درخت حوزه‌های تخصصی

زمینه و هدف: علایم گستره طیف اتیسم می تواند بدون اختلال واضح در زندگی روزانه در افراد عادی وجود داشته باشد. پژوهش حاضر به بررسی ساختار عاملی پرسش نامه علایم اتیسم (BAPQ یاBroad Autism Phenotype Questionaire) و مقایسه شاخصه های روان سنجی آن با پرسش نامه شناخت اجتماعی (AQ یا Autsim Quotient) می پردازد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی از نوع همبستگی، 351 نفر از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی دو پرسش نامه شناخت اجتماعی (AQ) و پرسش نامه علایم اتیسم (BAPQ) را تکمیل نمودند که برای بررسی علایم اتیسم در جمعیت عادی طراحی شده اند. تحلیل عاملی اکتشافی برای بررسی ساختار عاملی و روایی سازه، و سه روش محاسبه آلفای کرونباخ، دو نیم کردن و آزمون- بازآزمون برای بررسی پایایی مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: تحلیل عاملی اکتشافی، 4 عامل مجزا را در پرسش نامه علایم اتیسم نشان داد که روی هم رفته 37 درصد از واریانس داده ها را تبیین می کنند. دو بعد مشکلات زبانی و شخصیت انعطاف ناپذیر و نمره کلی پرسش نامه طیف اتیسم (BAPQ) و دو بعد ارتباط و تصور و نمره کلی پرسش نامه شناخت اجتماعی (AQ) قابلیت افتراق دو جنس را دارد که تاییدی بر روایی افتراقی این دو پرسش نامه است. پایایی پرسش نامه علایم اتیسم (BAPQ) با روش آلفای کرونباخ 82/0 به دست آمد. نتیجه گیری: براساس یافته های این پژوهش، پرسش نامه علایم اتیسم (BAPQ) ابزاری مناسب تری از نظر روایی و پایایی است و روایی افتراقی بهتری دارد. استفاده از این ابزار در پژوهش های آتی پیشنهاد می شود.

به منظور بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه دوسوگرایی نگرش نسبت به جنس مخالف(ASI)، 400 دانشجو (291 دختر و 109پسر) از میان دانشجویان منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این مطالعه، پرسشنامه دوسوگرایی نگرش نسبت به جنس مخالف(ASI) بوده است. داده ها از راه تحلیل عامل به شیوه مولفه های اصلی و ضریب آلفای کرونباخ و ضریب اعتبار بازآزمایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل عامل از وضعیت ساختار دو عاملی حمایت کرده و پس از انجام اعتبار همگرا، ضرایب آلفا، بررسی ها نشان می دهد که پرسشنامه دوسوگرایی نگرش نسبت به جنس مخالف از پایایی و اعتبار مطلوبی جهت انجام پژوهش های روانشناختی برخوردار است و از آن می توان در پژوهش ها، به خصوص پژوهش های متکی به جنسیت استفاده نمود.

هدف از مطالعه حاضر بررسی پایایی و روایی مقیاس BIS/BAS بود. بدین منظور در یک بررسی دو نمونه 326 (برای بررسی روایی) و 30 (برای بررسی پایایی) نفری از دانشجویان دانشکده های مختلف دانشگاه تبریز در پژوهش مشارکت نمودند. پایایی بازآزمایی مقیاس BIS/BAS از طریق ضریب همبستگی بین دو بار اجرای مقیاس BIS/BAS با فاصله دو هفته بر روی 30 نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز بدست آمد. این نتایج برای مقیاس BIS 78/0، برای زیرمقیاس های پاسخ به پاداش 82/0، پاسخ به سائق 75/0 و جستجوی شادی و تفریح 86/0 بود. جهت سنجش همسانی درونی مقیاس BIS/BAS از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده، ضریب آلفا برای مقیاس BIS 62/0، و برای زیرمقیاس های BAS ، پاسخ به پاداش، پاسخ به سائق و جستجوی شادی و تفریح به ترتیب 68/0، 74/0، و 65/0 بدست آمد. برای تعیین روایی مقیاس BIS/BAS از روش روایی همزمان از طریق محاسبه ضرایب همبستگی نمرات مقیاس BIS/BAS با پرسشنامه های شخصیت آیزنک فرم کوتاه تجدیدنظر شده (EPQ-RS)، مقیاس صفت اضطرابی پرسشنامه حالت صفت اضطراب (STAI-T)، مقیاس های عاطفه مثبت و منفی (PANAS) و پرسشنامه افسردگی بک (BDI) استفاده شد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین نمرات مقیاس BIS با پرسشنامه افسردگی بک، مقیاس نوروتیزم پرسشنامه های شخصیت آیزنک، مقیاس صفت اضطرابی و مقیاس عاطفه منفی همبستگی مثبت و معنی دار وجود دارد. همچنین، بین نمرات مقیاس BAS با مقیاس عاطفه مثبت، مقیاس برونگرایی پرسشنامه های شخصیت آیزنک همبستگی مثبت و معنی دار بدست آمد. در مجموع پژوهش حاضر نشان داد که مقیاس BIS/BAS واجد شرایط لازم برای استفاده در پژوهش های روانشناختی و ارزیابی های بالینی در ایران می باشد.

مقدمه: پژوهش حاضر باهدف بررسی ویژگی های روان سنجی (روایی و پایایی) مقیاس نیاز به شناخت در میان دانش آموزان پایه سوم دبیرستان انجام شد. روش: برای این منظور 392 نفر (168 پسر و 224 دختر) از دانش آموزان پایه سوم دبیرستان های شهر شیراز به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و به پرسشنامه خود گزارشی نیاز به شناخت (NCS) کاچیوپو و همکاران پاسخ دادند. برای بررسی روایی سازه این مقیاس از روش تحلیل عاملی تأییدی و همسانی درونی و برای بررسی پایایی مقیاس ضریب آلفای کرونباخ مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: به طور کلی مشخصه های برازندگی مدل تحلیل عاملی تأییدی حاکی از برازش مناسب داده های پژوهش با ساختار عاملی مقیاس نیاز به شناخت می باشد. همچنین روش همسانی درونی نیز بیانگر روایی سازه این مقیاس است. ضریب آلفای کرونباخ به دست آمده نیز بیانگر ثبات اندازه گیری مقیاس نیاز به شناخت می باشد. نتیجه گیری: بر مبنای این نتایج می توان مقیاس نیاز به شناخت کاچیوپو و همکاران را به عنوان یک ابزار اندازه گیری مناسب در پژوهش های مربوط به دانش آموزان دبیرستانی مورد استفاده قرار داد.

براساس مدل های شناختی اختلالات هیجانی، افراد مضطرب و افسرده، اطلاعات منفی را نسبت به اطلاعات مثبت و خنثی در اولویت قرار می دهند. آزمایش ها و درمان های طراحی شده برای اصلاح سوگیری تفسیری، از ابزارهای ساخته شده ی محدودی بهره می برند. آزمون سناریوهای مبهم(AST-D) یک آزمون عمل گرا برای سنجش سوگیری تفسیری در موقعیت های بالینی است. هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی آزمون سناریوهای مبهم در جامعه ایرانی و آماده کردن آن برای استفاده در پژوهش های مربوط به سوگیری تفسیری در افسردگی بود. به همین منظور، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد 240 نفر از دانشجویان(61 نفر پسر و 179 نفر دختر) دانشگاه هرمزگان جهت شرکت در آزمون انتخاب شدند. با استفاده از روش های تحلیل عامل اکتشافی، منحنی راک، بازآزمایی به فاصله دو هفته، محاسبه ی آلفای کرونباخ، همبستگی با خلق، تشخیص افراد دارای خلق بالا و پایین و همبستگی با نمرات پرسشنامه افکار ناکارامد، ویژگی های روان سنجی این پرسشنامه بررسی شد. آلفای کرونباخ محاسبه شده برای کل پرسشنامه 78/0 و ضریب همبستگی بازآزمایی به فاصله دو هفته، 72/0 به دست آمد. همبستگی بین این پرسشنامه با پرسشنامه افکار ناکارآمد، 57/0- و ضریب همبستگی بین عضویت گروهی و آزمون سناریوهای مبهم، 38/0 بدست آمد.در مجموع نتایج نشان داد که این پرسشنامه از همسانی درونی و روایی و پایایی مناسبی برخوردار است و توان جدا کردن افراد دارای سوگیری تفسیری منفی از افراد دارای سوگیری تفسیری مثبت را دارد.

" هدف این پژوهش بررسی روایی تفکیکی نسخة فارسی فهرست نشانه مرضی هاپکینز (دروگاتیس و دیگران، 1974) براساس تفاوت نمره‌های گروههای بالینی و بهنجار ایرانی بود. بدین منظور 429 فرد بهنجار، 131 بیمار اتوایمیون، و 111 بیمار جسمی عمومی به فهرست نشانه مرضی هاپکینز پاسخ دادند. همبستگی مثبت و معنادار بین زیرمقیاسها (بدنی‌سازی، اضطراب، افسردگی، حساسیت بین شخصی و وسواس بی‌اختیاری) بیانگر روایی درونی مقیاس بود. بالابودن نمره‌های دو گروه جسمی عمومی‌ و اتوایمیون نسبت به گروه بهنجار نشان‌دهنده روایی تفکیکی مقیاس و مناسب بودن آن برای پژوهشهایی است که درصدد شناسایی نشانه‌های آسیب‌شناسی روانی در جمعیتهای بالینی و بهنجار فارسی زبان هستند. "

پرخاشگری و جرات ورزی مفاهیمی هستند که اغلب با هم اشتباه گرفته می شوند؛ در حالی که در رفتار جرات ورزانه حق و حقوق همه محترم شناخته می شود. تامپسون و برنبام بر این باورند که تمام ابزار هایی که جرات ورزی را سنجیده اند، در سنجش دقیق این رفتار و متمایزکردن آن از پرخاشگری تقریباً ناتوان هستند. هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس جرات ورزی سازگارانه و پرخاشگرایانه تامپسون و برنبام (2011) در ایران بوده است. این، ابزار مورد نظر جرات ورزی را به گونه ویژه از رفتار پرخاشگرایانه جدا کرده و مورد سنجش قرار می دهد. روش: مشارکت کنندگان در پژوهش 317 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب شده و به مقیاس جرأت ورزی سازگارانه و پرخاشگرایانه پاسخ دادند. داده ها به کمک ضریب همبستگی، تحلیل عاملی و ضریب آلفای کرونباخ با استفاده از نرم افزارهای Spss تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی وجود دو عامل جرات ورزی سازگارانه و جرات ورزی پرخاشگرایانه را در این مقیاس مورد تایید قرار داد. هم چنین، ضرایب آلفای کرونباخ نشان داد که خرده مقیاس جرات ورزی سازگارانه با ضریب 71/. و خرده مقیاس جرات ورزی پرخاشگرایانه با ضریب 72/. از پایایی مناسبی برخوردارند. افزون بر این، در خصوص روایی همگرا و واگرا نیز از پرسشنامه ابراز وجود (گمبریل و ریکی، 1975) و پرخاشگری باس و پری(1992) استفاده شد. نتیجه گیری: مجموع نتایج بد از این بررسی نشان داد که این مقیاس از شاخص های روان سنجی مناسب برای استفاده در ایران برخوردار است