درخت حوزه‌های تخصصی

ایران سرزمینی است با تنوع طبیعی - فرهنگی بسیار بالا که می توان از آن به نحو مطلوبی در روند توسعه و قدرتمند تر شدنش بهره برد. تکثر زبانها و قومیتها یکی از اشکال این تنوع است که به رغم تصویری که عموما به صورت منفی از آن ایجاد شده و گاه آن را به مثابه مشکلی احتمالی برای انسجام و فرآیند شکل گیری روحیه و ساختارهای دولت ملی مطرح کرده اند، می تواند درست برعکس به مثابه ابزاری اساسی برای تقویت این فرآیند به کار گرفته شود. در مقاله حاضر که حاصل بخشی از نتایج یک طرح تحقیقاتی است، تلاش شده است امکانات بالقوه ای را که این تنوع می تواند برای ارتقا سطح علمی کشور به ما ارزانی کند نشان داده شوند. تاکید اصلی مقاله بر تداوم سرزمینی و جهانی اقوام ایرانی است که به کشور ما امکان جذب و مبادله دانشجویان و اساتید و مشارکت در فرآیندهای جهانی تولید علم را در حوزه های جغرافیایی دیگر و شکوفا ساختن همکاریهای منطقه ای و بین المللی در سطوح دانشگاهی و موسسات پژوهشی می دهد. در این مقاله استدلال می شود که مدیریت و سیاست گذاری عمومی در زمینه آموزش و پژوهش استفاده لازم را از این امکانات بالقوه انجام نداده اند و راهکارهایی را برای خروج از این موقعیت در چهار منطقه زبانی - فرهنگی مورد مطالعه، یعنی حوزه های آذری، بلوچ، عرب و کرد ایرانی ارایه می دهد. نقطه اتکای اصلی مقاله موضوع زبان است؛ زیرا زبان عمده ترین سطحی است که در آن هویتهای محلی تعریف می شوند. همچنین مساله نیاز به اتخاذ یک سیاست زبان شناختی مشخص در سطح آموزش عالی که بتواند ما را در موقعیت بهتری برای جذب و گسترش فرهنگی ملی و فرهنگ قومی و محلی مان قرار دهد.

"مقاله پیش رو تلاشی برای نشان دادن اثرات مختلف تلویزیون بر کودکان است.برای این منظور ابتدا، به اثرات مثبت آن از جمله :رشد فکری و هوش‌بهر (I.Q ) کودکان پرداخته شده ودر ادامه، اثرات منفی این رسانه که بروز بیماری‌، خشونت‌، ضعف بینایی و کاهش خلاقیت در کودکان را شامل می‌شود، مشخص شده است. در خاتمه نیز راهکارهایی برای بالا بردن رشد فکری کودکان ارائه شده است. "

بی تردید کلیفورد گیرتز از مهم ترین و اثر گذارترین مردم شناسان معاصر است که با برقرار کردن پیوند بین تفسیر و تبیین قدمی تعیین کننده در ارتقای جایگاه مردم شناسی در میان دانشهای انسانی و اجتماعی برداشته است. جایگاه او را در مردم شناسی و مطالعه فرهنگ و دین می توان با جایگاه ماکس وبر در جامعه شناسی مقایسه کرد. او از طریق تالکوت پارسنز با آرای ماکس وبر آشنا شد و تلاش کرد تفهیم و تفسیر را در شناخت فرهنگ و پدیده های فرهنگی به کار بندد. یکی از مهم ترین مواریث نظری و عملی گیرتز را باید تلاشهای او در توضیح رابطه «فرهنگ» و «جامعه» دانست. او با قایل شدن استقلال و اولویت برای فرهنگ، از پیش قراولان رویکردی است که کریستین بل آن را «فرهنگ گرا- نمادگرا» می خواند. ابزار تئوریک کارآمد گیرتز در اتخاذ و توسعه این رویکرد تفسیری و معناگرا، آیین است. با وجود این چنین به نظر می رسد که آرای گیرتز برای دانش پژوهان ایرانی چندان شناخته شده نباشد. مقاله حاضر تلاش می کند تحلیلی از آرای گیرتز ارایه کند و نشان دهد که او را به چه تعبیر باید یک تفسیرگرا دانست. این مقاله با تاکید و مروری بر رویکرد تفسیری گیرتز به فرهنگ و دین و مرروی بر یکی از مطالعات میدانی او در جزایر بالی توضیح دهد که او چگونه از آیین به عنوان یک متن برای تفسیر یک فرهنگ استفاده می کند.

