ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۴۱ تا ۴۶۰ مورد از کل ۱٬۰۱۱ مورد.
۴۴۱.

بازتولید جمعیت ایران: وضع موجود و ملاحظاتی درباره سیاستگذاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ناباروری بازتولید جمعیت فرصت های بالفعل مخاطرات بالقوه سطح جاری باروری تعداد قصد شده فرزندان تمپو نقش های متعارض فرزندآوری ولادت های ناخواسته

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جمعیت شناسی
تعداد بازدید : ۱۱۴۷ تعداد دانلود : ۶۲۷
هدف ما از این تحقیق تشخیص شرایط و عوامل باروری پایین در ایران و پیشنهاد مسیرهای مستقیم سیاستگذاری برای ارتقای باروری بود. ابتدا ملاحظه کردیم که وضعیت موجود جمعیت ایران می تواند به نحو بی سابقه ای مناسب توسعه و در نتیجه اشتغال و ازدواج جوانان باشد. در واقع، استفاده درست و به موقع از فرصت های ایجاد شده موجود توسط تحولات جمعیتی کشور نه تنها می تواند شرایط را برای ارتقای باروری مساعد سازد، بلکه اثربخشی عوامل و مسیر های ارتقای باروری را هم بالا می برد. در ادامه، مسیرهای مستقیم را از طریق یک مدل نظری که در آن سطح جاری باروری تابعی از تعداد فرزندان قصد شده زنان (IP) و شش عامل تعدیل کننده آن است جستحو کردیم. دو عامل را به دلیل تأثیر کم و مقاوم بودن در مقابل سیاستگزاری حذف کردیم. چهار عامل باقی مانده را با توجه به رویکرد نظری اتخاذ شده به دو دسته عوامل همسو (شامل ناباروری و تأثیر تمپو) و عوامل بالقوه همسو یا ناهمسو (شامل نقش های رقیب با فرزندآوری و فرزندآوری ناخواسته) تقسیم و پتانسیل هر عامل و چشم انداز مسیر باز شده توسط آن را برای ارتقای سطح جاری باروری کشور مطالعه و ارزیابی کردیم.
۴۴۴.

انواع و اندازه شبکه های مهاجرتی مهاجران از استان آذربایجان شرقی ساکن در استان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی مهاجرت روستا به شهر روابط اجتماعی شبکه های اجتماعی مهاجر مهاجرت بین استانی آذربایجان شرقی - تهران

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ مطالعات فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جمعیت شناسی
تعداد بازدید : ۱۱۳۹ تعداد دانلود : ۷۱۷
شکل گیری و تشدید روابط اجتماعی موجب بروز رفتارهای اجتماعی خاصی ازطرف افراد می شود که آنان به تنهایی قادر و یا در فکر انجام آن رفتار نیستند. ازجمله آن، تصمیم به مهاجرت است که وجود خویشاوند و آشنا در مقصد مهاجرتی می تواند عمل مهاجرت را برای کنشگر تسهیل نماید. در این مقاله جهت شناخت بهتر جریان های مهاجرت از استان آذربایجان شرقی به مقصد استان تهران، که مهمترین جریان مهاجرت داخلی در ایران است، انواع و اندازه شبکه های اجتماعی مهاجران در زمان مهاجرت در مقصد و تعیین کننده های آن به روش پیمایش روی 530 مهاجر مطالعه شده است. نتایج نشان می دهد اکثر مهاجران در زمان قبل از مهاجرت شان به ترتیب شبکه اجتماعی خویشاوندی، خانوادگی، دوستی و هم محلی در مقصدهای بالقوه داشتند و شهرستان مبدأ و سن مهاجران در زمان مهاجرت توانسته است این گونه های مهاجران را بهتر تفکیک نماید. اندازه شبکه های اجتماعی مهاجران نسبتاً کوچک به دست آمده است و اکثر آنان از طریق یک نسبت خویشاوندی و آشنایی (گره) به شبکه اجتماعی در مقصد ملحق شده اند. احتمال وجود شبکه مهاجرتی برای مهاجران بالقوه از شهرستان های سراب، میانه و هشترود بسیار بیشتر از مهاجران سایر شهرستان های استان آذربایجان شرقی است. همچنین، مهاجران دارای وضعیت اجتماعی- اقتصادی ضعیف، جهت جابجایی خود از شبکه های مهاجرتی بزرگ استفاده می نمایند.
۴۴۵.

پیشران های تغییر در سبک زندگی خانواده ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خانواده تحولات خانواده پیشران های تغییر تغییر ساختار خانواده تغییر کارکرد خانواده سبک زندگی خانواده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴۲ تعداد دانلود : ۴۶۰
خانواده یکی از کلیدی ترین نهادهای اجتماعی است که تقریباً در تمامی ابعاد و مؤلفه هایش از ماهیت شکل گیری و مفهوم گرفته تا ساختار، نقش و کارکردهای درونی و بیرونی در طول تاریخ و در جوامع مختلف دستخوش تحولات متعددی قرار گرفته است. هرچند روندهای همسویی در خصوص تغییرات خانواده در سراسر جهان مشاهده می شود، اما نوع، سرعت و میزان غالب تغییر و تحولات مؤلفه های مربوط به خانواده در جوامع مختلف یکسان نبوده و به بسیاری از عوامل تاریخی، اقتصادی، فنّاوری، اجتماعی و فرهنگی بستگی داشته است. شناسایی تحولات این حوزه، روندهای موجود و پیشران های تأثیرگذار بر تحولات آتی این نهاد نه تنها برای سیاست گذاران بلکه برای بسیاری از نهادهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بسیار ارزشمند است. در این مقاله، با مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه عمیق، تغییرات خانواده ایرانی از حیث ماهیت، ساختار، کارکرد و سبک زندگی در طول نیم قرن گذشته دسته بندی و توصیف شده اند و مؤلفه ها و پیشران های عمده تأثیرگذار بر تحولات آتی این حوزه شناسایی شده اند. آگاهی از پیشران های شکل دهنده آینده گام مهمی در ارزیابی هزینه منفعت مفاد طرح هایی است که قرار است مبنای خط مشی گذاری در سطوح مختلف قرار گیرند.
۴۴۹.

تأملاتی درباره اجرای سرشماری ثبتی مبنا در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرشماری آمارگیری ثبتی مبنا دسترسی به داده ها سرشماری غلتان اطلاعات فردی قابل شناسایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۴ تعداد دانلود : ۶۴۱
استفاده از سرشماری ثبتی مبنا به جای سرشماری سنتی، رویکردی است که با توجه به پیشرفت سامانه های ثبت و ضبط داده ها از یک سو و با افزایش حجم، تنوع و هزینه های جمع آوری داده های سرشماری به صورت سنتی از سوی دیگر، اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. مزیت های این رویکرد اخیراً بسیار مورد توجه بوده اند. اما، بررسی دقیق تر تجربه دیگر کشورها، چالش ها و مشکلاتی را نشان می دهد که در نظر گرفتن آنها، به انتخاب های درست تر وبرنامه ریزی واقع بینانه تر کمک خواهد کرد. از جمله این مشکلات، تفاوت کیفی آمارهای ثبت شده در دستگاه های دولتی، با آمارهای مورد انتظار در اهداف آماری است. در این مقاله، ضمن بررسی نقادانه تجربیات جهانی در این عرصه، زیرساخت های موجود در کشور برای گذار از سرشماری سنتی به ثبتی مبنا را بررسی می نماییم. همچنین، برخی چالش های موجود، اختلاف در تعاریف و تعارض منافع سازمان ها را، که در این دوره گذار در پیش خواهند بود، بیان می کنیم. در پایان، برپایه استانداردهای جهانی و توصیه های نهاد های بین المللی، پیشنهادهایی متناسب نیازهای کشور، برای عبور از بعضی از این مشکلات ارائه می شود.
۴۵۰.

چالش های اجرای سیاست های تشویقی فرزندآوری: مطالعه ای کیفی در شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیاست های جمعیتی باروری زیر سطح جانشینی نظریه زمینه ای فرزندآوری قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۷ تعداد دانلود : ۵۳۷
به دنبال کاهش سریع باروری در ایران، چرخش به سوی سیاست های مشوق فرزندآوری، در دهه 1390 مورد توجه قرار گرفت و در آبان ماه 1400 "قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت" ابلاغ گردید. اکنون، در گام های نخست اجرای این قانون، زمان مناسبی است که مطالعات جمعیتی نحوه ارزیابی مردم و مخاطبین را نسبت به چالش های اجرایی این قانون و نقاط قوت و ضعف آن واکاوی نمایند. پایش سیاست ها و برنامه های جمعیتی می تواند علاوه بر تشخیص چشم انداز موفقیت آن ها، درجهت تجدیدنظر و اصلاح برنامه ها و طراحی اقدامات مداخله ای دقیق تر و اثرگذارتر مفید واقع شود. مقاله حاضر، برمبنای رویکرد نظریه زمینه ای، داده هایی را از یک مطالعه میدانی در شهر اصفهان و مصاحبه عمیق با 30 زن و مرد مشارکت کننده گردآوری نمود. پس از کدگذاری باز، محوری و گزینشی، پانزده مقوله اصلی از داده ها استخراج و مقوله هسته " نارسایی مشوق ها در ایجاد انگیزه فرزندآوری " در میان افراد غیرمتمایل به فرزندآوری مشخص شد. تحلیل ها نشان می دهد که فرزندآوری به مثابه ی امر خصوصی، مشوق های ناکافی و بی ارزش، ابهام در سیاست گذاری از تصویب تا اجرا، سیاست های موقتی و مقطعی، منجر به بی اعتمادی نهادی و غیرنهادی شده است. این گونه عوامل، همسوسازی خواست افراد با سیاست ها را دشوار و پیچیده نموده است. موفقیت سیاست های حامی فرزندآوری در گرو اعتماد متقابل مردم و دولت است. 
۴۵۹.

بررسی تمایل به فرزندآوری در آستانه ا زدواج و برخی عوامل مرتبط با آن در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تمایل به فرزندآوری فرزندان دلخواه باروری ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲۰
در این مقاله با استفاده از داده های ملی جمع آوری شده توسط پژوهشکده آمار در سال 1393 (تعداد 12858)، به بررسی رابطه تمایل به فرزندآوری (و میزان فرزندان دلخواه) زوج های در آستانه ازدواج با برخی عوامل اقتصادی، اجتماعی، جمعیتی و فرهنگی (بعضی باورها در مورد فرزندآوری) پرداخته می شود. جنسیت رابطه معناداری با تمایل به فرزندآوری و تعداد فرزندان دلخواه دارد و این دو به ویژه تمایل به فرزندآوری برای مردان بیشتر است. افراد با تعداد خواهر و برادر بیشتر، تمایل بیشتری به فرزندآوری دارند. در مورد سکونت، هر دو برای مناطق روستایی بیشتر است، ولی رابطه تمایل به فرزندآوری و سکونت معنادار نیست. تحصیلات و استفاده از اینترنت رابطه منفی معنی داری با تمایل به فرزندآوری و تعداد فرزندان دلخواه دارند. درآمد همسر با هر دو رابطه معنی دار دارد، ولی رابطه درآمد با تعداد فرزند دلخواه معنی دار نیست. این روابط نشان دهنده تأثیر نوسازی (و افکار مرتبط با آن) با تمایل به فرزندآوری است. در میان باورها، اهمیت راحتی فردی قوی ترین رابطه را با تمایل به فرزندآوری دارد، ولی در مورد تعداد فرزندان دلخواه پس از یک باور دینی در مورد مخارج فرزندان قرار دارد. نتایج نشان دهنده تنوع و پیچیدگی ارتباط باورهای فرهنگی با تمایل به فرزندآوری و تعداد فرزندان دلخواه است.
۴۶۰.

روندهای آینده جمعیت و پیامدهای آنها برای آموزش عالی در سده بیست و یکم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۸ تعداد دانلود : ۵۶۴
هدف مقاله حاضر، نگرش به تاثیر روندهای جمعیتی بر تعداد نام نویسی دانشجویان در مراکز آموزش عالی است. بر این اساس، نویسنده روندهای گذشته و آینده محتمل، جمعیت سنی کالجی، و نیز گرایشهای تعداد دانشجویان آموزش عالی را توصیف و تشریح می کند و، بر پایه اطلاعات خود، به پیشبینی رشد آتی شمار نام نویسیها در قلمرو آموزش عالی می پردازد. وی، برای آسان کردن تحلیل و نیز ارائه آن، تنها به تجارب آن دسته از کشورهای آسیایی می پردازد که، در سال 1995، بیست میلیون یا بیشتر از آن جمعیت داشته اند. همچنین، پیش از آنکه یافته های تحلیل خود را ارائه دهد، به اجمال، از روش شناخت جمعیت و پیشبینی نام نویسهای آموزش عالی سخن می گوید در «کنفرانس وزیران آموزش و برنامه ریزان آموزش کشورهای آسیایی و حاشیه اقیانوس آرام» که در سال 1993 به همت یونسکو بر پا گردید، خاطر نشان شد که «سیاست و انجامش توسعه آموزشی در آینده نزدیک باید ... فشارهای جمعیتی جاری و پیشبینی شده را ... بر حسب جمعیت سنی دبیرستانی در نظر بگیرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان