مطالب مرتبط با کلیدواژه

ارتباطات انسانی


۲۱.

پدیدار شناسی هرمنوتیک ارتباطات انسانیِ مبتنی بر حکایت؛ با تأکید بر مفهوم مَجال در میتوس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نشریه فلسفه سال ۴۸ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 41 - 61

کلیدواژه‌ها: ارتباطات انسانی میتوس لوگوس حکایت پدیدارشناسی هرمنوتیک خلوت انس مجال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۳۴۸
هدف از تحقیق حاضر شرح و تفسیر ارتباطات انسانی مبتنی بر روایت/حکایت و خوانشی متفاوت از دوستی در یک ارتباط میتولوژیکال است. با توجه به این که شعرا و متفکران یونان باستان برای مفهوم «کلمه» از میتوس استفاده می کردند و از دوره سقراط به این سو مفهوم لوگوس جایگزین آن گردید و رواج یافت؛ ابتدا با تفسیر مفهوم لوگوس درسنت پدیدارشناسی و روش هرمنوتیک گادامر بیان می کنم که گفت وگوی مبتنی بر لوگوس چگونه در مفهوم همدمی تجلی می یابد. سپس اینپرسش اصلی را مطرح می کنم که در صورت بازگشت به مفهوم میتوس و اعاده حیثیت معنایی آن به مثابه کلمه، چگونه میتوس دریک گفت وگوی دوستانه حضور می یابد و خصوصیات چنین ارتباطی از چه قراری می تواند باشد؟ به عنوان فرضیه فرعی، این پرسش را مطرح می کنم که اگر حضور لوگوس در دیالوگ زنده منجر به جریان افتادن نفْس(پسوخه) و فرارسیدن لحظه همدمی می گردد، آیا ارتباط میتوسی نیز یک ارتباط انفسی خواهد بود؟ برای آشکار ساختن نسبتِ نفْس و میتوس از خوانش ریکور از نظریه زمان اگوستین بهره می گیرم و برای دست یازیدن به غایتِ ارتباط مبتنی بر میتوس با استفاده از روش پدیدارشناسی هرمنوتیک ریکور بیان می کنم که چگونه گفت وگوی حقیقی در مقام میتوس مجالی برای خلوت انس خواهد بود.
۲۲.

آسیب شناسی میراث زبانی از طریق بازشناسی جایگاه و عملکرد آن در میراث فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مرمت و معماری ایران سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۱ ۴۰-۲۹

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی میراث زبانی انتقال معنا ارتباطات انسانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۲۴۲
پس از گذشت چند سده از عمر دانش مرمت، در دهه های اخیر توجه به بعد پنهان و ناملموس میراث فرهنگی جایگاه خاصی در این حوزه یافته؛ تا جایی که ادعا می شود میراث ملموس بدون مراجعه به میراث ناملموس نمی تواند وجود داشته باشد. در نتیجه حیات این دو وجه میراث به هم وابسته است. «سنتها و ابزار شفاهی شامل زبان» اولین نمود میراث ناملموس دانسته شده و با به رسمیت شناختن آن در حوزه میراث ناملموس، بعضی زبانها و قالب های زبانی مانند مهارت قصه گویی، نقالی، هنرهای نمایشی و آوازها در لیست آثار جهانی ناملموس ثبت گردیده است. لذا می توان گفت آسیب میراث زبانی بر پیکره کلی یک فرهنگ آسیب می رساند و به طریق اولی حیات یک فرهنگ به حیات میراث زبانی آن وابسته است. امروزه انواعی از میراث زبانی در معرض خطر مانند لهجه ها،گویش ها و زبان ها مورد توجه قرار گرفته؛ لیکن آنچه غالباً جای خالی آن احساس می شود، انجام آسیب شناسی جامعی از تهدیدهای میراث زبانی است. لازمه آسیب شناسی علمی میراث زبانی، «احصاء نمودهای آن»، «تحلیل عملکرد» و «استخراج مؤلفه های تأثیر گذار» بر آن در حوزه میراث فرهنگی است. در این مقاله نمودهای مختلف میراث زبانی دسته بندی می شوند و دو عملکرد عمده میراث زبانی با عنوان «انتقال فرهنگ» و «برقراری ارتباطات انسانی در زمان و مکان» مورد بررسی قرار می گیرد. در ادامه با «شناسایی مؤلفه های تأثیرگذار در میراث زبانی»، آسیب های آن با روش تحلیلی-توصیفی استخراج می گردد. این بررسی نشان می دهد برای تداوم و حفظ حیات میراث زبانی بایستی منظومه کاملی از روش ها، روابط، سنتها و جهان بینی صیانت گردد. در انتها پیشنهاداتی جهت تداوم حیات میراث زبانی به عنوان یکی از ارکان حیاتی مؤثر در تداوم یک فرهنگ ارائه گشته است.
۲۳.

بازشناسی مهارت های ارتباطی در قرآن و کارکردهای آن در روابط اجتماعی انسان

نویسنده:
منبع: قرآن و علوم اجتماعی سال اول تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 122-150

کلیدواژه‌ها: مهارت های ارتباطی کارکرد روابط اجتماعی ارتباطات انسانی قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۳ تعداد دانلود : ۲۱۳
مهارت های ارتباطی از مهم ترین و مؤثرترین مهارت های زندگی هستند که بر ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی تأثیر چشم گیر دارند. پژوهش حاضر با هدف جستجوی مهارت های ارتباطی در قرآن کریم و بیان نقش آنها در بهبود روابط اجتماعی انسان به روش تحلیل محتوا نگاشته شده است. از آنجا که مهارت های ارتباطی طیف گسترده ای از توانایی ها را شامل می شود این پژوهش به بررسی مهمترین مهارت ها که معمولا در پرسشنامه های مهارت های ارتباطی به آنها پرداخته شده و در قرآن نیز مورد توجه قرار گرفته است می پردازد. این مهارت ها شامل: خودآگاهی، توانایی دریافت و ارسال پیام های کلامی و غیرکلامی، مهارت گوش دادن، بینش نسبت به فرآیند ارتباط، ارتباط توأم با قاطعیت و مهارت همدلی می باشد. این مهارت ها با افزایش توانمندی های ارتباطی و کاهش میزان خشونت به افزایش کمی و کیفی ارتباطات میان فردی کمک می نمایند. کسی که دارای مهارت های ارتباطی است خود را به خوبی با محیط تطبیق می دهد و در هر شرایطی رفتار مناسب بروز می دهد. اما آنکه از مهارتهای ارتباطی برخوردار نیست معمولاً دچار مشکلات رفتاری است که بر روابط اجتماعی او تأثیر می گذارد. نتیجه آنکه اگر بتوان فراگرد ارتباط بین انسان ها را به درستی بررسی نمود و قوانین حاکم بر آن را دریافت، می توان این قابلیت را در فرد ایجاد نمود که در ارتباط با دیگران موفق تر عمل نماید. آسیب های موجود در روابط را برطرف نموده و روابطی نیکو و حسنه با همگان برقرار سازد.
۲۴.

بازخوانی الگوی ارتباطات انسانی دانشجویان فرماندهی و مدیریت انتظامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت انتظامی سال هفدهم پاییز ۱۴۰۱شماره ۳ 79 - 110

کلیدواژه‌ها: الگو ارتباطات انسانی دافوس ارتباطات فردی ارتباطات درون سازمانی ارتباطات برون سازمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳ تعداد دانلود : ۱۷۷
زمینه و هدف: این مطالعه در حوزه مهارت های ارتباط انسانی و با هدف راستی آزمایی شاخص های الگوی ارتباطات انسانی دافوس (مصوب شورای تعالی و تحول دانشگاه علوم انتظامی امین، 1398) و نیز طراحی و تدوین منبعی برای آموزش شاخص مهارت های ارتباط انسانی تدوین شده است. روش: پژوهش به روش کیفی و در چهارچوب تحلیل مضمون انجام شده است. افراد مشارکت کننده مشتمل بر سه طیف بودند: الف) 43 نفر از دانشجویان دافوس سال 1399، دوره 28 که در زمان انجام پژوهش در پنج کلاس مشغول به تحصیل بوده و درس ارتباطات انسانی را می گذرانند؛ ب) استادان درس ارتباطات انسانی (پنج نفر)؛ و ج) کارکنان صف استانی (54 نفر). درمجموع، نوزده نفر برای طیف نخست، سه نفر برای طیف دوم و هفده نفر برای طیف سوم به روش هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. داده ها از طریق برگزاری نشست های خبرگی و گروه کانونی مجزا گردآوری شد. در پایان این نشست ها، مدل ارتباطات انسانی دانشجویان دانشکده دافوس احصا و طراحی گردید. یافته ها: در کل پس از بازبینی های متعدد، پانزده شاخص در بُعد فردی، ده شاخص برای بُعد درون سازمانی و پنج شاخص برای بُعد برون سازمانی ارتباطات انسانی احصا شد. نتیجه گیری: الگوی ارتباطات انسانی به دست آمده تحول گرا و پیشرو بوده است و بر اساس مدل طراحی و تصویب شده شورای تعالی و تحول دانشگاه علوم انتظامی امین است. بنابراین لازم است برای ارتقای این ویژگی با اهمیت فرماندهی به این ابعاد و شاخص های آنها توجه ویژه داشته باشیم.
۲۵.

سنجش تنوع ارتباطات انسانی در شبکه اجتماعی اینستاگرام بین کاربران ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۳۲) 55 - 81

کلیدواژه‌ها: ارتباطات انسانی ارتباطات احساسی و هیجانی ارتباطات آزادانه ارتباطات تابع شرایط شبکه های اجتماعی اینستاگرام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۱۹۸
پژوهش حاضر، با هدف بررسی و سنجش شش بُعد ارتباطات انسانی میان کاربران ایرانی عضو شبکه اجتماعی اینستاگرام انجام شده است. این پژوهش کاربردی و با روش توصیفی پیمایشی به شناسایی این تنوع ارتباطی و مؤلفه های تأثیرگذار پرداخته است. جامعه آماری تحقیق تمام کاربران ایرانی عضو شبکه اجتماعی اینستاگرام هستند که به علت تعداد نامحدود، در پژوهش حاضر، از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است. حجم نمونه 384 نفر و تکنیک گردآوری داده ها پرسشنامه است که اعتبار آن پس از اصلاحات پیشنهادی، توسط استادان تأیید و برای تعیین پایایی ابزار اندازه گیری، از روش آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته های حاصل از آزمون، شش بُعد ارتباط احساسی هیجانی (06/7)، ارتباط منطقی (02/7)، ارتباط آزادانه (76/8)، ارتباط تابع شرایط (83/7)، ارتباط میان فردی (06/7)، ارتباط جست وجوگر (03/7) را نشان داد. نتایج نمایان کننده تنوع ارتباط انسانی و بسترساز تعامل و تقابل میان کاربران ایرانی در این شبکه اجتماعی است. ضمن حصول تمام فرصت های ارتباطی و اطلاعاتی، تغییر تعریف حریم خصوصی، نمایشی شدن رفتارها، تغییر گفتمان ارتباطی کاربران را موجب شده است.  
۲۶.

تبیین الگوی ارتباطات انسانی اثربخش به منظور ارتقای امنیت ملی مبتنی بر آموزه های قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۴ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۳ 121 - 151

کلیدواژه‌ها: ارتباطات انسانی مدارای ارتباطی خصایص خصمانه قاطعیت استراتژی های ارتباط گر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۱۰۱
امنیت همواره یکی از اساسی ترین نیازها و دغدغه های افراد بشر، از دیرباز تاکنون می باشد که در قرآن نیز به مفاهیم ارتباطات و امنیت به طور گسترده ای تأکید گردیده است. این پژوهش با هدف تبیین الگوی ارتباطات انسانی اثربخش به منظور ارتقای امنیت ملی مبتنی بر آموزه های قرآنی صورت پذیرفته است. جهت پاسخ به سؤال اصلی پژوهش از روش تحلیل مضمون استفاده گردید. حوزه پژوهش کلیه آیات قرآن می باشد. در این پژوهش تلاش شد مضامین مرتبط با ارتباطات انسانی اثربخش به منظور ارتقای امنیت ملی از آیات استخراج گردد که پس از خوشه بندی، تلفیق و حذف کدهای مشترک؛ 216 مضمون کلیدی، 36 مضمون یک پارچه کننده و چهار مضمون کلان حاصل گردید. جهت تبیین روایی پژوهش از رویکرد لینکولن و گوبا استفاده گردید که نشان از روایی قابل قبول نتایج حاصل می باشد. از روش هولستی جهت ارزیابی پایایی استفاده شد که بر این مبنا میزان پایایی محاسبه شده 892/0 و از مقدار استاندارد 7/0 بالاتر بود. نتایج پژوهش نشان می دهد تحقق ارتباطات انسانی اثربخش بر امنیت ملی مستلزم شناسایی دقیق خصایص خصمانه معاندان و رعایت مؤلفه های مدارای ارتباطی می باشد. همچنین به کارگیری استراتژی های ارتباط گر در برابر معاندان و قاطعیت مبتنی بر احترام ارتباط گر می تواند نقش مهمی در اثربخشی ارتباطات انسانی بر امنیت ملی ایفا نماید.
۲۷.

بررسی و تبیین عوامل مؤثر در ارتباط و تعامل هنرمندان هنرهای تجسمی با جامعه مخاطب

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر سال ۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲) 7 - 33

کلیدواژه‌ها: ارتباطات انسانی هنرهای تجسمی مخاطب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۱۲۴
چگونگی برقراری ارتباطات سازنده بین هنرمند و مخاطب به منظور ارائه و درک آثار و همچنین شناسایی موانع و راهکارهای مؤثر در این زمینه از موضوعات مهمی است که توجه به آن سبب مشخص شدن نقاط ضعف و قوت این ارتباط می شود. توجه به بازخوردهای مخاطب در مورد اثر هنری و درنظرگرفتن سلیقه وی، از اولین اصول پایه گذاری یک تعامل و ارتباط انسانی صحیح بین هنرمند و مخاطب محسوب می شود. این پژوهش، با هدف شناسایی عوامل مؤثر در ارتباطات انسانی بین هنرمندان هنرهای تجسمی و مخاطبان، با استفاده از تئوری زمینه ای انجام شده است. جامعه تحقیق این پژوهش به صورت نظری انتخاب شده و شامل 14 صاحب نظر حوزه هنر و ارتباطات بوده است. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه، پیاده سازی، کدگذاری و خلاصه نویسی بوده و تجزیه و تحلیل اطلاعات، با استفاده از دسته بندی مقوله ها و تم ها انجام پذیرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که ایجاد و برقراری تعاملات سازنده بین هنرمند و مخاطب در جامعه، متأثر از عوامل متعددی است که مهم ترین آن ها، در اولویت قراردادن جنبه انسانی تعاملات است. با توجه به نظر مشارکت کنندگان در تحقیق، تاثیرگذاری مشکلات اقتصادی، اجتماعی، ارتباطی و فرهنگی در تعاملات انسانی بین هنرمند هنرهای تجسمی و جامعه مخاطب به اثبات رسید.
۲۸.

ارائهٔ الگوی گردشگری تعالی گرا با رویکرد ارتباطی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۳۷) 85 - 99

کلیدواژه‌ها: گردشگری تعالی گرا مؤلفه های معنویت تعالی پایدار ارتباطات انسانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۱۶
با وجود اتفاق نظر درباره اثربخشی تعالی در توسعه و ارتقای عملکرد فردی و اجتماعی، تاکنون الگوی گردش گری تع الی گرا به صورت علمی و جامع تدوین و ارائه نشده است. پژوهش اکتشافی - توسعه ای حاضر به منظور برطرف کردن این خلأ و با هدف «ارائه الگوی گردشگری تعالی گرا با رویکرد ارتباطی» انجام شده و مبتنی بر روش ترکیبی است. در بخش کیفی، از منابع کتابخانه ای و دیدگاه های متخصصان در دسترس در حوزه های گردشگری، معنویت، فرهنگ و روان شناسی به صورت هدفمند و، در بخش کمّی نیز، از پرسش نامه محقق ساخته در طیف لیکرت استفاده شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها، در بخش کیفی، از تحلیل مضمون و، در بخش کمّی، از مدل تحلیل عاملی تأییدی (CFA) و مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) استفاده شده است. به منظور انجام تحلیل های آماری نیز از نرم افزارهای MAXQDA، SPSS22 و LISREL8,8 استفاده شده است. با توجه به یافته ها و الگوی ارائه شده، زیست بوم گردشگری تعالی گرا، به مثابه زیست بومی آموزشی و غیررسمی، با روح معنوی تجلی یافته و در چهارچوب ابعاد ارتباطی انسان و با بهره گیری از مؤلفه های معنوی الگو باعث توسعه و تعمیق گستره شناخت، خودآگاهی، هم آفرینی و تکنیک دهی شده است و می تواند یکی از مناسب ترین روش های دستیابی به تعالی پایدار انسانی به شمار می رود.
۲۹.

دگردیسی تعاملِ هنری و سرگشتگیِ نهادی: ارائه الگوی داده بنیاد تعیین کننده های جامعه شناختی رابطه هنرمندان هنرهای تجسمی با مخاطبان در شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی سال ۱۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۴۴) 75 - 100

کلیدواژه‌ها: هنرهای تجسمی مخاطب ارتباطات انسانی جامعه شناسی هنر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۸۸
 این پژوهش، با هدف ارائه الگوی داده بنیاد تعیین کننده های جامعه شناختی ارتباطات هنرمندان هنرهای تجسمی با مخاطبان و با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای به انجام رسیده است. مشارکت کنندگان پژوهش شامل کارشناسان در حوزه هنر بودند که با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند- نظری، تعداد 14 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شد. برای گردآوری داده ها از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته و به منظور تجزیه وتحلیل داده ها، از سه شیوه کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شده است. یافته های پژوهش بیانگر این است که عوامل تأثیرگذار بر رابطه هنرمند- مخاطب عبارت اند از: فهمِ تکه تکه شده از تعامل، شخصیت حرفه ای- اخلاقی و چرخش تکنولوژیک (شرایط علی)، ناکارآمدی نهادی و فساد نهادینه شده (شرایط زمینه ای)، اقتصاد هنر و دگردیسی مخاطب (شرایط مداخله گر). این عوامل و شرایط در وضعیت فعلی جامعه ایرانی، سبب تخریب نسبی رابطه هنرمند و مخاطب شده اند. برای رهایی از این وضعیت، مشارکت کنندگان این استراتژی ها را ارائه داده اند: تعامل همدلانه، مخاطب شناسی مداوم، بازسازی نهادی، فرهنگ سازی هنری و بازسازی اقتصاد هنر. در صورت تحقق این راهبردها، تعالی هنری-فکری، بازآفرینی ساحت فرهنگی هنر و بازآفرینی ساخت اجتماعی هنر (پیامدها) اتفاق خواهد افتاد. به طور کلی نتایج پژوهش، نشانگر تعامل و رابطه دوسویه هنرمند-مخاطب، هنر-جامعه بود.
۳۰.

تحلیلی بر ماهیت شهر مطلوب از دیدگاه امیر مؤمنان علی (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت شهری دوره ۲۱ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۷۲ 7 - 20

کلیدواژه‌ها: شهر مطلوب مبانی فکری انسان ارتباطات انسانی ابعاد کالبدی امام علی (ع) نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۸۶
شهر مطلوب عنوانی است برای یک جامعه زمینی که زمینه حداکثری امکانات مادی و معنوی در این شهر، باعث گرایش اکثر افراد به روحیه خداباوری و خدامحوری می شود. ازآنجاکه تحقیقات جامع و همه جانبه در خصوص صفات شهر مطلوب اسلامی از کلام امامان معصوم (ع) و به طور ویژه از کلام امام علی (ع) همچنان در ابتدای راه بوده، پژوهش حاضر به مطالعه و بررسی کلام امام علی (ع) از منابع حدیث به طور خاص نهج البلاغه در راستای دستیابی به اصول حاکم بر شهر مطلوب پرداخته است. در این مسیر هشت مبنای اصلی از دیدگاه امیرمؤمنان علی (ع) در معرفی شهر مطلوب، شامل توحید، عدالت، حیات، کرامت انسان، آزادی، امنیت، نظم و مالکیت شناسایی شده و این هشت مبنا در ابعاد سه گانه اصلی شهر مطلوب یعنی مبانی فکری انسان، ارتباطات انسانی و ابعاد عینی و کالبدی، از دیدگاه امام (ع) پی جویی گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که ساحت فکری شهر از دیدگاه امام علی (ع)، برجسته ترین و مهم ترین ساحت بوده که هم جایگاه تجلی شهر مطلوب به شمار رفته و هم بر ساحت های دیگر تأثیرگذار است. در نهایت شهر مطلوب بایستی به تمام ابعاد زندگی انسان، اعم از جسمی و روحی توجه کامل داشته و محیط پاک و سالم نقش ابزاری داشته و تنها بستری برای رشد این ابعاد وجودی انسان با هدف دستیابی انسان به مقام اصلی خود، یعنی خلیفه اللهی بوده؛ فلذا همه چیز در این جامعه، ابزاری در جهت خدمت به انسان و رشد کرامت های اوست.
۳۱.

ارتباط انسان و خدا؛ بازخوانی و بازتولید ارتباطیِ مفاهیم وحی و دعا

نویسنده:
منبع: مطالعات دینی رسانه سال اول تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 9 - 34

کلیدواژه‌ها: ارتباطات انسانی وحی دعا ارتباطات اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹ تعداد دانلود : ۴۹
وحی و دعا از جمله مفاهیمی در دین اسلام هستند که از منظر علم ارتباطات، قابلیت بررسی دارند، اما تا کنون جایگاه و نسبت این دو حوزه با یکدیگر به روشنی معلوم نشده است. در مقاله حاضر، در راستای بازتولید برخی از مفاهیم علم ارتباطات بر اساس جهان بینی اسلامی، ابتدا به بررسی کلامی و فلسفی این مفاهیم پرداخته و سپس ضمن تلاش برای حفظ خوانش هایی آزاد و منتقدانه از علم ارتباطات، تحلیل هایی ارتباطی از ماهیت این مفاهیم و چگونگی به وقوع پیوستن آن ها ارائه شده است. ابعاد مختلف ماهوی و کارکردی ارتباط انسان با خدا عمدتاً به جهت برقراری ارتباط بین مراتب وجودی مختلف، از دیگر انواع ارتباطات انسانی متفاوت است. لازمه برقراری چنین ارتباطی، ایجاد هم مرتبگی بین دو طرف ارتباط است. این هم مرتبگی یا از طریق توانایی بالفعل بندگان خداوند برای صعود به عوالم مثال و ملکوت به دست می آید یا از طریق اراده حق متعال برای این که برقراری ارتباط را به عالم ماده نازل کند. با این دیدگاه، ارتباط انسان و ذات اقدس اله را می توان به دو دسته ملکوتی و مادی تقسیم بندی کرد که مفاهیم وحی و دعا در دسته ملکوتی جای می گیرند. بر این اساس، مکاتب فرایندی و شناختی قادر به ارائه تبیین روشنی از فرایند برقراری این نوع ارتباط نخواهند بود؛ چرا که به هنگام برقراری ارتباط در قالب عالم ملکوت، وجود از جنس معانی مجرد است و اشتراک معانی توسط عقل فعال صورت می پذیرد.  
۳۲.

مسجد و ارتباطات انسانی؛ مطالعه ظرفیت های ارتباطی مسجد در اندیشه اجتماعی متفکران مسلمان معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۳شماره ۶۸ 9 - 35

کلیدواژه‌ها: مسجد ارتباطات انسانی امام خمینی آیت الله خامنه ای مرتضی مطهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۳۹
ارتباطات، راه حل بسیاری از مسائل موجود در جامعه جدید بوده و تنها از طریق ارتباط است که پیوند شکننده میان اجزای اجتماعی در جامعه توده ای حفظ می شود. مسجد به عنوان یکی از کانون های محوری ارتباطات در سنت ایرانی اسلامی، از ظرفیت ها و کارکردهای مختلفی در سازمان دهی و گسترش ارتباطات، برخوردار بوده که در طول تاریخ به اقتضای شرایط سیاسی و اجتماعی، جلوه های متنوعی یافته است؛ در سده معاصر، شاخص ترین تجلی ظرفیت ارتباطی مسجد را می توان در نسبت با انقلاب اسلامی ایران، موردتوجه قرارداد که از این رهگذر، جایگزین نمودن یک نظم نوین اجتماعی با رویکرد دینی را پی می جوید. پژوهش حاضر با هدف شناخت ظرفیت ها و ابعاد ارتباطات انسانی مسجد در نظام اسلامی به مطالعه دیدگاه متفکران مسلمان معاصر در این حوزه پرداخته است؛ به این صورت که آرا و ایده های سه متفکر محوری (امام خمینی ره، آیت الله خامنه ای و مرتضی مطهری) - به عنوان شخصیت های فکری و سیاسی که در شکل گیری و استمرار انقلاب اسلامی بیش از دیگران به مسئله مسجد و دلالت های ارتباطی آن اهتمام داشته اند- به روش تحلیل مضمون، موردمطالعه و تحلیل قرارگرفته است. این آرا و ایده ها در قالب 11 مضمون دسته بندی شد که در نسبت با سطوح ارتباطات انسانی، سطوح مختلف ارتباط با خدا، ارتباط با خود (تأمل و تفکر)، ارتباطات میان فردی (ارتباطات تنگاتنگ امام جماعت و مردم)، ارتباطات گروهی (حلقه های فکری و معرفتی) و ارتباطات عمومی (خطابه و روشنگری) را با محوریت توحید در برمی گیرد. ارتباطات در مسجد از خودسازی و اجتماع توحیدی حول ارتباط با خدا شکل گرفته و تا سامان نهادهای اجتماعی امتداد می یابد.
۳۳.

نقش ارتباطات انسانی در ترسیم جایگاه اجتماعی زنان؛ به کمک مطالعه موردی ادبیات داستانی هدایت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال ۱۰ تابستان ۱۴۰۳شماره ۳۸ 38 - 1

کلیدواژه‌ها: ارتباطات انسانی هدایت جایگاه اجتماعی زن تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۵۱
آثار ادبی فاخر برجای مانده از نویسندگان بنام جامعه که به نوعی نمایندگان جامعه و بازتاب دهندگان مناسبات موجود در آن هستند را می توان به عنوان گزارش ها و روایت های مهمی تلقی کرد که ماده ذهنی جامعه را تأمین می کنند و تحلیل آن می تواند در جهت تبیین مؤلفه های محوری جامعه همچون جایگاه اجتماعی و جنسیت کمک شایانی نماید. این در حالی است که هدایت به عنوان نویسنده ای صاحب سبک و تأثیرگذار در آثار شاخص و متعددی همچون بوف کور، علویه خانم، سه قطره خون، عروسک پشت پرده و زنی که مردش را گم کرد به مسائل و موضوعات پیرامون زنان در جامعه پرداخته و جنسیت زن در آثار مذکور دارای نقشی پررنگ و محوری است، ازاین رو در این پژوهش سعی شد با تحلیل گفتمان انتقادی به روش فرکلاف، داستان زنی که مردش را گم کرد به واکاوی جایگاه اجتماعی جنسیت زن در جامعه پرداخته و نقش ارتباطات انسانی در شکل گیری جایگاه مذکور بررسی شود که درنهایت مشخص شد هدایت با پررنگ نشان دادن نقش ارتباطات انسانی در شکل گیری جایگاه زنان، مسائل و مشکلات پیرامون آنان را به خوبی به تصویر کشیده است که در جامعه حال حاضر نیز همچنان مصداق دارد و وی نشان داده است تا مادامی که جامعه مشکلات مذکور را حل نکند زنان قربانی بی سروصدای تراژدی حضور در جامعه هستند و در آخر نیز تلاش شد با ارائه جداول و نمودارهای متعدد در قالب آمار توصیفی از یافته های تحقیق، نتایج آن ملموس و محسوس تر نشان داده شود.
۳۴.

حقوق و ارتباطات انسانی در شهر مطلوب از منظر امیرمؤمنان علی (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 87 - 112

کلیدواژه‌ها: ارتباطات انسانی امام علی (ع) حقوق شهر مطلوب نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴ تعداد دانلود : ۵۲
شهر مطلوب محکی برای آشکارساختن نارسایی ها و ناروایی های وضع موجود به قصد انتقاد از نظام مستقر و حرکت به سمت وضع مطلوب است. شهر مطلوب، راه به افقی بلند داشته؛ لذا تبیین این شهر با نگاه صرفاً دنیوی امکان پذیر نیست. گفتار امامان معصوم (ع) برخاسته از دو معیار عقل و شرع بوده و از این دریچه می توان به واقعیت های موجود در جهان و جامعه خود نگاه کرده، بسیاری از حقایق را دریافته و در نهایت علاج دردها را در آن، بدون انتظار پیامدهای منفی و آسیب های دیدگاه های کنونی، پیدا کرد. در پژوهش جاری هدف آن است که ارتباطات انسانی به طور خاص ارتباطات اجتماعی و اقتصادی، به عنوان یکی از ابعاد سه گانه اصلی شهر مطلوب بر اساس هشت مبنای استخراج شده در پژوهش های قبلی، مورد مداقه قرار گیرد؛ لذا با گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای و توصیف و تحلیل محتوای آن ها، ابتدا به بررسی، سپس به کشف دیدگاه امام علی (ع) در خصوص ویژگی های ارتباطات انسانی در شهر مطلوب پرداخته خواهد شد. برای این هدف، روش پژوهش حاضر، تلفیقی از روش های تحلیل متن و محتوای کیفی و فراتحلیل است. در نهایت بارزه های هر یک از هشت مبنای اصلی در شهر مطلوب شامل توحید و خدامحوری، عدالت، حیات، کرامت انسان، امنیت، آزادی اصیل انسان، نظم و مالکیت در ارتباطات اجتماعی و اقتصادی اهل شهر ارائه گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که مقصد و هدف ارتباطات انسانی، خداگرایی و آخرت گرایی بوده و حقوق انسان ها در امتداد حقوق الهی تعریف و پاسداشت حقوق خداوند، از مجرای پاسداشت حقوق مردم صورت می گیرد.