مریم شعبانی

مریم شعبانی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۹ مورد.
۱.

بررسی اسطوره ای- تاریخی شرف شمس در اندیشه های مهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۲۱ پاییز ۱۴۰۴ شماره ۸۵ 265 - 286

کلیدواژه‌ها: آیینِ مهر کهن الگو شرف شمس خورشید مولانا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۱۳
آیین های باستانی و کهن الگوها دیرپا و ماندگارند و در گذرِ زمان، خود را با فرهنگ ها و آیین-های روزگار خود سازگار و همسان می کنند. مهرپرستی یکی از این آیین های کهن و باستانی است. آیین مهر، آیین اسرار و رموز است و سرشار از نمادها و نشانه های گوناگونی است که هریک، انسان را به اندیشه و باوری شگفت و شگرف در آیین مهر رهنمون می کند. با توجه به جایگاه خورشید در میان اقوام کهن ازجمله ایرانیان باستان و دین وآیین مهرپرستی و نفوذ وگسترش آن در میان مردم آن دوره، همچنین جایگاه خورشید در عرفان ایرانی-اسلامی و نزد شاعرانی چون مولانا و خاقانی و ریشه اساطیریِ بسیاری از باورهای دینی، در این نوشتار، باورهای پیوسته با رخدادِ نجومی "شرف شمس" را بررسی می کنیم. چه بسا، شرف شمس را بتوان یکی از نمادهای مهری برشمرد. کلیدواژه ها: آیین مهر، کهن الگو، شرف شمس، خورشید، مولانا.
۲.

واکاوی تأثیرات حقابه رودخانه هیرمند بر روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران و افغانستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام سال ۷ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 77 - 114

کلیدواژه‌ها: حقابه هیرمند رود مرزی هیدروهژمونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۸
در برخی از مناطق جهان، آب تبدیل به عامل برجسته در روابط سیاسی بین کشورها شده است و احتمال وقوع منازعه و درگیری بر سر آن تشدید شده است. در این صورت رودخانه های بین المللی محل کشمکش و اختلاف میان کشورهای فرادست و فرودست رودخانه خواهد بود. آب اکنون بیش از هر زمان دیگری در خدمت سیاست و منازعات سیاسی است. در مرزهای شرقی ایران هم، حقابه رودخانه های هیرمند و هریرود به عنوان موضوع و مسأله ای جدی میان دو کشور ایران و افغانستان مطرح است. هدف این مقاله واکاوی تأثیرات حقابه رودخانه های هیرمند و هریرود بر روابط سیاسی دو کشور می باشد. سوال اصلی مطرح شده این است که تأثیرات حقابه رودخانه هیرمند بر روابط سیاسی میان دو کشور چگونه است؟ بنابراین با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و فیش بردارای از این منابع، به انجام این پژوهش پرداخته شده است. نتایج یافته ها، نشان می دهند که با توجه به موقعیت و وضعیت جغرافیایی دو کشور ایران و افغانستان، نیاز شهرهای مرزی دو کشور به آب این دو رودخانه، دیدگاههای فکری و مدیریتی حاکم بر مسئولان افغانی و نقش بالادستی این کشور بر رودخانه هیرمند باعث شکل گیری دیدگاه هیدروهژمونی در برخورد با حقابه و عدم برداشت کشور ایران شده است که بر روابط سیاسی دو کشور تأثیرگذار بوده است.  
۳.

کیفیت روان سنجی مقیاس اهمال کاری غیرعمدی در نمونه ای از دانش آموزان ایرانی

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در علوم رفتاری دوره نهم ۱۴۰۳ شماره ۵۷ ۲۹۵-۲۸۴

کلیدواژه‌ها: مقیاس اهمال کاری غیرعمدی فرین ساختار عاملی روایی پایایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰
هدف پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی، روایی و پایایی مقیاس اهمال کاری غیرعمدی در دانش آموزان بود. مطالعه حاضر از نوع اعتباریابی و روان سنجی است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان متوسطه دوره اول ناحیه دو قم بودند که از بین آن ها 305 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و از آنان خواسته شد مقیاس اهمال کاری غیرعمدی فرین و همکاران، مقیاس خودکارآمدی جینکیس-مورگان را تکمیل کنند. ضرایب اعتبار پرسشنامه مقیاس اهمال کاری غیرعمدی از طریق ضریب آلفای کرونباخ و تصنیف اسپیرمن-براوون محاسبه شد. برای بررسی روایی سازه و ساختار عاملی مقیاس اهمال کاری غیرعمدی از تحلیل عاملی به روش مؤلفه های اصلی و به منظور تائید عامل های استخراج شده از مدل تحلیل عامل تأییدی استفاده شد. تحلیل عاملی مقیاس اهمال کاری غیرعمدی به روش تحلیل مؤلفه های اصلی یک عامل استخراج نمود. سایر شاخص های روایی مثل هم زمان در حد قابل قبولی بود. همه این شاخص های روایی هنجار این مقیاس در نمونه دانش آموزان ایرانی را نشان داد. نتیجه حاکی از این است که مقیاس اهمال کاری غیرعمدی فرین و همکاران در جامعه ایرانی از روایی و پایایی کافی برخوردار است و می توان در مطالعات روانشناسی و آموزش مورداستفاده قرار گیرد.
۴.

