گردیدند. همچنین، علاقه شخصی مدرس برای استفاده از فنّاوری اطلاعات، یادگیری بیشتر مدرسان (توسعه حرفه ای)، و مشارکت در یادگیری الکترونیکی به عنوان عاملی برای ارتقاء شغلی مهمترین عوامل مشوّق اساتید بودند.