درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف این پژوهش بررسی نقش خلاقیت در نحوه اتخاذ راهبردهای مدیریت تعارض در میان کتابداران کتابخانه های عمومی است. روش: در پژوهش حاضر به روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 115 نفر به عنوان گروه نمونه از میان کتابداران کتابخانه های عمومی کشور انتخاب شده و پرسشنامه های موانع شخصی خلاقیت (فیفر) و مدیریت تعارض (پوتنام و ویلسون) را تکمیل کردند. داده ها به کمک آزمون t مستقل، آزمون معناداری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه (گام به گام) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که راهبردهای مدیریت تعارض با مؤلفه های خلاقیت رابطه معناداری دارند که در این میان مولفه های «نیاز به موفقیت» و «تفکر انتزاعی» می توانند اتخاذ راهبرد مدیریت تعارض را تبیین نمایند. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که اتخاذ راهبرد رقابت در کتابداران دارای تحصیلات کتابداری به طور معناداری بیش از فارغ التحصیلان سایر رشته هایی است که به حرفه کتابداری مشغولند. اصالت/ارزش: نتایج پژوهش حاضر بر اهمیت توجه بیشتر به توسعه خلاقیت کتابداران تاکید مینماید. خلاقیت علاوه بر آنکه تاثیر مستقیمی در کار کتابداران دارد، می تواند به طور غیرمستقیم نیز سبب تقویت سایر مهارت های رفتاری (نظیر مدیریت تعارض) شود.

هدف: پژوهش حاضر قصد دارد به طراحی مدل مدیریت تغییر در کتابخانه های دانشگاهی ایران بپردازد. روش: در این پژوهش از رویکرد کیفی و روش دلفی برای طراحی مدل مدیریت تغییر در کتابخانه های دانشگاهی ایران استفاده شد. روش دلفی طی سه دور به کار گرفته شد و در این روش 22 نفر از متخصصان در دور اول شرکت کردند. یافته ها: در نتیجه این پژوهش، مدل مدیریت تغییر در کتابخانه های دانشگاهی ایران به دست آمد. این مدل شامل پنج مرحله اصلی است که عبارت اند از: 1) مرور وضعیت کنونی، 2) تحلیل و شناخت کاربران، 3) برنامه ریزی، 4) اجرای تغییر، و 5) حفظ دستاوردهای تغییر. همچنین در هر مرحله اقداماتی لازم است انجام گیرد. اجرای آزمایشی مدل پیشنهادی پژوهش در کتابخانه های دانشگاه های مختلف، تهیه ابزار برای انجام اقدامات مدل، بررسی ترتیب و توالی انجام اقدامات، و تعیین زمان لازم برای انجام هر اقدام از جمله موضوعاتی است که می تواند در پژوهش های آینده مورد مطالعه قرار گیرد. آشنا ساختن مدیران کتابخانه های دانشگاهی و کتابداران با مفاهیم مدیریت تغییر و تشویق به استفاده از این رویکرد در کتابخانه های دانشگاهی، راهکاری است که می تواند به بهبود اجرای تغییرات در کتابخانه های دانشگاهی و کاستن از هزینه ها و دوباره کاریها منجر شود. اصالت/ارزش: امروزه «تغییر» در هر سازمان، پدیده ای اجتناب ناپذیر به شمار می آید. با توجه به نقش خطیر کتابخانه های دانشگاهی در امر آموزش و پژوهش، پویایی و تغییر در این کتابخانه ها مقوله مهمی به شمار می رود. کتابخانه های دانشگاهی ایران نیز به منظور پاسخگویی به عوامل درونی و بیرونی سازمان خود، از نیاز به تغییر مستثنی نیستند. «مدل تغییر»، مدیریت و پیاده سازی تغییر را تسهیل می کند.

هدف اصلی این پژوهش، بررسی ویژگیهای مجلات هسته لاتین در تولیدات علمی اعضای هیئت علمی رشته های وابسته به علوم انسانی، علوم تربیتی، علوم اجتماعی، و هنر دانشگاه تهران نمایه شده درنمایه نامه استنادی هنر و علوم انسانی و نمایه نامه استنادی علوم اجتماعی در «وب.آو.ساینس» از لحاظ حضور در «آی. اس. آی»و ضریب تاثیر گزارشهای استنادی مجلات (جی. سی. آر.) است. به این منظور تعداد 5434 استناد مربوط به194 عنوان مدرک علمی مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش به روش تحلیل استنادی انجام شده است. مجلات هسته نیز بر اساس قانون برادفورد معرفی شدند. یافته های پژوهش نشان داد میزان استناد به نشریات ادواری (44/59%) است، همچنین در بیش از 50 درصد رشته ها میزان استناد به نشریات ادواری بیش از سایر منابع اطلاعاتی است که این امر مؤید وجود تفاوت میان رشته ای است. همچنین از مقایسه سیاهه مجلات هسته با سیاهه مجلات رتبه بندی شده در «جی. سی. آر.» می توان چنین نتیجه گرفت که تا حدود زیادی میان این دوسیاهه مطابقت وجود دارد و میانگین ضریب تاثیر مجلات هسته به دست آمده بیشتر از میانگین ضریب تاثیر مجلات «جی. سی. آر.» در رشته های مربوطه است.

تحلیل استنادی به عنوان یکی از روش های کمی، بر پایه استناد های موجود در متون علمی قرار دارد، به طوری که با شمارش تعداد استناد-های به کار رفته در متون گوناگون همانند نشریه ها و پایان نامه ها به تحلیل و ارزیابی این متون می پردازد. مبحث تحلیل استنادی در دهه 60 در ایران آغاز شد و تا کنون پژوهش های زیادی با آن روش انجام شده است. در پژوهش حاضر تلاش شده است با دیدی تحلیلی و مروری به بررسی عمده ترین آثار فارسی موجود در این زمینه از جمله کتاب، مقاله، پایان نامه و همایش هایی که در ایران برگزار شده، که در پیش برد این حوزه مؤثر بوده اند، پرداخته شود. بر اساس نتایج این بررسی، پژوهش های زیادی در رابطه با تحلیل استنادی انجام شده، ولی سهم پایان-نامه ها بیش از دیگر پژوهش ها است. سیر مطالعاتی پایان نامه ها و مقاله ها نشان داد که زمینه پژوهشی آن ها مشابه بوده و بیش تر الگوبرداری از آثار پیشین است. به طور کلی تحلیل استنادی در ایران نیازمند دگرگونی است و پیشرفت آن دقت نظر بیش تری را از سوی مدرسان و پژوهش گران حوزه کتابداری و اطلاع رسانی می طلبد.

پژوهش حاضر به بررسی وضعیت موجود کتابخانه­های آموزشگاهی شهر زابل در سال تحصیلی 88-1387 می­پردازد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوة گردآوری داده ها، پیمایشی است. جامعة آماری آن، آموزشگاه­های سه مقطع ابتدایی، راهنمایی، متوسطه و پیش­دانشگاهی، شامل آموزشگاه­های دولتی، غیرانتفاعی، شاهد و ...، به تفکیک دخترانه و پسرانه است. مهم­ترین یافته­های پژوهش نشان می­دهد 84% آموزشگاه­های شهر زابل، دارای کتابخانه هستند. فضای کتابخانه­ها بسیار محدود بوده و 100%  آنها کمتر از 30 متر مربع مساحت دارند. اکثر آنها برای مطالعة دانش ­آموزان فضایی را در نظر نگرفته­اند. در کل، سهم هر دانش­آموز شهر زابل از فضای اختصاص یافته به کتابخانه­های آموزشگاهی 08/0 است. مجموعه کتابخانه­ها از نظر کمّی ضعیف هستند. 99% کتابخانه­های آموزشگاهی کتابدار ندارند. در کل 53% کتابخانه­های مورد مطالعه به صورت قفسه بسته و 47% آنها قفسه باز اداره می­ شوند. کتابخانه­های آموزشگاهی مورد بررسی از لحاظ فضا، تجهیزات فیزیکی، منابع کتابخانه­ای، بودجه، ارائه خدمات، نیروی انسانی متخصص، استفاده از فناوریهای جدید مانند رایانه، لوح­های فشرده آموزشی و ... با مشکل اساسی روبرو هستند. این کتابخانه­ها در تمام زمینه­ها درحد استانداردهای کتابخانه­های مدارس نیستند و به طور کلی می­توان گفت با چالشهای جدی مواجهند و توان پاسخگویی به نیازهای دانش­آموزان را ندارند

برای برنامه ریزی و تخصیص اعتبارات و منابع میان مناطق مختلف، شناسایی جایگاه منطقه در بخش مربوط و رتبه بندی سطوح برخورداری از مواهب توسعه، ضروری است. با توجه به اینکه از توسعة فرهنگی به عنوان زیربنای توسعه در سایر جنبه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ... یاد شده است و از طرفی توسعة کتابخانه ها و بویژه کتابخانه های عمومی، یکی از پیش نیازهای اساسی برنامه ریزی و توسعه فرهنگی جامعه مطرح است؛ در این مقاله سعی شده درجه توسعهیافتگی استانهای کشور از لحاظ دسترسی به شاخصهای بخش کتابخانه ای بررسی شود. برای انجام این کار، با انتخاب 12 شاخص کتابخانه ای، ابتدا با استفاده از روش تاکسونومی عددی وضعیت توسعهیافتگی استانهای کشور در این بخش شناسایی شد و استانهای کشور در 3 طبقه «توسعهیافته»، «نسبتاً توسعهیافته» و «توسعه نیافته» قرار گرفتند. در مرحله بعد، با استفاده از روشهای آنتروپی شانون و SAW ، استانهای کشور از لحاظ میزان برخورداری از این شاخصها رتبه بندی شدند. نتایج تحقیق نشان داد در زمینة شاخصهای کتابخانه ای، 27% از استانهای کشور توسعهیافته، 50% نسبتاً توسعهیافته و 23% توسعه نیافته تلقی میشوند. همچنین، نتایج رتبه بندی استانهای کشور نشان داد استانهای تهران، یزد و آذربایجان شرقی دارای بهترین وضعیت و استانهای کردستان، قم و سیستان و بلوچستان دارای بیشترین محرومیت در این بخش هستند

هدف: تعیین میزان رضایت شغلی مدیران در کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در مراکز استان ها می باشد. روش: روش پژوهش، پیمایشی و ابزار مورد استفاده، پرسشنامه محقق ساخته و جامعه آماری، همه مدیران کتابخانه های عمومی در مراکز استان ها به تعداد 189 نفر است. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، میانگین رضایت شغلی مدیران کتابخانه های عمومی 54/81 (حد مطلوب= 135) است. اما با توجه به اینکه متوسط میانگین رضایت شغلی در این پژوهش 81 میباشد، رضایت شغلی مدیران مورد مطالعه از حد متوسط اندکی بالاتر است. میانگین رضایت شغلی در ابعاد امکانات مادی و رفاهی شغل با میانگین 47/8 (متوسط میانگین=12)، خودشکوفایی با میانگین 80/14 (متوسط میانگین=18) و ماهیت شغلی با میانگین 94/20 (متوسط میانگین= 21) پایین تر از حد متوسط، و میانگین رضایت شغلی در ابعاد رفتار مدیران ارشد با میانگین 41/15 (متوسط میانگین=12)، روابط متقابل با میانگین 55/11 (متوسط میانگین=9) و ثبات شغلی با میانگین 44/9 (متوسط میانگین=9) بالاتر از حد متوسط است. فرضیه 1 مبنی بر این که رضایت شغلی مدیران از بُعد امکانات مادی و رفاهی شغل به نحو معنیداری کمتر از ابعاد دیگر است، تایید شد اما فرضیه 2 مبنی بر وجود تفاوت معنیدار بین میانگین رضایت شغلی کتابداران بر حسب رشته تحصیلی مورد تایید قرار نگرفت. اصالت/ارزش: این پژوهش برای آگاهی از رضایت شغلی مدیران در کتابخانه های عمومی است، همچنین مسائل اساسی را در رشته کتابداری و اطلاع رسانی مطرح می کند که نیاز به پژوهش های عمیق تر را می طلبد.

در این پژوهش با بهره گیری از روشهای علم سنجی، به مطالعه رشد و توسعه میزان تولید علم رشته دندانپزشکی در ایران طی سالهای 1358-1385 پرداخته شده است. 2726 مقاله تخصصی دندانپزشکی با توجه به سیاهه وارسی بررسی شدند و حوزه تخصصی آنها با استفاده از سرعنوانهای موضوعی پزشکی «مش» مشخص شد. نشریه دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با 804 مقاله، 07/35 درصد کل مقالات مجلات تخصصی فارسی دندانپزشکی را منتشر کرده و در صدر است. 2197 مقاله به صورت گروهی و 529 مقاله به صورت فردی نگاشته شده است. بیشترین تعداد مقالات مربوط به پروتزهای دندانی و کمترین تعداد مربوط به پاتولوژی دهان و دندان است. از سال 1379 میزان تولیدات علمی رشته دندانپزشکی سیر صعودی خود را آغاز کرده و در سال 1385 با تولید 360 مقاله علمی به بالاترین حد خود رسیده است. این مطالعه نشان دهنده سیر تکاملی و رشد چشمگیر تعداد مقالات دندانپزشکی منتشر شده در مجلات ایرانی است.

امروزه با ورود فناوری­های نوبن آموزشی و به ویژه دسترسی به اینترنت در بین جامعه فراگیر در مدارس، و تاثیرپذیری آنها از فرهنگهای جهانی و غیر بومی، موقعیتی به وجود آمده است که آموزش و پرورش ناگزیر است تا کارکردهای نوینی را متناسب با نیازهای زمان برای خود برگزیند.گزینش و دستیابی به کارکردهای نو مستلزم نگاهی نو به نظام آموزش و پرورش است آنچه تلقی از نظامهای نوین آموزشی را به عنوان فناوری مدرن آموزشی و نه به عنوان چالش در نظامی آموزشی به ما می­شناساند، تاثیرات این فناوریها در به کارگیری وسائل کمک آموزشی در کلاس درس برای قوت بخشیدن به یادگیری فراگیران است که در پژوهشهای بسیار به اثبات رسیده است. این مقاله با شرح رویکرد دانش­ آموز محوری به عنوان رویکردی نوین در نظام آموزشی، انتقال از آموزش سنتی به آموزش مدرن را مورد بررسی قرار داده و با اشاره به پژوهشهای انجام شده در این زمینه، موانع موجود در این امر را تشریح نموده است و خاطر نشان می­کند که تنها راه رسیدن به دانش­آموز محوری و استفاده از استعداد بالقوه دانش­آموزان در امر پژوهش، استفاده از فناوری­های نوین ارتباطی و اطلاعاتی در فرایندهای آموزشی است.

در سالهای اخیر، کتابخانه ها برای ایجاد کتابخانه دیجیتالی با چالشهای جدیدی روبه رو هستند. این چالشها در تمامی جنبه های کتابخانه های دیجیتالی از جمله حوزه نگرشی، ساخت مجموعه دیجیتالی، نیروی انسانی و حفاظت و نگهداری، به چشم میخورد. مدیران کتابخانه ها با توجه به دانش موجود و وضعیت سازمانی خود، با این چالشها مواجهند. این مقاله سعی دارد با استفاده از تجربیات سایر کتابخانه های پیشرو و نظریات محققان، به مسائل و چالشهای کتابخانه ها برای گذر از کتابخانه سنتی به سوی کتابخانه دیجیتالی از دیدگاه مدیریتی بپردازد. این چالشها در پنج مقوله شامل «نگرشی، نیروی انسانی، ساخت مجموعه دیجیتالی، تجهیزات و دستگاه های دیجیتال سازی، حفاظت و نگهداری» مورد توجه قرار گرفته و در نهایت راهکارهایی برای رفع آنها پیشنهاد شده است