درخت حوزه‌های تخصصی

علیّت یکی از مهم ترین دغدغه های بشری و از بنیادی ترین مفاهیم فلسفی است. فیلسوفان غربی که اندیشه آنها، در این پژوهش مورد مطالعه است، از دوران باستان تا معاصر رابطه بین علّت و معلول را از چند نظر بررسی کرده اند. فیلسوفان سنتی و کلاسیک، به ویژه ارسطو، رابطه علّی را ضروری و قطعی دانسته اند. به این معنا که این رابطه بر اصل ضرورت بنا نهاده شده است و هر پدیده ای در جهان، ضرروتاً علتی دارد. در روایت کلاسیک که معمولاً فیلم های هالیوودی نمونه آن هستند، علیت مهم ترین عنصر است که وحدت و انسجام پیرنگ داستانی را تضمین می کند. به سبب آنکه علیت در سنت فلسفی ارسطو، ضروری بود، در روایت سینمایی کلاسیک نیز رابطه علت و معلول براساس اصل ضرورت است. این رابطه در روایت سینمایی پست مدرن به صورت تصادفی در می آید. به نظر می رسد تغییرات رابطه علّت و معلول در اندیشه فلسفی، موجب دگرگونی علیّت در ساخت روایی فیلم ها شده است. به این علت که روایت در سینمای ایران و فیلم های داستانی بازتاب و انعکاس روایت در سینمای غرب است، این پژوهش تلاش دارد علاوه بر تحقیق و اثبات تأثیر علیّت در فلسفه بر رابطه علت و معلولی در روایت سینمایی، فیلم سینمایی طعم گیلاس(1378) را به صورت هدفمند و به روش تحلیلی توصیفی مورد تحلیل محتوایی قرار بدهد، تا دگرگونی روایت از طریق تغییر در روابط علت و معلولی بررسی شود.

استفاده از رادیو برای آموزش گروه های مختلف اجتماعی در بسیاری از کشورهای جهان سابقه طولانی دارد، اما نتایج تحقیقات انجام شده نشان می دهد در ایران، به طور جدی، از ظرفیت های آموزشی رادیو در دو حوزه آموزش رسمی و غیررسمی بهره برداری نشده است. این پژوهش با هدف طرح ضرورت تأسیس رادیوی آموزشی در ایران، با توجه به شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور و نیز ارائه الگوهای مطلوب برنامه سازی در چنین رادیویی انجام شده است و چارچوب نظری آن را نظریه های لاسول و دانیل لرنر تشکیل می دهند. این پژوهش با استفاده از روش کیفی انجام شده و برای جمع آوری داده ها، از مطالعه اسنادی و مصاحبه نیمه ساختار یافته با 8 نفر کارشناس استفاده شده است. با تحلیل یافته های پژوهش، می توان گفت در کشوری مانند ایران، با گستره جغرافیایی وسیع، فراوانی جامعه روستایی، تعدّد فرهنگ ها و مشکلاتی مانند دسترسی نداشتن به خدمات و امکانات آموزشی، نیاز به راه اندازی ایستگاه رادیویی آموزشی به صورت مبرم احساس می شود. رادیو به دلیل سهولت دسترسی و برخورداری از پوشش وسیع و گسترده، می تواند با بهره گیری از الگوی برنامه ای مناسب، هم به عنوان وسیله کمک آموزشی در اثربخشی آموزش های رسمی نقش مؤثر ایفاکند و هم با آموزش های غیررسمی، گام مؤثری در بالابردن سطح آگاهی های مردم، تسهیل و تسریع فرایند توسعه و برقراری عدالت آموزشی برداشته، پاسخ گوی مناسبی به نیازهای آموزشی لایه های مختلف اجتماعی باشد.

این پژوهش در پی کشف گفتمان و یا گفتمان های مسلط خبری سه سایت بی.بی.سی فارسی، پرس. تی .وی و صدای امریکا در خصوص پوشش خبری وقایع موسوم به جنبش اشغال وال استریت در بازه زمانی سه ماهه مهر، آبان و آذر (پاییز) سال 1390 و مقایسه آنها با یکدیگر است. همچنین، این پژوهش کوشیده است تا با اتکا بر محورهای گفتمانی کشف شده از سه سایت مورد بررسی، دیپلماسی رسانه ای دولت های حامی این سه منبع خبری را در قبال وقایع یادشده مورد بررسی و کندوکاو قراردهد. به همین منظور، از نظریه های انتقادی حوزه خبر همچون چارچوب سازی، نظریه گفتمان و نظریات مربوط به حوزه دیپلماسی استفاده شده است. همچنین، با به کارگیری «روش عملیاتی تحلیل گفتمان (پدام)»، پوشش های خبری مزبور تحلیل گفتمانی شده اند. جامعه آماری این پژوهش، کلیه اخبار مربوط به جنبش اشغال وال استریت در سه سایت مذکور در بازه زمانی مورد نظر است که پس از بررسی جامعه آماری به روش نمونه گیری هدفمند، تعداد 344 گزاره (بی. بی. سی فارسی: 101 گزاره)، (پرس. تی. وی: 116 گزاره)، (صدای امریکا: 127 گزاره) انتخاب و مورد بررسی قرارگرفته است. نتایج تحقیق حاکی از این است که بی. بی. سی فارسی دیپلماسی رسانه ای «ابهام و تحریف»، صدای امریکا دیپلماسی رسانه ای «تقابل و تهاجم» و پرس. تی. وی دیپلماسی رسانه ای «بحران سازی» را در خصوص وقایع مورد بررسی درپیش گرفته اند.

این مقاله با بررسی چهار برنامة «پرگار» در تلویزیون بی بی سی فارسی دربارة «نسبت» دین و مدرنیته و به طور خاص، اسلام وسیاست، با روش تحلیل گفتمانی، نتیجه می گیرد که گفتار غالب پرگار، «سکولاریزم» فلسفی و اعتقادی،و سیاسی است. این دو گفتار، ضمن نفی و انکار پیوند دین و سیاست و طرد انگارة حکومت دینی، دست به حذف و خشونت نمادین علیه گفتمان اسلام سیاسی می زنند و به سبب برخورداری از قدرت و موقعیت و «دسترسی» به تریبون های عمومی، روش های شناخت خودشان از جهان را به شیوه ای گفتمانی اشاعه می دهند و به تمام امور و پدیده ها، معنای متناسب با «دال» مرکزی خود می بخشند. گفتمان سکولار به منظور تعریف و توانمندسازی و نیز برای خاموش سازی و برون گذاری عمل می کند و افزون بر تجسم تهدید علیه سنت و ایمان اسلامی، به منظور یک اصل مشروعیت بخش برای سرکوب فعالیت های سیاسی در منطقه نیز به کار گرفته می شود.

«فرانکشتین باید نابود شود- تعقیب هیولای خشونت تلویزیونی» صحنه چنین است: «باگزبانی»و«دافی اردک» و گروهی از شخصیتهایی دیگر نقاشی متحرک در صحنه‌ای جمع هستند. «باگزبانی» به ارتکاب خیانت متهم شده است و گروهی قصد مجازات او را دارند. ازهمین حالا به شما توصیه می‌کنم که اگر تحمل تماشای کله «دافی اردک» را که مثل فرفره به دور گردنش می‌چرخد و همین طور طاقت بقیه قضایا را ندارید از خواندن متن دست بکشید. زیرا این مطالب، برای گروه ویژه‌ای است:آن خرابکاران شیطانی صفتی که می‌خواهند جوانان معصوم آمریکایی را با نمایش خشونت در تلویزیون نابود کنند!

در این مقاله چالش‏های پیش‏روی ِ مجلات علمی با دسترسی آزاد شرح ‏داده می‌شود و پس از صحبت در مورد هر یک از چالش‏ها، راهکارهایی برای عبور از آن‏ها ارایه شده است. رویکرد نویسنده در ارایه راهکارها رویکردی حقوقی و اخلاقی است. مقاله تلاش می‏کند به انتقادهای مطرح شده در مورد مجلات علمی با دسترسی آزاد پاسخ دهد و نشان دهد که بسیاری از ایراداتی که به اینگونه مجلات گرفته می‏شود در مجلات علمی پولی هم وجود دارد. با این حال به‏شدت از اتخاذ راهبرد "بازگرداندن ایرادها به حریف" اجتناب می‌شود و تاکید می‌شود که هر جا کاستی یا اشتباهی وجود دارد جبران شود و نمی‏توان فقط به این دلیل که مجلات علمی پولی، هم ایرادهای مشابهی دارند، این ایرادها را نادیده گرفت. نویسنده پس از سال‏ها فعالیت در زمینه مجلات علمی با دسترسی آزاد به‏خوبی از ظرفیت‏ها و توانایی‏های بالقوه این گونه مجلات آگاه است و این نکته را به‏‏خوبی درک می‏کند که دسترسی آزاد به مقاله‏ها و محتواهای علمی، تاثیرگذاری آن‏ها را چند برابر می‏کند. نویسنده در جایی دیگر در مورد اهمیت دسترسی آزاد به مقاله‏های علمی و دانشگاهی به این موضوع اشاره می‏کند که نویسندگان این مقاله‏ها تنها کسانی نیستند که از دسترسی آزاد به مقاله‏هایشان سود می‏برند (به این دلیل آشکار که مقاله‏هایشان بیشتر خوانده شده و بیشتر به آن‏ها ارجاع داده می‏شود)، بلکه همچنین آن دسته از خوانندگان دانشگاهی که موسسه‌های آن‏ها قادر به پرداخت هزینه‏های مجلات علمی نیستند، پژوهشگرانی که کتابخانه‏هایشان قادر به پرداخت هزینه‏های مجلات علمی نیستند، خوانندگان عمومی که ممکن است به یک زمینه یا رشته علمی علاقه‏مند باشند، عموم مردم که از این راه می‏توانند با چند و چون و چارچوب‏های پژوهش‏های علمی آشنا شوند، و حتی بیماران و اطرافیان آن‏ها که می‏توانند از آخرین یافته‏های علمی و پزشکی آگاه شوند، از دسترسی آزاد به مقاله‏ها بهره‌مند می‏شوند.