سید یعقوب حسینی

امروزه سازمان ها نیازمند ابزارهایی هستند که بتوانند اطلاعات مورد نیازشان را از محیط بیرونی شناسایی، گردآوری و تجزیه وتحلیل کنند تا در تصمیم های استراتژیک خود به کار گیرند. هوشمندی برون سازمانی، این اطلاعات تحلیل شده را برای تصمیم های سازمانی فراهم می کند. با وجود نیاز و اهمیت این ابزارها، هنوز مدلی برای سنجش عملکرد سازمان ها در زمینه هوشمندی برون سازمانی معرفی نشده است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و در دسته پژوهش های پیمایشی تحلیلی قرار می گیرد. داده های گردآوری شده با استفاده از روش های تحلیل عاملی و مدل سازی معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته اند. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که هوشمندی برون سازمانی از طریق هوشمندی کلان محیطی (هوشمندی تکنولوژیکی، سیاسی قانونی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی فرهنگی)، هوشمندی بازار (هوشمندی مرتبط با تأمین کنندگان، توزیع کنندگان و مشتریان و رقبا) اندازه گیری می شود. به علاوه، سازمان های مورد بررسی نسبت به عوامل بیرونی، هوشمندی متوسطی دارند.

کارکرد صادراتی شرکت ها از جمله متغیرهایی است که در ادبیات بازاریابی بین الملل مورد تأکید قرار گرفته است. هدف این مقاله این است که میزان تأثیرگذاری رفتار شرکت در بازارهای خارجی (تعداد بازار، تعهد صادراتی و تطبیق قیمت) را بر کارکرد صادراتی، مورد بررسی قرار دهد. روش شناسی این پژوهش کمی بوده و با رویکرد پیمایشی، نمونه ای شامل 37 شرکت صادراتی مورد بررسی قرار گرفته است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفته است. برای آزمون فرضیه های پژوهش از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار SmartPLS استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان از آن دارد که شرکت هایی که به بازارهای خارجی شان متعهدترند، در دستیابی به تطبیق قیمت صادراتی موفق ترند. همچنین این شرکت ها، در بازارهای خارجی کارکرد صادراتی بهتری داشته اند. این یافته ها همچنین نشان می دهند که تطبیق قیمت صادراتی تأثیر منفی بر کارکرد صادراتی دارد.

در سیستم های مدیریت ارتباط با مشتریان، اهمیت و عملکرد ویژگی های خدمت بسیار حائز اهمیت است. تحلیل اهمیتعملکرد ابزار مؤثری برای اولویت بندی ویژگی های خدمت بر پایه نیاز ها و انتظارهای مشتریان و همچنین شناسایی نقاط قوت و ضعف سازمان در بازار است. در این پژوهش با هدف افزایش اعتبار و کاربرد نتایج به دست آمده از تحلیل اهمیت-عملکرد، ابتدا مشتریان بر پایه ویژگی های جمعیت شناختی و همچنین ادراک شان از عملکرد ویژگی های خدمت بخش بندی می شوند سپس برای هر بخش به صورت جداگانه ماتریس اهمیت- عملکرد ارائه می شود. برای بخش بندی مشتریان از نقشه های خودسازمانده و برای محاسبه ی اهمیت ویژگی ها در هر بخش از شبکه ی عصبی پیشخور چندلایه استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، مشترکان تلفن همراه در استان یزد را می توان در سه بخش دسته بندی کرد. ماتریس اهمیت- عملکرد ویژگی های خدمت مختص هر یک از این بخش ها نیز شناسایی شده، بر پایه نتایج، پیشنهادهایی به شرکت های ارائه کننده خدمات تلفن همراه ارائه شده است.

با توجه به پویایی محیط کسب وکار، برنامه ریزی راهبردی سازمانی مقوله مهم و اثرگذار شناخته شده است. در محیط متغیر عصر حاضر، رویکردهای سنتی به برنامه ریزی راهبردی کارایی خود را از دست داده اند، از این رو، توجه به رویکردهای نوین افزایش یافته است. یکی از این رویکردها، رویکرد اقیانوس آبی است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی میزان تطابق و هم راستایی نظام برنامه ریزی راهبردی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران با رویکرد اقیانوس آبی تدوین شده است. در این پژوهش ابتدا، بر اساس  مبانی نظری حوزه مدیریت راهبردی، ابعاد و شاخص های الگوی برنامه ریزی راهبردی بر مبنای رویکرد اقیانوس آبی استخراج شد و سپس در اختیار 30 نفر از متخصصان حوزه مدیریت راهبردی قرار داده شد. نتایج مراحل سه گانه ارزیابی ابعاد و شاخص ها نشان داد که الگوی پیشنهادی روایی کافی برای ارزیابی نظام برنامه ریزی راهبردی شرکت ها را دارد. سپس با استفاده از روش مطالعه موردی، اسناد، آئین نامه ها و دیدگاه متخصصان درگیر در فرایند برنامه ریزی راهبردی  شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران مورد تحلیل و واکاوی قرار گرفت. یافته های پژوهش، نشان می دهد که برای ارزیابی نظام برنامه ریزی راهبردی شرکت ها، باید سه بعد بینش اقیانوس آبی، انسانیت محوری و به کارگیری ابزارهای تدوین راهبرد موردتوجه قرار گیرد. همچنین تحلیل برنامه راهبردی شرکت موردمطالعه بر اساس الگوی تائیدشده نشان می دهد که برنامه راهبردی این شرکت، حدود 55 درصد با رویکرد اقیانوس آبی هم خوانی دارد. همچنین در بین ابعاد مدل تأییدشده، بینش اقیانوس آبی در تدوین راهبرد های این شرکت از وضعیت بهتری نسبت به دو بعد دیگر برخوردار است.

در عصر حاضر، دو عنصر دانش و فناوری در سازمان ها اهمیت زیادی یافته اند. گاهی سازمان ها به علت آشفتگی اطلاعاتی به شکل غیرآگاهانه دانش و مهارت های خود را فراموش می کنند و گاهی برای چابکی بیشتر به فراموشی آگاهانه دانش ها و مهارت های خود رو آورده اند. برخی از فراموشی ها برای سازمان مفید و برخی دیگر زیانبار بوده است. فناوری اطلاعات زمینه ای را فراهم آورده تا سازمان ها برای نگهداشت و فراموشی دانش ها و مهارت ها از توانایی بیشتری برخوردار شوند. هدف این پژوهش بررسی نقش آمادگی الکترونیکی در فراموشی سازمانی مفید و مضر است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها از نوع پیمایشی است. برای آزمون مدل مفهومی پژوهش، تعداد 109 پرسشنامه در جامعه آماری پژوهش (سازمان های دولتی شهر بوشهر) توزیع شده و فرضیه های پژوهش با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار AMOS مورد آزمون قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد که میزان آمادگی الکترونیکی بر روی میزان فراموشی مفید دارای تاثیر مثبت و بر روی فراموشی مضر دارای تاثیر منفی است.

مقدمه: بخش اورژانس با مسائل گوناگونی مانند کمبود تخت، ناتوانی بیماران در دسترسی منظم به مراقبت سرپایی، و شلوغی و ازدحام روبرو است، که در نتیجه افزایش زمان انتظار بیماران، افزایش مدت اقامت بیماران برای دریافت خدمت و کیفیت پایین خدمات را در پی دارد. هدف اصلی این پژوهش بهبود فرایندهای جریان بیمار در بخش اورژانس است. روش کار: این پژوهش از دیدگاه شیوه، توصیفی و از دیدگاه هدف، یک پژوهش کاربردی است. جامعه آماری پژوهش کلیه افراد مراجعه کننده به بخش اورژانس بیمارستان مورد بررسی بودند که به صورت نامحدود در نظر گرفته شدند. برای مدل سازی فرآیندهای جریان بیمار، از شبکه های پتری رنگین، و برای شبیه سازی و بررسی سناریوهای بهبود، از ابزار CPN Tools استفاده شد. داده های ورودی مدل شبیه سازی از طریق زمان سنجی در طول زمان جمع آوری داده ها به دست آمده اند. زمانهای انتظار بیماران، طول مدت اقامت و میزان استفاده از منابع به عنوان معیارهای عملکردی تعریف شده است. برای بهبود در فرایندها چهار سناریوی بهبود دهنده (B,C,D,E) تعریف و اثر این سناریوها بر معیارهای عملکردی بررسی شد. یافته ها: خروجی شبیه سازی نشان داد که سناریو B، مدت زمان انتظار برای پزشک متخصص را 45 درصد کاهش می دهد و سناریوهای دیگر اثر مثبتی بر کاهش زمانهای انتظار نداشته اند. سناریو E بیشترین کاهش در طول مدت اقامت بیماران سطوح مختلف ESI داشته است. دو سناریو E و D بهبودهای بیشتری در استفاده از منابع داشته اند. نتیجه گیری: در انتخاب سناریوی برتر به مأموریت و رسالت اصلی بخش اورژانس، یعنی نجات جان بیماران بد حال توجه می شود. از اینرو سناریویی که این مهم را برآورده کند، حتی اگر هزینه ی زیادتری نیز داشته باشد، نسبت به دیگر سناریوها برتری دارد. با توجه به بهبودهای ناشی از سناریو E، این سناریو علی رغم هزینه بیشتر، به علت اهمیت آن، نسبت به D ترجیح داده می شود. سناریو D نیز با توجه به هزینه کمتر نسبت به دو سناریوی دیگر به عنوان سناریوی دوم بهبود تعیین می شود.

مفهوم جذاب دانشگاه کارآفرین معرف دانشگاهی است که فرصت ها، موقعیت ها، فرهنگ ها و رویه های سودمندی را جهت ترغیب و تشویق و پذیرش کارآفرینی دانشجویان و دیگر اعضای دانشگاه فراهم می آورد. هدف از پژوهش شناسایی میزان شاخص های دانشگاه کارآفرین در دانشگاه خلیج فارس بر مبنای مدل گیب می باشد. روش پژوهش پیمایشی و توصیفی است. جامعه آماری پژوهش ترکیبی از مدیران، کارکنان و اساتید دانشگاه است. نمونه ی آماری از طریق فرمول حجم نمونه117 نفر برآورد و با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه استاندارد گیب و برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد، شاخص های چشم انداز، مأموریت و استراتژی دانشگاه؛ حاکمیت و اداره دانشگاه؛ ساختار و طرح سازمانی دانشگاه؛ چند رشته ای و فرا رشته ای؛ مدیریت ذی نفعان و ارزش های جامعه؛ دانش آموختگان؛ انتقال دانش؛ مرکز رشد و تأمین مالی مخاطرات در شرکت های مشتق شده از دانشگاه؛ بین المللی سازی و آموزش کارآفرینانه و آموزش سرمایه گذاری در دانشگاه خلیج فارس در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. نتایج پژوهش نشان می دهد، از میان شاخص های دانشگاه کارآفرین، شاخص مدیریت ذی نفعان و ارزش های جامعه بیشترین تأثیر را بر توسعه دانشگاه خلیج فارس به عنوان یک دانشگاه کارآفرین دارد.

با توجه به حجم بالای فارغ التحصیلان دانشگاهی و عدم وجود بازار کار برای همه ی افراد، کارآفرینی می تواند سهم مهمی در اشتغال افراد و نیز رشد و پیشرفت جامعه داشته باشد.در این پژوهش به شناسایی عواملی که بر قصد و نیت کارآفرینی دانشجویان مدیریت تأثیر گذار است پرداخته شده است. این پژوهش، پژوهشی کاربردی می باشد و از نوع پژوهش های توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان رشته مدیریت دانشگاه های دولتی شهر تهران تشکیل می دهند. روش نمونه گیری این پژوهش روش نمونه گیری در دسترس می باشد. پرسشنامه پژوهش با توجه به پژوهش های پیشین و بخشی از آن نیز توسط نگارندگان طراحی شد. روایی پرسشنامه با توجه به نظر کارشناسان و نیز تحلیل عاملی در نرم افزار   SPSS تایید شد؛ و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. پس از تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله ی نرم افزار Amos Graphics مشخص شد انگیزه کارآفرینی، کارآمدی کارآفرینی و شبکه های اجتماعی بر قصد و نیت کارآفرینی تأثیر مثبت و معنادار دارند؛ همچنین این نتیجه به دست آمد که کارآمدی کارآفرینی و انگیزه کارآفرینی بر یکدیگر تأثیر مثبت و معنادار دارند.

رهبری به عنوان یکی از مهم ترین ارکان، نقش مهمی را در پیشرفت هر سازمانی دارد. در این پژوهش به شناسایی عواملی که بر قصد و نیت رهبری دانشجویان تأثیرگذار است، پرداخته شده است. پرسش نامه پژوهش با توجه به پژوهش های پیشین و بخشی از آن نیز توسط نگارندگان طراحی شد. روایی پرسش نامه با توجه به نظر کارشناسان و نیز تحلیل عاملی در نرم افزار  اس.پی.اس تأیید شد؛  و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. این پرسش نامه با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، میان دانشجویان رشته مدیریت دانشگاه های شهر تهران توزیع شد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله ی نرم افزار آموس مشخص شد انگیزه رهبری، کارآمدی رهبری و شبکه های اجتماعی بر قصد و نیت رهبری تأثیر مثبت و معنادار دارند؛ همچنین کارآمدی رهبری و انگیزه رهبری؛ شبکه های اجتماعی و انگیزه رهبری؛ شبکه های اجتماعی و کارآمدی رهبری بر یکدیگر تأثیر مثبت و معنادار دارند.

هدف از این تحقیق تعیین اثر دو متغیر سازمانی توانمندسازی و تعهد سازمانی بر تمایل به ادامه ی همکاری داوطلبی در ورزش دانشجویی شهر تهران بود که با روش تحقیق توصیفی- زمینه یابی و به صورت میدانی اجرا شد. جامعه تحقیق، کلیه دانشجویانی بودند که با ادارات تربیت بدنی دانشگاه های شهر تهران به عنوان داوطلب همکاری می کردند(338n=). به منظور نمونهگیری از روش نمونهگیری طبقه بندی شده استفاده شد و برای تعیین تعداد نمونه از جدول تعیین حجم نمونه مورگان استفاده گردید و از 186 نفر اطلاعات جمعآوری شد. به منظور جمعآوری اطلاعات ، محقق از پرسشنامه توانمندسازی روانی(PES) ، تعهد سازمانی(OCQ)، پرسشنامه تمایل به ادامهی همکاری داوطلبی (ICQ) و پرسشنامه خصوصیات دموگرافیک استفاده نمود. از آمار توصیفی و مدلیابی معادلات ساختاری با تاکید بر نرم افزار AMOS/18 برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد که  توانمندسازی و تعهد سازمانی بر تمایل به ادامه همکاری داوطلبان اثرگذار است. به طور کلی این دو متغیر سازمانی، نقش مهمی در حفظ داوطلبان دارند.

کسب وکارهای کوچک بستر مناسبی برای توسعه فعالیت های کارآفرینی هستند. یکی از عوامل موفقیت کسب وکارهای کوچک این است که چرخه افول خود را با موفقیت پشت سر بگذارند. می توان از چرخش و انطباق استراتژیک برای مقابله با چرخه زوال در کسب وکارها استفاده نمود. از این رو، هدف پژوهش، بررسی تأثیر ادراک مدیران، گستره تغییر و رهبری انطباقی در شکل گیری انطباق استراتژیک با نقش میانجی چرخش استراتژیک است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها از نوع توصیفی و از حیث ارتباط بین متغیرهای پژوهش از نوع علّی است. روش کار  پیمایشی بوده، جامعه آماری پژوهش را کسب وکارهای نوپای شهر بوشهر تشکیل داده که تعداد آن 80 شرکت است. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه در مقیاس پنج گزینه ای بود. برای سنجش روایی از روش اعتبار محتوا و برای آزمون پایایی پرسش نامه از شیوه آلفای کرونباخ استفاده شده است. بر اساس نتایج مقدار ضریب آلفای کرونباخ برای متغیرهای گستره تغییر، ادراک مدیران، رهبری انطباقی، انطباق استراتژیک و چرخش استراتژیک به ترتیب برابر با 983/0، 887/0، 931/0، 990/0، 975/0 محاسبه گردید، که مقداری بیشتر از7/0 هستند. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS و Smart PLS مورد تحلیل قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که ادراک مدیران بر انطباق استراتژیک تأثیر مثبت و معناداری ندارد؛ گستره تغییر بر چرخش استراتژیک؛ رهبری انطباقی بر چرخش استراتژیک؛ و چرخش استراتژیک تأثیر مثبت و معناداری بر انطباق استراتژیک دارد؛ در انتها، بر اساس یافته های پژوهش رهنمودهایی به مدیران کسب وکارهای نوپا ارائه شده است.

به ساده ترین بیان، فرادانش، دانش در باره دانش دیگران است. هرچه دانش سازمان در باره دانش دیگر شخصیت های حقیقی و حقوقی بیشتر باشد، انتظار می رود تصمیم های راهبردی در سازمان، با کیفیت بیشتری گرفته شود. این پرسش که مسئولیت مدیران در برابر فرادانش سازمانی چیست؟ به قدر کفایت، تئوریزه و مدل نشده است. این پژوهش در راستای پر کردن این خلاء نظری در زمینه فرادانش راهبردی مدیریتی انجام شده است. از منظر فلسفی این پژوهش در دسته پارادایم تفسیری قرار می گیرد که با رویکرد کیفی انجام شده است. از آنجا که این پژوهش از رویکرد تحلیل مضمون انعکاسی بهره برده است. برای راهبرد تحلیل مضمون انعکاسی از مدل برون و کلارک (2006) استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش مدیران بخش دولتی در استان بوشهر بوده و نظرات 11 مدیر ارشد سازمانی بخش دولتی با مصاحبه نیمه ساختاریافته مرور شده است. در کدگذاری اولیه تعداد 176 کد مشخص گردید. یافته های پژوهش نشان از آن دارد که سازه فرادانش راهبردی مدیریتی از دو مضمون فرعی فرادانش برون سازمانی و فرادانش درون سازمانی تشکیل شده است. در فرادانش درون سازمانی به ابعادی به مانند فرهنگ به اشتراک گذاری منابع دانش، ظرفیت ساختاردهی مدیر به فرادانش، کیفیت تعامل مدیر در فرادانش، شناخت مدیر از منابع دانش در سازمان اشاره شده است. همچنین در فرادانش برون سازمانی به ابعادی چون شناخت مدیر از منابع دانش برون سازمانی، درک مدیر از ظرفیت ها و چالش های محیطی دانش، شناخت مدیر از منابع دانش مراجع بالادستی و توان مدیر در انتقال دانش بین مدیران میانی و بالادستی توجه شده است.