درخت حوزه‌های تخصصی

توسعه یکپارچه منطقه ای از موضوعات اساسی در برنامه ریزی منطقه ای است که به عنوان یکی از پیش نیازهای مهم توسعه پایدار انسانی محسوب می گردد و بر توازن شرایط زندگی و جنبه های گوناگون توسعه برای تمامی مردم در سطح کشور تأکید می نماید. به منظور اتخاذ تصمیمات مقتضی برای توسعه متعادل مناطق، برنامه ریزان نخست باید وضع موجود مناطق مختلف را از نظر سطح توس عه بررسی و تحلیل نمایند. پژوهش حاضر، از نوع تحلیلی است که در آن سطح توس عه یافتگی اس تان های کش ور از نظر 40 شاخص مختلف با اس تفاده از روش های تاپسیس، تاکسونومی عددی، موریس و روش شاخص بندی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و نتایج حاصل از آنها با بهره گیری از روش میانگین رتبه ها، ادغام گردیده است. با توجه به رتبه بندی ترکیبی، استان های ایلام، خراسان شمالی، هرمزگان و سیستان و بلوچستان نسبت به سایر استان ها در سطح پایین تری از توسعه قرار دارند؛ بنابراین، برای رفع محرومیت و کاهش نابرابری های موجود میان مناطق مختلف، اتخاذ تصمیمات و انجام اقدامات مناسب در استان های کمتر توسعه یافته و محروم ضروری می نماید.

در اداره مطلوب امور کلیه جوامع، مدیریت نقش مهم و سازنده ای ایفا می کند؛ همان گونه که جامعه بدون مدیر گرفتار سرگردانی و پیشانی خواهد شد، مدیران فاقد ابزارهای لازم برای اداره امور نیز قادر نخواهند بود تا قلمرو زیر فرمان خود را به گونه ای مطلوب اداره کنند. این وضعیت بعد از اصلاحات ارضی و در نهایت از سال 1354 و حذف قانون کدخدایی از نظام مدیریت ده، در هر صورت، درجوامع روستایی ایران اتفاق افتاد. قبل از آن و از عمق تاریخ، روستاهای ما هریک کدخدایی داشتند که برخاسته از بطن جامعه، پرورده همان جامعه و دارای سه بعد لازم مدیریت روستا بود، یعنی: 1- دارا بودن ویژگیهای فردی و خانوادگی و به عبارت گویاتر عقل و خدمندی، توان مالی مناسب وبی نیازی نسبی، معتمد بودن، و خلاصه آنچه به لحاظ این مسوولیت مورد نیاز بود، از اصول اساسی انتخاب کدخدا محسوب می شد.2 - دارای بیشترین حق نسق در منابع تولید روستایی و پشتیبانی مالی و اجتماعی از سوی مردم و مالک نیز بود.3- پشتیبانی کامل نیروهای دولتی را در منطقه تحت مدیریت خود (ده) دارا بود. از آن پس، با انتخاب اعضای انجمن ده، شورای اسلامی ده و شورای اسلامی شهر و روستا از طریق صندوق آرا دو بعد از ابعاد سه گانه یاد شده اهمیت ویژه خود را از دست داد و تنها شمارش آرا تعیین کننده مدیر آینده ده گردید؛ آن هم در دوره ای مشخص و البته کوتاه. در مورد بعد سوم ازمشخصات کدخدای سابق، تضادها در واگذاری نقشها، و تعبیرات مختلف از وظایف و اختیارات مدیر ده، موجب شد تا هیچ یک از مدیران نام برده نتوانند هماهنگی اجتماعی ده را که از ضرورتهای تحول اقتصادی، خدماتی و فرهنگی ده به شمار می رود سامان بخشی کنند. نگارنده، بر اساس تجارب و مطالعات طولانی مدت و پیوسته خود کوشیده است تا ویژگیهای هر دو نظام (کدخدایی و شورایی) را طی 40 سال گذشته تحلیل کند، نقاط ضعف و قوت هر یک را در بوته تحلیل قرار دهد، و پیشنهادی در مورد مدیریت آینده جوامع روستایی کشور مطرح سازد، ضمن این که بر این باورنیز هست که کدخدای سابق مدیر زمان خاص خود بود و امروز و آینده جوامع روستایی، نیازمند مدیران زمان خویش اند. در نهایت بر این موضوع نیز تاکید می کند که مدیریت امروزی ده نیز قادر نیست تا نظم مورد نیاز را در ابعاد مختلف حیات مناطق روستایی تامین کند. لذا ابعاد قدرت و مسوولیت آن به سامانی دوباره نیازمند است.

آب و هواشناسی کاربردی، داشته های اقلیمی را، در اجرای هدف های علمی، اقتصادی، و صنعتی به ویژه در سال های اخیر بسیار به کار می گیرد. همچنین تاثیرهای اقلیمی محیط در زمینه پزشکی نیز بسیار اهمیت دارد. اما جنبه های جغرافیایی بررسی های اقلیم، کاربرد متداول تری یافته و توسعه اقلیم شناسی کاربردی زمینه ای اساساً جغرافیایی دارد. در بررسی انجام شده رابطه عامل های اقلیم و آلودگی هوا و تعداد مراجعه کنندگان بیماری سکته قلبی در تهران در دوره آماری 94-1990با روش های آماری توصیفی، همچنین استفاده از ضریب همبستگی بین متغیرها سنجیده شده، و فرضیه ها با استفاده از آزمون t استیودنت آزمایش شده و نتایج زیر حاصل گردیده است. هر جا با افزایش تعداد مراجعه کنندگان به بیمارستان ها رو به رو هستیم میزان برخی از عامل های آلودگی هوا به ویژه منواکسیدکربن (CO)، دی اسیدنیتروژن (NO2) و دی اکسیدگوگرد (SO2) به میزان قابل ملاحظه ای افزایش داشته است. همچنین تعداد مراجعه کنندگان در فصل زمستان به دلیل فراوانی و تنوع اینورژن، طولانی بودن شب ها و افزایش میزان آلودگی هوا بیشتر است. بروز بیماری سکته قلبی به عامل های گوناگون بستگی دارد، از جمله آن ها آلودگی هوا است و پژوهش حاضر موید آن است.

در طرح آمایش سرزمین طرح ستیران و طرح جمهوری اسلامی برای حل مشکلات آمایشی و توسعه فضایی کشور سیاست توزیع مجدد جمعیت نیز مورد تاکید بود هاست در همین راستا و به منظور حل مشکلات آمایشی استانهای تهران مازندران ( و گلستان ) که به دلیل اشباع فضایی دچار مشکلات زیستی محیطی و اقتصادی و اجتماعی شده اند به استان سمنان که در مجاورت آنها قرار داشته و همچنین تراکم جمعیت و فعالیتهای اقتصادی آن پایین است توجه خاصی گردیده است به طور مشخص در طرح آمایش سرزمین کشورو استان سمنان سیاست جذب جمعیت مازاد و سرریز استانهای فوق در استان سمنان از طریق بر عهده گرفتن بخشی از فعالیتهای صنعتی و خدماتی این استانها مورد تاکید قرار گرفته است با توجه به سپری شدن افق زمانی اجرای طرح آمایش در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی مقایسه ای عملکرد طرح آمایش استان سمنان و به نوعی کشور در دستیابی به اهداف کمی و کیفی ارائه شده مورد نقد و تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است نتایج تحقیق نشان دهنده عملکرد ضعیف طرح است عوامل مختلف نیز در این عدم موفقت موثر بوده اند که برخی ابعاد ملی و برخی ابعاد منطقه ای دارند در مجموع به دلیل برخی نارسائیها در طرح آمایش و به ویژه عدم اجرای موثر طرح مشکلات آمایشی کشور در سطح ملی ومنطقه ای از سال 1355 تا کنون نه تنها بر طرف نشده بلکه در مواردی تشدید نیز گردیده است

یکی از موضوعات مطرح در تعامل انسان با طبیعت این پرسش است که چه ارتباطی بین ارزش های محیط زیستی افراد و رفتار آنان با محیط زیست وجود دارد. به همین دلیل، پژهش حاضر با هدف تبیین ارتباط متقابل جهت گیری های ارزشی نسبت به محیط زیست و رفتارهای دوستدار محیط زیست در پارک های جنگلی انجام گردید. بدین منظور، با استفاده از روش تحقیق توصیفی و فنّ پیمایش، تعداد 300 نفر از مراجعه کنندگان به پارک های جنگلی استان گلستان با روش نمونه گیری تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه انجام شد که روایی آن با مراجعه به متخصصان محیط زیست و پایایی آن با انجام یک مطالعه راهنما و محاسبه ضریب کرانباخ آلفا مورد تائید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل واریانس، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون تی-استودنت استفاده گردید. نتایج نشان داد که در بین مراجعه کنندگان پارک های جنگلی، جهت گیری ارزشی غیرانسان محور نسبت به محیط زیست، قوی تر از انسان محوری است و سن و جنسیت تاثیری در آن ندارد. همچنین، بین ارزش های غیر انسان محور (شامل زیست بوم محوری و خدامحوری) و رفتارهای دوستدار محیط زیست یک ارتباط مثبت و معنی دار وجود دارد، در حالی که ارتباط معنی داری بین این رفتارها با انسان محوری وجود ندارد. با توجه به یافته ها پیشنهاد می شود برای حفاظت مؤثر از محیط زیست، جایگاه مناسبی به ارتقاء ارزش های غیر انسان محور در فرهنگ عمومی جامعه داده شود و بررسی های لازم پیرامون شکاف بین ارزش ها و رفتار افراد در قبال محیط زیست بعمل آید.

شبکه جهانی اینترنت و فضای مجازی که محصول عملکرد آن است، نماد پیشرفت علم و فن آوری است که کشورهای قدرتمند به ویژه آمریکا در تولید و معماری آن نقش اصلی را به عهده داشته و دارند. فضای مجازی عرصه جدیدی برای حیات بشری است که قابلیت پذیرش و انجام بخش عمده ای از نیازها، فعالیت ها و شئونات زندگی بشر و اجتماعات انسانی و حکومت ها را دارد و به عنوان سایه فضای واقعی، و از طزیق تمرکز پردازش و جابه جایی اطلاعات، توانایی شبیه سازی فعالیت ها و ساختارهای فضای واقعی را داشته و این شبیه سازی را با اثربخشی در فضای واقعی انجام می دهد.

تصادفات یکی از معضلات سیستم های حمل و نقل، جاده ای است. در این گونه حوادث دلخراش همواره چهار عامل انسان، وسیله نقلیه، جاده و محیط دخالت دارند. در بین عوامل محیطی، عامل اقلیم و پدیده های مرتبط با آن جزو تاثیرگذارترین عوامل است. هر چند این پدیده ها اجتناب ناپذیر و در مواردی خارج از توان و اختیار انسان هستند، ولی تاثیر بعضی از آنها را با اعمال روشهایی در طراحی راه و برخی دیگر را با حضور به موقع عوامل راهداری در محل، می توان به حداقل رساند.در این تحقیق، به منظور بررسی تاثیر پارامترهای اقلیمی بر ایمنی حمل و نقل، ابتدا آستانه های بحرانی مسیر سنندج - همدان به عنوان یک مقاله موردی مشخص و سپس تصادفات این مسیر در ماههای سرد سال مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها عبارت اند از: 1. خطرناکترین ماه از لحاظ وزش تندبادها (سرعت بیش از 10 متر بر ثانیه) در مسیر سنندج - همدان ماه اسفند می باشد؛ 2. از لحاظ دید کمتر از 1000 متر (مه)، یخبندان و ریزش برف، دی ماه جزو خطرناک ترین ماهها به شمار می رود؛ 3. بیشترین تصادفات و شرایط ناپایدار جوی در شرایط ابری بوده است؛ 4. اسفندماه با 22.4 درصد تصادفات، بیشترین تصادفات را به خود اختصاص داده است؛ 5. پرتصادف ترین جاده سنندج - همدان، قطعه 1 تا 5 کیلومتری از مبدا سنندج می باشد

در این‌ مقاله‌ عوامل‌ و معیارهای‌ مؤثّر در مکان‌ یابی‌ شهر صنعتی‌ اراک‌ و اثرات‌ آن‌ بر وضعیّت‌ زیست‌ محیطی‌شهراراک‌ مورد بررسی قرار گرفته‌ است‌. برای‌ این‌ منظور ساختار محیط‌ طبیعی‌، زمینه‌ها، سازه ها‌ و عوامل‌ انسانی‌ مؤثّر درانتخاب‌ مکان‌ شهر صنعتی‌ تجزیه‌ و تحلیل‌ و نتایج‌ زیر حاصل شده است‌: 1- در صنعتی‌ شدن‌ اراک‌ اهداف و الزامات‌ ملّی‌ بر اهداف‌ و امکانات‌و اولویّت های محلّی مقدّم داشته شده‌ است‌. 2- نظام ناهمواری‌ زمین‌ و جهت‌ وزش‌ بادهای‌ محلّی‌ زمینه‌ ساز وقوع‌ پدیدة وارونگی‌ (اینوژن) هوا در شهر اراک‌ می‌باشد که‌ این‌ امر باعث‌ تشدید آلودگی‌ هوای‌ شهر اراک‌ شده‌ است‌. 3- واحدهای‌ تولیدی‌ وابسته‌ به‌ شهر صنعتی‌ بالاخص‌ کارخانة‌ تولید آلومینیوم‌ بیشترین‌ سهم‌ را در آلودگی‌ هوای شهردارد، به‌ طوری‌ که‌ 99% آن را آلودگی‌های‌ صنعتی‌ تشکیل‌ می‌دهد. 4- قرارگیری‌ شهر صنعتی‌ اراک‌ در بالا دست‌ حوضة‌ کویر میقان‌ و زمین‌های‌ کشاورزی‌ شمال‌ اراک‌، این‌ حوضة‌ اکولوژیک‌ بسته‌ را از لحاظ بوم شناسی حسّاس‌ و آسیب‌پذیر کرده‌ است‌. درنهایت مقالة‌ حاضر به‌ این‌ نتیجه‌ می رسد که‌ مکان‌ یابی‌ شهر صنعتی‌در چارچوب‌ الگوی‌ «نو شهرهای‌ صنعتی‌ پیوسته‌» انتخاب‌ مناسبی‌ برای توسعه شهر اراک نبوده‌ و اثرات‌ منفی‌ قابل‌ توجّهی‌ در شرایط‌ زیست‌محیطی‌ این شهر داشته‌ است‌. بنابراین‌ باید در بارگذاری‌های‌ صنعتی‌ جدید در این‌ محدوده‌ امکانات و تنگناها و ملاحظات زیست محیطی « منطقة شهری صنعتی اراک » بیش از پیش مورد توجّه سیاستگذاران، مدیران اجرایی و محقّقان مربوطه قرار گیرد.

امروزه این مهم مورد تاکید جدی است که تحقق پایداری در فرایند توسعه، متضمن محور قرار گرفتن انسان و نیازهای او به گونه ای است که سلامت محیط نیز تضمین شود. بر این اساس، در شاخص سازی برنامه توسعه سازمان ملل از مولفه سلامتی (امنیت بهداشتی) به عنوان یکی از وجوه اصلی مقوله امنیت انسانی در سنجش جایگاه پیشرفت و توسعه یافتگی کشورها تاکید می شود. سلامتی با دامنه معنایی وسیع‏، امروزه طیف گسترده ای از عوامل مرتبط با کیفیت و سلامت محیط های زندگی ساکنان مناطق سکونتگاهی (شهرها و روستاها) است، به همین خاطر به عنوان یکی از هدف های اصلی سیاست های برنامه ریزی شهری و منطقه ای محسوب می شود. نوشتار حاضر، به دنبال تبیین مفهوم سلامتی در ادبیات برنامه ریزی توسعه منطقه ای و سنجش آن در این مناطق است. بدین منظور تلاش شده است با استفاده از شاخص های بین المللی سنجش سلامتی، با بهره گیری از داده های موجود در نقاط سکونتگاهی مجموعه شهری مشهد، الگوی فضایی توزیع سلامتی در این مناطق بررسی و تحلیل شود. نتایج نشان می دهد، محدوده های شمال حریم کلان شهر مشهد و پیرامون روستای قرقی در دهستان تبادکان و پهنه هایی در دهستان میامی و در پیرامون جیم آباد و نریمانی، با تهدید بسیار بالا ار نظر سلامتی روبه رو هستند و پس از آن پهنه هایی در دهستان طوس (شمال شرقی حریم کلان شهر مشهد) و محدوده پیرامون محور مشهد ـ چناران در دهستان های میان ولایت، بیزکی و چناران، رتبه های بعدی را دارند، که باید در الگوهای توسعه آتی این مناطق به آن توجه جدی مبذول شود.

یکی از عوامل بروز تغییرات کاربری زمین، فعالیت های گردشگری است. از این رو، موضوع کاربری زمین در مقاصد گردشگری، از موضوع های کلیدی محسوب می شود. گردسگری به عنوان یکی از گزینه های اقتصادی جدید برای نواحی روستایی، باعث تغییر در نظام معیشتی و به دنبال آن نحوه استفاده از زمین می گردد، و ازجمله تاثیرات اولیه ای ورود گردشگر به نواحی گردشگرپذیر، افزایش کاربری های غیر کشاورزی است. امروزه تقاضای روز افزون گردشگران، سازندگان خانه های دوم، ویلا و زمین، رونق فعالیت-های بورس بازی زمین و ویلا، در کنار ضعف بخش کشاورزی در فرایند تولید، درآمدزایی و اشتغال زایی، سبب عرضه سریع و گسترده اراضی زراعی، باغات و زمین های بایر از سوی جامعه محلی به گردشگران شده است. در محدوده مطالعاتی این پژوهش، به لحاظ ساحلی بودن منطقه و داشتن چشم اندازهای زیبا و ایجاد جاذبه های تجاری و تفریحی، برای گردشگری، تغییر نظام معیشتی و تغییر کاربری اراضی در حال افزایش است. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات اقتصادی تغییر کاربری اراضی از کشاورزی به گردشگری در هستان لیچارکی حسن رود می باشد. روش انجام این تحقیق توصیفی - تحلیلی و ماهیت داده های تحقیق عینی و ذهنی و از طریق پرسشنامه حاصل شده است. با توجه به گستردگی حجم جامعه آماری، از روش نمونه گیری کوکران استفاده گردید، که بر این اساس 328 نفر از سرپرستان خانوار به عنوان نمونه انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت. در روش تحلیل داده ها و اطلاعات از آزمون های آماری ناپارامتری اسپیرمن و سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی به کار گرفته شده است. نتایج تحقیق حاکی از رابطه معنی دار بین تغییر کاربری اراضی کشاورزی و اثرات اقتصادی آن در منطقه است، همچنین اثرات اقتصادی مبثت تغییرات کاربری بیش از اثرات منفی آن در سطح منطقه می باشد.

عراق در سال 1990 کویت را اشغال و آن را به عنوان استان نوزدهم ضمیمه خاک خود کرد. سوال این است که مهمترین دلایل اشغال کویت چه بوده است؟ اشغال کویت دلایل متعددی داشته است، اما فرض مقاله این است که مهمترین دلیل به تنگناهای ژئوپلیتیکی عراق باز می گردد. برای تبیین این فرضیه، نخست در مورد نظریه های ژئوپلیتیک توضیح داده شده و سپس مهمترین عوامل ژئوپلیتیکی تاثیرگذار در اشغال کویت مانند موقعیت جغرافیایی، مرزها و منابع طبیعی یعنی محیط فیزیکی عراق مورد مطالعه قرار گرفته است.از نظر موقعیت جغرافیایی، عراق وضعیت مناسبی در خلیج فارس ندارد. به همین دلیل، این کشور ابتدا تلاش می کرد تا با طرح هلال خصیب و ایجاد عراق بزرگ به دریای مدیترانه دسترسی پیدا کند. اما با عدم توفیق در این مورد، توجه آن کشور معطوف به خلیج فارس گردید. عراق برای بهبود بخشیدن به وضعیت جغرافیایی خود در خلیج فارس و یا رفع تنگناهای ژئوپلیتیکی، همواره خواستار الحالق کامل کویت یا بخش هایی از آن به خاک خود بوده است. البته ذخایر نفتی کویت نیز در چشم داشت های این کشور نسبت به کویت بی تاثیر نبوده است.بر همین اساس، دولت های عراق هر چند تا سال 1990 در مورد مرزهای خود با کویت به توافقاتی رسیده بودند، اما حاضر نشده بودند که آن را بر روی زمین علامت گذاری نمایند. زیرا این مساله به مفهوم شناسایی کویت به عنوان کشوری مستقل تلقی می شد. از سوی دیگر رهبران عراق از جمله ملک غازی، نوری سعید، عبدالکریم قاسم و صدام حسین از تنگناهای ژئوپلیتیکی عراق در خلیج فارس آگاه بوده اند. آنها کویت را بخشی از عراق می دانستند و انگلستان را متهم می کردند که با ایجاد کشور کویت، قصد داشته دسترسی عراق را به خلیج فارس محدود کند. اشغال کویت در سال 1990 بر همین اساس و به منظور بر طرف کردن این تنگنای ژئوپلیتیکی انجام گرفت

توریسم ورزشی شاخه جدیدی از اکوتوریسم است که بسیار مورد علاقه و استفاده مردم دنیا واقع شده است و آن به حرکتهای مختلف ورزشی به صورت فعال و یا غیر فعال (تماشاچی) و سفرهای پیش آمده در این رابطه را گویند هدف تحقیق شناسایی توانهای توریستی و تعیین محدوده مناسب زمانی جهت جذب گردشگر ورزشی در ساحل انزلی میباشد. روش بررسی در این تحقیق، استفاده از مدل کی و ومپلو (Vamplew & Kay) است که در این روش به بررسی ارتباط عناصر اقلیمی با فعالیتهای ساحلی ورزشی نظیر شنا، ورزشهای هوایی، فوتبال،چتر بازی و دوی جاده ای است. نتایج تحقیق نشان داد که در نوار ساحلی انزلی، ماههای خرداد، تیر، مرداد و شهریور شرایط مناسب اقلیم آسایش انسانی برای فعالیتهای ورزشی مهیا است، ماه خرداد مناسب جهت ورزشهای هوایی و شنا، ماههای تیر و مرداد جهت شنا و شهریور ماه دارای اقلیم مناسب جهت فوتبال ساحلی میباشد. نتایج این تحقیق میتواند به برنامه ریزان اجرایی و برنامه ریزی مطلوب محیطی در جهت حفظ محیط زیست و افزایش کارایی بیشتر در جذب طبیعت گردان و به صورت تخصصی به توریسم ورزشی کمک نماید.

بافت های فرسوده شهری و سکونتگاه های حاشیه ای و غیر استاندارد در کشورهای در حال توسعه، بنا به دلایلی از قبیل عدم رعایت معیارهای فنی و مهندسی در ساخت بنا، شبکه ارتباطی ناکارآمد، عدم وجود تاسیسات و تجهیزات شهری، بیش تر از سایر بافت های شهری در معرض خطر زلزله قرار دارند. ضرورت کاهش آسیب پذیری شهر در برابر زلزله، یکی از اهداف اصلی برنامه­ریزی کالبدی و برنامه­ریزی شهری محسوب می­گردد. این مقاله بافت فرسوده محله فیض آباد شهر کرمانشاه را از نظر مدیریت بحران با تاکید بر زلزله جهت ارزیابی آسیب­پذیری مورد توجه قرار داده است که شاخص های همچون چون نوع مصالح، قدمت ساختمان­ها، تعداد طبقات، نوع کاربری، سطح اشغال، کیفیت ابنیه، تراکم جمعیت، عرض معابر و مساحت بررسی شده اند. بدین طریق ابتدا هر یک از شاخص­ها به صورت مجزا و براساس نظرات کارشناسان وزن دهی شده و سپس این لایه­ها در محیط نرم افزاری Idrisi بر­اساس روش AHP در ماتریس مقایسه دو تایی وزن دهی شدند، در نهایت وزن نهایی هر یک از شاخص­ها مشخص گردید و برای بدست آوردن نقشه نهایی آسیب­پذیری، در محیط GIS لایه ها با هم ترکیب شدند. نقشه های خروجی آسیب پذیری نشان دادند که در مجموع 61/70 درصد محله فیض آباد بر اساس شاخص های موجود آسیب پذیر می باشند.

سکونتگاه های شهری ازنظر فعالیت های گردشگری به دلایل متعددی چون مقصد، مسیر عبور و مراکز ارایه خدمات برای گردشگران از اهمیت بالایی برخوردارند. حجم ورودی قابل ملاحظه گردشگران (در حدود 5/2 میلیون نفر) به استان کردستان در هر سال نشان از وجود ظرفیت های بالای جذب گردشگران می باشد. این در حالی است که امروزه پدیده گردشگری شهری در سطح استان به دلیل ویژگی های محیط طبیعی به نوعی در حال ایجاد پیوند عملکردی با اکوتوریسم می باشد و همین امر یکی از عوامل افزایش جذب گردشگران و نیز افزایش میل به مدت ماندگاری بیشتر آنان می باشد. از دیگر سو، فقدان وجود زیرساخت های مختلف خدماتی، ارتباطی، رفاهی و غیره در سطح استان بویژه در مراکز شهری خود به عنوان عاملی منفی در حال نقش آفرینی بوده و حجم ورود و جذب گردشگران و نیز مدت ماندگاری آنان را به گونه ای منفی تحت تاثیر قرار داده است. استان کردستان با برخورداری از جاذبه های طبیعی فراوان به عنوان مقصد بسیاری از گردشگران نیازمند تقویت و توسعه انواع ساختارهای زیربنایی می باشد تا گردشگران ضمن بازدید از جاذبه های اکوتوریستی از مواریث تاریخی و اماکن تفریحی شهرها هم بهره مند گردند. بدیهی است که در صورت تقویت جاذبه های شهری اثرات مثبت اقتصادی درخور توجهی را از حیث اشتغال و منابع ناشی از آن متوجه شهروندان خواهد نمود. در این نوشتار تلاش بر آن است تا با مروری بر ادبیات گردشگری شهری، ارتباط عملکردی آن با اکوتوریسم مورد بررسی قرار گرفته و نقش زیرساخت های مختلف ارتباطی، رفاهی و خدماتی در تقویت این پیوند مورد واکاوی قرار گیرد تا از این رهگذر بتوان توسعه فعالیت های گردشگری را به گونه ای مثبت تحت تاثیر قرار داد.

تقسیم قدرت بین مرکز و نواحی پیرامون و ناحیه بندی سیاسی درون کشور نتیجه تفکر و اندیشه نظام سیاسی هر کشور است. قدرت حکومت به صورت افقی بر سرزمین جریان پیدا می کند. از این رو اداره سرزمین و چگونگی آن از مهم ترین امور کشورداری است که باید بر اساس مؤلفه های کارآمدی باشد که بتواند به وحدت ملی و حفظ تمامیت ارضی کشور منجر شود. تقسیمات کشوری چارچوب و استخوان بندی سرزمینی کشور به عنوان بستری برای تأمین امنیت ملی، کشوری و ناحیه ای به موازات مهیاسازی شرایط مطلوب برای توسعه متوازن و متعادل تمامی مناطق کشور می باشد. لازمه چنین بستری، شناسایی، نگاه همه جانبه و سیستماتیک به مقوله سازماندهی فضا و عوامل و مؤلفه های آن می باشد تا بتواند تمامی جریان های حرکتی موجود در سطوح مختلف ساختار سیاسی فضا(کشور) را پوشش دهد. پژوهش حاضر تلاش دارد با رویکردی سیستماتیک تقسیمات کشوری را به عنوان یک سیستم که بستر و زیر بنای ساختار سیاسی(کشور) بوده و حیات و تحرک زیرسیستمی با جریان بر روی آن تداوم می یابد را مورد بررسی قرار داده و به ارائه الگوی سازماندهی سیاسی فضا در ساختارهای بسیط (تمرکزگرا) بپردازد. نتایج نشان می دهد الگوی سیستمی در ساختارهای بسیط به دو شکل تعادل و عدم تعادل فضایی خود را نشان می دهد؛ لذا توجه سیستمی به مؤلفه ها و شاخص های تأثیرگذار در فرایند سازماندهی باعث شکل گیری جریان مداوم و پایدار روابط فضایی شده و سیستم سیاسی کشور را تحکیم می نماید.

این مقاله به بررسی تحولات جمعیتی و جغرافیایی منطقه کاشان از سالهای 1335 تا 1375 می پردازد . روند این تحولات نشان می دهد که جمعیت شهر کاشان پیوسته در حال افزایش بوده و جمعیت مناطق روستایی در حال کاهش و برخی روستاها خالی از سکنه شده اند . به طوری که در دهه 1375-1365 جمعیت روستایی این شهرستان دارای رشد منفی 2/3 درصد بوده است . در حالیکه متوسط رشد نقاط روستایی کل کشور درصد بوده است . این تغییر و تحولات جمعیتی بازتابهای جغرافیایی در منطقه بجای گذاشته که مهمترین آن گسترش فضای شهر کاشان می باشد .

مناطق مرزی کشور به دلیل کمبود امکانات و عدم سرمایه گذاری‌های مناسب همواره از نقاط محروم کشور محسوب می‌شوند، بررسی‌ های انجام شده نشان می‌دهد پدیده‌هایی چون قاچاق کالا، مواد مخدر، شرارت و کشیده شدن مرزنشینان به فعالیت‌ های غیرقانونی ناشی از فقر و بیکاری و کمبود امکاناتی است که بر اثر عدم توجه به مناطق مرزی کشور به وجود آمده است. استان سیستان و بلوچستان در تاریخچه توسعه گردشگری در جنوب شرق کشور جایگاه ویژه‌ای دارد، وجود اماکن باستانی و تاریخی در این منطقه منجر به ایجاد قطب‌های گردشگری در این منطقه شده است، اما با اینکه این استان دارای قابلیت‌های گردشگری زیادی می‌باشد و می‌تواند به عنوان منبع درآمدزایی برای منطقه و کشور باشد و از فقر و بیکاری مردم منطقه بکاهد، واقعیت امر این است که صنعت توریسم و گردشگری نتوانسته در این منطقه موفقیت چندانی به دست آورد. با توجه به اهمیت موضوع و جایگاه آن در برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای، این مقاله سعی دارد چالش‌های گردشگری در منطقه سیستان را مورد بررسی قرار دهد با این هدف که ضمن شناسایی چالش‌های گردشگری در این منطقه بتواند راهکارهایی در این مورد ارائه دهد. روش کار در این مقاله توصیفی- تحلیلی می‌باشد. برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز از روش میدانی، پرسشنامه و مصاحبه بهره و برای تجزیه و تحلیل و پردازش اطلاعات از نرم افزار SPSS بهره گرفته شده است. در انتها راهکارهایی در زمینه های برنامه‌ریزی و مدیریت گردشگری بخصوص احداث مراکز اقامتی، پذیرایی، جاده، خط پرواز مستقیم خارجی و متخصصان گردشگری، تبلیغ فرهنگ گردشگری، امنیت اجتماعی و غیره ارائه داده می‌شود.