مطالب مرتبط با کلیدواژه

نوجوانی


۲۱.

اثربخشی درمان گروهی راه حل مدار بر کاهش تعارضات مادر- دختر در مادران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مشاوره و روان درمانی خانواده سال سوم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: نوجوانی روابط مادر - دختر تعارض و درمان راه حل مدار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۵ تعداد دانلود : ۷۷۱
هدف: روش تعامل مادر با دخترش به خصوص هنگام تعارض بر نحوه زندگی، عشق ورزی و کار او تأثیر به سزایی دارد و پایه و اساس ارتباط های او در آینده خواهد بود. در این راستا این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان راه حل مدار به شیوه گروهی بر کاهش تعارضات مادر- دختر در مادران انجام گرفت. روش: طرح تحقیق حاضر از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری این پژوهش، مادران دختران نوجوان مقطع متوسطه منطقه 13 شهر تهران بودند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه راهبردهای تعارض اشتراس (CT)، فرم تعارض با فرزند، استفاده شد. از بین مادران، 30 نفر که نمراتشان بالاتر از سایرین بود، انتخاب شدند و به طور تصادفی در گروه های آزمایش و گواه قرار گرفتند. اعضای گروه آزمایش در هشت جلسه درمان راه حل مدار به شیوه ی گروهی شرکت نمودند. از آزمون تحلیل کوواریانس جهت آزمون اختلاف میانگین های گروه ها استفاده گردید. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت درمان نامبرده منجر به افزایش مهارت استدلال و کاهش پرخاشگری کلامی و فیزیکی در مادران شده و در مجموع تعارضات مادر- دختر را کاهش می دهد(05/0>p). نتیجه گیری: بنابراین می توان نتیجه گرفت که از این روش درمان می توان برای کاهش تعارضات مادر- دختر بهره مند شد#,
۲۲.

نقش واسطه ای جهت گیری دینی با سطح فعالیت جسمانی و خودپنداره جسمانی در پسران 18- 15 سال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روان شناسی ورزشی زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: نوجوانی جهت گیری دینی سطح فعالیت جسمانی خودتوصیفی جسمانی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تربیت بدنی روانشناسی ورزشی
  2. حوزه‌های تخصصی تربیت بدنی روانشناسی ورزشی آموزش و پژوهش در روانشناسی ورزشی
تعداد بازدید : ۷۸۸ تعداد دانلود : ۵۳۷
هدف از انجام این پژوهش، تعیین نقش واسطه ای جهت گیری دینی بین سطح فعالیت جسمانی و خودپنداره جسمانی بود. جامعة آماری این پژوهش که توصیفی از نوع همبستگی بود، شامل تمام دانش آموزان پسر 18- 15 ساله شهرستان اردکان بود. تعداد 102 نفر از این جامعه به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شد. یافته ها نشان داد بین سطح فعالیت جسمانی و خودپندارة جسمانی رابطة مثبت و معنادار وجود دارد. بر اساس مدل معادلات ساختاری مشخص شد جهت گیری دینی نقش واسطه ای بین سطح فعالیت جسمانی و خودپندارة جسمانی ایفا نمی کند. با توجه به ارتباط بین فعالیت جسمانی و خودپنداره جسمانی، تعیین نقش جهت گیری دینی به همراه متغیرهایی چون سن و جنسیت ضروری است.
۲۳.

تحلیل پدیدارشناسانه باورهای دینی دانش آموزان و ارائه راهکارهایی برای کاهش چالش ها و آسیب های موجود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 157-192

کلیدواژه‌ها: پدیدارشناسی باورهای دینی نوجوانی دین باوری هویت دینی پژوهش کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱۷ تعداد دانلود : ۱۶۸۹
پی بردن به خلأهای اعتقادی، اخلاقی، عاطفی و معنوی توسط والدین و دست اندرکاران تربیت می تواند زمینه مساعدی برای شکل دهی، شکل گیری هویت دینی نوجوانان و کاهش آسیب های رو به فزون در این حوزه و تقویت دین باوری در آینده باشد. پژوهش حاضر با هدف واکاوی عمیق در معنی و مفهوم باورهای دینی دانش آموزان پایه هشتم، بازنمایی درک و تجربه زیسته این افراد از دین و عوامل مؤثر در شکل گیری آن و ارائه راهکارهای راهبردی برای کاهش های آسیب های موجود انجام شده است. بدین منظور و با توجه به ظرفیت شگرف رویکردهای کیفی و به ویژه روش پدیدارشناسی، از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد که در شانزدهمین مصاحبه با دانش آموزان پا یه هشتم که با روش نمونه گیری هدفمند انجام شد، به حالت اشباع رسید و داده های حاصل با راهبرد کُلایزی تحلیل شد. یافته ها حاکی از آن است که دانش آموزان مورد مطالعه، نسبت به باورهای دینی، نگاهی احساسی و به دور از درک اولویت های دینی داشته و بصیرت افزایی دینی از طریق مباحثه بر اصول بنیادینی نظیر، «وسیله بودن عبادت برای شکل گیری عبودیت» و «معیار قضاوت نبودن اشخاص در شناسایی حق یا باطل»، بیش از پیش ضرورت دارد.
۲۴.

رابطه ابعاد پنجگانه دلبستگی با اختلالات درون نمود و برون نمود دختران نوجوان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روان شناسی افراد استثنایی دوره جدید سال هفتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۶

کلیدواژه‌ها: اختلالات درون نمود اختلالات برون نمود دلبستگی نوجوانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۹ تعداد دانلود : ۴۳۸
هدف از این پژوهش بررسی رابطه ابعاد پنجگانه دلبستگی با اختلالات درون نمود و برون نمود دختران نوجوان شهر تهران بود. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود.جامعه شامل تمامی دختران 14 تا 17 ساله شهر تهران در سال تحصیلی 1395 بود که از میان جامعه آماری این پژوهش، 115 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند.اطلاعات از طریق فرم خودگزارش دهی سیاهه رفتاری کودک آخنباخ (YSR) و پرسشنامه سبک های دلبستگی (ASQ)جمع آوری شد و داده ها با استفاده از روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام تجزیه وتحلیل شدند. تجزیه و تحلیل یافته ها نشان داد که اختلالات برون نمود با ابعاد اعتماد و نیاز به تایید به ترتیب ارتباط منفی و مثبت معناداری دارد و بعد نیاز به تایید ارتباط مثبت و معناداری با اختلالات درون نمود دارد و نتایج رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که بعد نیاز به تایید پیش بینی کننده اختلالات درون نمود و ابعاد اعتماد و نیاز به تایید پیش بینی کننده اختلالات برون نمود هستند. پژوهش حاضر، اهمیت نیاز به تایید را به عنوان پیش بینی معنادار اختلالات درون نمود و برون نمود در دختران نوجوان برجسته می سازد و الگوی اعتماد پایین و نیاز به تایید بالا را برای پیش بینی اختلالات برون نمود ارائه می دهد که آموزش های لازم به والدین در خصوص نیازهای هر یک از دوره-های تحولی که می تواند در دلبستگی و درنتیجه سلامت روان فرد تاثیر بگذارد ضروری می نماید.
۲۵.

اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بر اضطراب اجتماعی نوجوانان پسر کم توان ذهنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روان شناسی افراد استثنایی دوره جدید سال هفتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۶

کلیدواژه‌ها: مهارت های ارتباطی اضطراب اجتماعی کم توان ذهنی نوجوانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۹ تعداد دانلود : ۴۷۴
پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بر اضطراب اجتماعی نوجوانان پسر کم توان ذهنی شهر یزد انجام شده است. روش این پژوهش آزمایشی و طرح پژوهش از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بوده و جامعه آماری دانش آموزان پسر کم توان ذهنی 11 تا 20 ساله را شامل می شد که در سال تحصیلی 94-93 در مدارس خاصّ کم توان ذهنی شهر یزد مشغول به تحصیل بوده اند. نمونه این پژوهش شامل 40 دانش آموز است که به طور تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه (20 نفر برای هر گروه) جایگزین شدند. ابزار پژوهش، مقیاس اضطراب اجتماعی لاجرسا برای نوجوانان بود. برنامه آموزش مهارت های ارتباطی طی 12 جلسه 50 دقیقه ای بر روی گروه آزمایش اجرا شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده، علاوه بر آمار توصیفی از آمار استنباطی مانند آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که بین دو گروه آزمایش و گواه از لحاظ اضطراب اجتماعی و تمامی ابعاد آن تفاوت معنی دار وجود دارد (01/0p<). نتایج حاصل از تحلیل داده ها حاکی از آن است که آموزش مهارت های ارتباطی باعث کاهش اضطراب اجتماعی (%58 =اندازه اثر) و مؤلفه های آن، یعنی ترس از ارزیابی منفی، اجتناب و اندوه اجتماعی در موقعیت جدید و اجتناب و اندوه عمومی (%30/59 =اندازه اثر) در دانش آموزان گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه شده است. از این رو این پژوهش پیشنهاد می کند که بر آموزش مهارت های ارتباطی به دانش آموزان کم توان ذهنی تأکید شود.
۲۶.

اعتیاد در نوجوانان: مروری بر مباحث عصب شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال ششم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۲۰)

کلیدواژه‌ها: اعتیاد نوجوانی عصب شناسی مغز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۸ تعداد دانلود : ۸۹۹
با وجود پیشرفت های زیادی که در فهم عوامل زیستی و عصب شناختی دخیل در اعتیاد صورت گرفته، این اختلال همچنان یک مشکل سلامت عمومی عمده است که با رنج فردی و اجتماعی همراه است و بار زیادی برای فرد، خانواده و جامعه در پی دارد. احتمال شروع رفتارهای اعتیادی در طول دوره نوجوانی بیشتر از هر دوره سنی دیگر است. مسیرهای تحولی متفاوت مغزی در دوره نوجوانی که شامل مناطق قشری و زیر قشری است از جمله عواملی است که می تواند نوجوانان را نسبت به سایر گروه های سنی مستعد رفتارهای پر خطر از جمله رفتار های اعتیادی کند. بنابراین مطالعات بیشتر در زمینه فهم و شناسایی عوامل زیستی و عصب شناختی دخیل در اعتیاد نوجوانان که منجر به ایجاد راهبردهای پیشگیری و درمانی می شود، ضروری است. در مقاله حاضر، مروری بر مدل های زیستی اعتیاد، تحولات مغزی مربوط به دوره نوجوانی و تاثیرات مصرف مواد بر مغز با هدف یکپارچه سازی فهم و درک اعتیاد در نوجوانان صورت گرفته است. مرور ادبیات پژوهش نشان دهنده آن است که عدم توازن بین سرعت تحول مناطق مغزی قشری پیش پیشانی و مناطق زیر قشری مربوط به پاداش از عوامل دخیل در افزایش آمادگی نوجوانان برای ابتلا به رفتارهای اعتیادی است و مصرف مواد در نوجوانی، خود می تواند منجر به تغییرات مغزی شود که احتمال بروز اعتیاد و سوء مصرف مواد در سال های بعدی زندگی را افزایش می دهد.
۲۷.

مقایسه طرحواره های ناسازگار اولیه، نگرانی از تصویر بدنی و سبک های اسناد در بین نوجوانان مبتلا به اضطراب اجتماعی و نوجوانان عادی

نویسنده:
منبع: مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت سال سوم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۱۱) 1-11

کلیدواژه‌ها: طرحواره های ناسازگار اولیه تصویر بدنی سبک های اسناد اضطراب اجتماعی نوجوانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۱ تعداد دانلود : ۸۹۳
هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه طرحواره های ناسازگار اولیه، نگرانی از تصویر بدنی و سبک های اسناد در بین افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی و افراد عادی انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع علی- مقایسه ای بود. از این رو تعداد 220 (110 نفر دارای اختلال اضطراب اجتماعی و 110 نفر از افراد عادی) دانش آموز که به روش خوشه ای چن د مرحله ای از مقطع دبیرستان شهرستان کرج انتخاب و مقایسه گردیدند. هر دو گروه با استفاده از پرسشنامه طرحواره یانگ، پرسشنامه نگرانی از تصویر بدنی، پرسشنامه سبک اسناد و مقیاس هراس اجتماعی تکمیل نمودند داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و آزمون تی مستقل و رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها نشان داد، افراد دارای اضطراب اجتماعی نسبت به افراد عادی نگرش منفی تری نسبت به بدن خود دارند. بین نوجوانان عادی و افراد دارای اضطراب اجتماعی از نظر جهت مندی، گوش بزنگی و محدودیتهای مختل تفاوت معناداری وجود دارد اما از نظر متغیر خودگردانی، عملکرد مختل و بریدگی و طرد تفاوت معناداری وجود ندارد.. در متغییرکاربرد سبک های اسنادی درونی/ بیرونی تفاوت معناداری بین دو گروه وجود ندارد اما از نظر متغیر ثبات / عدم ثبات و موقعیت خاص/ موقعیت عام تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری : یافته ها بیانگر این است که نوجوانان مبتلا به اضطراب اجتماعی تصویر منفی تری نسبت به ویژگیهای ظاهری و سبک های اسنادی ناکارآمدی دارند. که این عامل باعث تشدید علائم اضطراب اجتماعی در این نوجوانان می شود.. از آنجایی که این اختلال مانع از رشد مهارتهای بین فردی در روابط با همسالان می گردد پیشنهاد می شود که پژوهشگران به تدوین بسته های مداخله ای/ آموزشی جهت ارائه حمایت های روانشناختی به نوجوانان مبتلا به این اختلال بپردازند.
۲۸.

