درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه های مؤثر بر رفتار اطلاع یابی و سنجش اندازه اثر آن ها از مقالات داخلی و خارجی این حوزه است. علاوه بر این، متغیرهای تعدیلگر مؤثر بر رفتار اطلاع یابی شناسایی و اندازه اثر آن ها نیز محاسبه شده اند. روش: روش پژوهش حاضر فراتحلیل است. جامعه پژوهش کلیه پژوهش های انجام شده در پایگاه داخلی استنادی علوم جهان اسلام ( ISC ) و برای پژوهش های بین المللی پایگاه پروکوئست ( ProQuest ) بود. با توجه به معیارهای ورود به پژوهش تعداد 89 پژوهش انتخاب شدند که از میان آن ها برای محاسبه اندازه اثر، 19 پژوهش دارای متغیر وابسته رفتار اطلاع یابی و متغیرهای مستقل مؤثر بر رفتار اطلاع یابی بودند که وارد فراتحلیل شدند. پژوهش ها به روش پیمایشی و با به کارگیری ابزار پرسش نامه در جوامع متفاوت و برحسب سنجه های پایا به انجام رسیده اند. داده ها با استفاده از نرم افزار جامع فراتحلیل نسخه 2 ( CMA2 ) مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: تعداد 16 متغیر و عامل مؤثر بر رفتار اطلاع یابی در چهار زیرگروه اصلی دانشجویان، اعضای هیئت علمی، کادر درمان و شهروندان در پژوهش های این حوزه شناسایی شدند. نتایج کلی فراتحلیل نشان داد که اندازه اثر یا ضریب تأثیر مؤلفه ها و عوامل موثر بر رفتار اطلاع یابی 589/0 است که برحسب نظام تفسیری کوهن، در حد زیاد ارزیابی می شود. همچنین، میزان اندازه اثر متغیرها و عوامل مؤثر بر رفتار اطلاع یابی بر اساس دو متغیر گروه نمونه (دانشجویان، اعضای هیئت علمی، کادر درمان و شهروندان) و میدان مطالعه ( پژوهش های داخلی و خارجی ) متفاوت است و این دو متغیر، متغیرهای تعدیلگر عوامل مؤثر بر رفتار اطلاع یابی هستند. اصالت/ارزش: با توجه به اینکه مطالعات زیادی در خصوص عوامل مؤثر بر رفتار اطلاع یابی انجام شده است، جای پژوهشی که به صورت فراتحلیل به نتایج آن ها بپردازد خالی بود. در پژوهش حاضر تلاش شده است این خلأ پر شود. یافته های این پژوهش در کل نشان داد مؤلفه هایی وجود دارند که رفتار اطلاع یابی را تحت تأثیر قرار می دهند و اثرات این مؤلفه ها با توجه به گروه های مختلف جامعه و بافت محلی متفاوت است.

هدف از پژوهش حاضر تحلیل الگوهای هم نویسندگی روندهای پژوهش و ترسیم نقشه دانش آثار جهان و ایران در حوزه سازمان دهی اطلاعات و دانش در وبگاه علم بود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش شناسی توصیفی با رویکرد علم سنجی بود که در آن از فنون تحلیل هم واژگانی و تحلیل شبکه اجتماعی نویسندگان استفاده شده است. جامعه پژوهش تولیدات علمی حوزه سازمان دهی اطلاعات و دانش در وبگاه علم بود. نرم افزارهای هیست سایت، یوسینت و بیب اکسل و جهت تحلیل داده ها و ووس ویور جهت ترسیم نقشه ها استفاده شده است. در دو دهه اخیر 8688 اثر توسط 15139 نویسنده از 110 کشور جهان در وبگاه علم نمایه شده اند. ایران با 79 اثر دارای رتبه 24 بود. آمریکا بیشترین تولیدات را داشت. بیشترین تولیدات جهان و ایران در سال های 2017 و 2018 بود. در جهان یورلند و لیدزدروف و در ایران علیپورحافظی و کوشا به ترتیب بیشترین تولیدات و استنادات را به خود اختصاص دادند. حوزه علم رایانه بیشترین سهم را در تولید آثار داشت. دانشگاه های ایلینویز و آزاد اسلامی بیشترین مشارکت را داشتند. واژگان بازیابی اطلاعات، رده بندی، فراداده و کتابخانه های دیجیتال بیشترین فراوانی را داشتند. نتایج پژوهش نشان داد مهم ترین زمینه های موضوعی این حوزه علمی در جهان شامل استخراج اطلاعات از شبکه های اجتماعی و کلان داده ها، برچسب گذاری کاربران، آر. دی. ای.، آر. دی. اف.، اف. آر. بی. آر.، کتابخانه های دیجیتال و آرایه شناسی و زمینه های موضوعی این حوزه علمی در ایران شامل اف. آر. بی. آر.، کتابخانه های دیجیتال، بازیابی اطلاعات فازی، هستی شناسی و فضای ابری است. توجه بیشتر به آثار علمی غنی جهانی در ابعاد علمی و فنی در عرصه سیاست گذاری علمی کشور عامل شناسایی روندهای جدید پژوهشی این حوزه در کشور را فراهم می کند.

هدف: شناسایی عوامل مؤثر بر آینده سامانه های بازیابی اطلاعات متنی هدف این پژوهش است. روش شناسی: داده ها از متون و پیمایش نظرات متخصصان بازیابی اطلاعات به روش نمونه گیری هدفمند گردآوری شده است. یافته ها: بُعد فناوری بیشترین تأثیر را بر آینده سامانه های بازیابی اطلاعات خواهد داشت. بُعد هوش مصنوعی با ضریب 93 مؤثرترین شناخته شد. حق مؤلف در بُعد سیاسی با ضریب86 و وابسته شدن مشاغل به اطلاعات در بُعد اجتماعی-فرهنگی با ضریب 87 و برنامه های همراه با ضریب 86 در شاخص اقتصادی مهمترین عوامل موثر بر آینده سامانه های متنی خواهد بود.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی پرکاربردترین کارکردهای پردازش زبان طبیعی در حوزه علوم کتابداری و اطلاع رسانی بوده است. پژوهش حاضر به روش تحلیل اسنادی یا کتابخانه ای و با مداقه و بررسی و تحلیل متون انجام شده است. یافته ها نشان داد که تاکنون کاربردهای مهمی از پردازش زبان طبیعی در حوزه های مختلف انجام شده است. در این پژوهش پرکاربردترین کارکردهای پردازش زبان طبیعی در حوزه علوم کتابداری و اطلاع رسانی عبارت بودند از: نمایه سازی خودکار، استخراج خودکار اطلاعات یا خلاصه سازی خودکار، بازیابی اطلاعات، بازیابی اطلاعات بین زبانی (نظام بازبین)، بازیابی اطلاعات موسیقیایی، رده بندی خودکار و سیستم های پرسش و پاسخ. نتایج نشان داد که پردازش زبان طبیعی، همچنان دارای قابلیت های خوب و مفیدی در حوزه های مختلف و ازجمله در رشته علوم کتابداری و اطلاع رسانی است که باید با برشمردن مزایا و هزینه ها، نسبت به ادغام پردازش زبان طبیعی در حوزه های موضوعی مختلف اقدام نمود.

مقدمه: با توجه به اهمیت سبک ها و رویکردهای تدریس در آموزش دانش آموزان ابتدائی، در این پژوهش نقش سواد اطلاعاتی در انتخاب و استفاده از رویکردهای متنوع تدریس مورد بررسی قرار گرفته است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با روش پیمایشی انجام شده است. جامعه این پژوهش معلمان مقطع ابتدائی پایه ششم شهر سمنان هستند. از بین 110 نفر از معلمان پایه ششم ابتدایی شهر سمنان در سال تحصیلی 97-1396، 86 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها، از دو پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش وضعیت سواد اطلاعاتی معلمان و همچنین برای مشخص کردن رویکردهای تدریس آن ها استفاده شده است. یافته ها: بر مبنای یافته های این پژوهش، وضعیت سواد اطلاعاتی معلمان مورد بررسی در سطحی بالاتر از متوسط قرار دارد. از میان رویکردهای مختلف تدریس، رویکرد تعاملی دارای بزرگ ترین میانگین در بین رویکردهای تدریس معلمان است. همچنین یافته ها نشان داد که این معلمان به میزانی کم تر از سطح متوسط از رویکرد تدریس مستقیم و به میزان بالاتر از سطح متوسط از سه رویکرد تدریس دیگر استفاده می کنند. یافته های مرتبط با فرضیه های پژوهش نیز نشان داد بین رویکرد تدریس مستقیم و سواد اطلاعاتی معلمان دوره ابتدائی شهر سمنان رابطه معنادار معکوس و بین رویکردهای غیرمستقیم و مسئله محور و تعاملی با سواد اطلاعاتی رابطه معنادار و هم افزا وجود دارد. همچنین معلمان با سواد اطلاعاتی بیشتر از تعداد رویکردهای متنوع تری (2 و 3 و 4 رویکرد) در تدریس خود استفاده کرده اند. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که معلمان مورد بررسی تحت تأثیر سواد اطلاعاتی از رویکرد های متنوع تر و همچنین کارآمدتری برای تدریس خود بهره می گیرند. بدین ترتیب، مجهز بودن به مهارت های سواد اطلاعاتی می تواند در انتخاب رویکرد های تدریس متنوع تر و بهبود رویکرد های آموزشی معلمان مقطع ابتدائی نقش مؤثری داشته باشد.

هدف: هدف از این پژوهش تجزیه و تحلیل تشعیرهای خمسه نظامی شاه تهماسب و تطبیق آن با نگاره ها و تشعیرهای این دوره، ابتدا به منظور تشخیص نوع قلم پردازی و شیوه طراحی آثار و سپس مشخص کردن نگارگران این تشعیرهاست. روش پژوهش: این پژوهش به روش استقرایی بوده و جزئیات آثار و شیوه های تثبیت شده هر هنرمند برای رسیدن به نتیجه کلی درباره او استفاده شده است. منابع این پژوهش، کتابخانه ای و از وبگاه موزه های بریتانیا و دیگر موزه های ذکر شده در متن است. یافته ها: تشعیرهای خمسه نظامی به عنوان آخرین اثر مکتب تبریز دوم نشانگر اوج پیشرفت طراحی با آب مرکب و پرداز است. این اثر الهام بخش هنرمندانی بوده که تشعیرهای مرقع گلشن را در مکتب گورکانی کار کرده اند. در این پژوهش از بحث های کلی آرتور پوپ بر اساس جملات صادقی بیگ افشار و عالی افندی درباره آقامیرک، فراتر رفته و بر تصور این که این آثار توسط یک هنرمند و شاگردانش کار شده، خاتمه می دهد. تطبیقات و مطالعات جزئیات آثار ویژگی های قلم و شیوه هنرمندان آن عصر را به گونه ای بارزتر نمایانگر می کند. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد نگارگرانی چون میرزا علی، سلطان محمد، قدیمی، میر سید علی، مظفرعلی و آقامیرک در انجام این تشعیرها نقش عمده داشته اند. برخی از تشعیرها رابطه معنی داری با نگاره ها به ویژه جزئیاتی که در پس زمینه نگاره ها استفاده شده اند، دارند.

هدف: هدف اصلی از این پژوهش شناسایی عوامل اثرگذار بر قیمت نهایی کتاب الکترونیکی کودک و نوجوان به صورت عام و هزینه های تولید تمام شده مؤثر بر قیمت نهایی از دیدگاه ناشران است. روش پژوهش: در این پژوهش از روش شناسی کیفی استفاده شده است، ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته است. جامعه آماری پژوهش، کلیه ناشران کتاب های الکترونیکی کودک و نوجوانِ دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که در رابطه با قیمت نهایی کتاب الکترونیکی کودک و نوجوان، عوامل همتای چاپی، ذی نفعان (مخاطب و نویسنده)، محتوا، هزینه تمام شده تولید کتاب الکترونیکی، سود و فروش و در نهایت محیط بیرونی به صورت کلی تأثیرگذار هستند. همچنین هزینه های مربوط به فناوری اطلاعات، هزینه های توزیع کتاب الکترونیکی، هزینه نیروی انسانی متخصص محتوایی و فناورانه، هزینه های تولید محتوا، هزینه های ثابت شرکتی و هزینه های مربوط به تبلیغ و بازاریابی هزینه های تمام شده یک کتاب الکترونیکی را از دیدگاه ناشران تشکیل می دهند. اصالت اثر: این پژوهش به نظر می رسد که برای نخستین بار عوامل موثر بر قیمت نهایی کتاب الکترونیکی کودک و نوجوان را از دیدگاه ناشران مورد سنجش قرار داده است. به علاوه تعیین عوامل هزینه کرد نهایی تاثیرگذار بر قیمت نهایی کتاب الکترونیکی از ویژگی های بارز این پژوهش است که می تواند برای ناشرانی که قصد ورود به این حوزه را دارند بسیار سودمند واقع شود زیرا در محیط نشر، اقتصاد سرمایه و برگشت سود همواره عامل اساسی برای ناشران بوده است.

هدف مقاله حاضر بررسی قابلیت ها و مزایای را یا نش ابر ی در توسعه خدمات ارتباطات الکترونیک در صنایع فولاد استان یزد با بهره برداری از روش ترکیبی تصمیم گیری چندمعیاره، محاسبات منطق فازی و روش مدل سازی PLS بود. روش پژوهش حاضر تلفیقی (کیفی و کمی) بود و با ابزار مصاحبه و پرسشنامه صورت گرفت. جامعه آماری شامل اساتید دانشگاهی صاحب نظر در حوزه موردبررسی و متخصصان فناوری اطلاعات و ارتباطات شاغل در صنایع فولاد استان یزد بودند که از بین آن ها 320 نفر در سال 1398 با ترکیبی از دو روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند و تصادفی انتخاب شدند. یافته ها با توجه به محاسبات فازی نشان داد مهم ترین معیار در خوشه مزیت رایانش ابری، «کاهش هزینه ها» با 191/0، «خدمت سریع تر به مشتریان» با وزن فازی 120/0 و «برقراری ارتباط با مشتریان» با وزن شبکه ای فازی 096/0 به ترتیب بودند. مهم ترین معیار در خوشه قابلیت های رایانش ابری در توسعه خدمات ارتباطات الکترونیک نیز، «ذخیره سازی اطلاعات در خدمات ارتباطات الکترونیک» برابر با 123/0 بودند. درنهایت، تحلیل مسیر بین «توسعه خدمات ارتباطات الکترونیک» و «قابلیت های را یا نش ابر ی» با توجه به بارهای تحلیل عاملی تأییدی برابر با 566/0 و بین توسعه خدمات ارتباطات الکترونیک و مزیت رایانش ابری برابر با 521/0 حاصل شد. نتایج نشان داد فناوری رایانش ابری با توسعه خدمات ارتباطات الکترونیک صنایع فولاد یزد دارای رابطه و تأثیرگذاری مثبت است.

