مطالب مرتبط با کلیدواژه

سلامت معنوی


۱۴۱.

ارتباط بین صدقه دادن و درمان بیماری و افزایش عمر(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۸ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 155-167

کلیدواژه‌ها: افزایش عمر درمان بیماری سلامت معنوی صدقه مرگ های ناگهانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۳ تعداد دانلود : ۱۵۶
سابقه و هدف: امروزه انسان های زیادی بر اثر حوادث و بیماری های زودهنگام و ناگهانی از دنیا می روند. به طور کلى، زمان فرارسیدن مرگ انسان دو نوع است: زمان قطعی و زمان مشروط. زمان قطعی مرگ انسان درواقع همان عمری است که خداوند برای او مقّدر کرده است و هیچ چیزی نمی تواند آن را جلو یا عقب ببرد و نزد خداوند متعال تغییرناپذیر است؛ اما زمان مشروط درباره مرگ هاى ناگهانی بر اثر حوادث یا بیماری ها پدید مى آید و مرگ انسان زودتر از آنچه خداوند مقرر کرده است، فرا می رسد. اعمال نیک انسان از عوامل مؤثر در درمان بیماری ها است. در این زمینه، قرآن کریم و آموزه های دین اسلام صدقه را بهترین روش درمان بیماری ها معرفی کرده است. در مطالعه حاضر، به بررسی آثار و فواید صدقه در درمان بیماری و افزایش عمر بیمار پرداخته شده و شرایط لازم برای تحقق آثار مدنظر با تمسک به آیات و روایات بیان شده است. روش کار: این مطالعه از نوع تطبیقی است. برای استخراج و تحلیل متون با کلیدواژه های صدقه، درمان بیماری، افزایش عمر، مرگ های ناگهانی و سلامت معنوی از منابع اسلامی قرآن کریم، تفسیر المیزان، بحارالانوار و نرم افزار جامع الاحادیث و جامع التفاسیر؛ و همچنین پایگاه های اطلاعاتی اس. آی .دی، مگیران، ایران داک، پاب مد، ریسرچ گیت و ساینس دایرکت استفاده شده است. مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: بر اساس یافته های به دست آمده از آیات و روایات، پرداخت صدقه در درمان بیماری و به تبع آن تأخیر در زمان مشروط مرگ و افزایش عمر بیمار نقش بسزایی دارد. نتیجه گیری: مطابق با آموزه های دین اسلام از آثار صدقه دادن، درمان بیماری است. بنابراین، شرایطی بررسی شده که خداوند در قرآن، برای قبول شدن صدقه ها معرفی کرده است و با رعایت این شرایط، آثار صدقه نمایان خواهد شد. با پرداخت صدقه بر مبنای شرایط تعیین شده می توان موجب نجات جان افراد بیمار و افزایش عمر آنان شد.
۱۴۲.

سلامت معنوی مادران دارای کودک مبتلا به سرطان و سایر بیماری های مزمن: مطالعه مقایسه ای(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۹ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 38-49

کلیدواژه‌ها: بیماری مزمن سلامت معنوی کودک مادران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۲۴
سابقه و هدف: ازآنجایی که هنگام تشخیص بیماری سرطان، سلامت معنوی بیشتر بیماران و خانواده های آنان دچار مخاطره می شود؛ این مطالعه با هدف مقایسه سلامت معنوی مادران کودکان مبتلا به سرطان و سایر بیماری های مزمن انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر به صورت در دسترس درباره 250 نفر از مادران دارای کودک مبتلا به سرطان مراجعه کننده به درمانگاه و بخش انکولوژی و مادران کودکان مبتلا به سایر بیماری های مزمن مراجعه کننده به بخش های کودکان و اورژانس اطفال بیمارستان شهید صدوقی یزد در سال 1399 انجام شد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه اطلاعات جمعیت شناختی و پرسش نامه سلامت معنوی پالوتزین و الیسون بود. داده ها با روش های آماری توصیفی و تحلیلی (آزمون تی و کای دو) تجزیه و تحلیل شد و سطح معنی داری کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: در مطالعه حاضر سلامت معنوی مادران در دو گروه مورد مقایسه در حد متوسط بود. میانگین سلامت معنوی مادران کودکان بستری در بخش اطفال (13/13±24/91) بالاتر از میانگین سلامت معنوی مادران کودکان بستری در بخش انکولوژی (67/12±84/85) بود و تفاوت آماری معناداری بین سلامت معنوی مادران دو گروه با استفاده از آزمون تی مستقل مشاهده شد (001/0=P). همچنین تفاوت آماری معناداری بین سلامت معنوی مادران کودکان 12 سال به بالا (با میانگین 86/11±00/97) بر اساس سن کودک در گروه کودکان بستری در بخش انکولوژی با استفاده از آزمون f یک راهه (آنوا) مشاهده شد (022/0=P). نتیجه گیری: بر اساس یافته های به دست آمده، سلامت معنوی مادران در بخش انکولوژی کمتر از مادران کودکان مبتلا به سایر بیماری های مزمن در بخش اطفال بود. این یافته نیاز به انجام اقدامات لازم را برای ارتقا و بهبود سلامت معنوی مادران در بخش انکولوژی مشخص می سازد.
۱۴۳.

واکاوی تأثیر اخلاق بر سلامت معنوی از منظر قرآن و روایات(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۹ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 132-144

کلیدواژه‌ها: آیات و روایات اخلاق سلامت معنوی شاخصه های اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۴ تعداد دانلود : ۲۶۰
سابقه و هدف: تأثیر اخلاق بر سلامت معنوی امری پذیرفتنی است و علاوه بر مؤیّدداشتن از قرآن و روایات، بسیاری از پژوهشگران داخلی و خارجی نیز به آن اذعان کرده و آثاری را در این باره نگاشته اند؛ گرچه مخالفت هایی نیز با این مسئله شده است. هدف پژوهش حاضر تبیین تأثیر اخلاق بر سلامت معنوی از منظر قرآن و روایات بود. روش کار: روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی است که با استناد به آیات قرآن و روایات معصومان (ع) انجام شده است. برای نگارش این مقاله علاوه بر استفاده از منابع مزبور، مقالات در پایگاه های اطلاعاتی جست وجو و مقالاتِ همسو مطالعه و بررسی شد. مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: در قرآن و روایات اعتنای زیادی به اخلاق شده است و میزان فراوانی این دست از آموزه ها بعد از آموزه های عقائدی و در وهله دوم قرار دارد. از نگاه آموزه های اسلامی، اخلاق از جهات مختلف بر سلامت روانی جامعه تأثیر می گذارد. از جنبه فردی، اهتمام به فضایل و اجتناب از رذایل اخلاقی -برخلاف دیدگاه برخی از اندیشمندان غربی- آرامشِ واقعی فردی را به همراه دارد. اخلاق از جنبه اجتماعی، امنیت افزایی و آرامش زایی می کند و از آسیب های اجتماعی در جامعه می کاهد. اخلاق اقتصادی با استفاده صحیح از نعمت های الهی و کمک به قشرهای آسیب پذیر جامعه، علاوه بر سلامت افزایی جسمانی و معنویِ فردی، سلامت اجتماعی را نیز به لحاظ زدودن آسیب های اجتماعی و اقتصادی ناشی از فقر فراهم می نماید. نتیجه گیری: برای کاهش اختلالات روحی-روانی افراد و به حداقل رساندنِ بزهکاری های اجتماعی، می توان از ترویج بجا و شایسته اخلاق و آموزه های اخلاقی به عنوان یکی از قوی ترین کاهنده ها بهره گرفت تا سلامت معنوی فرد و جامعه تضمین گردد.
۱۴۴.

بررسی رابطه بین سلامت معنوی و خودکارآمدی دانشجویان دانشکده های فنی مهندسی و روانشناسی و علوم تربیتی

نویسنده:
منبع: آموزش مهندسی ایران سال ۱۷ بهار ۱۳۹۴ شماره ۶۵ 79 - 93
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۱۳۵
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سلامت معنوی و خودکارآمدی دانشجویان دانشکده های فنی مهندسی و روانشناسی و علوم تربیتی انجام شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده و مشارکت کنندگان پژوهش شامل400 نفر از دانشجویان زن و مرد مقطع کارشناسی دانشکده های روان شناسی و علوم تربیتی و مهندسی دانشگاه سیستان و بلوچستان بودند؛ که 190نفر از آنان براساس جدول مورگان و روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه سلامت معنوی پولوتزین و الیسون (1982) و پرسش نامه خودکارآمدی شرر و همکاران (1982) استفاده شد. اطلاعات به دست آمده با روش ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام مورد سنجش قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که همبستگی معنا داری بین سلامت معنوی و خودکارآمدی وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل گام به گام رگرسیون نیز بیانگر آن بود که از بین ابعاد سلامت معنوی بُعد سلامت وجودی بیشترین میزان پیش بینی را از خودکارآمدی دانشجویان داشته است. علاوه براین نتایج آزمون t مستقل نشان داد که میزان سلامت معنوی دانشجویان زن بیشتر از مردان است امّا در مؤلفه خودکارآمدی تفاوت معناداری دیده نشده است. با توجه به نوع دانشکده در بُعد سلامت معنوی و خودکارآمدی تفاوت معناداری مشاهده شد و دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی از میانگین بالاتری برخوردار بودند. همچنین در ارتباط با وضعیت سکونت تفاوت معناداری بین سلامت معنوی و خودکارآمدی دانشجویان مشاهده نشد.
۱۴۵.

بررسی ارتباط وضعیت سلامت معنوی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان پردیس فاطمه الزهرا(س) یزد با رشته تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین رشته ای در آموزش سال ۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 27 - 48

کلیدواژه‌ها: سلامت معنوی دانشجومعلم دانشگاه فرهنگیان رشته تحصیلی سلامت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۵۴
زمینه و هدف:یکی از مهمترین جنبه های سلامت انسان،سلامت معنوی است که بر دیگر ابعاد آن، تأثیر بسزایی دارد. با توجه به اهمیت سلامت معنوی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان،این پژوهش با هدف تعیین وضعیت سلامت معنوی دانشجومعلمان پردیس فاطمه الزهراء یزد مبتنی بر آموزه های اسلامی،و ارتباط آن با رشته تحصیلی انجام شد.مواد و روش ها:پژوهش حاضر،یک مطالعه مقطعی و توصیفی تحلیلی است.جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه فرهنگیان پردیس فاطمه الزهراء یزد میباشدکه درپنج رشته تحصیلی(شامل آموزش ابتدایی،آموزش الهیات،آموزش کودکان با نیازهای ویژه، امورتربیتی،ومشاوره)درسال 1402در حال تحصیل بوده اند.حجم نمونه بااستفاده ازجدول مورگان 265دانشجو میباشد.ابزار پژوهش، پرسشنامه سنجش سلامت معنوی مبتنی بر متون اسلامی، تدوین و اعتبارسنجی شده توسط اسکندری و همکاران(1400)می باشد.داده های جمع آوری شده با نرم افزار Spss، موردتجزیه وتحلیل قرار گرفتند.یافته ها: داده های جمع آوری شده در این پژوهش، در دو بخش توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفت. به منظور پاسخ به فرضیه های پژوهشی ازآزمونهای آمار استنباطی(خی دو و ضریب همبستگی پیرسون)استفاده شده است.براساس یافته های این پژوهش،سطح سلامت معنوی دانشجویان از بین سطوح ضعیف، متوسط، خوب و عالی، در سطح "خوب" قرار دارد.و رابطه معناداری بین رشته تحصیلی دانشجویان و سطح سلامت معنوی آنها وجود نداردنتیجه گیری:درپژوهش حاضر، سلامت معنوی دانشجویان،درسطح"خوب"قرار گرفته است؛از جمله مهمترین دلایل این امر،انجام مصاحبه ورودی وگزینش افراد ذی صلاح ازبین سایر داوطلبان میباشد.همچنین توجه به مراقبتهای معنوی از سوی مسئولین دانشگاه، وتقویت فضاهای معنوی و فرهنگی که در دانشگاه فرهنگیان در سطح مطلوبی انجام می شود،باعث شده سلامت معنوی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان یزد ازسطح مطلوبی برخوردارباشد
۱۴۶.

تحلیل مبانی هستی شناختی سلامت معنوی در قرآن کریم

نویسنده:
منبع: دین پژوهی و کارآمدی دوره ۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۹) 51 - 66

کلیدواژه‌ها: سلامت معنوی مبانی هستی شناختی قرآن کریم اسلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴ تعداد دانلود : ۱۸۰
هر حوزه ای از علم سلامت مانند سلامت معنوی که در پی ورود به واقعیت تجربی به هدف ایجاد تغییر است، در جهان بینی حاکم بر آن ریشه دارد و نمی تواند بدون توجه به مبانی پارادایمی خود، طراحی و اجرا شود. مرز فارق نظریه سلامت معنوی مرسوم با سلامت معنوی برآمده از آیات قرآنی در توجه به این مبانی است. مهم ترین مبانی قرآنی سلامت معنوی مبانی هستی شناسی، انسان شناختی و ... است که زمینه ساز طراحی نظریه سلامت و گذار به مدل سلامت معنوی قرآنی است. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی به دنبال پاسخ به این سؤال است که مبانی هستی شناسی سلامت معنوی از منظر قرآن کریم چیست و چگونه در متن سلامت معنوی جریان می یابد؟ یافته های پژوهش حاکی از این است که نوع تلقی از هستی، مؤلفه های خدامحوری، مادی و فرامادی بودن موجودات هستی، هماهنگی و نظام مندی هستی، هدف داری، باور به جهان غیب و عالم آخرت، مرگ و معاد و معنی داری رنج و زندگی از جمله مواردی است که در تحقق سلامت معنوی تأثیرگذار است.
۱۴۷.

راهکارهای بینشی مراقبت معنوی از منظر آیات و روایات

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی نامه جامعه سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱۳۹ 95 - 118

کلیدواژه‌ها: مراقبت معنوی همدلی سلامت معنوی آموزه های اسلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۲۷
انسان موجودی است که مانند سایر موجودات ناگزیر پا به عرصه هستی می گذارد و در مسیر زندگی با رخدادهای متفاوتی روبرو می شود. بدون تردید بروز مشکلات و سختیها زمینه ساز تلخ کامی است؛ گاه افرادی که در معرض ناملایمات قرار می گیرند ناخودآگاه از آرامش فاصله گرفته و به انواع مختلف بحران های روحی مبتلا می شوند. برای بازگشت به تعادل روحی می توان راهکارهای خردمندانه را جستجو کرد. در میانه چاره اندیشی های مکاتب عرفانی و تجربی آموزه های وحیانی به ترمیم، تعادل و تعالی آن هم متناسب با فطرت انسانی می پردازد که می توان در پرتو آنها از بسیاری معضلات جلوگیری کرد. مراقبت معنوی مجموعه ای است از علوم معارف الهی، برخی مباحث اخلاقی و روان شناسی که می تواند آسیب دیدگان مصائب و رنج ها را یاری نماید. پژوهش حاضر راهکارهای مراقبت معنوی را از منظر آیات و احادیث ائمه علیهم السلام با رویکردی متفاوت از حیطه بینشی ارائه می کند. شخصی که مراقب معنوی است با آموختن انواع مهارتهای مورد نیاز از جمله مهارت های ارتباطی می تواند با روحیه همدلی و سعه صدر نقش مهمی در رسیدن به اهداف مراقبت معنوی ایفا نماید. ره آورد این پژوهش برای مراقب معنوی اینست که از آموزه های وحیانی بیاموزد چگونه با تغییر زاویه دید مخاطب و تحول در بینش او می تواند انگیزه های جدیدی در او بیافریند تا در برابر شرایط سختی که مواجه است تسلیم نشود، چگونه در جهت کاهش رنج خود گام های نتیجه بخشی بر دارد تا از آسیب های احتمالی پس از ابتلاء مصون بماند و چگونه موقعیتهای چالش برانگیز را سکوی جهش و تعالی خود قرار دهد.
۱۴۸.

ارائه مدل فرهنگ سلامت درآموزش و پرورش کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ۱۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۵۱ 425-460

کلیدواژه‌ها: فرهنگ سلامت دین داری سلامت معنوی حمایت اجتماعی سبک زندگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۳۶۵
پژوهش حاضر به طراحی و ارایه مدل فرهنگ سلامت درآموزش و پرورش کشور پرداخته است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش ، تلفیقی از نوع روش های کیفی و کمی می باشد. در مرحله اول از روش کیفی تحلیل محتوا (قیاسی) جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شده است، در پایان مرحله اول مدل کیفی فرهنگ سلامت درآموزش و پرورش کشور در پنج بعد ترویج سبک زندگی اسلامی در مدرسه ، تقویت دین داری دانش آموزان ، ارتقای سلامت معنوی دانش آموزان ، توسعه حمایت اجتماعی از دانش آموزان و گسترش فرهنگ سلامت در مدرسه ارائه شد. در مرحله دوم تحقیق، جامعه آماری شامل کارکنان و مدیران سازمان آموزش و پرورش در شهر تهران می باشند که مطابق اطلاعات سامانه آموزش و پرورش تهران حدودا 2500 نفر می باشند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر برآورد شد و پس از گردآوری داده ها، تجزیه و تحلیل آماری داده های پژوهش در دو سطح توصیفی با استفاده از شاخص های آماری(نظیر فراوانی، درصد و میانگین) و سطح استنباطی تحلیل عاملی تاٌییدی، با استفاده از Spss 22 وLisrel8.54 صورت گرفت
۱۴۹.

نقش انعطاف و انسجام خانواده در پیش بینی سلامت معنوی با میانجی گری هسته های ارزشیابی خود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال ۱۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 35 - 60

کلیدواژه‌ها: انعطاف و انسجام خانواده هسته های ارزشیابی خود بهباشی معنوی سلامت معنوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۱۰۳
دستیابی به سلامت معنوی از جمله مسائل مهمی می باشد که سال ها ذهن روان شناسان و دغدغه مندان معنوی را به خود مشغول کرده است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه چندمتغیری میان مؤلفه های انعطاف و انسجام خانواده، هسته های ارزشیابی خود (حرمت خود، خودکارآمدی تعمیم یافته، مسند مهارگری و نِوروزگرایی) و ابعاد مثبت (بهباشی معنوی) سلامت معنوی بود. پژوهش حاضر از نوع کمّی و توصیفی بود که به روش همبستگی اجرا شد. 205 زن ساکن شهر قم با نمونه گیری در دسترس به پرسشنامه های این پژوهش به صورت آنلاین پاسخ دادند. برای سنجش متغیرهای پژوهش از مقیاس انعطاف و انسجام خانواده (اولسون و همکاران، 2006)، هسته های ارزشیابی خود (جاج، ارز، بونو و تورسن، 2003)، بهباشی معنوی (پالوتزین و الیسون، 1982) استفاده شد. یافته های پژوهش با استفاده از تحلیل رگرسیون چندمتغیری و مدل معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج نشان داد میان متغیرهای پژوهش همبستگی معنادار برقرار است؛ همچنین متغیرهای خانوادگی (انعطاف و انسجام) توان تبیین واریانس ابعاد مثبت سلامت معنوی را دارند. یافته مهم دیگر پژوهش حاضر توان میانجی گری هسته های ارزشیابی خود در تبیین رابطه میان انعطاف و انسجام خانوادگی و شاخص سلامت معنوی بود. با توجه به یافته های پژوهش حاضر، توجه به شاخص های خانوادگی و هسته های ارزشیابی خود در دستیابی به سلامت معنوی پیشنهاد می شود.
۱۵۰.

مقیاس سلامت معنوی براساس منابع اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال ۱۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 217 - 239

کلیدواژه‌ها: مقیاس سلامت معنوی منابع اسلامی روان شناسی اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۱۴۵
موضوع این جستار ارائه مقیاس سلامت معنوی براساس منابع اسلامی است. روش تحلیل محتوای کیفی آیات و روایات و برخی از متون و منابع اسلامی دیگر با رویکرد معناشناسی است و البته از روش بررسی روایی محتوایی با استفاده از CVI و CVR نظرات کارشناسان نیز دریافت شده است. بنابر رویکرد معناشناسی و تحلیل معنایی حدود صد واژه قرآنی مرتبط با سلامت معنوی، درنهایت چهار مفهوم تزکیه، حیات طیبه، تقوا و سلام (قلب سلیم) مؤلفه های اصلی سلامت معنوی به دست آمد. برای ساخت مقیاس سلامت معنوی با توجه به استدلال هایی که در متن مقاله آمده، محوریت جستجو  روی واژه «تقوا» تمرکز یافت و در چهار بعد تقوا در ارتباط با خداوند (تعالی جویی)، تقوا در ارتباط با خود (خودمراقبتی)، تقوا در ارتباط با مردم (احسان مداری) و تقوا در ارتباط با طبیعت (طبیعت نوازی)؛ چهار زیرمقیاس تعالی جویی، خومراقبتی، احسان مداری و طبیعت نوازی مشخص و گویه ها و سنجه های مقیاس استخراج شد. پس از بررسی نظرات کارشناسان و اعمال اصلاحات لازم، مقیاس نهایی سلامت معنوی با 45 گویه ارائه شد.
۱۵۱.

پرورش فطرت زمینه ساز سلامت روانی منتهی به سعادت،برگرفته از قرآن کریم و روایات اهل البیت علیهم السلام

نویسنده:
منبع: قرآن و روانشناسی دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 157 - 175

کلیدواژه‌ها: تربیت فطرت سلامت روان سلامت معنوی سعادت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۹۴
در نگاه اسلامی تربیت صحیح توانمندی های شناختی، گرایشی و عملکردی موجب سلامت روان می شود که برترین نعمت الهی است و از مهم ترین ثمرات آن، خوشبختی همیشگی انسان در زندگی است. هدف پژوهش تبیین چگونگی رابطه تربیت با سلامت روانی منتهی به سعادت در نگرش اسلامی است که با روش توصیفی- تحلیلی، از آیات و روایات اهل بیت: استنباط شده است. یافته های پژوهش عبارت اند از: الف- گسترده ترین آموزه های تربیتی در اسلام در ارتباط با شکوفاسازی فطرت در جهت ارتقای شخصیت و تأمین سلامت روان انسانی در ابعاد شناختی، عاطفی و رفتاری و هدایت وی به کمال مطلوب و قرب الی الله، است. ب- پرورش همه توانمندی های فطری هماهنگ با اهداف تربیتی منتهی به سلامت روان و سعادتمندی انسان می شود. ج- ازنظر اسلامی، همیشه سلامت روانی با سلامت معنوی همراه است و نمی توان کسی را که سلامت معنوی در ابعاد مختلف بر روانش حاکم نیست، کاملاً سالم دانست. د- در آموزه های اسلامی، ویژگی های سلامت روانی معنوی پرورش یافتگان فطرت در ابعاد شناختی، عاطفی و عملکردی و در قلمرو فرد با خدا، خود، دیگر انسان ها و طبیعت، تبیین شده است.
۱۵۲.

بازشناسی کیفی تجربه دانش آموزان آسیب دیده بینایی و والدین آنها از برنامه درسی ریاضی دوره ابتدایی مبتنی بر رویکرد دانش آموز محور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت استثنایی سال ۲۴ فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۷۹) 82 - 98

کلیدواژه‌ها: اجتناب تجربی سلامت معنوی کیفیت زندگی معنای زندگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۹۶
زمینه: با توجه به بصری بودن ذات مفاهیم ریاضی در دوره ابتدایی، فرایند یادگیری این مباحث برای دانش آموزان آسیب دیده بینایی با کودکان عادی متفاوت است. هدف: پژوهش حاضر در صدد کشف و شناسایی تجربه زیسته دانش آموزان آسیب دیده بینایی و مادران آنها از مواجهه با برنامه درسی ریاضی با رویکرد دانش آموز محور بود. روش: این پژوهش با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی تفسیری انجام شده است. مشارکت کنندگان شامل 12 نفر از مادران دارای فرزند کم بینا یا نابینا و 14 دانش آموز ) 7 دختر و 7 پسر ( ابتدایی آسیب دیده بینایی بودند که در پایه دوم تا ششم دوره ابتدایی مشغول به تحصیل بودند. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه های عمیق ا کتشافی بود که با استفاده از روش تحلیل مضمون ون منن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: تجربه مشارکت کنندگان نشان می دهد محتوای برنامه درسی ریاضی فعلی برای این گروه از دانش آموزان 2 حالت عمده دارد؛ 1( قابلیت محاسبه گری ذهنی، دست ورزی و کاربرد در زندگی واقعی و 2( قابلیت یادگیری درصورت متناسب سازی دیداری. در راستای انواع مناسب سازی ها نیز مضامین متناسب سازی کتاب، ابزار، روش تدریس و ارزشیابی جای می گیرد. مشارکتک نندگان بیان داشتند که یادگیری اغلب مباحث ریاضی با دشواری همراه بوده و در زندگی روزمره کمتر مورد استفاده است. نتیجه گیری: با توجه به یافته های این مطالعه، پیشنهاد می شود مناسب سازی های محتوا، کتاب درسی، ابزار، روش های تدریس و ارزشیابی در طراحی و اجرای برنامه های درسی ریاضی دانش آموزان آسیب دیده بینایی مدنظر برنامه ریزان قرار گیرد.
۱۵۳.

اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر رویکرد شفقت درمانی بر مسئولیت پذیری و سلامت معنوی دختران کار فرهنگسرای پگاه اصفهان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری سال ۱ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 29-40

کلیدواژه‌ها: سلامت معنوی مسئولیت پذیری مشاوره گروهی مبتنی بر رویکرد شفقت درمانی دختران کار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۹۸
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر مشاوره گروهی مبتنی بر رویکرد شفقت درمانی بر مسئولیت پذیری و سلامت معنوی دختران کار فرهنگسرای پگاه اصفهان انجام گرفت. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. به این منظور 30 نفر از بین دختران کار منطقه ده اصفهان، به صورت نمونه گیری دردسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند (هر گروه 15 نفر). شرکت کنندگان قبل و بعد از مداخله به ابزار پژوهش که شامل 42 سوال از پرسشنامه روانشناختی کالیفرنیا (CPI) گاف (1984)، که مربوط به بعد مسئولیت پذیری بود و پرسشنامه سلامت معنوی الیسون و پولوتزین (1983) پاسخ دادند. مشارکت کننده های گروه آزمایش، به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای تحت دوره درمانی شفقت درمانی بر طبق مفاهیم و طرح درمانی گیلبرت (2014) قرار گرفتند،اما گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. داده ها در دو سطح توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی (آزمون تحلیل کواریانس تک متغیره) تحلیل شد. نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیره نشان داد مشاوره گروهی مبتنی بر رویکرد شفقت درمانی، منجر به افزایش مسئولیت پذیری و افزایش سلامت معنوی در دختران کار گردیده است(p>0/05) . درمان گروهی مبتنی بر شفقت از طریق افزایش مهربانی نسبت به خود و همچنین افزایش حس انسان دوستی، میزان مسئولیت پذیری را در دختران کار افزایش می دهد.
۱۵۴.

اثربخشی آموزه های دینی بر سلامت معنوی دانشجویان

نویسنده:
منبع: نوآوری های اخیر در روان شناسی سال ۱ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲ 85 - 95

کلیدواژه‌ها: آموزه های دینی سلامت معنوی بهزیستی معنوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴ تعداد دانلود : ۱۷۶
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزه های دینی بر سلامت معنوی دانشجویان انجام شد. طرح پژوهش شبه آزمایشی با الگوی پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن تشکیل می دادند. تعداد 30 نفر از این دانشجویان با روش نمونه گیری داوطلبانه انتخاب شده و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش آموزه های دینی را طی 15 جلسه 90 دقیقه ای دریافت کردند. گروه کنترل آموزشی دریافت نکردند. گردآوری داده ها با پرسشنامه بهزیستی معنوی (SWBS) انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با تحلیل کوواریانس چندمتغیره انجام شد. نتایج نشان داد که آموزه های دینی بر افزایش سلامت معنوی دانشجویان مؤثر است. اندازه اثر برای سلامت مذهبی 0.37 و برای سلامت وجودی 0.15 بود. یافته های این پژوهش نشان دهنده آن بود که آموزه های دینی می توانند سلامت مذهبی و وجودی دانشجویان را افزایش دهد و می توان به عنوان یک مداخله اثربخش از آن استفاده کرد.
۱۵۵.

اثربخشی معنادرمانی گروهی بر سلامت معنوی و سازگاری اجتماعی دانشجویان دختر دارای معلولیت جسمی حرکتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پویایی روانشناختی در اختلال های خلقی دوره ۲ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 55 - 64

کلیدواژه‌ها: معنادرمانی سلامت معنوی سازگاری اجتماعی دانشجویان دختر معلولیت جسمی حرکتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۱۲۴
هدف این مطالعه تعیین اثربخشی معنادرمانی گروهی بر سلامت معنوی و سازگاری اجتماعی دانشجویان دختر دارای معلولیت جسمی حرکتی بود. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش همه دانشجویان دختر دارای معلولیت جسمی حرکتی شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بودند. نمونه مطالعه حاضر 40 نفر بودند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 40 دقیقه ای تحت معنادرمانی گروهی قرار گرفت و گروه کنترل هیچ درمانی دریافت نکرد. داده ها با پرسشنامه سلامت معنوی (پالوتزین و الیسون، 1982) و خرده مقیاس سازگاری اجتماعی در سیاهه سازگاری (سینها و سینگ، 1993) گردآوری و با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم افزار SPSS در سطح معنی داری 05/0 تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که بین گروه های آزمایش و کنترل از نظر هر دو متغیر سلامت معنوی و سازگاری اجتماعی تفاوت معنی داری وجود داشت. به عبارت دیگر، روش معنادرمانی گروهی باعث بهبود سلامت معنوی و سازگاری اجتماعی دانشجویان دختر دارای معلولیت جسمی حرکتی شد (001/0P< ). طبق نتایج این مطالعه، متخصصان و درمانگران سلامت می توانند از روش معنادرمانی گروهی در کنار سایر روش های درمانی موثر جهت بهبود سلامت معنوی و سازگاری اجتماعی بهره ببرند.
۱۵۶.

نقش پایبندی مادر به تعالیم دینی بر سلامت معنوی فرزندان با نگاهی به فرهنگ ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روان شناسی فرهنگی زن سال ۱۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۵۹ 49 - 58

کلیدواژه‌ها: پایبندی مادر تعالیم دینی سلامت معنوی فرهنگ ایرانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۶۰
هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش پایبندی مادر به تعالیم دینی بر سلامت معنوی فرزندان با نگاهی به فرهنگ ایرانی بود. جامعه پژوهش شامل تمامی متون تعالیم دینی می باشد. نمونه پژوهش تعالیم دینی مادر در مورد سلامت معنوی فرزندان بود. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات ، متون و منابع مرتبط با موضوع، از روش کتابخانه ای استفاده شد. سپس به تحلیل اطلاعات و داده ها پرداخته شد. یافته های پژوهش نشان داد: مادران برای تربیت دینی و سلامت معنوی فرزندان خود، باید به تعالیم دینی پایبندی داشته باشند. هم چنین خانواده در فرهنگ ایرانی، پایه و ستون اصلی جامعه است و برای جامعه ایرانی واحدی بسیار ارزشمند محسوب می شود. در خانواده های با نگرش مذهبی، نگرش فرزندان بر پایه اعتقادات مذهبی شکل گرفته و این اعتقادات سبب شکل گیری شخصیت دینی در فرزندان شده و به بروز رفتارهای مثبت از سوی آن ها می شود. پایبندی مادر به تعالیم دینی شامل آداب شیر دادن به نوزاد، نماز خواندن و روزه گرفتن، تشویق مادر، اخلاق و تقوا، دعا و توکل، عفت و حیا وخودسازی می باشد. این تعالیم دینی به طور مستقیم و غیرمستقیم از دوران کودکی بر سلامت معنوی فرزندان اثر می گذارد و باعث شکل گیری شخصیت معنوی آن ها می شود.
۱۵۷.

نقش تاب آوری، تنظیم هیجان و سلامت معنوی در پیش بینی افکار خودکشی زنان قربانی خشونت در دوره کرونا(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلامی ایرانی خانواده سال ۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 52 - 75

کلیدواژه‌ها: افکار خودکشی سلامت معنوی خشونت تاب آوری تنظیم هیجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۹۳
مقدمه: هدف این پژوهش بررسی نقش تاب آوری، تنظیم هیجان و سلامت معنوی در پیش بینی افکار خودکشی زنان قربانی خشونت در دوره کرونا بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل زنان قربانی خشونت بودند که به کلینیک های روانشناختی شهر اصفهان در سال 1401-1400 مراجعه کرده بودند و از میان آن ها 180 نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه های تاب آوری(کونور و دیویدسون،2003)، تنظیم هیجان( گارنفسکی، کرایج و اسپینهاون،۲۰۰۱)، سلامت معنوی(پالوتزین و الیسون،1982) و پیش بینی افکار خودکشی(آرون بک،1961)پاسخ دادند. داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل همبستگی، تحلیل رگرسیون چندگانه و از طریق بسته نرم افزار آماری SPSS-23 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که، افکار خودکشی توسط تاب آوری، سلامت معنوی و تنظیم هیجان قابل پیش بینی بود(05/0>p). تاب آوری بیشترین توان پیش بینی افکار خودکشی زنان قربانی خشونت را دارد و نزدیک به 32 درصد از افکار خودکشی زنان قربانی خشونت را پیش بینی می نماید و متغیرهای تاب آوری و سلامت معنوی به طور همزمان 5/39 درصد از متغیر افکار خودکشی زنان قربانی خشونت را پیش بینی می کنند. نتیجه گیری: براساس نتایج این پژوهش برای کاهش افکارخودکشی درافراد قربانی خشونت خانگی در بسته های آموزشی توجه به تاب آوری و سلامت معنوی حائز اهمیت است.
۱۵۸.

مرگ بانشاط؛ نگرشی نو به مسئله اضطراب مرگ با تکیه بر آموزه های اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه روانشناسی اسلامی سال هفتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۴ 5 - 26

کلیدواژه‌ها: مرگ بانشاط اضطراب مرگ سلامت معنوی جاودانگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۹۹
اضطراب مرگ، اصطلاحی برای مفهوم سازی ترس ناشی از آگاهی از مرگ است که در سطوح مختلف تجربه می شود. ازاین رو ارائه پاسخی اصیل و جامع مبتنی بر دغدغه اصلی انسان یعنی «جاودانگی»، مهم و ضروری به نظر می رسد. مقاله حاضر با هدف ارائه راهکارهای مواجهه با مرگ در عین حفظ آرامش و نشاط زندگی و سعادت اخروی به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از نرم افزارهای جامع الاحادیث و جامع التفاسیر انجام شد. یافته ها نشان داد آموزه های اسلامی با شناخت صحیح از خدا، انسان، مبدأ و معاد، علاوه بر تبیین عوامل مرگ ناخوشایند، ماهیت خوشایندی نیز از مرگ مانند مرگ راحت ارائه می کنند که با عنوان «مرگ بانشاط» از آن یاد می شود. مرگ بانشاط، پیامد سلامت معنوی است و به نسبت میزان اتصال با خالق و عمل به دستورات او محقق می شود و می تواند جایگزین اضطراب مرگ باشد. عوامل مرگ بانشاط شامل «هوشیاری نسبت به مرگ»، «تقوا»، «قصر امل»، «خلوص عمل» و «انس با مرگ» است. «گناه»، «طول امل» و «غفلت از توبه پذیری خداوند» نیز از عوامل وقوع مرگ ناخوشایند و اضطراب مرگ است. همچنین یافته ها نشان داد رویکرد تدارک مرگ بانشاط برخلاف اضطراب مرگ که تلاش بر کاهش ترس از مرگ دارد، بر پویایی ترسی ارزشی آمیخته با امید به رحمت الهی و تلاش بر اصلاح خطاهای شناختی درباره انسان و مبدأ و مقصدش تمرکز دارد.
۱۵۹.

بررسی تأثیر آموزش محتوای درس انسان در اسلام بر سلامت معنوی دانشجویان دختر دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۸۹) 1112 - 1095

کلیدواژه‌ها: درس انسان در اسلام سلامت معنوی سلامت وجودی سلامت مذهبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳ تعداد دانلود : ۹۱
هدف: این تحقیق به منظور بررسی تأثیرآموزش محتوای درس انسان در اسلام بر سلامت معنوی دانشجویان دختر دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان انجام شد. روش : روش تحقیق، شبه آزمایشی بود. برای دسترسی به اهداف، از طرح پیش آزمون- پس آزمون با دو گروه استفاده شد. جامعه آماری شامل دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه ولی عصر رفسنجان در نیمسال دوم 400-1399 بود. نمونه انتخاب شده به پرسشنامه سلامت معنوی(SWBS) پاسخ دادند. سپس با در نظر گرفتن نمره بین 97-67(سلامت معنوی متوسط رو به بالا)درآزمون اولیه و با استفاده از روش انتخاب به شیوه تصادفی ساده، 40 نفر انتخاب و به دو گروه 20 نفره تقسیم شدند. یک گروه مورد آموزش قرار گرفتند. پس از 16 جلسه آموزش درس انسان در اسلام، مجدداً آزمون گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده ها در سطح توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها : بین نتایج پیش آزمون و پس آزمون به لحاظ میانگین نمرات خرده مقیاسهای سلامت معنوی و در نهایت سلامت معنوی، قبل و بعد از آموزش تفاوت معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری : محتوای انتخاب شده از عوامل مؤثر بر تقویت سلامت معنوی نبود و نتوانست تغییر معناداری را در خرده مقیاسهای آن ایجاد کند. لذا توصیه می شود نسبت به بازبینی محتوا، تغییر شیوه آموزش و انجام پژوهش در سایر دانشگاهها اقدام شود.
۱۶۰.

کارکردهای گروه معارف اسلامی در آموزش سلامت معنوی: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۹۱) 436 - 419

کلیدواژه‌ها: گروه معارف اسلامی سلامت معنوی چالش‎ها راهکارها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۱۰۴
با توجه به نقش گروه معارف اسلامی در نهادینه سازی معنویت، این مطالعه با هدف بررسی کارکردهای گروه معارف اسلامی در آموزش سلامت معنوی انجام شد. روش: در این مطالعه از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده و از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با شش نفر از اساتید دانشگاه علوم پزشکی جهرم از طریق نمونه گیری مبتنی بر هدف، اطلاعات پژوهش جمع آوری شده است. یافته ها: در نتیجه تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها، 96 کد، 32 مفهوم و سه مقوله استخراج شد. سه مقوله شامل نقاط ضعف گروه معارف، چالشهای آموزش معنویت و راهکارها شناسایی شدند. نتایج: در راستای تحقق معنویت در نظام سلامت باید تغییراتی در محتوای دروس معارف از لحاظ کمّی و کیفی صورت پذیرد. توجه به کوریکولوم پنهان در تدریس معنویت به دانشجویان، استفاده از اساتید دروس تخصصی الگو در زمینه معنویت و هم افزایی گروههای معارف اسلامی و گروههای تخصصی در دانشگاه پیشنهاد می شود.