فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱٬۴۰۱ تا ۲۱٬۴۲۰ مورد از کل ۳۴٬۸۶۳ مورد.
حوزههای تخصصی:
وسعت زیادی از پهنه ایران را سطوح نسبتاً هموار و کم ارتفاعی تشکیل می دهد که به دلیل ارتفاع اندک و سایر عوامل اقلیمی، از شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک برخوردارند. فقر پوششگیاهی و همواری نسبی، موجب غلبه فرآیندهای کندوکاو و تراکم بادی در این مناطق شدهاست. میزان فرسایش بادی و حجم نقل و انتقال مواد، وابسته به ویژگی های باد اعم ازسرعت، جهت و فراوانی آن است. قدرت حمل مستقیم باد محدود به ذراتی می گردد که قطرآن ها کمتر از 2 میلی متر باشد. این پژوهش سعی دارد که به بررسی ویژگی های ژئومورفولوژیکی پیکان های ماسه ای گونه گیاهی خارشتر (Alhagi maurorum) در غرب دشت لوت (شرق شهداد) بپردازد. تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی مبتنی بر روش های میدانی و کتابخانه ای است. بدین صورت که پس از مشخص کردن محدوده مورد مطالعه، با استفاده از ترانسکت، پیکان های ماسه ای مورد نظر مشخص و سپس به بررسی مورفومتری، و گرانولومتری نمونه ها در آزمایشگاه پرداخته شد. نتایج نشان می دهد که همبستگی بسیار تنگاتنگی بین طول پیکان ماسه ای با ارتفاع گیاه و تپه ماسه ای وجود دارد، به طوری که در سطح 99 درصد معناداری می باشند. همچنین نتایج حاصل از گرانولومتری ماسه ها نشان می دهند که در هر سه نمونه گرفته شده از قاعده، وسط و راس پیکان، رسوبات درشت دانه با اندازه های بیشتر از 250 میکرون وجود ندارد. در بین رسوبات با اندازه 250 میکرون ملاحظه می گردد که در قاعده پیکان نسبت به وسط و راس آن، رسوبات درشت دانه بیشتری وجود دارد.
شناسایی راهکارهای مناسب در جهت افزایش آگاهی جامعه نسبت به لزوم توسعه گردشگری پایدار، مورد:شهر اصفهان
منبع:
گردشگری و اوقات فراغت دوره ۵ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱۰
78 - 91
حوزههای تخصصی:
مسافرت و گردشگری به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعت دنیا به شمار میرود. بسیاری از کشورها، این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال، رشد بخش خصوصی و توسعه ساختارهای زیربنایی میدانند. صنعت گردشگری با رشدی بی سابقه وارد عرصه جدید میشود و در سیستم اقتصاد جهانی بر اهمیت آن افزوده میگردد. برای توسعه گردشگری افزایش آگاهی جامعه در نواحی گردشگری ضروری است. با شناسایی راهکارهای مناسب در جهت افزایش آگاهی مردمان محلی میتوان مدیریت بهتری بر توسعه صنعت گردشگری و همچنین گردشگران داشت. از آنجاییکه جامعه آماری نامحدود بوده است، بنابرابن برمبنای روش تعیین حجم نمونه کوکران تعداد 223 نفر به عنوان نمونه آماری تعیین گردیده و از طریق نمونه گیری )غیراحتمالی( دردسترس انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد بر اساس طیف لیکرت )پنج گزینه ای( استفاده شد. روایی پرسشنامه به روش صوری محتوایی و - پایایی آن با محاسبه ضرایب آلفای کرونباخ برای هر متغیر محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده و بررسی مدل مفهومی، با استفاده از نرمافزار spss تحلیل های لازم صورت گرفت. بنابراین، میتوان اظهار داشت که آموزش و اطلاع رسانی، اقدامات مدیریتی و انجام اقدامات انگیزشی موجب افزایش آگاهی ساکنان در راستای توسعه گردشگری میشود.
بررسی عوامل مؤثر برمهاجرت معکوس از شهر به روستا( نمونه موردی : شهرستان سرپل ذهاب)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش و برنامه ریزی شهری سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۶
183 - 195
حوزههای تخصصی:
مهاجرت معکوس فرایندی است که سه مرحله تولد وزندگی در روستا، مهاجرت به شهر و سکونت در آنجا و سپس، بازگشت مجدد به روستا را شامل می شود. هدف این پژوهش عوامل موثر بر مهاجرت معکوس از شهر به روستا است. پژوهش حاضر با توجه به هدف کاربردی، و با توجه به نحوه گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی همبستگی محسوب می شود. جامعه آماری پژوهش شامل خانوارهای دارای مهاجرت معکوس از شهر به روستا در شهرستان سرپل ذهاب که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 326 نفر از آن ها به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری سهمیه ای استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از دو بخش توصیفی (شاخص های گرایش به مرکز و پراکندگی) و شاخص های استنباطی (همبستگی و رگرسیون) با استفاده از دو نرم افزار spss و amos استفاده شد. نتایج یافته ها نشان می دهد که تسهیلات آموزشی r= 0/34) )، فن آوری های نوین ارتباطی (r= 0/69)، دسترسی به منابع (r= 0/75)، ایجاد درآمد r= 0/72) ) و مهاجرت معکوس از شهر به روستا رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.
بررسی توزیع مراکز درمانی شهر ایلام به منظور ارائه الگوی مطلوب(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
جغرافیا و مطالعات محیطی سال سوم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۲
7 - 18
حوزههای تخصصی:
یکی از مسائل مهم در برنامه ریزی شهری،استفاده بهینه از زمین و برنامه ریزی کاربری زمین شهری است. ارائه خدمات درمانی یکی از فعالیت هایی است که عدم دسترسی به آن می تواند سلامت شهروندان را به مخاطره بیندازد. دسترسی به خدمات درمانی را می توان از دو بعد فقدان کاربری و عدم قرارگیری مناسب آن مورد بررسی قرار داد. با توجه به مطالعات میدانی در سطح شهر ایلام مشخص شد که توزیع برخی مراکز درمانی در این شهر با توجه به جمعیت شهر کافی و مناسب نیست و فاصله آنها نسبت به یکدیگر نیز مزید بر علت است که این مسائل و مشکلات در شهر ایلام بیان مسئله نموده است. تحقیق پیش رو به بررسی توزیع مراکز درمانی در شهر ایلام و ارائه الگوی مطلوب جهت استقرار مراکز درمانی در این شهر می پردازد تا شهروندان دسترسی مناسب تری به آن داشته باشند. روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی از نوع پژوهش های کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها به صورت اسنادی، کتابخانه ای و میدانی می باشد. بر اساس داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارهای GIS و استفاده از مدل AHP به رفع کمبودها پرداخته شده و نتایج این تحقیق بیانگر اینست که هر چقدر از مرکز شهر به پیرامون فاصله گرفته می شود الگوی توزیع مطلوب تغییر کرده و نامنظم می شود و همین امر نیاز به ارائه الگوی مناسب تر جهت پاسخ گویی به نیاز مردم را شدت داده است. با این حال جانمایی مراکز درمانی در شهر ایلام با توجه به حجم ترافیک شهری، آلودگی صوتی و زیست محیطی در محدوده مطالعاتی مناسب است و ارائه الگوی مطلوب می تواند در قدرت پاسخگویی به نیاز شهروندان در مراکز درمانی شهر ایلام تاثیرگذار باشد.
شناسایی و اولویت بندی شاخص های شهر خلاق گردشگری در شهر بابلسر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری شهری دوره ۸ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴
129 - 168
حوزههای تخصصی:
شهر خلاق، یک شهر نیرومند ازلحاظ یادگیری فرهنگی و بین فرهنگی است. در این شهر هر شهروند به استفاده از ظرفیت های علمی، فنی، هنری و فرهنگی اطمینان خاطر دارد. سیستم فرهنگی یک شهر خلاق متشکل از تجارت ها، خلاقیت ها، مراسم و فستیوال ها است که مستعد کارآفرینی و خلاقیت هاست و شهر را قادر می سازد تا استفاده خود را جهت ارتباط مردم، ایده ها و تشکل ها بکار ببندد. تلفیق ایده های شهر خلاق و گردشگری می تواند زمینه ساز ایده شهر خلاق گردشگری باشد. این ایده در شهرهای مختلف ازجمله بابلسر که دارای پتانسیل های بالقوه گردشگری هستند می تواند موجب دستیابی به توسعه پایدار شهری گردد. در این میان شناسایی معیارهایی بومی جهت بهره گیری حداکثری از این موضوع اهمیت بسزایی دارد. با توجه به این موضوع، هدف پژوهش، شناخت معیارهای بومی شهر خلاق گردشگری در شهر بابلسر است. پژوهش حاضر ازنظر ماهیت در حوزه تحقیقات کاربردی و روش انجام آن توصیفی-تحلیلی است. آمار و اطلاعات، از طریق مطالعات کتابخانه ای، بررسی اسناد و مدارک و تهیه، توزیع و جمع آوری پرسشنامه محقق ساخته انجام گرفت. در تجزیه وتحلیل اطلاعات از نرم افزارهای SPSS و AMOS استفاده شده است. یافته ها نشان داد بین متغیرهای کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و پتانسیل های گردشگری بابلسر به ترتیب با 676/0، 428/0، 370/0 همبستگی مثبت وجود دارد. یافته های مدل تحلیل عاملی نشان می دهد پنج عامل فرآیندهای کسب وکار و اقتصاد گردشگری، تفکر خلاق و نوآورانه، سرمایه فرهنگی و معنوی، زیرساخت های پایدار، جذابیت و تنوع، بالغ بر 95/61 درصد مقدار واریانس را به خود اختصاص داده اند. بنابراین می توان نتیجه گرفت شهر بابلسر با دارا بودن پتانسیل های بالقوه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، محیطی و کالبدی و موقعیت استراتژیک می تواند گام های مؤثری جهت تبدیل شدن به شهر خلاق گردشگری بردارد. لذا نگهداشت طبقه خلاق و زمینه سازی جذابیت بیشتر شهر بابلسر برای سکنی گزینی این طبقه در بابلسر از اهمیت بسزایی برخوردار است.
ارزیابی توان توسعه زمین گردشگری غار کرفتو استان کردستان با استفاده از مدل استراتژیک SWOT و مدل تحلیلی FASSOULAS(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امروزه زمین گردشگری به عنوان یکی از پیشروترین فعالیت های در حال رشد در جهان محسوب می شود که در میان اشکال مختلف گردشگری، یکی از علمی ترین و جذاب ترین آن ها شناخته شده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش با استفاده از دو مدل SWOT و FASSOULAS بررسی وضعیت ژئوتوریسمی غار کرفتو استان کردستان انجام شد. از این رو مقاله حاضر از منظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی است. بدین منظور در گام نخست، نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهای ژئوسایت کرفتو براساس نظر کارشناسی شناخته شدند و با استفاده از ماتریس SWOT، خط- مشی و سیاست های کاربردی مشخص شد، در مرحله دوم با استفاده از روش ارزیابی FASSOULAS شش ارزش مطرح در این روش برای محیط غار بررسی گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد که با توجه به امتیازات کسب شده توسط ماتریس عوامل داخلی (54/3) و ماتریس عوامل خارجی (69/3)، استراتژی مناسب برای غار کرفتو استراتژی، تهاجمی/ رقابتی می باشد و لازم است در زمینه هایی مثل توسعه امکانات ورزشی منطقه و ترغیب به سرمایه گذاری بخش خصوصی در این ژئوسایت اقدام شود. در بین ارزش های مورد بررسی در روش FASSOULAS، ارزش علمی غار امتیاز ویژه ای را کسب نمود و این موضع نشان دهنده اهمیت بالای این ارزش برای توسعه و جذب گردشگر در این منطقه است که با تلفیق آن با راهبردهای بدست آمده از ماتریس SWOT، می توان این منطقه را به یکی از قطب های ژئوتوریسم کشور تبدیل نمود.
بررسی میزان بومی سازی سیاست گذاری های توسعه روستایی با تأکید بر برنامه های اول تا ششم توسعه در ایران
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۴ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۳
182 - 200
حوزههای تخصصی:
رویکرد بومی سازی یکی از گفتمان های است که در عرصه پارادایم های جدید توسعه موردتوجه قرارگرفته است، که رویکردی از پایین به بالا و متکی بر مکانیسم درک، پذیرش و جامعه پذیری اطلاعات بومی است. لذا اهمیت نگاه بومی در سیاست گذاری توسعه خیلی مهم و اساسی است. ازاین رو مطالعه حاضر باهدف بررسی میزان بومی سازی در سیاست گذاری توسعه روستایی در ایران در پی پاسخ به سؤال؛ در سیاست گذاری های توسعه روستایی کشور تا چه اندازه به بومی سازی توجه شده، می باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر مطالعه کتابخانه ای و اسنادی است. تحلیل محتوا در این پژوهش از نوع مضمونی و درواقع واحد تحلیل، مضمون های موجود در متن مواد قانونی، اهداف کلان و خط مشی ها در تحلیل برنامه های اول تا ششم توسعه با تأکید بر نگاه بومی است؛ و نتایج به دست آمده نشان می دهد برنامه اول و دوم توجه به سیاست بومی سازی از جایگاهی برخوردار نیست. در برنامه سوم در رابطه با روستاها می توان رگه هایی از نگاه بومی یافت اما این نگاه چشمگیر نمی باشد. برنامه چهارم، امید به نگاه بومی در سیاست گذاری های توسعه را افزایش داده است در برنامه پنجم نگاه بومی سازی در سیاست گذاری های برنامه توسعه روستایی پررنگ تر بوده و در برنامه ششم توجه به استعدادها و ظرفیت های بومی و محیطی و قابلیت محلی- اقتصادی آن منطقه، با مشارکت نیروهای محلی و آموزش صدهزارنفری از روستاییان و عشایر به عنوان عناصر پیشرو و تسهیلگر درزمینه برنامه ریزی محلی که نشان از توجه به اهمیت بومی سازی در سیاست گذاری برنامه توسعه روستایی دارد.
بررسی نقش عوامل هویت بخش در سکونتگاه های نابسامان شهر ساوه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
شهر تنها یک سکونتگاه نیست، بلکه آبادی است که روح اجتماع در آن دمیده شده و از آن هویت می گیرد. هویت شهری، هویت جمعی است که با تبلور عینی در فیزیک و محتوای شهر معنادار شده و با ایجاد تداعی خاطرات عمومی شهروندان و تعلق خاطر، شهرنشینان را به سوی شهروند شدن هدایت می کند. بی توجهی به این امر باعث می شود، شهروندان یک محله احساس تعلق به محل زندگی خود نداشته و محله ای ناپایدار شکل گیرد. هدف تحقیق ارزیابی عوامل اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، کالبدی بر هویت بخشی سکونتگاه های نابسامان شهر ساوه می باشد. تحقیق به روش توصیفی-تحلیلی و بصورت پیمایشی از طریق پرسشنامه انجام گرفت. جامعه آماری تمام ساکنان بالای 18 سال شهر ساوه می باشد که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 322 نفر تعیین گردید. نتایج به دست آمده نشان می دهد که شاخص های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و طبیعی همبستگی مثبت و معناداری با هویت بخشی محله دارند. به علاوه بین هویت و مدت سکونت تفاوت معنادار مشاهده شد و شهروندانی که مدت سکونت بیشتری داشتند، عوامل هویت بخشی و هویت مکانی این محله را مطلوب تر ارزیابی کرده اند. به طور کلی این تحقیق ثابت کرد صرف سکونتگاه نابسامان بودن نمی تواند موجب ضعیف شدن هویت شهروندان گردند. چنان که ساکنان محله یاقوت آباد با وجود غیر رسمی و نابسامان بودن و عدم رسیدگی های مناسب از سوی مدیریت شهری، حس هویت زیادی را نسبت به محله خود دارند.
بررسی آسیب ها و چالش های زیست محیطی از منظر آیات و روایات و حقوق موضوعه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اسلام در کلیه شؤون و روابط انسانی اعم از روابط الهی و بشری بلکه حتی در پیوندهای انسان ب ا حیوانات و دیگر اشیاء دخالت کرده و برای همه مقرراتی وضع نموده است، لیک به یقین در هیچ یک از منابع اسلامی به عنوان محیط زیست حکمی مطرح نشده است ولی ب دون ت ردید درب اره آب، خاک، زمین، هوا، پاکی، ناپاکی، نظافت، آلودگی، طوفان، باد، گرد و خاک، آتش س وزی، ات لاف، تسبیب و م سائلی از این قبیل در آیات و احادیث و سایر منابع احکام و نیز قوانین موضوعی ایران وجود دارد. مهم ترین سؤالات تحقیق حاضر عبارت اند از: در فقه و قوانین موضوعه حدود و ثغور حقوق محیط زیست تا کجاست؟ آیا در فقه نیز مانند حقوق کیفری ضمانت اجرایی برای خسارت وارد کنندگان به محیط زیست وجود دارد یا خیر؟ با توجه به اینکه موضوع آسیب ها و چالش های زیست محیطی یکی از مهم ترین معضلاتی است که انسان معاصر را ب ا چ الش های ج دی روبه رو کرده است. این مسأله از آن جهت دارای اهمیت است، که علائم تهدید کننده حیات، آشکار ش ده و نسل حاضر و آینده را به دلیل آلودگی های گسترده زیست محیطی، با تهدید مواجه س اخته است.
عیارسنجی اکولوژیک و مدیریتی مناطق کویری به منظور ارزیابی توانمندی طبیعت گردی (نمونه موردی: مجموعه گردشگری پتاس، شهرستان خور و بیابانک)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه کلام سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲
219 - 246
حوزههای تخصصی:
این پژوهش در راستای گسترش توسعه پایدار گردشگری با استفاده از بررسی های میدانی و روش تدوین پرسشنامه، به توان سنجی و ارزیابی قابلیت توسعه طبیعت گردی در منطقه گردشگری مجتمع پتاس در شهرستان خوروبیابانک با بهره گیری از روش ارزیابی معیارهای اکولوژیکی و مدیریتی پرداخته است. نتایج نشان داد که میانگین ارزش اکولوژیک دهکده نمکی، تشتاب، روستای کمال آباد و مزرعه بهشتی به ترتیب 85/5، 51/4، 5 و 64/1 و میانگین امتیاز ارزش مدیریتی آنها به ترتیب 06/6، 66/5، 85/4 و 59/5 است که بیانگر پتانسیل بالای اکولوژیکی و مدیریتی دهکده نمکی در مقایسه با سایر جاذبه ها است. بالاترین درصد امتیاز دهکده نمکی با مقدار 42/64 به شاخص بهره وری تعلق دارد و در عیار مکمل شاخص زیبایی با امتیاز کامل 100 درصد نشان دهنده چشم انداز منحصربه فرد این منطقه است. حداکثر امتیاز محوطه تشتاب با مقدار 33/63 و 95 درصد به ترتیب به عیار حفاظت و شاخص تجهیزات و سرویس های پشتیبانی اختصاص دارد. بیشینه امتیاز روستای کمال آباد با مقدار 64 و 95 درصد به ترتیب توسط معیار مکمل و شاخص جاذبه های کم یاب کسب شد. بالاترین امتیاز مزرعه بهشتی نیز با مقدار 15/59 و 100 درصد به ترتیب به عیار بهره وری و شاخص تجهیزات و سرویس های پشتیبانی تعلق دارد. در نتیجه دهکده نمکی با کسب امتیاز 08/58 درصد بالاترین ارزش را دارد و در مقابل کمترین امتیاز متعلق به تشتاب با اخذ 68/36 درصد می باشد که حاکی از رشد مطلوب گردشگری به واسطه دسترسی مناسب و همچنین سرمایه گذاری بیشتر در دهکده نمکی در مقابل سایر محوطه ها است.
بازآفرینی هدفدار با رویکرد پروژه های محرّک توسعه با تلفیق الگوریتم COPRAS و CCDS (موردپژوهی: خیابان امام(ره) و محله کهنه دژ دارالمرحمه (سمنان))(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش سرزمین دوره هفدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۵)
421 - 460
حوزههای تخصصی:
مقدمه: بافت های فرسوده و محلات قدیمی شهرها، که دارای بافتی باارزش و کهن اند، قلب تپنده شهرها به حساب می آیند و امروزه کارکرد های اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی خود را از دست داده اند. بازآفرینی شهری رویکردی است درصدد احیا و معاصرسازی این بافت های فرسوده و محلات سنتی. تلاشی هدفدار جهت تزریق روحی دوباره در این مناطق و فراهم آوردن شرایطی برای حضور و مشارکت همگان در فرایند اجرایی آن که از اهداف ارزشمند این رویکرد است. هدف: مسئله اساسی این پژوهش چگونگی انتخاب هوشمندانه و هدفدار نوع بازآفرینی و انتخاب هوشمندانه و هدفدار کاربری ها و پروژه های محرّک و همچنین بررسی تأثیر هدفدار پروژه های محرّک توسعه شهری در فرایند بازآفرینی شهری در محلات هدف بازآفرینی سمنان بود. روش: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی و تحلیلی میدانی بود و به منظور رتبه بندی و اولویت بندی نوع بازآفرینی و کاربری ها و پروژه های محرّک توسعه در بازآفرینی محلات از مدل کوپراس و جهت وزن دهی به معیارها از روش CCDS استفاده شد. در بخش مطالعات اسنادی، مستندات مهم و برجسته در حوزه بازآفرینی شهری و محرک های توسعه بررسی شدند. در بعد مطالعات میدانی نیز با تشکیل سه کارگروه از خبرگان شهرسازی و بازآفرینی شهری، طراحی شهری، مطالعات اجتماعی و معماری و ط ی ده ها جلسه ب ا متولیان و مدیران مناطق شهر سمنان و هم راهی نمایندگان شهرسازی ب ه بحث و بررسی در زمینه قابلیت های بازآفرینی محرّک توسعه در محلات پرداخته شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوپراس تحقیق نشان داد بازآفرینی محرّک توسعه با «کاربری گردشگری و تفریحی و توریستی» و «مؤلفه فرصت آفرینی و ارزش آفرینی جذب گردشگر و مطرح شدن شهر و جایگاه شهر در سطح بین المللی» با «طرح محرّک و هدفدار طراحی و احداث پیاده راه ها و پیاده محور کردن محدوده مرکز محله» و «پروژه محرّک پیاده راه امام (ره) در خیابان امام (ره) که با امتیاز 0.739رتبه اول بازآفرینی هدفدار شهر سمنان خواهد بود که نیازمند عزم جد ّی و برنامه ریزی دقیق است. نتیجه: رتبه نخست بازآفرینی هدفدار دارالمرحمه (سمنان) بازآفرینی محرّک با کاربری هدفمند گردشگری و تفریحی و توریستی است که باعث ایجاد جایگاه بین المللی شهر در عرصه رقابتی و کلان محیط داخلی و جهانی خواهد شد و با قدرت جذب گردشگر داخلی و خارجی و تغییر ماهیت بافت فرسوده و ایجاد آمادگی ذهنی شهروندان در زمینه توسعه گردشگری سبب مطرح شدن شهر و جایگاه شهر سمنان در سطح بین المللی و موجد فرصت آفرینی و ارزش آفرینی شهری خواهد بود.
تامین ایمنی شبکه معابر درون شهری با اصلاح شکل طرح هندسی معابر (موردی: فلکه هفت تیر تا فلکه جهاد)
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۴ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱۴
276 - 297
حوزههای تخصصی:
با توجه به رشد روزافزون جمعیت و به خصوص جمعیت شهری، همچنین صنعتی شدن جوامع و نقش حیاتی حمل ونقل در این جوامع و اختصاص درصد بالایی از سهم ارزش افزوده به صنعت حمل و نقل در تولید ناخالص داخلی کشورها، نیاز مبرم به برنامه ریزی در این زمینه، هر روز بیشتر احساس می گردد . از این رو تدوین و تنظیم سیستم ایمنی همراه با یک مدیریت کارآمد در صنعت حمل ونقل یکی از پایه های اساسی در کاهش تلفات ناشی از آن خواهد بود. دراین پژوهش تامین ایمنی شبکه معابر درون شهری با اصلاح شکل طرح هندسی معابر، پرداخته می شود. روش تحقیق در این مقاله بر اساس روش تحلیلی و توصیفی است که با جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از طریق اسنادی و کتابخانه ای با مراجعه به اسناد و همچنین با مصاحبه با افراد و اشخاص مسئول، اطلاعات جمع آوری شده است و راهکارهایی همچون تعریض معابر، به کاربردن عناصر و تجهیرات مناسب، روشنایی معابر و برنامه ریزی صحیح طرح هندسی برای ایجاد و یا افزایش ایمنی ارائه گردیده است. باتوجه به یافته ها ومطالعات انجام شده، این نتیجه گیری به عمل آمده که ایمن سازی معابر درون شهری و نقشی که در کاهش تلفات تصادفات درون شهری داشته از مسایل مهمی است که در برنامه ریزی شهرها باید مد نظر قرار گیرد.
ارائه مدلی برای تقویت تفکر سبز مدیران
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۲۲
697 - 706
حوزههای تخصصی:
هدف اصلی این پژوهش ارائه مدلی برای تقویت تفکر سبز مدیران بود. با توجه به اهمیت محیط زیست برای آینده بشریت، توجه مدیران به مقوله سبز از اهمیت بالایی است. بر این اساس پژوهش حاضر که به صورت کیفی و با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 17 نفر از خبرگان محیط زیست و مدیریت و تحلیل تم انجام شد به دنبال ارائه الگوی تفکر سبز مدیران و شناسایی پیشامدها، مولفه ها و پیامدهای تفکر سبز مدیران بود. نتایج کدگذاری باز بیانگر 137 کد باز بود که در 50 کد محوری و سه کد انتخابی دسته بندی گردید. مطابق نتایج تحلیل تم، پیشایندهای تفکر سبز مدیران شامل آموزش سبز، شرایط محیط بیرونی، جو سازمانی سبز، جایگاه اندیشه سبز در برنامه ریزی های کلان ملی، زیرساخت های تکنولوژیکی، قوانین و مقررات مربوطه، امکانات و زیرساختهای زیست محیطی سازمان، هنجارهای فردی و اجتماعی سبز، فرهنگ سبز سازمانی، نگرش کارکنان به محیط زیست، حمایت از رفتارهای سبز، فشارهای فرهنگی-اجتماعی و حمایت سبز بود. همچنین مولفه های تفکر سبز مدیران شامل نگرش زیست محیطی مدیریت، توجه به تکنولوژی سبز، نگرانی زیست محیطی، دانش زیست محیطی، سیاست های تشویقی سبز، پایبندی به اخلاقیات، همراستایی منافع کارکنان با مدیریت سبز، بازخورد رفتارهای سبز، باور های رفتاری سبز، عادت های رفتاری سبز، نوع دوستی، قدرت اخلاقی، تعهد سبز و استخدام و گزینش سبز بود. پیامدهای تفکر سبز مدیران شامل سازمان سبز، افزایش وجهه اجتماعی سازمان، توسعه برند شخصی مدیر، کارکنان حساس به محیط زیست، اثرات اجتماعی، توسعه تفکر سبز در جامعه، توسعه رفتار زیست محیطی کارکنان، توسعه پایدار سازمان، کاهش آلودگی زیست محیطی، تولید محصولات پایدار، مزیت های سازمانی سبز، نفوذ بر دیگران، خلاقیت سبز سازمانی، رفتار سازمانی سبز، سرمایه اجتماعی، منابع انسانی سبز، تعهد سازمانی کارکنان، منافع مالی سازمان، اعتماد سازمانی، مسئولیت پذیری اجتماعی کارکنان، سلامت کارکنان و رضایت شغلی بود.
تحلیل اکتشافی عوامل انگیزه های کششی و رانشی کارآفرینان صنایع دستی روستایی خراسان جنوبی با رویکرد پدیدار شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اهداف: توسعه کارآفرینی مستلزم توجه به انگیزه های افرادی است که تصمیم به کارآفرینی می گیرند. بی شک انتخاب مسیر کارآفرینی و به دنبال آن خطر کردن و رویارویی با انواع موانع و مشکلات نیاز به انگیزه ها و محرک های قوی دارد. مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل انگیزه های کششی و رانشی درک شده توسط کارآفرینان صنایع دستی روستایی انجام گردید. روش: جامعه آماری پژوهش حاضر را کارآفرینان روستایی در بخش صنایع دستی استان خراسان جنوبی (65 نفر) تشکیل می دهند که با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی 22 نفر به صورت هدفمند انتخاب شده و داده های مورد نیاز از طریق مصاحبه انفرادی نیمه ساختارمند و در محدوده زمانی 20/8/96 تا 2/4/97 از آنان جمع آوری گردید. یافته ها/ نتایج: تجزیه و تحلیل یافته ها با استفاده از روش کلایزی، هفت تم اصلی شامل: مشکلات اشتغال، موانع اجتماعی، بهره وری نامطلوب منابع را به عنوان انگیزه های رانشی و انگیزه های اجتماعی، دستیابی به رشد اقتصادی، تسهیلگر اشتغال و ویژگی های فردی- روانشناختی را به عنوان انگیزه های کششی نشان داد. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان می دهد که کارآفرینان بومی به دلیل داشتن فاکتور مهم علاقه به زادگاه خود، علی رغم وجود امکانات محدود در روستا و رویارویی با مشکلات متعدد از انگیزه بالایی برای انجام فعالیت های کارآفرینانه برخوردار می باشند، لذا پیشنهاد می گردد؛ مسئولان با توجه ویژه به کارآفرینی در نواحی روستایی از طریق تسهیل شروع کسب و کار و اعطای تسهیلات ویژه به آنان از اشتغال مولد آنها در این مناطق حمایت بیشتری نمایند.a
گردشگری شهری و نقش آن درتوسعه اقتصاد شهری (مورد: شهرشاهین دژ)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امروزه صنعت گردشگری به ویژه شاخه شهری آن، جایگاه خاصی را در اقتصاد کشورها دارد و نقش فعال و موثر در ارتقاء ساختار اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی کشورها به خصوص در کشورهای در حال توسعه دارد. در این راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی اهمیت و جایگاه نقش گردشگری شهری در توسعه اقتصادی شهر شاهیندژ با روش« تحلیلی- تطبیقی» به رشته تحریر درآمده است. برای پتانسیل سنجی و تجزیه تحلیل گردشگری شهر شاهین دژ و نقش آن در توسعه اقتصادی از مدل سوات و برای تعیین مناسب ترین استراتژی جهت بالا بردن پتانسیل گردشگری در شهر شاهیندژ از مدل ANP در نرم افزارSuper Decisions استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل عوامل درونی و بیرونی تأثیرگذار بر گردشگری نشان داد که تعدیل و کاهش شاخص های نقاط ضعف با نمره 0.331 جهت بالا بردن پتانسیل گردشگری از اهمیت بالایی در مقایسه با سایر ابعاد تکنیک SWOT برخوردار می باشد. از سوی دیگر تشکیل ماتریس ارزیابی عوامل درونی و بیرونی و محاسبه میانگین امتیاز عوامل، نمره کل استراتژی های و بالابردن پتانسیل گردشگری برای چهار استراتژی رقابتی/تهاجمی(SO)، تنوع(ST)، بازنگری(WO) و تدافعی(WT) محاسبه گردید و استراتژی(SO) با میانگین امتیاز کل(0.32) مناسب ترین استراتژی برای بالا بردن ظرفیت و پتانسیل گردشگری برای توسعه اقتصادی شهری شاهین دژ انتخاب گردید.
تحلیل عوامل تشخیص فرصت های کارآفرینی روستایی از نظر مهاجران افغانستانی (مطالعه موردی: شهرستان ورامین)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مهاجرت پدیده ای است که اثرات مهمی در زمینه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی از خود به جای می گذارد. اثرات متقابل عوامل اقتصادی و پدیده مهاجرت دارای جایگاه ویژه ای است. برای توسعه کارآفرینی، ایجاد زمینه مناسب برای به کارگیری مهاجرین و شکل گیری بوم زیست مناسب کارآفرینی روستایی از ابزار های موثر در کشور های توسعه یافته می باشد. در همین چارچوب تعداد بسیاری از مهاجران افغانستانی که در روستا های ایران ساکن شده اند و در گذر زمان به عنوان نیروی فعال در ساختار اشتغال روستایی قرار گرفته اند. بر این پایه پژوهش حاضر به بررسی عوامل موثر بر تشخیص فرصت های کارآفرینی روستایی از نظر مهاجران افغانستانی می پردازد. پژوهش حاضر از نظر هدف توصیفی-تحلیلی و به لحاظ ماهیت کاربردی است. برای گردآوری داده ها از روش برداشت میدانی (پرسشنامه) بهره گرفته شده است. تعداد نمونه آماری 374 نمونه از بین مهاجران مقیم در محدوده مورد مطالعه است که برای بررسی تشخیص فرصت های کارآفرینی روستایی از نگاه مهاجران افغانستانی از چهار بعد اقتصادی-مالی، فرهنگی-اجتماعی، شخصیتی-فردی و سیاسی-اداری مورد پرسش قرار گرفته اند. به منظور تحلیل و پیش بینی اثر شاخص ها از آزمون رگرسیون استفاده شد؛ مهمترین عوامل تاثیرگذار به ترتیب شامل شاخص های سخت کوشی، دسترسی، خلاقیت، اجتماعی، مشارکت و تجربیات هستند، که مربوط به بعد شخصیتی- فردی و فرهنگی-اجتماعی هستند و مهمترین موانع شامل ابعاد اقتصادی-مالی و فرهنگی-اجتماعی است که به ترتیب شامل شاخص های حامی و پشتیبانی مالی، سرمایه گذاری، مشاغل و قوانین و فرهنگی هستند. افزایش تشخیص فرصت های کارآفرینی در ابعاد اقتصادی-مالی و فرهنگی-اجتماعی شامل ، تامین سرمایه های لازم در قالب ارائه تسهیلات، افزایش مشارکت در فعالیت های خلاقانه، افزایش سطح سواد شغلی، آشنایی با قوانین کسب و کار، استفاده از خدمات مشاوره ای و بهره گیری از تجربیات کارآفرینان شاخص، راهکار های پیشنهادی این پژوهش است.
بررسی و تحلیل نقش دولت در دگرگونی نظام توسعه منطقه ای ایران پس از دهه 60 ﻫ.ش (با بهره گیری از تکنیک TOPSIS جهت رتبه بندی استانها)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
دولت ها به عنوان عالی ترین مرجع قدرت و قانون گذاری از عوامل اصلی توسعه منطقه ای محسوب می گردند. سوابق تحقیق گویای عدم تعادل نظام منطقه ای کشور به عنوان مساله اصلی تحقیق از یک سو و نقش دولت به صورت عام و دولت های پس از انقلاب به صورت خاص در توسعه منطقه ای به عنوان متغیر اصلی از سوی دیگر حائز اهمیت است. روش تحقیق این مقاله توصیفی – تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات بصورت اسنادی است. در این مقاله از یک سو به تبیین ماهیت و سازوکارهای دولت در توسعه منطقه ای کشور پس از انقلاب پرداخته شده و از سوی دیگر با 25 شاخص اقتصادی – زیربنایی و اجتماعی با استفاده از مدل تاپسیس و روش آنتروپی شانون به رتبه بندی استان های کشور در دهه های 70 و 90 ﻫ.ﺵ اقدام شد. نتایج نشان می دهد با حفظ ماهیت دولت گرایی دهه اول انقلاب، علی رغم عدم تعادل شدید منطقه ای، به دلیل خط مشی نئوکلاسیکی برنامه اتخاذ شده تعدیل ساختاری، کمترین اقدامات توسعه منطقه ای در دوره دولت سازندگی صورت گرفت و اقدامات توسعه منطقه ای دولت دوره اصلاحات با تشدید دولت گرایی و تمرکزگرایی در دوره دولت نهم و دهم کم رنگ تر شد. از این رو ضرورت به تعادل کشاندن نظام نامتوازن منطقه ای ایران با افزایش بیش از 31 برابری وزن توسعه استان اول (تهران) با استان آخر (کردستان)، نیازمند تحول در ساخت و کارکرد دولت مبتنی بر الگوی حکمروایی خوب (مهم ترین راهبرد) در سطح ملی و منطقه ای می باشد.
ارزیابی شاخص های پایداری مسکن قابل استطاعت (مورد مطالعه: شهر اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی منطقه ای سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۶
180 - 193
حوزههای تخصصی:
امروزه مسکن به عنوان کالایی بادوام، از سرمایه های اصلی خانواده ها به شمار می آید که در ارتباط مستقیمی ب ا درآمد خ انوار و جایگ اه اقتصادی آن ها قرار دارد. در این خصوص اقشار کمدرآمد، استطاعت مالی برای تهیه مسکن ندارند و از آنجایی هم که بخش خصوصی در این زمینه ناکارآمد عمل می کند لذا، دولت با توجه به سیاستهای خود، مساکن قابل استطاعت برای این اقشار را فراهم نموده است که یکی از این موارد، مسکن مهر می باشد که از نظر پایداری قابل تأمل است. شهر اردبیل هم به دلیل بالا بودن مهاجران اش و نیاز به مسکن کم درآمد، از این حیث استثنا نبوده و یکی از مهمترین معضلات این شهر تامین مسکن با کیفیت برای اقشار کم درآمد می باشد. به همین سبب هدف پژوهش حاضر، ارزیابی پایداری مسکن قابل استطاعت شهر اردبیل می باشد. پژوهش پیش رو از نظر هدف، کاربردی بوده و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری در این پژوهش شهروندان اردبیلی ساکن در مساکن مهر و مساکن واقع در سکونتگاه های غیررسمی می باشد، که به روش نمونه گیری تصادفی ساده در دسترس از 385 نفر پرسشنامه جمع آوری شده است. به منظور تحلیل داده های پژوهش، از روش حداقل مربعات جزیی در قالب نرم افزار Warp PLS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که رابطه معناداری بین ابعاد چهارگانه تحقیق با رضایت از مسکن قابل استطاعت وجود دارد، که به ترتیب ابعاد اجتماعی- فرهنگی، کالبدی- فیزیکی، اکولوژیکی و نهایتاً اقتصادی در خصوص مسکن قابل استطاعت، موثرترین ابعاد را شامل می شوند و اینکه میزان رضایتمندی از مسکن قابل استطاعت شهر اردبیل در حد متوسط می باشد.
تأثیر سیاست های فضایی در توسعه پایدار شهرهای بیابانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۴ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۹)
355 - 374
حوزههای تخصصی:
محیط زندگی بشر همواره تحت تأثیر اقلیم بوده و خواهد بود. شهرها از جمله محیط هایی هستند که از نظر اقلیمی متفاوت اند و برنامه ریزی های محیطی ویژه برای مدیریت آن ها احساس می شود. مطالعه اثرگذاری تصمیمات سیاسی در فضای جغرافیایی شهرها با تأکید بر عنصر اقلیم در توسعه و پایداری آن ها تأثیر اساسی دارد. بنابراین، روابط متقابل سیاست و فضا در شهر از موضوعات مهم مورد بررسی جغرافی دانان عصر حاضر است. برای بررسی این روابط، درک شرایط جغرافیای طبیعی بسیار حائز اهمیت است. شهرها از نظر اقلیمی مختلف اند و دارای ویژگی های اقتصادی، اجتماعی، و سیاسی و زیست محیطی خاص خود می باشند. در این مقاله کاربردی، با روش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر اسناد و منابع کتابخانه ای سعی بر آن است که، علاوه بر ویژگی های شهرهای بیابانی، نوع سیاست های فضایی در این شهرها بررسی شود. سؤال مطرح شده در اینجا این است که شرایط جغرافیایی طبیعی شهرهای بیابانی به ویژه آب و هوا در نوع و روش سیاست ها و سیاست گذاری مدیران شهری چه اثری دارد؟ نتایج تحقیق نشان می دهد نوع و روش سیاست های فضایی در شهرهای کویری و بیابانی با توجه به شرایط جغرافیای طبیعی متفاوت از سایر شهرهاست. بنابراین، شهرهای کویری و بیابانی دارای شرایط و استعدادهای خاصی هستند و با اینکه دارای محدودیت هایی نسبت به سایر شهرها می باشند، شرایط اقلیمی دارای نقش بنیادی در تدوین و اجرای سیاست های متنوع در این شهرها در جهت رسیدن به توسعه و پایداری است.
ارزیابی عوامل مؤثر بر ادراک ساکنین از کیفیت های محیطی محله مطالعه موردی: کوی گلشهر و پرواز تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات شهری دوره هشتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۰
29 - 40
حوزههای تخصصی:
مقاله حاضر ابزار سنجش ادراک ساکنان از کیفیت محلات شهری را ارائه می کند. این ابزار شامل یازده مقیاس سنجش ادراک کیفیت، در چهار معیار شامل جنبه های فضایی، اجتماعی، عملکردی و زمینه ای طبقه بندی شده است. هدف مقاله، سنجش ادراک کیفیت محلات مسکونی جدید، شناسایی عوامل و شاخص های مؤثر بر این کیفیت و ارتقای کیفیت های روان سنجی در قالب دیدگاه «شناختی_روان شناسی» است و در پی پاسخ به سئوالات زیر است: میزان کیفیت ادراک شده ساکنان از محلات جدید کوی گلشهر و پرواز تبریز در چه سطحی قرار دارد؟ و چه عوامل و شاخص هایی با چه میزان بر این کیفیت مؤثر هستند؟ روش تحقیق، توصیفی_تجربی با ابزار پرسشنامه است که به صورت نمونه گیری تصادفی_خوشه ای بین 250 نفر از ساکنان دو کوی گلشهر و پرواز شهر تبریز توزیع شدند. تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه با استفاده از آزمون T تک نمونه ای، مقایسه زوجی و تحلیل رگرسیون چندگانه به کمک نرم افزار spss انجام گرفت. نتایج تحقیق، ساختار عاملی مقیاس ها را تأیید می کند و نشان می دهد که از میان عوامل فردی، عامل جنسیت و مالکیت بر کیفیت ادراکی ساکنان از محله اثرگذار است، از میان چهار مؤلفه اصلی، مؤلفه اجتماعی و سپس زمینه ای بر کیفیت ادراکی ساکنان تأثیر بیشتری دارند؛ در حالی که این دو بعد کمترین امتیاز را در بین ساکنان محلات دارا هستند. در میان شاخص های ابعاد، شاخص مناطق سبز از بعد معماری، شاخص قضاوت از بعد اجتماعی، خدمات حمل و نقل از بعد عملکردی و شاخص نگهداری و مراقبت از بعد زمینه ای بیشترین اثرگذاری را بر کیفیت ادراکی محله دارند. بنابراین با حرکت از فضای فیزیکی_جسمی به طرف فضای اجتماعی_روانی_ذهنی، میزان اثرگذاری بر کیفیت ادراک شده از محله بیشتر می شود، اما اساس و تأکید تصمیمات متخصصان شهرسازی بیشتر بر ابعاد فضایی و عملکردی است. نتیجه جالب دیگر این است که برای ارتقای کیفیت ادراکی ساکنان علاوه بر بعد اجتماعی باید به بعد زمینه ای محلات نیز توجه و تأکید گردد. در انتها راهکارها و پیشنهادهایی برای ارتقای کیفیت محلات مسکونی جدید به ویژه در بعد اجتماعی و زمینه ای ارائه می شود.