هدف : هدف از این پژوهش تعیین مقوله ها و موضوعاتی است که در حوزه کتابخانه های عمومی جمهوری اسلامی ایران، موردتوجه سیاست گذاران ملی بود. این پژوهش در نظر دارد با تحلیل محتوای اسناد خط مشی گذاری، مسائلی را شناسایی کند که سیاست گذاران درصدد یافتن راه حل برای آن ها بوده اند. روش : این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی است که با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. جامعه و نمونه پژوهش شامل متن سیاست ها ، قوانین و مقرراتی است که در حوزه کتابخانه های عمومی به تصویب نهادهای سیاست گذار در جمهوری اسلامی ایران رسیده اند. در این خصوص، نُه مصوبه مهم که به طور خاص کتابخانه های عمومی را مدنظر قرار داده اند، مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. برای کدگذاری نیز از نرم افزار تحلیل داده های کیفی MAXQDA استفاده شده است. به منظور تضمین صحت و قابلیت اعتماد این پژوهش از ملاک های اعتبار پذیری، قابلیت اطمینان، قابلیت انتقال و تأیید پذیری استفاده شد. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد که در اسناد مصوب برای پنج مسئله «سیاست های ترویج خواندن»، «مدیریت امور اداری و مالی کتابخانه های عمومی کشور»، «ساخت و توسعه کتابخانه های عمومی کشور»، «مدیریت ارائه خدمات کتابخانه ای در کتابخانه های عمومی کشور» و «تعیین بازیگران اداره کتابخانه های عمومی در کشور» مورد توجه قرار گرفته است. بررسی اسناد نشان داد که موضوع سیاست های ترویج خواندن در سند نهضت مطالعه مفید و مصوبه شورای فرهنگ عمومی درباره ترویج فرهنگ کتاب و کتاب خوانی مورد توجه بوده و بازیگران و ذی نفعان متعددی در این دو سند مورد توجه سیاست گذاران بوده است. سایر مصوبات، سه موضوع دیگر را تحت پوشش قرار داده اند. همچنین، نقش بازیگران و ذی نفعان مختلف در ارتباط با کتابخانه های عمومی، طبق مفاد مصوبات، بررسی و طبقه بندی شد.

مسئله پژوهش حاضر، مطالعه متون علمی و متون اجتماعی نظیر آنها، با هدف بررسی نفوذ استنادی و نفوذ اصطلاحات متون علمی در متون اجتماعی است. انتظار می رود، متن اجتماعی به وسیله استناد به متون علمی پلی باشد بین دانشمندان و کاربران فضای اجتماعی تا بتوان به کمک پردازش واژگان هر یک از متون علمی و اجتماعی و سنجش شباهت آنها به کمک شاخص دربردارندگی، میزان نفوذ واژگانی یا نفوذ علم در اجتماع را، مشاهده نمود. اساس داده های آماری پژوهش حاضر را، مقالات علمی حوزه موضوعی تغییرات آب و هوا منتشر شده در مجلات تحت پوشش پایگاه وب علوم تشکیل می دهد، که نقش جامعه پژوهش را دارند. اعضای نمونه شامل 9876 متن علمی و اجتماعی (7912 متن اجتماعی استناد کننده به 1964 متن علمی) که به کمک کد پایتون و بسته سوپ زیبا از محیط وب، استخراج و در قالب فایل های .txt ذخیره گردید. فایل های pdf به صورت دستی استخراج و به فایل txt تبدیل شدند. با استفاده از مدل نمایه سازی خودکار شکاف و زبان عبارات الگودار، اصطلاحات نمایه سازی شده متون علمی و اجتماعی و اصطلاحات مشترک میان آنها، مشخص و بر اساس طول آنها و به تفکیک نوع مدارک اجتماعی، دسته بندی شدند. سنجش میزان نفوذ با استفاده از شاخص دربردارندگی، نشان داد که میانگین شدت نفوذ برابر با 27 درصد است. همبستگی مثبت، معنادار و قوی (76/0) بین تعداد اصطلاحات مشترک و شدت نفوذ علمی وجود دارد. نتایج آزمون مجذور کا نیز، نشان داد که رابطه معناداری در سطح 1% بین تعداد واژگان اصطلاح (طول اصطلاح) و شدت نفوذ، وجود دارد. همچنین بین سطح شدت نفوذ و نوع مدارک اجتماعی اعم از خبر، وبلاگ، اسناد سیاست گذاری، ویکی پدیا و متن داوری ها، تفاوت وجود دارد. بیشترین درصد نفوذپذیری مربوط به اسناد سیاست گذاری و سپس ویکی پدیا است. کسب 22 استناد علمی و 40 استناد اجتماعی به طور میانگین برای هر مقاله، و همبستگی قوی میان استناد و نمره آلتمتریک، نشان دهنده نفوذ استنادی مقالات در میان جامعه دانشگاهی و غیردانشگاهی است. در مجموع می توان از قدرت دگرسنجه هایی چون اسناد سیاست گذاری، ویکی پدیا و وبلاگ ها و نفوذپذیری واژگانی آنها، جهت ترویج هرچه بیشتر و بهتر یافته های علمی استفاده نمود و با نشر علم در این منابع حتی با زبانی متفاوت از زبان نگارش نویسندگان، به آگاهی بیشتر جامعه و عموم مردم، کمک نمود.

را یانش ابری به عنوان یک زیرساخت محاسباتی راهکارهای قدرتمندی برای ذخیره سازی، پردازش و توزیع داده ها ارائه داده و می تواند به راحتی و به سرعت با پلتفرم سازمانی ادغام و انطباق یافته، و هزینه های کاربرد، و نگهداری را کاهش دهد. معماری سازمانی نیز رویکردی یکپارچه است که راهکارهای جامعی برای طراحی و استقرار ابعاد مختلف سازمان، ارائه می دهد. ارائه نوعی چارچوب ترکیبی از رایانش ابری و معماری سازمانی می تواند الگویی برای استقرار و کاربردهای رایانش ابری فراهم آورده و چگونگی ایفای نقش توسط بازیگران را در استقرار این فنّاوری تبیین نماید. این مطالعه تلاش نموده است با تجزیه و تحلیل همگرایی معماری سازمانی و رایانش ابری، یک چارچوب پیشنهادی برای بهره گیری از مزایای هر دو فنّاوری- در حوزه مدیریت منابع انسانی- ارائه نماید. پژوهش با استفاده از روش فراترکیب به بررسی پژوهش های گذشته در زمینه مدل ها و معماری های رایانش ابری، معماری سازمان و مدیریت منابع انسانی پرداخت ه و پس از شناسایی 19 مفهوم در قالب پنج مقوله اصلی تلاش نموده است مدل معماری سازمانی مبتنی بر ابر را ارائه داده و کاربرد آن را در حوزه وظیفه ای مدیریت منابع انسانی بسط دهد. اعتبار مدل با بهره گیری از نظر خبرگان و مدل لاوشی ارزیابی گردید. اجزاء، مراحل، فعالیت ها و نتایج مدل، ارائه و شرح داده شده است. الگوی توسعه یافته از معماری منابع انسانی مبتنی بر فنّاوری ابر، شامل سه نقش اصلی مصرف کننده کسب و کار، فراهم کننده خدمات کسب و کار مبتنی بر ابر، و توسعه دهنده و فروشنده سرویس ابر می باشد. در این الگو رایانش ابری در لایه های معماری سازمانی انطباق یافته و کاربردهای آن ارائه شده است.

هدف: مرور نظام مند پژوهش های حوزه معناشناسی در سامانه های برچسب گذاری اجتماعی، به منظور شناسایی شاخه های موضوعی قابل توجه پژوهشگران، مرور راهکارهای رفع یا کاهش اثرات مسائل معناشناسی بر بازیابی اطلاعات در این سامانه ها و شناسایی شکاف های پژوهشی این حوزه است. روش پژوهش : پژوهش به روش مرور نظام مند انجام گرفته است. به این منظور، با جستجو در پایگاه های اطلاعاتی، 101 مقاله پژوهشی به زبان انگلیسی در بازه زمانی 2003-2019 انتخاب و پس از پالایش، 44 پژوهش تحلیل شد. یافته ها: محورهای موضوعی مهم شامل طراحی یک سامانه برچسب گذاری معنایی، استفاده از وردنت برای تعیین رابطه معنایی میان برچسب ها، بهره گیری از بافت برای ابهام زدایی از معنای برچسب، تولید الگوریتم برچسب گذاری معنایی خودکار بودند. خلأهای پژوهشی برای انجام پژوهش های آتی عبارتند از: ابداع روشی برای شناسایی منابع حاوی معنایی خاص از یک برچسب بدون نیاز به بررسی همه منابع، بررسی امکان استفاده از روش های خوشه بندی برچسب ها برای خوشه بندی منابع. نتیجه گیری: با توجه به شکاف های پژوهشی همچنان مسئله معنا در سامانه های برچسب گذاری می تواند از حوزه های مهم مطالعات پژوهشی سازماندهی اطلاعات باشد.

هدف: ارائه پیشنهاد برای آسان کردن دسترسی مراجعان به میزهای خدمت در کتابخانه ملی ایران. روش شناسی: داده ها از راه مشاهده و هم اندیشی به دست آمده است. ابتدا، راهنماهای محیطی و وضعیت کنونی دسترس پذیری میزهای خدمت به صورت میدانی بررسی شد. سپس با 21 نفر از کتابداران شاغل در میزهای خدمت رسانی کتابخانه و 29 نفر از اعضا (در دو گروه)، نشست هم اندیشی برگزار شد. ایده های مطرح شده با ملاک امکان پذیربودن به لحاظ اجرایی و نیز عملیاتی بودن غربال و ارزیابی شد. یافته ها: تحلیل نشست ها، 241 گزاره را در 11 مقوله به دست داد. مفاهیمی نظیر نشانه های راهنما (با بسامد 38)، بی نیازبودن از کمک کتابدار در استفاده از امکانات (35)، و آموزش کاربران (30) بیشترین توجه را می طلبید. نتیجه گیری: در بسیاری از مواقع، با تغییرات جزئی در محل، نام، و آرایش میزهای خدمت می توان اثربخشی آن را برای کاربران افزایش داد.

مقدمه: نسب شناسی به عنوان یکی از قدیمی ترین علوم، به مطالعه رابطه خویشاوندی افراد بشر و توالی و تناسب نسل آنها می پردازد و کارکردی مشابه در فضای علمی دانشگاهی با عنوان «نسب شناسی علمی» به کار می رود. روابط در یک خاندان و تبار علمی شامل روابط نسبی و روابط غیرنسبی است. غنی سازی پیشینه های کتابشناختی از طریق شناسایی و افزودن حداکثر روابط میان موجودیت ها برای ساختن سوپر رکورد (فراپیشینه) حائز اهمیت است و سازماندهی دانش به دنبال رفع این مسئله برای نیل به وب معنایی است. هدف از این پژوهشی بررسی این رابطه و شناخت ابعاد و ویژگی های آن به منظور بازتعریف در فهرست های رایانه ای است. روش شناسی: پژوهش حاضر با رویکرد ترکیبی و با استفاده از روش های تحلیل استنادی و پیمایشی و با ابزارهای سیاهه وارسی، مصاحبه و پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را کتاب های درسی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی به تعداد 30 عنوان کتاب و 1452 رکورد استنادی تشکیل می دهند. تمامی رکوردها در قالب شناسنامه استناد مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. در مرحله بعد، شناسنامه هر کتاب، شامل تحلیل استنادها و روابط نویسندگان، طی مصاحبه نیمه ساختاریافته، مورد تأیید نویسندگان قرار گرفت. یافته ها: میزان تأثیرپذیری هر یک از نویسندگان از افراد مورد استناد مشخص شد. سپس بر اساس یافته های مصاحبه و همچنین تحلیل رزومه نویسندگان، انواع روابط نسبی و غیرنسبی پدیدآور با افراد تحلیل شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که روابط علمی در خاندان علمی نویسندگان کتاب های درسی به روشنی قابل ردیابی است؛ دانشجویان برای تبیین و توضیح و توجیه و اعتباربخشی به اساتید خود استناد می دهند. بیشترین استناد در مقام تکریم و قدردانی به اساتید است درحالی که بیشترین استناد به دانشجویان در مرور پیشینه ها است. با پیوند این یافته ها به یافته های اثرگذاری، می توان به شبکه دلایل استناددهی افراد با توجه به نقش آنها در یک خاندان و تبار علمی پی برد. چنان که رابطه روابط تبار علمی با دلایل استناددهی نیز معنادار شده است. استنادها بیشتر در بخش مقدمات و تعاریف و بحث استفاده شده که بیانگر اتکا به دیگران برای توجیه و ارائه تعاریف به کاررفته است. یافته ها در بررسی وضعیت نویسندگان نشان داد که گستره نفوذ اندیشه افراد صاحب نام در حوزه علوم اطلاعات و دانش شناسی از جایگاه و مقبولیت علمی و همچنین در برخی موارد جایگاه های اداری آنها نشئت می گیرد. همچنین مشخص شد که روابط نسبی جایگاه مهمی در ظهور و بروز اندیشه این افراد در کتاب های درسی داشته است. یافته ها در بخش اثرگذاری از روابط نسبی نشان داد که استناد دهندگان دارای روابط نسبی تحت تأثیر خاندان علمی خود قرار دارند.

هدف: شناساندن پایان نامه های تحصیلی فارسی مرتبط با سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. روش شناسی: پایان نامه هایی که تمامی یا بخشی از آنها به سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مربوط می شود با جستجو در منابع کتابشناختی، شناسایی شد. با مطالعه چکیده و در صورت نیاز متن کامل آنها، توصیفگرهایی به هر یک اختصاص یافت. با دسته بندی توصیفگرها موضوع های اصلی و فرعی پایان نامه ها شناسایی شد. یافته ها : از اواخر دهه 1340 تا اواخر دهه1390 تعداد 409 عنوان پایان نامه در چهار دسته به ترتیب: مدیریت سازمانی (32%)، سازماندهی اطلاعات (30%)، خدمات و اشاعه (22%)، و مدیریت مجموعه (5/15%) تدوین شده است. بیش از نیمی از آنها در دانشگاه های دولتی و بیش از نیمی به روش پیمایشی تولید شده است. رایج ترین ابزار گردآوری داده ها (32%) پرسشنامه بوده است؛ اعضای هیئت علمی سازمان در 28% آنها نقش راهنما یا مشاور داشته اند. بخش پردازش و سازماندهی و بخش پژوهش بیشتر از سایر بخش ها موضوع پایان نامه ها بوده اند. نتیجه گیری:  سازماندهی اطلاعات فعالیت پراهمیتی با تأثیر فراسازمانی است و از نتایج آنها همه کتابخانه های کشور استفاده می کنند و بر آموزش دانشگاهی تأثیر دارد. اما تنوع موضوع های مربوط به مدیریت سازمانی سبب افزایش شمار پایان نامه در این عرصه در مقایسه با سازماندهی اطلاعات شده است. از اندک شمار بودن پایان نامه های مربوط به مدیریت مجموعه (که نیمی از آن هم به متن پژوهی نسخه های خطی تعلق دارد) نباید آسان گذشت. این کوتاهی به ویژه در زمینه بررسی مجموعه با توجه با کمبودهای شناخته شده در مجموعه های کتابخانه ملی بیشتر محسوس است. نیاز به انجام پژوهش های دوره ای درباره استفاده کننده ضرورت دارد. مقایسه کیفیت پایان نامه های کارکنان سازمان با پایان نامه های دانشجویان و استادان غیر سازمانی و بهره برداری بخش های سازمان از همه پایان نامه ها موضوع های شایسته بررسی های بعدی است.

هدف: در حرفه کتابداری کیفیت ارتباط کتابدار نقش مهمی در جذب کاربر به کتابخانه دارد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، ارتقای کیفیت مهارت های ارتباطی کتابداران بر اساس رویکرد پویایی اجتماعی است. روش: پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و بر اساس نحوه گردآوری اطلاعات از پژوهش های نیمه تجربی از نوع طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه پژوهش شامل کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی شهرستان خمینی شهر در سال 1398 است که از این جامعه ۳۰ نفر از کتابداران به روشِ نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هرکدام با 15 عضو) قرار گرفتند. برای گردآوری داده ها، از پرسش نامه اطلاعات جمعیت شناختی و پرسش نامه مهارت های ارتباط بین فردی کویین دام (2004) استفاده شد. قبل از اجرای مداخله، پرسش نامه مهارت های ارتباط بین فردی به عنوان پیش آزمون در میان افراد گروه های آزمایش و کنترل اجرا شد. سپس، پروتکل مهارت های ارتباطی بر مبنای رویکرد پویایی اجتماعی به عنوان متغیر مستقل در گروه آزمایش به مدت هشت جلسه اجرا شد، اما گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. در ادامه، مجدداً پس آزمون برای گروه های آزمایش وکنترل اجرا شد. یافته ها: نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که تفاوت معناداری بین میانگین نمرات مهارت های ارتباطی و ابعاد آن در گروه های آزمایش و کنترل وجود دارد. بر این اساس، می توان نتیجه گرفت که آموزش پویایی اجتماعی در ارتقای مهارت های ارتباطی کتابداران مؤثر بوده است . اصالت/ارزش: ارزش این مطالعه در کاربرد یک مداخله با هدف ارتقای مهارت های ارتباطی کتابداران بر اساس رویکردی فرامدرن است. با مرور پژوهش هایی که تاکنون در حوزه کتابداری انجام شده است می توان به اهمیت متغیر ارتباط در این حرفه پی برد، اما اکثر مطالعات انجام شده در این خصوص از نوع توصیفی بوده است و مطالعه ای که به بررسی اثربخشی یک مداخله در خصوص ارتقای کیفیت مهارت ارتباطی کتابداران پرداخته باشد یافت نشد . ازاین رو، این مطالعه به لحاظ روش و موضوع دارای ارزش است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه تعریف دقیقی از «نیازهای بنیادین روانشناختی کاربر» در استفاده از محصولات تعاملی و همچنین استخراج مولفه های آن انجام شد. روش تحقیق: در این مطالعه از روش فراترکیب به منظور جمع آوری و تحلیل داده ها استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، پایان نامه ها و مقالات فارسی و لاتین مرتبط با موضوع است که بدون محدودیت زمانی در پایگاه های اطلاعاتی و مجلات علمی پژوهشی معتبر داخل و خارج کشور انتشار یافته اند. 45 عنوان پژوهش با کسب شرایط مناسب برای ورود به فراترکیب انتخاب شدند. یافته ها: پژوهش حاضر در گام اول، با ایجاد تمایز مفهوم «نیازهای روانشناختی بنیادین کاربر» از «نیازهای روانشناختی بنیادین انسان» به تعریف هر یک از این مفاهیم رسیده و سپس در گام دوم تعداد 37 مولفه نیاز روانشناختی بنیادین را استخراج و تعریف نموده است. اصالت اثر: استفاده از ظرفیت نظریه های مربوط به نیازهای روانشناختی انسان در سایر علوم، همواره محدود به بکارگیری یک نظریه خاص بوده است، درحالی که استفاده از یک فرامطالعه که بتواند فرصت های بیشتری برای خلق ایده های جدید مرتبط با طراحی و توسعه محصولات تعاملی فراهم آورد مغفول مانده است. نتایج این تحقیق می تواند به درک عمیق تر از مفهوم نیازهای روانشناختی کاربر در مسیر طراحی محصولات تعاملی کمک نماید. همچنین نیازهای روانشناختی معرفی شده در این پژوهش را می توان به عنوان نقطه شروع طراحی محصولات تعاملی درنظر گرفت و این رویکرد جدید می تواند ظرفیت عظیمی برای ایجاد ایده های خلاقانه و تازه باشد.

هدف: بررسی وضعیت مدیریت اطلاعات شخصی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز از سه جنبه دانش، مهارت و هفت فعالیت مدیریت اطلاعات شخصی(شامل یافتن و دوباره یابی، ذخیره سازی، سازماندهی، نگهداشت، امنیت و مدیریت جریان اطلاعات، ارزش یابی و ارزش گذاری، تدبیر و مفهوم سازی بر اساس مدل جونز است. روش: این پژوهش به روش پیمایشی، توصیفی–تحلیلی انجام گرفته و از پرسش نامه تصحیح شده «مجاور» (1392) استفاده شد. با تعیین تعداد کل دانشجویان( 1300 نفر) و با استفاده از جدول کرجسی– مورگان، تعداد تقریبی نمونه 297 نفر تعیین گردید. از میان 297 پرسش نامه توزیع شده، 297 پرسش نامه بر گردانده(نرخ پاسخ 100درصد) و کار تحلیل داده ها از آمار توصیفی(فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و برای تعیین معنا داری رابطه از آمار استنباطی(آزمون همبستگی اسپیرمن و پیرسون، رگرسیون خطی) استفاده شد. یافته ها: یافته های توصیفی منتج از پژوهش نشان داد میانگین های دانش، مهارت و مجموع هفت فعالیت دانشجویان به ترتیب برابر با 22/1، 05/2 ، 50/2 و در سطح نا مطلوب و نسبتاً نا مطلوب است. در این پژوهش به نقش سه متغیر مقطع تحصیلی، سن، دانشکده ی محل تحصیل در مدیریت اطلاعات شخصی دانشجویان پرداخته و مشخص شد که از میان این عوامل«مدیریت اطلاعات شخصی» در بین دانشکده های مختلف و مقطع تحصیلی با توجه به سطح معناداری 05/0رابطه ی معنا داری وجود دارد و میان دانشجویان با بازه های سنی مختلف رابطه ی معنا داری نیز وجود دارد. نتیجه گیری: وضعیت مدیریت اطلاعات شخصی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در سطح نسبتاً نا مطلوب قرار دارد که بایستی دوره ها و کارگاه هایی در جهت آگاهی بهتر نسبت به ابزارهای مدیریت اطلاعات شخصی و ارتقا مهارت های دانشجویان برگزار شود. 

هدف: شناسایی عوامل مؤثر بر بهبود ربط در بازیابی اطلاعات در شبکه اجتماعی لینکدین. روش: 17 مشارکت کننده (9 مرد و 8 زن) به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و در مصاحبه نیمه ساختاریافته شرکت کردند. داده ها به روش دیکلمنکدگذاری و تحلیل شد. یافته ها: استخراج 441 کد اولیه و هفت مقوله شامل سامانه اطلاعاتی ، سامانه بازیابی ، ویژگی های سند ، ویژگی های پایگاه ، ویژگی های کاربر ، درخواست ها و پرسش ها و وجود بازخورد از داده ها استخراج شد و نشان داد شبکه لینکدین نقش مهمی در رفع نیازهای اطلاعاتی مشارکت کنندگان دارد.