مهدی منتظرقائم

مهدی منتظرقائم

سمت: استادیار
مدرک تحصیلی: دانشیار گروه ارتباطات دانشگاه تهران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۸۹ مورد.
۴۱.

طراحی محتوایی و ساختاری پرتال زیارت مجازی اماکن متبرکة شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال سوم بهار ۱۳۹۴ شماره ۹ 87-124

کلیدواژه‌ها: زیارت زیارت مجازی تحلیل محتوای کیفی پرتال اماکن متبرکه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۴ تعداد دانلود : ۸۳۱
امروزه با فراگیری فناوری های نوین ارتباطی ازجمله اینترنت، بسیاری از افراد پاسخ برخی از نیازهای خود مانند نیازهای مذهبی را با استفاده از این ابزار رسانه ای پی جویی می کنند. از مواردی که در این بستر ارتباطی توسط کاربران مسلمان و به خصوص شیعه دنبال می شود، زیارت است. ارائة این خدمات، نیاز به شکل گیری فضایی تخصصی در اینترنت دارد. بر این اساس هدف از نوشتار پیش رو، مطالعة سایت های زیارتی مذهبی به منظور طراحی محتوایی و ساختاری پرتالی تخصصی با موضوع زیارت مجازی اماکن متبرکة شیعه است. برای این منظور 23 سایت زیارتی مذهبی به صورت گزینشی انتخاب و با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی مورد مطالعه قرار گرفتند، در نتیجه، 89 مؤلّفة محتوایی و ساختاری شناسایی شدند. این مؤلّفه ها شامل 21 مؤلّفة ساختاری و 69 مؤلّفة محتوایی هستند که در 12 طبقة کلی 1. زیارت؛ 2. تعامل با سایت؛ 3. خدمت به حرم؛ 4. آشنایی بیشتر؛ 5. رسانه ها؛ 6. اطلاع رسانی؛ 7. گروه های زیارتی؛ 8. مدیریت زمان و برنامه ها؛ 9. آموزش و پژوهش؛ 10. نرم افزارها؛ 11. تجارت؛ 12. شاخص های ساختاری دسته بندی شدند. با توجه به مؤلّفه های شناسایی شده، دو الگوی محتوایی و ساختاری معرفی و پس از مرور مکرر ساختارها و جانمایی خدمات در سایت های مورد مطالعه، الگوهای ساختاری سه گانه ای شامل صفحة پیش درآمد، صفحة خانگی و نقشة سایت برای پرتال زیارت مجازی اماکن متبرکة شیعه پیشنهاد شده است.
۴۲.

فضای سایبر و توانمندسازی زنان در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال اول پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: توانمندی فضای سایبر عاملیت هدفمندی سواد رسانه ای انتقادی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن و اقتصاد توانمندسازی زنان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات فضای مجازی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مدیریت و پژوهش ارتباطات سواد رسانه ای
تعداد بازدید : ۲۲۹۹ تعداد دانلود : ۱۵۳۴
در این مقاله به توانمندی زنان در فضای سایبر پرداخته شده است. مطالعه توانایی زنان در فضای سایبر از این جهت است که این فضا شرایط لازم برای مشارکت زنان فارغ از برخی محدودیت های دنیای واقعی را فراهم می کند که این امر می تواند به توانمندی فردی بینجامد. آن ها می توانند با داشتن مجموعه مهارت ها و انگیزه لازم مسیر را برای استفاده از اینترنت در جهت منافع خود و تولید محتوا هموار کنند. همچنین با رساندن صدایشان به گوش دیگران امکان تغییر و اصلاح کلیشه های قالبی و ایماژهایی که به آن ها نسبت داده می شود را عملی می سازند. اما آن ها برای عملیاتی کردن امکان استفاده از اینترنت در جهت هر آنچه که می خواهند، نیازمند مؤلفه هایی هستند. به همین دلیل برای شناسایی این مؤلفه ها و تأثیر آن ها بر توانمند شدن فردی زنان در استفاده از فضای سایبر، پرسشنامه ای آنلاین طراحی و تنظیم شد و در اختیار زنانی که در فضای سایبر به انواع فعالیت ها می پردازند، قرار داده شد. بعد از تکمیل پرسشنامه ها، تعداد 429 پرسشنامه با استفاده از نرم افزار Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته نشان می دهد متغیرهایی همچون هدفمندی فعالیت، میزان آشنایی نسبت به زنان فعال، میزان فعالیت و سواد رسانه ای انتقادی در بخش مصرف و تولید، توانمندی زنان در استفاده از فضای سایبر را افزایش می دهد.
۴۳.

صداقت خبری؛ مؤلفه های سازندة «خبر صادقانه» برای بخش های خبری تلویزیون جمهوری اسلامی ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ششم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۲۳)

کلیدواژه‌ها: اخلاق صداقت خبر تلویزیونی ژورنالیسم فقه خبر

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات روزنامه نگاری و روابط عمومی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه اخلاق در رسانه
تعداد بازدید : ۱۷۳۲ تعداد دانلود : ۸۹۸
رسیدن به این نتیجه که تلویزیون در ذات خود دروغ گوست، اغراق به نظر می رسد؛ اما این نتیجة قطعی است که در تلویزیون، به ویژه در برنامه های خبری، امکان سوگیری، تحریف، بازسازی، جعل واقعیت، جانب داری و غیره وجود دارد. این مقاله می کوشد با توجه به سه منبع معرفتی «پژوهش های انجام شده در حوزة ارتباطات و ژورنالیسم»، «آیین نامه ها و منشورهای اخلاقی بین المللی» و «پژوهش های فقهی حوزة خبر»، مؤلفه های تأمین کنندة صداقت در خبر را استخراج کند و در واقع مشخص سازد که چه شاخصه هایی باید در خبر وجود داشته باشد، تا خبر، صادقانه خوانده شود. یافته های این پژوهش نشان می دهد بر اساس اصول حرفه ای ژورنالیسم، منشورهای اخلاقی بین المللی، قواعد و دیدگاه های فقهی، تولیدات خبری سازمان صدا و سیما برای احراز صفت «صداقت» باید از مؤلفه های «بی طرفی»، «عینیت»، «انصاف»، «صحت» و «جامعیت» به منزلة شاخصه های تأمین کننده صداقت خبری برخوردار باشد.
۴۵.

سواد رسانه ای انتقادی و فعالیت سایبر زنان در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال یازدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۴۰ 186 - 230

کلیدواژه‌ها: رمان نقد خواننده محور متن ایزر خلاء های متن خواننده نقد ادبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۲۷۰
این مقاله به مطالعه سواد رسانه ای انتقادی فعالان سایبر زن در ایران و هدفمندی آن ها پرداخته است. هدف اصلی دست یابی به سطح سواد رسانه ای انتقادی چه در بخش مصرف و چه در بخش تولید فعالان سایبر زن است؛ سواد رسانه ای این توانایی را به زنان می دهد تا بتوانند در مقابل عرضه شدگی رسانه ها هر آن چه که به او عرضه می شود را مدیریت و کنترل کند و همچنین آن ها  را در استفاده از اینترنت به نفع خود و رساندن صدایشان به گوش دیگران توانا می سازد.  به منظور آگاهی از سطح سواد رسانه ای انتقادی زنان فعال در فضای سایبر و هدفمندی آن ها از روش پیمایش استفاده شده است. پرسشنامه الکترونیکی به صورت آنلاین بر روی شبکه های اجتماعی و از طریق ایمیل در اختیار زنان فعال در فضای سایبر گذاشته شده است. برای تصادفی بودن نمونه مورد مطالعه روزهای هفته به صورت تصادفی انتخاب شد و تعداد 429 پرسشنامه قابل قبول با استفاده از نرم افزار SPSSمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.  بعد از تجزیه و تحلیل مشخص شد که بین گروه های سنی مختلف و سطح سواد رسانه ای انتقادی در بخش مصرف تفاوت معنادار وجود دارد اما در مورد سواد رسانه ای انتقادی در بخش تولید تفاوت معناداری وجود ندارد. بین گروه هایی با تجربه استفاده از اینترنت و سواد رسانه ای انتقادی چه در بخش مصرف و چه در بخش تولید تفاوت معنی دار وجود دارد. همچنین بعد از آزمون فرضیات مشخص شد سواد رسانه ای انتقادی مصرف و تولید با هدفمندی فعالیت ها رابطه دارد.
۴۶.

ارزیابی پایگاه های وب دولتی ایران در سه سطح اطلاعات، ارتباطات و تراکنش؛ مقایسه ی دو دوره ی 1384 و 1389(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۱ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۸۳)

کلیدواژه‌ها: ایران ارتباطات اطلاعات حکومت الکترونیک ارزیابی پایگاه های وب دولتی تعامل و تراکنش

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام)
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی ارتباطات و علوم ارتباطی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه های الکترونیکی انواع منابع الکترونیکی پایگاه های اطلاعاتی
  4. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی سایت های کتابداری و اطلاعاتی وب سنجی
تعداد بازدید : ۱۲۸۶ تعداد دانلود : ۷۲۸
پژوهش حاضر با بررسی پایگاه های وب دولتی در قالب مطالعه ی طولی، سیر رشد جنبه ای از حکومت الکترونیک را در ایران رصد کرده است. پایگاه های وب به عنوان جلوه ای از حکومت الکترونیک و میانجی شهروندان ایرانی و حکومت در نظر گرفته شده است. این مقاله با ارایه ی الگویی برای ارزیابی پایگاه های وب دولتی در سه سطح اطلاعاتی، ارتباطی (تعاملی) و تراکنشی، به بررسی مقایسهای پایگاه وب دستگاه های دولتی ایران در دو دوره ی زمانی بهمن 1384 و بهمن و اسفند 1389 پرداخته است. مدل ارزیابی این مقاله یک مدل سه مرحله ای تکاملی بوده که از «مدل تحلیل حکومت الکترونیک یونسکو» ایده گرفته است. در مدل پژوهش حاضر، حکومت الکترونیک «به مثابه کاربرد فناوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی در حکومت و تغییرات ایجادشده در ساختار، ماهیت و نحوه عملکرد حکومت» تعریف شده است.16 مقوله و مجموعا 61 زیرمقوله در سه سطح یادشده برای ارزیابی 51 پایگاه وب دولتی در دوره ی اول و 41 پایگاه وب در دوره ی دوم به کار رفته است. بر اساس یافته های این پژوهش، پایگاه های وب دولتی ایران به وی&zwj&zwjژه در دوره ی اول پژوهش، در نخستین پله های حکومت الکترونیک قرار داشته اند و شواهد اندکی وجود داشته که نشان بدهد حرکتی خارج از مرحله ی انتشار اطلاعات در میان آنها صورت گرفته است. گذشت بیش از پنج سال از زمان بررسی دوره ی اول پژوهش، تغییر چندانی را در سطح پایگاه های وب دولتی نشان نداده است. بر این اساس، همچنان تعداد اندکی از پایگاه های وب از قابلیتها و گزینه های تعاملی برخوردار بوده و درصد اندکی از آنها وارد سطح دوم، یعنی ارتباطات شده اند.
۴۷.

مصرف تلفن همراه توسط نوجوانان: آسیب شناسی و روش های فرهنگی و فنّی مقابله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: مصرف رسانه ای نوجوانان الگوی کاربری نوجوانان از تلفن همراه والدین و تلفن همراه سیاست گذاری کاربری تلفن همراه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات ارتباطات و فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی تکنولوژی های نوین ارتباطاتی
تعداد بازدید : ۱۳۳۷ تعداد دانلود : ۲۸۹۴
گسترش کاربری تکنولوژیهای نوین ارتباطی آثار مثبت و منفی متفاوت و گاه متناقضی برای گروه های مختلف جمعیتی و اجتماعی به دنبال دارد. بنابراین، بهره گیری از دانش و تخصص کارشناسان ارتباطات در حوزه ی سیاست گذاری فرهنگی-ارتباطی منجر به کسب شناختی دقیق تر از جامعه شده و افزایش اثرات مثبت و کاهش پیامد های منفی را به دنبال دارد. به میزانی که متخصصان سیاست گذاری ارتباطی، ابزارهای کارا-تری برای کندوکاو و تعیین سیاست ها در اختیار داشته باشند و دیدگاه هایشان مورد توجه و مبنای برنامه ها قرار گیرد، می توان انتظار داشت جامعه با آسیب های کمتر، بتواند بهره مندی بیشتری از این فناوری ها داشته باشد. در این مقاله، کوشیده ایم ضمن ترسیم تصویری اجمالی از وضعیت اقتباس تلفن همراه توسط نوجوان ایرانی و الگوی کاربری آن، و با مرور تجربه ی کشورهای مختلف، راهبردهای کلی در سیاست گذاری مصرف رسانه ای این گروه را از نظر بگذرانیم. نگاهی به تلاش های سایر جوامع در این زمینه نشان می دهد که می توان با درگیر کردن بازیگران اجتماعی مختلف (مدرسه، مربیان و خانواده) و با اتّخاذ سیاست های ارتباطی کلان (واردات، تولید و عرضه ی گوشی های مخصوص نوجوانان، آگاهی بخشی به والدین و نوجوانان1 و افزایش سطح سواد رسانه ای)، به سازماندهی قاعده مند الگوی کاربری نوجوانان از تلفن همراه دست یافت.
۴۸.

رسانه ها و بحران های بین المللی و منطقه ای؛ تحلیل انتقادی پیش فرض مقاله های خبری مطبوعات ترکیه درباره بحران سوریه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلیدواژه‌ها: تحلیل انتقادی پیش فرض بحران سوریه مطبوعات ترکیه مقاله های خبری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶۴ تعداد دانلود : ۸۱۵
امروزه، رسانه ها به عنوان فراگیرترین و مؤثرترین نهاد تولید، بازتولید و توزیع دانش و معرفت در جهان هستند و اغلب مسائل، در ابعاد اقتصادی، فرهنگی و سیاسی- اجتماعی در سطح ملی و در عرصه بین المللی در محیط رسانه ای متجلی می شود. بحران های بین المللی و منطقه ای نیز نه تنها توسط رسانه ها پوشش داده می شوند، بلکه به وسیله راهبرد و سازوکارهای رسانه ای شکل می گیرند. هدف این تحقیق، تحلیل پیش فرض در گفتمان رسانه های خبری ترکیه درباره بحران سوریه است. برای دست یافتن به این هدف، بر اساس چارچوب نظری تحلیل گفتمان انتقادی و ابزارها و فن های حوزه های دیگر مطالعاتی مثل معناشناسی و کاربردشناسی، پیش فرض ها و دلایل ایدئولوژیکی آن ها تحلیل شدند؛ تحلیل نشان داد که نویسندگان مقالات خبری برگزیده روزنامه های ترکیه، بنا به دلایل ایدئولوژیکی و سیاسی، دانش یکسانی درباره بحران سوریه و کنشگران منطقه ای و جهانی پیش فرض می گیرند. این پیش فرض ها دارای عناصر و مؤلفه هایی هستند که گفتمان تصویرسازی بحران سوریه در مقاله های خبری، روزنامه ترکیه را تشکیل می دهد.
۴۹.

نحوه خوانش و رمزگشایی شبکه های فارسی زبان ماهواره ای؛ مطالعه موردی خوانش جوانان تهران از شبکه های سیاسی و تفریحی فارسی زبان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال هفتم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۲۷)

کلیدواژه‌ها: رمزگذاری رمزگشایی هویت پیوندی نظریه تحلیل دریافت

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات سینمایی، موسیقی و بصری رسانه ها و موسیقی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه ارتباطات و جامعه
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده جوانان
تعداد بازدید : ۱۴۹۱ تعداد دانلود : ۷۵۹
این مطالعه به دنبال پاسخگویی به این پرسش اساسی است که چگونه مخاطبان جوان شبکه های خاص ماهواره ای فارسی زبان به خوانش پیام های ارتباطی این شبکه ها می پردازند و چه نوع قرائت و خوانشی از این پیام ها دارند. برای پاسخ به این سؤال این مطالعه از رویکرد تحلیل دریافت و مدل رمزگذاری و رمزگشایی استوارت هال استفاده کرده است. این رویکرد بر این اصل استوار است که مخاطبان هنگامی که در برابر پیام های رسانه های جمعی قرار می گیرند بر اساس زمینه های اجتماعی و فرهنگی خود به صورتی فعالانه متون رسانه ای را قرائت و دریافت می کنند. بر اساس این دیدگاه متون رسانه ای از قابلیت چند معنایی بهره مند هستند و افراد بر اساس زمینه های شناختی، اجتماعی و هویتی که دارند معنای خاصی از این متون دریافت می کنند. این مطالعه با اتخاذ روش تحلیل گفتمان و از طریق تکنیک مصاحبه عمقی، در پایان نشان می دهد که شرایط فرهنگی و هویتی مخاطبان مورد مطالعه در نحوه پذیرش و دریافت پیام ها بسیار مؤثر است. نتایج این تحقیق با توجه به شرایط خاص تلویزیون های ماهواره ای در ایران و همچنین با توجه به فرهنگ و هویت پیوندی مهاجران ایرانی که عمدتاً تولیدکنندگان برنامه های شبکه های ماهواره ای فارسی زبان هستند، حاوی دلالت های نظری ویژه است.
۵۰.

حقوق شرعی فقرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دیدگاه های حقوق قضایی پاییز ۱۳۹۳ شماره ۶۷

کلیدواژه‌ها: حقوق فقرا وظیفه اغنیا مسوولیت حکومت

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی حقوق فقه و حقوق
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی مفاهیم فقه سیاسی حقوق بشر
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی حکومت اسلامی امور خارجی و روابط بین الملل
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه فقه اقتصادی مباحث کلی
  5. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه دیگر موارد وقف، صدقه و انفاق
تعداد بازدید : ۱۳۷۵ تعداد دانلود : ۱۶۸۱
امامان شیعه چهره زشت فقر را به خوبی دریافته و به آثار زیان بار دینی و دنیوی اش پی برده اند. اهتمام آنان به ریشه کنی فقر در جامعه اسلامی در آثار به جا مانده از ایشان مشهود است. با رویکرد حقوقی (نه تکلیفی) به بعضی از احادیث، می توان به توجه شرع به حقوق فقرا پی بُرد: حق غنی شدن و حق مؤاخذه مسبّبان فقر. فقرا حق دارند زندگی متوسطی داشته باشند؛ و اغنیا و حاکمان در جامعه اسلامی وظیفه دارند در رفع فقر آنان بکوشند. تا فقر هست افرادی هستند که به وظیفه خود عمل نکرده اند و فقرا می توانند از شخصیت های حقیقی (مثل اقارب) و حقوقی ای (مثل حکومت) که سبب پیدایش فقر شده اند حق خود را مطالبه کنند و در صورت امتناع، در دادگاهی مستقل (که قاضی اش تحت تأثیر قدرت و ثروت نیست) علیه آنان اقامه دعوی کنند. در این مقاله با نگاهی دوباره به ادله شرعی، برای دستیابی به نظر شریعت در مورد حقوق فقرا و حمایت از آنان تلاش شده است.
۵۱.

سواد رسانه ای و شیوه های نظارتی مادران بر مصرف تلویزیون های ماهواره ای و نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۲۵ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۹۷)
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲۷ تعداد دانلود : ۵۵۶
این پژوهش با توجه به تأثیر شبکه های تلویزیونی ماهواره ای بر نوجوانان و نقش مادران در کنترل و نظارت بر مصرف تلویزیون ماهواره ای در نوجوانان انجام شده است. داعیه این پژوهش پاسخگویی به این پرسش است که کنترل و نظارت بر مصرف تلویزیون های ماهواره ای نوجوانان چگونه صورت می گیرد و سواد رسانه ای مادران چه نقشی در انتخاب شیوه های نظارتی شان بر استفاده نوجوانان از تلویزیون های ماهواره ای دارد.
۵۲.

تحلیل دریافت افراد دارای معلولیت از تصاویر بازنمایی شده از آنها در فیلم های سینمایی "با تاکید بر فیلم های میم مثل مادر، شهر زیبا و زمانی برای دوست داشتن"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال دهم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۳۷ 43 - 66

کلیدواژه‌ها: زبان ترکی ادبیات ترکی فولکلور اسطوره فرهنگ سورگون (مهاجرت) قاراچوخا دریافت قرائت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۵ تعداد دانلود : ۴۱۲
  این تحقیق در پی تحلیل دریافت افراد دارای معلولیت جسمی – حرکتی از تصاویر بازنمایی شده از آنها در سه فیلم: میم مثل مادر اثر رسول ملاقلی پور،شهر زیبا به گارگردانی اصغر فرهادی و زمانی برای دوست داشتن ابراهیم فروزش است. مخاطبان مورد نظر در این تحقیق شامل معلولین جسمی – حرکتی ای هستند که توان دیداری و شنیداری را توأمان دارند، و این مخاطبان شامل نابینایان، ناشنوایان، معلولین ذهنی و سایر معلولینی که این ویژگی را ندارند، نمی شود. تحقیق پیش رو در چارچوب مطالعات فرهنگی و با رویکرد تحلیل دریافت، سعی در پی بردن به دریافت مخاطبان از این فیلم ها را دارد، فیلم هایی که درباره معلولیت است و یا بخشی از فیلم به بازنمایی معلولیت پرداخته است. به این ترتیب به دنبال پاسخگویی به این سوال کلی بودیم که افراد دارای معلولیت چه دریافتی از این فیلم ها دارند. روش به کار برده شده در این تحقیق، روش کیفی است که البته برای انسجام بخشیدن به یافته ها از روش نظریه زمینه مبنا نیز برای کدگذاری و مقوله بندی آنها یاری جستیم؛ در این راستا از دو تکنیک مصاحبه عمیق و مشاهده مشارکتی استفاده شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که از سوی مخاطبان خوانش های متفاوتی از فیلم ها صورت گرفته است، البته این تفاوت میان زنان و مردان بیشتر نمایان است. نتایج حاصل از این تحقیق نشانگر فعال بودن مخاطبان در عرصه دریافت است. در پایان، نتایج حاصل از یافته ها به صورت مقوله هایی ازقبیل ترحم، عدم امکان ازدواج، همجواری معلولیت با امور مقدس و غیره، قرار داده شده است.
۵۳.

نقد پسااستعماری بازنمایی شخصیت های سریال قهوه تلخ در مواجهه با مدرنیته ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۵)

کلیدواژه‌ها: مدرنیته بازنمایی مطالعات پسااستعماری تحلیل روایت تحلیل شخصیت های گریماس قهوه تلخ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱۰ تعداد دانلود : ۹۸۳
مسئله این پژوهش، بازنمایی جامعه ایران در مواجهه با مدرنیته در سریال قهوه تلخ مهران مدیری است؛ یعنی، پرسش اصلی ما این است که آیا در این سریال، جامعه ایران پدیده ای نامعقول و ناسازگار با مدرنیته بازنمایی می شود؟ برای پاسخ به این پرسش، از روش تحلیل روایت (الگوی تحلیل شخصیت های گریماس) استفاده کرده ایم. سپس، با استفاده از مطالعات پسااستعماری به نقد بازنمایی شخصیت های سنتی و مدرن و موانع شکل گیری مدرنیته در ایران پرداخته ایم. یافته های پژوهش بعد از تطبیق الگوی گریماس بر چهار اپیزود سریال، نشان می دهد که همه شخصیت های سنتی سریال، به عنوان دیگری «مستشارالملک» (نماد مدرنیته) بازنمایی شده اند؛ به عبارتی، با استفاده از کلیشه هایی مانند کندذهن، تنبل، منفعت طلب و بی منطق شخصیت پردازی شده اند. در مقابل، قهرمان داستان (نماد مدرنیته) شخصیتی خلاق، فعال و منطقی بازنمایی شده است. در کلّ سریال، مستشارالملک نقش فاعل را برعهده دارد؛ از این مسئله می توان چنین نتیجه گرفت که فرهنگ و جامعه ایران افراد را به گونه ای بازنمایی می کند که هیچ انگیزه ای برای تغییر و پیشرفت ندارند. بنابراین، جامعه ایران فاقد هرگونه توان برای تغییر و تلاش به سمت مدرن شدن است. در روایت سریال، موانع اصلی شکل گیری مدرنیته که عبارت اند از: ساختار نظام آموزشی، ساختار عمودی قدرت، استبداد ایرانی، کندذهنی و تنبل بودن ایرانیان، مانع رسیدن قهرمان داستان به اهدافش می شود. بر اساس نقد پسااستعماری، می توان گفت اگرچه سریال بر نقاط ضعف جامعه ایران به درستی دست می گذارد، در نهایت روایت غالب سریال به گفتمان های شرق شناسانه نزدیک می شود که مورد نقد مطالعات پسااستعماری است.
۵۴.

بازنمایی اختیار انسان در مجموعه های مذهبی تلویزیون؛ مطالعه موردی، مجموعه کلید اسرار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیستم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۴۴)

کلیدواژه‌ها: اختیار گفتمان جبر روایت مجموعه تلویزیونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷۵ تعداد دانلود : ۷۲۶
با توجه به ارتباط همیشگی زندگی توده مردم با مفاهیم جبر و اختیار، و نیز اهمیت ذاتی این مفهوم در حیطه دین، و با عطف نظر به توانایی رسانه ها در برساخت روایت توده مردم از نظام اسباب هستی این تحقیق در پی پاسخگویی به این سؤال برآمده است که در مجموعه تلویزیونی نمونه تحقیق از مفهوم اختیار چه برساخت معنایی ای به مخاطب ارائه می شود. لذا ابتدا یک معرفی اجمالی از مفهوم اختیار در اندیشه اسلامی و دال های آن که امکان بازشناسی فضای تخاصم میان جبر مطلق و اختیار مطلق در بخش عملی تحقیق را فراهم می آورد، ارائه شده است. با اتخاذ رویکرد نظری بازنمایی برساختی، ترکیبی از رویکردهای تحلیل گفتمان برای تحلیل گفتگوهای مجموعه درباره اختیار انسان و نیز الگوی تحلیل کنشگر گریماس برای تحلیل ساختار اساسی کنشگری در مجموعه استفاده شده است. با ترسیم نمودار شماتیک کنشگران پی رفت های آغازین و پایانی نشان داده شده است که مجموعه (تلویزیونی) به لحاظ روایی و گفتمانی متمایل به گفتمانی جبرگراست. مجموعه (تلویزیونی) با در مرکز قرار دادن قدرت الهی در ساختار داستانی و نیز گفتگو های شخصیت ها به گفتمان کلی جبر نزدیک می شود و این دال تمامی دال های دیگر را در جاذبه معنایی خود معین و بامعنا می گرداند. دال های خواب، کیفرانگاری سختی ها و پاداش انگاری خوشی ها، تقدیرگرایی، جامعیت نصّ دینی، نظم جهان و سنت اجتماعی در مجموعه (تلویزیونی) تأیید و دال های پرسشگری، روش تعقلی و فلسفی و نیز اثرگذاری ساختارهای اجتماعی طرد شده و به طور کلی گفتمان فلسفی و نیز گزاره های اختیار نفی می شود. به ارتباط هرکدام از این دال ها با گزاره های گفتمانی اختیار در بخش تحلیل داده ها پرداخته شده است.
۵۵.

مطالعة انتقادی سیاست ها و رویکردهای تولید برنامه های دینی در تلویزیون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال چهارم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: تلویزیون برنامه های دینی سازمان رسانه سیطره

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲۹ تعداد دانلود : ۷۳۷
در این مقاله از میان سه منظر مخاطبان، محتوای برنامه، و نظام تولید در بررسی تلویزیون به منظر سوم تأکید می شود و، با بررسی نظام تولید برنامه های دینی تلویزیون، تلاش می شود که سیاست ها و رویکردهای برنامه های دینی، به منزلة بخشی از نظام تولید، تبیین شوند. بستر یا چهارچوب نظری این بررسی تئوری های مرتبط با اقتصاد سیاسی رسانه است که مفاهیمی همچون مالکیت، اقتصاد سیاسی، و سیطره (hegemonie) را در نظام تولید و تعیین سیاست ها و رویکردها مؤثر می داند. روش دستیابی به این مقصود مطالعة کیفی بوده است که در آن از سویی، اسناد سازمان صداوسیما بررسی شده و از سوی دیگر، با دست اندرکاران تولید برنامه های دینی در سطوح مختلف مصاحبة عمیقی صورت گرفته است تا از مجموع آن بتوان به چشم اندازی در این زمینه دست یافت. از مجموع مباحث می توان نتیجه گرفت که در برنامه های دینی تلویزیون ایران می توان حداقل به چهار سیاست و رویکرد عمده اشاره کرد: مناسبت گرایی، تأکید بر احساسات دینی، نگاه کارکردی به دین، و حمایت از حکومت دینی. علت این رویکردها را می توان تثبیت سیطرة مورد نظر دانست که نتیجة آن ها شکل گیری فرایندهای عرفی در برنامه های دینی تلویزیون است
۵۶.

وبلاگ نویسان دارای معلولیت: تجربه مقتدرسازی فردی اجتماعی در فضای وبلاگ(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۱۲ زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴۷ 355-319

کلیدواژه‌ها: افراد دارای معلولیت جسمی تجربه زیسته توانمند ی فردی و اجتماعی جذب اجتماعی وبلاگ نویسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۱۱۴
مقدمه: هدف از این مقاله، مطالعه چگونگی تأثیر وبلاگ نویسی بر مشارکت جویی و افزایش قدرت کنترل معلولان جسمی و خویشان دسته اول آنان، در حوزه های مختلف زندگی ، در دو سطح فردی و اجتماعی، است. روش: مصاحبه عمقی با پانزده تَن از وبلاگ نویسان فعال حوزه معلولیت و وبلاگ نویسان دارای معلولیت های متفاوت جسمی صورت گرفت. روش نمونه گیری، هدفمند و به طریقه گلوله برفی بود. یافته ها: وبلاگ نویسی در میان افراد معلول، باعث افزایش احساس قدرت در کنترل زندگی شخصی و دستیابی اطلاعات و تغییر تصورات دیگران از فرد معلول می شود و در ایجاد کنترل نسبی بر زندگی فردی این عده کمک می کند. همچنین وبلاگ نویسی به افزایش احساسِ مشارکت اجتماعی به واسطه حضورِ آنلاین در میان افراد هم فکر و مشارکت در تجارب و اطلاع از نیازهای افراد دیگر و نیز دریافتِ حمایت و تشویق دیگران، کمک می کند. هرچند مشاهده شد که جماعت های آنلاین این افراد، حول سرگرمی و دریافت حمایت اجتماعی بوده و در ایران، کارکرد نقادی و مباحثه حول مسائل معلولان را نداشته است. بحث: وبلاگ ابزاری است که فرد معلول، بعد از کاربرد آن، در مسائل فردی و اجتماعی نسبت به قبل توانمندتر می شود؛ اگرچه وبلاگ نویس توانایی تغییر در جماعتِ در پیوند با خود را ندارد .
۵۷.

نقد پسااستعماری روایت سریال قهوه تلخ از مدرنیته سیاسی ایرانی: با تاکید بر روش واسازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هشتم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۲۸ 121 - 146

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی توسعه اجتماعی توسعه فرهنگی کیفیت اجتماعی زندگی کیفیت فرهنگی زندگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۲۶۰
امروزه مطالعات پسا استعماری یکی از جدیدترین حوزه های علوم اجتماعی در کشورهای موسوم به جهان سوم است که توجه روزافزونی را به خود جلب کرده است. مطالعات پسااستعماری به دنبال آشکار کردن این مسئله است که مدرنیته چگونه در قالب گفتمان شرق شناسی در پی شکل دادن به یک چارچوب تجویزی برای رفتار استعمارگرایانه غرب با شرق است. بر این اساس "تلاش برای به رسمیت شناختن تفاوت ها" را به عنوان هدف عملی خود انتخاب کرده است. تحقق این هدف نیازمند نوع خاصی از "بازنمایی" است یعنی تصویر خود در نزد "خود" و "دیگری" باید تغییر کند. بنابراین می توان گفت مطالعات پسااستعماری خود را محدود به نقد غرب نمی کند؛ بلکه نقد تصویر خود در نزد خود و انتقاد از خود نیز بخشی از آن است. بنابراین در این پژوهش به نقد بازنمایی جامعه ایران در سریال قهوه تلخ مهران مدیری پرداخته ایم. سوال اصلی ما این بوده است که روایت سریال از تقابل سنت/مدرنیته چگونه است؟ به عبارتی این که آیا جامعه ایران به عنوان پدیده ای نامعقول و ناسازگار با مدرنیته بازنمایی می شود؟ با استفاده از رویکرد نقد پسااستعماری برای پاسخ به سوالات فوق از روش واسازی استفاده کرده ایم. یافته های پژوهش نشان می دهد که روایت غالب سریال از تقابل سنت/مدرنیته، یک روایت سنت گریز است. بر این اساس سنت (جامعه ایران) به عنوان دیگری مدرنیته بازنمایی شده است. هرچند در موارد متعددی روایت مرکزگرای فیلم خود را واسازی می کند. اما از آنجایی که در تحلیل واسازی هدف جایگزین کردن یک مرکز با مرکز دیگر نیست، باید به دنبال ارائه راهکاری برای برون رفت از تقابل سنت و مدرنیته و کمک به فهم این تقابل در جامعه ایران باشیم. به عبارتی می توان گفت این تقابل از اساس کذب بوده و باید به دنبال یک راه سوم یا به عبارت دیگر مدرنیته بومی باشیم.
۵۸.

بررسی نظام تولید برنامه های دینی تلویزیون در سازمان صدا و سیما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال هجدهم بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۹)

کلیدواژه‌ها: تلویزیون برنامه های دینی نظام تولید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳۲ تعداد دانلود : ۱۵۵۷
در این مقاله تلاش شده است که از میان سه منظر برای بررسی تلویزیون یعنی مخاطبان، محتوای برنامه و نظام تولید، با بررسی نظام تولید برنامه های دینی تلویزیون، سیاست ها و رویکرد های تولید برنامه های دینی آشکار گردد. روش نیل به این مقصود، مطالعه کیفی است که در آن از سویی اسناد سازمان صدا و سیما بررسی گردیده و از سوی دیگر با متولیان تولید برنامه های دینی در سطوح مختلف مصاحبه مبسوطی صورت گرفته است تا از مجموع آن بتوان به چشم اندازی در این رابطه دست یافت. از مجموعه مباحث می توان نتیجه گرفت که در برنامه های دینی تلویزیون ایران، تعریف، اهداف، ضوابط، سیاست ها و رویکرد ها همگی نیازمند بازنگری است. علاوه بر این عناصری همچون مخاطب، خلاقیت، اقتصاد تولید، پژوهش و تولید و به طور کلی فرایند تولید ارزیابی شده است.
۵۹.

ضوابط شفاف و غیرشفاف در تولید برنامه های دینی تلویزیون ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران دوره سوم ۱۳۸۹ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: تلویزیون هژمونی برنامه های دینی ضوابط

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷۰ تعداد دانلود : ۱۰۳۰
در این مقاله از میان سه منظر برای بررسی تلویزیون یعنی مخاطبان، محتوای برنامه و نظام تولید، منظر سوم مورد تأکید قرار گرفته و با بررسی نظام تولید برنامه های دینی تلویزیون، تلاش شده است تا ضوابط شفاف و غیرشفاف برنامه های دینی به عنوان بخشی از نظام تولید تبیین گردد. بستر یا چهارچوب نظری این بررسی تئوری های مرتبط با اقتصاد سیاسی رسانه است که مفاهیمی همچون مالکیت، اقتصاد سیاسی و هژمونی را در نظام تولید و کنترل از طریق ضوابط مؤثر می داند. روش دستیابی به این مقصود، مطالعه کیفی بوده است که در آن از سویی اسناد سازمان صدا و سیما بررسی شده و از سوی دیگر با دست اندرکاران تولید برنامه های دینی در سطوح مختلف، مصاحبه عمقی صورت گرفته تا از مجموع آن بتوان به چشم اندازی در این رابطه دست یافت. از مجموعه مباحث می توان نتیجه گرفت که ضوابط برنامه های دینی در ابتدا صرفاً شامل نبایدهای حوزه های مختلف دینی اعم از اعتقادات، اخلاق و احکام می شود، اما در ادامه ضوابط خودساخته ای در برنامه های دینی ساری و جاری می شود که تثبیت هژمونی مورد نظر را به ذهن متبادر می سازد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان