فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۱٬۵۲۳ مورد.
حوزههای تخصصی:
هدف: چالش های موجود در سازماندهی منابع اطلاعات وبی و اینترنتی موجب شد تا دانشمندان علم اطلاعات و دانش شناسی، علوم رایانه و علوم شناختی درپی یافتن راه حلی برای رفع آنها باشند. فوکسونومی به عنوان یکی از راه حل های مهم برای ایجاد نظام بازیابی تعاملی و به ویژه در وب 2.0 ایجاد شده است. از آنجا که در بررسی هر پدیده ای حتی در دنیای مجازی توجه به فلسفه و چرایی ایجاد آن می تواند راه را برای توسعه و استفاده مؤثر از آن پدیده هموارتر سازد؛ لذا مقالة حاضر برآن است تا مبانی و ریشه های نظام رده بندی فوکسونومی را در رویکردهای فلسفی دیالکتیک و هرمنوتیک بررسی و درصورت امکان رابطه میان آنها کشف کند.
روش/ رویکرد پژوهش: روش کتابخانه ای.
یافته ها: باتوجه به اینکه دو رویکرد فلسفی دیالکتیک و هرمنوتیک درپی یافتن و استخراج مفاهیم از پدیده ها هستند، لذا نزدیک ترین و مهم ترین ریشه های فلسفی فوکسونومی به شمار می روند.
نتیجه گیری: از آنجا که هرمنوتیک بر تفسیر معنا از لفظ دلالت می کند و برداشت شخصی مفسّر را مبنای درک می داند شاید بتوان گفت که بیش از دیالکتیک با اصول اولیه فوکسونومی همخوانی دارد.
ساختارهای داده نمایه سازی و توالی های ژنوم و پروتئینی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
ساختار داده ابزاری برای ذخیره و بازیابی بوده و به طور کلی، روش منطقی و ریاضی یک سازماندهی خاص از داده ها نامیده می شود. کشف توالی های مختلف ژنوم و پروتئین در جانداران مختلف نیاز به نمایه سازی آن و نوع ساختار داده متناسب، در جهت بازیابی سریعتر را افزایش داده است. ساختارهای داده رشته ای در طول سال های اخیر پرکاربردترین ساختارهای داده نمایه سازی ژنوم بوده است. به لحاظ روش پژوهش این مقاله حاضر مروری بوده و با بررسی مقالات مختلف مرتبط، سه نوع ساختار داده نمایه سازی پایگاههای ژنوم از جمله رشته ای، درخت پسوندی، آرایه پسوندی و نمودار مارپیچ مستقیم کلمه را معرفی می نماید. نتایج پژوهش نشان می دهد که درخت پسوندی و نمودار مارپیچ مستقیم کلمه ساختارهایی با حجم بالا و آرایه پسوندی حجم کمتری را در حافظه اشغال می کنند. درخت پسوندی و نمودار مارپیچ مستقیم کلمه، نسبتا پویا بوده اما آرایه پسوندی ساختاری مرتب شده بوده و تغیر داده ها در این ساختار به سختی صورت می گیرد. آرایه پسوندی می تواند بر روی حافظه های جانبی ذخیره پیاده سازی شود با وجود اینکه بازیابی داده ها در آن به کندی صورت می گیرد. اما در مورد نمودار مارپیچ مستقیم کلمه امکان ذخیره سازی در حافظه جانبی امکان نداشته و درخت های پسوندی نیز ناکارآمد می باشد.
فهرست نویسی نشریات عربی در کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: تحلیل وضعیت فهرست نویسی نشریات عربی کتابخانة ملی جمهوری اسلامی ایران.
روش/ رویکرد پژوهش: تعداد 808 عنوان نشریة عربی موجود در کتابخانة ملی به روش پیمایشی- تطبیقی و با استفاده از سیاهة وارسی مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: بررسی عناصر کتابشناختی داده های فهرست نویسی نشان داد که عنوان کامل و شرح پدیدآور، محل، و تاریخ نشر از نظر قواعد انگلوامریکن در وضعیت مناسبی قرار دارد؛ اما وجه تسمیه، عنوان به زبان دیگر و سایر اطلاعات عنوان، نام ناشر، محل تولید، پیوست ها، و ناحیة یادداشت ها وضعیت استانداردی ندارند. همچنین رده بندی ها نشان از پراکندگی موضوعی نشریات عربی دارد؛ به طوری که تاریخ بیشترین و ادیان کمترین فراوانی را در میان رده های موضوعی نشریات عربی دارد.
نتیجه گیری: میزان استفاده از قواعد انگلوامریکن در فهرست نویسی نشریات عربی کتابخانة ملی ضعیف و نامناسب است.
تحلیل محتوای روزنامه های کثیرالانتشار در دوره های هشتم و نهم ریاست جمهوری اسلامی از نظر مطالب مرتبط با کتاب و کتاب خوانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی کتاب مطالعه و وضعیت مطالعه
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی انواع منابع اطلاعاتی روزنامه ها
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری تاب سنجی،علم سنجی
هدف: تحلیل محتوای روزنامه های کثیرالانتشار اطلاعات، ایران، و جمهوری اسلامی در دوره های هشتم و نهم ریاست جمهوری اسلامی ایران از نظر انتشار مطالب مرتبط با کتاب و کتاب خوانی است.
روش: پژوهش از نوع کاربردی است و با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شد. جامعة آماری، گزارش، معرفی، و نقدهای مرتبط با کتاب و کتاب خوانی در روزنامه های مورد نظر از خرداد 1380 تا مرداد 1388 (جمعاً 297 ماه و 8782 شماره) بود. ابزار مورد استفاده، کاربرگ و سیاهة وارسی بود و داده ها با استفاده از نرم افزار اکسل و SPSS تجزیه و تحلیل شد.
یافته ها: کل مطالب منتشرشده در روزنامه های مورد بررسی در دورة هشتم ریاست جمهوری کشور 70 مقاله، 2138 گزارش، 2553 معرفی کتاب، و 475 نقد بود. تعداد کل مطالب در دورة نهم 37 مقاله، 2164 گزارش، 2220 معرفی کتاب، و 253 نقد بود. فعالیت های فرهنگی مربوط به مقاله، گزارش، معرفی، و نقدهای مرتبط با کتاب و کتاب خوانی در دورة هشتم نسبت به دورة نهم افزایش بیشتری را نشان می دهد. روزنامة ایران با فعالیت فرهنگی 67/47 درصد در دورة هشتم نسبت به سایر روزنامه ها و نسبت به دورة نهم پیشی گرفته است.
نتیجه گیری: با توجه به اهمیت کتاب و کتاب خوانی در جامعه و رسالت روزنامه ها به عنوان یک رسانة عمومی و ملی، نتایج به دست آمده رضایت مند نیست، زیرا روزنامه های کثیرالانتشار باید نقش فعال و پررنگ تری نسبت به انتشار مطالب مرتبط با کتاب و کتاب خوانی داشته باشند.
طراحی و پیاده سازی هستی شناسی علوم پایه بر اساس مفاهیم و روابط موجود در اصطلاحنامه های مرتبط(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات سازماندهی اطلاعات
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت دانش
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی علوم کتابداری نمایه سازی و چکیده نویسی اصطلاح نامه ها و هستی شناسی ها
هستی شناسی، واژگان و مفاهیم مشترک مورد استفاده برای توصیف و ارائه یک حوزه از دانش را معین می کند و می تواند مبنایی برای سازماندهی و مدیریت دانش در یک حوزه خاص باشد. با این وجود ساخت هستی شناسی کاری دشوار و زمان بر است. به منظور تسهیل و سرعت بخشیدن به این امر، می وان منابع دیگر دانش نظیر اصطلاحنامه ها را مورد استفاده قرار داد. اصطلاحنامه به لحاظ دارا بودن اطلاعات معنایی و ساختار سلسله مراتبی مفاهیم و نیز نشان دادن روابط میان آنها منبع مناسبی برای ساخت هستی شناسی به حساب می آید. ما با هدف شکل گیری هستی شناسی در حوزه علوم پایه، اصطلاحنامه هایی که پیش از این در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران در حوزه های مختلف شیمی، فیزیک، زیست شناسی، زمین شناسی و ریاضی تدوین شده بود را مبنای ساخت هستی شناسی قرار دادیم. برای این منظور، ابتدا مغایرت ها و هم پوشانی های مفاهیم مشترک حوزه های مختلف علوم پایه در اصطلاحنامه های مختلف را برطرف ساختیم تا بتوان از آن ها در یک هستی شناسی واحد بهره برد. پس از آن کلیه اصطلاحنامه ها با یکدیگر تلفیق و اصطلاحنامه جامع تولید شد. سپس طراحی مفهومی هستی شناسی با استفاده از روش «مت آنتولوژی» بر اساس مفاهیم و روابط موجود در اصطلاحنامه ی جامع صورت گرفت. در نهایت هستی شناسی علوم پایه بر اساس طراحی صورت گرفته پیاده سازی شد تا به عنوان ابزاری استاندارد جهت ذخیره و بازیابی اطلاعات به کار گرفته شود.
تاثیر گردش شغلی بر بهره وری کارکنان (موردپژوهی: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: تعیین میزان تأثیر گردش شغلی بر بهره وری کارکنان از دیدگاه کتابداران سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی است.
روش/رویکرد پژوهش: پیمایشی تحلیلی است و با استفاده از ابزار پرسشنامه پژوهشگرساخته، نظر 196 نفر از کتابداران شاغل در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران درباره نقش گردش شغلی بر بهره وری، با توجه به چهار جنبه بهره وری (فردی، سازمانی و سیستمی، مدیریت، و روش های کار) سنجیده شده است.
یافته ها: گردش شغلی در ارتقای مهارت های کارکنان، اشتراک دانش، پویایی در کتابخانه، حمایت و کمک مدیران به کارکنان و تشویق آنها، تحمل مسائل و مشکلات، دستیابی به شیوه های نوین، افزایش تنوع در کار، و غلبه بر خستگی و کسالت تأثیر مثبتی دارد.
نتیجه گیری: گردش شغلی میزان بهره وری را افزایش می دهد و فرصتی برای بهبود عملکرد در سازمان است.
کاربرد شبکه معنایی در بازیابی شعر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
ایجاد ارتباط معنایی میان مفاهیم موجود در متون می تواند راه حلی در بازنمانی هرچه بیشتر و دقیق تر محتوای متون، در کنار شیوه های مرسوم نمایه سازی باشد. ترسیم شبکه های معنایی گامی در این راه است. این شبکه ها، نقش یک زبان صوری را برای بیان خصوصیات بازی می کنند و در بازیابی اطلاعات کاربرد دارند. این پژوهش تلاش کرده است تا با پرداختن به یک نمونه از ارزشمندترین آثار قدیمی ایران، غزل های حافظ، شبکه های معنایی تلمیحات در اشعار او را ترسیم نماید. روش پژوهش ترکیبی است: روش تحلیل محتوای کمّی برای تعیین فراونی مفاهیم اصلی و فرعی اشعار و تحلیل محتوای کیفی شامل استخراج معنای ابیات، دسته بندی مفاهیم و ایجاد رابطه میان آنها و ترسیم شبکه معنایی. عناصر مربوط به تلمیحات در سطح و لایه زیرین ابیات 250غزل حافظ در 6 شرح پراستناد، با در نظر گرفتن وجود اشتراک میان حداقل دو شرح از شش شرح، انتخاب شدند. یافته ها نشان می دهد، در ابیات جامعه پژوهش تعداد 221 تلمیح (نزدیک به 56درصد لفظی و بیش از 44درصد ضمنی) وجود دارد. قرآن و پیامبران، پربسامدترین مقوله و 3زیرمقوله ""حضرت آدم(ع)""، ""حضرت سلیمان(ع)"" و ""شاه شجاع"" پربسامدترین عناصر فرعی شعر حافظ در حوزه تلمیحات هستند. تسهیل بازیابی اشعار مهم ترین کاربرد این شبکه ها است. در واقع کاربر با جستجو در این شبکه ها، می تواند: الف)به ابیات حاوی موضوع مورد نیاز خود دست یابد؛ ب)جایگاه موضوع خود را در کل موضوعات مشاهده کند و ج) ارتباط موضوع را با موضوع های دیگر و در نتیجه با اشعار دیگر مشاهده کند.
راهکارهای افزایش اثر بخشی دروس سازماندهی مواد از دیدگاه دانشجویان کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی و کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزههای تخصصی:
مقدمه: مجموعه منابع کتابخانه باید براساس روش های متعارف و استانداردهای جهانی، فهرست نویسی و سازماندهی شود تا به نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان کتابخانه به شکل مطلوب پاسخ داده شده، و دستیابی سریع به منابع کتابخانه ای میسر شود. پژوهش حاضر با هدف شناسایی راهکارهای افزایش اثر بخشی دروس سازماندهی مواد از دیدگاه دانشجویان کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی و کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان انجام شد.
روش بررسی: روش پژوهش توصیفی- پیمایشی و نوع مطالعه کاربردی بوده است. جامعه آماری پژوهش، 154 نفر از دانشجویان نیم سال دوم تا هفتم کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی و کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان در سال تحصیلی 1390- 1391 خورشیدی است که 87 نفر به عنوان نمونه آماری متناسب با حجم انتخاب شدند. جهت نمونه گیری از روش طبقه ای تصادفی استفاده شد. برای نیل به اهداف تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. به منظور تعیین روایی ابزار، پرسشنامه مذکور بین 4 نفر از متخصصین این حوزه توزیع و روایی آن بررسی گردید. برای تعیین پایایایی پرسشنامه ازCrunch's alpha استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و در سطح آمار توصیفی از فراوانی، درصد، میانگین، و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمون های t تک نمونه ای (جهت بررسی معنادار بودن تفاوت بین میانگین نمونه ها) و t2 هتلینگ (جهت بررسی معنادار بودن اختلاف میانگین بین متغیرها) استفاده شد.
یافته ها: بر اساس t مشاهده شده (001/Sig= )، میزان کلیه مولفه ها بیش تر از سطح متوسط بود. ضمنا نتایج حاصله از t2 هتلینگ نشان داد که میزان تاثیر مولفه بهبود مهارت های حرفه ای و توانایی های تخصصی استادان (15/4) بیشتر از سایر مولفه ها و میزان تاثیر مولفه فراهم آوری امکانات و تسهیلات (79/3) کمتر از سایر مولفه ها بوده است.
نتیجه گیری: دروس سازماندهی مواد صرف تدریس در محیط های آموزشی، نمی توانند آنگونه که باید تاثیرگذار باشند. برای تاثیرگذاری مطلوب این دروس، لازم است عوامل گوناگون مانند بهبود مهارت های حرفه ای و توانایی های تخصصی استادان، محتوای دروس سازماندهی مواد با توجه به نیازها و علایق دانشجویان، و فراهم آوری امکانات و تسهیلات را در نظر گرفت.
آینده ی سرعنوان های موضوعی: پیش همارایی در مقابل پس همارایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف:هدف اصلی نوشته حاضر این است که مشخص کند آیا نظام پیش همارای سرعنوان های موضوعی و نمونه های شناخته شده ی آن یعنی سرعنوان های موضوعی کتابخانه کنگره (در سطح جهان) و سرعنوان های موضوعی فارسی (در ایران) باید در عصر انفجار اطلاعات حذف شوند و جایگزین هایی مناسب پیدا کنند یا با اصلاحاتی مناسب می توانند و ضرورت دارد که به حیات خود ادامه دهند.
روش: با مرور نوشتارهای مرتبط به روش مفهومی، یک پرسش کلیدی یعنی آینده ی سرعنوان های موضوعی در هزاره سوم مورد بررسی قرارگرفته شده است و راهکارهای مناسب برای تداوم حیات آن ارائه می شود.
یافته ها: سرعنوان های موضوعی به عنوان یک نظام پیش همارا به دلیل دارا بودن مزایایی مانند حفظ بافت، پیشنهاددهندگی، مرورپذیری و در نهایت تأمین دقت، نسبت به نظام های پس همارا برتری هایی دارد که با بهره گیری از آن ها می تواند، نقش مؤثری در بازیابی اطلاعات حتی در قرن بیست و یکم ایفا کند و به حیات خود ادامه دهد. البته، برای تحقق این هدف برطرف کردن نقاط ضعف سرعنوان های موضوعی مانند پیچیدگی زیاد دستورالعمل های موضوع سازی، صرف وقت و هزینه ی زیاد برای موضوع دهی و عدم درک آسان زنجیره های موضوعی ساخته شده توسط کاربر نهایی باید مورد توجه قرار گیرد. خودکارسازی بیشتر موضوع دهی با استفاده از فناوری های هوشمندتر، ساده تر کردن قواعد موضوع دهی، استفاده از موتورهای کاوش جدید با قابلیت های نمایش نوین مانند هستی شناسی و مصورسازی اطلاعات از جمله راهبردهایی است که می تواند تداوم حیات سرعنوان های موضوعی را تضمین کند.
تحلیل و مقایسه فهرست سرعنوان های موضوعی فارسی با فهرست سرعنوان های موضوعی کنگره از منظر ویژگی های ساختار زبانی و شبکه معنایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: فهرست سرعنوان های موضوعی فارسی به منزله ابزاری استاندارد و ملی جهت بازنمایی موضوعی کتاب های فارسی از سوی کتابخانه ملی ایران و سایر کتابخانه ها در ایران مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از انجام این پژوهش، بازشناسی عمیق ویژگی های سرعنوان های موضوعی فارسی در دو حیطه ساختار زبانی و شبکه معنایی است.
روش: پژوهش از نوع کاربردی است و به روش تحلیل محتوا انجام پذیرفته است. دستور کار کدگذاری مطابق با پرسش های پژوهش، چارچوب تعریف شده، مبانی نظری به ویژه در حوزه زبان و بازنگری متخصصان آن حوزه تدوین شد. فهرست سرعنوان های موضوعی فارسی ویرایش سوم و دو پیوست آن (11233 رکورد) و سرعنوان های موضوعی مشترک در فهرست کنگره و فارسی (9519 رکورد) به منزله جامعه آماری قرار گرفت. بخشی از داده ها از سطح جامعه آماری و بخشی دیگر از طریق نمونه تصادفی گردآوری شد.
