نوجوان

مقدمه: اسکولیوز ایدیوپاتیک یک بیماری مربوط به ستون فقرات می باشد که در سال های اخیر در نوجوانان شیوع بالایی داشته است. یکی از روش های درمان این بیماری استفاده از بریس است که محدودیت هایی از نظر فیزیکی و روانشناختی ایجاد می کند. هدف پژوهش حاضر که مبتنی بر پژوهش تجربی تک موردی است، بررسی اثربخشی آموزش تکنیک های بهوشیاری بر بهبود کیفیت زندگی نوجوانان مبتلا به اسکولیوز ایدیوپاتیک تحت درمان با بریس و والدین آن ها می باشد.روش: از 67 نفر نمونه اولیه، 5 نوجوان (10-18 ساله) و 4 والد بعد از احراز معیارهای ورود و خروج پژوهش در سه گروه انتخاب شدند: گروه نوجوان، گروه والد، گروه والد-نوجوان. هر 9 آزمودنی به مدت 6 جلسه 1 ساعته، تکنیک های بهوشیاری را آموزش دیدند. شرکت کنندگان در مرحله خط پایه، مراحل درمانی، پایان درمان، پیگیری یک ماهه و دوماهه پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (WHOQOL) برای والدین و پرسشنامه بریس (BrQ) برای سنجش کیفیت زندگی نوجوانان را تکمیل کردند. داده های جمع آوری شده، با استفاده از درصد بهبودی و شاخص تغییر پایا (RCI) تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج بدست آمده از محاسبه درصد بهبودی در متغیر کیفیت زندگی در سه گروه به تفکیک آزمودنی ها 1-نوجوان (50% -21% -22%) 2-والد (35% - 30%) و 3-والد –نوجوان (35%-30%) و مقایسه تفاوت میزان درصد بهبودی در سه گروه ذکر شده به صورت کلی به ترتیب 31%، 32% و 56% می باشد. شاخص تغییر پایا نیز در سه گروه مشخص شده از لحاظ آماری و بالینی بهبودی معناداری داشته است (96/1≤RCI). همچنین بیمارانی که مدت به همراه والد خود در مداخله شرکت کرده بودند و مدت زمان کمتری تحت درمان بودند، بهبودی قابل توجهی در متغیر کیفیت زندگی داشتند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل شده، تکنیک های بهوشیاری می تواند به عنوان مداخله مناسب جهت کاهش تأثیرات منفی روانشناختی و بهبود کیفیت زندگی نوجوانان مبتلا به اسکولیوز ایدیوپاتیک مورد استفاده قرار گیرد.

یکی از ابعاد کمتر شناخته شده در کتاب قابوس نامه اثر عنصرالمعالی از آثار  اواخر قرن چهارم در نثر فارسی، رویکرد تربیتی آن است. این کتاب که خطاب به گیلانشاهِ نوجوان؛ پسر عنصرالمعالی نوشته شده است، مجموعه ای از پندها در چهل و چهار باب است و به این دلیل از نظر تربیتی برجسته است که با گفتمانی عاری از نصیحت و با  لحنی عاری از امر و نهی مستقیم و با آگاهی کافی از روان شناسی نوجوان با او به صحبت می پردازد و تلاش می کند با رویکردهای تربیتی از ورود نوجوان به عرصه های مخاطره آمیز جلوگیری کند. داعیه پژوهش حاضر واکاوی رویکردهای نوین تربیتی در این کتاب بر اساس رابطه والد_ نوجوان است و نتایج پژوهش نشان می دهد که نویسنده قابوس نامه، پیری آگاه، خوش فکر، مسامحه گر و روان شناس است که با آگاهی از روحیات نوجوان بر چگونگی صحبت بر وی آگاهی دارد و چهار مقوله ارتباط و درک نوجوان، فرزندپروری، کنترل عشق هیجانی و مدیریت ارتباط با دوستان از موضوعات تربیتی در قابوس نامه است.

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی رویکرد پذیرش و تعهد مبتنی بر شفقت به خود بر بهزیستی و انعطاف پذیری روان شناختی نوجوانان بود. طرح پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون_پس آزمون با گروه  کنترل بود. جامعه آماری شامل  150 دختر و پسر 13 تا 18 ساله از شهرهای تنکابن، تهران و قزوین بودند که به صورت فراخوان آنلاین وارد پژوهش شدند. تعداد 30 نفر از آنها به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل به صورت تصادفی جایگزین شدند. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه های بهزیستی ریف و پذیرش و عمل II، بوند و همکاران برای سنجش انعطاف پذیری روان شناختی بود که قبل از اجرای برنامه مداخله توسط هر دو گروه در مرحله پیش آزمون و پس آزمون تکمیل شد. گروه آزمایش در جلسات مداخله پذیرش و تعهد مبتنی بر شفقت به خود به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای به صورت گروهی آنلاین شرکت کردند و گروه کنترل در فهرست انتظار قرار گرفتند. تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیره و تک متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد، مداخله به طور معناداری باعث افزایش بهزیستی و انعطاف پذیری روان شناختی نوجوانان شده است. بنابراین؛ رویکرد حاضر روشی مناسب برای بهبود بهزیستی و انعطاف پذیری روان شناختی موقعیت های زندگی نوجوانان است.

هدف از این پژوهش تدوین مدل مفهومی عزت نفس مبتنی بر آموزه های اسلام بود. روش پژوهش کیفی و جامعه آماری آن متشکل از مجموعه کتب و مقاله های اسلامی و روان شناختی پیرامون عزت نفس، شامل، قرآن و همه کتب روایی موجود در نرم افزار جامع الاحادیث و همچنین کلیه متخصصان روان شناسی، متخصصان دینی بود. نمونه گیری به شیوه هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری صورت پذیرفت. همچنین از میان متخصصان روان شناسی تعداد پنج نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس، جهت ارزیابی اعتبار بسته انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از نرم افزار جامع الاحادیث نسخه 3.5 و به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون استفاده شد و بر اساس مضامین به دست آمده ساختار و محتوی مدل طراحی گردید. یافته های حاصل از مطالعه منابع روان شناسی درباره عزت نفس، 8 مولفه(آگاهانه زیستن، خویشتن پذیری، خودتائیدی، ارتباط با اطرافیان، با صداقت زیستن، خود مسئولی، هدفمند زیستن و شایستگی) را شناسایی نمود و شبکه مضامین عزت نفس از دیدگاه اسلام(قران و روایات) در قالب 40 مضمون پایه و 8 مضمون سازمان دهنده ترسیم شد. اعتبار مولفه های عزت نفس مبتنی بر آیات و روایات با کسب ضریب توافق 100، تایید گردید.

هدف: این پژوهش با هدف طراحی برنامه آموزش ذهن شفقت گرا برای نوجوانان با استفاده از رویکرد نقشه نگاری مداخله انجام شد. نقشه نگاری مداخله، رویکردی است که به طور تکراری و تجمعی برای توسعه مداخلات سلامت محور مبتنی بر نظریه، شواهد و عمل، به کار می رود.روش: در این مطالعه، علاوه بر بررسی دانش نظری و تجربی در زمینه شفقت ورزی، نظرات خبرگان در دو حوزه روان شناسی مثبت و تحولی نیز لحاظ شد. هدف اصلی این بود که پروتکلی بافت محور برای آموزش ذهن شفقت گرا در نوجوانان طراحی شود.یافته ها: پژوهش نشان داد که دستیابی به ذهن شفقت گرا از طریق این پروتکل آموزشی با مفاهیمی مانند ابرازگری هیجانی، والدگری کمال جویانه، محیط سرزنش گر، رسانه های اجتماعی، نیاز های اساسی و خودمراقبتی در ارتباط است. این یافته ها تأکید می کند که رویکرد تک بعدی به مقوله شفقت ورزی کافی نیست و لازم است به ابعاد مختلف اجتماعی، خانوادگی و فردی توجه شود.نتیجه گیری: در نتیجه، ساده سازی بیش از حد مفهوم شفقت ورزی و تمرکز صرف بر یک جنبه خاص، نه تنها باعث درک ناقص این سازه می شود، بلکه می تواند در توسعه مداخلات نیز به نتایج محدودی منجر شود. بنابراین، لازم است که مداخلات شفقت ورزی به صورت چندبعدی و با نگاهی جامع به جنبه های مختلف این سازه طراحی و اجرا شود.

خودکشی ازجمله مسائل و آسیب های اجتماعی به شمار می رود که در دهه های اخیر رشد چشمگیری داشته است. سن اقدام به خودکشی نیز پایین آمده و شیوع چشم گیر این پدیده در میان کودکان و به ویژه نوجوانان نگرانی های زیادی ایجاد کرده است. بر این اساس، این پژوهش با استفاده از روش مرور نظام مند و رویکرد کیفی، به بررسی نقاط قوت و ضعف مطالعات انجام شده طی سال های ۱۳۸۵ تا ۱۴۰۲ و نیز ارزیابی پیشنهادهای کاربردی موجود برای کاهش این مسئله پرداخته است. برای این منظور، پس از جست وجو در پایگاه های اطلاعاتی و پالایش مطالعات با موضوع خودکشی کودکان و نوجوانان، ۸۳ مطالعه وارد فرایند مرور نظام مند شد. نتایج نشان داد اگرچه تلفیقی از عوامل فردی، خانوادگی، اجتماعی، زمینه ای و فرهنگی در افزایش یا کاهش افکار و رفتارهای خودکشی در این گروه سنی نقش دارند، اما اغلب مطالعات این حوزه، خودکشی را پدیده ای روانی و فردی پنداشته اند که درنتیجه یک اختلال روانی انجام می گیرد و با رویکرد روان کاوانه یا روان پزشکانه به آن پرداخته اند. ازاین رو نگاه غالب به خودکشی همچنان به عنوان پدیده ای روان شناختی است تا اجتماعی و فرهنگی.

پژوهش حاضر با هدف فراتحلیل عوامل اثرگذار بر بهبود قابلیت های هیجانی-کارکردی نوجوان منطبق با رویکرد تحولی یکپارچه انجام شد. جامعه آماری کلیه مقالات و پایان نامه های مرتبط با موضوع پژوهش بوده است که در سال های 1392-1402 به زبان فارسی در پایگاه های اطلاعاتی نشریات علمی ایران شامل (پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی(SID)، مگیران، ایرانداک) منتشر شده است. جست وجو با استفاده از کلیدواژه های؛ تعاملات، تنظیم هیجان، مهارت های شناختی (حل مسئله، پرسشگری، تفکر منطقی و انعطاف پذیر) و فراشناخت با محوریت نوجوان انجام شد. از بین پژوهش های راه یافته به مطالعه، 40 مورد برای بررسی برگزیده شد و به کمک نرم افزار CMA2 تحلیل شد. برای محاسبه اندازه اثر از g هگز و مدل اثرات ثابت و تصادفی و به منظور بررسی میزان سوگیری انتشار در مطالعات، از نمودار فونل استفاده شد. همچنین نتایج آزمون I2 و Q حاکی از آن بود که مطالعات همگن نبوده اند. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که میزان اندازه اثر ترکیبی عوامل اثرگذار بر قابلیت های هیجانی-کارکردی در مدل ثابت 771/0 و در مدل تصادفی 885/0 است که از نظر آماری معنادار بود. همچنین بیشترین تاثیر بر قابلیت های هیجانی-کارکردی مربوط به عامل تعامل اثربخش (784/1) و کمترین تاثیرگذاری نیز مرتبط با عامل مهارت آموزی (053/0) بود. در نهایت مهم ترین نکته این بود که از میان عوامل اثرگذار بر قابلیت های هیجانی-کارکردی نوجوان، تعاملات اثربخش، توانایی حل مسئله و راهبردهای تنظیم هیجان دارای بیشترین اندازه اثرمعنادار بود که به معنای اهمیت این سه عامل در بهبود عملکرد تحولی نوجوان بوده است.

زمینه: تجارب نامطلوب دوران کودکی تأثیر مهم و دائمی بر سلامت و رفاه طولانی دوران زندگی دارند و ارتباط نزدیکی با تشکیل طرحواره های ناسازگار اولیه دارند. برای بررسی دقیق نقش روابط والد-کودک در این فرآیند، پرسشنامه فرزندپروری یانگ طراحی شد و از طریق نسخه های بعدی بهبود یافت. هدف: پژوهش حاضر، با هدف تعیین روایی و پایایی نسخه سوم پرسشنامه فرزندپروری یانگ در نمونه ای نوجوانان شهر تهران انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی-پیمایشی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دبیرستانی شهر تهران بود که در سال تحصیلی 1402-1401 مشغول به تحصیل بودندکه از میان آن ها به شیوه در دسترس 922 نفر انتخاب شدند. روایی همگرا و واگرا با استفاده از پرسشنامه های پذیرش-طردوالدین (خالق و روهنر، 2002)؛ دلبستگی به والدین-همسالان (آرمسدن و گرینبرگ، 1987) افسردگی، اضطراب، استرس (لاویباند و لاویباند، 1995)، شرم درونی (کوک، 1993)، بهزیستی روانشناختی (ریف، 1995) و قدردانی (مک کالوک و همکاران، 2002)، ارزیابی شدند. پایایی نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، امگا، همبستگی بین آیتمی و دوبار اجرا اندازه گیری شد. یافته ها: همبستگی بین پرسشنامه فرزندپروی یانگ با پرسشنامه پذیرش و طرد والدینی و پرسشنامه دلبستگی به والدین و همسالان، پرسشنامه شرم درونی، و آیتم های افسردگی، اضطراب و استرس در پرسشنامه DASS همبستگی مثبت، و با پرسشنامه بهزیستی روانشناختی، پرسشنامه قدردانی همبستگی منفی داشت. نتایج آلفای کرونباخ برای کل سؤالات مربوط به پدر 94/0 و برای مادر 93/0 گزارش شد. نتایج بازآزمون نشان می داد که همبستگی بازآزمون 92/0 است که نشان دهنده ثبات در بازه زمانی بوده است. نتیجه گیری: نسخه سوم پرسشنامه فرزندپروری یانگ، دارای روایی و پایایی خوبی برخوردار بود. بدین خاطر، امکان استفاده از آن، با رعایت احتیاط های علمی، در گستره پژوهشی مرتبط با نوجوانان و گستره بالینی نوجوانان، فراهم شده است. هر چند پژوهش های آتی با پشت سر نهادن محدودیت های پژوهش کنونی، دورنمای بهتری از شرایط پرسشنامه را در جامعه ایران آشکار خواهند نمود.

