علوم اطلاع رسانی

در این پژوهش کاربردی که با استفاده از تحلیل محتوا انجام شده است، کارایی دو رویکرد جستجوی موضوعی: زبان طبیعی و واژگان کنترل شده با استفاده از معیارهای ربط، دقت، بازیافت و ریزش کاذب، در دو پایگاه کتابشناختی پیوسته (کتابخانه کنگره واریک) مقایسه شده است. سی عنوانمربوط به موضوعات کتابخانه، کتابداری و اطلاع رسانی به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای هر عنوان راهبردهای جستجوی زبان طبیعی و کنترل شده به دست آمد. پس از انجام جستجوها و ارزیابی ربط پیشینه های حاصل، دقت، بازیافت و ریزش کاذب در دو رویکرد مذکور با هم مقایسه گردید. نتایج نشان میدهد بازیافت رویکرد جستجوی زبان طبیعی در هر دو پایگاه بیش از رویکرد موضوعی کنترل شده می باشد. دقت رویکرد زبان طبیعی در پایگاه اریک بیش از کنترل شده میباشد اما، در فهرست پیوسته کتابخانه کنگره تفاوتی معنادار مشاهده نشد. رویکرد زبان طبیعی در پایگاه اریک ریزش کاذب کمتری به همراه داشته است، در حالی که در فهرست کتابخانه کنگره تفاوت معنادار نیست. پیشنهاد تحقیق حاضر این است که برای کسب نتایج جامع در جستجوهای موضوعی در پایگاههای کتابشناختی پیوسته، ترکیبی از دو رویکرد زبان طبیعی و کنترل شده مورد استفاده قرار گیرد. برای انجام جستجوهایی که جامعیت نتایج حاصل از آنها اهمیت چندانی ندارد و هدف، به دست آوردن تعدادی پیشینه مربوط است، رویکرد زبان طبیعی مزیت بیشتری دارد.

۱۰۲۷.

نقش کتابدار مرجع در بهبود وضعیت تندرستی و بهداشتی اقشار مختلف جامعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: هادی شریف مقدم

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره نهم زمستان ۱۳۸۵ شماره ۴ (پیاپی ۳۶)

کلیدواژه‌ها: سلامتی اطلاعات بهداشتی کتابدار مرجع اطلاعات تندرستی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۷۳ تعداد دانلود : ۷۰۳

کتابداران مسئول گردآوری، سازماندهی و اشاعه اطلاعات میباشند. آنها وظیفه ارائه اطلاعات به افراد مختلف جامعه را بر عهده دارند، بنابراین باید ویژگیهای فرهنگی، اجتماعی، زبانشناسی، آموزشی و... اجتماعات و طبقات مختلف اجتماعی را بشناسند. کتابداران باید در آموزشهای عمومی جامعه نیز شرکت کنند. برای مثال، تهیه اطلاعات مربوط به تندرستی، سلامتی و بهداشت افراد جامعه، از جمله وظایف مهم کتابداران است. کتابداران با توجه به اینکه با مراجعهکنندگان و کاربران متفاوت در ارتباطند، میتوانند پیامها و اطلاعات تندرستی و بهداشتی را به اقشار مختلف جامعه منتقل کنند. چون بیشتر مردم در مورد خدمات بهداشتی و تندرستی رأساً تصمیم گیری میکنند، بهتر است کتابداران اطلاعات صحیح را با استفاده از روشهای مختلف در اختیار آنها قرار دهند. مراجعه به محل زندگی مردم و محل تشکیل اجتماعات مذهبی، ورزشی، سیاسی و... تأثیر زیادی در انتقال پیامهای تندرستی دارد. کمک گرفتن از رهبران مذهبی و مسئولان ورزشی، آموزشی و... در انتقال اطلاعات و آگاهی مردم تأثیر بسزایی دارد. پاسخ این سؤال که اطلاعات از چه نوع، کجا و در چه زمان باید ارائه شود تا بیشترین تأثیر را داشته باشد، در این مقاله همراه با جزئیات توضیح داده شده است.

۱۰۲۸.

وبلاگ ، ارمغان جدید اینترنت به کتابخانه ها

نویسنده: امیررضا اصنافی

منبع: کتاب سال شانزدهم بهار ۱۳۸۴ شماره ۱ (پیاپی ۶۱ )

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۳۵ تعداد دانلود : ۷۰۶

۱۰۲۹.

ضرورت های نوین بازنـگری در ذخیره و بازیابی اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا داورپناه

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هشتم پاییز ۱۳۸۴ شماره ۳ (پیاپی ۳۱)

کلیدواژه‌ها: منطق فازی ساختار دانش نظام طبقه بندی سنتی نظریه سنجش ناپذیری علم نظام فرامتن

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۱۴ تعداد دانلود : ۸۴۲

فرایند سازماندهی اطلاعات، در طول تاریخ از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و در هر زمان، بسته به نوع و ماهیت منابع اطلاعاتی و پارادایم ها و رویکردهای مسلط، رهیافت های متفاوتی برای سازماندهی اطلاعات مورد توجه قرار گرفته است. ولی امروزه همگام با توسعة جهان دانش، نیاز به بازنگری درنظام های سازماندهی این جهان، جدیترشده. در این مقاله ابتدا ویژگیهای نظام های طبقه بندی سنتی و سرعنوان های موضوعی بر شمرده شده است. سپس بر مبنای برخی افق های نوین ( مانند ساختار و نظام تبادل دانش، نظام فرامتن، منطق فازی، سنجش ناپذیری رده بندیها، و رابطة میان رشته ای)، ضرورت های تحول در نظام های سنتی طبقه بندی مورد تحلیل قرار گرفته است.

۱۰۳۰.

نیازهای اطلاعاتی کارشناسان بانک تجارت

نویسنده: علی خسروجردی

منبع: کتاب سال شانزدهم بهار ۱۳۸۴ شماره ۱ (پیاپی ۶۱ )

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی نیازهای اطلاعاتی و رفتار اطلاع یابی

تعداد بازدید : ۹۵۴ تعداد دانلود : ۵۶۷

۱۰۳۱.

جهانی شدن رسانه های جمعی

نویسنده: افشین رزاقی

منبع: روابط عمومی آذر و دی ۱۳۸۴ شماره ۳۸ و ۳۹

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۸۴ تعداد دانلود : ۱۰۸۳

۱۰۳۲.

تحول در کتابخانه های کشور های اروپای شمالی ( اسکاندیناوی )

نویسنده: مای جا برناردسان مترجم: فاطمه جبارزاده

منبع: پیام بهارستان دی ۱۳۸۴ شماره ۵۵

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۸۱ تعداد دانلود : ۱۰۰۳

۱۰۳۳.

تولید دانش بومی:کتاب درسی مواد و خدمات کتابخانه برای نوسوادان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدحسین دیانی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هشتم پاییز ۱۳۸۴ شماره ۳ (پیاپی ۳۱)

کلیدواژه‌ها: نوسوادان کتابخانه و نوسوادان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۰۵ تعداد دانلود : ۱۰۲۲

درس مواد و خدمات کتابخانه برای نوسوادان تنها درس از درس های دورة کارشناسی کتابداری است که کتابی مناسب و قابل کاربرد از زبان انگلیسی یا زبان دیگر، برای آن ترجمه نشده است. در طی سال هایی که این درس تدریس میشده است مباحث مربوط به آموزش بزرگسالان بخشی قابل توجه از کلاس را به خود اختصاص میداده است. مدرسان این درس، با آگاهی از کمبود مطالب در این حوزه هر یک به سهم خود در پی تولید مطالبی بوده اند که با فلسفة وجودی این درس سازگار باشد. در این مسیر شش کتاب توسط مدرسان متفاوت این درس نگاشته شده است. گرچه مشترکاتی در این کتاب ها وجود دارد، امّا هر یک، بخشی متمایز از دیگر کتاب ها را در خود جای داده است که متکی بر تحقیقات یا اندیشه های داخلی است. با گذشت زمان این امکان فراهم شده است که با بهره گیری از بخش های متمایز این کتاب ها، محتوایی قابل توجیه برای این درس در اختیار مدرسان این درس قرار گیرد، محتوایی که بیش از سایر کتاب های دروس کتابداری به دانش بومی متکی است.

۱۰۳۴.

نقش کتابخانه های آستان قدس رضوی در برآورده کردن نیازهای اطلاعاتی دانش آموزان و دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سعید سردارشیبانی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هشتم پاییز ۱۳۸۴ شماره ۳ (پیاپی ۳۱)

کلیدواژه‌ها: دانش آموز دانشجو نیاز اطلاعاتی کتابخانه های آستان قدس رضوی مجموعه کتابخانه ها

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۴۷ تعداد دانلود : ۶۷۱

در این پژوهش نیازهای اطلاعاتی دانش آموزان و دانشجویان، منابع اطلاعاتی مورد نیاز آن ها، دلایل مراجعة آن ها به کتابخانه های آستان قدس و همخوانی مجموعة کتابخانه ها با نیازهای آنان مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش به صورت پیمایشی و جامعة آماری مورد پژوهش، دانش آموزان و دانشجویان مراجعهکننده به کتابخانه های آستان قدس در شهر مشهد بوده است. یافته های پژوهش نشان میدهد که مجموعة کتابخانه ها نیازهای بیش از 80% از مراجعان دانش آموز و دانشجو را در حد متوسط و بیشتر برآورده میکنند. بین نیازهای اطلاعاتی دانش آموزان و دانشجویان تفاوت معناداری وجود ندارد. مجموعة کتابخانه ها با نیازهای اطلاعاتی دانش آموزان در مقایسه با دانشجویان، همخوانی بیشتری دارد و مهم ترین دلیل مراجعة هر دو گروه به کتابخانه ها در دسترس نبودن کتابخانة مناسب در محل زندگی و تحصیل آن ها است.

۱۰۳۵.

میزان تاثیر به کارگیری بانک های اطلاعاتی کتابشناسی بر کارآیی و رضایت شغلی کتابداران کتابخانه ملی ایران

نویسنده: زهرا حداد

منبع: کتاب سال شانزدهم تابستان ۱۳۸۴ شماره ۲ (پیاپی ۶۲)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۰۴ تعداد دانلود : ۶۲۲

۱۰۳۶.

تأثیر فناوری های نوین اطلاعاتی بر کتابخانه ها و کتابداران

نویسنده: راضیه بقایی

منبع: پیام بهارستان خرداد ۱۳۸۴ شماره ۴۸

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۶۲ تعداد دانلود : ۱۰۸۶

۱۰۳۷.

کالیس : یادگیری جستجوی اطلاعات با رایانه

نویسنده: ورونیک هادنگ مترجم: عبدالحسین فرج پهلو

منبع: کتاب سال شانزدهم پاییز ۱۳۸۴ شماره ۳ (پیاپی ۶۳)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۱۶ تعداد دانلود : ۶۵۲

برنامه کالیس که توسط دانشگاه مجازی سوئیس ارائه شده است ، هدف تعلیم مفاهیم و مهارتهای لازم برای شناسایی منابع اطلاعاتی مرتبط و اجرای جستجوهای کارآمد به دانشجویان را دنبال میکند . دانشجویان یاد میگیرند که از منابع اطلاعاتی گردآوری شده توسط کتابخانه های دانشگاهی به طور نظام مند و کارآمد استفاده کنند و همه منابع چاپی و الکترونیکی مشمول این طرح میشوند . در این برنامه یادگیری وجه اصلی ست که در سه بخش : دانش رسمی در خصوص منابع ، ابزار و فنون جستجوی اطلاعات ؛ دانش عملی راهبردهای بازیابی اطلاعات ؛ و طرز استفاده از اطلاعات بازیابی شده و نحوه استناد به آنها ، سازمان یافته است...

۱۰۳۸.

روش های جاری در انتشار و تحویل اطلاعات الکترونیکی

نویسنده: سیریگنیدی سوبا رائو مترجم: علی خاکپور

منبع: پیام بهارستان بهمن ۱۳۸۴ شماره ۵۶

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۷۳ تعداد دانلود : ۹۷۸

۱۰۳۹.

چگونه میتوان با سواد اطلاعاتی شد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم نظری

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هشتم تابستان ۱۳۸۴ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی خود راهبری استانداردهای سواد اطلاعاتی یادگیری تمام عمر فراگیری نحوه یادگیری توانایی حل مسئله مدلهای سواد اطلاعاتی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۹۴۱ تعداد دانلود : ۱۹۳۵

بقا در عصر اطلاعات نیازمند فراگیری توانمندیهایی است که افراد به کمک آن ها بتوانند نیاز خود را به اطلاعات تشخیص دهند و پس از جایابی و ارزیابی اطلاعات، از آن به شکل مؤثر استفاده کنند. در واقع افراد باید بتوانند با فراگیری نحوة یادگیری، به «فراگیرانی تمام عمر» تبدیل شوند و از این طریق با عصر پرشتاب اطلاعات همگام گردند. توانمندیهایی از این دست، سواد اطلاعاتی خوانده میشوند. با توجه به اهمیت و ضرورت فراگیری این توانمندیها برخی از سازمان ها و مراکز آموزشی در سراسر جهان برای اجرای آموزش این توانمندیها به ایجاد و توسعة استانداردها و مدل هایی مبادرت ورزیده اند. این مقاله پس از ارائة مقدمه ای دربارة ضرورت و اهمیت آموزش توانمندیهای سواد اطلاعاتی، به ارائة پاره ای از مدل ها و استانداردهای متداول، و توصیههای ارائهشده در این زمینه پرداخته است

۱۰۴۰.

مطالعه کتابسنجی کتابهای ترجمه شده در حوزه های علوم پایه، مهندسی، کشاورزی و پزشکی بین سالهای1379-1370(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی نقدی محمدرضا داورپناه

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هشتم زمستان ۱۳۸۴ شماره ۴ (پیاپی ۳۲)

کلیدواژه‌ها: ترجمه انتقال اطلاعات مترجم ترجمه های فارسی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۲۵ تعداد دانلود : ۱۰۳۸

با استفاده از روش کتابسنجی، وضعیت کلی کتابهای ترجمه شده بر اساس متغیرهایی نظیر: موضوع، زبان، نویسنده، کشوراصلی محل نشر، تجدید چاپ، نوع فعالیت ناشران، جنسیت و فعالیت مترجمان در زمینه های علوم پایه، مهندسی، کشاورزی، پزشکی بین سالهای 1379-1370 در سطح کشور به تصویر کشیده است. همچنین سمت و سوی دانش انتقال یافته، میزان حضور علمیکشورهای مختلف در ایران و رابطه زمینه های موضوعی کتابهای ترجمه شده با متغیرهایی نظیر زبان و کشور در حوزه های مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج نشان میدهدکه از کل 6677 عنوان کتاب مترجم در طول سالهای مورد بررسی در رده موضوعی علوم 2484 عنوان، پزشکی 2206 عنوان، مهندسی 1568 عنوان و کشاورزی 419 عنوان کتاب ترجمه شده است. بیشترین کتابهای ترجمه شده از زبان انگلیسی با فراوانی 2/87 درصد است. دو کشور انگلستان و آمریکا به میزان 91/79 درصد در عرصه کتابهای ترجمه شده حوزه های چهارگانه حضور داشته ا ند

درخت حوزه‌های تخصصی