میر نجف موسوی

میر نجف موسوی

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه ارومیه

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴۱ تا ۱۶۰ مورد از کل ۱۶۱ مورد.
۱۴۱.

تحلیل عوامل ژئومورفولوژیکی در مکانیابی مراکز نظامی- دفاعی با استفاده از ANP و GIS. منطقه مورد مطالعه: پادگان های شهرستان های مرزی استان آذربایجان غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مراکز نظامی ژئومورفولوژی آذربایجان غربی مکان گزینی فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲ تعداد دانلود : ۱۸۴
مکان گزینی مراکز نظامی انتخاب بهترین و مطلوب ترین مکان استقرار است؛ به طوری که مخفی کردن نیروی انسانی و وسایل و تجهیزات و فعالیت ها را به بهترین وجه امکان پذیر سازد. هدف از این پژوهش، شناسایی وضعیت استقرار مراکز نظامی و دفاعی شهرستان های مرزی آذربایجان غربی و تجزیه تحلیل شرایط محیطی و معرفی مکان مناسب برای احداث مراکز نظامی دفاعی است. روش کار بدین صورت است که ابتدا با تنظیم پرسش نامه به روش پیمایشی، نظرات متخصصان نظامی و ژئومورفولوژی درباره  فاکتورهای مؤثر در مکان گزینی مراکز نظامی جمع آوری شد، سپس با رقومی کردن لایه های مورد نیاز از روی نقشه های موجود، پایگاه داده ها در نرم افزار Arc GIS تهیه و همچنین وزن دهی داده ها بااستفاده از روش ANP انجام گرفت در نهایت، نقشه پهنه پندی منطقه از مناطق کاملا نامناسب تا کاملا مناسب تهیه گردید. نتایج نشان می دهد، از بین تمامی پادگان های مورد بررسی در پژوهش هیچ کدام از آنها در وضعیت کاملا مناسب قرار ندارند فقط پادگان امام سجاد تقریبا در وضعیت کاملاً مناسب بوده و پادگان لشگر 64 پیاده ارومیه در وضعیت کاملا ًنامناسب قرار گرفته است. باتوجه به میانگین ارزشی، میانگین امتیازی همه پادگان ها 3.13 است که این به معنای استقرار متوسط پادگان ها است. با توجه به پهنه تناسب اراضی برای استقرار پادگان؛ حدود یک سوم از زمین ها وضعیتی کاملاً نامناسب برای استقرار پادگان دارند. این میزان برای برای پهنه های مناسب در حدود 10 درصد است. پیشنهاد می شود استفاده از قابلیت های سیستم اطلاعات جغرافیایی و تحلیل سلسله مراتبی در آمایش فضایی نظامی، به ویژه در امر مکان گزینی مراکز نظامی و راهبردی در سطح استان آذربایجان غربی و دیگر نقاط کشور مورد توجه تصمیم گیران و برنامه ریزان قرار گیرد.
۱۴۲.

تحلیل فضایی اثرات جابجایی پایتخت در تعادل های منطقه ای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحلیل فضایی جابجایی پایتخت تعادل منطقه ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹ تعداد دانلود : ۱۲۳
مقدمه: با انتقال پایتخت دو تاثیر مهم خواهد داشت، تاثیر اول آن در راستای حل مشکلات تهران خواهد بود و تاثیر دوم در راستای ایجاد تعادل توسعه در فضای سرزمینی کشور خواهد بود. در این تحقیق تأثیر دوم جابجایی پایتخت مورد بررسی و تحلیل خواهد گرفت. هدف:  این تحقیق دارای دو هدف می باشد که هدف اول آن بررسی نقش تهران(پایتخت) در نظام شهری کشور و نابرابری های توسعه فضای سرزمینی خواد بود و هدف دوم آن بررسی و تحلیل جابجایی پایتخت و تأثیر آن در ایجاد تعادل های منطقه ای ایران می باشد. روش شناسی: روش پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد، ابزار جمع آوری داده ها به صورت کتابخانه ای (اسنادی) و پرسشنامه بوده است. جامعه آماری کارشناسان مسائل آمایش سرزمین و برنامه ریزی منطقه ای بوده است. حجم نمونه 100 نفر می باشد که از طریق نمونه گیری هدفمند (قضاوتی) انتخاب شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تاپسیس، ضریب پراکندگی تحلیل خوشه ای و تحلیل رگرسیونی استفاده شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی شامل مراکز استانی کل کشور می باشد که مطابق سرشماری نفوس و مسکن سال 1395 شامل 31 استان می باشد. یافته ها و بحث: مسیر متعادل سازی توسعه فضای سرزمینی کشور کاهش تمرکز قدرت و تصمیم گیری در پایتخت و افزایش آن در سایر مناطق کشور می باشد که برای این منظور باید ترکیبی از راهبردهای انتقال قدرت به مراکز منطقه ای و محلی، اعطای امتیازات به سرمایه گذاری ها در مناطق محروم و باز توزیع فعالیت و امکانات بر اساس مزیت های نسبی مناطق استفاده شود. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که تاثیر جابجایی پایتخت در گزینه های مختلف از نظر کارشناسان نمی تواند در توسعه متعادل کشور موثر باشد و مناسب ترین راهبرد از نظر کارشناسان توزیع قدرت تصمیم گیری در مناطق کشور(پایتخت های منظومه ای) می باشد.
۱۴۳.

تحلیل ظرفیت سنجی جمعیتی درمناطق مرزی استان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ظرفیت سنجی جمعیت مناطق مرزی استان اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۰۵
جمعیت یکی از عناصر بنیادی در برنامه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به شمارمی رود. بر این اساس، آگاهی ازچند و چون جمعیت و شناخت ساختار، ابعاد و گستردگی فضایی آن از ابزارهای مهم تصمیم گیری و برنامه ریزی به شمار می رود. چرا که در بسیاری از کشورها از جمله در ایران حدود نیمی از جمعیت کشور در این مناطق سکونت دارد. اما با این وجود نابرابری منطقه ای بین مناطق مرزی و مرکزی کشور نمایان است. از این رو مناطق مرزی تفاوت های فاحشی از نظر برخورداری از رفاه و توسعه در مقایسه با مراکز عمده ی جمعیتی دارند. هدف از نگارش این مقاله تحلیل ظرفیت سنجی جمعیت در مناطق مرزی استان اردبیل می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیل بوده و برای گردآوری داده های مورد نیاز از روش کتابخانه ای استفاده شده است. داده ها با استفاده از مدل نرخ رشد جمعیت و ضریب کشش پذیری مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که از بین شهرستان های مرزی استان اردبیل، شهرستان های پارس آباد و اردبیل در سه دوره ی مورد بررسی روند مثبتی داشته اند.
۱۴۴.

ارزیابی میزان تحقق پذیری تاب آوری شهری در مناطق 5 گانه شهر ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری توسعه پایدار بحران ارومیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۲۰
امروزه در صورت نداشتن آگاهی و آمادگی در جهت مقابله با بلایای طبیعی و انسانی، می تواند صدمات جبران ناپذیری به شهروندان وارد کند. هدف اصلی پژوهش ارزیابی ابعاد تاب آوری شهری در مناطق 5 گانه شهر ارومیه می باشد. مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی می باشد. جمع آوری اطلاعات به دو صورت اسنادی و برداشت میدانی صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش ساکنین مناطق 5 گانه شهر ارومیه می باشد و با استفاده از فرمول کوکران تعداد حجم نمونه 384 عدد به دست آمده است که به صورت تصادفی در محدوده توزیع گردیده است. در این پژوهش متغیر مستقل تاب آوری شهری و متغیرهای وابسته شامل ابعاد اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی و نهادی می باشد. تجزیه وتحلیل اطلاعات به صورت کمی صورت گرفته است به طوری که از روش های آماری نظیر آزمون های آماری t تک نمونه ای، کروسکال والیس و همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشانگر این است که ابعاد تاب آوری شهری در منطقه یک از سطح متوسط بالاتر، در منطقه دو از سطح متوسط پایین تر، در منطقه سه از سطح متوسط بالاتر، در منطقه چهار در سطح متوسط و در نهایت در منطقه پنج ابعاد اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی و کالبدی از سطح متوسط بالاتر و بعد نهادی در سطح متوسطی قرار دارد و به طورکلی میزان تاب آوری شهری مناطق 5 گانه شهر ارومیه در سطح بالاتر از متوسط قرار دارند. نتایج رتبه بندی مناطق نشانگر این است که منطقه یک ارومیه رتبه اول و منطقه دو ارومیه رتبه پنجم را کسب نموده است. همچنین میان متغیرهای وابسته و مستقل رابطه ای معنادار مستقیم وجود دارد.
۱۴۵.

تحلیلی بر وضعیت حکمروایی خوب در روستاهای پیراشهری ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حکمروایی خوب پیراشهری پایداری ارومیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۳۶
هدف اصلی این پژوهش تحلیلی بر وضعیت حکمروایی خوب در روستاهای پیراشهری ارومیه می باشد. روش پژوهش حاضر از نظر زمانی طولی، از نظر نتایج کاربردی و از نظر هدف توصیفی-تحلیلی می باشد. روش گردآوری اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی است. جامعه آماری پژوهش ساکنان روستاهای پیراشهری ارومیه (روستاهای بند، توپراق قلعه، دده سقی، ریحان آباد، وزیرآباد، ولنده سفلی، انهرسفلی، گنج آباد و میرآباد) می باشندکه مطابق فرمول کوکران 377  به دست آمده است که به صورت تصادفی در محدوده توزیع گردیده است. در جهت ارزیابی وضعیت حکمروایی خوب، مؤلفه های مشارکت روستایی، پاسخ گویی و شفافیت، مسئولیت پذیری، عدالت و برابری، کارایی و اثربخشی و نظارت استفاده شده است. تجزیه وتحلیل اطلاعات به صورت کمی و با استفاده از روش های آماری نظیر آزمون های تی تک نمونه ای و همبستگی اسپیرمن صورت گرفته است و برای رابطه یابی میان مؤلفه های پژوهش از روش تصمیم گیری چندمعیاره دیمتل و برای رتبه بندی روستاها از مدل ویکور استفاده شده است. روایی پرسشنامه ها از طریق متخصصان و پایایی پرسشنامه ها نیز از طریق آزمون آلفای کرونباخ به تائید رسیده است.  مطابق نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن مؤلفه عدالت و برابری بیشترین همبستگی را با حکمروایی خوب در محدوده موردمطالعه را دارد. مطابق نتایج مدل دیمتل نیز، مؤلفه عدالت و برابری با مقدار (D) 919/5 تأثیرگذارترین، مؤلفه مسئولیت پذیری با مقدار (R) 598/5 تأثیرپذیرترین و درنهایت مؤلفه نظارت با مقدار(D+R)  485/10 بیشترین ارتباط را با سایر مؤلفه ها دارد. مطابق نتایج مدل ویکور روستای پیراشهری بند، توپراق قلعه، انهرسفلی، وزیرآباد، میرآباد، ولنده سفلی، دده سقی، ریحان آباد و گنج آباد به ترتیب در رتبه اول تا نهم قرارگرفته اند.
۱۴۶.

بررسی تمرکز گرایی جمعیتی وتحولات نخست شهری در استان آذربایجان غربی و ارائه راهبردهای آمایشی در جهت تعادل بخشی به آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تمرکز گرایی نخست شهری تعادل بخشی استان آذربایجان غربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۵۱
با توجه به شکل گیری نظام متمرکز و تمرکز سرمایه های اقتصادی و فرهنگی در مرکز استان آذربایجان غربی از یک سو و ضعف سرمایه گذاری و بهره برداری از پتانسیل های سایر شهرستان ها از سوی دیگر باعث شده است که ارومیه به عنوان مرکز استان و شهرهای نزدیک به آن از جمله؛ خوی، بوکان و مهاباد بعنوان مرکز جذب جمعیت و مهاجر تبدیل شود.این تمرکز جمعیتی، اقتصادی،آموزشی باعث به وجود آمدن پدیده نخست شهری در مرکز استان شده است. هدف از این مقاله بررسی تحولات نخست شهری استان آذربایجان غربی و نحوه تمرکز جمعیت شهرهای این استان با استفاده از شاخص های نخست شهری در زمینه تحلیل نخست شهری براساس داده های آماری در 7.5 دوره و طی 75 سال گذشته و همچنین ارائه راهبردهای آمایشی در جهت تعادل بخشی به آن می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و برای تحلیل کمی و کیفی داده های آماری از نرم افزارهای ArcGISو Excel استفاده شده است. بررسی های به عمل آمده در این پژوهش نشان می دهد، در سطوح مختلف شهری استان، ناهماهنگی وجود دارد.حل مشکل عدم تعادل در شبکه شهری استان با برنامه ریزی دقیق و متناسب با هر طبقه شهری و استفاده از روش های مختلف به صورت مستمر و هماهنگ و اجرای فرصت برابر برای همه شهرهای استان و توزیع متعادل خدمات امکان پذیر است که در نتایج پژوهش به آن اشاره شده است.
۱۴۷.

بررسی ارتباط توسعه یافتگی و تخصیص منابع در ایجاد سکونت گاه های انسانی جدید در طی سال های 1390 تا 1400 (نمونه موردی: ایران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: نابرابری منطقه ای سکونتگاه های انسانی تخصیص منابع ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵ تعداد دانلود : ۸۵
هدف اصلی این پژوهش بررسی ارتباط توسعه یافتگی و تخصیص منابع در ایجاد سکونت گاه های انسانی جدید در طی سال های 1390 تا 1400 و در ایران می باشد. روش پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت کاربردی و به لحاظ نوع توصیفی-تحلیلی می باشد که داده های آن به صورت کتابخانه ای گردآوری شده است. تجزیه وتحلیل داده های گردآوری شده به صورت کمی صورت گرفته است. برای بررسی داده های گردآوری شده از روش های متعددی استفاده شده است به طوری که برای وزن دهی به شاخص ها از روش آنتروپی شانون، برای ارزیابی وضعیت توسعه یافتگی استان های کشور از روش تصمیم گیری چند شاخصه ویکور، برای ارتباط یابی میان متغیر سکونتگاه های انسانی (شهر و دهستان) به عنوان متغیر وابسته و متغیرهای تخصیص منابع (بودجه تملک دارایی) و توسعه یافتگی به عنوان متغیر مستقل از روش رگرسیون وزن دار جغرافیایی و برای ارزیابی توزیع سکونتگاه ها از روش توزیع جهت دار استفاده شده است. نتایج نشانگر این است که بیشتر سکونتگاه های انسانی در سال 1390 در موقعیت جغرافیایی شمال غربی کشور پراکنده شده اند که با طی روند زمانی و افزایش تعداد سکونتگاه های انسانی این روند تغییریافته و پراکندگی سکونتگاه های انسانی بیشتر به سمت مرکز کشور کشیده شده است. همچنین ارتباط متغیر سکونتگاه های انسانی (شهر و دهستان) و متغیرهای تخصیص منابع (بودجه تملک دارایی) و توسعه یافتگی نشانگر این است که میزان تأثیرگذاری توسعه یافتگی استان ها و سهم تخصیص منابع در ایجاد سکونتگاه های انسانی از مقدار 28 درصد در سال 1390 به مقدار 58 درصد در سال 1400 رسیده است که دلیل اصلی این موضوع انباشت سرمایه و امکانات در مناطق با توسعه یافتگی بالا می باشد که دلیل ایجاد آن، بازتولید نابرابری منطقه ای در کشور می باشد.
۱۴۸.

تدوین پیشران ها و سناریوهای مؤثر بر سیاست گذاری های جمعیتی در استان آذربایجان غربی با رویکرد آمایش سرزمین

کلیدواژه‌ها: سیاست گذاری های جمعیتی آمایش سرزمین جمعیت آذربایجان غربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۲۲
زمینه و هدف: جمعیت و ویژگی های آن یکی از مهم ترین مؤلفه های نیل به توسعه محسوب می گردد. در واقع عدم توجه به شاخص ها و ویژگی های جمعیتی در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های منطقه ای و ملی، موجب می گردد که توان منطقه و سرزمین با جمعیت آن تناسب نداشته و مشکلات بسیاری را جهت دستیابی به توسعه متوازن در سطح ملی به وجود آورد.روش بررسی: بر همین اساس هدف تحقیق حاضر تدوین پیشران ها و سناریوهای مؤثر بر سیاست گذاری های جمعیتی در استان آذربایجان غربی با رویکرد آمایش سرزمین می باشد. نحوه گردآوری اطلاعات در این تحقیق به صورت کتابخانه ای و میدانی است. در نهایت برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزارهای آینده پژوهی میک مک و سناریو ویزارد استفاده شده است.یافته ها و نتیجه گیری:  نتایج به دست آمده حاکی از این امر است که در بین 3 سناریوی حاضر سناریوی اول با در برگرفتن تمامی سناریوهای خوش بینانه به عنوان مطلوب ترین سناریو شناخته می شود و سناریوی سوم نیز با در برگرفتن تمامی سناریوهای بدبینانه به عنوان نامطلوب ترین سناریو شناخته می شود. سناریو دوم، سناریوهایی هستند که بیشتر حالت بینابین دارند و به عبارتی نه می توان آن ها را سناریوی قوی حساب کرد و نه سناریوی ضعیف؛ عامل متمایزکننده آن ها، تفاوت در میزان حالت ایستا و بحرانی است. این گروه به لحاظ فراوانی، تمامی وضعیت های در بین سناریوها را به خود اختصاص داده است. در حالت کلی سناریوی سوم به عنوان سناریوی بحرانی شناخته شود زیرا این سناریو کاملاً برعکس سناریوی اول می باشد و در این سناریو 10 شرایط بحرانی می باشد.
۱۴۹.

تبیین عوامل و شاخص های تاثیرگذار اسلامی ایرانی در توسعه متوازن استان خراسان رضوی با استفاده از نرم افزار MICMAC(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شاخص های اسلامی ایرانی توسعه اسلامی ایرانی توسعه متوازن خراسان رضوی نرم افزار MICMAC

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۱۵
توجه اساسی به عدالت اکولوژیکی، اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و فرهنگی در برنامه نویسی و تنظیم آن در چارچوب عدالت اسلامی به ساخت یابی عادلانه جامعه و تعالی و پیشرفت متوازن در همه ابعاد، عرصه ها، قشرها و مناطق مختلف جغرافیایی کشور منجر می شود. هدف مقاله حاضر تبیین و شناسایی عوامل و شاخص های تاثیرگذار اسلامی ایرانی در توسعه متوازن استان خراسان رضوی است. نوع تحقیق کاربردی و توسعه ای و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است جامعه آماری متخصصین جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی و حجم نمونه 120 پرسشنامه است که بر اساس روش نمونه گیری تصادفی پر شده است. روش جم ع آوری داده ه ا، کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) است. جه ت تجزی ه و تحلی ل داده ه ا از روش تحلیل ساختاری نرم افزار MICMAC استفاده شد. نتایج نشان می دهد شاخص پراکنش متعادل جمعیت در سازمان فضایی (از مولفه عدالت اکولوژیکی) با میزان تاثیرگذاری مستقیم (250) و تاثیرگذاری غیرمستقیم (247) و شاخص دسترسی مناسب و برابر ساکنین سکونتگاه های شهری و روستایی به جاده ها، بیمارستانها، مدارس و ... (از مولفه عدالت کالبدی) با میزان تاثیرگذاری مستقیم (241) و غیرمستقیم (239) به عنوان کلیدی ترین عوامل و شاخص های موثر در توسعه متوازن استان خراسان رضوی شناخته شدند. شاخص ارتقاء بخشی فرهنگ بر پایه هویت اصیل اسلامی- ایرانی و نفی پذیرش الگوهای بیگانگان (از مولفه عدالت فرهنگی) با تأثیرپذیری بسیار بالا از دیگر شاخص ها و تأثیر گذاری بسیار پایین بر شاخص های دیگر به عنوان تاثیرپذیرترین شاخص اسلامی ایرانی شناخته شد. نتایج بیانگر آن است که اکثر شاخص های اسلامی ایرانی در توسعه متوازن استان خراسان رضوی تاثیرگذار هستند که اگر در برنامه ریزی ها مورد توجه قرار گیرند و اجرا شوند می تواند تخصیص منابع را با هدف رفع نابرابری های منطقه ای و ایجاد توسعه متوازنتر تحت تاثیر قرار دهد.
۱۵۰.

تحلیلی بر تاب آوری در حوزه مسکن شهری، پژوهش موردی: شهر سقز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری مسکن شهری شهر سقز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۸۶
هدف این پژوهش بررسی تاب آوری در حوزه مسکن شهری سقز است. جامعه آماری پژوهش شامل ساکنان محلات 22گانه شهر سقز است که براساس نتایج سرشماری 1395 تعداد آن ها 258/165 نفر بوده است. روش انجام تحقیق، توصیفی - تحلیلی با تأکید بر جنبه کاربردی است که ابزار گرداوری داده ها از طریق کتابخانه ای، برداشت میدانی، نقشه کاربری اراضی شهری، استفاده از آمارنامه ها و سرشماری های سال 1395 است بدین منظور که برای انجام تحلیل های لازم ابتدا شعاع عملکردی معیار کالبدی بیرونی با مدل تحلیل شبکه در سیستم اطلاعات جغرافیایی مشخص گردیده است و داده های مربوط به سایر معیارها با استفاده از برداشت میدانی و اطلاعات آماری جمع آوری و سپس برای وز ن دهی اولویت ها بر اساس اهمیت و نیاز شهروندان، در ماتریس سلسله مراتبی AHP وز ن دهی شدند و سپس برای انجام تحلیل های جدی در مدل تودیم مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان می دهد که با توجه به معیارهای ارزیابی تاب آوری در حوزه مسکن محلات رسمی 22گانه شهر سقز، محلات 16، 17، 6، 19، 18 و 12 که در جنوب غربی ، قسمتی از شمال شرقی و غربی شهر واقع شده اند از تاب آوری غیرقابل تحمل و نامناسبی برخوردارند. می توان بیان کرد که بهبود فضای و توزیع مناسب درآمدها، انسجام و احساس تعلق بیش تر، نظارت بر ضوابط و مقررات ساخت وسازها، امکان دسترسی این محلات به شبکه معابر اصلی و ایجاد مشوق های مالی از مهم ترین پیشنهادهای ارائه شده می باشد. نوآوری این مطالعه در به کارگیری نرم افزارهای تحلیل شبکه، بیلدر و تودیم برای تعیین شعاع عملکردی و رتبه بندی میزان تاب آوری در حوزه مسکن شهری در سطح محلات شهر سقز است.
۱۵۱.

تدوین سناریوهای مؤثر بر گذار از بحران آب در استان آذربایجان غربی با رویکرد آمایش سرزمین

کلیدواژه‌ها: بحران آب سناریو آمایش سرزمین آذربایجان غربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۲۶
زمینه و هدف: آینده پژوهی نحوه مواجه و آمادگی در برابر حالت های مختلف وقوع یک رخداد در آینده است. نگاه به آینده و ترسیم چشم انداز بحران و چالش های کم آبی و بی آبی در استان آذربایجان غربی ازجمله چالش های پیش روی مدیران، برنامه ریزان و مسئولان اجرایی و مدیریتی استان است. با توجه به پیچیدگی و ابهام حالت های مختلف آینده، مطالعات آینده پژوهی در برنامه ریزی استراتژیک برای جلوگیری از بحران آب و ایجاد مشکلات و منازعات ضروری به نظر می رسد؛ چراکه طیف گسترده ای از آینده های محتمل را پیش روی خود دارد.روش بررسی: هدف اصلی پژوهش آینده پژوهی و سناریونویسی عوامل و چالش های اصلی و کلیدی مؤثر بر بحران آب در استان آذربایجان غربی است. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی – تحلیلی است که مبتنی بر اسناد کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) تدوین شده است؛ که با توجه به مطالعات پایه ای و موجود در زمینه بحران آب در دو بخش تولید- تأمین آب و عرضه و تقاضای آب طبقه بندی، تدوین و تهیه شده است. در این پژوهش از نرم افزارها -GIS-MIC MAC-SENARIO WIZARD-EXCEL استفاده شده است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته که روایی و پایایی آن تائید شد استفاده شده است. همچنین جامعه آماری پژوهش کارشناسان، متخصصان و خبرگان حوزه آب استان آذربایجان غربی و نمونه آماری آن 15 تن از خبرگان و کارشناسان حوزه مذکور می باشد. داده ها با استفاده نرم افزار MIC MAC تجزیه وتحلیل شدند.یافته ها و نتیجه گیری: که مشخص شد نه شاخص (وضعیت دما در سطح استان، وضعیت مدیریت رواناب ها و آب های سطحی استان- وضعیت حفظ تالاب ها، آبگیرها و دریاچه ها در استان، وضعیت برداشت و بهره برداری از آب چاه های دارای پروانه و مجوز در استان، میزان آب های ورودی به استان از کشورهای هم جوار، وضعیت احقاق حقابه آب های مرزی استان از طریق دیپلماسی آب، میزان وابستگی استان های هم جوار به محصولات تولیدی استان به ویژه کشاورزی، وضعیت برنامه های آموزش و ترویج در بین بهره برداران کشاورز استان، میزان تغییر کاربری اراضی به کشاورزی آبی در استان) اثرگذار می باشد. هم چنین در تحلیل وضعیت های احتمالی پیش روی استان دو سناریو به عنوان سناریوهای قوی با سازگاری بالا به دست آمد.
۱۵۲.

سنجش درجه توسعه یافتگی و محرومیت مناطق آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه محرومیت مناطق آموزش و پرورش برنامه ریزی آموزشی استان آذربایجان غربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۶۶
پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی با هدف سنجش درجه توسعه یافتگی و محرومیت مناطق 24 گانه آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی انجام گرفته است. از مدل های تاپسیس، آنتروپی و ضریب پراکندگی برای رتب هبندی و از رو شهای تحلیل رگرسیون، تحلیل مسیر، شبک ههای عصبی و تحلیل برای تجزیه و تحلیل داد هها استفاده شده است. یافته ها نشان SPSS واریانس با بهره گیری از نرم افزار داد که از 24 منطقه ی آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی، منطقه ی بوکان و ارومیه - ناحیه 1 به عنوان مناطق برخوردار شناخته شده اند، 7 منطقه به عنوان مناطق نیمه برخوردار و 15 منطقه به عنوان مناطق محروم محسوب می شوند. استفاده از مدل ضریب پراکندگی نشان م یدهد که بیشترین میزان 0 در نشانگ رهای / 0 در نشانگرهای امکانات فیزیکی و کمترین میزان نابرابری با 51 / نابرابری با 91 پیشرفت تحصیلی بوده است. بر اساس نتایج تحلیل مسیر، نشانگرهای امکانات اقتصادی و امکانات فیزیکی به ترتیب بیشترین و کمترین تأثیر را بر توسعه مناطق آموزش و پرورش داشته اند. در روش 5 درصد بیشترین / شبکه های عصبی امکانات معلمان با میزان 100 درصد و پیشرفت تحصیلی با میزان 6 و کمترین اهمیت را در توسعه مناطق آموزش و پرورش داشت هاند.
۱۵۳.

بررسی عدالت تربیتی بین انواع مدارس متوسطه نظری دوره دوم در ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی آموزشی عدالت تربیتی منابع آموزشی جو مدرسه مدارس گزینشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۸۳
برنامه ریزی آموزشی فرآیند تعیین پیشاپیش راهبردها، خط مشی ها، برنامه ها و استانداردهایی است که به واسطه آنها هدف یا مجموعه ای از اهداف آموزشی می توانند محقق می شوند و یکی از راههای بهبود عدالت تربیتی است. عدالت تربیتی زمانی محقق می شود که دانش آموزان دسترسی برابر به فرصت ها، حمایتها و ابزاری داشته باشند که برای موفقیت نیاز هستند. بنابر این، پژوهش حاضر به منظور بررسی عدالت تربیتی بین سه نوع اصلی مدارس متوسطه نظری دوره دوم انجام گرفت. جامعه آماری شامل تمام دانش آموزانی بود که در سال تحصیلی 1395-1394 در دبیرستانهای متوسطه نظری دوره دوم ارومیه مشغول به تحصیل بودند و همچنین تمام معلمان و مدیرانی که در این سال تحصیلی در این مدارس مشغول به کار بودند. با بهره گیری از روش طبقه ای نسبی 1003 دانش آموز و 301 معلم بصورت تصادفی انتخاب شدند ولی در مورد مدیران بصورت سرشماری بود. ابزار گرد آوری داده ها پرسشنامه هایی بودند که در تحقیقات بین المللی برای بررسی نابرابری بین کشورها و درون کشورها مورد استفاده قرار گرفته بودند که روایی آنها بوسیله جمعی از متخصصان امر نیز مورد تایید قرار گرفته بود و پایایی آنها از طریق ضریب آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که بین انواع مدارس از نظر شاخص های مورد مطالعه تفاوت معنی دار وجود داشت و مدارس گزینشی منابع آموزشی و جو مدرسه بهتری نسبت به مدارس دولتی و غیردولتی داشتند. هم چنین، بطور متوسط دانش آموزان مدارس گزینشی وضعیت اجتماعی- اقتصادی بالاتری نسبت به همتایان خود در مدارس دولتی داشتند که می تواند بیانگر تاثیر وضعیت اجتماعی- اقتصادی بر دسترسی به فرصت های آموزشی باشد.
۱۵۴.

تحلیل نارسائی های نظام برنامه ریزی آمایش سرزمین در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نظام برنامه ریزی برنامه ریزی فضائی آمایش سرزمین حکمروایی فضائی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۷۳
در حال حاضر عدم تعادل های ناحیه ای، آلودگی هوای کلان شهرها و تخریب بیش ازاندازه محیط زیست، تغییرات کاربری زمین، آسیب پذیری امنیت مناطق حاشیه ای و نابرابری های اقتصادی و اجتماعی، جدایی شهرها و روستاها، تمرکز سرمایه به صورت نامتوازن در مناطق و شهرهای بزرگ و غیره بیشتر از هر موقع وجود دارد که حاکی از مشکلاتی است که در عملکرد سیستم برنامه ریزی ایجادشده است و نظام برنامه ریزی آمایش سرزمین را به چالش کشیده است. هدف مقاله تحلیل نارسائی های نظام برنامه ریزی آمایش سرزمین در ایران است. تحقیق حاضر بر اساس هدف پژوهش توسعه ای و کاربردی است. پژوهش با رویکرد کیفی و استراتژی نظریه داده بنیاد  و با بهره گیری از نرم افزار مکس کیودا موردبررسی قرارگرفته است. برای گردآوری داده ها و اطلاعات از منابع دست اول مصاحبه (مصاحبه نیمه ساختار با افراد کارشناس و باتجربه) و منابع دست دوم مطالعات کتابخانه ای (مقالات مرتبط، گزارش های سازمان های مرتبط) استفاده شد. حجم نمونه برای انجام مصاحبه ۴۰ کارشناس و روش نمونه گیری نظری بود. جامعه آماری کارشناسان و متخصصان صاحب نظر در حیطه آمایش سرزمین هستند. موردمطالعه نظام برنامه ریزی آمایش سرزمین در ایران است. یافته های تحقیق حاکی از دسته بندی ۱۱۷ کد جنینی در قالب ۱۱ مفهوم و ۳ مقوله نارسائی های ساختاری-کارکردی، نارسائی های بنیان ساز - معرفت شناسی و نارسائی های عملیاتی است. در بین مقوله ها، مقوله نارسائی های ساختاری- کارکردی دارای بیشترین نارسائی و سپس نارسائی های مقوله بنیان ساز قرار دارد. نتایج نشان دهنده این است که اصلاحات و تغییر در نظام آمایش سرزمین در گروه اصلاح نارسائی های کدها و مفاهیم مقوله ساختاری- کارکردی و سپس کدها و مفاهیم مقوله بنیان ساز است.
۱۵۵.

تبیین نابرابری و رتبه بندی دانشگاه های شهر تهران در سطح درونداد، فرایند و برونداد جهت نیل به توسعه پایدار مورد مطالعه دانشگاه های شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار دانشگاه رتبه بندی نابرابری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۹۲
هدف از این تحقیق ارزیابی و رتبه بندی دانشگاه های شهر تهران در شاخص های دروندادی، فرایندی و بروندادی و بررسی میزان نابرابری بین آن ها جهت نیل به توسعه پایدار است. جامعه مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر تهران است که تعداد ۳۶۳ نفر و به روش طبقه ای نسبتی به عنوان نمونه انتخاب شدند. تحقیق حاضر از نظر نحوه انجام توصیفی- تحلیلی و پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است .که از نظر نحوه جمع آوری اطلاعات اسنادی و پرسشنامه ای است که پایایی پرسشنامه ۰٫۹۵۱ است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار تاپسیس، لیزرل و SPSS ، استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در شاخص های دروندادی دانشگاه های تهران و صنعتی شریف و در شاخص های فرایندی دانشگاه های تهران و امیرکبیر و در بروندادی دانشگاه های تهران و امیرکبیر به ترتیب در دانشگاه های جامع و فنی مهندسی رتبه اول را دارند و همچنین نتایج رتبه بندی نشان می دهد که بین دانشگاه های شهر تهران از نظر برخورداری از این شاخص ها تفاوت وجود دارد.
۱۵۷.

ارزیابی وضعیت نابرابری پردیس های دانشگاه فرهنگیان در سطح درونداد جهت نیل به توسعه پایدار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزیابی نابرابری دانشگاه فرهنگیان برنامه ریزی آموزشی شاخص ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۵۴
یکی از مهمترین عناصر نابرابری در آموزش و پرورش کشور، معلم و کیفیت تربیت او در پردیسهای دانشگاه فرهنگیان خواهد بود. اگر پردیسهای   دانشگاه فرهنگیان در موقعیت نابرابر باشند محصول دانشگاه که همان معلمان می باشند به شیوه نابرابر و کیفیت نابرابر تربیت خواهند شد. رسالت دانشگاه فرهنگیان تربیت نیروی متعهد و متخصص برای آموزش و پرورش است. اگر پردیس های دانشگاه فرهنگیان در موقعیت های نابرابر باشند، محصول دانشگاه که همان معلمان می باشند به شیوه نابرابر و کیفیت نابرابر تربیت خواهند شد. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی با هدف ارزیابی وضعیت نابرابری پردیس های دانشگاه فرهنگیان کل کشور (64پردیس برادران و خواهران) از نظر برخورداری از شاخص های درونداد آموزشی انجام گرفته است. از مدل های تاپسیس، آنتروپی و ضریب پراکندگی برای رتبه بندی و از روش تحلیل رگرسیون و با بهره گیری از نرم افزار SPSS برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج نشان داد، از 64 پردیس دانشگاه فرهنگیان مورد بررسی، پردیس های شهید چمران تهران، علامه امینی آذربایجان شرقی، شهید بهشتی خراسان رضوی و رسول اکرم (ص) خوزستان در دسته پردیس های برخوردار، چهار پردیس به عنوان پردیس های نیمه برخوردار و 56 پردیس نیز به عنوان پردیس های محروم به لحاظ شاخص های درونداد آموزشی قرار گرفته اند. ضریب پراکندگی نشان داد، بیشترین میزان نابرابری در شاخص های آموزشی (با ضریب 88/0) و کمترین میزان نابرابری در شاخص های فرهنگی (باضریب52/0) می باشد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که شاخص های اعتبارات و امکانات، آموزشی، پژوهشی و فرهنگی در مجموع 2/95 درصد واریانس متغیر وابسته (شاخص تلفیقی نابرابری) را تبیین می نمایند.
۱۵۸.

بررسی تحقق پذیری حکمروایی خوب شهری با تاکید بر عدالت فضایی (نمونه موردی: مناطق 5 گانه-ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حکمروایی خوب شهری عدالت فضایی توزیع فضایی مدیریت شهری ارومیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۳۲
هدف کلی این پژوهش، بررسی تحقق پذیری حکمروایی خوب شهری با تأکید بر عدالت فضایی در مناطق 5 گانه شهر ارومیه می باشد. روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی می باشد. جمع آوری اطلاعات به دو صورت اسنادی و برداشت میدانی می باشد. ابزار گردآوری داده ها به چند صورت: مشاهده، پرسشنامه، مصاحبه و فیش برداری می باشد. جامعه آماری این پژوهش ساکنین مناطق 5 گانه شهر ارومیه می باشد که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 عدد به دست آمده است که به صورت تصادفی توزیع گردیده است. برای ارزیابی و تبیین وضعیت حکمروایی خوب شهری از شاخص های: مشارکت، کارایی و اثربخشی، شفافیت، عدالت محوری و برابری، پاسخگویی، مسئولیت پذیری، قانون مداری و اجماع محوری استفاده شده است. تجزیه وتحلیل اطلاعات به صورت کمی صورت گرفته است به طوری که از روش های آماری نظیر آزمون های t تک نمونه ای، کروسکال والیس و همبستگی اسپیرمن و نرم افزارهای SPSS و GIS برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشانگر این است که بر اساس تحلیل سرانه های وضع موجود کاربری های خدماتی، منطقه 5 رتبه اول و منطقه 3 رتبه آخر را کسب نموده است. بر اساس نتایج ارزیابی شاخص های حکمروایی خوب شهری مناطق یک، چهار و پنج دارای سطح بالاتری نسبت به متوسط و مناطق دو و سه دارای سطح پایین تری نسبت به سطح متوسط را داشتند. نتایج ارزیابی همبستگی میان مولفه های مستقل و وابسته نشانگر این است که رابطه ای مستقیم زیاد بین آن ها وجود دارد. بر اساس نتایج رتبه بندی آزمون کروسکال والیس منطقه یک ارومیه رتبه اول و منطقه دو ارومیه رتبه پنجم را کسب نموده است. درنهایت بر اساس نتایج ضریب اسپیرمن میان رتبه بندی توزیع و پراکندگی کاربری ها و شاخص های حکمروایی خوب شهری رابطه متوسط مستقیم وجود دارد.
۱۵۹.

تحلیل فضایی روند نابرابری های منطقه ای در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نابرابری منطقه ای توسعه پایدار تعادل فضایی توسعه منطقه ای ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۳۹
هدف اصلی پژوهش حاضر، تحلیل فضایی نابرابری های منطقه ای در ایران طی سال های 1390، 1395 و 1400 و نوع تحقیق، کاربردی و روش بررسی، توصیفی- تحلیلی است. گردآوری داده ها در این پژوهش به صورت کتابخانه ای انجام شده و جامعه آماری 31 استان کشور بر اساس آخرین تقسیمات اداری و سیاسی سال 1400 است. به منظور ارزیابی وضعیت توسعه یافتگی از 47 شاخص در سه بعد اصلی اقتصادی-زیربنایی، آموزشی-فرهنگی و بهداشتی- درمانی استفاده شده، تجزیه وتحلیل داده های پژوهش به صورت کمّی و با استفاده از نرم افزارهای GIS، EXCEL و SPSS صورت گرفته است. در این تحقیق برای رتبه بندی استان ها از مدل تصمیم گیری چند شاخصه ویکور، برای وزن دهی به شاخص ها از روش آنتروپی شانون، برای خوشه بندی داده ها از روش K-Means-Cluster، برای ارزیابی تغییرات نابرابری های میان استانی از روش آماری CV، برای درون یابی توسعه یافتگی کشور از روش Kriging، برای ارزیابی همبستگی فضایی و نوع خوشه بندی توسعه یافتگی استان ها از روش Spatial Autocorrelation (Morans I) و برای ارتباط یابی میان توسعه یافتگی به عنوان متغیر وابسته و جمعیت و مساحت به عنوان متغیرهای مستقل از روش رگرسیون وزن دار جغرافیایی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشانگر این است که در سال 1390 ، تمرکز شدید فعالیت های اداری، سیاسی، اقتصادی و صنعتی در تهران موجب شده است تا واگرایی شدیدی بین استان تهران و سایر استان ها به وجود آید، این روند در سال های 1395 و 1400 با تبعیت از نظریه قطب رشد وارد مرحله دوم شده و میزان واگرایی کاهش یافته و بر میزان همگرایی میان استان ها افزوده شده است. مطابق نتایج همبستگی موران همچنان خوشه بندی کشور به صورت چند قطبی و همچنان نابرابری منطقه ای در کشور وجود دارد به طوری که استان های مرزی و بندرگاهی کشور با وجود پتانسیل ها و ظرفیت های توسعه به عنوان کریدورهای مرزی، در وضعیت نامناسب تری نسبت به سایر استان ها قرار دارند.
۱۶۰.

تحلیل فضایی آسیب پذیری سکونتگاه های انسانی در برابر زلزله (نمونه موردی: استان آذربایجان غربی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آذربایجان غربی آسیب پذیری تحلیل فضایی زلزله سکونتگاه های انسانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۳۷
 هدف اصلی این پژوهش تحلیل فضایی آسیب پذیری سکونتگاه های انسانی در برابر زلزله و در استان آذربایجان غربی می باشد.پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و روش بررسی آن توصیفی-تحلیلی است. روش گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای و میدانی است. جامعه آماری پژوهش شهرستان های 19 گانه استان آذربایجان غربی است. تجزیه وتحلیل داده های پژوهش به صورت کمی و با استفاده از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت گرفته است. در جهت تحلیل فضایی داده ها از روش های متعددی نظیر مدل درون یابی IDW، تابع تراکم Kernel، تابع تراکم Line، مدل همپوشانی Fuzzy Overlay و تابع AND  استفاده شده است.یافته های این پژوهش نشانگر این است که در شمال استان شهرستان های سلماس، خوی، چایپاره، چالدران و ماکو، در جنوب شرقی استان شهرستان تکاب و در جنوب استان شهرستان های سردشت، میرآباد، پیرانشهر و اشنویه در زمره شهرستان ها با میزان آسیب خیزی بالا قرار دارند. مطابق داده های موجود می توان اذعان داشت که جنوب شرقی استان به نسبت جنوب و شمال استان از آسیب پذیری کمتری برخوردار است. در یک جمع بندی کلی نیز در حدود 46 درصد از مساحت استان و 18 درصد از جمعیت استان در محدوده با آسیب خیزی بالا قرار دارند.نتیجه گیری: امروزه پیرو مخاطرات اخیر به خصوص زلزله های اتفاق افتاده، لزوم توجه به ارتقاء تاب آوری در سکونتگاه های انسانی را می افزاید؛ بنابراین بر اساس نتایج به دست آمده در این پژوهش، پیشنهاد می گردد تا قبل از وقوع زلزله در مراکز با آسیب پذیری خیلی بالا مدیریت قبل از بحران شکل گیرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان