حسین تقوی

بهبود روابط بین رهبر و پیرو، می تواند تأثیر مستقیمی بر بهتر انجام شدن امور داشته باشد که این طراحی و بازنگری مجدد بدون به کارگیری رهبری فروتنانه، ممکن نخواهد بود. هدف از انجام این پژوهش، دستیابی به الگوی رهبری فروتنانه برای مدیران مدارس ابتدایی بود. بنابراین، این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سؤال بوده است که: « مؤلفه های رهبری فروتنانه برای مدیران مدارس ابتدایی کدام است؟». برای این منظور از روش تحقیق کیفی، به شیوه نظریه برخاسته از داده ها استفاده شده است. مصاحبه های عمقی با متخصصین  مدیریت  آموزشی و آموزش ابتدایی که در زمینه فرایند موردمطالعه، صاحب اثر و تجربه بودند، انجام شد که با روش نمونه گیری هدف مند انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون استراس و کوربین و با کاربرد نرم افزار MAXQDA استفاده شد. تحلیل مصاحبه ها و همچنین اسناد و مطالعات مرتبط، به شکل گیری نظریه منجر شد. الگوی به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد، عوامل علی موجد رهبری فروتنانه؛ تعهد دینی، عاطفه مثبت، هوش اخلاقی، هوش هیجانی، تعهدسازمانی و تشویق به مشارکت است و ویژگی شخصیتی رهبر، حمایت مدیریت ارشد، ویژگی شخصیتی پیروان، ویژگی فردی، فرهنگ سازمانی و ارزش های فرهنگی به عنوان عامل های محیطی بر مطلوبیت ایجاد رهبری فروتنانه مؤثر است که چنانچه امور فوق مسیر تحقق را امکان پذیر نماید، راهبردهای غنی سازی مسیرهای ارتباطی، آگاه سازی درراستای ادراک فروتنی، بازطراحی چشم انداز سازمان مبتنی بر رویکرد فروتنانه، توانمندسازی ساختاری، توانمندسازی شناختی، توانمندسازی روان شناختی، امنیت روانی و پویایی گروهی را پیش می گیرد که در نتیجه آنها، مدل رهبری فروتنانه ایجاد می شود.

مقدمه: همه سازمان ها برای بقا و پیشرفت نیازمند اندیشه های نو و راهکارهای تازه هستند. مدیران به عنوان یکی از اعضای اصلی سازمان های آموزشی نقش بسزایی در این زمینه دارا هستند و با ایجاد و تداوم جریان نوآوری در سازمان های آموزشی از رکود جلوگیری کرده و به کاهش و رفع مشکلات کمک می کند. لذا پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش های توسعه رهبری نوآورانه در سازمان های آموزشی با رویکرد کیفی انجام شده است. روش کار: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و با رویکرد کیفی انجام شده است. گروه هدف پژوهش حاضر، مدیران آموزش و پرورش دولتی و صاحب نظران این حوزه بود. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی 16 نفر از مدیران آموزش و پرورش دولتی و 5 نفر از صاحب نظران این حوزه به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها نیز از مصاحبه نیمه ساختاریافته اکتشافی استفاده گردید و تحلیل داده ها به روش تحلیل مضمون انجام شد. نتایج: پس از تجزیه و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه، مجموع کدهای آزاد استخراج شده از محتوای مصاحبه ها 124 کد بود که در 16 مفهوم مشابه طبقه بندی شدند و در نهایت چالش های کلیدی تأثیرگذار بر توسعه رهبری نوآورانه در سازمان های آموزشی در 8 تم اصلی شامل عوامل: عوامل اقتصادی، عوامل فرهنگی و ارزشی، عوامل سازمانی، عوامل زیرساختی تجهیزات و امکانات، عوامل آموزشی، عوامل مدیریتی، عوامل فردی و عوامل سیاست گذاری دسته بندی شدند. نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که سازمان های آموزشی با پیچدگی ها و چالش های زیادی در سطوح مختلف مواجه هستند. و نیازمند مدیران و رهبران کارآمد، خلاق و نوآور هستند که بتواند این چالش ها را تشخیص داده و با مدیریت صحیح نقش تأثیرگذاری در توسعه و بهبود عملکرد سازمان داشته باشد.

هدف: جوامعی که به سمت دانش بنیان حرکت می کند توسعه سرمایه اجتماعی جایگاه ویژه ای در توسعه پایدار دارد یکی از زمینه های مهم برای شکل دهی توسعه سرمایه اجتماعی آموزش و پرورش می باشد و هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی سرمایه اجتماعی تعالی محور در آموزش متوسطه بوده است.روش شناسی:  در این پژوهش با کاربست روش فراترکیب کیفی، تعداد 66 مقاله علمی پژوهشی منتخب در زمینه سرمایه اجتماعی تعالی محور با طرح نظام مند الگوی هفت مرحله ای (Sandusky & Barroso, 2006) تحلیل و صورتبندی گردید.یافته ها: دستاوردهای حاصله در قالب چهار مقوله اصلی و بیست و هفت شاخص دسته بتدی شدند که عبارتند از: (1) پیشایندهای سرمایه اجتماعی تعالی محور در عرصه های سرمایه فردی (شامل: نگرش، توانمندی ها و شایستگی ها)، دارایی های درون سازمانی (شامل: محیط سازمانی سالم، مدیریتی و ساختاری) و عوامل برون سازمانی (شامل: ارتباطات و مشارکت های مدنی، فرهنگ شهروندی و مسئولیت پذیری اجتماعی، سرمایه والدین و خانواده، فضای سیاسی و سیاست های دولت)، (2) راهبردی های سرمایه اجتماعی تعالی محور (شامل: آموزش و بهسازی منابع انسانی، یادگیری سازمانی، مدیریت اطلاعات و دانش، ارتباط میان فردی و شبکه سازی)، (3) مولفه های سرمایه اجتماعی (شامل: اعتماد، مشارکت اجتماعی، تعامل اجتماعی، حمایت اجتماعی)، (4) پیامدهای سرمایه اجتماعی تعالی محور در عرصه های فردی (شامل: رضایت شغلی، توسعه ظرفیت و توانمند سازی، سلامت روانی)، پیامد سازمانی (شامل: بهبود کیفیت آموزشی، سلامت سازمانی، ارتقای سرمایه فکری، تقویت ارتباط خانواده با مدرسه، پیامد فراسازمانی (شامل: بهبود سبک زندگی).نتیجه گیری و پیشنهادها: نتایج این پژوهش بر ضرورت برنامه ریزی برای توسعه سرمایه اجتماعی تعالی محور در آموزش متوسطه تاکید دارد. با این حال نیاز به انجام پژوهش های بیشتر به ویژه  با استفاده از روش های ترکیبی احساس می شود.نوآوری و اصالت: این مطالعه تحلیلی جدید از سرمایه اجتماعی برای توسعه تعالی مدارس است که ترسیم مدل توسعه سرمایه اجتماعی تعالی محور به منظور چارچوبی برای برنامه ریزی آموزش متوسطه ارائه می دهد

هدف: در محیط دانشگاهی، دانشجویان به  فرصت های نویسندگی دانشگاهی نیاز دارند تا از آنها برای ورود به دنیای «نویسندگی دانشگاهی» حمایت کند و به آنها کمک کند هویت یک نویسنده دانشگاهی را کسب کنند. کمک طلبی علمی و فرهنگ مثبت اندیشی دانشگاهی از جمله زمینه ها و عواملی هستند که می توانند نگرش دانشجویان را نسبت به نویسندگی دانشگاهی تحت تأثیر قرار دهند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی الگوی پیش بینی نگرش دانشجویان به نویسندگی دانشگاهی بر اساس مقوله های مذکور انجام گرفت.روش پژوهش: طرح پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ گردآوری و تحلیل داده ها، توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه محقق اردبیلی به تعداد 3330 نفر کارشناسی ارشد و 866 نفر دکتری بود که نمونه ای با حجم 300 نفر به روش در دسترس انتخاب شد. ابزار پژوهش شامل پرسش نامه های استاندارد، نگرش دانشجویان به نویسندگی دانشگاهی چئونگ و همکاران، کمک طلبی علمی ریان و پینتریچ و مثبت اندیشی دانشگاهی هوی و همکاران بود. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از روش های همبستگی و حداقل مربعات جزئی استفاده شد و داده ها با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس. و اسمارت پی.ال.اس. تحلیل شدند.یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان دهنده معناداری همبستگی بین مؤلفه های مثبت اندیشی و کمک طلبی علمی با نگرش به نویسندگی است. با توجه به قابل قبول بودن مقدار پایایی ترکیبی و نسبت آن با دیگر شاخص ها، همچنین حصول نیکوئی برازش 43/0 که بیش از مقدار قابل قبول یعنی 25/0 و مقدار مطلوب یعنی 36/0 است، الگوی مفهومی پیش بینی شده روابط بین متغیرها دارای اعتبار مناسبی بوده است. ضریب مسیر کمک طلبی علمی 79/0(01/0p< و 03/22=t) و مثبت اندیشی دانشگاهی 54/0 (01/0p< و 51/8=t) بوده که به طور معناداری قدرت پیش بینی نگرش به نویسندگی دانشگاهی را دارند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، با حمایت از مثبت اندیشی دانشگاهی و بهبود زمینه کمک طلبی علمی از طریق ایجاد و حفظ فرهنگ خودکارآمدی جمعی، اعتماد جمعی، تأکید تحصیلی و همچنین ایجاد شرایط برای پاسخ به نیازهای علمی به واسطه تعاملات توسعه محور و پشتیبانی علمی از دانشجویان می توان جهت بهبود نگرش دانشجویان نسبت به نویسندگی دانشگاهی گام برداشت.

پژوهش حاضر با هدف ارتباط یابی نقش شادابی سازمانی و توانمندسازی روانشناختی در مدیریت ترومای سازمانی نو معلمان با رویکرد شبکه عصبی مصنوعی انجام گرفت. جامعه آماری این مطالعه شامل نو معلمان استان گیلان، البرز و تهران با جمعیت 15000 نفر بود. روش نمونه گیری از نوع خوشه ای چند مرحله ای بود. حجم نمونه با توجه به مدل کرجسی- مورگان 375 نفر در نظر گرفته شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه شادابی سازمانی کرولف ، پرسشنامه توانمندسازی روانشناختی اسپرتیز و پرسشنامه مدیریت ترومای سازمانی محقق ساخته استفاده شد. روایی ابزارها با نظر استادان علوم تربیتی و روانشناسی تأیید شد. داده ها با شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه (MLP) در نرم افزار Spss.25 تحلیل شد. نتایج نشان داد ارتباط یابی شادابی سازمانی و توانمندسازی روانشناختی بر مدیریت ترومای سازمانی دارای یک لایه ورودی با 13 گره و یک لایه پنهان با 4 گره است و شبکه عصبی مصنوعی به خوبی قادر است پرش ها و روند مدیریت ترومای سازمانی را از روی شادابی سازمانی و توانمندسازی روانشناختی پیش بینی کند. یافته ها نشان می دهد که احساس مشارکت با دیگران بیشترین تأثیر و معنادار بودن کار کمترین تأثیر ضریب اهمیت را در بر آورد مدیریت ترومای سازمانی در بر می گیرد. با توجه به بررسی ها، بحران های روانشناختی در سازمان ها به یک تجربه رایج برای مدیران در سراسر جهان تبدیل شده است. اگر به درستی مدیریت نشود به نظر می رسد که تجربه آسیب جمعی در قالب بسیاری از عوامل سازمانی بروز می دهد که منجر به رفتار ناکار آمد در سازمان می شود.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر تحقق صدای دانش آموز در دوره ابتدایی تحت عنوان پیشایندهای تحقق صدای دانش آموز با روش فراترکیب انجام شد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری شامل کلیه پژوهش-های پیشین در این زمینه بین سال های 2021 -2000 می باشد. برای گردآوری داده های پژوهش حاضر نشریه های داخلی (مگ ایران، ایران داک، علم نت، نورمگز و سیویلیکا) و خارجی (ابسکو، اسپرینگر، ساینس دایرکت، اریک و گوگل اسکالر) در مجموع ده پایگاه جستجو شد. در این راستا کلیدواژه های مرتبط با هدف پژوهش مورد جستجو قرار گرفت و با روش نمونه گیری هدفمند مرتبط ترین مطالعات به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. 115 منبع در حوزه صدای دانش آموز مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت 28 مقاله انتخاب و با تحلیل محتوای آن ها ابعاد و کدهای مربوط استخراج شد. یافته-های پژوهش در 5 مقوله، 21 مفهوم و 170 کد شناسایی و دسته بندی شد که پنج مقوله اصلی عبارتند از دموکراسی آموزشی، کاریزمای معلمی، نظام ارزشیابی مطلوب، محتوا، زنگ تفریح هدفمند. در نهایت پس از طی گام های پژوهش الگویی از پیشایندهای تحقق صدای دانش آموز ارائه شد. نتایج پژوهش حاضر و الگوی ارائه شده در این پژوهش می تواند نقشه راه مناسبی در راستای ارج نهادن به آوای دانش آموزان و تغییر نقش آن ها به عنوان عاملی در تلاش برای بهبود مدرسه باشد.

تحولات جهانی، نبود اطمینان محیطی و لزوم سازگاری با چالش های ناشی از آن نظام های آموزشی را به سمت تربیت فراگیرانی سوق می دهد که صلاحیت های یادگیری مستقلانه و خودهدایت شده را دارند. پژوهش حاضر ضمن توجه به چنین چالش هایی، با هدف شناسایی الگوی روابط ساختاری یادگیری خودتنظیمی بر اساس هویت اخلاقی با میانجیگری هوش معنوی در دانش آموزان مقطع متوسطه دوم انجام شده است. روش کار: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی (معادلات ساختاری) است. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم مشغول به تحصیل در مدارس دولتی شهر اردبیل بود. تعداد 250 نفر از این افراد به شیوه نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به صورت برخط به پرسش نامه های یادگیری خودتنظیمی، هوش معنوی و هویت اخلاقی پاسخ دادند. داده ها با استفاده از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و الگو یابی معادلات ساختاری تحلیل شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج نشان می دهد که نمره کل هوش معنوی، هویت اخلاقی و مؤلفه های آنها با خودتنظیمی در یادگیری و همچنین، هوش معنوی با نمره کل هویت اخلاقی و مؤلفه های آن ارتباط مثبت و معناداری داشت (001/0P<) و فرضیه پژوهش مبنی بر ارتباط بین متغیّرها و پیش بینی یادگیری خودتنظیمی بر اساس هویت اخلاقی با میانجی گری هوش معنوی تأیید می شود. نتیجه گیری: نتایج الگو یابی نشان می دهد که هویت اخلاقی دارای اثر مستقیم و غیرمستقیم -از طریق هوش معنوی- بر یادگیری خودتنظیمی است؛ از این منظر توصیه می شود ارتقای معنویت و هویت اخلاقی فراگیران و عاملان آموزشی با استفاده از روش های فردی، بین فردی و موقعیتی مدنظر قرار گیرد و از آن طریق جنبه های شناختی، فراشناختی، رفتاری، انگیزشی و عاطفی یادگیری بهبود یابد.

پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتبارسنجی الگوی دانشگاه فرهنگیان تحول گرا و پیشایندها، فرایندها و پسایندهای آن انجام شده است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت آمیخته اکتشافی بوده است. در رویکرد کیفی از روش تحقیق گراندد تئوری و در مرحله کمّی از روش همبستگی و مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. ابتدا در مجموع 16 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان کشور با روش نمونه گیری نظری بمورد مصاحبه قرار گرفتند. جامعه آماری بخش کمّی پژوهش شامل 750 عضو هیئت علمی بود که با استفاده از جدول مورگان، 255 نفر نمونه به روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در مطالعه کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. در مطالعه کمّی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های بخش کیفی با تکنیک کدگذاری باز، محوری و انتخابی و بخش کمّی به روش مدلسازی معادلات ساختاری انجام شده است. بر اساس تکنیک کدگذاری 98 مورد واحد معنایی (کدباز) 9 مقوله با 3 تم اصلی(پیشایندها، فرایندها و پسایندها) دانشگاه تحول گرا شناسایی و نام گذاری شدند که بر اساس نظر متخصصان حوزه آموزش عالی تأیید شدند. در مرحله کمّی نیز نتایج تحقیق نشان داد پیشایندهای دانشگاه تحول گرا مشتمل بر خط مشی گذاری و خصوصیات دانشگاهی تاثیر معناداری بر فرآیندهای دانشگاه تحول گرا (علم گرایی، حرفه ای بودن و رهبری تحول گرا) دارد و همچنین نتایج نشان داد فرآیندهای دانشگاه تحول گرا تاثیر معناداری بر پسایندهای دانشگاه تحول گرا شامل تحول آفرینی، امکانات و ساختار، منابع انسانی و پیامدهای فردی و جامعه) دارد.

هدف: اشتراک دانش یکی از فرایندهای اصلی مدیریت دانش در سازمان ها بوده و متأثر از عناصر مختلف انسانی، فنی و زمینه ای است. پژوهش حاضر با تمرکز بر عناصر انسانی-بین فردی، درصدد شناسایی تأثیر روابط حرفه ای و رهبری زهرآگین بر اشتراک دانش است. روش: از نظر هدف، یک تحقیق کاربردی و از منظر روش گردآوری داده ها توصیفی- همبستگی تلقی می شود. داده های مطالعه از نمونه ای به تعداد 313 نفر از کارکنان مؤسسات آموزشی که با توجه جدول کرجسی-مورگان و به روش دسترس انتخاب شده بودند، جمع آوری گردید. علاوه بر این، سهم نسبی طبقات در انتخاب نمونه در نظر گرفته شده است. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد تسهیم دانش دیکسون، مقیاس مربی گری (منتورینگ) نوئه و مقیاس رهبری زهرآگین اشمیت و هنگنز استفاده شد. بعد از حذف داده های پرت با استفاده از روش های متعارف، تعداد نمونه به 248 نفر رسید. 235 نفر از این کارکنان، آموزشی-فرهنگی بودند و تحلیل ها داده های مربوط به آنها، با بهره گیری از آزمون همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS 26 و مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار LISREL 8.8 انجام گرفت.  یافته ها: نتایج گویای برازش مطلوب مدل مفهومی و تأیید تمامی فرضیه ها از جمله تأثیر مستقیم و مثبت روابط حرفه ای بر تسهیم دانش و همچنین تأیید اثر غیرمستقیم آن با میانجی گری رهبری زهرآگین بر تسهیم دانش در سطح اطمینان ۹۵ درصد است. اثر منفی و معنادار روابط حرفه ای بر رهبری زهرآگین و نیز اثر منفی و معنادار رهبری زهرآگین بر تسهیم دانش نیز مورد تأیید قرار گرفت. نتیجه گیری: برای جلوگیری از اثر کاهشی رهبری زهرآگین بر اشتراک دانش و همچنین ممانعت از اثر کاهشی آن در اثرگذاری روابط حرفه ای بر اشتراک دانش، کارکنان آموزشی-فرهنگی این مؤسسات نباید به دلیل بیم از تاوان دادن به رهبران و مدیران، از ارائه دیدگاه ها و نقطه نظرات خود امتناع ورزند؛ چرا که همین اقدام آنها می تواند زمینه را برای یکه تازی رهبران زهرآگین فراهم سازد.

پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل پارادایمی مدرسه زندگی برای دوره ابتدایی صورت گرفته است. این پژوهش از نوع کیفی و به روش داده بنیاد (گراندد تئوری) بر اساس رویکرد استراوس کوربین است. جامعه آماری شامل کلیه پژوهش های پیشین در زمینه موضوع بین سال های 2021 -2000 می باشد. برای گردآوری داده ها نشریه های داخلی (مگ ایران، ایران داک، علم نت، نورمگز و سیویلیکا) و خارجی (ابسکو، اسپرینگر، ساینس دایرکت، اریک و گوگل اسکالر) جستجو شد. در این راستا کلیدواژه های مرتبط با هدف پژوهش مورد جستجو قرار گرفت و با روش نمونه گیری هدفمند مرتبط ترین مطالعات به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. 136 منبع مورد ارزیابی قرار گرفت و با تحلیل محتوای آن ها ابعاد و کدهای مربوط استخراج شد. از داده های خام اولیه 1052 نکته کلیدی و در کدگذاری باز 145 مفهوم استخراج شد و مفاهیم مذکور در قالب 32 مؤلفه و 7 مقوله اصلی دسته بندی شد که هفت مقوله اصلی عبارتند از: صلاحیت مدیر، صلاحیت معلم، صدای دانش آموز، معماری مدرسه، ساختار ارگانیک، فرهنگ مثبت اندیشی و یاددهی یادگیری اثربخش. در نهایت پس از طی گام های پژوهش، مدل پارادایمی مدرسه زندگی ارائه شد. نتایج پژوهش حاضر و الگوی ارائه شده در این پژوهش می تواند نقشه راه مناسبت در راستای ایجاد بستر مناسب برای استقرار اثربخش مدرسه زندگی باشد.

مدیریت ترومای سازمانی یک بحران بهداشت عمومی نادیده گرفته شده است در حالی که به نظر میرسد موضوع بسیار مهمی باشد که باید به درستی مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف اعتباریابی عوامل مؤثر بر مدیریت ترومای سازمانی نو معلمان با رویکرد شبکه عصبی مصنوعی (ANN) انجام شد. روش پژوهش حاضر از نظر راهبرد کمی و از نظر تکنیک توصیفی – همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش نو معلمان استان گیلان، البرز و تهران با جمعیت 15000 نفر بود. از این جامعه نمونه ای به حجم 375 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته (1401) استفاده شد. به منظور تحلیل داده ها از شبکه عصبی مصنوعی با روش پرسپترون چند لایه (MLP) با استفاده از نرم افزار SPSS25 استفاده شد. یافته ها نشان داد مدیریت ترومای سازمانی دارای یک لایه ورودی با 21 گره و یک لایه پنهان با 9 گره است که توانمندسازی روانشناختی بیشترین تأثیر و ایمن سازی روانی کمترین ضریب اهمیت را در مدیریت ترومای سازمانی را در بر می گیرد. با توجه به بررسی های صورت گرفته، بحران های روانشناختی در سازمان ها به یک تجربه رایج برای مدیران و کارکنان در سراسر جهان تبدیل شده است. برخی از این بحران ها نشانه هایی از تجربه آسیب زا را نشان می دهند. اگر به درستی مدیریت نشود به نظر میرسد که تجربه آسیب جمعی در قالب بسیاری از عوامل سازمانی بروز می دهد که منجر به رفتار نارکارآمد در سازمان می شود.

هدف: آموزش، به لحاظ ماهیت، محتوا و فرایند، امری تعامل محور است؛ با تغییر در اشکال و کیفیت ارتباطات، عاملان درگیر در این امر نیازمند استفاده بهینه از فناوری های اطلاعاتی در جهت برقراری تعاملات کارآمد آموزشی هستند که اولاً وابسته به توسعه صلاحیت های لازم برای کاربرد فناوری های اطلاعاتی در عاملان آموزشی و ثانیاً باور پیدا کردن آنها به صلاحیت های خود شان است؛ هر دو مقوله توسعه صلاحیت و شکل گیری باور به آن، متأثر از عوامل گوناگونی است. تحقیق حاضر با تمرکز بر شناسایی ساختار عواملی انحام شده است که شکل گیری باور به توانمندی های اطلاعاتی و مشخصاً خودکارآمدی اطلاعاتی عاملان آموزشی را تحت تاثیر قرار می دهد. روش: روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش از نوع همبستگی و مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری تحقیق مشتمل بر عاملان آموزشی شهرستان اردبیل بوده که با استفاده از فرمول کوکران 317 نفر از آنان که در مدارس ابتدائی مشغول فعالیت بودند، به روش اتفاقی به عنوان نمونه انتخاب گردیدند و در تحقیق مشارکت داده شدند. برای سنجش عوامل توانمندساز خودکارآمدی از مقیاس دنهو و برای سنجش خودکارآمدی اطلاعاتی از پرسشنامه مورفی، کوور و اوون استفاده شد. داده ها با استفاده از روش های توصیفی و آزمون همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری و از طریق نرم افزارهای SPSS و LISREL تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: مدل عوامل توانمندساز خودکارآمدی اطلاعاتی از طریق داده های واقعی برازش می شود و عوامل «اثرگذاری بالا»، «اجماع در هدف»، «آگاهی از یکدیگر»، «انسجام کارکنان»، «مسئولیت پذیری رهبری» و «نظام کارآمد مداخله» تأثیر مثبت و معناداری بر خودکارآمدی اطلاعاتی دارند. طبق این نتایج مسئولیت پذیری رهبری با ضریب 68/0 بیشترین تأثیر را بر خودکارآمدی اطلاعاتی دارا بوده است و اثرگذاری بالا، انسجام، آگاهی از یکدیگر، نظام کارآمد مداخله و اجماع در هدف با ضرایب تاثیر 63/0، 47/0، 42/0، 39/0 و 29/0 در رتبه های بعدی قرار گرفتند. نتیجه گیری: با توجه به تأیید نقش عوامل توانمندساز بر خودکارآمدی اطلاعاتی و برازش مدل با داده ها، مداخله در جهت ارتقای باور عاملان آموزشی به توانمندی های اطلاعاتی شان می تواند متمرکز بر طرح ها و دستورالعمل هایی باشد که با توجه به عوامل فوق الذکر توسعه داده شده اند. مشارکت و اثرگذاری در تعیین اهداف و فرصت ایفای نقش، این شانس را به عاملان آموزشی می دهد که تجارب موفقیت آمیزی کسب کنند. اجماع بر اهداف گروه آموزشگران را به سمت انسجام، یکپارچگی و هماهنگی هرچه بیشتر سوق می دهد. آگاهی از تجارب یکدیگر فرصت الگوبرداری، مشاهده و یادگیری فراهم می کند. همچنین رهبر آموزشی با مسئولیت پذیری می تواند شرایط، انگیزه و تمرکز لازم برای تمرین، تسلّط، یادگیری از دیگران و کسب تجربه در زمینه فناوری های اطلاعاتی را برای عاملان آموزشی فراهم آورد. نهایتاً عملی سازی مداخلات این باور را در آموزشگران تقویت می کند که آن ها می توانند با تلاش های خود، تغییراتی را در جهت بهبود آموزش ایجاد نمایند.

پژوهش حاضر در پی شناسایی میزان پیش بینی پذیری تسهیم دانش بر اساس ابعاد جو مسموم سازمانی در بین کارکنان مؤسسات آموزشی شهرستان سراب با استفاده از طرح همبستگی بود. جامعه آماری این مطالعه ۱۶۴۸ نفر بود و حجم نمونه متناظر با آن ۳۱۳ نفر تعیین شد. روش نمونه گیری این پژوهش طبقه ای بود. بعد از حذف داده های پرت با استفاده از شاخص ماهالانوبیس تعداد نمونه به ۲86 نفر رسید و تحلیل ها روی این تعداد انجام گرفت. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد جو مسموم سازمانی روستایی و تسهیم دانش دیکسون استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون نشان داد ساختار فیزیکی مسموم، نظام پاداش و جبران خدمت مسموم، روابط بین فردی مسموم و رهبری زهرآگین با تسهیم دانش رابطه معنادار دارد. یافته های حاصل از تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که نظام پاداش و جبران خدمت مسموم و رهبری زهرآگین می توانند تسهیم دانش را پیش بینی کنند. به علت عدم تأثیر قابل توجه ابعاد ساختار فیزیکی مسموم و روابط بین فردی مسموم بر تسهیم دانش، این ابعاد توسط نرم افزار از مدل حذف گردیدند. یافته های پژوهش نشان داد که تسهیم دانش در مؤسسات آموزشی به وسیله برخی از ابعاد جو مسموم سازمانی قابل پیش بینی است؛ بنابراین اتخاذ و پیاده سازی راهکارهایی مناسب جهت مانع شدن از تجلی ابعاد جو مسموم سازمانی و رفع آن ها ضرورت دارد.

هدف این پژوهش شناسایی تأثیر جو مسموم سازمانی و حمایت سازمانی ادراک شده بر تسهیم دانش است. از نظر هدف، یک تحقیق کاربردی و از منظر روش گردآوری داده ها توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این مطالعه ۱۶۴۸ نفر از کارکنان مؤسسات آموزشی شهرستان سراب است. با توجه به جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه ۳۱۳ نفر تعیین و با روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شد که بعد از حذف داده های پرت، تعداد نمونه به ۲۴۸ نفر رسید. داده ها با استفاده از پرسشنامه های استاندارد جو مسموم سازمانی روستایی، تسهیم دانش دیکسون و پرسشنامه استاندارد حمایت سازمانی ادراک شده گردآوری شد که بر مبنای مدل آلن و همکاران طراحی و اعتباریابی شده بود. تجزیه وتحلیل داده ها با بهره گرفتن از آزمون همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری انجام گرفت. نتایج گویای برازش مدل مفهومی و تأیید تمامی فرضیه ها است؛ به نحوی که همه اثرات مستقیم در مدل ارائه شده و همچنین اثر غیرمستقیم جو مسموم سازمانی بر تسهیم دانش از طریق میانجی گری حمایت سازمانی ادراک شده مورد تأیید قرار گرفت. نتایج پژوهش بیان می دارد که حمایت سازمانی ادراک شده می تواند اثر منفی جو مسموم سازمانی را بر تسهیم دانش کارکنان مؤسسات آموزشی کاهش دهد؛ بنابراین لازم است جو مؤسسات آموزشی فاقد مسمویت باشد تا نیت سازمان در ارائه حمایت ها بر کارکنان آشکار شود و بدین ترتیب آن ها تسهیم دانش را مغایر با منافع خود تلقی نکنند.

سابقه و هدف: استفاده اعتیادی از تلفن همراه عادت های تفکر انسان را عمیقاً تغییر داده و بر سازگاری رفتاری و روانی-اجتماعی افراد نیز تأثیر گذاشته است. پژوهش حاضر با هدف نقش واسطه ای سلامت معنوی در ارتباط بین هوش هیجانی و اعتیاد به تلفن همراه انجام گرفته است. روش کار: روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان پسر دوره متوسطه مدارس دولتی شهرستان اردبیل در سال تحصیلی 1398 بود که از میان آنان نمونه ای به حجم 250 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ا ی چندمرحله ای انتخاب شد و به پرسش نامه های اعتیاد به تلفن همراه، هوش هیجانی و سلامت معنوی پاسخ دادند. داده ها نیز با شاخص های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و الگوی روابط ساختاری تحلیل شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج ضریب همبستگی نشان داد که اعتیاد به تلفن همراه با نمره کل هوش هیجانی و مؤلفه های آن و با سلامت معنوی ارتباط منفی داشت. همچنین سلامت معنوی با نمره کل هوش هیجانی و مؤلفه های آگاهی و خودانگیزی ارتباط مثبت داشت (001/0P<). علاوه براین، شاخص های برازش الگو نیز تأثیر هوش هیجانی را بر اعتیاد به تلفن همراه با میانجیگری سلامت معنوی تأیید کرد. نتیجه گیری: یافته های پژوهش این فرض را تقویت می کند که سلامت معنوی می تواند عاملی محافظتی در نوجوانان باشد و به آنان کمک کند تا علائم منفی مرتبط با استفاده از اینترنت و تلفن های هوشمند را کاهش دهند. پیامدهای این یافته ها برای پیشگیری از ناسازگاری روان شناختی مرتبط با اینترنت و استفاده مشکل ساز از تلفن های هوشمند در نوجوانان کاربرد دارد.

مقدمه: هویت یابی حرفه ای به عنوان یک فرایند اجتماعی در جهت تعریف فرد از خود و جامعه حرفه ای از فرد، متاثر از عوامل محیطی، فردی و نهادی متفاوتی است. مطالعه حاضر در این راستا با هدف شناسایی مدلی برای بررسی نقش محیط یادگیری و توافق استاد- دانشجو در پیش بینی هویت یابی حرفه ای دانشجویان پزشکی انجام گرفت. روش ها: این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان علوم پزشکی اردبیل بود که با استفاده از جدول مورگان در نهایت به صورت تصادفی تعداد ۲۲۷ نفر به عنوان نمونه انتخاب و بررسی شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های ارزیابی محیط یادگیری املا دی. تاکر و ملیسا کی. لوی، توافق استاد-دانشجوی ویلسون و رایان (۲۰۱۰) و منزلت هویت تحصیلی واز و ایزاکسیون (۲۰۰۸) استفاده شد و به منظور پاسخگویی به سؤالات تحقیق از آزمون های آماری تی، همبستگی و مدل سازی معادلات ساختاری در محیط LISREL و SPSS استفاده گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد که محیط یادگیری بر میزان توافق استاد-دانشجو و همچنین از طریق توافق استاد-دانشجو بر هویت یابی موفق حرفه ای دانشجویان تأثیر معنادار دارد و ۱۸۵/۰ تغییرات رفتار هویت یابی دانشجویان را تبیین می کند. نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر تأثیر معنادار محیط یادگیری با نقش میانجی گری توافق استاد دانشجو بر هویت یابی حرفه ای دانشجویان علوم پزشکی را نشان داد. از این رو، محیط یادگیری از طریق ادراکات دانشجویان و نیز مشارکت دانشجویان بر هویت یابی موفق دانشجویان علوم پزشکی تأثیر معناداری دارد.

هدف: تقید به اخلاقیات علمی با یادگیری و درونی سازی نرم ها، ارزش ها و اصول نویسندگی ممکن است. مقوله ای که می توان آن را تحت عنوان هویت یابی نویسندگان مطرح کرد. چئونگ و همکاران با ادراک نیاز به تبیین و سنجش این مقوله، ابزاری را توسعه داده اند. پژوهش حاضر با هدف رواسازی و اعتباریابی ابزار مذکور با عنوان مقیاس هویت نویسنده انجام پذیرفت. روش: طرح استفاده شده از نوع همبستگی بود که در آن روش ماتریس کوواریانس با هدف تحلیل عاملی تاییدی به کارگرفته شد. جامعه آماری موردمطالعه شامل کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 98-1397 بود که تعداد 384 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. یافته ها: نتایج حاصل از آزمون مدل مؤید هویت نویسندگی و برازش مدل با داده ها بود و مدل هویت نویسندگی از طریق آیتم های 17 گانه که نماینده ابعاد سه گانه هستند، تبیین می شود که از بین آنها 8 آیتم مربوط به بعد اعتماد نویسنده، 5 آیتم مربوط به بعد ارزش قائل شدن برای نوشتن و 4 آیتم مربوط به بعد معرفی خود به عنوان نویسنده است. پایایی مقیاس هویت نویسنده بر اساس آلفای کرونباخ 86/0 و با استفاده از روش دو نیمه کردن، 75/0به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت که پرسش نامه هویت نویسنده ابزاری قابل اعتماد و روا برای اندازه گیری هویت نویسندگان و پژوهشگران دانشگاهی است. اصالت: این مطالعه نخستین مطالعه در خصوص بررسی خصوصیات فنی مقیاسی است که می تواند ادراک و نگرش های دانشجویان و پژوهشگران دانشگاهی در مورد هویت نویسندگی را اندازه گیری کند.

مقیاس شرایط توانمندساز کارآمدی جمعی معلمان دنهو با هدف شناسایی زمینه ها و موقعیت هایی که با مداخله در آنها بتوان خودکارآمدی جمعی و به تبع آن آموزش را بهبود بخشید، طراحی شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی پایایی و روایی این مقیاس انجام شد. با جمع آوری داده هایی از نمونه ای به تعداد 178 معلم ویژگی های فنی پرسشنامه ارزیابی شد. ثبات درونی مقیاس به روش محاسبه آلفای کرونباخ و پایایی مرکب و اعتبار عاملی مقیاس با تحلیل عاملی تاییدی انجام شد. آلفای کرونباخ ابعاد شش گانه بین 72/0 تا 83/0 و کل مقیاس برابر با 94/0 حاصل شد و همبستگی همه ابعاد با کل مقیاس معنادار بوده است. نتایج تحلیل عاملی حاکی از معناداری هر یک از پارامترهای برآورد شده، بود. همچنین شاخص های نسبت خی دو بر درجه آزادی، برازش ریشه مربعات خطای تقریب، نیکوئی برازش، برازش تطبیقی، برازش هنجار شده به ترتیب با مقادیر 81/1، 068/0، 89/0، 95/0 و 90/0 نشان دهنده برازش قابل قبول مدل با داده ها بود. نتایج گویای آن است که مقیاس شرایط توانمندساز کارآمدی جمعی معلم از ثبات بالا و اعتبار مطلوبی در بین معلمان اردبیلی برخوردار بوده و ابزاری مناسبی جهت سنجش شرایط توانمندساز کارآمدی جمعی معلمان، برای اهداف تحقیقاتی، تشخیصی و مداخله ای است.