یافته ها: طبق یافته ها از نظر ساختار زبانی، سرعنوان های موضوعی فارسی با 17/86 درصد از زبان طبیعی پیروی کرده اند و 87/79 درصد از سرعنوان ها پیش همارای طبیعی هستند. از نظر دستوری شکل غالب سرعنوان ها به صورت اسم (1/96 درصد) و گروه اسمی (87 درصد) است. تفاوت معناداری میان دو فهرست از نظر طبیعی یا مصنوعی بودن زبان، وجود یادداشت دامنه و وجود شماره رده برقرار است. از نظر شبکه معنایی، تفاوتی اساسی و معنادار میان دو فهرست سرعنوانی موضوعی فارسی و کنگره قابل مشاهده است. با توجه به ضعف و اشکال در شبکه روابط معنایی فهرست سرعنوان های موضوعی فارسی لازم است این فهرست در جهت اصلاح و غنی سازی شبکه معنایی میان سرعنوان ها مورد بازنگری قرار گیرد.
مطالعه کمی و کیفی مقالات فصلنامه تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی از سال 1391-1387(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مقالات 18 شماره از نشریه علمی پژوهشی تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی نوع پیمایشی توصیفی و و با رویکرد کتابسنجی است که در آن از روش تحلیل استنادی و تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش را 18 شماره «فصلنامه تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی» از ابتدای پاییز 1387 تا پایان زمستان 1391 تشکیل می دهد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان از پایین بودن میزان مشارکت زنان و نقش پر رنگ مردان در تهیه مقالات دارد. دانشگاه تهران بیشترین همکاری علمی را با فصلنامه داشته است. از نظر حوزه تخصصی نویسندگان، میزان همکاری متخصصان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی و همچنین مدیریت، با فصلنامه تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی بیش از متخصصان حوزه های دیگر بوده است. میانگین تعداد مقالات منتشر شده در هر شماره از فصلنامه 7/7 بوده است. در رابطه با مدت زمان پذیرش مقالات، بیشترین تعداد مقالات در فاصله زمانی 3 2 ماه توسط فصلنامه پذیرفته شده اند. بیشترین مقالات فصلنامه مقالات پژوهشی بوده است. استناد به منابع لاتین و مقالات بیش از سایر انواع منابع ارزیابی شده است. اصالت/ ارزش: نتایج حاصل از مطالعات استنادی و ارزیابی مؤلفه های مورد نظر در مطالعات کتابسنجی می تواند برای طیفی از مخاطبان مجلات از جمله خوانندگان، نویسندگان، مسئولان بخش نشریات کتابخانه ها و دست اندرکاران تهیه فصلنامه حائز اهمیت باشد، زیرا این نوع مطالعات می تواند تصویر روشن تری از وضعیت نشریه مورد نظر نشان دهند.
بررسی زیرساخت ها و مهارت های کتابداران دانشگاه فردوسی مشهد برای راه اندازی و توسعه خدمات مرجع الکترونیکی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی کتابخانه ها کتابداران و کارمندان کتابخانه
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی کتابخانه ها خودکارسازی کتابخانه ها
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی علوم کتابداری خدمات مرجع در کتابخانه ها
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی کتابخانه های الکترونیکی کتابخانه های دیجیتالی تبادل اطلاعات در کتابخانه های دیجیتالی
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر شناخت توانایی های کتابداران و زیرساخت های فناوری مورد نیاز برای ارائه خدمات مرجع الکترونیکی در دانشگاه فردوسی مشهد و پی بردن به کاستی های مربوطه برای راه اندازی این خدمات می باشد. روش و ابزار پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی انجام شد. برای این بررسی، از نظرسنجی، مصاحبه و مشاهده استفاده شد. ابزارهای محقق ساخته پژوهش شامل پرسشنامه، مصاحبه ساختاریافته و سیاهه وارسی، بر پایه رهنمودهای ارائه شده توسط انجمن های روسا، ایفلا و همچنین سایر متون مرتبط از جمله پرسشنامه خلاقیت تورنس طراحی شدند. جامعه پژوهش: جامعه پژوهش را کلیه کتابداران شاغل در بخش هایی مانند مرجع، پایان نامه و اطلاع رسانی مرکز اطلاع رسانی و کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی و کتابخانه های دانشکده ای (32 نفر) که در زمان انجام پژوهش به ارائه خدمات به کاربران مشغول بودند و همچنین یکی از مسئولان آن مرکز تشکیل داد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد در حالی که تمامی کتابداران دانشگاه فردوسی مشهد ارائه خدمات مرجع الکترونیکی به کاربران را ضروری می دانند، ولی در حد مطلوبی از این روش ها برای ارائه خدمات استفاده نکرده اند. در این میان، از پست الکترونیکی به بیشترین میزان و چت به کمترین میزان استفاده شده است. در زمینه مهار ت های مورد سنجش، تنها 28% کتابداران معتقدند دارای مهارت های فناوری و نزدیک به 50% بر این باورند که مهارت های جستجو و اطلاع یابی مناسبی در زمینه ارائه خدمات مرجع الکترونیکی دارند. از نظر مهارت های فردی (یعنی خلاقیت، خطرپذیری و ...) بیش از 60% کتابداران خود را دارای مهارت های مناسب دانستند. آموزش ضمن خدمت، برنامه ریزی و نظارت و هدایت کتابداران در استفاده از آموخته ها و امکانات فناوری در ارائه خدمات مرجع از جمله پیشنهادهای پژوهش است.
بررسی کیفیت خدمات کتابخانه های عمومی شهرداری تهران بر اساس الگوی سروکوآل (SERVQUAL)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت خدمات مورد ارائه در کتابخانه های عمومی شهرداری تهران انجام گرفته است. روش: پژوهش حاضر با روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای است که بر اساس پرسشنامه سروکوال بومی سازی شده است. برای نمونه گیری از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد و پرسشنامه در میان 300 نفر از اعضای فعال کتابخانه های شهرداری تهران (8 کتابخانه) توزیع گردید. در این پژوهش سطح خدمات دریافتی، و سطح انتظارات کاربران از خدمات و شکاف میان آن ها در ابعاد تسهیلات فیزیکی، مجموعه، کارکنان، کارها و فرایندهای فنی و در نهایت خدمات کتابخانه ها مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که تمامی ابعاد مورد بررسی در کتابخانه های عمومی شهرداری تهران در وضعیت خوب (نمره بین 3 تا 4) قرار دارند و در تمامی مؤلفه ها انتظارات کاربران در سطح عالی (نمره ای بالاتر از 4) قرار دارد. از میان ابعاد مورد بررسی، بُعد تسهیلات فیزیکی با سطح انتظار 67/4 و سطح مشاهده شده 50/3 با شکاف 18/1 ضعیف ترین بُعد از دیدگاه کاربران ارزیابی شد و بُعد کارکنان با سطح انتظار کاربران 18/4 و سطح مشاهدات 59/3 با شکاف 60/0 مطلوب ترین خدمات را نشان داد. شکاف کلی یافته های حاصل از این پژوهش 86/0 به دست آمد که نشانگر سطح بالای انتظارات از کتابخانه ها و عدم پاسخ گویی مناسب کتابخانه های شهرداری به این انتظارات است. اصالت/ارزش: نتایج این پژوهش می تواند در راستای شناخت انتظارات اعضا و سعی در پوشش دادنِ آن ها یاریگر است.
مطالعه عوامل موثر مقاومت در برابر تغییر در کتابخانه های عمومی آذربایجان غربی
حوزههای تخصصی:
هدف: این مطالعه با هدف تعیین عوامل مؤثر بر مقاومت در برابر تغییر در کتابخانه های عمومی آذربایجان غربی انجام شده است. روش: روش پژوهش پیمایشی- تحلیلی است و با نمونه گیری تصادفی ساده 105 نفر از جامعه 140 نفری به عنوان نمونه انتخاب گردید. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شد و داده ها با استفاده از محاسبات آماری از قبیل میانگین، انحراف معیار، و همبستگی پیرسون مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در این پژوهش عواملی همچون عدم آگاهی کارکنان از علت تغییر، نگرانی از نتیجه تغییر، نگرانی از به خطر افتادن هویت سازمانی، نگرانی از به خطر افتادن هویت فردی، ترس از به خطر افتادن امنیت شغلی، و امید به شکست تغییر و بازگشت به شرایط قبلی به عنوان عوامل مقاومت در برابر تغییر بررسی شدند. نتایج نشان داد که بین 6 عامل فوق و مقاومت کارکنان رابطه معنی داری وجود دارد. در این بین از دید کارکنان عامل امید به شکست تغییر و بازگشت به شرایط قبلی مهم ترین عامل شناسایی شد. اصالت/ارزش: همان گونه که تغییر سازمانی از مؤلفه های پویایی بوده و هماهنگ با نیروهای تغییرآفرین بیرونی است، مقاومت در برابر تغییر نیز پدیده ای هماهنگ با نیروهای درونی سازمان است. شناسایی عوامل مؤثر بر مقاومت سبب افزایش ضریب موفقیت تغییر و کاهش آسیب های ناشی از آن خواهد شد. بررسی این پدیده در بستر کتابخانه های عمومی ایران نخستین بار در این مقاله انجام شده است.
بررسی نقش مؤلفه های فرهنگ سازمانی (امنیت شغلی، رضایت شغلی و عدالت سازمانی) بر بیگانگی از کار، مطالعه ی موردی:کتابداران کتابخانه های عمومی خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی نقش مؤلفه های فرهنگ سازمانی (امنیت شغلی، رضایت شغلی و عدالت سازمانی) بر بیگانگی از کار میباشد. روش: این پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه مورد مطالعه کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی استان خوزستان است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است که پس از بررسی اعتبار و پایایی آن مورد استفاده قرار گرفت. داده ها با استفاده از نسخه 16 نرمافزار spssمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای آزمون فرضیه ها نیز از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره استفاده گردید. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که بین رضایت شغلی، امنیت شغلی و عدالت سازمانی (به عنوان متغیرهای مستقل) با بیگانگی از کار (به عنوان متغیر وابسته) رابطه معنی دار وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره نیز حاکی از آن است که متغیرهای مستقل پژوهش قادر به پیشبینی 46/0 از واریانس بیگانگی از کار هستند. اصالت/ارزش: پژوهش های اندکی از زاویه جامعه شناختی به کتابداران کتابخانه های عمومی خوزستان توجه کرده که این پژوهش به این امر پرداخته است.
مهمترین معیارهای یک فرمت مارک از دید صاحب نظران مارک در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از این پژوهش تعیین معیارها و ویژگی های ضروری برای یک فرمت مارک با توجه به فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی نوین و نیازهای دنیای امروزی و تأکید بر ویژگی های خاص برای مارک ایران است. روش: در این پژوهش با استفاده از بررسی متون، مطالعه آخرین ویرایش های مارک 21 و یونی مارک و مدارک مربوط به آنها و نتایج حاصل از نظرات صاحب نظران ایرانی، سیاهه ای از 22 معیار تهیه و برای صاحب نظران متخصص مارک در ایران ارسال شد تا مهمترین این معیارها را شناسایی و معیارهای دیگری را به سیاهه بیافزایند. یافته ها: سیاهه ای حاوی 22 معیار برای ارزشیابی مارک ایران تهیه شد و یافته ها نشان داد که بالاترین امتیازها مربوط به معیارهای «توجه به نیازها و پیشرفت های روز دنیا» و «در نظر گرفتن قواعد فهرست نویسی به صورت بین المللی» با میانگین 55/4 است. اصالت/ارزش: تاکنون هیچ گونه سیاهه کاملی که نشان دهنده معیارها و ویژگی های ضروری برای مارک باشد تهیه نشده است. به علاوه سیاهه تهیه شده در این پژوهش دارای ویژگی های خاص برای مارک ایران می باشد.
علم در رسانه ها؛ بررسی فرایند برساخته شدن علم در چارچوبهای رسانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
رسانه ای شدن علم را می توان فرایند توجه فزاینده رسانه ها به علم از سویی و پیش بینی ملاک های رسانه ای در علم برای مشروعیت بخشی به علم با استفاده از ارتباط عمومی از سوی دیگر تعریف کرد. در این فرایند سه دسته کنشگر اصلی؛ یعنی نقش دارند و تعاملات بین این سه دسته در فرایند » عموم « و » روزنامه نگاران « ،» دانشمندان « رسانه ای شدن منجر به چارچوب بندی علم در رسانه ها می شود. در این مقاله با طرح سه ویژگیهای کنشگران اصلی ارتباطات علم و « ،» معنای رسانهای شدن علم « پرسش درباره چگونگی شکلگیری چارچوبهای رسانهای علم در جریان روابط « و » روابط میان آنها تلاش شده تا ضمن پاسخ به این پرسش ها، مدلی مفهومی برای تبیین ،» میان کنشگران چگونگی چارچوب بندی علم در رسانه ها ارائه شود
بررسی ارتباط میان قابلیت های منطقه ای و جغرافیای تولید علم در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی ارتباط میان قابلیت های منطقه ای و جغرافیای تولیدعلم درحوزه های موضوعی علوم دریایی واقیانوس شناسی، کشاورزی، پزشکی، نفت و پتروشیمی و انرژی درکشور ایران است. این پژوهش از نوع کتابسنجی و تحلیل موضوعی ساده بوده و درآن از روش تحلیل محتوای سطحی بهره گرفته شده است. داده ها شامل تمامی مقالات موجود در حوزه های موضوعی مذکور با همکاری حداقل یک نویسنده ایرانی که درخلال سالهای 2007-2011 درپایگاه اسکوپوس نمایه شده اند. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد، تمرکزمتخصصان، مراکزعلمی و تحقیقاتی و دانشگاه ها در استان تهران منجر به تجمع تولیدات علمی دراین استان شده است. این امر نشان دهنده وجود زیرساخت های لازم برای انجام تحقیقات علمی دراستان تهران و عدم توزیع این زیرساخت ها در سایر استان هایی است که قابلیت انجام تحقیقات علمی درحوزه های موضوعی مورد نظرراداشته اند. به همین دلیل بیشترین میزان همکاری علمی با استان تهران صورت گرفته و استان تهران به عنوان مهم ترین قطب علمی کشور شناخته شده است. تجمع تولیدات علمی در یک نقطه با ماهیت ثروت علمی و بحث تاثیرگذاری همگانی علم درتضاد بوده و مانع از نزدیکی جغرافیای تولید به جغرافیای بهره مندی درکشور پهناوری چون ایران شده است
نگرش مدیران کتابخانه های مرکزی دانشگاههای کشور در باره عوامل موثر بر اجرای نیازسنجی اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
""نیازسنجی اطلاعات"" در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی از کارآمدترین امور به منظور تحقق هدفها و ارائه خدمات مناسب به کاربران در جهت تامین رضایت آنها است. با توجه به آنکه، کمتر پژوهشی به بررسی چگونگی اجرای برنامه های نیازسنجی پرداخته است، در این پژوهش با روش پیماشی، به بررسی وضعیت این مسئله در کتابخانه های دانشگاهی کشور و شناسایی عوامل تسهیل کننده و بازدارنده آن، پرداخته است. جامعه آماری پژوهش متشکل از 190 نفر از مدیران و مسئولان کتابخانه های مرکزی 29 دانشگاه جامع پزشکی و غیر پزشکی است، که به صورت سرشماری مورد پیمایش قرار گرفتند. داده ها به وسیله پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد. یافته ها نشان داد که قریب 70% کتابخانه ها برنامه ای مدون برای نیازسنجی اطلاعاتی نداشتند. احساس مسئولیت حرفه ای کتابداران در شناسایی نیاز اطلاعاتی کاربران، احساس تعهد مدیران در برابر درک مشکلات کاربران و لزوم شناخت روزآمد از نیازهای اطلاعاتی کاربران از مهم ترین عوامل تسهیل و تسریع کننده، و در مقابل بدیهی انگاری نیاز اطلاعاتی کاربران، مقاومت در برابر تغییرات و عدم توجه به واقعیت و سیاست ها و برنامه های اجرایی از جمله مهم ترین عوامل بازدارنده نیازسنجی اطلاعات در جامعه پژوهش بوده است. نگرش پاسخگویان بر اساس نوع مدرک و عوامل جمعیت شناختی درباره عوامل تسهیل کننده معنی دار بود؛ اما درباره عوامل بازدارنده تفاوت معنی داری مشاهده نشد. بنابراین مدیران درباره عوامل بازدارنده نگاهی به نسبت یکسان داشته اند.
بررسی کیفیت خدمات کتابخانه های عمومی از طریق مدل تحلیل شکاف مبتنی بر دیدگاه کاربران: مطالعه موردی کتابخانه های عمومی مستقر در شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف این پژوهش ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه های عمومی مستقر در شهر تبریز از طریق مدل تحلیل شکاف مبتنی بر دیدگاه کاربران با استفاده از ابزار لایب کوال است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی تحلیلی انجام گرفته است. تعداد کتابخانه های عمومی مورد مطالعه در این پژوهش 19 کتابخانه است. در زمان انجام پژوهش، تعداد اعضای کتابخانه های عمومی مستقر در شهر تبریز 46 هزار نفر بود که با مد نظر قرار دادن ضریب خطای 5 درصد، 381 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد که با افزایش میزان دقت، 450 نفر از اعضای کتابخانه ها به صورت نمونه تصادفی برای پژوهش انتخاب گردید. پس از حذف پرسشنامه های ناقص، تعداد 414 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور انجام تحلیل های آماری از آزمون های U من ویتنی و کروسکال والیس استفاده شده است. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان می دهد که سطح خدمات دریافتی کاربران از کتابخانه ها در تمام موارد از سطح حداقل مورد انتظار آنها فراتر است؛ اما هنوز حداکثر سطح مطلوبیت مورد نظر کاربران را فراهم نکرده اند. همچنین بر اساس یافته های این پژوهش و امتیازات تعلق یافته از سوی کاربران، بخش منابع کتابخانه ها نسبت به سایر بخش ها ضعیف تر است. قویترین بخش کتابخانه ها مربوط به حوزه وجود کارکنانی با برخورد مؤدبانه می باشد. در این پژوهش فرض تفاوت معنی داری بین حداکثر و حداقل سطح انتظار کاربران از کتابخانه با سطح کیفی خدمات ارائه شده فعلی مورد تأیید قرار گرفت. اصالت/ارزش: نتایج حاصل از این پژوهش می تواند مدیران و مسئولان کتابخانه های عمومی این شهر را در ارتقای کیفیت خدمات یاری رساند. همچنین برای رفع شکاف بین حداکثر مطلوبیت کیفیت خدمات با سطح واقعی که در حال حاضر ارائه می شود میتوان با برنامه ریزی و آسیبشناسی دقیقتر- به تفکیک هر کتابخانه- اقدام نمود.