درخت حوزه‌های تخصصی

"ظهور رایانه ها تحولی عظیم در عرصه های گوناگون و از آن جمله آموزش پدید آورده اند، به گونه ای که آموزش را وارد مرحله نوینی کرده است، آنچنان که این تاثیر، در زمینه آموزش زبان نیز نمود داشته است. رشد رو زافزون رایانه ها و به دنبال آن نرم افزارهای آموزشی زبان به عنوان وسیله ای کمک آموزشی در نظام های آموزشی کشورهای پیشرفته، توجه تولیدکنندگان و کاربران را همواره به این سؤال جلب می کند که این نوع نرم افزارهای آموزشی بر اساس چه معیارهایی باید تولید شوند. دراین مقاله سعی شده با ارائه معیارهای تخصصی الف) ابعاد آموزشی (اهداف، نظام آموزشی باز یا بسته، روش یاددهی/یادگیری و منحنی آموزشی)؛ ب) فنون رایانه ای بکار رفته (ساختار خطی یا منشعب، انعطاف پذیری و امکان کنترل نرم افزار) و کاربری آسان به بررسی چگونگی ارائه نرم افزارهای آموزشی زبان پرداخته شود. بررسی شکل، محتوا و تکنیک های بکاررفته در نرم افزارهای آموزشی زبان، امکان سنجش کارایی نرم افزارهای موجود و در نتیجه تهیه وتولید نرم افزارهای آموزشی کارآمد را با توجه به شرایط و نیازهای کاربران داخلی فراهم می آورد. ="

انگیزه فرایندی پیچیده و درونی است که می توان آن را ترغیب و تقویت نمود. برای هر چه فعال تر کردن کلاس شیوه ها و روش های آموزشی متفاوتی وجود دارد. ارتباط یکی از محورهای اصلی در فرایند یاددهی/یادگیری زبان است، چرا که برقراری ارتباط می تواند انگیزه و تعامل را در کلاس ایجاد و اکتساب توانش زبانی را ترغیب کند. یکی از راه های ایجاد انگیزه در زبان آموزان تعیین نوع فعالیت است. «رویکرد کنشی» ) approche actionnelle (روش جدید آموزشی است، که در آن تعامل میان زبان آموزان در چهار چوب تحقق فعالیت کاربردی زبان (tâche) صورت گرفته،که از آن به عنوان ابزاری برای آماده شدن زبان آموزان در اجتماع، به صورت انجام اعمال واقعی استفاده می گردد، و زبان آموزان این فعالیت ها را که فقط جنبه زبانی ندارند، به شکل بازیگران اجتماعی در کلاس زبان با استفاده از اسناد واقعی شفاهی و کتبی مختلف و همچنین از طریق ایجاد ارتباط، کنش و تعامل توسط دیگر شاگردان که به عنوان بازیگران اجتماع محسوب می شوند، اجرا می کنند. هدف اصلی این تحقیق پی بردن به این موضوع است که چگونه فعالیت های کاربردی زبان امر آموزش را سهولت می بخشد؛ و چگونه موجب افزایش انگیزه زبان آموزان می شود.

نظر به اهمیت املای صحیح واژگان در نگارش به زبان فرانسه، این مطالعه به نوع شناسی خطاهای املائی دانشجویان ایرانی زبان فرانسه براساس طبقه بندی و کدهای پیشنهادی «مرکز ملی تحقیق و پژوهش فرانسه - شاخه مطالعات تاریخی و ساختاری املای زبان فرانسه » و تعیین فرکانس انواع خطا پرداخته است. نتیجه حاصله از مطالعه بر روی 85 دانشجوی ایرانی زبان فرانسه در سه دانشگاه شهر تهران نشان داد که خطاهای املائی دانشجویان ایرانی زبان فرانسه به پنج دسته خطاهای آوانگاری، تکواژنگاری، واژه نگاری، خطاهای مربوط به حروف ریشه ای-تاریخی و نقطه گذاری (ایده نگاری) تقسیم می شوند که در این بین بیشترین نوع خطا مربوط به خطاهای آوانگاری بوده و سایر خطاها از فرکانس کمتری برخوردارند. این موضوع در آزمونی که برروی 476 دانش آموز فرانسوی توسط مرکز ملی تحقیق و پژوهش فرانسه انجام شده در مورد یک واژه مشترک میان متن آزمون ما و متن آن آزمون نتیجه مشابهی را نشان می دهد

"ترجمه متنی که در آن فضای زبانی حامل وزن سنتی دارای ریشه در فرهنگی که نشان از هیچ شفافیتی با فرهنگ زبان مقصد ندارد، کاری ست دشوار که عملکردی دقیق، حوصله زیاد و تحقیق بسیار می طلبد. داستان کوتاه طعم گس خرمالو، اثر رمان نویس معاصر زویا پیرزاد، نمونه ای از این دست می باشد، متنی دارای بار معنایی به ارث رسیده از فرهنگ ایرانی. موضوع تحقیق این مقاله، بررسی مشکلاتی که احتمالاً مترجم در برگرداندن این داستان کوتاه با آنها برخورد خواهد نمود و پیشنهاد یک روش عاقلانه جهت حفظ اصالت متن و به وجود آوردن متنی قابل خواندن در زبان مرجع می باشد."

بحث اصلی این مقاله تحلیل گفتمان محققان و پژوهشگران زمینه نقد ترجمه به منظورکشف مبانی و منابع آموزشی و یادگیری، تعیین معیارها و ملاک های نقد ترجمه، و تشخیص نوع، کیفیت، و چگونگی هم کنشی بین متغیرها در عرصه نقد ترجمه است. این مقاله با نگرشی تحلیلی، توصیفی، و تطبیقی دیدگاه های زبان شناسان، ترجمه شناسان، و مترجمان را تجزیه و تحلیل کرده است. نتیجه نشان می دهد که 7/62% مبانی فکری و منابع آموزش و یادگیری محققان در مطالعات انتقادی ترجمه را بررسی و توصیف خود فرایند ترجمه تشکیل می دهد. این نکته مبین رابطه مثبت بین رویکردهای نقد ترجمه و مبانی علم آزمون سازی است. 5/39% محققان ابعاد گوناگون تحلیل را مورد توجه قرار داده اند که در آن هم کنشی بین متغیرها تجزیه و تحلیل می گردد. 7/69% محققان بر این باورند که فرایند نقد ترجمه دارای معیارها و ملاک هایی است که میان آنها و زبان، ادبیات، فرهنگ، و علوم گوناگون رابطه معناداری وجود دارد. به نظر همه محققان، نقد ترجمه ماهیتی پژوهشی دارد و می تواند آثار مختلفی بر ابعاد گوناگون نظام تربیت مترجم داشته باشد. لازمه چنین رویکردی بازنگری و تحول در زمینه های تهیه و تدوین مطالب درسی، آموزش، و روش های آزمون ترجمه می باشد و روش های سنتی دیگر پاسخ گوی نیازهای رشته تربیت مترجم در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات نیست. با توجه به این که در رشته های مرتبط از جمله آموزش زبان و زبان شناسی تحقیقات گسترده و نظام مندی صورت گرفته است، می توان اصول و مبانی آنها را مطالعه کرد و اشتراکات را اقتباس نمود و با اتخاذ روش های خلاق، نظام آموزشی مدون تربیت مترجم را ارائه کرد. به خاطر این که در آن حوزه ها در طول سال ها تحقیقات فراوانی انجام گرفته است و ترجمه شناسان می توانند با تجزیه و تحلیل آنها رسیدن به هدف در ابعاد گوناگون را تسهیل نمایند.

در روش های جدید تدریس، به نظر متخصصین آموزش زبان، فراگیر در مرکز توجه فرایند آموزش و یادگیر قراردارد. در هر رشته آموزشی، مدرسین باید توجه خاصی به ویژگی های فرگیران مبذول نمایند. بطور کلی اگر بخواهیم فراگیران را به گروه های مختلف تقسیم کنیم، یک گروه از فراگیران زبان های خارجی بزرگسالان هستند چه در آموزش رسمی در چهار چوب دانشگاه و چه در آموزش غیر رسمی در آموزشکده های زبان. فراگیران بزرگسال را از جنبه های قانونی، اجتماعی و روان شناختی می توان تعریف کرد. مفهوم روان شناختی بیشتر مورد توجه ماست و بطور مستقیم به آموزش زبان های خارجی مربوط می شود. لازم به ذکر نیست که خصوصیات بزرگسالانی که زبان خارجی فرا می گیرند از خصوصیات سایر بزرگسالان در دیگر موقعیت های یادگیر کاملاً متفاوت نیست. اگر موفق به شناخت ویژگی های فراگیران بزرگسال شویم، قادر به درک فرایند یادگیری شان نیز خواهیم شد. به این ترتیب نخست تلاش خواهیم کرد تعریف های گوناگون بزرگسال را ارائه کنیم و سپس ویژگی های یادگیری آنها را بررسی نماییم.

مطالعه فرآیندهای ترجمه در سه دهه گذشته در کانون توجه متخصصان این حوزه بوده است. در همین راستا، محققان متعددی راهبردهای ترجمه را مورد مطالعه قرار داده اند. اما نتایج به دست آمده به دلیل کلی بودن و یا از طرف دیگر جزیی بودن قابل استفاده در حوزه های آموزشی نبوده است. این مساله ناشی از اهداف خاص این مطالعات و یا دامنه محدود آنهاست. مطالعه حاضر با تکیه بر فکرگویی دانشجویان مترجمی می کوشد تا راهبردهای ترجمه را چنان دسته بندی نماید که در حوزه آموزش قابل استفاده باشد. دسته های اصلی شناخته شده عبارتند از: شناختی، فراشناختی، اجتماعی، و عاطفی که به طور مشروح در این مقاله آمده اند.

متون دینی از جمله قرآن کریم به دلیل اینکه به وسیله افراد مختلف در یک زبان واحد و همچنین در زبانه های گوناگون ترجمه می شوند منابعی بسیار ارزشمند در تحلیل متن به منظور کشف پارامترهای سبک فردی و عمومی در نگارش و ترجمه به حساب می آیند. در این پژوهش با عنایت به این مهم شش فعل کمکی وجهی در ده جزء از هفت ترجمه انگلیسی قرآن کریم (ترجمه های آربری، پیکتال، قرایی، ایروینگ، صفارزاده، شاکر و یوسف علی) مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش نشان داد که بسامد افعال وجهی به طور کلی در ترجمه های فوق الذکر از تفاوت معناداری برخوردار است. همچنین، هر یک از افعال وجهی جداگانه در ترجمه های مورد بررسی نیز دارای بسامد متفاوتی هستند. این پژوهش همچنین نشان می دهد که علاوه بر اینکه نگرش و ایدئولوژی مترجمین تاثیری بسزا در تغییر متن دارد، پیشینه زبانی مترجم، مشخصا بومی و غیربومی بودن وی، در تولید متنی متفاوت موثر است. متفاوت بودن بسامد افعال وجهی در ترجمه های مورد بررسی از دیگر نتایج این پژوهش است؛ در حقیقت، در شرایط یکسان نیز مترجمان از فعل وجهی یکسانی استفاده نمی کنند.