درخت حوزه‌های تخصصی

اندازه گیری قدرت بازاری و تعیین ساختار بازار محصولات مختلف، همیشه از مباحث بسیار مهم و اساسی در اقتصاد خرد بوده است زیرا وجود هر نوع ساختاری متفاوت، اعم از رقابتی و غیر رقابتی می-تواند بر میزان تولید و قیمت محصولات مختلف تأثیر به سزایی داشته باشد. در این مطالعه ساختار بازارهای شیر داخلی با استفاده از روش سازمان صنعتی تجربی جدید بررسی شد. داده های مطالعه مربوط به دوره زمانی 1393-1380 بوده و از شاخص هرفیندال به عنوان یک متغیر در معادله ی حاشیه-ی بازار استفاده شده است. نتایج نشان داد که در طول دوره ی مورد مطالعه، قدرت بازاری و اثرکارایی هزینه در تولید شیر در داخل کشور، به ترتیب 92/0 و 44/0- است. در واقع، تولیدکنندگان دارای قدرت بازاری بوده و می توانند قیمت ها را تحت تاثیر قرار دهند و بنگاه های تولیدی دارای کارایی هزینه بوده و ایجاد منفعت می کنند. به عبارت دیگر، اثر خالص که از مجموع اثرات قدرت بازاری و کارایی هزینه بدست می آید برابر 48/0 بدست آمد که بیان گر افزایش قیمت محصول شیر به دلیل وجود قدرت بازاری بالای این محصول است. وجود این قدرت بازاری بالا، موجب افزایش قیمت محصول شیر شده که بر روی مصرف این محصول اثرگذار بوده و کاهش مصرف آن را به دنبال دارد. در نتیجه دولت با با اجرای برخی از سیاست ها نظیر پرداخت یارانه به تولیدکنندگان می تواند موجب کاهش قیمت شیر شده و مصرف این محصول را در جامعه افزایش دهد.

در این مقاله برای رتبه بندی ضریب تمرکز هرفیندال هیرشمن در صنایع ایران، از رویکرد تسلط تصادفی مرتبه اول، دوم و سوم استفاده شده است. ویژگی این رویکرد در رتبه بندی صنایع انحصاری آن است که می توان از ویژگی توابع احتمال و شاخص های استنباطی در راستای آنالیز ساختار بازارها استفاده نمود. تسلط تصادفی به عنوان فرمی از رتبه بندی تصادفی شناخته می شود که در آن از توابع چگالی احتمال و توابع توزیع احتمال در راستای ارزیابی جامع خصوصیات یک متغیر استفاده می شود. این رویکرد، کاربرد زیادی در نظریه تصمیم گیری و تجزیه و تحلیل تصمیم گیری دارد. در این پژوهش تمامی مقایسه های انجام شده بین صنایع مورد مطالعه براساس رویکرد تسلط تصادفی برابر با 8515 مقایسه بوده است. براساس یافته های تحقیق صنایع تولید محصولات از توتون و تنباکو از نظر تمرکز در بازار براساس تسلط تصادفی مرتبه اول بر 127 صنعت مسلط است و براساس تسلط تصادفی مرتبه دوم بر یک صنعت مسلط است و مجموعاً بر 128 صنعت از 130 صنعت مورد مطالعه مسلط است و تحت تسلط هیچ صنعتی قرار ندارد. در نتیجه صنایع تولیدی محصولات از توتون و تنباکو در بازار بیشترین تمرکز را دارد و انحصاری ترین صنعت ایران محسوب می شود. بعد از آن صنایع تولید مالتا و ماالشعیر از نظر تمرکز براساس تسلط تصادفی مرتبه اول بر 123 صنعت مسلط است و هیچ صنعتی از نظر تمرکز در بازار بر آن مسلط نیست و از نظر تمرکز و قدرت بازاری در رتبه دوم قرار دارد. از طرف دیگر صنایع تولید آجر نه تنها بر هیچ صنعتی مسلط نیستند بلکه از نظر تمرکز در بازار بر اساس معیار تسلط تصادفی مرتبه اول تحت تسلط 128 صنعت قرار دارد و مجموعاً تحت تسلط 129 صنعت است و می توان بیان کرد که در این صنعت رقابت مؤثر حاکم است.

مقررات مسئولیت پذیری گسترده تولیدکننده در اتحادیه اروپا نتوانست ترویج بسته بندی دوستدار محیط زیست را ترویج کندکه دلیل اصلی آن استفاده از ابزارهای اقتصادی به ویژه هزینه تولید کننده در آن است.در این مقاله، به منظور بهبود اثر هزینه تولیدکننده، هم از جهت ارتباطی و هم از جهت تأثیرگذاری بر کیفیت بسته بندی، یک مدل ریاضی برای محاسبه هزینه های متغیر پایدار تولید کننده پیشنهاد شده است. توسعه این مدل شامل گام های زیر است: انتخاب معیارهای پایداری، یکپارچه سازی معیارهابا استفاده از شیوه تصمیم گیری چندمعیاره، فرموله کردن محاسبه هزینه متغیر پایداری تولید کننده و یکپارچه سازی سیستم تعاملی تارنما پایه برای شرکت های بسته بندی و واردکنندگان برای محاسبه هزینه متغیر خودشان.جنبه های پایداری مورد نظر شامل ابعاد اجتماعی مرتبط با ارزیابی اثرات چرخه حیات بسته بندی(مانند گرم شدن کره زمین و مسمومیت انسانی) و جنبه های اجتماعی مرتبط با ارائه اطلاعات در مورد بسته بندی(مانند نماد سطل زباله و اطلاعات اثرکربن) هستند. مدل ریاضی توسعه یافته از نتایج پایداری که توسط شیوه تصمیم گیری چند معیاره ارائه شده است استفاده می کند.اگر سطح پایداری پایین باشد یعنی این که اثرات زیست محیطی و اجتماعی منفی باشد،هزینه ها از هزینه های فعلی بیشتر می شود و بالعکس.در تجزیه و تحلیل حساسیت، کم ترین هزینه برای بسته بندی پلی اتیلن محاسبه شد.بیشترین ارزش به بسته بندی PVC بدون مواد بازیافت و بدون اطلاعات محیطی اختصاص یافت.