ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۱٬۱۰۴ مورد.
۶۱.

النوروز مظهر الثقافة والحضارة بین الفرس والعرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: العید النیروز الحضارة الفرس

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام تاریخ تمدن اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام تاریخ فرهنگی و اجتماعی اسلام
تعداد بازدید : ۹۷۴ تعداد دانلود : ۹۴۱
الحضارة والثقافة تتألف من المعتقدات والعادات التی بنیت علی ید أفراد المجتمع وتسبّب فی قوامهم کشعب واحد؛ والأعیاد تعتبر کجزء مهم من هذه الثقافة. فالإیرانییون من العصور القدیمة کانوا یهتمّون بالفرح ویحتفلون بالأعیاد بأیة مناسبة کانت؛ فی بدایة الشهور أو بدایة الفصول أو بدایة السنة. فالنیروز من أهمّ أعیادهم الذی کان یحتفل به علی شرف مجیء قدوم الربیع وکانت الأعیاد النیروزیة کدمٍ تجری من جدید فی عروق المجتمع ویعطیه نشاطاً مثل الطبیعة التی تحیا من جدید. فنحن فی هذا المقال نتطرّق إلی کیفیة هذا الدخول واهتمام العرب به فی إطار المنهج الوصفی التحلیلی. وکان من الشعراء العرب الذین اهتمّوا بالنیروز وبینوه بصراحة وصدق هو المتنبی وبین أنّ النیروز خیر صلة بین الأمتین الفارسیة والعربیة وشارک إخوانه الفرس بهذا العید السعید ساهم أیضا فی هذا الأمر الشریف الرضی وأعلن مشارکته مع أفراح الشعب الفارسی.
۶۲.

شناخت هنر اسلامی در نظام اندیشگانی موزه های غرب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: موزه کالای فرهنگی هنر اسلامی چرخش معنا

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه هنر
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام تاریخ تمدن اسلامی
تعداد بازدید : ۱۷۷۹ تعداد دانلود : ۱۳۵۵
شناخت هنر اسلامی فارغ از مباحث هستی شناختی و معرفت ذوقی و شهودی متأثر از ورود آثار هنری به موزه (به مثابة محصول فرهنگی تمدن غرب) و نظام معرفت شناختی متمایز آن است. حرکت هنر اسلامی در امتداد زمان و مکان و حضور در نظام اندیشگانیِ دیگری، بر کیفیت حصول معرفت مخاطب تأثیر می گذارد. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و بهره گیری از منابع اسنادی می کوشد تا چگونگی حصول معرفت هنر اسلامی را در سیری تاریخی آشکار کند. جستار حاضر با معرفی سه نظام معرفتی شرق شناسی، زیبایی شناسی، و مطالعات بینافرهنگی در موزه های غرب، شناخت از هنر اسلامی به مثابة «کالای مادی»، «هنر»، و «کالای فرهنگی» و شکل گیری سه ارزش متمایز اقتصادی، زیبایی شناختی، و نمادین را در هنر اسلامی آشکار می کند. بنا بر یافته های پژوهش، معرفت هنر اسلامی در موزه ها نه مبتنی بر ملاک های حسن شناسی و غایت شناسی در فلسفة اسلامی، بلکه کاملاً متأثر از معرفت به هنر در تفکر غرب است.
۶۳.

نظرخواهی دربارة حضرت ابوطالب

کلیدواژه‌ها: ابوطالب بن عبدالمطلب

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
تعداد بازدید : ۱۴۷۵ تعداد دانلود : ۱۴۷۲
در این گفتار، نظرات آقایان سید محمدمهدی موسوی خرسان، محمدباقر انصاری، احمد بهشتی، حسین درگاهی، حسین علیزاده و خانم نهلا غروی نائینی در پاسخ به پنج سؤال در مورد جناب ابوطالب بن عبدالمطلب را می خوانیم. بر این اساس، اینان به پرسش هایی در مورد جناب ابوطالب، از جنبه جایگاه در آیات و روایات، علت مخالفت ها با ایشان، منابع مفید و پیشنهادهایی برای پژوهش و ترویج نام و یاد ایشان پاسخ گفته اند.
۶۴.