بررسی برخی نمادهای مهری در عرفان ایرانی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۲۰ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۸۲ 257 - 278

کلیدواژه‌ها: آیینِ مهر اسطوره عرفان ایرانی - اسلامی فلسفه اشراق خورشید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۸۶
آیین مهر پایه و بنیان عرفان ایرانی- اسلامی است؛ بسیاری از بُن مایه های باورشناختی در این عرفان، وامدار آیین مهر است؛ چنانکه ریشه های ستبر و سترگ عرفان ایرانی را می توان در آموزه های آیین مهر، جستجوکرد. نشانه های بسیاری از اندیشه ها و باورهای مهری را در رسم و راه های عرفانی می یابیم. جلوه ها و نمادهایی از آیین مهر در حکمت اشراقِ شیخ شهاب الدینِ سهروردی به روشنی نمایان است که از آن جمله می توان به خورشید، عشق اشاره نمود. این پژوهش با روش تطبیقی- تحلیلی به چگونگیِ اثرپذیری عرفان و شیخِ اشراق از آیین مهر می پردازد و برخی از نشانه ها و نمادهای آیین مهر در عرفان از جمله خاموشی و رازداری، هفت مرحله سلوک، ریاضت و گورخوابی و ... را بررسی می کند و بر آنست تاجایگاه برخی نمادها و باورهای مهری را در عرفان ایرانی- اسلامی نشان دهد .به نظرمی رسد ادیان ومذاهب دراسطوره ها ریشه داشته و وامدار بُنمایه های اساطیری اند. برهمین اساس اندیشه های نمادین مهری نیز از لایه های زیرین فرهنگی، درعرفان ایرانی- اسلامی رسوخ و تجلی یافته و در گذر زمان به گونه ای دیگر حیات خود را میّسر کرده است.
۵.

بررسی نقش کیفیت منظر خیابان در اخلاقیات شهری با تاکید بر روابط نظم فضایی و نظم اجتماعی ( تحلیل عدالت فضایی در شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۱ 97 - 128

کلیدواژه‌ها: کیفیت منظر خیابان اخلاقیات شهری عدالت فضایی نظم فضایی و نظم اجتماعی شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۸۲
فضا را باید مکانیسم مهمی فرض نمود که می تواند زمینه ظهور و بروز بی عدالتی های اجتماعی را موجب شده و شیوه های نامناسب سازمان دهی آن نیز (بی توجه به ابعاد منظر شهری) می تواند پیامدهای نامناسب و نامطلوبی برای زندگی شهری داشته باشد که خود بحث و موضوعی مهم در حوزه مباحثات اخلاقیات شهری است. همچنین ازآنجاکه خیابان به عنوان کامل ترین نمونه و نماد یک فضای شهری محسوب می شود به نظر می رسد خیابان اصلی ترین موقعیت درک واقعی یک شهر می باشد. در این راستا محقق این پژوهش تقلا و تلاش دارد تا حلقه اتصال نظرات اندیشمندانی چون جین جیکوبز، یان گِل، دیوید هاروی و ادوارد سوجا باشد و ازاین جهت در صدد بسط نظری و ارتباط مفاهیم کلیدی این نظریه پردازان (نظم فضایی و نظم اجتماعی) در بستر شهر ایرانی را به جستجو بنشیند. روش انجام طرح پژوهش حاضر، ترکیبی، از نوع اکتشافی متوالی آن است. این طرح برای شناخت پدیده، با داده های کیفی شروع می شود و سپس در مرحله ثانویه به صورت کمّی مورد سنجش قرار می گیرد. شهر تهران ترکیبی از محله ها، خیابان های قدیمی و شهرک های جدید است که آنها را کنار هم می بینیم. توجه به این فضا می تواند به برجسته نمودن روابط فضایی کمک نماید؛ و این مهم موضوعی است که نتایج پژوهش حاضر دلالت مبرهن بر آن دارد. بدان معنا که از منظر کیفی، خیابان های مناطق جنوب شهر تهران به مراتب وضعیت نامساعدتری دارند و از طرفی وضعیت اخلاقیات شهری نیز در این مناطق به مراتب نامطلوب تر از سایر مناطق شهر تهران است.
۶.

روابط ساختاری طرح واره های ناسازگار اولیه و رضایت زناشویی: نقش میانجی گری ناگویی هیجانی در فرهنگیان متأهل

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در علوم رفتاری دوره هشتم ۱۴۰۲ شماره ۵۶ 565 - 576

کلیدواژه‌ها: طرح واره های ناسازگار اولیه رضایت زناشویی ناگویی هیجانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲ تعداد دانلود : ۲۵۱
هدف پژوهش حاضر آزمون نقش میانجیگری ناگویی هیجانی در رابطه بین طرح واره های ناسازگار اولیه و رضایت زناشویی بود. شرکت کنندگان پژوهش 300 فرهنگیان متأهل زن بودند که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پژوهش شامل پرسشنامه طرح واره های ناسازگار اولیه یونگ با ضریب آلفای 0/96، پرسشنامه ناگویی هیجانی تورنتو با ضریب آلفای کرونباخ 0/85، پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف با ضریب آلفای کرونباخ 0/77، و پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ با ضریب آلفای کرونباخ 0/92 بود. آزمون مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم الگوی پژوهش، به ترتیب، با استفاده از روش های مدل معادلات ساختاری و بوت استراپ انجام گرفت. یافته ها نشان داد که ناگویی هیجانی میانجی گر معنی دار رابطه طرح واره های ناسازگار اولیه به رضایت زناشویی است. یافته های این تحقیق می تواند برای مشاوران و متخصصین بالینی در حل مشکلات زناشویی کاربرد فراوانی داشته باشد.
۷.

بررسی نقش شکل هندسی سرزمین و وسعت کشورها در ایجاد چالشهای جدایی طلبی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال دوزادهم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۸ 68 - 91

کلیدواژه‌ها: کشور هندسه سرزمین وسعت جدایی طلبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۶۶
از چالشهایی که حکومتها با آن مواجهه هستند داعیه جدایی طلبی در درون قلمروهای سرزمینی می باشد؛ اینگونه چالشها، همواره در طی تاریخ با شکل گیری دولتها وجود داشته است. شکل هندسی و وسعت سرزمینی کشورها، یکی از عواملی است که در شکل گیری تنش های خودمختاری و جدایی طلبانه، تأثیرگذار است. در این مقاله، هدف اصلی، بررسی نقش شکل هندسی سرزمین و وسعت کشورها در ایجاد چالشهای جدایی طلبی است. پرسش اصلی این است که هندسه سرزمینی و وسعت کشورها چه تأثیری بر جدایی طلبی سرزمینی دارد؟ برای پاسخ به این پرسش، از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایتهای اینترنتی، بهره برده شده است. نتایج یافته های مقاله نشان می دهند که هندسه سرزمین در جدایی طلبی نقش زیادی ندارد. با توجه به بررسی نمونه های چندگانه از کشورهای با شکلهای هندسی متفاوت مانند اندونزی (پاره پاره)، اسپانیا (فشرده)، بلژیک (فشرده)، چین (فشرده و پاره پاره) و ... مشاهده می شود که آنچه در جدایی طلبی عامل اصلی است نحوه حکمروایی درون سرزمین از سوی دولتهای حاکم است که به خواسته های قومی- فرهنگی و توزیع عادلانه منابع و امکانات میان همه مردم ساکن درون سرزمین، توجه نمی کنند. این عدم توجه اگر با وسعت زیاد سرزمینی همراه شود دولتها را با چالشهای بیشتر و جدی تری، مواجه می شوند.
۸.

پیامدهای بازی های رایانه ای در دانش آموزان: بررسی نقش پرخاشگری و احساس تنهایی

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم تربیتی و مشاوره دوره ۹ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۸ 64 - 85

کلیدواژه‌ها: بازی رایانه ای پرخاشگری احساس تنهایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۲۲۳
زمینه و هدف:  تعداد زیادی از دانش آموزان در سراسر دنیا بازی های رایانه ای انجام می دهند و با آن سرگرم می شوند. بازی های رایانه ای و الگو گرفتن از آن می تواند منجر به رفتارهای ضد اجتماعی شود از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی نقش پرخاشگری و احساس تنهایی در بازهای رایانه ای بود.  روش: پژوهش حاضر  توصیفی از نوع همبستگی است جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه دوره اول ناحیه 4 استان قم که حدود 560 نفر بودند که به کمک جدول و مورگان از بین آنان 172 دانش آموز پسر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پژوهش شامل پرسشنامه پرخاشگری باس و پری (1992) و احساس تنهایی راسل، پیلوا وکورتونا (1980) بود.آزمون مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم مدل پژوهش، به ترتیب، با استفاده از روش های تحلیل مسیر و بوت استرپ انجام گرفت. و برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 21 استفاده شد. یافته ها:. نتایج پژوهش نشان داد مدل مورد آزمون از برازش قابل قبولی برخوردار بود و نتایج نشان داد بین بازی های رایانه ای با پرخاشگری (001/0P<)، پرخاشگری با احساس تنهایی  (001/0P<)، و بازی های رایانه ای با احساس تنهایی  (001/0P<) رابطه وجود دارد. نتیجه گیری: سرگرم شدن دانش آموزان با بازی های رایانه ای منجر به پرخاشگری در دانش آموزان می شود بنابراین می توان با کاستن از سطح بازی های رایانه ای، ضمن کاهش پرخاشگری دانش آموزان، زمینه کاستن احساس تنهایی آنان را فراهم آورد. 
۹.

کیفیت منظر خیابان شهری و ارتباط آن با میزان و نوع فعالیت شهروندان تهرانی، ارزیابی کاربست نظریه یان گل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری دوره یازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۵ 31 - 42
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۲۲۵
خیابان ها محل اتصال و ارتباط فضاها و فعالیت های شهری به یکدیگرند. یان گِل این بحث را مطرح می کند که فعالیت های موجود در فضای عمومی به طور خاص در درک این فضا مهم هستند. پژوهش حاضر سعی دارد به بسط نظری مفاهیم کلیدی یان گل در بستر مطالعات شهر ایرانی کمک نماید. روش پژوهش، ترکیبی_اکتشافی متوالی است. در مرحله نخست (بخش کیفی) از تحلیل مشاهده ای و برای تحلیل داده های آن از تحلیل تماتیک استفاده شده و مرحله دوم (بخش کمی) به روش پیمایشی انجام گرفته است. در بخش کیفی پنج خیابان شهر تهران با استفاده از نمونه گیری هدفمند و با حداکثر تنوع انتخاب شدند و در بخش کمی با استفاده از نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم و تصادفی ساده تعداد (302 نفر) به عنوان جمعیت نمونه انتخاب شدند. جمعیت تحقیق کلیه شهروندان شهر تهران با ضابطه سنی 15 سال و بالاتر هستند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS23 و PLS3 استفاده شده است. یافته ها بیانگر وقوع بیشتر فعالیت های ضروری نسبت به فعالیت های انتخابی است که  کیفیت منظر خیابان های شهر تهران را در هاله ای از ابهام قرار می دهد و به نوعی دلالت بر این مسئله دارد که خیابان های شهر تهران شرایط مساعد برای وقوع فعالیت های اجتماعی را ندارند؛ این مهم همان شرایط نامساعدی است که یان گل بدان اشاره نموده است. همچنین از نتایج قابل توجه دیگر در این زمینه، بحث وقوع فعالیت های انتخابی در میان ساکنان شمال تهران و وقوع فعالیت های ضروری در میان ساکنان جنوب تهران است که دلالت مبرهن بر نوعی تمرکزگرایی در کیفیت منظر خیابان های مناطق شمالی کلانشهر تهران دارد.
۱۰.

نقش شهرهای مرزی در توسعه ژئوپولیتیک گردشگری(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سیاست گذاری محیط شهری سال دوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۵) 87 - 102

کلیدواژه‌ها: شهرهای مرزی ژئوپولیتیک گردشگری توسعه توریسم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۹ تعداد دانلود : ۲۳۶
       امروزه یکی از عوامل مهم برای دستیابی به توسعه، نقش درآمدی توریسم و جذب گردشگر درون کشورهاست که این مهم همواره در گرو داشتن فضای ملی و سرزمینی منسجم و شهرهایی با کارکرد بهینه است. موفقیت در زمینه توریسم، در گروِ داشتن آثار تاریخی و دیدنی، شهرهای زیبا و توسعه یافته، مردمان با فرهنگ و دانش و آگاهی بالا، دولتمردان عاری از القای تفکرات شخصی، نظام برنامه ریزی کارامد و ... است. در این میان می توان گفت که نقش شهرها در جذب گردشگر درجات بالاتری را دارا می باشند. شهرهای مرزی به دلیل داشتن نقش امنیتی و دروازه ورود کالا و انسان، می توانند در جذب گردشگر، موفق عمل کنند. ایجاد بازارچه های مرزی، وجود رودخانه و عوامل طبیعی، وجود بناهای تاریخی مانند قلعه و یا نوع مرز در این گونه شهرها، از عوامل جذب توریسم به شمار می روند. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایت های اینترنتی، به دنبال بررسی نقش و جایگاه شهرهای مرزی در توسعه ژئوپولیتیک گردشگری و جذب گردشگر است. سؤال اصلی این مقاله این است که: آیا شهرهای مرزی با استفاده از ژئوپولیتیک گردشگری می توانند در جذب توریسم و توسعه گردشگری موفق باشند؟ نتایج نشان می دهند که شهرهای مرزی با توجه به موقعیتشان، توانایی توسعه ژئوپولیتیک گردشگری و در جذب گردشگر، قابلیت بالایی را دارند.
۱۱.

تحلیل جامعه شناختی مواجهه شهروندان تهرانی با فقدان فضای پارک خودرو و اخلاقیات مرتبط با آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۸ 253 - 272

کلیدواژه‌ها: جین جیکوبز نبود جای پارک خودرو اخلاقیات شهری عدالت فضایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۴ تعداد دانلود : ۲۲۶
اهداف: از منظر جیکوبز، فضا و اجتماع رابطه ای واضح و وثیق دارند بدان معنا که درک فضا بدون محتوای اجتماعی آن دشوار است. این پژوهش در تلاش است که از دیدگاه جیکوبزی به پدیده و مشکل فضای پارک خودرو در شهر تهران به عنوان موضوعی اجتماعی- فضایی توجه نموده تا این رویکرد و توجه به حوزه مطالعات شهری تسری یابد. روش مطالعه: روش پژوهش، ترکیبی- اکتشافی متوالی است. در مرحله اول (کیفی) از تحلیل محتوا استفاده شده و مرحله دوم (کمی) به روش پیمایشی انجام گرفته است. در بخش کیفی، تمرکز تحقیق معطوف به خبرگزاری و یا سایت های خبری معتبری بوده که رخداد موردنظر توسط مردم و یا خبرنگاران در آنها گزارش شده است. روش نمونه گیری به شیوه تمام شماری نمونه های در دسترس بوده و در بخش کمی با استفاده از نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم و تصادفی ساده تعداد 302 نفر به عنوان جمعیت نمونه انتخاب شدند. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس۲۳  و مدل تاپسیس  انجام گرفته است. یافته ها: اکثر شهروندان تهرانی در طی هفته با فقدان فضای پارک خودرو مواجه می باشند. ازجمله تبعات مواجهه شهروندان با نبود جای پارک خودرو، مشاجره و درگیری لفظی با عابرین پیاده رو، بوق زدن بی مورد و ممتد، جروبحث و فریاد کشیدن، ضرب و شتم، فحاشی و توهین، خارج شدن از خودرو و گلاویز شدن، عدم رعایت حق تقدم و حل مسالمت آمیز منازعات می باشد. ارزیابی ها دلالت بر پایین بودن رعایت اخلاقیات مرتبط با نبود جای پارک خودرو و در کلان شهر تهران دارد؛ با این وضعیت، مناطق شرق و شمال تهران به ترتیب ازلحاظ توزیع شاخص های موردمطالعه (رعایت اخلاقیات) در رتبه های اول و دوم قرار دارند و مناطق جنوب در رتبه آخر قرار می گیرد. نتیجه گیری: کلان شهر تهران با مشکلات فراوانی در این عرصه روبه رو است که  اگر برای حل وفصل آن تدبیر مناسبی اندیشیده نشود موجب تحمیل هزینه های اجتماعی فراوانی هم به گردانندگان سیستم (مسئولین) و هم به استفاده کنندگان سیستم (شهروندان) خواهد شد.
۱۲.

خیابان به مثابه فضای اجتماعی: فراتحلیل پژوهش های مرتبط با منظر شهری در ایران دهه 90(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال دهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۹ 227 - 249

کلیدواژه‌ها: منظر شهری خیابان فضای اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۲۶۶
منظر هر شهری برون داد واقعیت های آن جامعه است؛ بدان معنی که مفهوم منظر، برون داد یک واقعیت اجتماعی است که ازسوی استفاده کنندگان از فضای شهر، به صورت پویایی مورد ادراک قرار می گیرد و به طور دائم بازتولید می شود. خیابان به عنوان یکی از عناصر مهم تشکیل دهنده فرم اصلی هر شهر و نماد فرهنگی و اجتماعی و برقرارکننده ارتباط فضایی و اتصال دهنده فعالیت های شهری می باشد. به دیگر سخن، خیابان ها فضاهایی برای منظرسازی شهری بوده و به عنوان بسترهای جریان ساز در بازتاب شیوه های معیشت ساکنین یک شهر، فضاهایی را تصویر می کنند که به صورت روزمره بیشترین حیات جمعی را در خود جای می دهد. با عنایت به اهمیت موضوع خیابان در مطالعات شهری ایران امروز به مثابه یک فضای اجتماعی و پررنگ بودن مباحثات منظر در این زمینه، در پاسخ به این پرسش های مهم که تا چه اندازه به این گونه مباحث در پژوهش ها توجه علمی اساسی شده و هم چنین سیر تحول و تطور فکری این گونه مباحث به چه سبک و سیاقی پیش می رود؟ باید یادآور شد که نتایج فراتحلیل پژوهش ها نشان می دهند که به موضوع مذکور طی دَه سال اخیر توجه جدی شده است. هم چنین بررسی ها نشان می دهد که مطالعات شهری ایران با چرخش های فکری مهمی روبه روست که از دلایل چرایی آن می توان به توجه مجدد به بحث سیاست گذاری های مدیریت منظر، نگرش سیستمی به شهر و مهم تر از همه، کاربست محوری مفاهیمی که از جنس اجتماعی (مهم ترین آنان هویت، تعاملات اجتماعی، سرزندگی و حضور پذیری) هستند، اشاره نمود و همین امر حکایت از انعطاف پذیری نظام مطالعات شهری در ایران امروز در مباحث مرتبط با منظر خیابان دارد.
۱۳.

تحلیل ساختاری-محتوایی برنامه های راهبردی دانشگاه ها در سطح ملی، آسیایی و جهان اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۴ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۶ 7 - 35

کلیدواژه‌ها: مفاهیم برنامه راهبردی برنامه راهبردی دانشگاه ها مطالعه تطبیقی اجزای برنامه راهبردی روش شناسی برنامه راهبردی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۱۵۹
هدف: هدف اصلی از اجرای پژوهش حاضر، مطالعه ای تطبیقی در خصوص محتوای برنامه های راهبردی تدوین شده دانشگاه های مختلف در سطح ایران، کشورهای آسیا و جهان اسلام بود.روش پژوهش: پژوهش با رویکرد کیفی به روش تحلیل محتوا اجرا شد. جامعه پژوهش، برنامه های راهبردی 6 دانشگاه جامع ایرانی، 6 دانشگاه آسیایی و 5 دانشگاه برتر جهان اسلام بود که با روش غیرتصادفی هدفمند انتخاب شدند. در گزینش دانشگاه ها از نظام های رتبه بندی شانگهای، تایمز، QS، لایدن و نظام رتبه بندی جهانی ISC استفاده شد. برای کدگذاری و تحلیل کدها، از رویکرد مایرینگ و نرم افزار MaxQda 18 و 20 استفاده شد تا امکان ترسیم ابر مفاهیم مرتبط با اجزای اسناد و همچنین تعیین فراوانی کدها فراهم شود.یافته ها: نتایج پژوهش، نشان دهنده آن بود که تفاوت هایی میان اجزا، مفاهیم مطرح در برنامه ها و همچنین روش شناسی برنامه های راهبردی دانشگاه های مختلف وجود دارد؛ به نظر می رسد دانشگاه های ایرانی بیشتر به اجزای مختلف برنامه های راهبردی توجه داشته اند؛ به عنوان نمونه در بحث روش شناسی صرفاً پرداختن به روش شناسی در برنامه های راهبردی دانشگاه های ایرانی دیده می شود.نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، اگرچه مفاهیم مختلفی در برنامه های راهبردی دانشگاه ها مطرح شده است اما توجه به مسئولیت اجتماعی اهمیت ویژه ای برای آنها دارد.
۱۴.

بررسی فقهی و حقوقی کاربردهای تصویربرداری ماهواره ای در توسعه پایدار جغرافیایی با تأکید بر موضوع مسئولیت حقوقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 317-335

کلیدواژه‌ها: تصویربرداری ماهواره ای لا ضرر مسئولیت مطلق تقصیر توسعه پایدار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۳۹۰
سنجش از دور فرایندی است که می توان از راه دور اطلاعاتی را از طریق ماهواره های ارسال شده به فضا استخراج کرد.طراحان نقشه با اطلاعات به دست آمده میتوانند نقشه هایی تهیه کنند و این نقشه ها مبنای برنامه ریزی برای توسعه پایداردر مناطق جغرافیایی قرار می گیرد.ولی گاهی این اطلاعات غلط بوده یا به دلیل اهمال و سهل انگاری و گاهی عمدی و آگاهانه ممکن است در ورود اطلاعات، اشتباه وارد شده و افراد مصرف کننده را دچار حادثه و ضرر بسیاری کند.هدف این مقاله بررسی مبنای فقهی و حقوقی مسئولیت این طراحان و افراد درگیر در این حوزه است. با توجه به این مسئله سؤال اصلی مقاله حاضر این است که آیا مبانی موجود در قانون داخلی و منابع فقهی جوابگوی دعاوی طرح شده است یا خیر؟روش این مقاله توصیفی تحلیلی است.فرضیه ای را که مقاله برای پاسخگویی به سؤال اصلی درصدد بررسی آن است این است که به نظر می رسد با توجه به چند مرحله ای بودن استخراج اطلاعات در سنجش از دور و وجودروابط مختلف در این فرایند نمی توان قائل به مبنایی واحد در روابط مختلف این حوزه شد.لذا با قبول چند مبنایی از متضرر به نحو احسن حمایت می شود. نتایج مقاله نشان می دهد که تصویربرداری ماهواره ای در توسعه پایدار جغرافیایی به ویژه درحوزه حفاظت از محیط زیست ابزاری بسیار کارآمد است؛اما اطلاعات حاصل از این منبع در صورت غیردقیق بودن وتجزیه و تحلیل ناقص مبنای طرحها و اقدامات مخرب برای توسعه پایدار میشوند که این بعد از موضوع ضرورت مسئولیت حقوقی و بررسی فقهی و حقوقی کاربردهای تصویربرداری ماهواره ای درتوسعه پایدارجغرافیایی رابرجسته مینماید.
۱۵.

واکاوی تغییرات ایجاد شده در شکل هندسه سرزمین برخی کشورهای اسلامی بین سالهای 2001-2019 (مطالعه موردی : سودان جنوبی و بلندیهای جولان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال پنجم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۹ 44-68

کلیدواژه‌ها: هندسه سرزمین کشورهای اسلامی سودان جنوبی جنوب سودان بلندیهای جولان ژئوپولیتیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۲ تعداد دانلود : ۲۱۸
موقعیت سرزمینی و شکل هندسه سرزمین در موقعیت ژئواستراتژیک و ژئوپولیتیک کشورها مهم است. از معاهده وستفالی (1648) که حکومت های سرزمینی شکل گرفته اند، کشورهای مختلفی با هندسه سرزمینی متفاوت ایجاد شده اند. طرح تقسیم سرزمین کشورهای اسلامی در خاورمیانه، ریشه در قرارداد سایکس- پیکو (1916) دارد که بر مبنای آن، امپراتوری عثمانی میان ابرقدرتهای آن زمان تقسیم شد. بعد از سالها و بعد از حوداث 11 سپتامبر در سال 2001، سناریوهای جدیدی برای کشورهای اسلامی نوشته شد؛ از موضوعات مطرح در این سناریوها، توجه دوباره به تقسیم سرزمینی برخی از کشورهای اسلامی بوده است. اصولاً چرا در سرزمین های اسلامی شاهد این تغییرات هستیم ولی در مناطق دیگر مانند آمریکای جنوبی و یا شمالی، جنوب شرق آسیا و یا اروپای غربی این تغییرات را در بازه زمانی مورد مطالعه نداشته ایم؟. از این رو، هدف اصلی در این پژوهش واکاوی تغییرات ایجاد شده در هندسه سرزمین برخی کشورهای اسلامی بعد از 11 سپتامبر 2001 در خاورمیانه و شرق آفریقا می باشد. این مقاله با روش کیفی و ماهیت توصیفی-تحلیلی با رویکردی به نظریه ژئوپولیتیکی، مدل فضایی گسل های ژئواستراتژیک فعال جهان درصدد پاسخ به این پرسش است که آیا هندسه سرزمین برخی کشورهای اسلامی در خاورمیانه و شرق آفریقا بعد از سال 2001 تغییراتی داشته اند؟ بر مبنای این پرسش، انگاره پژوهش این است که در هندسه سرزمین برخی کشورهای اسلامی در خاورمیانه و شرق آفریقا بعد از سال 2001 تغییراتی اتفاق افتاده است. نتایج نشان می دهند که در کشورهای اسلامی در شرق آفریقا، با شکل گیری کشور سودان جنوبی و در خاورمیانه نیز بلندیهای جولان که توسط اسرائیل اشغال شده است، تغییرات هندسه سرزمینی را شاهد هستیم؛ البته در رابطه با بلندیهای جولان که اخیراً از سوی دولت آمریکا به عنوان سرزمین اسرائیل شناسایی گردیده است، کشورهای دنیا و سازمان ملل این موضوع (جدایی بلندیهای جولان) را به رسمیت نشاخته اند.
۱۶.

