رهبری معنوی

هدف: رهبران با استفاده از نشانگرهای معنویت در سازمان یا گروه، هم یک نوع انگیزش درونی برای انگیزش بیرونی کارکنانش فراهم می کنند. رهبران معنوی و ارزش مدار به وظایف و فعالیت های پیروان در سازمان یا گروه، به وسیله مرتبط کردن آن ها به ارزش های عمیق درونی شان عمق می بخشد. هدف این تحقیق بررسی رابطه ابعاد رهبری معنوی و انگیزش شغلی کارکنان آموزش وپرورش شهرکرد بوده است.روش شناسی پژوهش: جامعه آماری کلیه کارکنان آموزش وپرورش شهرستان شهرکرد در سال 1399-1398 بوده که با روش طبقه بندی متناسب با حجم، تعداد 335 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه ی استاندارد انگیزش شغلی هربرت و پرسشنامه اصلاح شده رهبری معنوی از فرای[21]  بود.یافته ها: بین هفت بعد رهبری معنوی (چشم انداز، عشق به نوع دوستی، ایمان به کار، معناداری در کار و عضویت سازمانی) با انگیزش شغلی کارکنان آموزش وپرورش رابطه معناداری وجود دارد، اما بین دو بعد دیگر رهبری معنوی یعنی تعهد سازمانی و بازخورد عملکرد با انگیزش کارکنان رابطه وجود ندارد. درواقع، هرچه در جو یک سازمان آموزشی مولفه های رهبری معنوی در سطح بالاتری در امور اعمال شود و تصمیم ها، رویه ها، سیاست ها و رسالت های آموزشی بر مبنای بعد رهبری معنوی تدوین و اجرا شود، میزان انگیزش شغلی در نزد کارکنان این سازمان آموزشی بیش تر خواهد بود.اصالت/ارزش افزوده علمی: نتایج حاصل از این پژوهش می تواند مورداستفاده مدیران، کارشناسان و پژوهشگران قرار گیرد.

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه رهبری معنوی و درگیری شغلی در میان کارکنان دانشگاه کردستان بوده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی، نمونه ای به حجم 116 نفر از کارکنان انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد رهبری معنوی و درگیری شغلی استفاده شد. پایایی دو پرسشنامه رهبری معنوی و درگیری شغلی با استناد به ضریب آلفای کرونباخ، به ترتیب 91/. و 80/. گزارش شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t تک نمونه ای، آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون به شیوه هم زمان صورت گرفت. نتایج نشان داد که وضعیت رهبری معنوی در دانشگاه کردستان در سطح بالاتر از متوسط و میزان درگیری شغلی کارکنان در سطح متوسط بود. بین رهبری معنوی و درگیری شغلی کارکنان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین مشخص شد که اگرچه ترکیبی از مؤلفه های رهبری معنوی می توانند نقش معنی داری در پیش بینی درگیری شغلی داشته باشند، اما به استثنای مؤلفه ی ایمان و امید در کار، هیچ یک از مؤلفه های دیگر نمی توانند به تنهایی اثر رگرسیونی معنی داری بر درگیری شغلی کارکنان داشته باشند.

هدف:تحقیق حاضر با  هدف بررسی تاثیر سبک رهبری معنوی بر وفاداری کارکنان با نقش تعدیلگر اعتماد به سازمان صورت پذیرفت. روش: تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآری داده ها توصیفی – همبستگی می باشد و از  سه پرسش نامه بومی سازی شده ی سبک رهبری  معنوی، وفادرای  کارکنان و اعتماد به سازمان به عنوان ابزار تحقیق استفاده شد. جامعه آماری تحقیق کارکنان شرکت فرودگاه و ناوبری هوایی بوده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 284 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده بدست آمد. روایی  پرسش نامه پایایی پرسش نامه  رهبری  معنوی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برابر با 82/0 ،  وفاداری  کارکنان برابر با 82/0 و اعتماد به سازمان  79/0 برآورد گردید.، همچنین از معادلات ساختاری  جهت آزمون فرضیه های  استفاده شده است.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که رهبری معنوی بر وفاداری  کارکنان تاثیر دارد، میزان اثر رهبری معنوی بر وفادرای برابر با 0.41 است، همچنین زیر مولفه های رهبری  معنوی ( چشم انداز معنوی، امید و ایمان، تعهد سازمانی، عشق به هم نوع، عضو بودن، معناداری  و بازخورد عملکرد)  بر  وفاداری  اثر دارد،نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد که تاثیر  اعتماد به سازمان بر  وفاداری  کارکنان نیز معنادار است، آنالیز مسیر بر اساس معادلات ساختاری  نقش تعدیلگر اعتماد به سازمان بین دو متغیر رهبری  معنوی  و وفاداری کارکنان را تایید کرد.

یکی از روندهایی که در سال های اخیر پیرامون موضوع رهبری موردتوجه قرار گرفته است، مبحث رهبری معنوی می باشد. برخی از پژوهشگران به اهمیت رهبری معنوی در ایجاد یک محیط کار پایدار برای کارکنان اشاره کرده اند و آن را موجب افزایش بهره وری در سازمان می دانند و برخی دیگر به جنبه های دیگر تأثیر رهبری معنوی بر بهره وری منابع انسانی پرداخته اند. بنابراین، ضرورت بررسی و ارائه دستاوردهای علمی و پژوهشی دراینزمینه بیش ازپیش احساس می شود. در این مطالعه از روش مرور سامانمند به عنوان روش پژوهش، و به منظور بررسی فرایند پژوهش از چارچوب آرکسی و اومالی (2005) به عنوان راهنما استفاده و در این چارچوب مراحل تحلیل بر پایه مؤثرترین روش ها و ساده ترین دستورالعمل تشریح شده است. جامعه آماری پژوهش، 654 مقاله از پایگاه های داده اسکوپوس و گوگل اسکالر، و انتشارات الزویر، وایلی، فرانسیس و تیلور، که پس از غربالگری، تعداد 54 مقاله، که با هدف پژوهش مطابقت داشت، به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش جهت ارائه مفهوم یکپارچه از یک چارچوب چهارسطحی استفاده شده و یافته های پژوهش در قالب سطوح فردی، تیمی، سازمانی و فراسازمانی ارائه شده است. نتیجه پژوهش نشان می دهد که پژوهشگران و مدیران سازمان ها می توانند با توجه به رهبری معنوی در چهار سطح (فردی، تیمی، سازمانی، و فراسازمانی)، انگیزه افراد و بهره وری سازمانی را افزایش دهند.

در سال های اخیر مشکلاتی همچون خالی شدن از معنویت، مشکلات روان شناختی، افسردگی، احساس تنهایی، احساس پوچی و بیهودگی، خودخواهی و بی اعتمادی در میان کارکنان افزایش یافته است که برای رفع چنین معضلاتی شیوه رهبری معنوی می تواند نجات بخش این نهاد فرهنگی باشد. هدف این پژوهش طراحی مدل رهبری معنوی(متغیر وابسته) با توجه به تاثیر رفتار شهروندی سازمانی(متغیر مستقل) رضایت ارتباطی(متغیر میانجیگر) می باشد. روش تحقیق ترکیبی و دلفی می باشد. برای گردآوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه استفاده شده است. در این پژوهش در بخش کیفی با استفاده از گفتگو نیمه ساختار یافته و پرسشنامه از پانل دلفی یا خبرگان اقدام به جمع آوری اطلاعات شد و اطلاعات گردآوری شده با روش علمی و از طریق نرم افزار Maxqda مورد تجزیه و تحلیل محتوا قرار گرفت و مؤلفه های حاصل از آن منجر به تولید پرسشنامه در بخش کمی گردید. این پرسشنامه شامل 3 مولفه رهبری معنوی، رفتار شهروندی سازمانی و رضایت ارتباطی، 17بعد و73سوال است. جامعه آماری پژوهش حاضر در بخش کمی240 نفر از کارکنان کتابخانه های عمومی استان فارس و کهگیلویه و بویر احمد می باشند که به روش تصادفی خوشه ای یک مرحله ای انتخاب شده اند. لازم به توضیح است برای جمع آوری اطلاعات پرسشنامه به دو شیوه آنلاین و دستی اقدام به جمع آوری اطلاعات مورد نیاز صورت پذیرفت. که برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده حاصل از پرسشنامه، در این بخش (کمی) از نرم افزار Spss و Amos استفاده شد. نتایج: هر دو متغیر پژوهش اعم از رفتار شهروندی سازمانی(متغیر مستقل) و رضایت ارتباطی(متغیر میانجیگر) بر رهبری معنوی تاثیر مثبت و معناداری دارند.

رهبران معنوی با ارائه چشم انداز واضح و حمایت های عاطفی، حس تعلق و تمرکز کارکنان را افزایش می دهند. این تعامل باعث می شود که کارکنان احساس کنند شغلشان معنا و هدف دارد و دلبستگی بیشتری نسبت به کار خود نشان می دهند. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه میان رهبری معنوی و دلبستگی شغلی کارکنان، هم به طور مستقیم و هم به طور غیرمستقیم از طریق نشاط سازمانی است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است که در زمره پژوهش های توصیفی از نوع همبستگی قرار می گیرد. جامعه آماری پژوهش تعداد 440 نفر از کارکنان دانشگاه لرستان بودند که نمونه ای به تعداد 205 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب شد. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسشنامه های رهبری معنوی فرای و همکاران (2005) که شامل 17 گویه، دلبستگی شغلی شوفلی (2015) شامل 17 گویه و نشاط سازمانی موسوی و همکاران (2020) شامل 7 گویه ، استفاده شد. پایایی پرسشنامه ها به روش آلفای کرونباخ به تأیید رسید. در این پژوهش از روش های آمار توصیفی و استنباطی و برای تحلیل داده های پژوهش از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار smart pls بهره گرفته شد. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که میان رهبری معنوی و دلبستگی شغلی رابطه مثبت و معنادری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که رهبری معنوی از طریق نشاط سازمانی دارای اثر مثبت و معناداری بر دلبستگی شغلی است.

هدف: هدف از انجام این پژوهش طراحی و اعتبارسنجی الگوی توسعه رهبری معنوی در مدارس ابتدایی شهرستان اردبیل بود. روش: روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت داده ها آمیخته (ابتدا کیفی بعد کمّی) و از نظر شیوه اجرا متوالی اکتشافی بود. در بخش کیفی روش پژوهش داده بنیاد بود. جامعه آماری بخش کیفی شامل صاحب نظران و اساتید دانشگاهی حوزه علوم تربیتی استان اردبیل بودند. نمونه گیری به روش نظری هدف مند انجام شد و بر اساس اصل اشباع نظری، ۱۲ نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و روایی آن از نوع روایی محتوایی و پایایی آن از طریق روش توافق بین کدگذاران تأیید شد. داده های کیفی با استفاده از روش کدگذاری سه مرحله ای (باز، محوری و انتخابی) تحلیل شدند. روش بخش کمّی نیز توصیفی از نوع هم بستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه آموزگاران دوره ابتدایی شهر اردبیل به تعداد 2600 نفر بود که بر اساس فرمول کوکران، ۳۳۵ نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه پژوهش گر ساخته بر مبنای یافته های بخش کیفی بود. برای تحلیل داده های کمی از مدل سازی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته : یافته های پژوهش نشان می دهد الگوی توسعه رهبری معنوی در مدارس دوره ابتدایی شهرستان اردبیل تحت مقولات تعاملات انسانی، مشارکت خانواده و جامعه، توانمندسازی و رشد حرفه ای کارکنان، توسعه مهارت های مدیریتی، تقویت ارزش ها و اخلاقیات، مدیریت بحران و چالش ها، ایجاد فرهنگ سازمانی حمایتی و ترویج یادگیری معنوی در مدرسه دسته بندی و از نظر اعتبارسنجی برازش شدند (05/0p<). نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که رهبری معنوی در مدارس ابتدایی مفهومی چندبُعدی است که بر عوامل انسانی، اخلاقی و مدیریتی استوار است. الگوی ارائه شده می تواند درک بهتری از این مفهوم فراهم کند و به عنوان مبنایی برای اقدامات مدیریتی در این حوزه مورد توجه قرار گیرد.

این مقاله با هدف ارائه مدل اجرای خط مشی های مدیریت منابع انسانی سبز در دانشگاه علوم پزشکی شاهرود انجام گرفت. مطالعه حاضر از نظر هدف، یک پژوهش کاربردی-توسعه ای است و از منظر روش گردآوری داده ها، یک پژوهش پیمایشی-مقطعی است. برای دستیابی به هدف پژوهش از طرح پژوهش آمیخته اکتشافی (کیفی-کمی) استفاده گردید. جامعه مشارکت کنندگان در بخش کیفی شامل اساتید و مدیران دانشگاه علوم پزشکی شاهرود است. نمونه گیری به روش نمونه گیری نظری انجام شد و با 10 نفر به اشباع نظری دست پیدا شد. جامعه آماری بخش کمی نیز شامل مدیران و کارشناسان دانشگاه علوم پزشکی شاهرود است. حجم نمونه با فرمول کوکران 384 نفر برآورد گردید و نمونه گیری با روش تصادفی ساده انجام شد. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیم ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. تحلیل کیفی مصاحبه های تخصصی با روش تحلیل مضمون انجام شد و مدل نهایی با روش حداقل مربعات جزئی اعتبارسنجی گردید. تحلیل داده های کیفی با نرم افزار Maxqda و بخش کمی با Smart PLS انجام شد. یافته های پژوهشی نشان داد رهبری معنوی بر قوانین اخلاقی ناظر، معنویت در محیط کار و فرهنگ اخلاق مداری تاثیر دارد. این عوامل نیز بر خط مشی مدیریت منابع انسانی سبز تاثیر می گذارد و خط مشی های مذکور نیز به نوبه خود بر مسئولیت اجتماعی، مسئولیت اخلاقی و مسئولیت قانونی تاثیر می گذارند. در پایان از طریق مسئولیت اجتماعی، مسئولیت اخلاقی و مسئولیت قانونی دستیابی به منابع انسانی سبز میسر می شود.

هدف از پژوهش حاضر، طراحی الگوی ساختاری اثر رهبری معنوی بر توانمندسازی روان شناختی اعضای هیأت علمی دانشکده های تربیت بدنی بود. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی است و به شکل میدانی اجرا شد. جامعه آماری، کلیه اعضای هیأت علمی دانشکده های تربیت بدنی (205 نفر) بودند. نمونه آماری برابر با جامعه در نظر گرفته شد. ابزار تحقیق شامل پرسشنامه رهبری معنوی فرای (2005) و توانمندسازی روان شناختی اسپریتزر (1995) بود که روایی آنها با استفاده از نظر متخصصان بررسی و پایایی آن نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ (ضریب آلفا = 89/0 و 91/0) محاسبه شد. از آمار توصیفی برای طبقه بندی یافته ها و برای آزمون فرضیه های تحقیق از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف و آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. همچنین در راستای تحلیل های تکمیلی و ارایه مدل از حیطه معادلات ساختاری (SEM) برای مدلسازی روابط علی با تأکید بر نرم افزار لیزرل 2/9 استفاده شد. یافته ها نشان داد که رهبری معنوی و ابعاد آن یعنی چشم انداز سازمانی، ایمان، عشق به نوع دوستی، عضویت، تعهد سازمانی و معناداری در کار، با توانمندسازی اعضا رابطه معنا داری داشتند (05/0>P)؛ ولی بین بازخورد عملکرد و توانمندسازی رابطه معنا داری مشاهده نشد (05/0