شعر ابوطالب: گزارش و تحلیل ادبی و محتوایی(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳۶ تعداد دانلود : ۸۷۱
نگارنده در این گفتار، اشعار ابوطالب را از چند دیدگاه بررسی و تحلیل می کند. روایت شاعران از آن اشعار، دیدگاه معصومان:، استشهاد به این اشعار در منابع تفسیری و نحوی و جغرافیایی و لغوی، تضمین این اشعار، مباحث تاریخی در آنها به ویژه دفاع ابوطالب از پیامبر، اغراض شعری در سروده های ابوطالب به ویژه مدح پیامبر و دفاع از ایشان.
۶۵.

مبانی صدرایی تمد نسازی اسلامی (با تأکید بر نظام حقوقی و تربیتی)

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی حکمت متعالیه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام کلیات
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام و ایران
تعداد بازدید : ۱۰۰۸ تعداد دانلود : ۹۹۷
نظام های اجتماعی سازه های یک تمدن هستند که در قالب علوم اجتماعی مورد بحث و بررسی قرار می گیرند؛ ازاین رو برای ایجاد یک تمدن نوین اسلامی باید علوم اجتماعی اسلامی تولید کرد. علوم اجتماعی در هر جامعه باید ناظر بر مسائل و مشکلات واقعی آن جامعه و مبتنی بر مبانی فلسفی مورد قبول آن جامعه باشد. بنابراین برای ساخت تمدن نوین اسلامی باید نظام های اجتماعی ناظر بر مسائل و مشکلات جامعه اسلامی و مبتنی بر مبانی فلسفی صحیح شکل گیرد و تنها در این صورت است که تمدن برساخته از آن یک تمدن مستحکم و کامل شده خواهد بود. فلسفه اسلامی ظرفیت بالایی برای ورود به حوزه مسائل اجتماعی دارد که تاکنون مورد غفلت واقع شده است. نوشتار حاضر سعی دارد تا با بررسی امتداد اجتماعی فلسفه اسلامی در دو حوزه نظام حقوقی و نظام تربیتی توان ورود آن به حوزه تمدن سازی را نشان دهد.
۶۷.

مروری بر کتاب الصحابة الکرام، به ویژه فصل شرح حال حضرت ابوطالب علیه السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

۶۸.

ناگفته هایی از تاریخ ابوطالب: تحلیل گزارش تاریخی خرگوشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیره آثار تاریخ اسلام ابوطالب بن عبدالمطلب خرگوشی، ابوسعید (متوفی407 قمری) شرف المصطفی (کتاب) حسنی، نبیل دخالت های حاکمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹۶ تعداد دانلود : ۷۱۶
نگارنده متن تاریخی ابوسعید عبدالملک خرگوشی (متوفی 407 قمری) در کتاب شرف المصطفی در مورد ابوطالب بن عبدالمطلب را تحلیل کرده و نتیجه می گیرد که بر اساس این گزارش، ابوطالب سومین فردی است که پس از حضرت علی و خدیجه8 اسلام را پذیرفته است. مقدمه ای کوتاه در مورد دخالت حاکمان در تاریخ اسلام و شرح حال کوتاه مؤلف در آغاز گفتار آمده است.
۶۹.

مصاحبه علمی مکتوب با حجت الاسلام والمسلمین حاج شیخ مرتضی فرج پور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۵ تعداد دانلود : ۹۴۷
در این مصاحبه علمی مکتوب، نگارنده در باره جایگاه ابوطالب در آیات و روایات، اشعار ابوطالب، دیدگاه عالمان شیعه و سنی در باره ابوطالب، معرفی چند منبع مفید در باره ابوطالب، و علل مخالفت یا نسبت هایی که به ابوطالب داده می شود، سخن می گوید.
۷۰.

چهرة جناب ابوطالب در ادبیات فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تاریخ صدر اسلام شعر شیعی ابوطالب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۳۷۹
جناب ابوطالب با توجّه به جایگاه ویژة خود در صدر اسلام، مورد توجّه تاریخ نگاران قرار گرفته است. از طرفی عمو، کفیل و پدر خوانده پیامبر است و از طرف دیگر، پدر امیرالمؤمنین7 و از سوی دیگر، بزرگ قریش و مکّه. حضور در این تقاطع خاص تاریخی سبب شده تا اقدامات و موضع گیری های جناب ابوطالب در تاریخ مهم و اثرگذار باشد. ادبا هم به تبعیّت از تاریخ، در متون نظم و نثر خود، توجّه خاصّی به این شخصیّت مهم دارند. در مقاله حاضر، به نقاط برجسته و اثرگذار زندگی ایشان و بازتاب آن در ادبیّات فارسی پرداخته شده است.
۷۱.

سیر تاریخی بنای مسجد غدیر تا تخریب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پیامبر (ص) تشیع سیر تاریخی غدیرخم مسجد غدیر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷۹ تعداد دانلود : ۲۱۷۳
واقعه بزرگ غدیر، همواره دلایل و نشانه هایی برای اثبات خود داشته است. یکی از مستندات آن ساخت بنای یادبود مسجد غدیر است. این مقاله به بررسی سیمای مسجد غدیر از طریق مستندات روایی، کَتبی و تصویری می پردازد؛ ابتدا به مباحثی پیرامون موقعیت جغرافیایی غدیرخم، علت انتخاب این منطقه برای اعلان موضوع جانشینی پیامبر (ص)، نام های آن و آبادی هایی که در کنار این آبگیر موجود است، پرداخته و سپس تاریخچه و مشخصات مسجد غدیر در طول تاریخ و توجهی که ائمه و فقها نسبت به فضیلت این مسجد و نماز خواندن در آن داشتند، اشاره خواهد کرد. هر چند امروز این سرزمین منطقه ای متروک است و جریان های وهابی تلاش بر زدودن آن از افکار جهانیان دارند به گونه ای که پس از سیزده قرن مسجدی را که به فرمان حضرت محمد(ص) در این مکان بنا شده بود را تخریب کردند، ولی منطقه ی غدیرخم روزی شاهد یکی از بزرگترین حوادث تاریخ اسلام بوده که هیچ گاه از خاطره ی مسلمانان پاک نخواهد شد و مسجد غدیر نیز نشانه ای از این رویداد بزرگ جهان اسلام است. این پژوهش بیانگر مظلومیت مذهب تشیع و در حقیقت سندی برای اثبات آن است، و با استناد به روایاتی از بزرگان و پیشوایان و کتب تاریخی و تصاویری مربوط به آن، سعی دارد مخاطبان را بیشتر با این مکان مقدس آشنا سازد.
۷۲.

الگوی مکان یابی مساجد همراه با مطالعه موردی مسجدالنبی براساس آیات، روایات و سیره نبوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اسلام قرآن مکان یابی مدینه مسجدالنبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۹ تعداد دانلود : ۸۹۲
یکی از شاخصه های مهم تمدن اسلامی، موضوع هنر و معماری است که از ابتدای شکل گیری، مسیر رو به تکاملی در برخورد با تمدن های مجاور سپری کرده است. معماری اسلامی در عصر پیامبر|، شناسنامه مخصوص به خود را با تأسیس مسجدالنبی در مدینه، سرشار از مفاهیم جاودانه، آغاز نمود. این «بنا» به عنوان ایده ناب معماری اسلامی قابل بررسی است. اینکه مکان یابی مسجدالنبی به چه صورت بوده، علاوه بر تأثیرپذیری از محیط جغرافیایی منطقه یثرب با معیارهایی که در قرآن و روایات در خصوص ساخت مساجد مطرح شده، مطابقت داشته و در آن شاخصه هایی چون تسلط بر فضای شهر، مرکزیت و ... مورد توجه بوده است. مقاله حاضر مکان یابی را به روش تحلیلی تطبیقی (آیات و روایات با روش پیامبر) مورد پژوهش قرار داده و ضمن بررسی شاخصه های مکان یابی مساجد براساس آیات و روایات، به تطبیق آن با سیره پیامبر| می پردازد.
۷۳.

نقش مبانی انسان شناختی اخوان السلمین در تقریب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخوان المسلمین کرامت ذاتی تقریب مبانی انسان شناسی حقوق انسان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸۷ تعداد دانلود : ۸۱۴
با عنایت به اینکه اخوان المسلمین به عنوان جنبشی تأثیرگذار و پرطرفدار، در بیش از هفتاد کشور فعالیت فکری، فرهنگی و سیاسی داشته و دارد، شناخت مبانی فکری و از جمله مبانی انسان شناختی آنها اهمیت فراوانی دارد. انسان در تفکر اخوان المسلمین آفریده خداوند، موجودی دوبعدیِ مرکب از جسم و روح، دارای توانمندی های عظیم و برخوردار از کرامت ذاتی است. از این رو متفکران اخوانی به برخورداری انسان ها از حقوقی همچون تساوی و برابری، آزادی و احترام متقابل باور دارند. به تبع این باور، پیشگامی در تقریب مذاهب و اجتناب از تکفیر سایر فرق اسلامی از دستاوردهای اخوان المسلمین است که پایه گذار این جریان، حسن البنا، از مؤسسان «دارالتقریب بین المذاهب» بود. نوشتار حاضر با بررسی منابع کتابخانه ای و گردآوری داده های مرتبط با موضوع و تحلیل آنها به روش توصیفی تحلیلی مبانی انسان شناختی این جنبش و نقش آن در دستاورد مسئله «تقریب» را بررسی کرده است.
۷۴.

حضرت ابوطالب از نگاه برخی مستشرقان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خاورشناسان نقد و بررسی ابوطالب بن عبدالمطلب دیدگاه خاورشناسان گیبون، ادوارد کارلایل، تامس لامنس، هنری دونالدسون، دوایت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۰ تعداد دانلود : ۱۰۹۵
این گفتار به نقد و بررسی و تحلیل مطالب یازده تن از خاورشناسان، از سده هیجدهم میلادی تا کنون در مورد ابوطالب بن عبدالمطلب می پردازد. ادوارد گیبون، تامس کارلایل، هنزی لامنس و دوایت دونالدسون، از جمله این خاورشناسان اند. نویسنده در تحلیل خود، علتهایی می آورد که چرا برخی از خاورشناسان به ایمان حضرت ابوطالب اشاره نکرده اند، از جمله: اشتباه های تاریخی و اعتماد مطلق بر منابع اهل تسنن.
۷۵.

شناخت چیستی «جامعه» و طبقه بندی اجتماعی در پویش های فکری عصر اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: جامعه شناسی علم عمران طبقه بندی منزلتی حکمت مدنی شناخت جامعه طبقه بندی اجتماعی علم الاجتماع علم مدنی الگو های طبقه بندی طبقه بندی تباری

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات مفهوم شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام تاریخ تمدن اسلامی
تعداد بازدید : ۱۵۹۹ تعداد دانلود : ۱۱۴۹
طی سده های میانه در پهنة جغرافیایی خلافت اسلامی، تمدنی پدیدار شد که بعدها به نام تمدن اسلامی نامیده شد. در این دوران، اندیشه ورزان این حوزة تمدنی، گام های بلندی را در فراگیری، باز تفسیر، تولید و توزیع علوم و فنون برداشتند و حاصل آن نیز عرضة آثار و متون علمی با ارزشی در حوزه های مختلف علمی بود. در میان شاخه های مختلف علوم، حوزة معارف انسان شناسی از ویژگی قابل تأملی برخوردار بود و مسائلی نظیر چیستی انسان و جامعه، ویژگی ها و ممیزات انسان و حیات اجتماعی وی نسبت به دیگر موجودات، سرشت زندگی اجتماعی و قوانین حاکم بر حیات اجتماعی انسان، حرکت تاریخ، جهت و مضمون آن، مجموعاً گوشه هایی از معضله های فکری دانشمندان مسلمان را در این حوزه بازتاب می داد. مسئلة تحقیق عبارت است از این که کوشش های نظرورزانة اندیشمندان این عصر در بارة چیستی جامعه، علم الاجتماع و طبقه بندی اجتماعی در کدام سرمشق های عصری صورت پذیرفت و این تلاش ها نهایتاً منجر به کدام اشکال فهم نظری جامعه و طبقه بندی آن گردید؟ به لحاظ روشی، تحقیق حاضر متکی بر روش اندیشه شناسی در رویکرد تاریخ پژوهی صورت پذیرفته است. نتایج حاصل از تحقیق آشکار می کند که اولاً مواجهة نظری قدما با امر اجتماعی یا شناخت «جامعه» در عصر اسلامی، با دو زمینة الگوی علم شناسی قدما و مبانی انسان شناسی ارتباط وثیقی دارد و ثانیاً در نتیجه نظرورزی در این افق فکری، تأمل در زمینة چیستی جامعه و طبقه بندی اجتماعی تنها ذیل رویکرد حکمایی صورت پذیرفت و به دلیل غلبة اندیشة افلاطونی، در این حوزه، دانش اجتماعی به حکمت مدنی تحویل شد و در نتیجه از ساحت رویکردی انضمامی به امور اجتماعی به عرصة مواجهة انتزاعی با آن موضوعات تغییر منظر داد در نهایت نیز، جز در مورد استثنایی مانند ابن خلدون، در طرح شناخت بنیادهای اجتماعی و در حوزة مسائل اجتماعی عصر خویش نتوانست دستاورد جدی در پی داشته باشد.
۷۶.

عقد الانامل در اثبات ایمان ابوطالب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایمان نسخه های خطی ابوطالب بن عبدالمطلب قرن چهاردهم عقدالانامل (کتاب) زنجانی، ابراهیم (متوفی 1351 ق) عقدالانامل (علم ریاضی)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۴ تعداد دانلود : ۱۰۲۳
این رساله، شرح چند حدیث دربارة ایمان حضرت ابوطالب بن عبدالمطلب است که براساس حساب عقدالانامل بیان شده است. میرزا ابراهیم زنجانی (متوفی 1351 قمری) تخصصی در حساب عقدالانامل، از علوم ریاضی قدیم، داشته؛ لذا بر این اساس احادیث یاد شده را شرح کرده و نکاتی را که مولی محمدباقر مجلسی و شیخ فخر الدین طریحی ذیل این احادیث بیان کرده اند، نقد و بررسی می کند. این رساله براساس نسخه خطی موجود در کتابخانه ملی برای نخستین بار چاپ و منتشر می شود.
۷۷.

ظرفیت های تمد نسازی سیره نبوی

۷۸.

تداعی معانی و انتقال مفاهیم شیعی در معماری آیینی (مطالعه موردی سقانفارهای آمل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سقانفارهای آمل معماری آیینی مفاهیم شیعی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام تاریخ تمدن اسلامی
تعداد بازدید : ۱۵۷۵ تعداد دانلود : ۹۳۸
هدف پژوهش حاضر، واکاوی نحوه تداعی معانی و انتقال مفاهیم شیعی در سقانفارهای آمل است. این پژوهش، از نوع تحقیقات بنیادی و براساس ماهیت و روش از نوع توصیفی تحلیلی است. داده های پژوهش، براساس مطالعات اسنادی، بررسی های میدانی و مصاحبه گردآوری و با روش کیفی تحلیل شده است. به دلیل شباهت های ساختاری، تزیینی و عملکردی، ده نمونه از 30 سقانفار آمل (33% از کل نمونه ها)، برای پژوهش انتخاب شد. نتایج نشان می دهد، برای تداعی معانی و انتقال مفاهیم شیعی در سقانفارها، از نمادهای آیینی استفاده فراوانی شده است که به گونه ای نغز، مفاهیم آیینی، ملی و بومی کاربران را از بطن وجه تسمیه، عملکرد، نقشمایه ها و اعداد نمادین، منعکس می کند. در حقیقت، هنرمند شیعی با الهام از معماری بومی، تلفیق آن با نگرش های رایج و ریشه دار شیعی و استفاده هنرمندانه از نمادهای متواتر آن، بستری برای نمایش مفاهیم و معانی آیینی در سقانفارها فراهم نموده است.
۷۹.

شیوه های مختلف استخاره در فرهنگ اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تفأل روان شناسی دین تاریخ گزاری روایات تشهد تاریخ آیین های اسلامی تاریخ نماز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶۷ تعداد دانلود : ۱۱۶۳
از مناسک رایج و پرکاربرد جامعه اسلامی، استخاره کردن است؛ رفتاری با شیوه های متنوع که پیشینه ای کهن در فرهنگ اسلامی دارد. عمده شیوه های متنوع این منسک ، مأثور و برخی نیز غیرمأثورند. به تبع، هریک نیز خاستگاهی دارند و خود نیز در طول زمان، دچار تحولات و تغییراتی شده اند. تنوع شیوه های استخاره و آداب همراه آن به قدری است که یافتن وجه جامعی میان این اشکال مختلف و بازشناسی ماهیت استخاره را بر پایه آن مؤلفه های مشترک دشوار می کند . از آن عرضه شده اند؛ روایاتی که  سو، عمده شیوه های استخاره در قالب روایاتی منسوب به معصومین معمولاً با روش های کهن علوم حدیث نمی توان آن ها را تاریخ گزاری کرد. بر این پایه، بناست که مطالعه پیش رو با شناخت شیوه های مختلف منسک، ارزیابی شواهد بازمانده درباره هر ش یوه و نمودن معیارهایی برای دسته بندی این شیوه ها، به فرضیه ای برای تاریخ استخاره و تحول و تکامل آن در طول تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی دست یابیم. بر پایه چنین فرضیه ای خواهیم توانست روایات پرشمار استخاره را تاریخ گزاری کنیم. به نظر می رسد اشکال مختلف استخاره در دوره ای طولانی از زمان، از ساده ترین شکل آن که دعایی ساده برای حاجت خواهی است، به رفتاری پیچیده، با کاربرد فناوری ها و ابزارهای گوناگون تبدیل شده است.
۸۰.

اخلاق اسلامی و تغییر سنت های نادرست اخلاق جاهلی

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامی اخلاق فردی اخلاق اجتماعی اصلاح سنت های جاهلی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام و عرب جزیره العرب قبل از اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام تاریخ فرهنگی و اجتماعی اسلام
تعداد بازدید : ۳۰۸۲ تعداد دانلود : ۱۶۸۸
مطالعهٔ تاریخ دوران جاهلیت و بررسی اخلاق و آداب توده های مردمی در زمان جاهلیت بیانگر عدم وجود الگویی مناسب در روابط فردی و اجتماعی است.در زمان جاهلیت از نظر اخلاقی بسیاری صفات خوب و برجسته مانند ضیف (مهمان نوازی) جوار (حمایت از پناهندگان) حلف (هم پیمانی) جود و سخا، شجاعت وجود داشت اما به نوعی خاص تفسیر می شد و ریشه در عوامل اجتماعی و فرهنگ جاهلیت، مانند تفأخر و هم چشمی در میان قبایل داشت که نشان از انحطاط اخلاقی مردمان آن عصر داشت. با رسالت پیامبر، رسول خدا (ص) سلسله ای از اصلاحات اخلاقی توسط ایشان پیگیری شد که منجر به ایجاد تفاوت های مبنایی عصر بعثت با عصر جاهلیت در این زمینه گردید. توجه به دستورات قرآن و رقابت برای عمل به آن، جامعهٔ عرب آن روز را به شکل معناداری به تغییر واداشت. این تغییرات در دوره های بعد و نسل های بعد به شایستگی توسط ائمهٔ اطهار (ع) تبیین گردید و در اختیار عموم قرار گرفت و این بزرگواران به فراخور زمان سعی در ارتقای رفتار و اخلاق فردی و اجتماعی مسلمانان خصوصاً شیعیان نمودند. این مقاله درصدد بررسی میزان تأثیرپذیری جامعهٔ اسلامی از آموزه های دینی و اخلاقی اسلامی است و در این بررسی نیازمند استناد به منابع تاریخی و همچنین منابع دینی هستیم و از شیوهٔ توصیفی_تحلیلی استفاده می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان