محمود آزادی

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر مرگ اندیشی بر کیفیت زندگی، امید به زندگی و افسردگی در زندانیان است.روش: روش پژوهش شبه-آزمایشی است که درآن از طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. جامعه آماری مورد مطالعه دراین پژوهش، مردان زندانی در واحد3 مشاوره زندان مرکزی شهر مشهد (825 نفر) بود. از میان آن ها 24 نفر که ملاک های ورود را دارا بودند، به صورت در دسترس به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی (12 نفر در گروه آزمایش و 12 نفر در گروه کنترل) گمارده شدند و در پایان مداخله، داده های 24 نفر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه کیفیت زندگی (فرم کوتاه سازمان بهداشت جهانی ، 1998)، پرسشنامه افسردگی بک (1996) و مقیاس امید به زندگی اشنایدر (1991) به عنوان ابزار پژوهش استفاده گردید. هر دو گروه آزمایش و کنترل پرسشنامه های مذکور را به عنوان پیش آزمون تکمیل و سپس گروه آزمایش به مدت 15 جلسه تحت درمان الگوی مداخله ای ارائه شده قرار گرفت اما گروه کنترل درطول دوره پژوهش، الگوی مداخله ای را دریافت نکرد. سپس هر دو گروه پرسش نامه های پژوهش را به عنوان پس آزمون تکمیل و در نهایت، داده های پژوهش با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیره و تحلیل واریانس چند متغیره و با استفاده از نرم افزار SPSS-21مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نشان داد که مرگ اندیشی منجر به بهبود کیفیت زندگی، افزایش امید به زندگی و کاهش میزان افسردگی در زندانیان می شود.

هدف از پژوهش حاضر تعیین اثر بخشی آموزش تنظیم شناختی هیجان بر عزت نفس و خودآگاهی دانشجویان دختر با تجربه شکست عاطفی بود. روش این پژوهش کاربردی و از نوع نیمه آزمایشی بود که در آن از طرح پیش آزمون_ پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده بود. جامعه هدف این پژوهش 22نفر از دانشجویان دختر موسسه آموزش عالی حکمت رضوی بود که دچار شکست عاطفی شده بودند، به صورت نمونه گیری داوطلبانه انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش، آموزش را طی ده جلسه 90دقیقه ای دریافت نمودند، در حالی که گروه کنترل تحت هیچ گونه مداخله ای قرار نگرفتند. از پرسشنامه ضربه عشق راس(1999) جهت غربالگری آزمودنی ها و از پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت (1967) و خودآگاهی کوپر اسمیت (1997) در پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که آموزش تنظیم شناختی هیجان به طور معناداری موجب افزایش عزت نفس و خودآگاهی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شده است (p<0/05) . آموزش تنظیم شناختی هیجان ، روش مناسبی برای افزایش عزت نفس و خوآگاهی هیجانی در افرادی که دچار شکست عاطفی شده اند است و می تواند به عنوان مداخله ای مبتنی بر شواهد تجربی، مورد استفاده قرار بگیرد.

هدف: این پژوهش کاربردی در راستای توانمندسازی دانشجومعلمان به منظور کسب مهارتهای لازم برای بهبود کیفیت زندگی شخصی و شغلی آنان طراحی شد و با هدف بررسی کرامت درمانی معنوی اسلامی(به صورت گروهی) بر تنظیم شناختی هیجان و رضامندی زناشویی دانشجومعلمان متأهل دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی انجام شد. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه آزمایشی است و دانشجویان متأهل دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی جامعه آماری بودند. در ارزیابی اولیه، از جامعه داوطلب قابل دسترس، نمونه انتخاب شد و تعداد 22 دانشجوی متأهل زن، انتخاب و در دو گروه آزمایش و گروه کنترل جایگزین شدند. ابزار اندازه گیری این پژوهش، آزمون تنظیم شناختی هیجان 1 (CERQ)؛ گارنفسکی و همکاران(2001) و پرسشنامه رضامندی همسران افروز(1390) (فرم کوتاه) (AMSS) بود. داده های حاصل از این طرح با استفاده از نرم افزار آماری 22SPSS-، تجزیه و تحلیل و فرضیه ها با روش آماری (تحلیل کوواریانس) سنجش شدند. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد که بین آزمودنی های دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد(P <0.01). نتیجه گیری: کرامت درمانی معنوی اسلامی می تواند روش مناسبی برای کاهش راهبردهای منفی تنظیم شناختی هیجان و افزایش راهبردهای مثبت آن باشد و نیز در افزایش مؤلفه های رضایتمندی زناشویی مؤثر باشد و به عنوان مداخله ای مبتنی بر شواهد تجربی در ترمیم روابط آسیب دیده زوجی دانشجویان استفاده شود.

مقدمه و هدف: کودکان با ناتوانی جسمانی می تواند بر سلامت روانشناختی والدین تأثیرگذار باشد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه امیدواری و رضایت از زندگی در دو گروه از مادران دارای فرزند عادی و فرزند با ناتوانی جسمی انجام شد.روش شناسی پژوهش: پژوهش توصیفی-مقطعی و از نوع پس رویدادی بود. جامعه آماری شامل تمامی مادران دارای فرزند عادی و فرزند با ناتوانی جسمی تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر مشهد در سال 1401 بود که با روش نمونه گیری در دسترس تعداد 100 نفر (50 مادر دارای فرزند با ناتوانی جسمی و 50 مادر دارای فرزند سالم) انتخاب شد. گردآوری داده ها با چک لیست اطلاعات جمعیت شناختی، پرسشنامه امیدواری اشنایدر (2000) و رضایت از زندگی دینر (1985) انجام شد. داده ها با تحلیل واریانس و نرم افزار SPSS نسخه 26 انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد بین میانگین نمره مادران دو گروه با و بدون فرزند ناتوان جسمی از نظر امیدواری، تفکر عامل و مسیرها از نظر آماری تفاوت معناداری وجود دارد، بدین معنی که مادران دارای فرزند معلول جسمی میزان امیدواری پایین تری را نسبت به مادران دارای فرزند عادی گزارش کرده اند. همچنین، در مادران دارای فرزند معلول جسمی میزان رضایت از زندگی نسبت به مادران دارای فرزند عادی پایین تر بود و بین دو گروه تفاوت معناداری مشاهده شد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج می توان بیان نمود که مادران دارای فرزند با ناتوانی جسمی در معرض از دست دادن سلامت روان شناختی قرار دارند و لازم است برنامه ریزان حوزه سلامت توجه ویژه ایی به ارتقاء رضایت از زندگی و سطح سلامت روان شناختی این قشر از جامعه داشته باشند.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیک بر بهبود انعطاف پذیری شناختی، باورهای ارتباطی و کاهش نشخوار فکری در افراد دارای نارضایتی زناشویی انجام شد. روش شناسی: این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش تحقیق، نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری شامل کلیه افراد دارای نارضایتی زناشویی شهر بجنورد بود که در سال 1403 به مراکز مشاوره بهزیستی مراجعه کردند و در آزمون نارضایتی زناشویی اولسون نمره نارضایتی دریافت کردند. روش نمونه گیری در دسترس از میان این افراد استفاده شد و حجم نمونه شامل 40 نفر بود که به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) تقسیم شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی دنیس و وندروال (2010)، پرسشنامه باورهای ارتباطی آیدلسن و اپستین (1981) و پرسشنامه نشخوار فکری نولن-هوکسما (1991) بود. گروه آزمایش در 10 جلسه 90 دقیقه ای رفتار درمانی دیالکتیکی بر اساس پروتکل مک کی و همکاران (1391) شرکت کرد، در حالی که گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل واریانس مکرر و نرم افزار SPSS23 انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد رفتار درمانی دیالکتیک به طور معناداری باعث بهبود انعطاف پذیری شناختی، باورهای ارتباطی و کاهش نشخوار فکری در افراد دارای نارضایتی زناشویی شد. تفاوت های معناداری بین گروه آزمایش و کنترل در این متغیرها مشاهده شد. نتیجه گیری: رفتار درمانی دیالکتیک می تواند به عنوان یک مداخله مؤثر برای بهبود انعطاف پذیری شناختی، تقویت باورهای ارتباطی مثبت و کاهش نشخوار فکری در افراد با نارضایتی زناشویی به کار گرفته شود. این نتایج نشان دهنده اهمیت استفاده از روش های درمانی نوین در بهبود مسائل روان شناختی و روابط زوجین است.

این پژوهش بررسی میزان اثر بخشی کرامت درمانی بر کاهش افسردگی و افزایش سازگاری زوجی، زنان آسیب دیده از پیمان شکنی همسر را هدف اصلی قرار داده است. پژوهش حاضر از نظر هدف تحقیق کاربردی است و از نظر روش تحقیق یک مطالعه شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه زنان متاهلی که براثر پیمان شکنی همسران خود دچار افسردگی شده و سازگاری زناشویی آنان کاهش یافته است، شامل می شود که جهت درمان به کلینیک های شهر مشهد مراجعه نموده اند. بدین منظور نمونه ای به اندازه 16 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس و با توجه به ملاکهای ورود و خروج از کل کلینیک های مشهد انتخاب شدند و بصورت تصادفی در دو گروه آزمایش گواه (هر گروه 8نفر) قرار گرفتند. پرسشنامه های افسردگی بک نسخه دوم و سازگاری زوجی اسپانیر به عنوان ابزار محقق، برای اندازه گیری متغیرهای وابسته، استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل توصیفی داده ها از میانگین، انحراف معیار و برای تحلیل استنباطی از تحلیل کوواریانس تک متغیره و چند متغیره استفاده شد. داده های حاصل از اجرا نشان داد که پرتکل کرامت درمانی معنوی اسلامی بر کاهش افسردگی زنان آسیب دیده از پیمان شکنی همسر و سازگاری زوجی آنان اثر مثبت دارد (001/0>p).

هدف: هدف این پژوهش، بررسی مفهوم کرامت بر اساس قرآن و روایات بود. روش: برای گردآوری و تحلیل داده ها از روش کیفی معناشناسی زبانی و همچنین تحلیل محتوای متون دینی استفاده شد. یافته ها: کرامت از موسّع ترین مفاهیم دینی و شامل دو نوع ذاتی و اکتسابی است. کرامت اکتسابی بیشتر در علم روان شناسی مورد توجه قرار می گیرد. کرامت با مفاهیم متعددی مرتبط است. حس کرامت قابل آسیب و افزایش است. همچنین، کرامت صفت و ویژگی کلی است که به خود مرتبط است. عزت نفس به عنوان مؤلفه کرامت، به حریم خود و صفت لینت به چگونگی این حریم اشاره دارد. نتیجه گیری: کرامت مرتبط با خود است و به همین دلیل، از دیدگاه اسلامی با نظریه های روان شناسی خود و انسانگرایی راجرز شباهتها و تفاوتهایی دارد. نتایج این مقاله می تواند موجب غنای حوزه روان شناسی خود شود و توسط درمانگران در حوزه پیشگیری و درمان استفاده شود.

سرطان سینه یکی از مهم ترین و شایع ترین بیماری ها در زنان است که از هر 8 نفر زن یک نفر را مبتلا کرده و متاسفانه بیش از سایر سرطان ها باعث مرگ و میر زنان می شود. سرطان سینه شایع ترین علت مرگ زنان در محدوده سنی 33 تا 55 سالگی می باشد. هدف از پژوهش بررسی تاثیر طرحواره درمانی بر تاب آوری زنان مبتلا به سرطان سینه بود. از تعداد 15 نفر از زنان درمان شده به دلیل سرطان پستان که برای کنترل های پس از بهبودی به بیمارستان رضوی مشهد مراجعه می کردند برای این پژوهش دعوت به همکاری شده است. معیارهای همگونی شامل داشتن سن بین 25 تا 57 سال، وضعیت تاهل، حداقل تحصیلات دیپلم، وضعیت اشتغال و تعداد فرزندان بوده که بصورت نمونه گیری در دسترس و داوطلبانه انتخاب شدند. قبل از مداخله درمانی ابزار پژوهش (پیش آزمون) پرسش نامه تاب آوری کانر- دیویدسون توسط آزمودنی ها تکمیل گردید و بعد از مداخله درمانی 12جلسه ای به مدت 80 دقیقه به صورت هفتگی، ابزار پژوهش دوباره توسط آزمودنی ها تکمیل گردید (پس آزمون). در نهایت داده های به دست آمده با استفاده از آزمون t همبسته و روش تحلیل کواریانس چند متغیری مورد ارزیابی آماری قرار گرفت. پژوهش نشان داد که مداخلات مبتنی بر طرحواره درمانی درتاب آوری زنان مبتلا به سرطان سینه در تمامی خرده مقیاس ها به جز تاثیرات معنوی تفاوت معنادار (p<0.05) ایجاد کرده است. نتایج پژوهش شواهدی را پیشنهاد می کند که طرحواره درمانی روش درمانی مناسبی برای افزایش تاب آوری زنان مبتلا به سرطان سینه می باشد.

هدف: این مقاله به دنبال بررسی ناسازگاری خانواده درمانی روایی با مبانی معرفت شناسی، انسان شناسی و ارزش شناسی اسلامی و تهذیب این نظریه در موارد ناسازگاری بود. روش: به منظور شناختِ دقیق تر نظریه مذکور، با روش توصیفی- تحلیلی ابتدا زمینه های فلسفی این نظریه را مد نظر قرار داده، سپس به مبانی معرفت شناسی، انسان شناسی و ارزش شناسی نظریه اشاره کرده و در پایان، ناسازگاری این نظریه را با مبانی اسلامی بررسی و تحلیل کرده ایم. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد نظریه روایت درمانی در موارد ذیل با مبانی اسلامی تفاوت دارد: ملاک تشخیص بهنجاری، ماهیت انسان، اختیار انسان، معنای زندگی، نیاز معنوی و مذهبی و مسائل یقینی. نتیجه گیری: به نظر می رسد به واسطه رویکرد تهذیبی در علم دینی، بتوان ناسازگاری های این نظریه را با مبانی اسلامی تهذیب، رفع و سپس با نگاهی واقع گرایانه، از این نظریه در کاربست درمان در جامعه اسلامی ایران استفاده کرد.

ویژگی تحقق پذیری قطعی مرگ برای همه افراد،  این اضطراب را  از دیگر اضطرابها همانند اضطراب سلامت [1]یا فوبیهای خاص که تحقق پذیریشان برای عموم مردم احتمالی است، متمایز کرده است. یکی از نظریه های پرکاربرد در بررسی نقش باورهای غیرواقع بینانه بر اضطراب ، نظریه عقلانی هیجانی آلبرت الیس است. بنابر نظر عقلانی هیجانی [2]الیس، استرس افراد غالبا با باورهای غیر منطقی مرتبط است که بطور کلی این فرایند نیز بر اساس حادثه ای ایجاد شده است .ابن سینا نیز به عنوان یکی از فلاسفه برجسته اسلامی قرون وسطی، اضطراب مرگ را  ناشی از باورهای غیرواقع بینانه میداند.

مقدمه: امروزه معنویت به عنوان جنبه ای مهم از سلامت و بهزیستی افراد شناخته شده است. معنویت به زندگی افراد معنا می بخشد و به عنوان یک منبع مقابله ای مهم در شرایط بحرانی به افراد کمک می کند. هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه ی فارسی پرسش نامه ی معنویت پارسیان و دونینگ (2009) می باشد. روش کار: نمونه ی پژوهش حاضر (92-1391) شامل 348 نفر از دانشجویان شهر مشهد (141 مرد و 206 نفر زن) که توسط نمونه گیری در دسترس انتخاب و پرسش نامه ی معنویت پارسیان و دونینگ (2009)، را تکمیل کردند. تحلیل داده ها با روش تحلیل عاملی تاییدی به منظور بررسی اعتبار سازه، شاخص همبستگی پیرسون به منظور بررسی اعتبار همگرا و پایایی (همسانی درونی) آن با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 20 انجام شد. یافته ها: باتحلیل عاملی تاییدی، 4 عامل (خودآگاهی، اهمیت اعتقادات معنوی، فعالیت معنوی و نیاز معنوی) استخراج شد. پایایی این آزمون (آلفای کرونباخ) برای عوامل خودآگاهی، اهمیت اعتقادات معنوی، فعالیت معنوی و نیاز معنوی به ترتیب برابر 84/0، 90/0، 77/0و 82/0 و برای کل آزمون 90/0به دست آمد. نتیجه گیری: بنا بر نتایجاین مطالعه، پرسش نامه ی معنویت، اعتبار و پایایی مناسبی دارد و می توان از آن به منظور ارزیابی معنویت در جامعه ی ایرانی استفاده کرد.