علیرضا نوروزی

هدف: پژوهش حاضر با هدف ترسیم نقشه هم واژگانی مدارک حوزه تحول دیجیتال متمرکز بر بخش دولتی در پایگاه وب آو ساینس انجام شد. روش پژوهش: روش پژوهش تحلیلی است که با استفاده از مطالعات علم سنجی و روش های کتابخانه ای، تحلیل هم رخدادی واژگان و تحلیل شبکه اجتماعی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش تعداد 536 برونداد علمی حوزه تحول دیجیتال از سال 1996 تا سال 2022  در پایگاه وب آو ساینس است. تجزیه و تحلیل داده ها و ترسیم نقشه هم رخدادی واژگان با کمک نرم افزارهای Excel، Bibexcel، HistCite و VOSviewer  انجام شد.  یافته ها: کشور انگلستان، روسیه و هند دارای بیشترین انتشارات علمی در این حوزه بودند. دانشگاه دالهاوزی، دانشگاه اقتصاد پلخانف، دانشگاه برونل لندن بیشترین نقش را در تولید انتشارات علمی در این حوزه داشتند. شش خوشه از تحقیقات تحول دیجیتال در بخش دولتی شکل گرفته است که شامل خدمات دولت دیجیتال، زیرساخت دیجیتال، استراتژی تحول دیجیتال، رهبری و حکمرانی دیجیتال، فناوری های تحول آفرین و خوشه نوآوری دیجیتال هستند. نتیجه گیری:  نتایج حاکی از آن است که اکثریت مطالعات حول محور دولت الکترونیک، فناوری اطلاعات و ارتباطات، دیجیتالی شدن، کسب وکار، رقومی سازی و استراتژی دیجیتال صورت گرفته که لزوم توجه به زیرساخت مناسب و متحول ساختن دولت جهت حرکت به سوی تحول دیجیتال در خدمات را نشان می دهد؛ اما تولیدهای کم در این زمینه نشان می دهد که دولت ها در این زمینه به شکوفایی لازم نرسیده اند. بنابراین، نیاز به همکاری های بین المللی جهت تحقق چنین هدفی برای کشورها الزامی است.

هدف: شناسایی ویژگی های سازماندهی اطلاعات در کتابخانه های کودک و آموزشگاهی مقطع دبستان برمبنای مرور نظام مند متون و استانداردهای مرتبط، سپس مقایسه فرایند سازماندهی اطلاعات در کتابخانه های آموزشگاهی مدارس مقطع دبستان شهر تهران با ویژگی های شناسایی شده است. روش: پژوهش توصیفی تحلیلی حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت داده ها، در دسته پژوهش های آمیخته قرار می گیرد. داده های کیفی از طریق مرور نظام مند متون (براساس چارچوب پریسما) و مصاحبه گروه کانونی و داده های کمّی از طریق سیاهه وارسی گردآوری شدند. تحلیل داده ها در بخش کیفی به روش تحلیل مضمون و در بخش کمّی با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی انجام شده است. جامعه پژوهش در بخش کیفی، متون مرتبط و متخصصان سازماندهی اطلاعات و در بخش کمّی، کتابداران متخصص کتابخانه های آموزشگاهی مقطع دبستان شهر تهران بود. یافته ها : در بخش نخست، ویژگی های سازماندهی اطلاعات مؤلفه های مؤثر در فرایند سازماندهی در کتابخانه های کودک و آموزشگاهی مقطع دبستان در سه بخش فهرست نویسی توصیفی، فهرست نویسی تحلیلی، و رده بندی شناسایی شد. در بخش فهرست نویسی توصیفی، در ارتباط با مقوله اصلی فهرست نویسی استاندارد، فهرست نویسی براساس استانداردها و قوانین فهرست نویسی و در مقوله یادداشت، درج چکیده و فهرست مطالب و درج گروه سنی یا پایه تحصیلی پیشنهاد شد. در بخش فهرست نویسی تحلیلی، در ارتباط با مقوله سازمان، توجه به کارکرد و رسالت سازمان، در مقوله کاربر توجه به نیازها، علائق و ویژگی های بیانی کاربران در گروه های سنی مختلف، در مقوله منبع اطلاعاتی شناسایی موضوعات و فعالیت ها براساس منبع از طریق ارتباط با افراد متخصص، وبگاه ها، گروه ها و سازمان های مرتبط با ادبیات کودک و در مقوله روش و ابزار، موضوع و کلیدواژه های استاندارد و اخص، ایجاد هستی شناسی و برقراری روابط معنایی میان موضوعات ازجمله پیشنهادات بود. در بخش رده بندی، در ارتباط با مقوله رده بندی استاندارد، رده بندی دیویی و در مقوله روش های تکمیلی، تفکیک منابع براساس دسته بندی موضوعی و همچنین تفکیک منابع براساس گروه سنی یا پایه تحصیلی پیشنهاد شد. در بخش دوم پژوهش، یافته ها نشان داد بیش از نیمی از کتابخانه های آموزشگاهی در بخش فهرست نویسی توصیفی، از امکان انتقال ایزو ازطریق پایگاه کتابخانه ملی استفاده کردند. در بخش یادداشت ها، بیشتر کتابداران گروه سنی متناسب با کتاب را درج کرده اند. موضوعات در بخش فهرست نویسی تحلیلی، با درنظرگرفتن مواردی مانند گروه سنی، تصاویر و قالب کتاب، موضوعات فیپا و به ندرت کلیدواژه هایی از طریق نمایه سازی و تحلیل محتوای کتاب اختصاص داده شده اند. کتابداران به سایر مؤلفه های تأثیرگذار ازجمله کارکرد و وظایف مدرسه، علائق دانش آموزان کمتر توجه کرده اند. در بخش رده بندی، کتابخانه ها بیشتر از رده بندی دیویی و موضوعات کلی در کنار سایر علائم و روش ها استفاده کرده اند. نتیجه گیری : به ذخیره سازی، بازنمایی و بازیابی منابع اطلاعاتی کودکان براساس ویژگی های شناسایی شده توجه کافی نشده است.

هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی نیازهای اطلاعاتی حقوقی وکلای شهر تهران بود. منظور از نیازهای اطلاعاتی حقوقی، آن دسته از نیازهایی است که از طریق استفاده از منابع اطلاعاتی و از طریق مجراهای رسمی و یا نیمه رسمی ارائه اطلاعات و خدمات کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی برآورده می شوند. روش شناسی: این پژوهش به روش پیمایشی صورت گرفته است. جامعه آماری شامل تمامی وکلای شهر تهران است که اسامی آن ها در کانون وکلای دادگستری مرکز ثبت شده است. از مجموع 8000 نفر جامعه آماری، حجم نمونه ای با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به تعداد 367 نفر تعیین و به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بود که شامل دو بخش اطلاعات عمومی و اطلاعات تخصصی بود. برای بالا بردن روایی ابزار پژوهش، از پرسش های آزمون شده قبلی در پژوهش های مشابه و معتبر استفاده شد و برای تعیین پایایی پرسش نامه از آلفای کرونباخ استفاده شد که ضرایب آن برای متغیرهای پژوهش که شامل اهداف و انگیزه های جستجوی اطلاعات، ویژگی های ارزیابی و انتخاب منابع و موانع فرایند اطلاع یابی بودند، بالاتر از 0/70 و قابل قبول بود. تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده با استفاده از آزمون رتبه بندی فریدمن و آزمون خی دو تک متغیره در نرم افزار اس.پی.اس.اس. انجام شد. یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که مهمترین دلیل جستجوی اطلاعات وکلا، پیشبرد دانش تخصصی و مهمترین منابع برای رفع نیازهای اطلاعاتی حقوقی مقررات حقوقی، شرکت در کارگاه های آموزشی حقوقی و مقاله های مجله های علمی هستند. همچنین اهم مشکلات وکلا برای دستیابی به اطلاعات، پراکندگی اطلاعات حقوقی در منابع مختلف، قدیمی بودن بسیاری از منابع و ناکافی بودن منابع در زمینه حقوق معرفی شدند. نتیجه گیری: مهمترین دلیل جستجوی اطلاعات، پیشبرد دانش تخصصی و پس از آن ارائه مقاله پژوهشی است که این یافته بیانگر نگرش علمی پاسخ گویان نسبت به رشته تخصصی خود است. کتاب ها (اعم از چاپی-الکترونیکی) و نشریات مهمترین منابع رسمی کسب اطلاعات در رفع نیازهای اطلاعاتی وکلا هستند. در میان منابع غیررسمی، کتابخانه سازمان یا مؤسسه حقوقی، مهمترین منبع کسب غیررسمی اطلاعات است؛ و موتور جستجوی گوگل رایج ترین موتور جستجوی مورد استفاده وکلا است. همچنین، مراجعه به کتابخانه و بازدید از تازه های کتابخانه، بعد از مطالعه نشریات تخصصی، مهمترین روش های روزآمدسازی اطلاعات هستند.

هدف: افزایش میزان استفاده از منابع اطلاعاتی کتابخانه ها و ارائه خدمات اطلاعاتی کاربرمحور بدون درک چگونگی انتخاب و جست وجوی منابع اطلاعاتی توسط کاربران غیرممکن است؛ بر این اساس، هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه ها و ابعاد رفتار انتخاب منابع اطلاعاتی کاربران کتابخانه های عمومی است. روش: پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و به روشِ فراترکیب با استفاده از روش هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو انجام شد. جامعه آماری متشکل از مقالات و پایان نامه های منتشرشده در هفت پایگاه اطلاعاتی فارسی و هشت پایگاه اطلاعاتی بین المللی بین سال های 2000 تا 2020 میلادی و 1379 تا 1399 شمسی بود. از مجموع 7560 منبع شناسایی شده، بر اساس برنامه مهارت های حیاتی ارزیابی، 35 منبع تأیید شد. اطلاعات از منابع استخراج و کدگذاری شدند و پایایی کدگذاری نیز با استفاده از ضریب کاپا سنجش و تأیید شد. یافته ها: در مجموع، 176 کد در 26 مفهوم و 5 مقوله شامل عوامل مرتبط با کاربر، عوامل مرتبط با کتاب، عوامل مرتبط با کتابخانه، موانع و محدودیت ها، و توصیه ها و تولیدات نمایشی از آثار دسته بندی شدند. اصالت/ارزش: رفتار انتخاب منابع اطلاعاتی کاربران کتابخانه های عمومی گویای پیچیدگی و تأثیرپذیری این رفتار از عوامل گسترده و متعددی شامل تفاوت های فردی، ویژگی های ظاهری و محتوایی کتاب و عوامل محیطی است. مؤلفه های شناسایی شده در رفتار مذکور می تواند به عنوان مبنایی برای پیمایش گسترده رفتار انتخاب منابع اطلاعاتی کاربران در محیط های فیزیکی و مجازی مورد استفاده قرار گرفته و راهنمای مجموعه سازی، فضاسازی و طراحی خدمات در کتابخانه ها و تدوین منابع و طراحی ظاهری و ساختاری کتاب توسط نویسندگان و ناشران شود.

شناخت نفس از اهمّ معارفی است که آموزه های وحیانی و عقلانی بر نقش اساسی آن تأکید دارند. احساس، گفتار، رفتار و موضع گیری انسان مبتنی بر عللی می باشد که یکی از عوامل بسیار مهم و نادیده گرفته شده آن، «انگاره» است که قلمرو تأثیر آن، تمام ابعاد زندگی بشری را دربرمی گیرد. از آنجا که مدیریت انگاره، فرع بر شناخت آن می باشد، این جستار با روش تحلیل گزاره ای و سیستمی، «ماهیت و کارکرد» انگاره را در افکار و اعمال آدمی بررسی می کند. مسئله تحقیق به طور مستقیم در دو علم فلسفه و روان شناسی ریشه داشته و محقق می کوشد با رویکرد فلسفی و وجودشناختی، چیستی انگاره و نقش آن در فلسفه اسلامی و متون دینی را توضیح دهد. انگاره، صورت ذهنی قدرتمند و دارای تأثیر ناخودآگاه است که می تواند به تدریج برجسته شده، جانشین موضوع واقعی شود و به سبب تغییر نگرش، چارچوب کلّی افکار و تعامل در مورد آن موضوع را تعیین کند و از طریق منطق رجحان، در تصمیم گیری شخص، تأثیر گذارد. ماهیت و کارکرد انگاره میان حکمای مسلمان - و به شکل متعالی در دیدگاه ملاصدرا - تحت عنوان «قوّه خیال» به نحوی دقیق تر تبیین می شود. در تعالیم آسمانی اسلام نیز نقش انگاره با تعبیر «ظنّ» مورد تأکید قرار گرفته و به اصلاح آن توجه شده است. هدف پژوهش پیش رو، شناخت صحیح انگاره در پرتو آموزه های وحیانی و عقلانی است تا از طریق توجه به آن، زمینه های لازم برای کنترل و اصلاح انگاره در ابعاد مختلف زندگی فراهم گردد و با کاستن از عواقبِ عدم التفات به این بُعد پنهان، گامی مهم در مسیر معرفت نفس و نیل به حیات طیّبه، برداشته شود.

استناد به قواعد عقلی در استنباط فقهی، مورد مناقشه بسیاری از حکیمان و فقیهان متأخّر واقع شده و عمدتاً با اشکال خلط میان حقایق و اعتباریات، به استدلال های عقلی مجتهدان در آثار فقهی و اصولی مناقشاتی وارد کرده اند. با استقراء در این خصوص به سه دیدگاه مهم دست می یابیم: منع کلّی استفاده از قواعد عقلی در استنباط فقهی، عدم منع از استناد به قواعد عقلی، و قول به تفصیل میان قواعد عقلی. اتّخاذ مبنا در این مسأله، مبتنی بر تحلیل دو بحث صغروی و کبروی است؛ بحث صغروی از این که آیا گزاره های اصولی و فقهی، حقیقی است یا اعتباری؟ و در فرض اعتباری بودن، بحث کبروی پیرامون این که آیا استناد به قواعد عقلی در اعتباریّات صحیح است یا خیر؟ در این نوشتار، با هدف تمرکز بر جایگاه قواعد عقلی در استنباط فقهی، به دفاع از اصولیان عقل گرا برآمده و ضمن تحلیل مبانی و ادلّه در دو بحث صغروی و کبروی، به اشکال خلط حقایق و اعتباریّات پاسخ داده و درصدد اثبات این فرضیه بر می آئیم که در راستای استنباط احکام فقهی، بر اساس پشتوانه حقیقی ای که اعتباریّات شرعی دارند می توانیم از قواعد علوم حقیقی و عقلی استفاده کنیم و در این راستا، ضابطه و نظریّه تفصیلی جدیدی را برای استناد به قواعد عقلی در استنباط احکام شرعی بیان خواهیم کرد.

درباره تبیین آفرینش عالَم دو دیدگاه کلّی میان متألّهان وجود دارد. اهل عرفان و گروهی از فلاسفه با طرح نظریه «تجلّی» و بر پایه وحدت شخصی وجود، هستی حقیقی را از آنِ خداوند سبحان دانسته و عالَم امکان را از مظاهر اوصاف کمالیِ مخفی و مندمج در ذات حق تعالی انگاشته اند؛ اما بیشتر متکلمان بر این باورند خداوند متعال، جهان را از عدم و لاشیء آفرید و بر تباین و جداییِ خالق و مخلوق تأکید می کنند. تمانع میان مبانی متکلمان از یک طرف و فلاسفه و عرفا از طرف دیگر، اعتقاد به هر دو نظریه به عنوان تبیین حقیقی از عالم را ناممکن می سازد؛ لیکن نظریه «خلقت» برای ردّ «تنزّل خلقت خدا به صرف ناظمیّت» مطرح شده و ناظر به آن می باشد. این جُستار با نوآوری در تحلیل مفهوم «لاشیء»، خوانش جدیدی از دیدگاه متکلمان ارائه می دهد که بر اساس آن، نظریه «خلق از عدم» و «تجلّی» نقطه وفاقی در «خلق لا من شیء» به دست می دهد.

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی نقاط تماس نقشه سفر مشتری در فروشگاه ها ی الکترونیکی کتاب انجام شد. سفر مشتری شامل نقاط تماسی است که تمام موارد آن نمادی از تعاملات و ارتباطات بین فروشگاه و مشتریان، از مرحله پیش از خرید تا مرحله پس از خرید، از طریق محصولات، خدمات و دستگاه ها در نظر گرفته می شود. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با روش پیمایشی-تحلیلی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه افرادی است که تجربه خرید حداقل چند کتاب از فروشگاه های الکترونیکی را داشته اند که شامل 670 نفر بوده است. به منظور گردآوری داده ها از دو روش مطالعه اسنادی (کتابخانه ای) و پیمایشی استفاده شد. داده های حاصل از تکمیل پرسش نامه ها با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس برای تجزیه و تحلیل یافته ها استفاده شد. محاسبه شاخص های آمار توصیفی، محاسبه پایایی، اجرای آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، آزمون توزیع دو جمله ای و آزمون های کروسکال والیس و یومن ویتنی توسط نرم افزار اس.پی.اس.اس. صورت گرفت.  یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که 41 نقطه تماس در سه مرحله پیش از خرید، خرید و بعد از خرید تقسیم بندی شدند. ده نقطه تماس از این 41 نقاط تماس از دید مشتریان از اهمیت بالاتری برخوردار بودند که به ترتیب شامل: مرحله قبل از خرید نقاط تماس تبلیغات مجازی، رتبه بالا در موتورهای جستجو، خواندن نظرات و امتیازدهی مشتریان قبلی فروشگاه، شهرت و اعتبار تجاری فروشگاه، طراحی وبگاه فروشگاه و راهنمای استفاده از وبگاه فروشگاه در مرحله خرید نقاط تماس تعامل با واحد پشتیبانی فروشگاه و پرداخت هزینه درب منزل و در مرحله پس از خرید نقاط تماس آگاهی رسانی فروشگاه از محصولات جدید و دریافت خدمات پس از فروش هستند.

هدف: هدف اصلی از این پژوهش شناسایی عوامل اثرگذار بر قیمت نهایی کتاب الکترونیکی کودک و نوجوان به صورت عام و هزینه های تولید تمام شده مؤثر بر قیمت نهایی از دیدگاه ناشران است. روش پژوهش: در این پژوهش از روش شناسی کیفی استفاده شده است، ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته است. جامعه آماری پژوهش، کلیه ناشران کتاب های الکترونیکی کودک و نوجوانِ دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که در رابطه با قیمت نهایی کتاب الکترونیکی کودک و نوجوان، عوامل همتای چاپی، ذی نفعان (مخاطب و نویسنده)، محتوا، هزینه تمام شده تولید کتاب الکترونیکی، سود و فروش و در نهایت محیط بیرونی به صورت کلی تأثیرگذار هستند. همچنین هزینه های مربوط به فناوری اطلاعات، هزینه های توزیع کتاب الکترونیکی، هزینه نیروی انسانی متخصص محتوایی و فناورانه، هزینه های تولید محتوا، هزینه های ثابت شرکتی و هزینه های مربوط به تبلیغ و بازاریابی هزینه های تمام شده یک کتاب الکترونیکی را از دیدگاه ناشران تشکیل می دهند. اصالت اثر: این پژوهش به نظر می رسد که برای نخستین بار عوامل موثر بر قیمت نهایی کتاب الکترونیکی کودک و نوجوان را از دیدگاه ناشران مورد سنجش قرار داده است. به علاوه تعیین عوامل هزینه کرد نهایی تاثیرگذار بر قیمت نهایی کتاب الکترونیکی از ویژگی های بارز این پژوهش است که می تواند برای ناشرانی که قصد ورود به این حوزه را دارند بسیار سودمند واقع شود زیرا در محیط نشر، اقتصاد سرمایه و برگشت سود همواره عامل اساسی برای ناشران بوده است.

مقدمه : هیجان ها همان طور که هر فعالیت و رفتار انسانی در زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار می دهند، در فرایند بازیابی اطلاعات نیز تأثیر و اهمیت ویژه ای دارند؛ مسئله ای که در حوزه بازیابی اطلاعات توجه اندکی به آن صورت گرفته است. از این رو، نوشتار حاضر درصدد است تا نقش و کاربرد هیجان و نظریه های هیجان را در بازیابی اطلاعات تشریح نماید. روش شناسی: مطالعه حاضر با رویکرد کتابخانه ه ای نوشته شده است. اطلاعات لازم با استفاده از بررسی و مطالعه منابع اطلاعاتی چاپی و الکترونیکی موجود در کتابخانه ها، اینترنت و پایگاه های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی گردآوری شد. یافته ها: هیجان ها جزء جدایی ناپذیر تمام فعالیت های انسانی از جمله فعالیت های بازیابی اطلاعات شامل رفتار های اطلاعاتی، جستجوی اطلاعات و نظایر آن و تعامل انسان با رایانه هستند. هیجان ها در بازیابی انواع منابع متنی، صوتی و تصویری نقش ویژه ای دارند. هیجان های مثبت، رفتار موفقیت آمیز را تسهیل کرده و هیجان های منفی، مانع عملکرد مناسب فرد می شوند. نتیجه : شناخت هیجان ها در مراحل مختلف بازیابی اطلاعات و بهره گیری از نظریه های هیجان به منظور شناخت علل ایجاد هیجان ها، عوامل اثرگذار بر آن ها و نظایر آن، گامی مهم در کنترل هیجان ها و افزایش ایجاد هیجان های مثبت در فرایند بازیابی اطلاعات موفقیت آمیز خواهد بود. همچنین طراحان نظام های اطلاعاتی و کتابداران را در ارائه خدمات مطلوب تر و کارپسندتر به کاربران یاری خواهد کرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مطالعه تأثیر ارائه اطلاعات متنی در مقایسه با ارائه اطلاعات تصویری (اینفوگرافیک) بر ادراک اطلاعات سلامت دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر تهران انجام شده است. با توجه به اینکه جامعه نوجوان و دانش آموز به عنوان یکی از ذی نفعان اصلی کتابخانه های عمومی و آموزشگاهی هستند، نتایج و یافته های پژوهش حاضر می تواند در بحث یادگیری و یادداری نوجوانان مورد توجه این نوع کتابخانه ها قرار گیرد. روش: پژوهش حاضر به روش آزمایشی و نیمه تجربی صورت گرفت و پیش آزمون و پس آزمون در دو گروه اجرا شد. جامعه آماری این پژوهش دانش آموزان دبیرستان دخترانه بُشری مشغول به تحصیل بودند. ابتدا به صورت تصادفی دو گروه انتخاب شد و به صورت تصادفی یک گروه به اطلاعات متنی سلامت و گروه دیگر به اطلاعات تصویری (اینفوگرافیک) سلامت اختصاص یافت. حجم نمونه در هر گروه 15 نفر و جمعاً 30 نفر بود. پیش آزمون روی هر دو گروه اجرا شد و در نهایت، از هر دو گروه پس آزمون یادگیری و یادداری گرفته شد و نتایج به دست آمده با آمار توصیفی و آزمون تی مستقل و وابسته مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. ابزار این پژوهش پرسش نامه محقق ساخته بود و پرسش ها بر اساس اطلاعات متنی و تصویری ای که در اختیار دانش آموزان قرار گرفت تدوین شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که میانگین نمرات دو گروه دانش آموزان مورد آزمونِ اطلاعات متنی و اطلاعات تصویری (اینفوگرافیک) در پیش آزمون برابر است و تفاوت میانگین های مشاهده شده برای نمرات پیش آزمون از نظرِ آماری معنادار نیست. همچنین، میانگین نمرات دو گروه دانش آموزان مورد آزمونِ اطلاعات متنی و اطلاعات تصویری در پس آزمون یادگیری برابر است و تفاوت میانگین های مشاهده شده برای نمرات پس آزمون یادگیری از نظرِ آماری معنادار نیست؛ یعنی اطلاعات متنی و اینفوگرافیک به یک میزان باعث افزایش یادگیری دانش آموزان شده اند و از نظرِ افزایش یادگیری تفاوتی با هم ندارند. به علاوه، میانگین نمرات دو گروه دانش آموزان مورد آزمونِ اطلاعات متنی و اطلاعات تصویری (اینفوگرافیک) در پس آزمون یادداری نیز برابر است و تفاوت میانگین های مشاهده شده برای نمرات پس آزمون یادداری از نظرِ آماری معنادار نیست؛ یعنی اطلاعات متنی و اینفوگرافیک به یک میزان باعث یادداری شده اند و تفاوتی با هم ندارند. اصالت/ارزش: نتایچ پژوهش حاضر نشان داد که اطلاعات متنی و اطلاعات تصویری (اینفوگرافیک) به یک میزان باعث افزایش یادگیری و یادداری آزمودنی ها شده اند و از نظرِ افزایش یادگیری و یادداری با هم تفاوتی ندارند. بر اساس این پژوهش همچنین می توان نتیجه گرفت که با وجود پیشرفت قالب ها و رسانه های اطلاعاتی هنوز متن جایگاه مهمی در یادگیری و یادداری آزمودنی ها دارد.

طلاق یکی از معضلات بزرگ جوامع امروزی است.نگرانیهای زیادی به دلیل اثرات مخرب همه جانبه آن در نوجوانان، ایجاد نموده است. عمده این اثرات ناشی از تغییر باورهایست که می تواند بر راهبردهای مقابله با استرس طلاق موثر باشد. کیفیت دلبستگی نقش کلیدی در نوع بکارگیری راهبردهای مقابله با استرس دارد،هدف از پژوهش آزمون اثر واسطه ای کیفیت دلبستگی در رابطه میان باورهای دانش آموزان نوجوان دختر درباره طلاق والدین و راهبردهای مقابله با استرس بود. نمونه پژوهش حاضر شامل 242دانش آموز دختر مقطع اول متوسطه شهر تهران بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان به مقیاس باورهای کودکان درباره طلاق والدین(CBAPS)، مقیاس کیفیت دلبستگی به والد(مادر یا پدر) و همسال(IPPA)، مقیاس راهبردهای مقابله با شرایط پر استرس(CISS)پاسخ دادند.مطالعه حاضر به منظور آزمون اثر واسطه ای از روش آماری مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد.نتایج نشان داد که رابطه بین باورهای دانش آموزان درباره طلاق والدین با کیفیت دلبستگی و راهبردهای مقابله با استرس منفی و معنادار بود.همچنین،در این مدل رابطه بین کیفیت دلبستگی با راهبردهای مقابله با استرس نیز منفی و معنادار بود. نتایج نشان داد مدل مفروض بعد از اصلاح دارای برازش قابل قبولی است.نتایج کلی نشان داد از یکسوی،سرزنش خود و سرزنش مادر در باورهای نوجوانان درباره طلاق تاثیر بسزایی داشته وبیشترین اثر را از پدیده طلاق میگیرند و از سوی دیگر کیفیت دلبستگی به والدنقش مهمتری نسبت به دلبستگی به همسال در ایجاد شرایط مناسبتر بعد از طلاق ایفا می ماید و راهبرد مقابله ای اجتنابی پرکاربردترین نوع مقابله درنوجوانان متاثر از طلاق میباشد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی روند موضوعی حوزه بیوشیمی و زیست شناسی مولکولی ایران به منظور شناسایی موضوع های داغ و نوظهور و بررسی سیر تحولات انجام شده در ساختار فکری این حوزه، در یک بازه زمانی ده ساله است. این پژوهش از نظر نوع، توصیفی و از نظر هدف، کاربردی است. ساختار فکری حوزه بیوشیمی و زیست شناسی مولکولی ایران با استفاده از فنون تحلیل هم رخدادی واژگان و تحلیل ارجاع ها مورد مطالعه قرار گرفت. جامعه پژوهش حاضر را کلیه مقاله های پژوهشی و مروری منتشر شده توسط پژوهشگران ایرانی در طول سال های 2008-2017 در مجله های نمایه سازی شده در پایگاه اطلاعاتی وب آو ساینس موسوم به وبگاه علوم تشکیل می دهد. ابزار گردآوری داده ها، پایگاه اطلاعاتی وبگاه علوم است و ابزار تجزیه و تحلیل یافته ها جهت ترسیم ساختار فکری این حوزه نیز نرم افزار سایت اسپیس است. نتایج نشان داد که واژگانی مانند: بیان ژن، پروتئین، برون تنی، استرس اکسیداتیو، پیوند، آپوپتوز و سلول در زمره مباحث داغ پژوهشی ایران و اصطلاحاتی چون کیتوسان، نانوکامپوزیت، فعالیت ضدباکتری، دینامیک مولکولی، سلول های بنیادی، سلول های بنیادی مزانشیمی و ایموبلیزاسیون بیانگر موضوع های نوظهور در پژوهش های ایران در بازه زمانی مورد بررسی بوده است. افزایش تولیدات حوزه بیوشیمی و زیست شناسی مولکولی ایران در سطح جهانی و قرار گرفتن آن در اولویت های پژوهشی کشور باعث شد تا این حوزه از دیدگاه علم سنجی مورد بررسی قرار گیرد. از این رو، با توجه به موضوع های داغ و نوظهور شناسایی شده در این پژوهش، از این گونه پژوهش ها میتوان به عنوان یک نقشه راه برای برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های کلان علمی کشور استفاده نمود.