بررسی جامعه شناختی فرآیند استرس: آزمون تجربی نظریه پیرلین د ر بین د انش آموزان د وره متوسطه د وم استان مازند ران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۲۰ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۷۸ ۳۴۷-۲۹۳

کلیدواژه‌ها: منابع استرس تعدیل گر استرس پیامد استرس نوع مدارس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۲۰۲
مقد مه: بسیاری از پژوهشهای جامعه شناختی صورت گرفته د ر حوزه موضوعی استرس مرهون مقاله کلاسیک پیرلین (1981) بود ه است. مد ل مفهومی ارائه شد ه د ر مقاله مذکور (فرآیند استرس) بر تحقیقات جامعه شناختی سه د هه اخیر تأثیر گذاشته است و به نوعی مد ل مرجعی است که برای پژوهش د رزمینه تفاوتهای سلامت روان به کار می رود . روش: روش مورد استفاد ه د ر این پژوهش، پیمایش و ابزار جمع آوری د اد ه ها، پرسشنامه محقق ساخته بود . با استفاد ه از روش نمونه گیری طبقه ای، خوشه ای و سیستماتیک، 106 مد رسه و تعد اد 742 نفر به عنوان جمعیت نمونه انتخاب شد ند . جمعیت تحقیق کلیه د انش آموزان د وره متوسطه د وم استان مازند ران د ر سال تحصیلی 98- 1397 بود ند . برای تجزیه وتحلیل د اد ه ها از آمار توصیفی، آزمون تفاوت میانگین، آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیونی چند گانه استفاد ه شد ه است. تحلیل د اد ه ها با استفاد ه از نرم افزار SPSS و LISREL انجام گرفته است. یافته ها: بیشترین میزان استرس (اولیه و ثانویه ای) که د انش آموزان از سوی کاد ر آموزشی مد رسه تجربه کرد ه اند مربوط به مؤلفه محرومیت و کم پاد اشی (مطمئن به گرفتن نمره مناسب ولی کسب نمره کم) و فشارها و محد ود یت ساختاری (عد م یاد گیری به د لیل شلوغی و بی نظمی کلاس) است. بیشترین میزان استرس مزمن مربوط به مؤلفه تهد ید ها (ترس از اخراج و نگرانی از کسر نمره امتحانی) و محرومیت و کم پاد اشی (نگرانی از کسب نمره کم د ر امتحان) است. متغیرهای تعد یل کنند ه (حمایت اجتماعی و عزت نفس) نقش مؤثری د ر تعد یل روابط بین میزان استرس و پیامد آن (افسرد گی و اضطراب) د اشته اند که معناد ار بود ه اند و د ر این میان نقش حمایت اجتماعی پررنگ تر است. همچنین د ر تبیین افسرد گی و اضطراب برحسب نوع مد ارس باید گفت که د انش آموزان مد ارس د ولتی و خاص بیشتر د ر معرض منابع استرس زایی هستند که تهد ید کنند ه افسرد گی و اضطراب آنان است. بحث: به واسطه مد ل فرآیند استرس (عوامل استرس زا، تعد یل کنند ه ها، پیامد استرس و بافت اجتماعی) می توان تفاوتهای سلامت روان د انش آموزان را شناسایی کرد .
۱۷.

تاثیر مدیریت پسماند بیمارستانی بر کاهش آلودگی زیست محیطی در شهر اهواز

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۳ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۰ 271 - 297

کلیدواژه‌ها: مدیریت پسماند های بیمارستانی کاهش آلودگی اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۵ تعداد دانلود : ۷۷۹
بیمارستان ها، مراکز بهداشتی و درمانی مطب پزشکان، کلینیک ها، مراکز تحقیقاتی پزشکی، داروخانه ها، آزمایشگاه ها، سرای سالمندان و... یکی از منابع تولید مواد زائد شهری هستند.از آنجایی که بیمارستان ها و مراکز درمانی مهمترین مراکز تولد زباله های بیمارستانی هستند، در اینجا تأکید بیشتری بر روی زباله های بیمارستانی می شود. دراین پژوهش به منظورتجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات ازنرم افزارSPSS،آزمونT ، ضریب همبستگی اسپیرمن و به منظور مقایسه شاخص های برتر از تکنیک و مدل AHP استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل AHPنشان دادند که از دیدگاه افراد شرکت کننده در مطالعه عامل «توجه به آموزش و به روز رسانی کارکنان بخش پسماند « با میانگین وزن ۰/۱۶۲ به عنوان اولین و مهمترین عامل موثر بر مدیریت پسماندهای بیمارستانی بود . عوامل « آگاهی در مورد حفظ سلامت عمومی ، محیط زیست و پسماندهای پزشکی » با وزن ۰/۱۴۲ و « استفاده از تکنولوژی به روز در هر یک از مراحل مدیریت پسماند» با وزن ۰/۱۴۱ در رتبه دوم و سوم قرار گرفتند. نتایج ضریب همبستگی آزمون اسپیرمن بین دو متغیر مدیریت دفع زباله های بیمارستانی و جلوگیری از آلودگی محیطی (097/0) است. در نتیجه فرضیه به تایید می رسد.
۱۸.

شهروندی علمی: فهم و درگیری عمومی از علم و فناوری در بین شهروندان تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست علم و فناوری سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 41 - 53
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۲۰۵
شهروند علمی به شهروندی اطلاق می شود که اطلاعات علمی وی باعث می شود در برابر دولت برای خود حقوق و وظایف ویژه ای قائل شود و از جمله این حقوق، حق مشارکت علمی است. در نتیجه ما با شهروندانی فعال سروکار داریم که در تصمیم گیری ها و سیاست گذاری های علمی کاملاً مشارکت می کنند. این پژوهش در صدد پاسخ به این سؤال بوده که آیا شهروندی علمی در میان شهروندان تهرانی شکل گرفته است یا خیر؟ برای پاسخ به سؤال مذکور دو بُعد مهم شهروندی علمی مدنظر بوده است: فهم عمومی و درگیری عمومی در مسائل مختلف علم و فناوری. پژوهش، پیمایشی بوده و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم، 204 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جمعیت هدف مطالعه هم کلیه شهروندان با سن 16 سال و بالاتر ساکن شهر تهران بوده اند. در یک شمای کلی باید گفت که نمود شهروندی علمی، درگیری عمومی شهروندان است. نتایج ابعاد درگیری عمومی نشان می دهد که شهروندی علمی به لحاظ کیفیت شکل گرفته است. به عبارتی درهم تنیدگی ابعادی چون عضویت، حقوق و همچنین مشارکت در میان پاسخگویانی که بیان نموده اند در انجمن های علمی عضو هستند کاملاً آشکار است اما به لحاظ کمیت می توان مدعی شد که در جامعه مورد مطالعه هنوز شهروندی علمی تعمیم پیدا نکرده است. درباره نتایج تحلیلی پژوهش هم می توان گفت که فهم عمومی، نقش پررنگی در درگیری عمومی شهروندان دارد و بنابراین عنصر آگاهی در ترویج شهروندی علمی که به لحاظ کمّی هنوز شکل نگرفته می تواند تأثیرگذار باشد.  
۱۹.

ارائه الگویی برای مکانیابی امحاء پسماند شهری (مطالعه موردی: شهر رینه لاریجان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی دوره ۱۰ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 75 - 89

کلیدواژه‌ها: پسماند شهری تحلیل سلسله مراتبی داده ها مکانیابی امحاء GIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۶ تعداد دانلود : ۴۹۵
در اجتماعات کنونی اداره نمودن مواد زائد جامد یکی از عمده ترین نگرانی های انسان است. افزایش حجم زباله ها و تنوع و گوناگونی زباله ها بر پیچیدگی چگونگی جمع آوری و دفع زباله ها افزوده است. دفع زباله ها اگر به صورت صحیح و بهداشتی انجام نشود باعث آلودگی آب، خاک و هوا و ... خواهد شد. طبق گزارشات شهرداری شهر رینه، جمعیت ثابت شهر رینه طبق آخرین سرشماری که در سال 1395 انجام شده است، 982 نفر است که این میزان جمعیت در 4 ماه از سال به حدود 3000 تا 4000 نفر می رسد و به طور میانگین میزان زباله ی تولیدی شهر رینه 3 تا 3.5 تن در روز است. در شهر رینه به منظور نابودی زباله های جامد شهری، از روش دفن و سوزاندن استفاده می شود، بنابراین انتخاب امحا مناسب به منظور دفن بهداشتی زباله ها از اهمیت زیادی برخوردار است. در پژوهش حاضر سعی شده است تا با در نظر گرفتن فاکتورهای مختلف اکولوژیک بهترین محل به منظور دفن بهداشتی زباله ها مشخص گردد تا کمترین آسیب به محیط زندگی وارد گردد. بدین منظور با استفاده از انجام تحلیل های محلی در محیط ArcGIS، محل دفن پسماندهای شهری مشخص گردید. برای این منظور داده های رقومی مورد نیاز جمع آوری گردید و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی AHP، معیارها ارزش گذاری شدند و سپس به محیط ArcGIS برده شدند و محل دفن بهداشتی پسماندهای شهری مشخص گردید.
۲۰.

واکاوی دلایل ساخت جزایر مصنوعی توسط چین در دریای جنوبی چین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال هفدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۳) 217-257
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۴ تعداد دانلود : ۴۷۸
اهداف: دسترسی به سواحل و قلمروهای گسترده دریایی به عنوان یکی از مؤلفه های توسعه یافتن و افزایش قدرت ملی کشورهاست. این درحالی است که آلفرد ثه یر ماهان، دریاسالار آمریکایی (1914-1840)، موقعیت بحری و داشتن سواحل طولانی را در افزایش قدرت ملی برای کشورهای ابرقدرت (آمریکا) به عنوان امری ضروری تجویز کرد؛ بنابراین، هدف این پژوهش، واکاوی دلایل ساخت جزایر مصنوعی توسط دولت چین در دریای جنوبی چین است. روش: این مقاله با رویکرد به نظریه قدرت دریایی ماهان، با روش کیفی و ماهیت توصیفی- تحلیلی، با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایت های اینترنتی انجام گرفته است. یافته ها/نتایج: براساس یافته ها، امروزه دریاها بیش از 80 درصد از حجم صادرات و واردات کالاها را به خود اختصاص داده اند و داشتن موقعیت ساحلی در دریاهای آزاد برای کشورها بسیار اهمیت دارد. برخی از کشورهای دارای سواحل در دریاها مانند چین و امارات متحده عربی برای دستیابی به قلمروهای دریایی بیشتر، در دهه های اخیر با ساخت جزایر مصنوعی اقداماتی انجام داده اند. دولت چین در دریای جنوبی چین که 625/3 میلیون کیلومترمربع مساحت دارد، هشت جزیره مرجانی را با احداث تأسیساتی روی آن ها به جزایر مصنوعی تبدیل کرده است که با مخالفت دیگر کشورهای ساحلی این دریا یعنی تایوان، ویتنام، فیلیپین، مالزی و برونئی و کشورهای فرامنطقه ای همچون آمریکا و ژاپن مواجه شده است. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که دولت چین در دریای جنوبی چین با ساخت جزایر مصنوعی به دنبال قلمروخواهی دریایی، سیطره و حاکمیت بر آب های بیشتری است و ورای حقوق بین الملل دریاها عمل می کند. همچنین، این مسئله باعث شکل گیری اختلافاتی در سطح منطقه ای و فرامنطقه ای شده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان