حسن ذوالفقاری

حسن ذوالفقاری

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۸۰ مورد.
۲۱.

معروف کرخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی (باهنر کرمان) دوره جدید بهار ۱۳۸۵ شماره ۱۹
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵۷ تعداد دانلود : ۱۰۳۵
این مقاله با نگاهی تازه به زندگی، آثار، احوال و افکار معروف کرخی می کوشد: 1. ابعاد مختلف زندگی فردی، اجتماعی، تربیتی، عبادی و عرفانی معروف را روشن سازد. 2. ارتباط معروف کرخی با امام رضا (ع) را به استناد منابع رد کند؛ 3. تاثیر پذیری معروف را از صابئیان معلوم سازد؛ 4. گفتار و اقوال و ادعیه معروف را بررسی و تحلیل نماید؛ 5. نقش معروف را در تکوین تصوف اسلامی از زهد به تصوف روشن نماید؛ 6. انعکاس داستان های وی را در ادب فارسی نشان دهد. این مقاله با اتکا به منابع معتبر درباره معروف نگاشته شده و ضمن بحثی کوتاه به نقد منابع درباره معروف می پردازد.
۲۶.

زیبایی شناسی نثر سعدی

نویسنده:
منبع: نامه فرهنگستان ۱۳۷۸ شماره ۳۷
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸۲
به گواهی فرهنگ سعدی پژوهی (حسن لی 2، مقدمه)، تنها 17 مقاله از 123 مقاله نگاشته شده درباره سعدی مربوط به جنبه زیباشناختی سخن اوست. در مقالات دیگر، از مضامین، محتوا، نقد واژگانی و شرح مشکلات گلستان سعدی گفت و گو شده است. چنان که می دانیم، عمده شهرت گلستان مدیون هنرهای کلامی است که در آن به کار رفته است. نزدیک به نیمی از کل پژوهش های سعدی شناسی به گلستان اختصاص یافته که توجه خاص پژوهشگران را به این اثر بی نظیر نشان می دهد. نه تنها ادیبان و صاحب نظران بلکه عامه مردم نیز سخنان سحرانگیز سعدی را می خوانند، زمزمه می کنند، و از آن لذت می برند. وجود بیش از چهارصد مثل سایر برگرفته از گلستان جایگاه مردمی آن را نشان می دهد. در این مقاله، کوشش شده است ظرایف و نکته ها و شگردهای زبانی و ادبی سعدی، با ارایه شواهد، بررسی و تحلیل شود. بی گمان، در پرتو آشنایی با وجوه هنری سخن سعدی، از حلاوت سخن او بیشتر می توان لذت برد.
۳۳.

الگوهای غیرمعیار در زبان مطبوعات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی ۱۳۸۷ بهار شماره ۳۳
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸۷
"زبان مطبوعات یکی از مصداق های زبان معیار است. انتظار می رود چنین زبانی خالی از ایراد و اشکال باشد. نخستین گام در راه رفع ایرادهای احتمالی زبان مطبوعات و به کار بستن تجویزهای زبان شناختی، توصیف دقیق زبانی است که در بخش های مختلف مطبوعات به کار می رود. ابتدا باید به طور دقیق، علمی و مستند، به توصیف دقیق اشکالات زبان مطبوعات پرداخت و آنها را طبقه بندی و تحلیل کرد و آنگاه الگوها و ساختارهای معیار را تجویز کرد. چنین توصیفی، مواد خام بسیاری نیز برای اجرای تحقیقات دیگر فراهم می سازد. پژوهش حاضر برای آنکه راه اجرای پژوهش های بعدی در این حوزه را هموار کند، به معرفی بنیادین مباحث نظری برای تحلیل زبان مطبوعات پرداخته است. این تحقیق، پشتوانه نظری را برای هر گونه تحلیلی در عرصه زبان مطبوعات فراهم می آورد. با توجه به مباحث نظری، تعداد مشخصی از جمله های بخش های مختلف مطبوعات از نظر اشکالات ویرایشی در حوزه های فنی، زبانی و بلاغی بررسی شده اند و ضمن اشاره به مهمترین اشکالات آنها سعی شده است صورت های جایگزین و متناسب با زبان معیار فارسی پیشنهاد شود."
۳۴.

سبک نثر در افسانه های عامیانه مکتوب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نثرپژوهی ادب فارسی (ادب و زبان سابق) دوره ۲۱ بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴۳ 87 - 112

کلیدواژه‌ها: ادبیات عامیانه داستان های عامیانه زیبایی شناسی نثر فارسی سبک شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲۰ تعداد دانلود : ۷۱۱
ادبیات عامیانه، در نقد ادبی جایگاه ویژه ای دارد و بررسی آن، دستاوردهای قابل توجهی در عرصه مطالعات زبانی، ادبی و محتوایی ازجمله اطلاعات تاریخی، فرهنگی و جامعه شناختی دارد. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی بر اساس مطالعه و بررسی بیست افسانه منثور مکتوب عامیانه و استخراج شواهد از این متون، برآن است که ویژگی های نثر آن ها را بررسی کند. با مطالعه این افسانه ها به این نتیجه می رسیم که ویژگی هایی که در پی می آید، قدر مشترک همه آن هاست: سادگی، روانی و نزدیک بودن به گفتار، کلیشه ای و یکسان بودن نثر، کوتاهی جمله ها، کاربرد فراوان جمله های وصفی، کاربرد واژگان، تعابیر و اصطلاحات عامه، جابه جایی ارکان جمله، کاربرد عناصر سبکی کهن، وجود اشکالات زبانی و کاربردهای نادرست زبانی، کاربرد نادرست برخی تعابیر و کلمات، ادبی و شاعرانه شدن نثر در خلال سبک و سیاق عامیانه در برخی صحنه ها، کاربرد فراوان کنایات، ضرب المثل ها، گزاره های قالبی، دشنام ها، تهدیدها، نفرین ها و سوگندها، دعا، تصدق و تحسین.
۳۵.

کلیشه های زبانی در متون کلاسیک ادب عامه فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هشتم آذر و دی ۱۳۹۶ شماره ۵ (پیاپی ۴۰)

کلیدواژه‌ها: کلیشه های زبانی متون کلاسیک عامه اصطلاحات زبانزدها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۳ تعداد دانلود : ۵۴۹
قصه ها سرشار از کلیشه های زبانی و اصطلاحات، زبانزدها و مثل هاست که بر لطف و شیرینی داستان می افزاید. اگر در قصه ها از عناصر ادبی مثل تشبیه و استعاره استفاده می شود، بسیار ساده و کلیشه ای است. کلیشه های زبانی ازجمله نفرین ها، دشنام ها، تعارف ها، دعاها، سوگندها، تهدیدها، کنایات و امثال مواردی هستند که بازتابنده جنبه های عامه نگاری آثار و تبیین زبان هر دوره اند. این ویژگی و برجسته کردن و مطالعه آن جز فوایده مردم نگارانه، بیانگر زبان و فرهنگ و عمق و غنای آن هاست. در این مقاله کلیشه ها و مواد زبانی یادشده از 46 متن ادبیات کلاسیک عامه انتخاب، طبقه بندی، بررسی و تحلیل شده است. سؤال اصلی این مقاله آن است که کلیشه های زبانی در متون کلاسیک عامه تا چه اندازه در عامه نگاری مؤثر بوده است. پژوهش حاضر با این هدف نگاشته شده است تا نشان دهد کاربرد کلیشه های زبانی تا چه اندازه در مقبولیت میان مردم مؤثر بوده است. این مطالعه افزون بر فواید مردم نگارانه، غنای زبانی آثار را نشان می دهد.
۳۶.

متن پژوهی و قصه شناسی داستان ملک جمشید(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ادبیات غنایی سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 57 - 72

کلیدواژه‌ها: نقیب الممالک ملک جمشید طلسم آصف و حمام بلور ادبیات عامه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۲ تعداد دانلود : ۵۶۱
داستان «ملک جمشید، طلسم آصف و حمام بلور» یکی از داستان های عامیانه فارسی و رایج در عصر قاجار و کتابی از آخرین بازماندگان سنت افسانه سرایی ایرانی اثر نقیب الممالک است. ازجمله نوادر قصه های عامه است که مؤلف دارد. نویسنده این کتاب، همان پردازنده «امیرارسلان» معروف است که به دلیل شهرت «امیرارسلان»، داستان «ملک جمشید» کمتر شناخته شده است. هدف این مقاله آشنایی اهل ادب با این داستان کمتر شناخته شده و بررسی ابعاد ادبی و اجتماعی و متن شناسی اثر است؛ بنابراین کوشش می شود به روش توصیفی-تحلیلی ضمن معرفی قصه و پردازنده داستان، محمدعلی شیرازی معروف به نقیب الممالک، و معرفینسخه ها و چاپ ها و گزارش داستان از سه منظر به قصه شناسی این اثر پرداخته شود: اول جنبه های زبانی و ادبی، دوم جنبه های داستانی و بن مایه های قصه و سوم جنبه های اجتماعی. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است و دستاورد آن به لحاظ زبانی و ادبی بیانگر اینست که نثر کتاب روان، ساده، شیرین و نزدیک به زبان محاوره است و واژگان، کنایات و ترکیبات عامیانه به فراوانی کاربرد دارد. تشبیه ابزار اصلی نویسنده در توصیفات و بیان ادبی و اغلب برآمده از سنت های ادبی و تکراری اند. حوادث اصلی داستان بر محور جنگ، عشق و بازگشت به سرزمین پدری شکل می گیرد. حوادث داستان همگی از بن مایه های رایج افسانه هاست. برخی آداب و رسوم مربوط به جنبه های گوناگون زندگی، حکومت و جنگ را در خلال داستان می توان یافت که بازتابنده آداب و رسوم زمانه است و برخی از پیشه های مورد اشاره در داستان، امروزه یا وجود ندارند یا تغییر نام داده اند.
۳۷.

متن شناسی کتاب شاهد صادق(معرفی و نسخه شناسی شاهد صادق نوشته میرزا محمد صادق اصفهانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ ادبیات بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۷۴

کلیدواژه‌ها: شاهد صادق میرزا محمد صادق اصفهانی متن شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۷ تعداد دانلود : ۵۸۲
کتاب شاهد صادق اثر میرزا محمد صادق اصفهانی از آثار منثور ارزشمند قرن یازدهم هجری و یکی از نمونه های موفق کتاب های چند دانشی (دانشنامه ای) تألیف شده در شبه قاره هند است که کثرت نسخ خطی از آن در کتابخانه های ایران و جهان، بیانگر ارزش علمی و اقبال عمومی به این اثر در عصر تألیف و سالهای بعد از آن بوده است. با این حال به دلایل نامعلومی تاکنون تصحیح و معرفی نشده است. نظر به اهمیت این کتاب از نظر اشتمال بر موضوعات مختلف و متنوع، از جمله مردم شناسی، تاریخ اجتماعی، مباحث جغرافیایی، فرهنگ عوام، علوم دینی، اخبار و امثال و ...، می تواند از منابع قابل اعتماد در شناخت اوضاع و احوال اجتماعی، تاریخی، علمی و ادبی عصر مؤلف به شمار آید. این کتاب دربردارنده اطلاعات عمیق و احاطه وسیع نویسنده در موضوعات مختلف است که امروز به شکل دایره المعارفهای عمومی عرضه می شود. این مقاله که برگرفته از طرح تصحیح اثر و تحقیق در شرح احوال و آثار و شیوه دانشنامه نگاری میرزا صادق اصفهانی است، می کوشد تا ضمن بررسی سبک نگارش اثر، جایگاه ارزشمند آن را تا حدی تببین کند
۳۸.

بررسی و تحلیل نمایشهای بارانخواهی و بارانخوانی در ادبیات عامه ایران (باتکیه بر نمایشهای کوسهگردی و عروس باران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کهن نامه ادب پارسی سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۲۲) 61-99

کلیدواژه‌ها: نمایشهای بارانخواهی کوسهگردی عروس باران بومیسرود ادبیات عام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۵ تعداد دانلود : ۱۲۵۷
درمیان بومی سرودها اشعاری آیینی به نام باران خواهی است که با حرکات نمایشی همراه است. باران خواهی از آداب ورسوم کهن ایرانی است که ریشه در اعتقادات و باورهای دینی و اسطوره ای دارد و یادآور پرستش آناهیتا، الهه بارندگی و آبیاری است. این آیین در سطح وسیعی از ایران و خاورمیانه رواج دارد و با آیین های اجرایی متنوع همراه است. روش های طلب باران یا فردی است یا گروهی که با عروسک، انسان، دعا، شی و حیوان انجام می شود. در این مقاله به دو روش عروسک و انسان ناظر بر نمایش های کوسه گردی و عروس باران اشاره می شود. ما از ده ها اجرا در مناطق مختلف، پانزده آیین را برگزیده و به روش توصیفی، سپس تحلیلی به ریخت شناسی و بررسی ابعاد نمایشی آن می پردازیم. هدف مقاله آن است تا با یافتن ساختار مشترک این آیین های نمایشی نشان دهیم، آیین سنتی باران خواهی صرفاً یک نمایش نیست، بلکه باوری اسطوره ای و ریشه دار در ایرانیان است.
۳۹.

سرچشمه های ایرانی قصه های هانس کریستین آندرسن در افسانه های عامیانه ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبیات تطبیقی دوره هفتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 70-88

کلیدواژه‌ها: هانس کریستین آندرسن افسانه های عامیانه ایرانی مندیل خیال جبرئیل جولا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۸ تعداد دانلود : ۶۹۶
هانس کریستن آندرسن (1805-1875) شاعر، قصه پرداز و نمایش نویس مشهور دانمارکی پدیدآورنده 160 داستان و افسانه ، ۸۰۰ قطعه شعر و ۶ رمان است. یک ویژگی نوشته های آندرسن توجه او به ادبیات عامه، شفاهی و زبان گفتار است. او بیش از همه از افسانه های عامیانه تأثیر می گیرد. وی برای نوشتن این افسانه ها، بیشتر از افسانه های هزارویک شب و نیز افسانه های دیگر ملل جهان الهام گرفته است. در این مقاله ابتدا درباره اندرسن و انواع قصه های وی و تاثیر پذیری اش از شرق و ویژگی ها و سرمنشأ قصه های آندرسن و پیشینه موضوع سخن می گوییم، سپس تنها به چهار مورد از سرچشمه های ایرانی قصه های اندرسن و تطبیق آنها با داستان های ایرانی اشاره و داستانها مقایسه و تطبیق داده می شود. این چهار داستان عبارت اند از:1. مندیل خیال و مقایسه با لباس تازه امپراتور؛ 2.جبرئیل جولا و مقایسه با صندوق پرنده؛3. قاضی و جوحی و مقایسه با کلاوس بزرگ و کلاوس کوچک؛4. خاله سوسکه و مقایسه با تامبلینا. ضمن روایت شناسی این چهار داستان، از ابعاد مختلف به تطبیق روایات پرداخته می شود. درنهایت درمی یابیم به دلایل مختلف ازجمله آشنایی آندرسن با هزارویکشب از طریق ترجمه آن به نام الف نهار و علاقه به ادبیات مشرق زمین با افسانه های ایرانی به خوبی آشنا بوده و از آنها بهره گرفته و در جهت اهداف مذهبی و تربیتی خویش از تمام با بخشی از داستان سود جسته است.
۴۰.

ساختار داستانی منظومه های عاشقانه فارسی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ادبیات غنایی سال پنجم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۷ 73 - 90

کلیدواژه‌ها: منظومه عاشقانه ساختار داستانی شعر غنایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۹ تعداد دانلود : ۳۴۲
منظومه های عاشقانه یکی ازگونه های شعر غنایی است. این نوع منظومه سرایی در ایران رواج بسیار زیادی یافت چنان که بیش از یکصد داستان از زوجهای ادبی با ده ها نظیره از این داستان های عاشقانه و تنها به نظم در دست است. در مطالعات ساختاری این منظومه ها در می یابیم صرف نظر از نام ها و برخی تفاوت های اندک، تمام این منظومه ها بر یک شیوه و ساخت بنا شده اند. در این مقاله پس از آشنایی با چگونگی منظومه های عاشقانه و ویژگی های صوری و سیر تاریخی آن ها ساختار داستانی منظومه های عاشقانه با تفاوت کنش-های هریک تبیین می شود که قابل انطباق با تمام منظومه های عاشقانه فارسی است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان