درخت حوزه‌های تخصصی

در سال های اخیر یکی از بحث های جدی در حوزة فرهنگی کشورمان موضوع میزان سرانة مطالعة ایرانیان بوده است؛ به گونه ای که در ابتدای سال 87 بحث در این زمینه به رسانه ها نیز راه یافت و ارقامی از 2 دقیقه مطالعه در روز تا 30 دقیقه در روز مطرح گردید. به منظور روشن تر شدن این موضوع و ارائة آماری که با استفاده از روش های علمی و مشخص به دست آمده و قابل اتکا باشد، دو پیمایش با عنوان «بررسی میزان مطالعة شهروندان تهرانی» در دو سال متوالی 1387 و 1388 به اجرا درآمد که مهمترین نتایج آن در این مقاله ارائه می شود. مهمترین نتایج به دست آمده به شرح زیر است: ـ میزان مطالعه در سال 88 نسبت به سال قبل آن رو به کاهش بوده و از 90 دقیقه در شبانه روز (24 ساعت) به 1/76 دقیقه در یک شبانه روز رسیده است. از بین منابع مطالعه، مطالعة روزنامه، نشریه و مجله کاهش چشمگیری را نشان می دهد. ـ مقایسة میانگین مطالعة پاسخگویان در هر شبانه روز به تفکیک وضعیت تأهل در دو سال 87 و 88 حاکی از کاهش روند میانگین مطالعه در بین هر دو گروه متأهل و مجرد در سال 88 است. شایان ذکر است افراد مجرد تقریباً نزدیک به دو برابر افراد متأهل مطالعه می کنند. ـ در دو سال 1387 و 1388 بیشترین موضوع مورد مطالعة پاسخگویان در حوزة منابع مذهبی بوده که این رقم در سال 1388، 6/20 درصد بوده که نسبت به سال 1387 (3/15 درصد) افزایش را نشان می دهد.

هدف از اجرای این پژوهش سنجش تأثیر کتاب درمانی برکاهش نشان گان های درون سازی و برون سازی شده-ی کودکان ناشنوای مقطع ابتدایی مدرسه ی استثنایی وصال بیرجند در نیمسال تحصیلی دوم سال 1388-1389 بود. روش پژوهش شبه آزمایشی (طرح یک گروهی با پیش آزمون و پس آزمون) و از نوع کاربردی بود. جامعه ی پژوهش شامل دانش آموزان ناشنوای گروه سنی ب (سال های اول ابتدایی) این مدرسه بود. ابزار گردآوری در این پژوهش سیاهه ی رفتاری کودک و گزارش معلم بود که بر اساس تست روان شناسی آشنباخ تنظیم شد. در این پژوهش ابتدا این سیاهه ها درباره ی هریک از آزمودنی ها توسط والدین و معلم آن ها تکمیل شدند، سپس فرایند کتاب درمانی با استفاده از کتاب های منتخب گروه سنی ب همراه با لوح های فشرده ی زبان اشاره ی این کتاب ها، در طی هفت جلسه اجرا شد و پس از آن پس آزمون نیز توسط والدین و معلمان کامل شد. نتایج پیش آزمون ها و پس آزمون ها توسط پژوهشگر با استفاده از آزمون تی وابسته در نرم افزار اس پی اس اس و رسم نیمرخ های مربوط به هر آزمودنی در پیش آزمون و پس آزمون با نرم افزار اکسل مقایسه شد. همان طور که پیش بینی می شد نتایج به دست آمده نشان داد که کتاب درمانی با استفاده از کتاب های برگزیده ی مناسب برای کودکان بر کاهش مشکلات اضطراب/ افسردگی، گوشه گیری/ افسردگی، شکایات جسمانی، مشکلات اجتماعی و توجه و تفکر، و رفتارهای قانون شکنی و پرخاشگرانه ی کودکان ناشنوای گروه سنی ب دبستان استثنایی وصال بیرجند تأثیر داشت. با توجه به این که مشکلات اضطراب/ افسردگی، گوشه گیری/ افسردگی و شکایات جسمانی، از نشان گان های درونی سازی شده (رفتارهای بیش از حد مهارشده ی معطوف به درون ) و رفتارهای قانون شکنی و پرخاشگرانه از جمله مشکلات برونی سازی شده (مشکلات رو به بیرون و در تعارض با دیگر افراد و محیط ) هستند، در فرایند کتاب درمانی با کاهش هریک از این مشکلات، در کودکان، این نشان-گان ها نیز کاهش یافتند. کتاب درمانی سبب شد تا از مشکلات رفتاری و اجتماعی این دانش آموزان کاسته شود

در این مقاله وضعیت کتاب خوانی در ایران در پرتو سه اصل: معقول عمل کردن انسان، اصل کمترین کوشش و اصل دسترس پذیری مورد توجه قرار گرفته است. بر اساس اصل اول ویژگیهای خواندن به قصد لذّت، خواندن به قصد یادگیری و خواندن به قصد تصمیم گیری بهتر، توصیف شده است. بر اساس اصل کمترین کوشش، شرایط لازم برای غلبة خواندن بر رقبای خود تشریح شده است و بر اساس دسترس پذیری مواردی که میتواند خواندن را به عنوان عملی معقول همراه با کمترین کوشش برای رسیدن به هدف مشخص توجه کند، شرح داده شده است

امروزه با پیشرفت سریع در فناوری های سیار آموزش در هر زمان و مکانی صورت می گیرد. از ابزارهای آموزشی موجود در شبکه می توان به راحتی از دستگاه های دستی همچون لپ تاپ، PDA، و تلفن همراه برای ترویج کتاب خوانی استفاده کرد. با افزایش امکانات و رشد سریع فناوری، دانش آموزان در خارج از محیطِ کلاس با اجرای برنامه ها و تکالیف خود بیشتر سازمان دهی می شوند و همین امر موجب تقویت حافظة آن ها در محیط های آموزشی سیار می شود. از طرفی، تبادل اطلاعات بین دستگاه های سیار، به خصوص لپ تاپ ها و دستگاه های دستی، زمینه را برای برقراری ارتباط اینترنتِ بی سیم فراهم می کند. یادگیرندگان با استفاده از دستگاه های سیار یادگیری درس خود را مانند حضور در یک محیط واقعی کلاس فرامی گیرند و در واقع فرهنگ کتاب و کتاب خوانی نیز تقویت می شود. کامپیوترهای جیبی نه تنها ابزار مفیدی برای انجام تکالیف دانش آموزان هستند، بلکه استفاده از آن ها بخشی از فعالیت های روزانة آن ها محسوب می شود. در این مقاله سعی بر آن داریم تا آثار دستگاه های سیار را در فناوری های آموزشی و ترویج فرهنگ کتاب خوانی بررسی کنیم.

در این نوشته، نویسنده یادآور می شود که یکی از دلایل پایین بودن عادت به کتاب خواندن و در نتیجه پایین بودن تیراژ کتاب در ایران و ضعف صنعت نشر یکی هم آن است که غالباً در نقدهای ادبی در کشور به اهمیتی که رمان های پرفروش، پاورقی ها و رمان های پلیسی در برانگیختنی نیاز به کتابخوانی ایفا می کنند، پی برده نشده و به این دست تولیدات نشر با تفرعن نگاه می شود.