رحمت الله مرزوقی

رحمت الله مرزوقی

مدرک تحصیلی: استاد دانشگاه شیراز

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۱۰۰ مورد از کل ۱۱۸ مورد.
۸۱.

روش شناسی گذار پارادایمی برای تبیین دانشگاه پایدار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرآیند مدیریت و توسعه دوره ۳۳ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۱) 171-201

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی دانشگاه پایدار روش شناسی فراترکیب پارادایم معنوی حکمت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۶۲۶
مفهوم دانشگاهِ «پایدار» برخاسته از پارادایمهای رایج مبتنی بر توسعه اقتصادی، اجتماعی، و زیستمحیطی است که بر عقلانیت و تفکر سیستمی استوار است و با رویکرد میانرشتهای، مشکلات را شناسایی و برای رفع آنها اقدام میکند. ولی غفلت از بوم معرفتی، نارسایی این پارادایمهاست. هدف این پژوهش، تبیین روششناسی گذار از پارادایمهای رایج به پارادایم معنوی برای دانشگاه پایدار است. برای این منظور، با روش فراترکیب به گردآوری پژوهشهای کیفی حوزه پایداری، ارزیابی آنها، تحلیل یافتههای مرحله ارزیابی، کشف نکتههای اساسی، و ترکیب و تبدیل آنها به یک جایگزین کلیتر پرداخته می شود. با بررسی 46 پژوهش حوزه پایداری، نتایج نشان میدهد که پارادایم معنوی پویا مبتنی بر خِرد و دانش عینی با حکمت الهی دانشگاههای کشور همسوست.
۸۲.

تبیین الگوی علی سبک های یادگیری مرجح دانشجویان، یادگیری غیررسمی دیجیتال و عملکرد تحصیلی آنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی سال هشتم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۳۱) 47 - 58

کلیدواژه‌ها: سبک یادگیری مرجح یادگیری غیر رسمی دیجیتال عملکرد تحصیلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۵ تعداد دانلود : ۳۲۶
هدف کلی پژوهش بررسی روابط سبک یادگیری مرجح و عملکرد تحصیلی با نقش واسطه ای یادگیری غیررسمی دیجیتال در میان دانشجویان دانشگاه شیراز بود. روش مطالعه حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. نمونه پژوهش شامل 320 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، انتخاب شدند. ابزار های مورد استفاده این پژوهش، شامل مقیاس های سنجش سبک یادگیری مرجح دانشجویان (دمار-کسکین، ازاتا، بانارا و ریلی، 2015)، یادگیری های غیررسمی دیجیتال (هی و لی، 2019)، عملکرد تحصیلی (یو، تیان، وگل و کوک، 2010) بود که پس از محاسبه روایی و پایایی آنها با استفاده از مدل های معادلات ساختاری تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که ترجیح بیشتر دانشجویان به یادگیری بصری ارتباط مثبت و معناداری با افزایش تمایل به یادگیری غیررسمی دیجیتال دارد (32/0=β, 0001/0 = p). همچنین، بین ترجیح بیشتر دانشجویان به سبک یادگیری وابستگی با افزایش تمایل به یادگیری غیررسمی دیجیتال ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد (27/0=β, 02/0 = p). افزون بر این، یافته ها حاکی از ارتباط مثبت و معنادار افزایش تمایل به یادگیری غیررسمی دیجیتال با بهبود عملکرد تحصیلی دانشجویان است (38/0=β, 0001/0 = p). از سوی دیگر، یافته ها نشان داد که افزایش تمایل دانشجویان به یادگیری به صورت وابسته با افزایش عملکرد تحصیلی آنان ارتباط مثبت و معناداری دارد (27/0=β, 01/0 = p)؛ بنابراین یادگیری های غیر رسمی دیجیتال با نقش واسطه گری خود بین سبک یادگیری مرجح و عملکرد تحصیلی تاثیر مثبت داشته است و می تواند موجب افزایش یا کاهش بهره وری عملکرد تحصیلی در بین دانشجویان شود.
۸۳.

ساخت و اعتباریابی مقیاس برنامه های درسی نال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۶ 35 - 58

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی نال برنامه درسی مغفول برنامه درسی منسوخ برنامه درسی محرَّف برنامه درسی عقیم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۳۵۵
مفهوم برنامه درسی نال (1979) اولین بار به وسیله آیزنر مطرح گردید. از نظر وی آنچه از دستور کار مدارس حذف می شوند، زمینه ساز بروز نقایص تربیتی در متربیان می گردد. بروز نقایص تربیتی عمدتاً ناشی از حذف برخی از آموزش ها نمی باشد، بلکه وجوه دیگری از برنامه درسی نال مانند برنامه درسی مغفول، منسوخ، محرَّف و عقیم وجود دارند که آن ها نیز موجب بروز کمبودهایی در جریان تعلیم و تربیت افراد می گردد (مرزوقی، 2015). در این مقاله تلاش می گردد، انواع برنامه های درسی نال در دو بعد عامدانه و غیر عامدانه و در سطوح قصد شده، اجراشده و آموخته شده مورد بررسی و اعتبار یابی قرار گیرد. برای تعیین روایی این یافته ها، از روش تحلیل گویه و برای تعیین پایایی و اعتبار آن از روش ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که یافته های به دست آمده حکایت از روایی و اعتبار بسط مفهومی و انواع برنامه های درسی نال مطرح شده در این پژوهش دارد.  
۸۴.

طراحی برنامه درسی آموزش پیشگیری از HIV/AIDS برای مربیان بهداشت دوره آموزش متوسطه(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش در علوم پزشکی دوره یازدهم آذر و دی ۱۳۹۷ شماره ۵ (پیاپی ۵۱) 84-90

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی برنامه درسی اچ آی وی / ایدز مربیان بهداشت دوره آموزش متوسطه پیشگیری از اچ آی وی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۵ تعداد دانلود : ۲۲۳
مقدمه: آموزش پیشگیری از اچ آی وی / ایدز باید در مکان ها و با ابزارها و استراتژی های مختلف از طریق رسانه های متنوع در مدرسه و در جامعه اتفاق بیفتد و آموزش درباره این بیماری باید بخشی از آموزش در زندگی معاصر باشد. یک استراتژی مهم که می تواند برای کمک به تأمین آموزش پیشگیری از اچ آی وی/ ایدز استفاده کرد، تدوین برنامه درسی برای افزایش تجارب یادگیری در این زمینه می باشد که می تواند برای سلامت جامعه پیامدهای درمانی گسترده ای داشته باشد. به همین سبب هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه درسی آموزش پیشگیری از اچ آی وی / ایدز برای مربیان بهداشت دوره آموزش متوسطه بوده است. روش کار: بر اساس رویکرد کیفی و روش مطالعه موردی، به منظور تعیین مؤلفه های لازم برای طراحی برنامه درسی آموزش پیشگیری از اچ آی وی/ایدز، با استفاده از پرسشنامه بازپاسخ و نیمه ساختارمند با نمونه گیری هدفمند و تکنیک اشباع نظری، نظر استادان و متخصصان سلامت در حوزه اچ آی وی / ایدز گردآوری شد. سپس داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار N-Vivo نسخه 11 از طریق فن تحلیل مضمون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و یافته ها در قالب شبکه مضامین پایه، سازماندهنده و فراگیر دسته بندی و سازماندهی شدند. برای اعتباریابی داده های کیفی نیز از روش همسوسازی استفاده گردید.. یافته ها: بر اساس نتایج پژوهش، برنامه درسی آموزش پیشگیری از اچ آی وی / ایدز، دارای ابعادی همچون ریشه و علل، تشخیص، ملاحظات عمومی، ملاحظات اخلاقی و پیشگیری به عنوان مضامین سازماندهنده هستند و هرکدام از آنها نیز دارای مضامین پایه متنوعی هستند که می توانند در طراحی برنامه درسی آموزش پیشگیری از اچ آی وی / ایدز مورد استفاده قرار گیرند. نتیجه گیری: اگر برنامه درسی آموزش پیشگیری از اچ آی وی / ایدزبه شکل تخصصی طراحی و سپس اجرا شود، می تواند به توسعه مهارت های مورد نیاز برای رفتارهای بهداشتی و تقویت نگرش های مثبت مورد نیاز برای کاهش میزان ابتلاء به اچ ای وی / ایدز کمک نماید.
۸۵.

تاثیر کیفیت نظارت استاد راهنما بر التزام تحصیلی و اهمال گری دانشجویان در انجام رساله دکتری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تربیتی پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۹ 56-75

کلیدواژه‌ها: التزام تحصیلی اهمال گری تحصیلی کیفیت نظارت استاد راهنما

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۴۲۴
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر کیفیت نظارت استاد راهنما بر التزام تحصیلی و اهمال گری دانشجویان در انجام رساله دکتری بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. نمونه تحقیق شامل 201 نفر از دانشجویان دکتری دانشگاه شیراز بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس هایکیفیت نظارت استاد راهنما (هرمن و همکاران، 2014)، التزام تحصیلی (شافلی و باکر، 2006) و اهمال گری تحصیلی (مک کلوزی، 2011) بودند که پس از محاسبه روایی و پایایی، بین نمونه توزیع و داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که کیفیت نظارت استاد راهنما تاثیر مثبت و معناداری بر التزام تحصیلی دانشجویان دارد. این در حالی است که التزام تحصیلی دانشجویان تاثیر منفی و معناداری بر اهمال گری دانشجویان در انجام رساله دکتری دارد. همچنین، کیفیت نظارت استاد راهنما نیز تاثیر منفی و معناداری بر اهمال گری دانشجویان در انجام رساله دکتری دارد .
۸۶.

طراحی و اعتباریابی مقیاس ارزیابی بهسازی حرفه ای معلمان مبتنی بر درس پژوهی: یک مطالعه ترکیبی

نویسنده:
منبع: آموزش پژوهی دوره چهارم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۱۵) 99 - 122

کلیدواژه‌ها: معلمان ارزیابی بهسازی حرفه ای درس پژوهی مطالعه روش ترکیبی تحلیل مضمون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۰ تعداد دانلود : ۳۲۲
هدف پژوهش طراحی مقیاس ارزیابی بهسازی حرفه ای معلمان مبتنی بر درس پژوهی بود. این پژوهش به روش ترکیبی با راهبرد اکتشافی متوالی از نوع ابزارسازی انجام شد. در بخش کیفی با استفاده از نمونه گیری هدفمند و به کارگیری معیار اشباع نظری، مصاحبه های باز با 17 نفر از اعضای هیات علمی متخصص در درس پژوهی، مدرسین درس پژوهی و معلمان مجری درس پژوهی انجام شد. داده ها به روش تحلیل مضمون در نرم افزار Nvivoتحلیل گردید و چارچوب ارزیابی بهسازی حرفه ای معلمان براساس مدل درس پژوهی و در قالب شبکه مضامین تنظیم گردید و با استفاده از معیارهای اعتبارسنجی کیفی، اعتباریابی شد. بر اساس نتایج بخش کیفی پژوهش، چارچوب ارزیابی بهسازی حرفه ای معلمان (مضمون فراگیر) دارای سه مضمون دانش، نگرش و مهارت (مضامین سازمان دهنده) و 51 مضمون پایه می باشد. در بخش کمی پژوهش، براساس چارچوب مذکور ابزاری تهیه و روایی و اعتبار آن در یک نمونه 30 نفره سنجیده شد. پس از تحلیل عاملی تاییدی و حذف مواردی که ارتباط مطلوبی با ملاک های بهسازی حرفه ای نداشتند، مقیاس ارزیابی بهسازی حرفه ای معلمان مبتنی بر درس پژوهی، شامل 3 ملاک(دانش، نگرش و مهارت) و 47 مولفه می باشد.
۸۷.

Sustainable School in the Islamic Republic of Iran: A Multiple methods Qualitative Approach(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: School Administration, Volume ۹, Issue ۴, Winter ۲۰۲۲ 132 - 108

کلیدواژه‌ها: School sustainable school Sustainable Education Sustainable Development social system

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۹ تعداد دانلود : ۳۱۲
هدف این پژوهش طراحی الگویی برای مدرسه پایدار در جمهوری اسلامی ایران بود. روش تحقیق کیفی چند روشی شامل: روش فراترکیبی و مطالعه موردی بود. منابع گردآوری داده ها، کلیه تحقیقات مربوط به مدرسه پایدار برای دوره زمانی 1384 تا 139 بوده است. این پژوهش ها به روش نمونه گیری موردی از شدت با دقت نمونه گیری هدف انتخاب شده اند. در این بخش از تحلیل کیفی برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. یافته های این بخش از مدل مدرسه پایدار را کرد. در مطالعه موردی، شرکت کنندگان بالقوه مورد مصاحبه، بومیان با تجربه بودند و اسناد بالادستی ایران و اظهارات رهبرانقلاب مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات کلیدی مورد مصاحبه با روش نمونه گیری هدفمند استاندارد انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها در این بخش، مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرچینان کلیدی و اسناد کاوی بود. یافته های این پژوهش مدل مدرسه پایدار در جمهوری اسلامی ایران بود که شامل ورودی ها (معلم و کادر اجرایی، برنامه درسی، فضا و تجهیزات و خط مشی ها)، فرآیندها (تدریس، یادگیری، مدیریت و برنامه ریزی)، زیر سیستم ها (فردی) است. ساختاری، سیاسی و فرهنگی)، خروجی ها (دانش آموز با رویکرد توسعه پایدار و الگوی مدرسه پایدار) و ویژگی های آنها در قالب یک نظام اجتماعی. نتایج این تحقیق نشان داد که برای دستیابی به خروجی های مورد نظر، کلیه ورودی ها، فرآیندها و زیر سیستم ها باید دارای ویژگی های مناسب باشند. یافته های این پژوهش مدل مدرسه پایدار در جمهوری اسلامی ایران بود که شامل ورودی ها (معلم و کادر اجرایی، برنامه درسی، فضا و تجهیزات و خط مشی ها)، فرآیندها (تدریس، یادگیری، مدیریت و برنامه ریزی)، زیر سیستم ها (فردی) است. ساختاری، سیاسی و فرهنگی)، خروجی ها (دانش آموز با رویکرد توسعه پایدار و الگوی مدرسه پایدار) و ویژگی های آنها در قالب یک نظام اجتماعی. نتایج این تحقیق نشان داد که برای دستیابی به خروجی های مورد نظر، کلیه ورودی ها، فرآیندها و زیر سیستم ها باید دارای ویژگی های مناسب باشند. یافته های این پژوهش مدل مدرسه پایدار در جمهوری اسلامی ایران بود که شامل ورودی ها (معلم و کادر اجرایی، برنامه درسی، فضا و تجهیزات و خط مشی ها)، فرآیندها (تدریس، یادگیری، مدیریت و برنامه ریزی)، زیر سیستم ها (فردی) است. ساختاری، سیاسی و فرهنگی)، خروجی ها (دانش آموز با رویکرد توسعه پایدار و الگوی مدرسه پایدار) و ویژگی های آنها در قالب یک نظام اجتماعی. نتایج این تحقیق نشان داد که برای دستیابی به خروجی های مورد نظر، کلیه ورودی ها، فرآیندها و زیر سیستم ها باید دارای ویژگی های مناسب باشند. خرده سیستم ها (فردی، ساختاری، سیاسی و فرهنگی)، بروندادها (دانش آموز با رویکرد توسعه پایدار و الگوی مدرسه پایدار) و ویژگی های آنها در قالب یک نظام اجتماعی. نتایج این تحقیق نشان داد که برای دستیابی به خروجی های مورد نظر، کلیه ورودی ها، فرآیندها و زیر سیستم ها باید دارای ویژگی های مناسب باشند. خرده سیستم ها (فردی، ساختاری، سیاسی و فرهنگی)، بروندادها (دانش آموز با توسعه پایدار و الگوی مدرسه پایدار) و ویژگی های آنها در قالب یک نظام اجتماعی. نتایج این تحقیق نشان داد که برای دستیابی به خروجی موارد نظر، کلیه ورودی ها، فرآیندها و زیر سیستم ها باید دارای ویژگی های مناسب باشند.
۸۸.

بافت آفرینی چارچوب بهسازی حرفه ای معلمان مبتنی بر درس پژوهی: یک مطالعه موردی کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تدریس پژوهی سال چهارم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳ 99 - 128
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۲ تعداد دانلود : ۳۳۲
هدف : هدف کلی این پژوهش دستیابی به چارچوب بهسازی حرفه ای معلمان مبتنی بر درس پژوهی بود. روش : طرح پژوهش، مطالعه موردی کیفی چندگانه بود. رویکرد تحلیلی در تدوین چارچوب براساس رویکرد بافت آفرینی است. مشارکت کنندگان بالقوه پژوهش متشکل از 17 نفر از اعضای هیأت علمی متخصص در درس پژوهی، مدرسین درس پژوهی و معلمان مجری درس پژوهی بودند که با رویکرد نمونه گیری هدفمند و تکنیک معیار انتخاب شدند. کفایت تعداد مشارکت کنندگان براساس اشباع نظری تعیین گردید. ابزار گرد آوری داده های کیفی پژوهش، مصاحبه نیمه ساختمند بود. اعتباریابی داده های کیفی نیز از طریق دو معیار اعتبارپذیری و اعتمادپذیری و با استفاده از تکنیک همسوسازی داده ها صورت گرفت. با توجه به روش کیفی پژوهش از شیوه تحلیل مضمون (شامل مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر) با استفاده از نرم افزار N-Vivo برای تشکیل شبکه مضامین بهسازی حرفه ای معلمان استفاده شد. یافته ها : نتایج پژوهش، بیانگر وجود 51 مضمون پایه و سه مضمون سازمان دهنده (دانش، نگرش و مهارت) در حوزه بهسازی حرفه ای معلمان مبتنی بر درس پژوهی بود. بر اساس چارچوب طراحی شده، می توان دوره های درس پژوهی را بر مبنای دانش ها، مهارت ها و نگرش های کسب شده به وسیله معلمان ارزشیابی نمود. 
۸۹.

طراحی الگوی مدرسه سالم و میزان تطابق آن ها از دیدگاه مدیران و معلمان مدارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره هجدهم پاییز ۱۴۰۱شماره ۳ 85 - 117
تعداد بازدید : ۳۷۵ تعداد دانلود : ۲۴۷
هدف از انجام این پژوهش، طراحی الگوی مدرسه سالم و بررسی میزان مطابقت آنها با وضعیت موجود از دیدگاه عوامل مدرسه (مدیران و معلمان) است. این پژوهش به لحاظ روش شناسی از نوع ترکیبی (آمیخته) است، این پژوهش در دو گام کیفی و کمّی انجام گرفته است. در مرحله کیفی از روش پدیدارنگاری و در مرحله کمّی از تحقیق پیمایشی_ توصیفی استفاده شده است. نتایج در قالب ۳ مجموع مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر دسته بندی و در قالب شبکه مضامین سازمان دهی شدند. در نتیجه ۳۷ مقوله فرعی و ۷ مقوله اصلی را برشمرده شد که عبارت اند از: 1. محیط فیزیکی، 2. ویژگی های مدیریتی، 3. منابع انسانی، 4. فرهنگ مدرسه، 5. ارتباط و مشارکت اجتماعی، 6. محیط عاطفی_ روانی_اجتماعی 7. عناصر برنامه درسی. نتایج آزمون تی_استیونت تک نمونه ای نشان داد که میانگین وضعیت ابعادی چون ویژگی های مدیریتی، منابع انسانی، برنامه درسی، مشارکت و ارتباطات اجتماعی، به صورت معناداری بالاتر از میانگین متوسط جامعه؛ و در وضعیت مطلوب است. ابعادی مانند فرهنگ، محیط فیزیکی، محیط عاطفی_ روانی، پایین تر از میانگین متوسط جامعه و نامطلوب بودند. همچنین نتایج آزمون رتبه ای فریدمن نشان داد که محیط عاطفی (با ضریب 89/5) بیشترین تأثیر (اهمیت)؛ و محیط فیزیکی (با ضریب 36/1) کمترین تأثیر (اهمیت) را در بین ابعاد مدارس سالم دارد. در خصوص اولویت بندی مضامین فرعیِ تم ها نتایج نشان داد که فناوری، انسجام، تعامل، باور، گزینش و توسعه، اجرایی، طراحی و معماری بیشترین اهمیت را به ترتیب در بین تم های برنامه درسی، محیط عاطفی، مشارکت و ارتباطات، فرهنگ، منابع انسانی، ویژگی های مدیریتی، محیط فیزیکی دارند.
۹۰.

الگوی آموزش مبتنی بر مفهوم ریزوماتیک و تأثیر آن بر تفکر خلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره ۱۹ تابستان ۱۴۰۲شماره ۲ 7 - 33

کلیدواژه‌ها: آموزش ریزوماتیک تفکر خلاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۲۹۱
رویکرد ریزوماتیک و تفکر خلاق به شکل فزاینده ای در تحقیقات آموزشی در دو دهه گذشته ارزشمند بوده است. نظام های آموزشی برای دستیابی به اهداف کلان خود و ایجاد تفکر خلاق به روش های مطلوب آموزش نیاز دارند. هدف این پژوهش ارائه الگوی ریزوماتیک برای آموزش تفکر خلاق است. به این منظور، به روش پژوهش ترکیبی از نوع اکتشافی با طرح ارائه الگو و تأیید آن استفاده شد. ابتدا مفاهیم و نظریه های موجود در مورد آموزش ریزوماتیک بررسی شد و پس از طبقه بندی، نقشه و چهارچوب مفهومی تدوین و در نهایت الگوی آموزشی تفکر ریزوماتیک ارائه شد. سپس محتوای آموزشی ریزوماتیک بر اساس این الگو طراحی و اجرا گردید. جامعه آمارى پژوهش، تمام دانش آموزان پسر پایه ششم ابتدایی مدارس دولتی شهر صحنه در سال تحصیلی 98- 1397 بود. جهت انتخاب نمونه مناسب به روش هدفمند دو کلاس از کلاس های شهر صحنه که دارای امکانات آموزشی مناسب، معلمان خبره و دانش آموزان دارای معدل بالا بودند در درس علوم تجربی به عنوان نمونه انتخاب شد. یک کلاس 34 نفره به گروه آزمایشى و یک کلاس 34 نفره به گروه گواه اختصاص یافت. برای اندازه گیری تفکر خلاق دانش آموزان از آزمون خلاقیت شیفر استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس حاکی از تأثیر این الگو بر رشد تفکر خلاق دانش آموزان بود.
۹۱.

ارزیابی میزان به کارگیری تکنیک اجراسنجی برنامه درسی به وسیله معلمان دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۱) 7 - 26

کلیدواژه‌ها: جوّ آموزش سازمانی فرهنگ سازمانی معلم یادگیری غیررسمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۳۵۵
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی میزان کاربست تکنیک اجراسنجی برنامه درسی به وسیله معلمان دوره ابتدایی بود. پژوهش حاضر به روش توصیفی - پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل همه معلمان مقطع ابتدایی شهرستان گچساران به تعداد 420 نفر در سال تحصیلی 98-97 بود که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 201 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه بود که براساس چارچوب هفت مرحله ای جاکوبز (2004) برای ارزیابی میزان به کارگیری معلمان از تکنیک اجراسنجی تدوین شد. روایی محتوای پرسشنامه با نظرسنجی از خبرگان و صاحبنظران تأیید شده، و پایایی آن پس از اجرای آزمایشی بین 30 نفر از دبیران با محاسبه آلفای کرونباخ برابر با 87/0 تأیید شد. داده های گردآوری شده از طریق آزمون تی تک نمونه تحلیل شد. نتایج نشان داد معلمان دوره ابتدایی به طور کلی، در همه مراحل هفت گانه کاربرد تکنیک اجراسنجی برای ارزیابی برنامه های درسی اجراشده خود، پایین تر از حد معیار عمل می کنند. به عبارت دیگر، معلمان در ارزیابی چگونگی اجرای برنامه های درسی اجراشده نقشی جدی و شایان توجه ایفا نمی کنند. در حالی که به کارگیری تکنیک سنجش چگونگی اجرای برنامه درسی اجراشده می تواند نقشی مؤثر در اصلاح و بهسازی برنامه های درسی در همه سطوح قصدشده، اجراشده و آموخته شده داشته باشد. اجرای برنامه ها و کتاب های درسی نیازمند شرایطی شامل رضایت از وضعیت موجود، کسب دانش و مهارت لازم توسط مجریان، دردسترس بودن منابع و امکانات سخت افزاری، نرم افزاری، مالی و... برای اجرا، وجود زمان لازم برای یادگیری، سازگاری و تأمل درباره اجرا توسط مجریان است.
۹۲.

کاوش الگوی تربیت مدنی از دیدگاه ابونصرفارابی: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال هجدهم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۴ 71 - 88

کلیدواژه‌ها: تربیت تربیت مدنی فارابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۲۶۳
تربیت مدنی به عنوان یکی از کارکردهای مهم تعلیم و تربیت شناخته می شود، که لزوم آموزش و فراگیری آن مستلزم وجود الگوی تربیت مدنی است. یکی از نظریه های مهم در رابطه با تربیت مدنی مربوط به فارابی که فیلسوف ایرانی−اسلامی است. هدف پژوهش حاضر کاوش الگوی تربیت مدنی از دیدگاه فارابی می باشد. رویکرد پژوهش مطالعه کیفی و روش تحلیل محتوا است. کلیه منابع ترجمه شده ی دست اول و دوم مربوط به فارابی که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک در دسترس انتخاب شده بودند، مورد کاوش قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل نتایج پژوهش از روش تحلیل مضمون بهره گرفته شد. یافته های حاصل از تحلیل مضمون در قالب 50 مقوله، 34 مضمون پایه، 7 مضمون سازمان دهنده و 4 مضمون فراگیر سازماندهی شد. نتایج پژوهش حاکی از این امر بود که بایستی موضوع تربیت مدنی و ابعاد آن که متناسب با فرهنگ و ارزش های جامعه است را وارد سیستم آموزشی نمود. همچنین این پژوهش به معرفی برخی روش های تعلیم مدنی فعال و مشارکتی و نحوه کاربرد آنها از دیدگاه فارابی پرداخته است.
۹۳.

تحلیل محتوای کیفی کتاب های درسی دوره ابتدایی از منظر جهت گیری جنسیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۳ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ 469 - 485

کلیدواژه‌ها: الگوهای اجتماعی سیاسی شخصیتی دوره ابتدایی کتاب های درسی جنسیت نقش های حرفه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳ تعداد دانلود : ۱۳۷
هدف از پژوهش حاضر تحلیل محتوای برنامه درسی دوره ابتدایی بر مبنای مؤلفه های جنسیتی است. روش پژوهش توصیفی از نوع تحلیل محتوا و جامعه آماری پژوهش، کتاب های درسی دوره ابتدایی است. نمونه آماری پژوهش به شیوه هدفمند از نوع موارد مطلوب و شامل محتوای کتاب های هدیه های آسمانی، مطالعات اجتماعی و فارسی است. مؤلفه های پژوهش شامل ویژگی های شخصیتی، الگوهای اجتماعی و سیاسی و نقش های حرفه ای مربوط به جنسیت و نیز واحد تحلیل مضامین است. نتایج تحقیق نشان داد که زنان معمولاً در نقش افرادی احساسی و زیر دست و مردان با ویژگی های شخصیتی خردمحور و دستوردهنده ظاهر شده اند. در رابطه با نقش های شغلی، مردان در مشاغل بیرون از خانه و زنان در قالب مشاغل مربوط به خانه داری یا حداکثر در مشاغل آموزگاری و پرستاری ایفای نقش کرده اند. راجع به الگوهای اجتماعی و سیاسی نیز مردان در قالب الگوهای رهبری سیاسی، مصلحان اجتماعی و صاحبان خرد ظاهر شده اند و در مقابل، الگوی ارائه شده برای زنان در قالب مادری و همسری مجسم شده است.
۹۴.

رابطه شایستگی های مدرسان با تجارب دوره و دستاوردهای تحصیلی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تدریس پژوهی سال ششم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 99 - 119

کلیدواژه‌ها: شایستگی های مدرسان تجارب دوره تحصیلی دستاوردهای تحصیلی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان کردستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳ تعداد دانلود : ۳۶۰
هدف: یکی از مهم ترین عناصر نظام آموزش عالی و دانشگاه ها، اعضای هیأت علمی هستند که نقش تعیین کننده و انکارناپذیری در تحقق اهداف و رسالت های آموزش عالی ازنظر کمی و کیفی دارند، لذا بررسی عملکرد و شایستگی های آن ها در ابعاد مختلف به ویژه در حیطه تدریس و تأثیری که می توانند برافزایش کیفیت یادگیری فراگیران و دستاوردهای آنان از تحصیل داشته باشند، بسیار ضروری است. بدین منظور مطالعه ای باهدف بررسی رابطه بین شایستگی های مدرسان با تجارب دوره و دستاوردهای تحصیلی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان کردستان انجام گرفت. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جهت انتخاب نمونه های موردنیاز از روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی ساده با توجه به نوع رشته تحصیلی دانشجویان استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل دانشجویان سال آخر دانشگاه فرهنگیان استان کردستان در سال 1395 در نظر گرفته شد که 720 نفر برآورد گردید و با استفاده از فرمول کوکران 250 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. به منظور جمع آوری داده ها، سه پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر پرسشنامه استاندارد و استفاده از مقیاس 5 نقطه ای لیکرت برای پاسخ به پرسشنامه استفاده گردید. روایی پرسشنامه ها با صلاحدید استاد راهنما تأیید گردید. پایایی پرسشنامه ها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب برای سه متغیر شایستگی های حرفه ای مدرسان، تجارب دوره تحصیلی دانشجویان و دستاوردهای تحصیلی آنان مقدار 920/0، 928/0 و 851/0 محاسبه شد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که شایستگی های مدرسان با تجارب دوره و دستاوردهای تحصیلی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان کردستان رابطه مثبت و معناداری دارد.
۹۵.

برنامه درسی در میعادگاه حقیقت Curriculum in the Rendezvous of Truth(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هفدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۶۷ 1 - 12
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۱۵۳
نوشته حاضر تحت عنوان برنامه درسی در میعادگاه "حقیقت" ، توفیقی بود هر چند به اجمال ،تا دل نبشته ای نظر ورزانه در باب مسائل و مشکلات این حوزه مطرح گردد . جُستاری که به دور از ، و بدون دغدغه های موجود در خصوص یافته یابی و داده پردازی مرسوم بود ، و خود آرامشی را آفرید که بتوان به نظر ورزی هایی وارد شد که شاید، یحتمل بتواند باب ورود به مدخل نظریه پردازی را نیز بگشاید . به هر حال، در این نوشتار به منظور اجابت درخواست ارزشمند اندیشه نامه انجمن مطالعات درسی ،تلاش می گردد تا ایده هایی درباره نسبت برنامه درسی و حقایقی انکارناپذیر ،اما بعضا مغفول ،محجوب ،محجور و مطرود انگاشته و پنداشته ،مطرح شود . جُستاری که البته به منزله ابزار و آوردگاه ایده ها و دیدگاه های شخصی ، اما مستدل و مستند می باشد و می تواند منجر به نوگویی ها و یا تازه گویی نیز منجر گردد.
۹۶.

طراحی چارچوب مدل آموزشی ارشادگری برخط مبتنی بر تسهیم دانش برای آموزش مشاغل کلیدی حمل و نقل ریلی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش و توسعه منابع انسانی سال ۱۰ بهار ۱۴۰۲ شماره ۳۶ 1-27

کلیدواژه‌ها: ارشادگری برخط تسهیم دانش حمل و نقل ریلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸ تعداد دانلود : ۲۸۹
در دهه های اخیر راهبردهای گوناگونی برای توسعه سرمایه انسانی توسط سازمان های پیش رو در پیش گرفته شده است. یکی از بهترین ابزارها از نقطه نظر متخصصان حوزه منابع انسانی برای این منظور، برنامه های ارشادگری است. افزون بر این، تحولات فناورانه در محیط های سازمانی، اهمیّت توجه به ارشادگری برخط را دو چندان نموده است. هدف پژوهش حاضر ارائه چارچوب مدل آموزشی ارشادگری برخط، مبتنی بر تسهیم یا به اشتراک گذاری دانش برای آموزش مشاغل کلیدی صنعت حمل و نقل ریلی کشور بود. پژوهش حاضر کیفی و مبتنی بر پارادایم تفسیرگرایی است که با استفاده از روش فراترکیب و مطالعه موردی کیفی، چارچوب مدل آموزشی طراحی گردید. با کاوش مطالعات مرتبط جهانی در ابتدا با استفاده از روش فراترکیب تعداد 23 مقاله منتخب بعد از مراحل ارزیابی کیفیت که با معیارهای مورد پذیرش منطبق بود، مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله بعد در مطالعه موردی با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با 30 نفر از افراد خبره در حوزه صنعت ریلی کشور مصاحبه انجام شد. سپس مضامین حاصل از روش فراترکیب و مضمون های مصاحبه ها مورد تحلیل و جمع بندی قرار گرفت. نتایج پژوهش فراترکیب و مطالعه موردی نشان داد که مولفه های فرهنگ سازمانی، منابع مالی و بودجه، ارزیابی و کنترل، حمایت و پشتیبانی، ارتباطات، منابع انسانی، برنامه ریزی، ساختار سازمانی، شرایط محیطی، فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی از ابعاد اصلی مدل آموزشی ارشادگری برخط هستند. همچنین هر یک از این مولفه ها در برگیرنده زیر مولفه هایی بوده که ارشادگری برخط را تحت تاثیر قرار می دهند.
۹۷.

کشف و اعتباریابی کاربست مؤلفه های دیدگاه تربیتی رودلف اشتاینر در برنامه درسی دوره ابتدایی: یک مطالعه ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هجدهم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۷۰ 71 - 104

کلیدواژه‌ها: دیدگاه تربیتی رودلف اشتاینر برنامه درسی مدارس والدورف دوره ابتدایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴ تعداد دانلود : ۱۹۵
هدف مقاله کشف و اعتباریابی کاربست مؤلفه های دیدگاه تربیتی رودلف اشتاینر در برنامه درسی دوره ابتدایی بود که با طرح ترکیبی اکتشافی متوالی با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شد. جامعه پژوهشِ بخش کیفی، تمام تألیفاتِ در دسترس اشتاینر با زمینه ی تعلیم وتربیت و در بخش کمی، متخصصان برنامه ریزی درسی بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. تجزیه وتحلیل در بخش کیفی، شیوه ی تحلیل مضمون و در بخش کمی، تحلیل عاملی تأییدی است. نتایج در بخش کیفی حاکی از شناسایی 30مضمون پایه، 6مضمون سازمان دهنده و یک مضمون فراگیر بود. مضامین سازمان دهنده شامل معرفت شناسی، «من» سه بعدی، نگاه کل گرایانه و تکاملی به انسان، تناظر ابعاد وجودی انسان و هستی، هستی معنوی انسان و سیر تکاملی آگاهی است. بخش کمی نیز اعتبار بالای الگوی پیش گفته را نشان داد. بر پایه ی رهیافت های پژوهش، لزوم اتخاذ نگاه انسان شناسانه در تعلیم وتربیت، بهره گیری از ابعاد و ظرفیت های هنر و توجه به جنبه های معنوی تربیت انسان در ایجاد هماهنگی با هستی در برنامه درسی دوره ابتدایی مورد تأیید و حائز اعتبار است.
۹۸.

نواندیشی در شناخت و توسعه مفهومی برنامه درسی نال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هجدهم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶۹ 37 - 68

کلیدواژه‌ها: نواندیشی شناخت برنامه درسی نال توسعه مفهومی نال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۱۹۹
برنامه درسی نال مهمترین مفهوم در رشته برنامه درسی است که اولین بار به وسیله آیزنر (1979) مطرح گردید. آیزنر بر حذفیات برنامه درسی به عنوان برنامه درسی نال تأکید داشته و بقیه ابعاد آن را نادیده گرفته است. هدف این پژوهش شناسایی ماهیت برنامه درسی نال، انواع، ابعاد، سطوح، و پیامدهای آن با استفاده از روش اسناد پژوهی، مطالعه و تحلیل پژوهش های انجام شده در این حوزه است. نتایج این پژوهش نشان داد برنامه درسی نال مفهومی فراتر از برنامه درسی نال مد نظر آیزنر (برنامه درسی محذوف) است و علاوه بر حذفیات برنامه درسی، شامل مواردی است که با حضور خود در برنامه درسی، نقایصی را در تعلیم و تربیت فراگیران ایجاد می کند. بر این اساس، هفت نوع برنامه درسی نال: «مغفول، محذوف، منسوخ، محرف، عقیم، مفرط و ممنوعه» شناسایی شد که به شکل عمدی یا غیرعمدی در زمان طراحی، اجرا و یا آموخته شدن برنامه درسی رخ داده و موجب بروز نقص در جریان یادگیری فراگیران شده که اثرات و پیامدهای فردی و اجتماعی نامطلوبی را برجای می گذارند.
۹۹.

بررسی مؤلفه های ارزیابی اثربخشی درونی دوره های آموزش الکترونیکی دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش عالی ایران سال یازدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۴۱) ۱۵۹-۱۲۵

کلیدواژه‌ها: اثربخشی درونی ارزیابی یادگیری الکترونیکی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۳۹
با توسعه سریع فناوری اطلاعات، انتظار می رفت با رشد و گسترش آموزش الکترونیکی، شاهد درخششی اثربخش و چشمگیر در عرصه آموزش الکترونیکی دانشگاه ها باشیم، اما پس از گذشت دو دهه آثار عدم کارایی و عدم اثربخشی و نارضایتی در بین فراگیران مشاهده گردید. هدف از این پژوهش، شناسایی مؤلفه های ارزیابی اثربخشی درونی دوره های الکترونیکی دانشگاهی با رویکرد "مطالعه موردی کیفی" است. مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از نوع معیار (تخصص و تجربه) و با لحاظ اشباع داده ها انتخاب شدند. داده های به دست آمده از طریق فن تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت و یافته ها در قالب مجموعه ای از مضامین پایه، دسته بندی و شبکه مضامین سازماندهی شد. با تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها در کنار اسناد بالادستی و همسوسازی با مبانی نظری و سوابق پژوهشی، مؤلفه های ارزیابی اثربخشی آموزش الکترونیکی مشتمل بر 16 مضمون پایه کشف و اعتبار یابی گردید. اهم این مضامین شامل: آمادگی، رضایت و رفع نیاز فراگیران، آمادگی، انگیزش و مهارت اساتید، کیفیت درونی آموزش، هوشمندی ساختار و نظام مندی آموزش، عینیت و تناسب اهداف، طراحی فرآیند تولید و ارزیابی کیفیت محتوا، طراحی فرآیندهای آموزش الکترونیک، معماری محیط یادگیری، طراحی دوره های یادگیری مؤثر، روزآمد ساختن آموزش، توسعه تعاملات و توسعه زیرساخت های فنی است. امید است یافته های پژوهش، امکان ارزیابی شایسته، کارآمد سازی و اثربخشی هر چه بیشتر نظام آموزش الکترونیکی را به جهت پیچیدگی و نوآوری های روزافزون و امکان پاسخگویی به اقتضائات محیطی متناسب با الگوی بومی فراهم سازد.
۱۰۰.

توسعه مهارت های مورد نیاز دانشجویان مهندسی برای انطباق با تقاضاهای صنعت 4.0: رهنمودهایی برای طراحی و اجرای برنامه های درسی جدید دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 101 - 135

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی صنعت 4.0 دانشجویان مهندسی برنامه درسی فنّاوری های دیجیتال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۲۴۹
امروزه این نگاه نهادینه شده است که دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی، می توانند رویکردهای آموزشی و یادگیری خود را از طریق برنامه درسی ارتقا دهند. مطالعات اخیر نشان داده است که بسیاری از دانشگاه های جهان در حال انطباق برنامه های درسی و رویکردهای آموزشی خود با نیازهای صنعت 4.0 هستند. هدف از مطالعه کنونی، شناسایی مهارت های دیجیتالی قابل تامل در تدوین برنامه درسی دانشجویان مهندسی و ارائه سازوکارهایی جهت انطباق شایستگی های دانشجویان مهندسی با صنعت 4.0 می باشد. روش مطالعه، فراترکیب یا سنتز پژوهی با استفاده از گام های شش گانه سندلوسکی و باروسو (2006) بوده است. با جستجو در پایگاه های معتبر تعداد 61 مطالعه مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته و مضمون سازی گردید. یافته های پژوهش نشان داد که مهارت های موردنیاز دانشجویان مهندسی در برنامه های درسی شامل: 1. مهارت های فناورانه و دیجیتالی؛ 2. مهارت مهندسی و 3. مهارت های پایه می باشد. همچنین یافته های پژوهش 21 سازوکار ازجمله 1. طراحی برنامه درسی منطبق با الزامات صنعت 4.0؛ 2. استفاده و کاربرد عملی فناوری های دیجیتال در برنامه های درسی موسسات آموزش  عالی 3. تدوین برنامه درسی همگرا براساس فناوری های نوین  و تغییرات بنیادین در ساختار آموزش، محتوای دروس و تدریس 4. آموزش آزمایشگاه محور و عملی در برنامه های درسی آموزش مهندسی؛ 5. آموزش دانشجویان بر اساس یک بستر فناورانه را جهت توسعه مهارت های دیجیتالی در برنامه های درسی مهندسی برای انطباق با تقاضاهای صنعت 4.0 الزامی می داند. در پایان این مقاله، رهنمودهای عملیاتی برای به روزرسانی برنامه های درسی دانشگاهی ارائه می نماید.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان