مشارکت مردمی

هدف: هدف اصلی این پژوهش، شناسایی ظرفیتها و کارکردهای مساجد در زمینه های فرهنگی و اجتماعی و ارائه راهکارهایی برای استفاده بهینه از این ظرفیتها بود. روش: در این مطالعه از روش تحلیل مضمون به عنوان رویکردی کیفی استفاده شده است تا با بررسی منابع دینی، دیدگاههای صاحب نظران و مطالعات پیشین، کارکردهای فرهنگی و اجتماعی مساجد تحلیل شود. یافته ها: در فرایند کدگذاری و پس از بازنگری مضامین، ۷۱ مضمون پایه شناسایی شد که پس از ترکیب و ادغام آنها، به هفت مضمون سازمان دهنده دست یافتیم. این مضامین در دو دسته فراگیر «فرهنگی» و «اجتماعی» طبقه بندی شدند. نتیجه گیری: در بخش فرهنگی، مضامین سازمان دهنده شامل سنگر مبارزه جنگ نرم، کانون جذب نوجوانان و جوانان و مرکز فرهنگ سازی و بیانگر نقش مساجد در ترویج ارزشهای فرهنگی و تقویت هویت دینی و اجتماعی نسل جوان است. در بُعد اجتماعی، مساجد بستری برای تعاملات اجتماعی، افزایش نشاط اجتماعی، انجام مسئولیت اجتماعی و تقویت انسجام اجتماعی شناخته شدند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که مساجد می توانند به عنوان نهادهایی مؤثر در توسعه فرهنگی و اجتماعی جامعه ایفای نقش کنند و با برنامه ریزی صحیح، به ارتقای سلامت اجتماعی و فرهنگی کمک شایانی کنند.

تجربیات جهانی و منشورهای بین المللی حاکی از آن است که مشارکت مردمی در حفاظت از میراث معماری، به ویژه زمانی که سازمان های متولی در انجام کامل وظایف خود با محدودیت مواجه می شوند، راهکاری مؤثر و در دسترس است. دراین میان، جذب جامعه محلی به فعالیت های مربوط به حفاظت از میراث معماری، علاوه بر نتایج مثبت عملی، می تواند حس تعلق و ارزش گذاری به فرهنگ و تاریخ را درمیان مردم تقویت کند. بااین حال، بررسی های انجام شده در کشور ما نشان می دهد که ساکنان محلی در فرایندهای حفاظت از میراث معماری کمتر دیده شده یا حتی نادیده گرفته شده اند. در این پژوهش، با درنظر گرفتن شرایط خاص سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شهر یزد، از رویکرد کیفی و روش تئوری زمینه ای استفاده شده است. تحلیل تماتیک انعکاسی به منظور شناسایی آسیب ها و چالش های موجود در راه نقش آفرینی ساکنان در حفاظت از میراث معماری انجام گرفته و سپس اعتبارسنجی نتایج کیفی ازطریق یک پیمایش کمی با استفاده از پرسش نامه صورت گرفته است. نتایج نشان می دهد که یک تقابل چندوجهی میان ساکنان بافت تاریخی شهر یزد و نهادهای دولتی در فرایندهای حفاظت شکل گرفته است. این تقابل ها به خروج تدریجی ساکنان از بافت تاریخی و نیز فرسایش و تحلیل توان اجرایی نهادهای دولتی منجر شده است.

هدف از تحقیق حاضر، طراحی الگوی پارادایمی جذب خیرین در توسعه ورزش بود. روش تحقیق به شیوه کیفی از نوع داده بنیاد و با رویکرد نظام مند بود. برای جمع آوری داده ها از روش مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش استراس و کوربین (1998) انجام گرفت.جامعه آماری شامل اعضای هیات علمی، دانشجویان دکتری مدیریت ورزشی، خیّرین کشوری و کارشناسان سازمان های اوقاف، مدیران و کارشناسان ادارات کل ورزش وجوانان بود. روش نمونه گیری در ابتدا هدفمند و در ادامه به صورت گلوله برفی بود. تعداد 26 مصاحبه اکتشافی عمیق و نیمه ساختاریافته اجرا شد و تا مرحله اشباع نظری ادامه یافت. در قالب مدل پارادایمی، یافته ها نشان داد 12 مقوله اصلی به عنوان مولفه های موثر در جذب مشارکت خیرین شناسایی شدند که عبارتند از: عوامل علّی (توصیه های دینی، انگیزشی) عوامل زمینه ای(فرهنگی- اجتماعی، ساختارها، بسترهای دینی، حمایتی)، عوامل مداخله ای (سیاسی-امنیتی، ارزش ها، نگرشی، عملکرد گذشته)، راهبرد ها(تخصصی سازی مشارکت مردمی) و پیامدها (توسعه ی آثار مثبت مشارکت مردمی) بودند. جذب مشارکت خیّرین برای توسعه ورزش به عنوان مقوله محوری شناسایی شد. نتایج نشان داد ایجاد هماهنگی بین ادارات در جهت رفع مشکلات مشارکت خیّرین، هم اندیشی ارگان های مرتبط با ورزش، تشکیل جلسه با معتمدین و روحانیون جهت توجیه و بیان اهمیّت ورزش، از جمله عوامل جذب خیّرین برای توسعه ورزش بود. پیشنهاد می شود جهت جذب مشارکت خیّرین برای توسعه ورزش، تفسیری از روایات و احادیث دینی یافت که دلالت بر اهمیت ورزش داشته باشد. همچنین عواملی که باعث تقویت انگیزه خیّران ورزشیار می شود، شناسایی و توسعه داده شوند.