"مقالة حاضر به مشکلات کاربرد رسم‌الخط فارسی در اینترنت و تلاش‌هایی که برای تهیه نرم‌افزارهای فارسی‌ساز، از سوی محققان و نهادهای دولتی کشور و شرکت‌های خصوصی داخلی و خارجی صورت گرفته است، می‌پردازد. نویسنده به این نکته اشاره می‌کند که با وجود همه این تلاش‌ها فقدان پشتیبانی مالی و اجرایی لازم از سوی نهادهای دولتی، دستیابی به نتیجه مطلوب را دشوار کرده است. وی به پروژه‌هایی همچون استاندارد خط فارسی در یونی‌کد، لینوکس فارسی و نرم‌افزارهای متعدد ترجمه فارسی اشاره می‌کند و راهکارهای مفیدی برای رفع مشکلات کاربرد زبان فارسی در محیط مجازی ارائه می‌دهد. "

"این مقاله به رابطة میان هویت و زبان در جریان جامعه‌پذیری افراد می‌پردازد و نقش رسانه‌ها را به عنوان یکی از عوامل جامعه‌پذیری، در زمینة هویت‌بخشی به گروه‌های مختلف مخاطبان بیان می‌کند. یکی از جلوه‌های زبان در رسانه‌های دیداری و شنیداری، ضدزبان است که متعلق به گروه‌‌های حاشیه‌ای جامعه است و رسانه جهت واقع‌ نمایی و ارتباط عمیق‌تر شخصیت‌هایش با مخاطبان، این شکل از زبان را به کار می‌گیرد. منتها منتقدان بر تأثیر منفی کاربرد زبان بد بر مخاطبان، بویژه کودکان پای می‌فشارند. "

به نظر می رسد هیچ گروهی نیست که قربانی تصویرسازی مبهم، مخدوش و اقتدارطلبانه نشده باشد. بر این اساس مقاله قصد دارد در چارچوب نظریه «شرق شناسی» به تحلیل تصویری بپردارد که در آثار مکتوب، درباره «کردها» ارایه شده است. این مقاله نشان می دهد که در اسناد بررسی شده کلیشه های شرق شناسانه در مورد «کردها» اعمال شده است.

"مقالة حاضر به نشانه‌شناسی کلام نمایش رادیویی می‌پردازد. این نوشتار برگرفته از پایان‌نامة نگارنده است که تحقیقی توصیفی است و به روش مطالعة میان‌موردی انجام شده است. نویسنده ابتدا به مفاهیمی چون متن، رسانه به عنوان ابزار و نشانه‌شناسی لایه‌ای پرداخته، سپس نشانه‌شناسی نمایش رادیویی را تشریح کرده و کلام را به عنوان مهم‌ترین ابزار نمایش رادیویی مورد بررسی قرار داده است. وی در اصل، تعامل کلام را با عوامل پیرازبانی سنجیده است. در پایان مقاله، نمونه‌هایی از نشانه‌های مکان، زمان، وقایع، اشخاص، حرکت، حالات دراماتیک و روابط افراد که در کلام نمایش رادیویی به کار می‌رود، عرضه شده است. "

"تحقیق حاضر، رابطه رسانه‌های دینی یا برنامه‌های دینی رسانه‌ها را با تعلق دینی جوانان بررسی می‌کند. از این‌رو، پس از مروری بر دیدگاه‌های متفکران در خصوص رسانه‌های دینی و طرح چند فرضیه، با استفاده از تحلیل عاملی داده‌های پژوهش میدانی، به تعلق دینی و ابعاد آن می‌پردازد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد جوانان از آگاهی دینی و گرایش دینی بالایی برخوردارند اما تمایل چندانی به برنامه‌های دینی رسانه‌ها نشان نمی‌دهند. " تعلق دینی، آگاهی دینی، گرایش دینی، تجربه دینی، مناسک دینی، برنامه‌های دینی رسانه‌ها، جوانان

نویسنده مقاله برآن است که در بین مکاتب متعدد آکادمیک و غیرآکادمیک جامعه شناسی و فرهنگ شناسی، مطالعات انتقادی زندگی روزمره بیش از انواع دیگر آن و مستدل تر و خوشبینانه تر از تحله های رایجی نظیر پست مدرنیسم قادر به شناخت و بر ملاکردن وجوه مثبت و منفی فرهنگ یک ملت است. از جمله دلایل این ادعا اتکا این نوع دانش بر رفتار عقلانی و اخلاقی است که هر دو را یکی می داند و برای ترویج رفتارهای اخلاقی و عقلانی به میان رشته ای شدن علوم انسانی اجتماعی باور دارد. از جمله این علوم که مکمل جامعه شناسی می شوند تا فهم روابط اجتماعی و به تبع آن ایجاد تغییرات مثبت فرهنگی ممکن شود، هنر است. مطالعات انتقادی به کمک عرصه های هنری می تواند وجوه مثبت و منفی فرهنگی را بشناسد و از این راه امکان ایجاد تغییرات مثبت را فراهم سازد. نمونه هنری برگزیده این مقاله، فیلم «کاغذ بی خط» از سینمای ایران است. از ویژگی های مطالعات انتقادی زندگی روزمره ایمان آن به پای گذاشتن در عرصه عمومی گفتگو و استدلال است؛ چون بر آن است که حقیقت و اخلاق اموری آشکار و عیان نیستند، بلکه باید با مناقشه و بحث برملا شوند. این مقاله تلاشی است برای گشودن باب بحث در مورد اخلاق در فرهنگ ایرانی.