فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۰۱ تا ۲۲۰ مورد از کل ۳۹۷ مورد.
حوزههای تخصصی:
در این مقاله ابتدا سطح دشواری متن و عوامل موثر بر آن از دیدگاه آموزش ترجمه مطرح می شود و پس از معرفی دو فرمول پربسامد برای تعیین شاخص دشواریهای متن، انتقادات وارد بر آنها برشمرده می شود. در ادامه ضمن معرفی مفهوم دشواری متن از دید ترجمه پژوهان، معیارهای متنیت و نیز طبقه بندی و تحلیل متن برای آموزش ترجمه به بحث گذاشته می شود. در پایان پنج عامل موثر در دشواری ترجمه متن مبدا به عنوان دشواریهای همگانی و جهانی از جمله فارسی ارایه می شود و در پایان رهیافت هایی برای انتخاب و طبقه بندی متون برای اهداف آموزشی، که سازگار با سطح توانش ترجمه ای دانشجویان باشد، ارایه می گردد.
مشکلات ترجمه
حوزههای تخصصی:
بررسی سببی های ساختواژی زبان روسی در گروه واژه های پایدار دارای حرف اضافه «от» و مشکلات مربوط به بیان آن ها برای فارسی زبانان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
سببی ها جزء جهانی های ذهن هستند و همواره در همه زبان ها خود را نمایان می سازند. با توجه به اصل نسبیت زبان، واقعیت های زبانی بر واقعیت های جهان خارج منطبق نیستند و این عدم تطابق هم در عرصه واژگان و هم در دستور زبان های مختلف خود را نشان می دهد. با توجه به تفاوت های ساختاری زبان های روسی و فارسی، امکانات زبانی برای بیان سببی ها در دو زبان متفاوت است. بدین علت تداخل زبان مادری می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در یادگیری و بروز خطا های زبانی مربوط به بیان سببی ها از طرف زبان آموزان باشد. با استناد به یافته های زبان شناسی مقابله ای می توان با مقایسه زبان ها خطا های محتمل را پیش بینی و برای ممانعت از وقوع آن ها برنامه های صحیح آموزشی را تدوین کرد. مقاله حاضر خطا های ایجاد شده مربوط به بیان سببی ها را در گروه واژه های پایدار با حرف اضافه «от» و دلایل ایجاد تداخل زبانی و خطا های ترجمه ای را مورد بررسی قرار می دهد.
بررسی نشانه ای- فرهنگی و تغییر ایدئولوژی در ترجمه (بر اساس تحلیل گفتمان انتقادی) مطالعة موردی: پیرمرد و دریا، اثر ارنست همینگوی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این مقاله به اهمیت تحلیل گفتمان انتقادی در ترجمه پرداخته شده است تا مشخص شود که این تحلیل چگونه می تواند انتقال ایدئولوژیک را در فرایند ترجمه منعکس کند. با تکیه بر دلایل احتمالی که در حین انتقال زبان منجر به تحریف در ترجمه می گردد، این مقاله بر آن است تا رابطة ساختارهای گفتمان مدار و کارکردهای اجتماعی را نشان دهد. در این باب، پس از تعریف مفاهیم کلیدی، برخی مزایای تحلیل گفتمان انتقادی نسبت به رویکردهای دیگر بر شمرده می شوند. از آنجایی که روابط قدرت و ایدئولوژی را می توان به عنوان مفاهیم مشترک در ترجمه و گفتمان انتقادی در نظر گرفت، به اجمال به توضیح آنها پرداخته خواهد شد. پس از معرفی برخی تحلیلگران انتقادی، جهت نشان دادن انتقال ایدئولوژیکی و فرهنگی در فرایند ترجمة ادبی «پیرمرد و دریا»، از نظریة فان دیک و هاکین کمک گرفته می شود. در نهایت، بر اساس چارچوب یادشده، مشخص می شود که به دلیل اشتراک مفاهیم یادشده در گفتمان انتقادی و ترجمه، تحلیل انتقادی گفتمان به تحلیلگر و مترجم در درک مشکلات فرهنگی و اجتماعی کمک می کند و برای تفسیر، توصیف و بررسی تغییرات فرهنگی و اجتماعی صورت گرفته در متن ضروری می باشد. این تحلیل در فرایند ترجمة نام برده، نگارندگان را به این نتیجه می رساند که مترجم با اقتباس شیوة بومی سازی، طبیعی سازی ایدئولوژیک، و ترجمة اصطلاحی، سعی بر انتقال ایدئولوژی و گفتمان غالب داشته است.