مدیریت دانش اجتماعی فصل مشترک میان مدیریت دانش اجتماعی و سرمایه اجتماعی است که نقش مهمی را در استخراج دانش نهان اجتماعی بازی می کند، لذا هدف از انجام این پژوهش شناسایی ابعاد و مؤلفه های مدیریت دانش اجتماعی است. این پژوهش کاربردی و با روش اسنادی و فراترکیب انجام شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش هفت مرحله ای فراترکیب سندلوسکی و باروسو استفاده شده است. همچنین در مجموع 44 منبع از 258 منبع برای انجام فراترکیب نهایی انتخاب شد که 224 کد، 25 مفهوم و 8 مقوله از آن ها استخراج و با استفاده از نرم افزار آماری اِکسل 2016 به تجزیه و تحلیل آن ها پرداخته شد. یافته ها نشان داد که مؤلفه های مدیریت دانش اجتماعی شامل سرمایه فکری (انسانی، ساختاری و ارتباطی)؛ سرمایه اجتماعی (ساختاری، شناختی و رابطه ای)؛ مدیریت دانش (ابعاد دانش، انواع دانش، فرآیندهای مدیریت دانش، تبدیل دانش، اکوسامانه دانش و موانع آن)؛ ارتباطات (جمعی و فردی)؛ یادگیری (فردی، جمعی و سبک های یادگیری)؛ رهبری (مهارت های مدیریتی و سبک های مدیریتی)؛ فرهنگ (اعتماد و علاقه و انگیزه)؛ و فناوری (رسانه های جمعی، وب معنایی، نرم افزارهای اجتماعی و سامانه های مدیریت اطلاعات و دانش) است. همچنین یافته ها نشان داد که مدل مفهومی مدیریت دانش اجتماعی متشکل از مؤلفه های دانش، سرمایه اجتماعی و فکری است که عوامل ارتباطی، فرهنگی، فناوری و رهبری نیز در آن دخیل هستند و تمام این عوامل بر روی هم اثرگذار هستند. درکل می توان گفت که مدل مفهومی ارائه شده می تواند برای ارزیابی عوامل موفقیت مدیریت دانش اجتماعی در سازمان ها کمک کند.

ضرورت نظامی اصلی در قوانین مخاصمات مسلحانه است که قابل کاربرد نبودن بالقوه معیارهای حقوقی را در شرایط خاص به رسمیت می شناسد و متعاقباً ممکن است تقصیر را برای عمل ظاهراً غیرقانونی در موارد مقتضی در درگیری های مسلحانه، کاهش داده یا حذف کند. این قانون آن دسته از اقدامات منافی قانون را مجاز می شمرد که به منظور دستیابی به یک هدف نظامی ضرورت داشته و در غیر اینصورت باید مطابق با قانون موردنظر باشند. این اصل دارای مفهومی پرکاربرد و اساسی ولی در عین حال مبهم و غیرشفاف می باشد. عدم وضوح در معنای این اصل و تبیین نشدن حدود و ثغور «ضرورت نظامی» موجب بروز و ظهور چالش ها و آسیب های فراوان در عرصه مخاصمات داخلی و بین المللی شده است و همچنین در بازی های سیاسی بین المللی مستمسکی برای سوءاستفاده قدرت های بزرگ قرار گرفته است. باید گفت که اکثریت پژوهشگران و صاحب نظران، اصل ضرورت نظامی را بعنوان یک اصل بنیادی در قوانین جنگ می نگرند اما درخصوص اینکه آیا این یک محدودیت بر روی استفاده از زور می باشد و یا توجیهی برای خشونت می باشد، اختلاف نظر وجود دارد. در نظر نگارنده، می توان اصل ضرورت نظامی را با دو نگرش و رویکرد بررسی کرد: 1- رویکرد مجاز کننده؛ 2- رویکرد محدود کننده و بازدارنده. همچنین برای به حداقل رساندن سوءاستفاده ها و نگرانی های راجع به نقض قوانین با تمسک به اصل ضرورت نظامی، باید به تلطیف و تعریفی جامع از این اصل که شروط و قیود آن مشخص باشد، بپردازیم.

هدف : پژوهش حاضر با هدف تحلیل ملزومات ایجاد آرشیو شخصی هنرمندان شهر تهران انجام شد. روش شناسی : روش پژوهش حاضر به صورت آمیخته و ترکیبی از مطالعات اسنادی و کتابخانه ای، مصاحبه، تحلیل محتوای جهت دار و پرسشنامه انجام شده است. جامعه پژوهش شامل هنرمندان شهر تهران در سه زمینه فعالیت نقاشی، مجسمه و حجم و گرافیک که حداقل دو نمایشگاه انفرادی برگزار کرده باشند، است که به دلیل مشخص نبودن جامعه آماری از روش گلوله برفی برای تعیین جامعه آماری استفاده شد و حجم نمونه برابر 271 نفر تعیین شد. اطلاعات مصاحبه به وسیله نرم افزار MAXQDA تحلیل شد و ملزومات به زیرمعیارها و زیرمعیارها به مقوله هایی دسته بندی شدند. از مقوله های مستخرج شده پرسشنامه ای طراحی شد و میزان آلفای کرونباخ 0/893 محاسبه شد. اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری و از آمار توصیفی میانگین برای توصیف داده ها و آمار استنباطی آزمون خی دو، رگرسیون چندمتغیره، آزمون F و معادلات ساختاری برای تحلیل فرضیه های پژوهش با استفاده از نرم افزار لیزرل استفاده شد. یافته ها : نتیجه آزمون خی دو بر اساس درجه آزادی هر عامل به صورت جداگانه نشان داد که بین عوامل ذکر شده و ایجاد آرشیو شخصی هنرمندان رابطه معنی داری وجود دارد. میانگین عامل حفاظت 3/679 با بار عاملی 0/94، میانگین عامل ذخیره سازی 0/636 با بار عاملی 0/92، میانگین عامل فراهم آوری 447/3 با بار عاملی 86/0، میانگین عامل بازیابی و دسترسی 17/3 با بار عاملی 81/0 و میانگین عامل سازمان دهی 2/791 با بار عاملی 0/79 بود. نتیجه گیری : بر اساس چرخه حیات اسناد و مدارک ثبت شده، ملزومات ایجاد آرشیو شخصی هنرمندان به ترتیب اهمیت شامل: حفاظت، ذخیره سازی، فراهم آوری، بازیابی و دسترسی و سازمان دهی است. از نظر هنرمندان حفاظت فیزیکی و دیجتالی از آرشیو اهمیت زیادی دارد. حفاظت از آرشیو فیزیکی سخت تر از حفاظت از آرشیو دیجیتالی است.

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی تمامی تولیدات علمی دانشگاه صنعتی شریف در پایگاه های استنادی وب آوساینس و اسکوپوس است. داده های حاصل از این پژوهش، با رویکرد علم سنجی و با استفاده از نرم افزارهای هیست سایت و امکانات تحلیلی نرم افزار اکسل تحلیل شد. جامعه پژوهش را تولیدات علمی نمایه شده در پایگاه اسکوپوس، در تاریخ 24 ژوئن 2018 ، و در پایگاه وب آوساینس، در تاریخ 14 می 2018 ، در بازه زمانی ده ساله (2008 تا 2017) تشکیل می دهد. یافته های پژوهش نشان داد که تعداد تولیدات پژوهشگران در هر دو پایگاه، روند افزایشی داشته و حوزه های موضوعی عمده پژوهش ها در پایگاه وب آوساینس، مهندسی برق و الکترونیک و در پایگاه اسکوپوس، حوزه مهندسی بوده است. اکبر جعفری با 335 مدرک و 17220 استناد، عنوان پرتولیدترین و اثرگذارترین پژوهشگر دانشگاه صنعتی شریف را به خود اختصاص داده است. در میان نویسندگان پراستناد و پرتولید، حسام الدین ارفعی با 4722 استناد، اثرگذارترین پژوهشگر در کل بازه زمانی پژوهش بود. بررسی کیفی مقالات با شاخص Q نشان داد 32 / 37 درصد از مقالات تولیدی در نشریات Q1 و Q2 آمده، که کیفی بودن تولیدات را نشان می دهد. به عبارت دیگر، پژوهشگران در مجلاتی که ضریب تأثیر بالایی دارند تعداد مدرک بیشتری منتشر کردند و غالباً انتشار مقالات در مجلاتِ با کیفیت بالا امکان دریافت استنادهای بیشتر را فراهم می کند. همچنین در پایگاه وب آوساینس، تعداد 79 مدرک تحت عنوان آثارِ با بالاترین استناد در رشته قرار می گیرد که در 40 حوزه موضوعی از مقوله های وب آوساینس و با همکاری 54 کشور و 382 سازمان، منتشر شده اند. از میان این مقالات، بیشترین فراوانی در حوزه موضوعی شیمی فیزیک با فراوانی 20 بوده است. ارائه پژوهش های این چنینی می تواند برنامه ریزان امور پژوهشی این دانشگاه را متوجه وضعیت فعلی تولیدات علمی اعضای هیئت علمی کند تا با شناخت وضع موجود و کاستی هایی که در این حوزه احساس می شود، با برنامه ریزی های صحیح درصدد رفع آن ها برآیند.

حقوق مخاصمات مسلحانه و بشردوستانه بین المللی (شاخه ای از حقوق بین الملل) به دو طرف درگیری ها اجازه نداده است که برای پیشبرد اهداف و برنامه های جنگی خود به هر نوع سلاح یا وسیله جنگی متوسل شوند. این حقوق از همان آغاز پیدایش خود در عصر نوین، با هدف انسانی و اخلاقی کردن جنگ و به حداقل ممکن رساندن آلام و دردهای جانبی آن، سعی کرده اند تا بکارگیری آن دسته از سلاح ها و روش هایی که موجب درد و رنج بیهوده شده و بر نیروهای رقیب آسیب هایی غیرضروری وارد می آورند را ممنوع کند. سؤال این است که آیا ضرورت های نظامی می تواند توجیه کننده استفاده از این وسایل ممنوعه و روش های غیرمجاز در صحنه ی کارزار جنگ باشد؟ از منظر حقوق بشردوستانه، تنها هدف مشروع مخاصمات مسلحانه، توقف توان جنگی دشمن و خارج کردن رزمنده از حالت جنگ و ادامه کارزار است، اما استفاده از روش ها و ابزار جنگی نامتعارف و کاربرد سلاح های ممنوعه و غیرانسانی، حتی از منظر اصل ضرورت نظامی، غیرقابل توجیه می باشد. عدم وضوح در معنای این اصل و تبیین نشدن حدود و ثغور «ضرورت نظامی»، موجب بروز و ظهور چالش ها و آسیب های فراوان در عرصه مخاصمات بین المللی و نیز مخاصمات داخلی شده است. ضرورت نظامی یک نیاز اضطراری، اجتناب ناپذیر و بدون فوت وقت برای اتخاذ اقداماتی است که از سوی یک فرمانده برای آنکه دشمن را به سریع ترین شکل ممکن به وسیله ابزار و ادوات قانونی و کنترل شده وادار به تسلیم و توقف کند، صورت می گیرد. مع ذلک این مقاله در پی یافتن ماهیت و حدود اصل ضرورت نظامی در حقوق بشردوستانه بین المللی و جایگاه این اصل با توجه به وسایل و روش های منع شده در حقوق مخاصمات مسلحانه با بررسی موردی جنگ عراق علیه ایران می باشد.

هدف : بررسی میزان سواد آرشیوی کاربران مراکز آرشیوی شهر تهران. روش/ رویکرد پژوهش : روش پژوهش توصیفی-پیمایشی است و برای گردآوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شده است. این پرسش نامه بین 80 نفر از کاربران توزیع شد. معیار سنجش داده ها، طیف پنج گانه لیکرت است. یافته ها و نتیجه گیری : یافته های پژوهش نشان دادند که سواد آرشیوی کاربران مراکز آرشیوی شهر تهران در سطحی نسبتاً مطلوب قرار دارد. نتایج حاکی از آن است که متغیرهای سواد آرشیوی ازجمله: شناخت، ارزیابی و تحلیل، قوانین، جایابی، فرهنگ، و استفاده در وضعیت نسبتاً مطلوب، و متغیر اصالت در سطح مطلوب قرار دارد و متغیرهای نقش آرشیویست، و مهارت های پیشرفته در وضعیت نامطلوب قرار دارند.نتیجه آزمون فرضیه ها نشان داد که بین سواد آرشیوی با میزان تحصیلات کاربران و هم چنین مدت زمان آشنایی آنان با مرکز آرشیوی رابطه مستقیم وجود دارد؛ ولی بین میزان سواد آرشیوی و رشته تحصیلی کاربران رابطه ای وجود ندارد.

مقدمه: امروزه راز موفقیت سازمان ها مدیریت دانش است و مدیریت دانش تنها باید توسط خود شخص صورت گیرد. همین امر باعث مطرح شدن مفاهیم مختلف روان شناختی در مدیریت دانش شده است. باتوجه به نقش غیرقابل انکار اشخاص در تعالی سازمان های امروزی، مبحث مدیریت دانش شخصی در برابر مدیریت دانش سازمانی مطرح می شود. هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی مدیریت دانش شخصی در تأثیر ویژگی های روان شناختی بر شایستگی های سازمانی در خدمات اطلاعاتی و دانشی است. روش شناسی: این پژوهش کاربردی و از نوع تحقیقات آمیخته (کمی کیفی) است. جامعه آماری این پژوهش در بخش کیفی افرادی هستند که در زمینه مدیریت دانش شخصی سابقه مطالعه و پژوهش داشته اند و در بخش کمی نیروی انسانی کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران هستند. برای این منظور از پرسش نامه محقق ساخته که هفت مؤلفه بازیابی، ارزیابی، سازماندهی، همکاری، تجزیه و تحلیل، ارائه اطلاعات و امنیت اطلاعات دارد. برای بررسی مدیریت دانش شخصی، از پرسش نامه نئو برای بررسی ویژگی های روان شناختی و برای شایستگی های سازمانی از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد که پنج مؤلفه آگاهی از اطلاعات خارجی، توزیع دانش داخلی، معماری تصمیم گیری مؤثر، تمرکز سازمانی و نوآوری مستمر دارد. پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ مقدار 728/0 به دست آمد. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها نشان داد که ویژگی های روان شناختی بر مدیریت دانش شخصی اثر مستقیم دارند. مدیریت دانش شخصی بر شایستگی های سازمانی اثر مستقیم دارد. ویژگی های روان شناختی بر شایستگی های سازمانی اثر غیرمستقیم دارد. نقش میانجی مدیریت دانش شخصی در تأثیر ویژگی های روان شناختی بر شایستگی های سازمانی تأیید شد. نتیجه گیری: کتابدار موفق کسی است که ابزارها و فنون جدید را یک هشدار بداند و سعی در یادگیری آن ها داشته باشد. بنابراین یادگیری فنون و مهارت های مدیریت دانش شخصی باعث خواهد شد تا کتابدار افزون بر مدیریت دانش خود بتواند آن را با همکاران خود در کتابخانه و همچنین در جامعه دانشگاهی به اشتراک گذارد. بنابراین در کتابخانه ها نیز باید در استخدام نیروی انسانی به شخصیت آن ها توجه شود؛ زیرا همان طور که مشخص شد، شخصیت کتابداران بر مهارت های مدیریت دانش شخصی آن ها تأثیر دارد. همچنین برای دستیابی به شایستگی های سازمانی مطلوب باید مهارت های مدیریت دانش شخصی کارکنان کتابخانه را تقویت کرد.