مفاهیم غنایی در رمان نوجوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادب غنایی سال پانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۹ 129-148

کلیدواژه‌ها: نوجوانی رمان نوجوان انواع غنایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۷ تعداد دانلود : ۵۲۵
بیان احساسات شخصی در مفهوم گسترده آن در قالب نظم و نثر همواره در دوران های مختلف مورد توجه شاعران و نویسندگان ادب فارسی قرار گرفته است. نوجوانی دوره ای است که در آن فرد با رشد هیجان و احساسات (در مفهوم گسترده) مواجه است؛ از این رو نوجوان به خواندن کتاب هایی که او را با این ویژگی ها آشنا سازد، علاقه مند است و با همانندسازی با شخصیت های داستان از این آثار تأثیر می پذیرد. در پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به تحلیل انواع غنایی در یازده رمان برتر نوجوان پرداخته ایم تا به این سؤال پاسخ دهیم که نویسندگان رمان نوجوان کدام نوع غنایی را در آثار خود منعکس نموده اند؟ و آیا انعکاس انواع غنایی در این آثار متناسب با مخاطب نوجوان می باشد؟ با توجه به تحقیقات انجام شده به این نتیجه رسیدیم که انواع غنایی از نظر محتوا در رمان نوجوان ، به صورت توصیف، شکواییه، نوستالوژی، مرثیه، عشق و طنز نمایان شده است و نویسندگان ازاین مفاهیم به صورت مضامینی فرعی در لایه های اثر بهره مند شده اند.
۲۹.

تاثیر تلاوت قرآن کریم بر میزان خطرپذیری نوجوانان درمقابل رفتارهای پرخطر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال نهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳۵ 79 - 98

کلیدواژه‌ها: رفتارهای پرخطر خطرپذیری تلاوت قرآن نوجوانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۴ تعداد دانلود : ۵۱۶
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر تلاوت قرآن کریم بر میزان خطر پذیری نوجوانانِ مقطع دبیرستان در مقابل رفتارهای پرخطر انجام شد. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و آزمایش است. جامعه آماری آن شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع دبیرستان (سال اول و دوم) در ناحیه 2 و 1 شهر اردبیل و نمونه پژوهش شامل 30 نفر از این دانش آموزان بود که به صورت نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از میان دانش آموزان در حال تحصیل نمونه گیری شد. و به صورت تصادفی در دو گروه (هرکدام: 15 نفر) به عنوان گروه آزمایش و گروه گواه جایگزین شدند. ابتدا مقیاس خطر پذیری نوجوانان ایرانی (IARS) به عنوان پیش آزمون برای هردو گروه اجرا شد وسپس بعد از اتمام دوره 12 جلسه ای (هر جلسه 30 دقیقه) برای گروه آزمایش، به منظور سنجش میزان خطرپذیری نوجوانان در مقابل رفتارهای پرخطر (متغیر وابسته) مجدداً مقیاس خطر پذیری نوجوانان ایرانی (IARS) به عنوان پس آزمون در هر دو گروه اجرا شد تا اثر گذاری تلاوت قرآن (متغیر مستقل) درگروه آزمایش موردبررسی قرار گیرد. در این تحقیق داده ها با روش تحلیل کوواریانس و استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتائج پژوهش نشان داد، تأثیر تلاوت قرآن به عنوان متغیر مستقل بر میزان خطر پذیری نوجوانان، به عنوان متغیرِ وابسته معنا دار بوده و میزان خطر پذیری درگروه آزمایشی، نسبت به گروه کنترل به طور معنا دار کاهش پیدا کرده است.
۳۰.

کنترل شناختی دو گروه نوجوانان دارای تمایل زیاد و کم به اعتیاد: یک مطالعه-ی مقایسه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تازه های علوم شناختی سال بیستم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۷۷) 47-56

کلیدواژه‌ها: نوجوانی کنترل شناختی بازداری برنامه ریزی شناختی تمایل به اعتیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۵ تعداد دانلود : ۴۶۹
مقدمه: نتایج تحقیقات اخیر حاکی از آن است که اعتیاد علاوه بر سلامت جسمانی ، سلامت روانی، اجتماعی، و شناختی افراد را نیز تهدید می کند. البته اختلال در عملکردهای روانی، اجتماعی، و شناختی هم می تواند فرد را به سمت اعتیاد سوق دهد.هدف این پژوهش، بررسی نقش عملکرد شناختی بازداری و برنامه ریزی در تمایل به اعتیاد نوجوانان است. روش: این پژوهش علی – مقایسه ای در دو مرحله اجرا شد. در مرحله ی اول ، 570 نفر از دانشجویان 18 تا 20 ساله ی سال اول دوره ی کارشناسی دانشگاه اراک به روش هدف مند انتخاب شدند و به پرسش نامه ی تمایل به اعتیاد زرگر (1385) پاسخ دادند. در مرحله ی دوم، از بین شرکت کنندگان 10درصد (45 نفر) افراد با نمرات زیاد و 10درصد (45 نفر) با نمرات کم در مقیاس تمایل به اعتیاد انتخاب شدند و دو آزمون استروپ و برج لندن را، که به ترتیب بازداری و برنامه ریزی شناختی را می سنجند، اجرا کردند. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که دو گروه در بازداری شناختی تفاوت معنادار نداشتند ، ولی تفاوت معنادار آنها در آزمون برج لندن، نشان دهنده ی اختلاف قابل توجه آنها در برنامه ریزی شناختی بود ؛ به این صورت که عملکرد گروه با تمایل کم به اعتیاد در آزمون برج لندن بهتر بود. نتیجه گیری : شاید بتوان گفت که کارکردهای شناختی از جمله برنامه ریزی از عوامل مهمی است که در کنترل و پیشگیری از اعتیاد در دوره ی نوجوانی می بایست در نظر گرفته شوند.
۳۱.

بررسی روند تحولی تعالی معنوی از نوجوانی تا پیری: مطالعه مقطعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علوم شناختی و رفتاری سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۳) 13 - 22

کلیدواژه‌ها: تعالی معنوی تحول نوجوانی پیری مطالعه مقطعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۵ تعداد دانلود : ۴۲۵
هدف این پژوهش، بررسی روند تحولی تعالی معنوی از دوره نوجوانی تا پیری در شهر اصفهان در سال 90-91 بود. حجم نمونه 409 نفر را شامل می شد. پژوهش با توجه به هدف، مطالعه مقطعی بود؛ بنابراین افراد بر حسب سن در 4 گروه سنی شامل 77 نفر نوجوان (18-14 ساله)، 202 نفر جوان (39-19ساله)، 113 نفر میان سال (65-40 ساله) و 23 نفر پیر (88-66 ساله) و بر طبق جنسیت در دو گروه جنسی (213 زن و 196 مرد) در پژوهش شرکت کردند. روش نمونه گیری در گروه سنی نوجوان به صورت چندمرحله ای تصادفی و در سایر گروه ها به صورت در دسترس بود. به منظور بررسی سازه تعالی معنوی از مقیاس ارزیابی احساسات مذهبی و معنوی (پیدمونت،2010) استفاده شد. این مقیاس پیش از انجام پژوهش تجزیه و تحلیل و روایی و پایایی آن تأیید شد. نتایج حاصل از تحلیل کواریانس نشان داد که میان گروه های سنی از نظر روند تحولی تعالی معنوی، تفاوت معنی داری وجود دارد (05/0>P). مقایسه های زوجی نیز بیانگر وجود تفاوت معنی دار میان گروه سنی اول (18-14) با گروه های سنی سوم (65-40) و چهارم (88-66) و هم چنین میان گروه سنی دوم (39-19) با گروه های سنی سوم (65-40) و چهارم (88-66) بودند (05/0>P). نتایج نشان داد روند تحولی تعالی معنوی از نوجوانی تا پیری به صورت سیر صعودی است و در پیری به بالاترین حد خود می رسد، ولی تفاوت معنی داری بین دو جنس مشاهده نشد.
۳۲.

اثربخشی درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر باورهای غیرمنطقی و سوگیری توجه نسبت به محرک ها با بار هیجانی منفی، در دختران نوجوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شناخت اجتماعی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 89 - 102

کلیدواژه‌ها: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد باورهای غیرمنطقی سوگیری توجه نوجوانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۹ تعداد دانلود : ۴۹۵
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر باورهای غیرمنطقی و سوگیری توجه نسبت به محرک ها با بار هیجانی منفی، در دختران نوجوان انجام گرفته است. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری این پژوهش را تمامی دختران پایه دوم دبیرستان شهر قم که در سال تحصیلی 95-94 مشغول به تحصیل بوده اند تشکیل داد. حجم نمونه نهایی این پژوهش 40 نفر از دختران با باورهای غیرمنطقی بالا بودند که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) گمارش شدند. ابزار پژوهش، مقیاس باورهای غیرمنطقی جونز و آزمون پروب دات بود. بسته درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد که توسط هیس، استروسال و ویلسون (1999) ساخته شده است، در قالب 6 جلسه (هفتگی) 90 دقیقه ای بر روی گروه آزمایش اجرا گردید. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیره (آنکوا) مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر باورهای غیرمنطقی دختران نوجوان اثربخش نیست (05/0
۳۳.

اثربخشی درمانگری شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودکارآمدی اجتماعی و افسردگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی سال چهاردهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۵۵ 305 - 314

کلیدواژه‌ها: شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی خودکارآمدی اجتماعی افسردگی نوجوانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۴ تعداد دانلود : ۵۱۳
این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودکارآمدی اجتماعی و افسردگی دختران نوجوان تحت سرپرستی بهزیستی اجرا شد. روش پژوهش از نوع شبه تجربی و با طرح پیش آزمون پس آزمون پیگیری با گروه گواه و جامعه آماری دختران نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست ساکن در مرکز نگهداری استان قزوین بود. از بین این دختران 12 نفر به روش نمونه برداری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایشی طی دو ماه تحت مداخله شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی در 10 جلسه 70 تا 90 دقیقه ای قرار گرفت. هر دو گروه در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری سه ماهه با پرسشنامه خودکارآمدی اجتماعی نوجوانان کنلی (1989) و افسردگی نوجوانان کوتچر (2002) ارزیابی شدند. نتایج تحلیل کوواریانس افزایش معنا دار خودکارآمدی اجتماعی و کاهش افسردگی را در گروه آزمایش نشان داد، که در پیگیری نیز تداوم داشت. نتایج پژوهش اثربخشی کاربست شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی را بر افزایش خودکارآمدی اجتماعی و کاهش افسردگی در دختران نوجوان بدسرپرست و بی سرپرست تأیید کرد.
۳۴.

بررسی تحولی هوش معنوی از نوجوانی تا سالمندی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه روانشناسی مثبت سال دوم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۶) 1-18

کلیدواژه‌ها: هوش معنوی تحول نوجوانی سالمندی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۳۶۱
هدف این پژوهش شناخت روند تحولی هوش معنوی از نوجوانی تا بزرگسالی در شهر اراک بود. به این منظور 740 نفر از جمعیت بزرگسال شهر اراک، در پنج گروه سنی (۱9–14 ساله) 165نفر، (29-20 ساله) 174 نفر، (39-30 ساله) 214 نفر، (49-40 ساله) 100 نفر و (بالاتر از 50 سال) 87 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه هوش معنوی سهرابی و ناصری (1391) پاسخ دادند. یافته های حاصل از تحلیل کواریانس چند متغیره نشان داد که بین نمرات هوش معنوی در پنج گروه سنی تفاوت معناداری وجود داشت و نمرات هوش معنوی از گروه سنی اول تا چهارم سیر صعودی داشته و سپس در گروه پنجم نسبت به گروه چهارم اندکی تنزل یافته است. نتایج حاصل از مقایسه های زوجی تفاوت های معناداری را بین گروه های سنی زیر نشان داد: نتایج حاصل از مقایسه های زوجی تفاوت های معناداری را بین گروه های سنی زیر نشان داد: 29-20 و 49-40، 19-14 و 39-30، 39-30 و 49-40، 19-14 و 49-40، 19-14 و بالاتر از 50 سال. مقایسه نتایج نمرات هوش معنوی و خرده مقیاس های آن، حاکی از افزایش نمرات، همراه با افزایش سن تا گروه چهارم و در بیشتر موارد افت نمرات در گروه پنجم بود.
۳۵.

خشونت در مدرسه: نقش توانایی همدلی، مهارت های ارتباطی و حل تعارض در کاهش رفتارهای خشونت آمیز نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی معاصر دوره دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 172-185

کلیدواژه‌ها: نوجوانی پرخاشگری مهارت های اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۹ تعداد دانلود : ۶۵۸
هدف این پژوهش با هدف بررسی نقش توانایی همدلی، مهارت های ارتباطی و حل تعارض در کاهش رفتارهای خشونت آمیز نوجوانان انجام شده است. مواد و روش ها طرح پژوهشی استفاده شده در این مطالعه از نوع آزمایشی به شیوه پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمام دانش آموزان پسر دوره متوسطه استان های تهران و همدان بودند. برای انتخاب نمونه در مرحله اول از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و در مرحله دوم، از روش جایگزینی تصادفی سود برده شد. همچنین به منظور افزایش ضریب اطمینان از نظر کنترل افت آزمودنی ها، برای هر گروه ۲۰ نفر در نظر گرفته شد و به شیوه جایگزینی تصادفی افراد در چهار گروه ۲۰نفری قرار گرفتند. ابتدا پرسش نامه خشونت بین فردی بین دانش آموزان مدارس انتخاب شده در استان های تهران و همدان توزیع شد. سپس، ۸۰ نفر (هر استان ۴۰ نفر) از آن ها که نمره شان بالاتر از خط برش قرار داشت انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش (گروه آزمایش ۱ و ۲) و گواه (گروه ۱ و ۲) قرار داده شدند. برنامه آموزش مهارت های اجتماعی در قالب یک دور ه ۱۰ جلسه ای (جلسات گروهی ۹۰دقیقه ای) اجرا شد. ابزارهای اندازه گیری علاوه بر پرسش نامه خشونت بین فردی، شامل پرسش نامه هوش بهر هیجانی بار اون، مقیاس کنترل عواطف و نسخه دوم مقیاس شیوه مقابله با تعارض «رحیم» بودند. برای تحلیل داده ها از روش های آماری تحلیل MANCOVA سود برده شد. یافته ها نتایج پژوهش نشان داد آموزش مهارت های اجتماعی در ارتقای مهارت همدلی، ارتباط مؤثر و حل تعارض دانش آموزان مقطع متوسطه مؤثر بوده است. همچنین نتایج بیانگر آن است که آموزش مهارت های اجتماعی در کاهش گرایش رفتارهای خشونت آمیز (خشونت کلامی و عملی) تأثیرگذار است. نتیجه گیری بنابراین می توان گفت که آموزش مهارت های اجتماعی مؤثر هستند.
۳۶.

اختلال وسواس فکری- عملی در نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت استثنایی سال هجدهم مهر و آبان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۱۵۳)

کلیدواژه‌ها: اختلال وسواس فکری - عملی نوجوانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰۷ تعداد دانلود : ۱۱۴۵
زمینه: اختلال وسواس فکری- عملی یکی از اختلال های شایع روان شناختی است که در نوجوانان شیوع نسبتا بالایی دارد. این اختلال هزینه های اجتماعی و اقتصادی بسیاری را برای افراد مبتلا و جامعه ایجاد می کند و بر کارکردهای اجتماعی، تحصیلی و شغلی این نوجوانان تاثیر می گذارد. روش: مقاله های اختلال وسواس فکری-عملی در نوجوانان در پایگاه های اطلاعاتی اسکوپوس از سال 2000 تا 2018، اریک از سال 2005 تا 2018، پابمد و موتور جستجوی گوگل از سال 1995 تا 2018 با استفاده از واژه های کلیدی وسواس، وسواس فکری، وسواس عملی و واژه های مرتبط، جستجو و منابع لازم برای پژوهش جمع آوری شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که اختلال وسواس فکری- عملی به علت عوامل ژنتیکی و غیرژنتیکی بر عملکرد تحصیلی و اجتماعی این نوجوانان تاثیر می گذارد؛ بنابراین تشخیص و مداخله بهنگام می تواند عملکرد اجتماعی، هیجانی و تحصیلی این دانش آموزان را افزایش دهد.
۳۷.

بهزیستی روانی در گونه های مختلف خانواده براساس مدل بافت نگر فرآیند و محتوای خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش ها و مدل های روان شناختی سال دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۵ 137 - 157

کلیدواژه‌ها: بهزیستی روانی فرآیند خانواده ها محتوای خانواده نوجوانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۹ تعداد دانلود : ۵۹۶
هدف پژوهش حاضر تبیین بهزیستی روانی در گونه های مختلف خانواده براساس مدل فرآیند و محتوای خانواده در دانش آموزان دوره متوسطه شهر شیراز بود. در این پژوهش دانش آموز دبیرستانی به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. دراین پژوهش از سه مقیاس خودگزارشی فرآیند خانواده( SFD )، مقیاس خود گزارشی محتوای خانواده( SFC ) و مقیاس بهزیستی روانی آکسفورد( OHI ) استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره نشانگر تفاوت معنادار گونه های مختلف خانواده در ابعاد رضایت از زندگی، خلق مثبت، سلامتی و بهزیستی روانی بود. بدین ترتیب که خانواده های سالم از بهزیستی مناسب تری نسبت به دیگر خانواده ها برخوردار بودند. همچنین این تفاوت در ابعاد بهزیستی روانی نیز ملاحظه گردید. این مطالعه نشان داد که بعد فرآیند ها در مدل بافت نگر فرآیند و محتوای خانواده نقش بسزایی در بهزیستی روانی نوجوانان دارد.
۳۸.

آموزش مهارت های زندگی و تاثیرآن بر اختلالات هیجانی پسران نوجوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال هشتم خرداد ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۳۶) 47-54

کلیدواژه‌ها: اضطراب افسردگی مهارت های زندگی نوجوانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۸ تعداد دانلود : ۶۳۴
مقدمه: مهارت های زندگی نقش مهمی در ارتقاء توانایی های روانی نوجوانان در زمینه تنظیم هیجانات، خودآگاهی و سازگاری اجتماعی ایفا می کند. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی آموزش مهارت های زندگی بر اختلالات هیجانی (اضطراب و افسردگی) دانش آموزان پسر دبیرستانی شهر بهمئی بود. روش : این پژوهش به صورت نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه آزمایشی و گروه گواه است. از بین کلیه دبیرستان های پسرانه شهرستان بهمئی تعداد 3 دبیرستان به صورت تصادفی انتخاب و پرسشنامه سنجش علایم آسیب روانی ( DASS ) بر روی تمامی دانش آموزان پسر پایه سوم اجرا شد. از بین دانش آموزانی که نمره آنها در این پرسشنامه در دامنه (84-42) قرار داشت، 60 نفر به تصادف انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی (30 نفر) و کنترل (30 نفر) قرار گرفتند. آموزش مهارت های زندگی در 10 جلسه هفتگی برای گروه آزمایش برگزار شد. د ر پژوهش حاضر به منظور بررسی فرضیه های پژوهش از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل نشان داد آموزش مهارت های زندگی موجب کاهش اضطراب (43/8 = F و 005/0 > p )، و افسردگی (56/12 = F و 001/0 > p ) در گروه آزمایشی در مقایسه با گروه کنترل گردیده است. نتیجه گیری : آموزش مهارت های زندگی در دانش آموزان دبیرستانی موجب ارتقاء توانمندی های روانی- اجتماعی و کاهش اختلالات هیجانی آنان می گردد.
۳۹.

رابطه ساختاری تعامل معلم-دانش آموز، درگیری تحصیلی و سازگاری دانش آموزان با مدرسه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش و یادگیری دوره دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۷۵/۲) 75 - 99

کلیدواژه‌ها: درگیری تحصیلی رابطه معلم دانش آموز سازگاری با مدرسه نوجوانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶۳ تعداد دانلود : ۱۰۶۳
مطالعه حاضر با هدف شناخت رابطه ساختاری تعامل معلم-دانش آموز و سازگاری دانش آموزان با مدرسه با واسطه گری درگیری تحصیلی انجام شد. این مطالعه از نوع همبستگی است که در آن روابط بین متغیرهای پژوهش با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری بررسی شده است. شرکت کنندگان پژوهش 603 نفر (329 دختر و 274 پسر) از دانش آموزان پایه اول دوره دوم متوسطه شهرستان بوشهر بودند که بر اساس روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه های تعامل معلم-دانش آموز (وبلز، کریتون، لوی و هوی مایرز)، درگیری تحصیلی (ریو و تسنگ) و سازگاری دانش آموزان (سینها و سینگ) را که چیدمان آن ها به صورت تصادفی بود، در محل کلاس های عادی خود تکمیل کردند. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS و AMOS (ویرایش 24) تحلیل شدند. روایی و پایایی ابزارهای پژوهش با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی و ضریب آلفای کرونباخ بررسی و احراز شد. یافته ها نشان دادند که مدل با داده های پژوهش برازش مناسبی دارد و تعامل معلم-دانش آموز بر درگیری تحصیلی و سازگاری دانش آموزان با مدرسه اثر مستقیم دارد. اثر غیرمستقیم تعامل معلم-دانش آموز بر سازگاری با مدرسه با واسطه گری درگیری تحصیلی نیز معنی دار بود. بدین ترتیب باید گفت که تعامل معلم-دانش آموز می تواند هم به طور مستقیم و هم به طور غیرمستقیم و از طریق درگیری تحصیلی بر سازگاری دانش آموزان  با مدرسه مؤثر باشد. بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان گفت برای افزایش احتمال سازگاری دانش آموزان با مدرسه، باید به روابط مثبت آن ها با معلمان و نیز ارتقای درگیری تحصیلی آن ها توجه شود.
۴۰.

بررسی رابطه ابعاد رفتاری و شناختی اضطراب اجتماعی در دوره نوجوانی با جنسیت و نقشهای جنسیتی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران دوره ۲۲ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۸۷)

کلیدواژه‌ها: اضطراب اجتماعی نقش جنسیتی جنس نوجوانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۴ تعداد دانلود : ۴۴۰
اهداف :مطالعات نشان می دهد اضطراب اجتماعی یکی از اختلالات شایع دوره نوجوانی است. از میان عوامل اثرگذار بر این اختلال، بررسی جنس (مذکر یا مؤنث) نتایج متناقضی را نشان می دهد؛ درحالی که رابطه نقش جنسیتی با برخی از اختلالات اضطرابی تأیید شده است. ازاین رو هدف مطالعه حاضر مقایسه اضطراب اجتماعی و ابعاد شناختی و رفتاری آن در انواع جنس و نقش جنسیتی (زنانه، مردانه، آندروژنی و نامتمایز) بود. مواد و روش ها : نمونه های این پژوهش را 277 نفر از دانش آموزان 12 تا 13 تشکیل می دادند. این افراد با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و پرسش نامه های اضطراب اجتماعی نوجوانان ( SASA ) و نقش جنسی کودکان ( CSRI ) را تکمیل کردند. یافته ها : نتایج براساس آزمون همبستگی تی و تحلیل واریانس نشان داد زنانگی با اضطراب اجتماعی و ابعادشناختی و رفتاری آن رابطه مثبت معنی دار و مردانگی با این متغیرها رابطه منفی معنادار دارد (05/0 >P ). همچنین میانگین نمره های اضطراب اجتماعی و ابعاد شناختی و رفتاری آن در گروه دارای سنخ جنسیتی زنانه به طورمعنی داری بیش از گروه های دیگر (مردانه و آندروژن و نامتمایز) بود (05/0 >P ). این درحالی است که نمرات اضطراب اجتماعی و ابعاد شناختی و رفتاری آن در دو جنس (مذکر و مؤنث) تفاوت معناداری نداشت. نتیجه گیری : طرح واره های نقش جنسیتی می تواند به عنوان عوامل مرتبط با اضطراب اجتماعی و ابعاد شناختی و رفتاری آن در نوجوانانی مدنظر قرار گیرد.