شهریار شهیدی

پژوهش حاضر با هدف شناسایی شایستگی های هیجانی و اجتماعی معلمان در قالب الگوی مفهومی معلم مثبت انجام شد. این پژوهش از لحاظ هدف، بنیادی، با رویکرد کیفی و بهره گیری از تئوری مفهوم سازی بنیادی اجرا شد. شرکت کنندگان متخصصان دانشگاهی بودند که از دانشگاه های تهران، خوارزمی، علامه طباطبایی، شهیدبهشتی، الزهرا و دانشگاه شیراز مصاحبه شدند. براساس معیار اشباع نظری، بعد از مصاحبه با 18 نفر از شرکت کنندگان، اشباع نظری حاصل شد. داده ها ازطریق مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری و سپس مقوله ها و مؤلفه ها ازطریق کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی استخراج شدند. چارچوب طراحی شده مشتمل بر شرایط علی (توانش های هیجانی، توانش های طراحی کلاس شکوفا و توانش های اجتماعی)؛ شرایط مداخله گر (مهارت شناختی، خودتحولی نگری، خودفراروی، خردورزی، سطح سواد سلامت روان و شخصیت)؛ شرایط زمینه ای (شرایط خانوادگی، عوامل اجتماعی، عوامل اخلاقی، توانمندی فرهنگی، موقعیت سازمان مدرسه و عوامل ساختاری)؛ استراتژی و راهبردها (سیاست گذاری، برنامه ریزی، تغییر رویه های آموزشی و توانمندسازی معلمان) و پیامدها (پرورش نسل مثبت، تحول سازمانی مثبت و تحقق ذات وجودی معلمان) است. به طور کلی، استخراج ویژگی های مذکور می تواند در گزینش و تربیت معلم به کار گرفته شود. 

به دلیل اثرگذاری جزم اندیشی بر بسیاری از حوزه های زندگی فردی و اجتماعی، پژوهش های زیادی با تمرکز بر این سازه شناختی انجام می گیرد. اما به دلیل فقدان ابزاری برای سنجش جزم اندیشی برای جامعه ایرانی، هدف پژوهش حاضر آماده سازی پرسشنامه جزم اندیشی روکیچ و بررسی پایایی و روایی آن در دانشجویان ایرانی بود. از میان جامعه دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی،در نهایت تعداد 412 نفر با روش نمونه گیری طبقه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و نسخه فارسی پرسشنامه های جزم اندیشی روکیچ و زیرمقیاس سبک تفکر محافظه کارانه پرسشنامه سبک های تفکر استرنبرگ را تکمیل نمودند. داده ها از طریق تحلیل عامل اکتشافی و با رویکرد مولفه های اصلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. تحلیل ها نشان داد پرسشنامه جزم اندیشی از 12 عامل دارای ارزش ویژه بالاتر از 1 اشباع شده است که روی هم رفته 56 درصد از واریانس نمرات را تبیین می کنند. آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 75/0 به دست آمد و همبستگی نمرات پرسشنامه با نمرات زیرمقیاس سبک تفکر محافظه کارانه مثبت و معنادار بود. نتیجه پژوهش حاضر حاکی از این است که این پرسشنامه برای اجرا در جامعه دانشجویان ایرانی نسبتا مناسب است.

این پژوهش به بررسی تطبیقی بین شخصیتهایِ منطقالطیر با شخصیتهای نمایشنامه در انتظار گودو میپردازد. هدف از این پژوهش مقایسه تطبیقی بین شخصیتها، زاویه دید و کنش هرکدام از آنهاست. پرنده ها در منظومه منطقالطیر عزم سفر میکنند و بهرهبری هدهد برای یافتن سیمرغ میکوشند و در این راه از هفت مرحله میگذرند. درنهایت فقط سی مرغ به سیمرغ میرسند. در نمایشنامه درانتظارگودو افرادی منتظرند که گودو بیاید و پسرکی از طرف گودو مرتب پیغام میآورد. اما گودو هرگز نمیآید. در وهله اول این سؤال مطرح میشود که آیا بهراستی مطابقت یک اثر با محتوای اخلاقی-عرفانی همچون منطقالطیر با نمایشنامه درانتظارگودو با مضمون ابسوردی امکانپذیر است؟ چالش اصلی این بررسی تطبیقی در وجود و عدمِ معنا و معنویت در زندگی شخصیتهای این دو اثر و زاویه دید دو نویسنده بزرگ به دنیای پیش روی بشریت است. این پژوهش با روشهای تحلیلی-توصیفی انجام شده است. نتیجه پژوهش این است که شخصیتهای عطار در تمام مراحل در تلاشاند ولی شخصیتهای بکت منفعل هستند و برای رهایی و وصال به آرزوهایشان چشم امید به دیگری بستهاند. شخصیتهای بکت واگرا و شکستخوردهاند درحالیکه شخصیتهای عطار موفق و همگرا هستند. درنهایت به این نتیجه میرسیم که ساموئل بکت با نشاندادن پوچی و بیهدفی، وابستگی به مادیات ناشی از عدم وجودِ حقیقتبینی و خودشناسی بشریت را به وحدت دعوت میکند و عطار نیشابوری با نمایش حقیقت و شیرینی دستیابی به وحدت، انسان را از وابستگی به مادیت برحذر میدارد.

مطالعه حاضر باهدف تعیین الگوی معنوی/ مذهبی بیماران مولتیپل اسکلروزیس صورت پذیرفته است. این مطالعه که یک پژوهش کیفی است به شیوه پدیدارشناسی صورت پذیرفته است. مشارکت کنندگان در پژوهش 15 نفر بودهاند که بهصورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه عمیق و تفسیر دادهها به روش کلایزی و رویکرد پدیدارشناسی انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که پنج خوشه اصلی در مواجهه بیماران با معنویت و مذهب قابل استخراج است که شامل: تعریف معنویت و مذهب، انجام رفتارهای معنوی/ مذهبی، جایگاه خدا در زندگی، راهبردهای معنوی و تغییر در نگرش نسبت به دین است. برخی از این خوشه های اصلی دارای خوشه های فرعی می باشند. با توجه به خوشههای استخراج شده پنج الگوی تعامل معنوی/ مذهبی به دست آمد که عبارتاند از: الگوی «امید، محبت و حمایت»، « قدرت، حکمت و حمایت»، «انتقام، ترس و خشم»، «قدرت، جبر، ترس و تسلیم» و «تردید، احساس گناه و اجتناب». نهایتاً می توان گفت دستیابی به یک هویت منسجم معنوی/ دینی میتواند در رفاه روانشناختی و بهبود سبک زندگی بیماران تأثیر قابل ملاحظه ای داشته باشد.

اهداف پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش واسطه ای اعتیاد به گوشی هوشمند در رابطه بین سبک های دلبستگی ناایمن و فابینگ در دانشجویان انجام شد. مواد و روش ها در قالب یک طرح توصیفی همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری، تعداد 615 نفر (334 زن، 281 مرد با میانگین سنی 26/89 و انحراف معیار 6/4) از دانشجویان دانشگاه های شهر تهران به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به پرسش نامه های استاندارد سبک های دلبستگی هازان و شیور، پرسش نامه استاندارد اعتیاد به گوشی هوشمند و مقیاس عمومی فابینگ به شکل آنلاین پاسخ دادند. یافته ها نتایج مطالعه نشان داد سبک های دلبستگی ناایمن با اعتیاد به گوشی هوشمند (0/5=P=0/001, β)و با میزان فابینگ (0/16=P=0/012, β) رابطه مستقیم و معنی داری دارد. همچنین، متغیر اعتیاد به گوشی هوشمند در رابطه بین سبک های دلبستگی ناایمن و فابینگ در دانشجویان نقش واسطه ای داشت (0/005=P، 0/366=β). نتیجه گیری باتوجه به نتایج حاصل از این پژوهش، افرادی که سبک های دلبستگی ناایمن را از خود نشان می دهند، بیشتر مستعد اعتیاد به گوشی های هوشمند هستند که به نوبه خود باعث تشدید رفتارهای فابینگ و تضعیف تعاملات چهره به چهره می شود. این یافته ها بر اهمیت پرداختن به دلبستگی های ناایمن اساسی به دلیل کاهش اعتیاد به گوشی های هوشمند و تأثیرات منفی آن و جلوگیری از رفتار فابینگ بر روابط اجتماعی تأکید می کنند. بنابراین مداخلاتی که با هدف تقویت دلبستگی ایمن و ترویج استفاده سالم از فناوری انجام می شوند، برای کاهش رفتار فابینگ و تقویت ارتباطات بین فردی معنی دار می توانند حائز اهمیت باشند. ۹۷۷,۱

مقدمه: اسکولیوز ایدیوپاتیک یک بیماری مربوط به ستون فقرات می باشد که در سال های اخیر در نوجوانان شیوع بالایی داشته است. یکی از روش های درمان این بیماری استفاده از بریس است که محدودیت هایی از نظر فیزیکی و روانشناختی ایجاد می کند. هدف پژوهش حاضر که مبتنی بر پژوهش تجربی تک موردی است، بررسی اثربخشی آموزش تکنیک های بهوشیاری بر بهبود کیفیت زندگی نوجوانان مبتلا به اسکولیوز ایدیوپاتیک تحت درمان با بریس و والدین آن ها می باشد.روش: از 67 نفر نمونه اولیه، 5 نوجوان (10-18 ساله) و 4 والد بعد از احراز معیارهای ورود و خروج پژوهش در سه گروه انتخاب شدند: گروه نوجوان، گروه والد، گروه والد-نوجوان. هر 9 آزمودنی به مدت 6 جلسه 1 ساعته، تکنیک های بهوشیاری را آموزش دیدند. شرکت کنندگان در مرحله خط پایه، مراحل درمانی، پایان درمان، پیگیری یک ماهه و دوماهه پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (WHOQOL) برای والدین و پرسشنامه بریس (BrQ) برای سنجش کیفیت زندگی نوجوانان را تکمیل کردند. داده های جمع آوری شده، با استفاده از درصد بهبودی و شاخص تغییر پایا (RCI) تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج بدست آمده از محاسبه درصد بهبودی در متغیر کیفیت زندگی در سه گروه به تفکیک آزمودنی ها 1-نوجوان (50% -21% -22%) 2-والد (35% - 30%) و 3-والد –نوجوان (35%-30%) و مقایسه تفاوت میزان درصد بهبودی در سه گروه ذکر شده به صورت کلی به ترتیب 31%، 32% و 56% می باشد. شاخص تغییر پایا نیز در سه گروه مشخص شده از لحاظ آماری و بالینی بهبودی معناداری داشته است (96/1≤RCI). همچنین بیمارانی که مدت به همراه والد خود در مداخله شرکت کرده بودند و مدت زمان کمتری تحت درمان بودند، بهبودی قابل توجهی در متغیر کیفیت زندگی داشتند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل شده، تکنیک های بهوشیاری می تواند به عنوان مداخله مناسب جهت کاهش تأثیرات منفی روانشناختی و بهبود کیفیت زندگی نوجوانان مبتلا به اسکولیوز ایدیوپاتیک مورد استفاده قرار گیرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه پیشگیریپنسیلوانیا بر خوش بینی، رضایت از زندگی و تجربه های هیجانی مثبت و منفی دانشجویان انجام شد. روش: در این پژوهش شبه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون همراه با پی گیری، شصت دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی در دو گروه آزمایش و کنترل قبل و بعد از آموزش به آزمون تجدیدنظر شده جهت گیری زندگی (LOT-R، اسچیر، کارور و بریگز، 1994)، مقیاس افسردگی، اضطراب و تنیدگی (DASS، لاوی باند و لاوی باند، 1995)، برنامه عاطفی مثبت و منفی (PANAS، واتسون، کلارک و تلگن، 1988) و مقیاس رضایت از زندگی (SWLS، دینر، ایمونس، لارسن و گریفین، 1985) پاسخ دادند. در هفت جلسه دو ساعته آموزش برنامه پیشگیری پنسیلوانیا به شیوه گروهی برای گروه آزمایش اجرا شد. یافته ها: نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که در کوتاه مدت و بلند مدت برنامه مداخله ای در افزایش میزان خوش بینی، سطح رضامندی از زندگی و عاطفه مثبت و در کاهش میزان افسردگی، اضطراب، تنیدگی و سطح عاطفه منفی دانشجویان موثر بود. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر از نقش تعیین کننده آموزش تاب آوری به کمک تقویت تفکر خوش بینانه، بهبود مدیریت هیجانی و مهارت های روابط بین فردی، برای کمک به تحقق ایده ایمن سازی روانی فراگیران به طور تجربی حمایت کرد. 

هدف از پژوهش حاضر بازنمایی ادراک و تجربه زیسته معلمان درباره عوامل موثر بر شایستگی های هیجانی و اجتماعی آن ها در سال 1401 بود که با استفاده از رویکرد کیفی و روش پدیدارشناختی از نوع توصیفی انجام گرفت. جامعه پژوهشی مدّ نظر در این مطالعه، شامل کلیه معلمان دوره اول متوسطه در شهر یزد بودند که پژوهشگران با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 24 معلم (16 نفر زن و 8 نفر مرد) را انتخاب و به مصاحبه با آن ها پرداختند. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و با کاربرد الگوی کلایزی و روش تحلیل مضمون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. تحلیل داده های به دست آمده به شناسایی و دسته بندی ده مضمون اصلی منجر گردید. این مضامین ده گانه مشتمل بر: هوش هیجانی، نگرش شغلی، سرمایه روان شناختی، کفایت های مدیر مدرسه، شرایط خانوادگی، فرایند سیاست گذاری آموزشی، مسائل داخلی سازمان آموزشی، ادراک بی عدالتی، محدودیت های فردی و محدودیت های مربوط به فراگیران است. ناظر بر یافته-های پژوهش می توان چنین عنوان نمود که شرکت کنندگان عوامل متفاوتی را بر شایستگی های هیجانی و اجتماعی معلمان موثر می دانند و این بدان معناست که هرکدام از معلمان با چالش های متعدد و متفاوتی در امر آموزش و فعالیت های حرفه ای خود روبه رو هستند و بی توجهی به بهبود وضعیت آن ها می تواند بر کفایت و توانمندی های هیجانی و اجتماعی آنان تاثیر منفی گذاشته و درآینده ای نه چندان دور نظام آموزشی و به دنبال آن پویایی و بالندگی جامعه را با مخاطرات زیادی همراه سازد.

نیک زیستی ترکیبی از احساس خوب و عملکرد مؤثر است که در معنای گسترده تر آن یعنی بالندگی، از پیگیری موفقیت آمیز پنج مولفه پرما شامل احساسات مثبت، مجذوبیت و اشتغال، روابط، معنا و دستاورد به دست می آید. با توجه به اینکه اضطراب و استرس ازجمله مشکلات هیجانی در نوجوانی هستند که می تواند باعث کاهش نیک زیستی روانی و رضایت از زندگی شود، هدف از انجام این پژوهش آموزش مدل پرما به دختران 14 تا 16 ساله با علائم اضطراب بود. بدین منظور، نمونه گیری غیر تصادفی از نوع دردسترس و هدفمند از دانش آموزان دختر پایه نهم و دهم (دوره اول و دوم متوسطه) شهر تهران انجام گرفت. پژوهش از نوع شبه آزمایشی یک گروه با طرح پیش آزمون - پس آزمون و آزمون پی گیری بود. پرسش نامه خودسنجی آخنباخ برای تعیین نمونه ها با علائم اضطرابی و پرسش نامه پرما در ابتدا و انتهای دوره آموزشی و پیگیری پس از گذشت سه ماه اجرا شد. دوره آموزشی در 6 جلسه هفتگی یک و نیم ساعته برگزار شد. یافته ها نشان داد نمره کل پرما و مؤلفه های هیجان مثبت، مجذوبیت، روابط مثبت و معنا پس از دوره آموزشی افزایش معنادار و نمره علائم اضطراب، کاهش معنادار داشت. در پیگیری سه ماهه نیز تغییرات در هجان مثبت و روابط مثبت ماندگار و مؤلفه مجذوبیت افزایش معنادار یافت. با وجود بهبود در مؤلفه دستاورد، تغییرات به سطح معناداری نرسید. براساس این یافته ها می توان نتیجه گرفت، آموزش مدل پرما باعث افزایش نیک زیستی و کاهش علائم اضطراب در نوجوانان دختر 14 تا 16 ساله می شود و این تغییرات در طول زمان ماندگار است. 

براساس ادبیات پژوهشی، کاهش کیفیت روابط دوستانه، پیشرفت تحصیلی پائین و اهمال کاری می تواند از اثرات منفی رفتار فابینگ در دانشجویان باشد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش واسطه ای اعتیاد به گوشی های هوشمند در رابطه بین ویژگی های شخصیتی و رفتار فابینگ در دانشجویان انجام شد. در قالب یک طرح توصیفی همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری، تعداد 615 نفر (334 زن، 281 مرد) از دانشجویان دانشگاه های شهر تهران به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه های ویژگی های شخصیتی نئو (فرم 60 سوالی)، پرسشنامه استاندارد اعتیاد به گوشی های هوشمند و مقیاس عمومی رفتار فابینگ به شکل آنلاین پاسخ دادند. نتایج مطالعه نشان داد ویژگی شخصیتی برون گرایی با میزان رفتار فابینگ رابطه منفی و معنی دار دارد. هم چنین ویژگی های شخصیتی روان رنجوری و برون گرایی با اعتیاد به گوشی های هوشمند رابطه مثبت و معنی دار و ویژگی های شخصیتی میزان توافق پذیری و وجدانی بودن با اعتیاد به گوشی های هوشمند رابطه منفی و معنی دار داشتند. متغیر اعتیاد به گوشی های هوشمند در رابطه بین ویژگی های شخصیتی روان رنجوری، برون گرایی، توافق پذیری و وجدانی بودن با رفتار فابینگ در دانشجویان نقش واسطه ای داشت. به نظر می رسد در محیط های درمانی می توان با مداخله بر روی عوامل خطر و اعتیاد به گوشی های هوشمند، میزان رفتار فابینگ در دانشجویان را بهبود بخشید.

اختلال اضطراب فراگیر شیوع قابل توجهی دارد و با ناراحتی روانی و یا اختلال در زندگی روزمره مرتبط است؛ بنابراین شناخت عوامل موثر بر شکل گیری آن اهمیت دارد. هدف اول پژوهش حاضر، بررسی نقش میانجی گر تجربه مکرر ناهم خوانی در رابطه استانداردهای بالا با علایم اختلال اضطراب فراگیر بود. هدف دوم، بررسی یک مدل ترکیبی میانجی گری تعدیل شده برای رابطه استانداردهای بالا با علایم اضطراب فراگیر بود که تجربه مکرر ناهم خوانی نقش میانجی گر و باورهای خودکارآمدی کلی نقش تعدیل گر دارد. طرح پژوهش حاضر از نوع هم بستگی بود. جامعه پژوهش، افراد 18 سال به بالای حاضر در شهر تهران در بازه زمانی 20 آبان تا 5 آذر سال 1402 بود. نمونه ای شامل 382 نفر از افراد حاضر در 11 منطقه از شهر تهران به شیوه خوشه ای سه مرحله انتخاب شد. ابزارهای اندازه گیری پژوهش شامل زیرمقیاس کمال گرایی جامعه مدار، مقیاس کوتاه اختلال اضطراب فراگیر، زیرمقیاس ناهم خوانی و مقیاس خودکارآمدی کلی بود. برای آزمون مدل میانجی گری، اثر غیرمستقیم استانداردهای بالا بر علایم اختلال اضطراب فراگیر بررسی شد که معنادار بود. بنابراین شواهد آماری از نقش میانجی گری نسبی تجربه مکرر ناهم خوانی حمایت کرد. برای آزمون مدل میانجی گری تعدیل شده، موافق با پیشنهاد هیز (2022) معناداری اثر شرطی غیرمستقیم، بر اساس شاخص میانجی گری تعدیل شده بررسی شد که معنادار نبود. بنابراین مدل ترکیبی میانجی گری تعدیل شده تایید نشد. تایید نقش میانجی گری تجربه مکرر ناهم خوانی نشان می دهد هرچه افراد استانداردهای بالاتری داشته باشند، یعنی زنجیره های علّی گسترده تری شامل محتوای چگونگی دست یابی به پیامدها یا خواسته های خود داشته باشند، احتمال تجربه مکرر ناهم خوانی و درنتیجه، احتمال شکل گیری علایم اضطراب فراگیر برایشان بیشتر خواهدبود. رد مدل ترکیبی میانجی گری تعدیل شده می تواند به عوامل مختلفی مانند تعامل های پیچیده بین متغیرهای میانجی گر و تعدیل گر، یا ویژگی های زیرمقیاس ناهم خوانی مورد استفاده نسبت داده شود.