هدف: این پژوهش به دنبال تحلیل و بررسی نئوفرمالیستی عناصر بصری سریال وضعیت سفید در بیان آموزه های تربیت دینی نوجوان است.روش شناسی پژوهش: شیوه جمع آوری داده ها در این پژوهش اسنادی – کتابخانه ای است که پس از جمع آوری و مطالعه منابع، اعم از کتاب و فیلم، مطالب کاربردی فیش برداری و دسته بندی شده و مورد استفاده قرار خواهد گرفت. روش تحلیل فیلم در پژوهش حاضر، رویکرد نئوفرمالیستی (نوشکل گرایی) است.یافته ها: در دو بخش عناصر زیبایی شناسی روایی و عناصر سبکی به بررسی سریال وضعیت سفید پرداخته شده است. در این تحقیق، استفاده از عناصر روایی همچون روایت، درونمایه و شخصیت پردازی و عناصر سبکی مانند صحنه پردازی، طراحی لباس و گریم، نورپردازی، تصویربرداری، تدوین، رابطه میان نماها و چگونگی استفاده از آن توصیف و تحلیل شده است. استفاده از این عناصر در خدمت بیان مفهوم محوری فیلم یعنی آرامش بوده است. این مفهوم همگام با سیر تکامل روحی شخصیت فیلم تا انتهای فیلم به وسیله عناصر شکلی و روایی دنبال می شود. همچنین چگونگی استفاده از این عناصر با شیوه ها و عناصر تربیتی دینی تناسب دارد.بحث و نتیجه گیری: در پایان، می توان موفقیت سریال وضعیت سفید را نتیجه نگاه دقیق، خلاقانه و هنرمندانه کارگردان اثر و بهره گیری درست و به جا از محتوا و درون مایه در عناصر فرمی و توجه به رابطه دو سویه میان فرم و محتوا در جهت تاثیر بر مخاطب و انتقال حس نوستالوژی دانست.

فرایند تنظیم جدول پخش برنامه های هر شبکه تلویزیونی، فارغ از محتوای پخش شده، یکی از عوامل شکل دهنده و هویت بخش شبکه محسوب می شود. چینش برنامه ها به شکلی منظم، منطبق با منطقی خاص به لحاظ موضوعی، محتوایی، جذابیت و... همچنین متناسب با نیاز و سلیقه مخاطب در ساعات مختلف روز، از مهم ترین وظایف و مأموریت های بخش تنظیم کنداکتور در هر شبکه تلویزیونی محسوب می شود. هدف این مقاله ارائه یک الگوی محتوایی برای جدول پخش(کنداکتور) شبکه تلویزیونی امید، ویژه گروه سنی نوجوان، است. برای گردآوری و تحلیل اطلاعات مورد نیاز، از روش مطالعه کیفی با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق استفاده شد. 25 نفر از کارشناسان در دو حوزه صاحب نظران دانشگاهی- پژوهشی و مدیران و برنامه سازان به عنوان مصاحبه شونده با به صورت هدفمند انتخاب شدند. مهم ترین نتایج حاکی است که سیاست های مختلف اعم از ساختارهای برنامه سازی، موضوع فعالیت رسانه، مخاطبان، توجه به مقوله زمان، توجه به ساختارها، محتوا و موضوعات، نوع و میزان پوشش جغرافیایی می تواند در تعیین هویت شبکه و انتخاب برنامه ها برای قرار گرفتن در جدول پخش مؤثر باشد.

زمینه و هدف: ارتباط نوجوان و داده های دیجیتال به خصوص بازی های ویدئویی در اشکال و ابعاد گوناگونی بررسی شده است. بااین همه، درهم کنشی و درون کنشی انسان و داده های دیجیتال و چگونگی تأثیر و تغییر هریک در این تعامل با نگاه پساانسان گرایی و مادی گرایی جدید، دغدغه به نسبت جدیدی است که هدف کلی را نه در تمرکز بر انسان در تعامل با غیرانسان ها و داده های دیجیتال، بلکه بر درهم تنیدگی انسان با غیرانسان ها درنظر می گیرد. هاراوی به بهترین شکل آن را در مفهوم و استعاره «شخصیت سایبورگ» مطرح کرده است. در این پژوهش، به فراخور این مقاله، با هدف ردیابی چگونگی درهم تنیده شدن نوجوان امروز با داده های دیجیتال، بر دو فاز تأکید شده است؛ یکی درهم تنیدگی نوجوان، داده های دیجیتال و آموزش و یادگیری و دیگری، نوجوان، داده های دیجیتال و درآمدزایی. روش: براساس هدف و لنز نظری اشاره شده در این مقاله، روش قوم نگاری با تمرکز بر پیشنهادات و نقدهای متفکرین پساانسان گرایی (مادی گرایی جدید) بر این روش انتخاب شد و در سه ساحت یعنی مشاهده، تحلیل بیش ازانسان از داده ها و همچنین مصاحبه متمرکز بر درهم تنیدگی انسان و داده ها مسیر این پژوهش طرح ریزی شد. درنهایت ۱۰ نوجوان ۱۱ تا ۱۹ساله را انتخاب کردیم و همچنین با دو والدین این نوجوانان نیز مصاحبه شد که درمجموع با ۱۲ نفر مصاحبه انجام شد. این تعداد باتوجه به نوع مصاحبه ها که در چندین جلسه و به صورت کارگاهی و مشارکتی انجام شد، اهداف این پژوهش را محقق کردند. داده ها: درهم تنیدگی زیست نوجوان با داده های دیجیتال و بازی های ویدئویی در مبحث آموزش و یادگیری باعث شده است که نوجوان متکی به داده هایی فراتر از ذهن خود باشد و همچنین جایگاه و مرز یاددهنده و یادگیرنده در این مسیر کاملاً از بین رفته است. نوجوانان به یادگیری مبتنی بر ابزارهای داده محور و کاربری آنها تمایل بیشتری نشان می دهند و به جای حفظ اطلاعات بر روی فهم و استفاده از این ابزارها تمرکز می کنند. همچنین، در حوزه درآمدزایی، نوجوانان با شناخت کنشگران و فرصت های موجود در اقتصاد دیجیتال به خلاقیت در کسب درآمد می رسند. آنها ممکن است برای کسب درآمد مسیرهای خود را تغییر دهند و حتی از آموزش به عنوان ابزاری برای رسیدن به اهداف مالی استفاده کنند. نتیجه: زیست نوجوان با داده های دیجیتال و به طور خاص داده های بازی های ویدئویی بسیار درهم تنیده شده است؛ به گونه ای که «شخصیت سایبورگ» به شکل بسیار روشنی شخصیت و زیست نوجوان امروز ایرانی و نوجوان درگیر با داده های دیجیتال را می تواند توصیف کند.

مقدمه:. هدف این پژوهش، بررسی 16 هفته تمرین مبتنی بر سن بر قابلیت های جسمانی و عملکردی ویژه با استفاده از آزمون اختصاصی بود.روش پژوهش: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی میدانی بود. 18 کشتی گیر آزادکار پسر در دو گروه سنی 12-13 سال و 15-16 سال، 16 هفته تمرین اختصاصی سن محور را اجرا کردند. قبل و پس از دوره تمرینی، قدرت ایزومتریک قدرت عضلات پشت و پا، توان بالاتنه و عملکرد آزمودنی ها طی آزمون عملکردی ویژه کشتی (SWPT) در دو زمان دو دقیقه ای مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل یافته ها با استفاده از آزمون من ویتنی و ویلکاکسون و سطح معنی داری P<0.05 با نرم افزار آماریSPSS نسخه 24 انجام شد.یافته ها: مقایسه آزمون های SWPT در پی 16 هفته تمرین نشان داد که تنها در ایستگاه توان بی هوازی بهبود معنی داری مشاهده شد. آزمودنی های نوجوان در زمان اول آزمون SWPT 41.92درصد (P=0.003) و در زمان دوم 23.89 درصد (P=0.003) افزایش در توان را پس از 16 هفته تمرین نشان دادند. برای کودکان در زمان اول 75.38 درصدی و در زمان دوم 284.13 درصدی افزایش مشاهده شد. نتایج آزمون جداگانه پرتاب توپ نیز افزایش 15.79 درصدی و 27.68 درصدی به ترتیب در گروه نوجوانان و کودکان را به دنبال داشت. در میزان قدرت ایزومتریک در هر دو گروه تغییری ایجاد نشد. نتیجه گیری: به نظر می رسد اثربخشی تمرینات سن محور در رده های سنی قبل از بلوغ، مستلزم دوره های تمرینی در بازه های زمانی طولانی تر مبتنی بر ویژگی های نموی و تمرکز بر تمریناتی با اولویت هماهنگی های عصبی عضلانی و الگوی های حرکتی و تکنیکی است.

هدف این پژوهش بررسی میزان تأثیر سرمایه اجتماعی خانواده بر میزان گرایش نوجوانان به حضور در مسجد و مشارکت دینی است. چهارچوب نظری تحقیق در زمینه سرمایه اجتماعی خانواده به طور خاص بر مبنای نظریه کلمن و در زمینه مشارکت دینی بر مبنای نظریات دورکیم است. جامعه آماری مشتمل بر نوجوانان پسر منطقه هجده و براساس آمار 385  نفر در رده سنی دوازده تا هجده سال در نظر گرفته شده است که با استفاده از نمونه گیری غیر احتمالی انتخاب شدند. روش این تحقیق کمی بوده و داده های آن ازطریق انجام یک پیمایش گردآوری شده است. به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه حاوی سیزده سؤال 5 گزینه ای (که روایی و پایایی آن از روش اعتبار صوری، تحلیل عاملی تأییدی و آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت) استفاده شد. اطلاعات گردآوری شده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS، مورد تجزیه و تحلیل  قرار گرفت. بر مبنای نتایج تحلیل رگرسیونی چند متغیره، سرمایه اجتماعی خانواده بر میزان گرایش نوجوانان به حضور در مسجد مؤثر بوده و متغیر سرمایه اجتماعی خانواده مهم ترین عامل تعیین کننده مشارکت دینی نوجوانان در این نهاد اجتماعی است.

تحقیق حاضر، به بررسی و تحلیل مسائل فرهنگی و اجتماعی کودکان و نوجوانان پرداخته است. با توجه به تحولات فرهنگی و اجتماعی عصر جدید مانند پیچیدگی های فرهنگی و اجتماعی ناشی از تقابل سنت و مدرنیته، جهانی شدن، و تاثیرات فناوری، چالش های بسیاری در مسیر رشد و تربیت این گروه سنی ایجاد کرده است که ضرورت شناخت دقیق این مشکلات را دوچندان می کند. دوران کودکی و نوجوانی به دلیل شکل گیری هویت و باورها، مرحله ای حساس است که عوامل محیطی، خانواده، آموزش، رسانه و جامعه نقش تعیین کننده ای در آن دارد. هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل مسائل و مشکلات فرهنگی و اجتماعی کودکان و نوجوانان از منظر صاحبنظران فرهنگی و اجتماعی به منظور ارائه راهکارهایی جهت ارائه راهکار هایی در برابر آنها است. برای این منظور مصاحبه هایی عمیق با کارشناسان و مسئولان فرهنگی و اجتماعی در زمینه های مرتبط با باورها، اعتقادات، نگرش ها و اوقات فراغت و رابطه با خانواده و جامعه بررسی های مختلف صورت گرفت و حاصل مصاحبه ها با استفاده از نرم افزار مکس کیودا کد گذاری شد و با روش تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت . آنگاه چالش های کد گذاری شده در 2 بعد فرهنگی و اجتماعی مورد اولویت بندی قرار گرفت. یافته های حاصل از مصاحبه ها نشان داد که ارتباطات در فضای مجازی و تضعیف باورهای دینی و مذهبی از جمله مهم ترین چالش هایی هستند که نوجوانان با آن مواجه اند. در ادامه، مسائلی نظیر الگوبرداری از فرهنگ های بیگانه، تأثیرات اجتماعی، مشکلات مرتبط با فرزندپروری، و بحران هویت به عنوان دیگر اولویت های مهم شناسایی شدند.

یکی از نیازهای اساسی انسان، نیاز به تفریح و سرگرمی و پرکردن اوقات فراغت است. هدف پژوهش پیش رو مرور نظام مند مقاله های داخلی انجام شده در حوزه سرگرمی کودک و نوجوان است. روش این پژوهش، مرور نظام مند است. این نوع مرور روشی هدفمند برای شناسایی، انتخاب و ارزشیابی مطالعات مرتبط و جمع آوری اطلاعات با دیدی نقادانه است. به این منظور، کلیدواژه «سرگرمی»، «اوقات فراغت» و «تفریح» در پایگاه های اطلاعاتی نورمگز، مگ ایران، مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی و پرتال جامع علوم انسانی جست وجو شد. تعداد مقالاتی که با جست وجوی اولیه به دست آمدند، حدوداً ۷۵۶ مقاله فارسی بود که ابتدا توسط یک پژوهشگر انجام شد. در گام بعدی پژوهشگر به حذف مقالات تکراری و نامرتبط با موضوع پژوهش بر اساس ملاک های ورود و خروج پرداخت و درنهایت تعداد سی مقاله وارد پژوهش شدند. با مطالعه پژوهش های انجام شده، می توان گفت تعداد قابل توجهی از پژوهش ها به سرگرمی از منظر بایدها و نبایدهای دینی متمرکز شده است و پژوهش های دیگر به صورت محدود از جنبه های دیگر روان شناختی، اجتماعی و فرهنگی به سرگرمی پرداخته اند. با توجه به نقش سرگرمی در آموزش و تربیت کودکان و نوجوانان کشورمان، لازم است نقش سرگرمی در سلامت روان کودکان و نوجوانان مطالعه شود و در پژوهش ها به تأثیر شرایط گوناگون اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی بر سرگرمی توجه شود.

مقدمه: کودکان و نوجوانان دختر بی سرپرست و بدسرپرست به عنوان یکی از آسیب پذیرترین و حساس ترین اقشار جامعه که در مراکز شبه خانواده ساکن هستند، علاوه بر مشکلات خاص دوره نوجوانی، به علت محرومیت از خانواده و شرایط زندگی در این محیط با مسائل و مشکلاتی مضاعف مواجه اند. ازاین رو، این پژوهش با هدف واکاوی و شناسایی موانع و چالشهای نوجوانان دختر ساکن در مراکز شبه خانواده، برای شروع زندگی مستقل انجام شده است. روش: این مطالعه یک پژوهش کیفی است. مشارکت کنندگان در این پژوهش نوجوانان دختری است که بخشی از زندگی خود را در مراکز شبه خانواده بوده و نهایتاً به زندگی مستقل ترخیص شده اند و کارشناسان و متخصصان این حوزه هستند. روش نمونه گیری نیز به صورت هدفمند انجام شده است. بر اساس معیار اشباع اطلاعات با 15 نفر از نوجوانان دختر 19 تا 22 ساله و 10 نفر از کارشناسان این حوزه مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شده است. تحلیل داده ها بر اساس تحلیل تماتیک انجام گرفت. یافته ها: هفت مضمون اصلی از تحلیل اطلاعات به دست آمد که شامل انعطاف پایین قوانین و دستورالعملهای مرتبط، نبود برنامه ریزی جامع نگر در تأمین نیازها، متزلزل بودن شرایط زندگی، جامع نبودن حمایتها، بازدارنده های مادی، گسست از جامعه و شاخصهای فردی بود. بحث: نتایج این پژوهش نشان می دهد که در شرایطی نوجوانان دختر مراکز شبه خانواده برای شروع و ادامه موفق یک زندگی مستقل با موانع و چالشهای کمتری مواجه می شوند که سبک زندگی در مراکز به شرایط طبیعی خانواده هر چه بیشتر شبیه شود و از طرف دیگر حمایتهای منظم و جامعی برای هر نوجوان پس از ترخیص در نظر گرفته شود.

مقدمه: پیگیری، پیشگیری و درمان خودکشی در سنین کودکی و نوجوانی، با توجه به افزایش میزان خطر خودکشی با افزایش سن امری ضروری به نظر می رسد. هدف از مطالعه مروری حاضر، بررسی عوامل خطر و محافظتی خودکشی و مداخلات روان شناختی به منظور پیشگیری از خودکشی در نوجوانان ایرانی است. روش: نتایج این مطالعه با بررسی و مقایسه مقالات چاپ شده معتبر داخلی و خارجی به دست آمده است. با جستجوی کلیدواژه های «خودکشی»، «نوجوان»، «دانش آموز» و «ایران» و معادل انگلیسی آنها، در بانکهای اطلاعاتی ایرانی و خارجی ازجمله: Ensani، SID، Magiran، Noormags، Google Scholar، Scopus،PubMed، Sciencedirect همه مقالات موردبررسی قرار گرفت. با حذف مطالعات تکراری و غیرمرتبط، 48 مقاله دارای معیارهای ورود به مطالعه، مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: مطالعات در دو حیطه 1) بررسی عوامل محافظتی و عوامل خطر یا زمینه ساز متغیرهای مرتبط با خودکشی و 2) مداخلات روان شناختی به منظور پیشگیری از خودکشی دسته بندی شدند. عوامل زمینه ساز خودکشی در دو گروه عوامل فردی و زمینه ای قرار می گیرد. همچنین مدلی از عوامل مرتبط با افکار و رفتار خودکشی در نوجوانان ترسیم شد که رفتار خودکشی را درنتیجه تعامل عوامل رشدی، روان شناختی، محیطی، خانوادگی و اجتماعی-فرهنگی نشان می دهد. بحث: بر اساس یافته های این مطالعه، با توجه به اثربخشی مداخلات روان شناختی در مطالعات به منظور کاهش خودکشی، تدوین و اجرای برنامه های آموزشی با کاهش میزان و شیوع افکار و رفتار خودکشی منتج به ارتقا و بهبود سلامت عمومی افراد جامعه خواهد شد؛ امری که بر لزوم توجه به آن در سنین ابتدایی مدرسه در کودکان و نوجوانان تأکید می شود.

به منظور ارائه مداخله های مبتنی بر فرهنگ، شناسایی عوامل زیربنایی در آنها ضرورت دارد. هدف از این پژوهش، شناسایی مؤلفه های زیربنایی نیاز به شفقت ورزی در نوجوانان ایرانی بود. پژوهش از نوع کیفی و به روش تحلیل مضمون در مصاحبه ها و متون انجام شد. در بخش بررسی متون نمونه شامل حدوداً ۱۵۰ مقاله و ۲۵ پایان نامه داخلی و خارجی و ۵ کتاب مرتبط با حوزه شفقت ورزی و روانشناسی مثبت از بین تمامی منابع مرتبط و سایت های معتبر بود. در بخش مصاحبه این سؤال مطرح شد که عوامل اثرگذار بر شفقت ورزی در نوجوانان ایرانی چیست. نمونه از بین متخصصان روانشناسی مثبت با روش هدفمند، انتخاب و پس از مصاحبه با ۱۳ نفر اشباع حاصل شد. از بین ۶۱ مضمون پایه، ۹ مضمون با تکرار بالا شامل آموزش ویژگی های ذهن شفقت گرا، چالش های نوجوانی، خودآگاهی از استعدادها، ابراز احساسات در نوجوان، خودمراقبتی، کمال گرایی والدین، اصرار بر تعدد دستاوردهای تحصیلی، تأکید بر انتخاب رشته ای خاص، رسانه های اجتماعی به عنوان مؤلفه های اثرگذار بر نیاز به شفقت ورزی در نوجوان ایرانی انتخاب شدند. همه مؤلفه ها در فرایند اعتبارسنجی و محاسبه نسبت و شاخص روایی محتوایی، تأیید شدند. ۷ مورد از ۹ مضمون که شامل خودآگاهی از استعدادها، ابراز احساسات در نوجوانی، خودمراقبتی، کمال گرایی والدین، اصرار بر دستاوردهای تحصیلی، تأکید بر انتخاب رشته ای خاص و رسانه های اجتماعی، مؤلفه هایی جدید برآمده از جامعه ایرانی بودند و دو مؤلفه آموزش ویژگی های ذهن مشفق و چالش های نوجوانی، در برنامه های قبلی نیز وجود داشتند و در این پژوهش نیز، متخصصان به آنها تأکید بیشتر داشتند؛ بنابراین، مؤلفه های مبتنی بر فرهنگ به دست آمده می توانند در تدوین مداخله ای آموزشی - روانی متناسب با نوجوان ایرانی کمک کننده باشند. 

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش تسهیل تجربه هیجان و تنظیم آن بر تاب آوری و رفتارهای سازگارانه نوجوانان بود طرح پژوهش از نوع آزمایشی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل دانش آموزان دوره اول متوسطه مدرسه پسرانه علامه طباطبایی منطقه 10 استان تهران در سال تحصیلی 1402-1401 بودند که به روش نمونه گیری در دسترس از میان جامعه آماری انتخاب شدند. گروه آزمایش در 10 جلسه در برنامه آموزش تسهیل هیجان و تنظیم آن شرکت کردند. گروه کنترل هیچ آموزشی در این زمینه دریافت نکرند. در پایان جلسات پرسش نامه تاب آوری کانر و دیویدسون و پرسشنامه سازگاری بل توسط آنان تکمیل شد. داده ها با استفاده و SPSS نسخه 20 تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش تسهیل تجربه هیجان و تنظیم آن تاثیرات قابل ملاحظه ای در افزایش شاخص های تاب آوری و ابعاد سازگاری نوجوانان دارد و با آموزش تسهیل تجربه هیجان و تنظیم آن به نوجوانان، میزان تاب آوری و سازگاری آنها را افزایش داد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر رفتارهای قلدری و عدم درگیری اخلاقی در نوجوانان انجام شد. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل با دوره پیگیری 2 ماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر 13 تا 17 ساله مدارس متوسطه دوم شهر تبریز طی بهمن ماه 1401 تا اردیبهشت 1402 بود. نمونه مورد مطالعه شامل 40 دانش آموز بود که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و بصورت تصادفی در یک گروه آزمایش (20 نفر) که به مدت 8 جلسه مداخله ذهن آگاهی را دریافت کردند و یک گروه کنترل (20 نفر) که مداخله ای دریافت نکردند، جایگزین شدند. ابزار اندازه گیری شامل مقیاس قلدری ایلی نویز (IBS، اسپلاگ و هولت، 2001) و مقیاس مکانیسم های عدم درگیری اخلاقی (MMDS، بندورا و همکاران، 1996) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. نتایج نشان داد که پس از مداخله سطح رفتارهای قلدری (01/0p<) و عدم درگیری اخلاقی (01/0p<) در گروه آزمایش به طور معنی داری کاهش یافت، و این کاهش میانگین نمرات در پیگیری دو ماهه نیز تداوم داشته است. با توجه به این یافته ها می توان مطرح کرد که شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بطور معناداری رفتارهای قلدری و عدم درگیری اخلاقی را کاهش می دهد و یک گزینه نویدبخش برای بهبود عملکرد روانشناختی نوجوانان است.