آمار و عینیت در متغیرهای ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقاله حاضر به بررسی کاربرد روشهای مختلف تجزیه و تحلیل های آماری در پژوهش های ترجمه می پردازد. سوال مد نظر این مقاله آن است که چگونه به کارگیری علم آمار پژوهشگر را در تعریف و اندازه گیری متغیرهای مختلف ترجمه به ویژه متغیرهای انتزاعی یاری می نماید. برای پاسخ به این سوال، ابتدا مفهوم انتزاعی (ذهنی) بودن و کاربردهای علم آمار در ترجمه همراه با مثال مورد بحث قرار گرفته، سپس فرایندهای آماری فرضیه آزمایی در پژوهش های ترجمه توضیح داده شده است، سرانجام، مفهوم احتمالات در مورد متغیرهای رایج در پژوهشهای ترجمه شرح داده شده است. نتایج این بررسی اهمیت و تطابق علم آمار با پژوهش های ترجمه را مورد تاکید قرار می دهد.
استفاده از فناوری جدید در ترجمه
حوزههای تخصصی:
توسعه سریع صنعت ترجمه در جهان امروز مبین نیاز روزافزون به ابزار ترجمه است. این مقاله می کوشد تا بررسی اجمالی در زمینه ابزارهای مختلف ترجمه داشته باشد. این ابزارها به عنوان کمکهای بسیار مفیدی برای مترجمان در کار ترجمه محسوب می شوند که از مهم ترین آنها می توان به حافظه های ترجمه، فرهنگهای یک زبانه و دو زبانه ماشین خوان و ترجمه ماشینی اشاره نمود. استفاده از فناوریهای جدید در امر ترجمه نه تنها به کار مترجم سرعت بخشیده بلکه ثبات و کارآیی ترجمه را نیز افزایش می دهد.
عوامل تاثیر گذار بر ترجمه چند رسانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
"علی رغم اینکه ""تغییر صورت"" به عنوان یکی از جهانیهای ترجمه پذیرفته شده است، تقسیم بندی به دو نوع ""وفادار"" و ""مقبول"" سالهاست که موضوع اصلی بسیاری از مطالعات در زمینه ترجمه شناسی بوده است. اکثر این تحقیقات توسط محققان در زمینه ترجمه بین زبانی صورت گرفته است. فناوری نوین، رسانه های جدید و به تبع آن شکل جدیدی از ترجمه یعنی ترجمه چند رسانه ای را معرفی کرده است. این تحقیق بر آن است که به پرسشهای زیر پاسخ دهد:
آیا هنگام ترجمه یک متن از یک رسانه به رسانه دیگر، تغییراتی (چرخشهایی) در محصول ترجمه صورت می گیرد؟ و اگر صورت می گیرد چه عواملی در بروز این تغییرات (چرخشها) موثرند؟
این تحقیق ثابت کرده است که در ترجمه چند رسانه ای تغییرات (چرخشهایی) روی می دهند که اکثرا به صورت ""افزایش""، ""کاهش"" و یا ""تبدیل"" بروز می کنند. این تغییرات (چرخشها) را می توان به دو گروه ""خرد متنی"" و ""کلان متنی"" تقسیم کرد.
این تغییرات (چرخشها) تحت تاثیر ""ماهیت رسانه""، ""توقعات و فرهنگ مخاطب"" و ""هدف ترجمه"" صورت می گیرند. به نظر می رسد که بروز تغییرات (چرخشها) در ترجمه چند رسانه ای تاثیری در کاهش وفاداری ترجمه به متن اصلی (مبدا) ندارد.
"
تلقی قدما از ترجمه ادبی
منبع:
زبان و ادب ۱۳۷۹ شماره ۱۱
حوزههای تخصصی:
ترجمه در نخستین سده های اسلامی و نقد و بررسی آن به قلم یکی از دانشمندان آن روز گار (جاحظ)
منبع:
زبان و ادب ۱۳۷۵ شماره ۱
حوزههای تخصصی:
متون دورگه، منابع و ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
از زمانهای بسیار دور، جنگ و تلاش برای استیلا بر یک ملت، استعمار، و در دوره های اخیر توسعه های فناوری و جهانی سازی باعث شده اند تا افراد به صورت گسترده با همدیگر ارتباط برقرار کنند. این پدیده ها، به خصوص پدیده های اخیر با شدت بیشتر، همه سطوح زندگی مردم را تحت تاثیر خود قرار داده اند. در این میان، ارتباط در سطح زبانی در این مقاله بررسی می شود. توجه اصلی در این مقاله بر «متون دورگه» قرار دارد که از منظر مطالعات ترجمه بررسی می شود. ابتدا اصطلاح «متون دورگه» تعریف و جایگاه آن در حوزه مطالعات ترجمه مشخص می شود. سپس عوامل گوناگون موثر در به وجود آمدن چنین متونی، که دورگه سازی نام دارد، بررسی می شود. در انتها، در مورد رابطه بین ترجمه و متون دورگه بحث می شود. نویسنده در این مقاله اشاره می کند که ترجمه، بسته به رهیافت مترجم، درهر دو فرایند دورگه سازی و سره گرایی چنین متوفی تاثیرگذار است.
تأملی در ترجمة فیلم با تکیه بر چگونگی انتقال فیلم از زبان آلمانی به فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
محصولات فرهنگی بیگانه نظیر فیلم و سریال، بخش قابل توجهی از فرآورده های سمعی و بصری موجود را تشکیل می دهد جاذبه این محصولات و بالطبع استقبال مخاطبان، اهمیت آن ها را در همکاری های فرهنگی آشکار می سازد. در این میان عدم تسلط عموم مخاطبان فرهنگ مقصد به زبان بیگانه از یک سو و لزوم نظارت بر مسائل اخلاقی، مذهبی و سیاسی که از طریق رسانه فیلم و تلویزیون انتقال یافته و کلیت فرهنگی جامعه را می سازند از سوی دیگر، وجود شاخه ای از علم ترجمه به نام ترجمه فیلم را ایجاب می کند. مقاله پیش رو ضمن پرداخت سطحی و مختصر به برخی مباحث نظری در این زمینه، کلیاتی را در زمینه عناصر فرهنگی فیلم شامل لهجه ها، گویش، اسامی و نام های مذهبی، اسامی اشخاص، وام واژه ها و ترجمه طنز بیان می کند.
پیشینه ترجمه در فرهنگ ایران و زبان فارسی
حوزههای تخصصی:
"هنر ترجمه در طول زندگانی فکری، فرهنگی، اجتماعی ... انسان، پیوسته با زبان آدمی همراه و همگام بوده و چشم به پویش و افت و خیزهای آن داشته و خود را با زبان، همسو و هماهنگ ساخته است.
سیر زبان ترجمه پدیده ای اجتناب ناپذیر بوده و از سپیده دم کار ترجمه تا به امروز، با توانایی و استواری تمام، به زندگانی خود ادامه داده است و نیز ادامه خواهد داد. هر چند با پیشرفتهای شگرفی که در دانشهای آدمی و ابزارهای کاربری دانشها پیش می آید، بی گمان شیوه یا شیوه های ترجمه نیز دگرگون خواهد شد، هیچ گاه جامعه انسانی از این هنر کهن و دیرپای خویش، بی نیاز نخواهد گشت.
پیداست که همین روند ترجمه، در گسترده زبان فارسی نیز که یکی از زبانهای شیرین__ به گفته غیر فارسی زبانان__ نیرومند و جاافتاده روی زمین است، در کار بوده و نیز تا زندگی مردم بر جای است، در کار خواهد بود."
چند نکته در کار ترجمه
حوزههای تخصصی:
رویکردی زبانشناختی به ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
زبانشناسی که معمولاً به عنوان علم زبان تعریف می شود ، به خاطر مختص بودن زبان به نوع انسان ، با بسیاری از حوزه های دیگر مطالعات و علوم انسانی ارتباط نزدیکی دارد. مطالعات ترجمه را با توجه به ماهیت مسایل مورد بحث در آن می توان نزدیکترین حوزه به زبانشناسی یا مطالعة علمی زبان دانست . مشترکات زبان و ترجمه آن قدر زیاد و پیوندشان چنان محکم است که در موارد زیادی نمی توان آنها را بی نیاز از هم دانست .
ارتباط بین زبان و ترجمه حقیقی انکار ناپذیر است . آنچه در این مقاله مورد بحث و بررسی قرار گرفته نحوة این ارتباط است . برخی از صاحبنظران بر این عقیده اند که هر ترجمه ای بطور ضمنی مبتنی بر نظریه ای از زبان است و لذا ترجمه در واقع تمرینی در زبانشناسی کاربردی است . اما برخی دیگر عقیده دارند هر نظریه ای از زبان مبنی بر نظریه ای از ترجمه است . نظریة سومی هم مطرح است و آن اینکه خود زبان در اصل ترجمه ای از تصورات و مفاهیم ذهنی انسان است و بنابراین انسان در زندگی روزمرة خود بطور همزمان با هر دو مقولة زبان و ترجمه سروکار دارد.
نگاهی به فرایند بر گردان شعر
حوزههای تخصصی:
هدف از نگارش مختصر حاضر، اشاره به فرایند برگردان آن گونه از زبان ادبی است که تحت عنوان "شعر" طبقه بندی می شود. برای دستیابی به این هدف ابتدا به چگونگی آفرینش "شعر" توجه خواهد شد و شیوه برجسته سازی زبان خودکار برای رسیدن به این گونه ادبی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. سپس سعی بر آن خواهد بود تا به توصیف روشهایی پرداخته شود که مترجمان در برگردان "شعر" پیش رو دارند و برای دست یازیدن به این مهم به کار می گیرند. بر این اساس، ابتدا به چگونگی آفرینش شعر در زبان مبدا اشاره خواهد شد. در بخش بعد، فرایند ترجمه آن گونه که در این مختصر مورد نظر است معرفی خواهد گردید تا از این طریق معلوم گردد که انتخاب های مترجم به هنگام برگردان شعر چگونه صورت می پذیرد و فرایند برگردان شعر از چه نوع عملکردی برخوردار است.
ترجمه، تعبیر یا انشا: هنر «ترنزیشن»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
«ترنزیشن» اصطلاح جدیدی است که محقق آن را از ادغام معادل انگلیسی واژه های ترجمه، تعبیر و انشا، جهت نمایان کردن فرآیند ترجمه ای دانشجویان رشته زبان انگلیسی (غیرمترجمی) ابداع کرده است. این فرآیند بیشتر خصیصه دانشجویان با توانایی پایین زبانی است که در آن متن ترجمه شده، مبتنی بر کلمات کلیدی متن مبدا بوده ولی از نظر محتوایی با آن فاصله بسیاری دارد. متن ترجمه شده (در صورت عدم مقایسه آن با متن مبدا) کاملا معنی دار و قابل قبول است و شبیه داستانی است که مترجم با بهره گیری از تعدادی از کلمات متن مبدا به هم می بافد. مقاله حاضر، گزارش تحقیقی را در این زمینه، با 62 دانشجوی ایرانی دبیری زبان انگلیسی که واحد ترجمه پیشرفته را می گذراندند، ارایه نموده، و دلایل این فرآیند راهکارهای پیشگیری از آن و نیز پیامدهای حاصل را بررسی می کند.
تأثیر منفی زبان انگلیسی بر زبان فارسی از طریق ترجمه های غلط و متون مطبوعاتی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
زبان انگلیسى و ترجمه از این زبان، به عنوان جزء لاینفک جامعهء ایران و زبان فارسى درآمده است. کثرت و گستردگى ترجمه سبب شده تا زبان فارسى آماج آسیب ها و صدمات متعدد و گوناگونى گردد. مقالهء حاضر به دو موضوع توجه دارد: یکى آن که آسیب شناسى زبان فارسى باید از حد واژگان که معمولآ بحث رایج محافل است، فراتر رفته و واحدهاى مهم تر و بزرگ ترى همچون عبارات و جملات نیز مد نظر قرار گیرد. مسئلهء دیگر آن که تعامل با زبان انگلیسى، لزوما موجب تخریب زبان فارسى نخواهد شد، بلکه اگر از ویژگى هاى زیبایى شناختى زبان انگلیسى توسط مترجمان زبردست بهره برده شود، مى تواند حتى در غنابخشى به زبان فارسى مفید واقع شود و این همان چیزى است که ادیبان و شعراى ما با زبان عربى انجام داده اند. در هر یک از این زمینه ها مثال هایى از مطبوعات رایج کشور ارانه شده است.
وضعیت کنونی آموزش ترجمه در ایران
حوزههای تخصصی:
"بررسی و توصیف وضعیت کنونی آموزش ترجمه می تواند وزن و سمت و سوی هر رشته و همچنین کاستیها و کمبودهای موجود در راه رسیدن به اهداف را روشن کند. با مروری بر کلیات و آمار و ارقام دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد چند مساله به وضوح نمایان می شود. نکته اول نفوذ زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی و همچنین زبان عربی به عنوان زبان دوم در ایران است. مساله دیگر پراکندگی درسها و تداخل اهداف سایر رشته ها در رشته مترجمی است. ظاهرا واژه «مترجمی» به مفهوم «تربیت مترجم» است. ولی با نگاهی به رشته مترجمی در دوره کارشناسی ارشد متوجه می شویم که این رشته در واقع همان «مطالعات ترجمه» است و به نظر تمام دانشجویان کارشناسی ارشد، اطلاق عنوان رشته «مترجمی» به این رشته فریب دهنده است.
در این بررسی توصیفی این نتیجه حاصل می شود که رشته «دبیری» دیر یا زود به علت اشباع بازار کار، رو به تعطیلی می رود و رشته های «تربیت مترجم» و «مترجمی»، به خاطر کاربردی بودن آنها و نیاز جامعه، محبوبیت بسیاری یافته است و رو به شکوفایی می رود. این بررسی همچنین نیاز فراوان دانشگاههای کشور به ترتیب مدرس پژوهشگر جهت تدریس و تحقیق در رشته ترجمه را نشان می دهد. از علل جذابیت رشته «تربیت مترجم» نیاز جامعه و تخصصی و کاربردی بودن آن، و درآمدزایی رشته برای دانشگاهها است.
"
واژه و معنا در تقابل یا در تعامل با یکدیگر در ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
با توجه به اینکه امروزه همه حرفه ها به سمت علمی شدن پیش می روند پرواضح است که ترجمه نیز از این امر مستثنا نبوده و مترجمان بیش از پیش تلاش می کنند تا با تکیه بر نظریه ها دست به قلم ببرند و اثری را ترجمه کنند. غالب نظریه ها و اندیشه هایی که از دیرباز تاکنون در مورد ترجمه مطرح شده اند بر پایه نوعی دوگانگی و تقابل بین واژه و معنا استوار هستند. بر اساس این دوگانگی، واژه و معنای یک اثر، دو قطب مخالف یکدیگرند که اغلب نمی توانند هر دو با هم ترجمه شوند و به زبان مقصد انتقال یابند.
هدف اصلی مقاله حاضر بررسی تعامل و همزیستی واژه و معنا است و روشی که بواسطه آن در هنگام ترجمه این دوگانگی از میان برداشته شود و واژه و معنای اثر مبدأ همراه هم منتقل گردد.