درخت حوزه‌های تخصصی

این پژوهش تحلیلی مختصر از ماهیت نظام اخلاق دینی ارائه می دهد و سپس دو بنیاد محوری آن در حکومت مهدوی یعنی اکمال اخلاقی و عدالت طلبی را به صورت موردپژوهانه بررسی می کند. اکمال اخلاقی توام با اتحاد عقول انسان هاست که از طریق فراهم آوردن بستر عمومی رشد و تعالی انسان ها پدیدار خواهد شد. در بعد عدالت طلبی پس از بررسی هویت معرفتی عدالت اثبات خواهد شد مراد از عدالت، طریق وسطی و تاویل آن به صراط مستقیم است. بررسی برخی از مهم ترین کارکردهای مترتب بر اکمال اخلاقی و عدالت طلبی عصر ظهور نیز در این پژوهش مورد توجه قرار می گیرد.

اعتقاد به ظهور امام مهدی عج در پایان بخشیدن و رهایی بشریّت خصوصاً مسلمانان از ظلم و مشکلات دنیوی موجب شده که مدعیان دروغین در طول تاریخ از این آرمان نجات بخش برای رسیدن به تمایلات نفسانی خود بهره ببرند و جریانات انحرافی و انشعابات مذهبی را به وجود آورند. عوامل متعددی در پیدایش جریانات انحرافی در حوزه مهدویت نقش دارند که در این مقاله به عوامل و زمینه های پیدایش جریانات انحرافی از منظر فرهنگی پرداخته شده است.

منظور از جامعه عصر ظهور کسانی هستند که در زمان حضور امام زمان (عج) زندگی می کنند. آنها در آن زمان به دلیل برکت وجود و حضور امام عصر (عج) ازنظر اقتصادی، سیاسی، اخلاقی، امنیتی و... بهترین شرایط را خواهند داشت. باتوجه به اهمیت اخلاق در آموزه های دینی و نقش کاربردی مقایسه اخلاق در جهان امروز با عصر ظهور و باتوجه به اینکه رسیدن به مکارم اخلاق، مهمترین هدف پیامبر اکرم (ص) است محقق بر آن است که ویژگی های اخلاقی جامعه امام زمان (عج) را شرح دهد. براساس یافته ها این ویژگی ها به دو دسته تقسیم می شوند: ویژگی های فردی مانند تقوا، هدایت یافتگی، عبادت، تواضع و استقامت و ویژگی های اجتماعی که به سه قسمت ویژگی های شناختی، عاطفی و رفتاری تقسیم می شود. براساس روایات مربوط به ترسیم سیمای اخلاقی جامعه مهدوی، ویژگی های شناختی شامل: رشد علمی و عقلی مردم و وحدت و عدم تفرقه، ویژگی های عاطفی شامل: ارتقای سطح تربیت و تهذیب، محبت میان مردم، حاکمیت احترام و اعتماد در جامعه و ویژگی های رفتاری شامل: عدالت فراگیر، لغو امتیازات طبقاتی، رفع تبعیض نژادی، حذف تجمل گرایی و امنیت و آرامش است. هدف نوشتار حاضر، مقاسیه اخلاق در جامعه فعلی با جامعه امام زمان (عج) است تا توانایی لازم برای زمینه سازی ظهور و اصلاح خصوصیات اخلاقی در جامعه امروز به دست آید.