مهسا پیشدار

شرایط در دنیای پر تغییرکنونی به گونه ای شده است که همگان دریافته اند تنها مزیت رقابتی یک سازمان در آینده این است که مدیران آنها بیاموزند چگونه باید زودتر از رقبایشان یاد بگیرند و این همان مفهوم چابکی است. چابکی سازمان در دنیای پر تغییر امروزی اهمیتی فزاینده دارد. بسیاری از خبرگان چنین ادعا می کنند که موفق ترین سازمان های آینده، آنهایی هستند که چابک ترند. به همین دلیل در پژوهش پیش رو سعی می شود میزان چابکی سازمانی سه سازمان انفورماتیک با استفاده از متدولوژی پرسشنامه اندازه گیری شده، نقاط تفاوت آنها معین گشته و مشخص گردد که آیا در رتبه بندی شورای عالی انفورماتیک به موضوع چابکی توجه می شود یا خیر. البته یافته اصلی این پژوهش را نیز می توان حول این موضوع قرار داد که با بهبود رتبه سازمان از نظر شورای عالی انفورماتیک، سطح چابکی سازمانی بالا نمی رود و چنین به نظر می رسد که این دو موضوع مستقل از یکدیگر هستند. به علاوه، چنین معین شد که یکسری از عوامل مانند توانایی پیاده سازی آسان تغییرات اساسی و نیز تغییرات کوچک در سازمان و سایر عواملی که در اصل مقاله به آنها پرداخته شده است، می توانند زمینه ساز تفاوت در موقعیت سازمانی باشند. به این ترتیب، سازمان های انفورماتیک با افزایش قابلیت های خود در اینگونه عوامل می توانند باعث ارتقاء موقعیت رقابتی خود در صنعت مذکور گردند.

امروزه شاکله شهر معاصر بسیاری از کشورها به سمت شهر جهانی و مدرن سوق پیدا کرده است. یکی از مهم ترین عناصر سازنده شهر تک بناها هستند که با درکنار هم قرار گرفتن آنها تصویر شهر تشکیل می شود. در این میان کشورهای کهن مانند ژاپن که سابقه معماری طولانی دارند، اگر از گذشته ی معماری خود جدا بمانند و به سمت جهانی شدن پیش بروند، هویت منطقه، سنت های فرهنگی، اجتماعی، مذهبی و هنری جامعه شان به فراموشی سپرده می شود. در ژاپن اصول آیین های مذهبی با زندگی مردم آمیخته است و معماری هویتمند آن نیز بر پایه ی همین اصول می باشد. در پژوهش حاضر سعی بر آن است که با بررسی فاکتورهای هویت ساز در بناهای معاصر به معرفی معماری هویتی ژاپن پرداخته شود تا هویت شهر از منظر معماری مورد بررسی قرار گیرد. با این هدف، تحقیق حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، قیاسی وکتابخانه ای شکل گرفته است. برای بررسی هویتی معماری ژاپن،ابتدا فاکتورهای هویتی تحلیل شد و از میان آنها 8 فاکتور که با مفاهیم هویتی ژاپن مرتبط بود انتخاب شد، سپس 22 بنا از بین بناهای با شهرت جهانی که دارای فاکتورهای هویتی بودند، انتخاب شد و با تحلیل فاکتورهای هویتی روی بناهای انتخاب شده، نوع فاکتور هویتی برای هر بنا تعیین گردید. نتیجه اینکه به طور کلی در تمامی بناهای انتخاب شده فاکتور هویت معنایی و حداقل یک فاکتور هویت ساز دیگر منطقه صدق می کند، که تاثیر بسزایی در حفظ هویت و اصالت منطقه در بناها و بالعکس داشته است که می تواند الگویی برای معماران در کشورهای کهن و بااصالت باشد.

روش های تحلیل پوششی داده های فازی برای مواجهه با متغیرهای فازی شکل گرفتند. هرچند بسیاری از این متغیرها با عدم قطعیت و ابهام روبه رو هستند، تابع عضویت مجموعه های فازی ماهیت قطعی دارند و این موضوع با مفهوم فازی متضاد است؛ به همین دلیل مجموعه های فازی نوع دوم شکل گرفتند که تابع عضویت آنها از جنس مجموعه های فازی نوع اول است؛ اما محاسبات مربوط به این مجموعه ها بسیار پیچیده است. مجموعه های فازی بازه ای نوع دوم پیچیدگی کمتری دارند و برای ارزیابی کارایی در روش تحلیل پوششی داده ها به کار برده می شوند؛ به همین دلیل در مطالعه حاضر روش تحلیل پوششی داده های شبکه ای پویا با توجه به مجموعه های فازی بازه ای نوع دوم توسعه داده شده است تا علاوه بر روابط شبکه ای متغیرها در دوره های زمانی مختلف به ماهیت فازی آنها نیز بهتر توجه شود. به دلیل اهمیتی که فرودگاه ها در سیستم حمل ونقل دارند، مدل توسعه داده شده در این مقاله برای ارزیابی کارایی فرودگاه های مسافربری کشور با توجه به اصول پایداری استفاده می شود. چنین رویکرد جامعی در توسعه روش تحلیل پوششی داده ها بی سابقه است؛ به همین دلیل چنین توسعه ای هم از جنبه فنی و هم از جنبه مفهومی اهمیت دارد.

هوش مصنوعی فرصت های کم نظیری، برای ارتقای عملکرد صنایع مختلف از جمله صنعت خودروسازی فراهم میکند. مطالعه حاضر به دنبال شناسایی کاربردها و الزامات بکارگیری هوش مصنوعی در محصولات نوین خودروسازی همچون خودروهای خودران با کسب نظر از مدیران و کارکنان شرکت های خودروسازی داخلی از طریق پیشبرد مصاحبه نیمه ساختاریافته و تحلیل مضمون می باشد. افراد مصاحبه شونده شامل 11مدیر و 17 کارمند بودند که از این تعداد 15 نفر دارای مدرک کارشناسی و 11 نفر داری مدرک ارشد و 2 نفر داری مدرک دکتری بودند.پس از پیاده سازی متن مصاحبه ها و تحلیل و کدگذاری آنها به روش تحلیل مضمون، در بخش کاربردها 21 کد و در بخش الزامات 26 کد شناسایی گردید. پس از انجام 28 مصاحبه اشباع نظری حاصل شد .از کدهای شناسایی شده در بخش کاربردها میتوان به خودروهای خودران و دستیارصوتی، حمل ونقل اشتراکی و در بخش الزامات میتوان به تخصیص منابع،کارکنان متخصص و تشکیل تیم اشاره کرد. با توجه به تنوع کاربرد هوش مصنوعی در محصولات نوین خودرو و طبق الزامات مشخص شده با توجه به نظرات خبرگان، توسعه بستر مناسب برای فناوری های سخت و نرم به صورت یکپارچه؛ و پشتیبانی دولتی با توجه به ایجاد زیرساخت های قانونی می تواند مسیر توسعه فناوری حاضر را بهبود بخشد. مسلماً برای ایجاد زمینه عملکرد موفق هوش مصنوعی در خودروسازی باید با دیدگاه نظام مند، کلیه اثرات بکارگیری آن را از ابعاد مختلف فرهنگی، اجتماعی در نظر آورد.

به منظور تبیین چارچوبی برای مدیریت ریسک حمل ونقل در زنجیره تأمین صنایع غذایی، ابتدا بر اساس پیشینه پژوهش، 12 ریسک که می توانند منجر به ایجاد اختلال در حمل و نقل در زنجیره تامین صنایع غذایی شوند شناسایی شده اند. با استفاده از روش دلفی و کسب نظر از 15 خبره دانشگاهی و صنعتی و در 3 مرحله، ریسک ها نهایی شده و با کسب نظر از خبرگان، راهکارهای مواجهه با ریسک های حاضر نیز معین شده است. با بکارگیری روش دیمتل خاکستری به بررسی نحوه تعامل ریسک ها پرداخته شد. نتایج نشان داد که ریسک های مشکلات آب و هوایی ، بلایای طبیعی، نیروی کار ماهر ناکافی/ اعتصابات کارگری، ظرفیت نامناسب زیرساخت هاو تورم و تغییر نرخ ارز از جمله ریسک هایی هستند که بیشتر روی سایر ریسک ها اثر می گذارند تا اینکه بخواهند از آنها اثر بپذیرند. سپس با استفاده از روش کوپراس خاکستری نیز به رتبه بندی راهکارهای مواجهه با ریسک که با کسب نظرات خبرگان شناسایی شدند؛ پرداخته شده است. نتایج نشان داد که تعریف شاخص های عملکردی کلیدی اولویت اول را در میان راهکارها دارد. به همین دلیل، به مدیران پیشنهاد می شود که به منظور دست یابی به زنجیره تامین استوار و مدیریت ریسک فعالانه، پس از شناسایی ذینفعان و فرآیندهای حیاتی، توافق بر سر جریان مالی در هر موقعیت به دست آمده و نقشه جریان ارزش ترسیم شود. به این صورت اقدامات پیشگیرانه برای کاهش ریسک زنجیره تامین ممکن شده و می توان برای شرایط پیش بینی نشده یک طرح اضطراری تهیه نمود تا تاب آوری افزایش یابد.

افزایش گرمایش جهانی، صنعتی شدن جوامع، افزایش عرضه و تقاضا و کاهش منابع تجدیدناپذیر، با چالش اساسی در بخش تولید مواجه شده است. با توجه به این ضرورت، مسئله اصلی پژوهش حاضر به تعیین شناسایی دلایل ایجاد و ارزیابی راهبردهای مرتبط با کاهش ضایعات اقلام مربوط می شود. جامعه موردمطالعه این تحقیق به طورکلی دربرگیرنده کارشناسان و متخصصان فعال در زنجیره تأمین میوه و سبزیجات می باشد که با مفهوم بازیافت و نظام مدیریت کاهش ضایعات آشنایی داشته و تعریف عملیاتی آن ها در متن قیدشده است. روش نمونه گیری غیر احتمالی هدفمند (قضاوتی) و نمونه گیری گلوله برفی می باشد. پس از مطالعه ادبیات، دلایل و راهبردها در اختیار خبرگان قرار گرفت تا با کمک روش دلفی، نهایی سازی صورت گیرد. سپس، برای وزن دهی به راهبرد ها از روش سوارا (تجزیه وتحلیل ارزیابی گام به گام اوزان) استفاده شد. به این ترتیب، چنین مشخص شد که «بهبود در حمل ونقل، جابجایی و ذخیره سازی برای جلوگیری از خرابی و فساد اقلام» و «ارائه اقلام مطابق با تقاضای مشتری» رتبه های اول و دوم را در طبقه راهبرد های کاهش هدر رفت اقلام در قسمت خرده فروشی به دست آورده و همچنین، راهبرد های «رفتار خرید منظم و استفاده آگاهانه» و «آموزش و آگاهی بخشی در مدارس» رتبه های اول و دوم را در طبقه راهبرد های کاهش هدر رفت اقلام در قسمت مشتری به خود اختصاص می دهند. با توجه به نتایج به دست آمده، به پژوهشگران آتی توصیه می شود به تبیین نقشه راه پیاده سازی راهبردهای مشخص شده در مطالعه حاضر بپردازند.

کسب و کارهایی که قصد ورود به بازارهای بین المللی را دارند، باید در مدل کسب و کار خود، اصول اقتصاد دایره ای را اعمال نمایند تا هم به مزیت رقابتی جهانی دست یافته و هم ضمن تلاش برای حفظ محیط زیست، کارایی اقتصادی خود را افزایش دهند . اینترنت اشیا از جمله فناوری های صنعت 4.0 است که می تواند زمینه مناسبی را برای به اشتراک گذاری اطلاعات بین ذینفعان ایجاد کند. هرچند مزایای استفاده از فناوری اینترنت اشیا به منظور تحقق اقتصاد دایره ای غیرقابل انکار است، اما عدم توجه به چالش های موجود در این راه، سرعت گذار را کم کرده و کارآمدی استفاده از این فناوری را کاهش خواهد داد. لذا توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش موانع بکارگیری موثر فناوری اینترنت اشیا در اقتصاد دایره ای شناسایی و ارزیابی شد. ابتدا بر اساس مرور جامع ادبیات، همچنین مصاحبه با خبرگان، موانع اینترنت اشیا در اقتصاد دایره ای در 7 دسته اصلی موانع فنی، ساختاری و سازمانی، اقتصادی و قانونی، اجتماعی و فرهنگی، زیرساختی، محتوایی و انرژی طبقه بندی؛ و با بررسی گسترده، 53 مانع در این دسته ها، شناسایی شدند. سپس با استفاده از روش دلفی و طی 3 مرحله، موانع مورد نظر غربالگری شده و در نهایت، 30 مانع مورد پذیرش خبرگان قرار گرفت. سپس با استفاده از تکنیک دیمتل فازی، ضمن شناسایی روابط تأثیرگذاری و تأثیرپذیری بین موانع بکارگیری اینترنت اشیا در اقتصاد دایره ای در صنعت لوازم خانگی ایران، عامل توانایی شبکه بندی و اتصال اشیا به یکدیگر در مقیاس بزرگ (مانند شبکه های ابری) به عنوان با اهمیت ترین و در عین حال اثرگذارترین مانع شناخته شد.