مطالب مرتبط با کلیدواژه
۲۱.
۲۲.
۲۳.
۲۴.
۲۵.
۲۶.
۲۷.
۲۸.
۲۹.
۳۰.
۳۱.
۳۲.
۳۳.
۳۴.
۳۵.
۳۶.
۳۷.
۳۸.
۳۹.
۴۰.
سوگیری توجه
حوزههای تخصصی:
مقدمه: امروزه، سوء مصرف مواد به یکی از مشکلات اساسی در جوامع تبدیل شده و شیوع آن در بین جوانان بیشتر شده است. هدف: هدف از مطالعه حاضر تعیین رابطه ی الگوهای شخصیتی مبتنی بر سیستم های مغزی - رفتاری با سوگیری توجه و پیش توجه در بیماران وابسته به مت آمفتامین بود. روش: طرح پژوهش از نوع علی - مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل تمامی بیماران مرد وابسته به مت آمفتامین شهرستان تکاب بود که از بین آنها تعداد ۳۰ نفر به شیوه ی نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب و با همین تعداد از افراد گروه کنترل مورد مقایسه قرار گرفتند. هر دو گروه از لحاظ برخی متغیرهای جمعیت شناختی همتاسازی شدند. ابزار پژوهش شامل آزمایه «پروب دات»، پرسشنامه شخصیتی گری - ویلسون (GWPQ) ، مصاحبه بالینی ساختارنایافته و پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر آماره های توصیفی از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t مستقل استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد بیمارانی که نمرات بالایی در سیستم فعال سازی رفتاری به ویژه خرده سیستم سائق و جستجوی لذت بدست آورده اند در مقایسه با بیماران دیگر، سوگیری توجه بیشتری نسبت به کلمات محرک مربوط به مواد از خود نشان می دهند. در ارتباط با سوگیری پیش توجه تفاوتی بین افراد مشاهده نشد. نتیجه گیری: با توجه با اینکه سو گیری توجه و سیستم های مغزی – رفتاری نقش مهمی را در ابتلا به عود و مصرف مجدد مواد دارند، شناسایی و فهم این عوامل در درمان ضروری به نظر می رسد.
مقایسه سوگیری توجه بین کودکان مبتلا به آسم و کودکان سالم با اضطراب بالا و پایین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقدمه: شیوع مشکلات اضطرابی در کودکان مبتلا به بیماری های مزمنی مانند آسم، لزوم شناسایی عوامل زیر بنایی ایجاد و تداوم اضطراب را ضروری می سازد. مطالعات سوگیری توجه در کودکان مبتلا به آسم نه تنها بسیار محدود بلکه نتایج نیز متفاوت بوده است. این پژوهش با هدف مقایسه سوگیری توجه نسبت به محرک های مرتبط با بیماری و تهدید درکودکان مبتلا به آسم و کودکان سالم مضطرب انجام شد. روش کار: نمونه ها شامل 64 کودک مبتلا به آسم و سالم در گروه سنی 12 - 9 سال بودند که در چهار گروه (مبتلا به آسم و سالم با اضطراب بالا و پایین) قرار گرفتند. ابزار پژوهش آزمون اضطراب خصلتی کودکان اشپیلبرگر و آزمون دات پروب تصویری چهره ای محقق ساخته بود. تحلیل داده ها با بهره گیری از روش تحلیل واریانس چند متغیره و تک متغیره انجام شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد، سوگیری توجه در گروه سالم و بیمار نسبت به چهره ها و محرک های مرتبط با مولفه بیماری و چهره ای هیجانی منفی تفاوت معناداری داشت (0/05 P< ). ولی تفاوت معناداری در مولفه آسم بین گروه ها مشاهده نشد (0/05 P> ) . همچنین بین شدت بیماری و سوگیری توجه تفاوت معنا داری مشاهده نشد (0/05 P> ). نتیجه گیری: یافته ها نشان داد کودکان مضطرب مبتلا به آسم نسبت به محرک های مربوط به بیماری و چهره های هیجانی منفی گوش به زنگی دارند . نتایج این تحقیق می تواند به شناسایی عوامل واسطه ای و ارتباط متغیرهای روان شناختی و جسمی کمک کند و در تهیه ابزارهای مداخله ای در کاهش اضطراب کودکان مبتلا به آسم و سایر بیماری های مزمن موثر باشد.
اثربخشی اصلاح سوگیری توجه با استفاده از آموزش توجه رایانه ای در کاهش اضطراب اجتماعی نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقدمه: اضطراب اجتماعی یکی از شایع ترین اختلالات روانی در نوجوانان است. تحول اخیر در زمینه درمان اختلالات اضطرابی اصلاح سوگیری توجه است . هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی اصلاح سوگیری توجه با استفاده از آموزش توجه رایانه ای درکاهش اضطراب اجتماعی و سوگیری توجه در نوجوانان مضطرب اجتماعی بود. روش کار: از یک طرح آزمایشی پیش آزمون _ پس آزمون با گروه کنترل در این مطالعه استفاده شد. 32 نوجوان دختر و پسر 12 تا 17 سال که اضطراب اجتماعی بالایی داشتند با دارا بودن تمام شرایط لازم برای ورود به مطالعه با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفی به دو گروه 16 نفره آموزش توجه و کنترل تقسیم شدند. در گروه آزمایش توجه آزمودنی ها آموزش توجه رایانه ای را با استفاده از تکلیف اصلاح شده دات پروب به منظور تسهیل بازگیری توجهی از چهره های متنفر انجام دادند و گروه کنترل تکلیف غیر اصلاح شده دات پروب را انجام دادند. یافته ها: پس از 8 جلسه آموزش رایانه ای به صورت دو بار در هفته، آزمودنی های گروه آموزش توجه در مقایسه با گروه کنترل، در پس آزمون نسبت به پیش آزمون، کاهش معناداری را در سوگیری توجه نسبت به چهره های هیجانی متنفر و نمره اضطراب اجتماعی نشان دادند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش در تایید نظریات شناختی اضطراب اجتماعی و نقش علیتی سوگیری توجه در ایجاد و تداوم اضطراب اجتماعی است. نتایج پژوهش حاضر به روشنی نشان می دهد که استفاده از فرآیند های رایانه ای آموزش توجه می تواند نویدبخش مداخله ای جایگزین یا مکمل در درمان اضطراب اجتماعی باشد .
ارتباط میان سوگیری توجه و خودکارآمدی عمومی با اضطراب اجتماعی در دانشجویان زن
منبع:
زن و فرهنگ سال سوم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۱۰
71-85
حوزههای تخصصی:
هدف از انجام این پژوهش بررسی ارتباط میان سوگیری توجه و خودکارآمدی عمومی با اضطراب اجتماعی در دانشجویان زن دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز می باشد. نمونه تحقیق شامل 145 دانشجوی زن می باشد که به بطور تصادفی چندمرحله ای از بین دانشجویان زن انتخاب گردیدند. در این پژوهش از 3 پرسشنامه شامل اضطراب اجتماعی FNE-SAD ، کانون توجه FAQ و خودکارآمدی عمومی GSE-10 جهت جمع آوری داده ها استفاده گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی ساده و رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که سوگیری توجه (کانون توجه متمرکز بر خود) رابطه مثبت معنادار، خودکارآمدی عمومی رابطه منفی معنادار با اضطراب اجتماعی دارند و سوگیری توجه (کانون توجه بیرونی) با اضطراب اجتماعی رابطه معناداری ندارد. همچنین نتایج رگرسیون چندگانه نشان از رابطه معنادار چندگانه بین متغیرهای پژوهش دارد و از میان متغیرهای پیش بین خودکارآمدی عمومی و سوگیری توجه (کانون توجه متمرکز بر خود) به ترتیب پیش بینی کننده برای اضطراب اجتماعی می باشند.
تاثیر اصلاح سو گیری توجه بر مؤلفه های تنظیم هیجانی افراد با دلبستگی دوری گزین(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات روان شناسی بالینی سال نهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۶
47 - 64
حوزههای تخصصی:
دشواری در تنظیم هیجان مایه به کارگیری راهبرد های سازش نایافته برای پاسخ دهی به هیجان ها می شود. وجه تمایز اساسی میان رویکرد شناختی با رویکرد های دیگر تاکیدی است که این رویکرد بر پردازش های ذهنی دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر اصلاح سوگیری توجه بر تنظیم هیجان و مولفه های آن در افراد با سبک دلبستگی دوری گزین است. جامعه پژوهش شامل کلیه افراد دارای سبک دلبستگی دوری گزین با دشواری در تنظیم هیجانی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر سمنان در سال 97 بودند. به همین منظور 60 نفر از مراجعه کنندگان به مراکز مشاوره شهر سمنان در سال 97 به صورت تصادفی در دو گروه گواه ( 30(n= و آزمایش ( 30(n= قرار گرفتند. پرسش نامه دشواری در تنظیم هیجان، پرسش نامه تجارب در روابط نزدیک و نرم افزار سوپر لب برای اندازه گیری نمرات شرکت کنندگان بهره برداری شد. نمرات متغیر های تنظیم هیجانی و ابعاد آن در دو مرحله پیش و پس آزمون با استفاده از مدل تحلیل واریانس چند متغیری اندازه گیری مکرر تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که اصلاح سوگیری توجه به روش دات پراب توانست دشواری در تنظیم هیجانات را کاهش دهد و تغییرات معنی داری در نمرات ابعاد دیگر این مقیاس بدست آمد. نتایج نشان داد که با روش اصلاح سوگیری توجه می توان مداخلاتی در جهت کاهش مشکلات تنظیم هیجانی ایجاد کرد و این شیوه می تواند در مداخلات درمانی با رویکرد هیجانی و سوگیری توجه سودمند باشد.
پیش بینی تفکر خودکشی بر اساس سوگیری توجه در جمعیت بالینی و غیربالینی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزههای تخصصی:
اهداف: پیش بینی تفکر خودکشی بر پایه سوگیری توجه در جمعیت بالینی و غیربالینی هدف پژوهش حاضر بود. مواد و روش ها: شرکت کننده ها 120 نفر (77 زن و 43 مرد، دامنه سنی 40-18 سال) به صورت هدفمند در قالب سه گروه بالینی خودکشی، بالینی غیرخودکشی و غیربالینی انتخاب شدند (هر گروه 40 نفر) و در سنجش های آزمون استروپ خودکشی (SST) و مقیاس افکار خودکشی بک (BSS) شرکت کردند. سه شاخص سوگیری توجه متشکل از زمان واکنش، تداخل زمان و نسبت تداخل محاسبه شد و داده ها با استفاده از آزمون تی جفت شده، ضریب همبستگی پیرسون و مدل رگرسیون چندگانه در سطح اطمینان 95 درصد تحلیل شدند. یافته ها: بین میانگین زمان واکنش در انواع استروپ (مثبت، منفی و خودکشی) در مقایسه با استروپ خنثی تفاوت معنادار مشاهده نشد (0/05>P). تفکر خودکشی تنها با زمان واکنش کل نمونه در استروپ هیجانی مثبت (0/001 >r=32/0 ، P)، استروپ هیجانی منفی (0/01>r=0/27 ، P) و استروپ خودکشی (0/01 >r=0/28 ، P) و با تداخل زمان گروه غیربالینی در استروپ خودکشی (0/05 >r=0/33 ، P) همبستگی معنادار داشت و در باقی موارد، روابط بین متغیرها از لحاظ آماری معنادار نبودند (0/05 >P). تحلیل رگرسیون بر اساس داده های کل نمونه نشان داد که سن (253/0- = β)، جنسیت (0/233=β)، داشتن شرایط بالینی (0/242= β) و اقدام اخیر به خودکشی (0/424 = β) با تبیین 44 درصد از تغییرات، تعیین کننده های معنادار تفکر خودکشی هستند و شاخص های مربوط به سوگیری توجه نقشی در پیش بینی تفکر خودکشی نداشتند (0/05 >P). نتیجه گیری: به نظر می رسد که بروز سوگیری توجه در قبال اطلاعات مرتبط با خودکشی تابع شرایط بالینی نبوده و همبستگی سوگیری توجه و تفکر خودکشی از الگوی معینی تبعیت نمی کنند. عواملی نظیر سن، جنسیت، شرایط بالینی و سوابق رفتارهای خودکشی گرایانه گذشته تعیین کننده های مهم تفکر خودکشی به شمار می روند، اما شاخص های سوگیری توجه ممکن است نقش تعیین کننده ای در پیش بینی تفکر خودکشی نداشته باشند.
اثربخشی مداخله ی اصلاح سوگیری شناختی بر کاهش سوگیری توجه دانش آموزان دارای اضطراب امتحان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزههای تخصصی:
مقدمه: بسیاری از مشکلات تحصیلی دانش آموزان ازجمله افت تحصیلی و رفتارهای ناسازگارانه از اضطراب امتحانی نشأت می گیرد که ریشه در سوگیری شناختی دارد. اصلاح سوگیری شناختی می تواند موجب کاهش سوگیری توجه دانش آموزان به نکات منفی شود؛ بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی مداخله ی اصلاح سوگیری شناختی بر کاهش سوگیری توجه دانش آموزان دارای اضطراب امتحان بود. روش کار: این پژوهش به شیوه ی آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه ی آماری پژوهش حاضر را کلیه ی دانش آموزان دختر سال آخر دبیرستان منطقه 3 شهر تهران که دارای اضطراب امتحان بودند، تشکیل دادند که در سال تحصیلی 97-98 مشغول به تحصیل بودند. نمونه ی پژوهش شامل 32 دانش آموز دختر دارای اضطراب امتحان بود که به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند (16 نفر برای هر گروه). ابزار تحقیق در این پژوهش پرسشنامه اضطراب امتحان ساراسون (1980) باپایایی 0/88 و آزمایه دات پروب(2017) استفاده شد که دارای روایی مناسبی بوده و پایایی ابزار برای چهره متنفر 0/94 و چهره خنثی 0/95 است. نتایج با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره در نسخه 22SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیره نشان داد که مداخله ی اصلاح سوگیری شناختی بر کاهش سوگیری توجه دانش آموزان دارای اضطراب امتحان مؤثر بوده است (0/05P<). نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت که با به کارگیری این شیوه از مداخله می توان سوگیری توجه دانش آموزان دارای اضطراب امتحان را کاهش داد و در نتیجه موجب افزایش سلامت روان و تمرکز بیشتر دانش آموزان دارای اضطراب امتحان شد.
اثربخشی نرم افزار اصلاح سوگیری توجه بر خوش بینی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اندیشه های نوین تربیتی دوره شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱
169 - 192
حوزههای تخصصی:
پژوهش نیمه حاضر با هدف تعیین اثربخشی نرم افزار اصلاح سوگیری توجه بر خوشبینی، در قالب یک طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری، شامل کلیه دانشجویان دانشکده علوم توان بخشیِ دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال تحصیلی 96-97 بود که 75 نفر از آنان به صورت هدفمند (براساس ملاک های ورود و خروج) انتخاب و به صورت تصادفی در چهار گروه آزمایشی، هر کدام شامل 15 آزمودنی و یک گروه کنترل جاگماری شدند. گروه های آزمایشی، شامل 1- گروه بازی انتخاب چهره مثبت میان سایر هیجانات چهره. 2- گروه بازی انتخاب تصاویر مثبت از میان سایر تصاویر در زمینه طبیعت بی جان و جاندار 3- گروه بازی انتخاب کلمه با بارمعنایی مثبت از میان کلماتِ بدون معنا بود و 4-گروه چهارم بازی ترکیبی از تمام سه گروه بالا را انجام داد. با استفاده از پرسشنامه ی خوشبینی شییر و همکاران (1994) داده ها جمع آوری و سپس با روش تحلیل واریانس آمیخته و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که نرم افزار طراحی شده از اعتبار محتوایی و افتراقی کافی برخوردار است و همچنین نتایح حاکی از این است که استفاده از تصاویر جلوه های هیجانی صورت، کلمات، ترکیب تصاویر و تصاویر طبیعت بر خوشبینی، بیشتر از گروه کنترل بوده است. این تفاوت در مرحله ی پیگیری هم معنادار بود. همچنین بیشترین افزایش در خوشبینی، مربوط به گروه استفاده از تصاویر جلوه های هیجانی صورت بود.
اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر سوگیری توجه و بازداری هیجانی زنان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات روانشناختی دوره شانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲
41 - 56
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر سوگیری توجه و بازداری هیچان زنان مبتلا به اضطراب اجتماعی بود. این مطالعه نیمه آزمایشی با استفاده از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه زنان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی بود که به مراکز جامع سلامت شهر اردبیل در پاییز سال 1398 مراجعه کرده بودند، 30 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب، و به طور تصادفی در دو گروه برابر آزمایش و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایشی طی 8 هفته تحت آموزش تنظیم هیجان قرار گرفت، و در این مدت بر گروه گواه، هیچ مداخله ی اعمال نشد. برای جمع آوری داده ها از نرم افزار دات پروب و پرسشنامه بازداری هیجان مورد استفاده قرار گرفت. داده ها با استفاده از روش های آماری توصیفی و تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده از مقایسه پس آزمون دو گروه نشان داد که نمرات پس آزمون سوگیری توجه و کنترل هیچان گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی داری داشت. این نتایج نشان دادند که آموزش تنظیم هیجان موجب کاهش نمرات سوگیری توجه و بازداری هیچان زنان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی شد. مطابق با یافته های پژوهش حاضر می توان آموزش تنظیم هیجان را به عنوان یک روش موثر در جهت کاهش سوگیری توجه و بازداری هیجان زنان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی پیشنهاد کرد.
اثربخشی برنامه تلفیقی اصلاح سوگیری توجه و ذهن آگاهی بر کارکردهای اجرایی (توجه، بازداری و کنترل هیجانی) کودکان دارای اختلال اضطراب فراگیر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اختلال اضطراب فراگیر یکی از اختلالات شایع درمیان کودکان است که معمولاً همراه با اختلالات دیگر مشاهده می شود. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه سوگیری توجه و ذهن آگاهی بر توجه، بازداری و کنترل هیجانی کودکان دارای اختلال اضطراب فراگیر بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش عبارت بود از: کودکان دارای اختلال اضطراب فراگیر مراجعه کننده به کلینیک های روان شناسی منطقه 20 تهران و نمونه عبارت بود از: 30 نفر از این کودکان که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت هشت جلسه تحت برنامه تلفیقی اصلاح سوگیری توجه و ذهن آگاهی قرار گرفت و گروه گواه هیچ مداخله ای را دریافت نکرد. والدین همه شرکت کنندگان آزمون کارکردهای اجرایی بریف را به عنوان پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. داده ها در دو سطح توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (تجزیه و تحلیل کوواریانس چندمتغیره) مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد برنامه اصلاح سوگیری توجه و ذهن آگاهی بر میزان توجه، بازداری و کنترل هیجان) کودکان دارای اختلال اضطراب فراگیر تأثیر دارد (001/0 p< ). با توجه به یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت درمان تلفیقی اصلاح سوگیری توجه و ذهن آگاهی باعث بهبود کارکردهای اجرایی در کودکان دارای اضطراب فراگیر می شود و می توان از این درمان در مداخلات بالینی سود جست.
الگوی روابط ساختاری عود افراد دارای اختلال مصرف مواد بر اساس سوگیری توجه و حساسیت به پاداش با نقش میانجی کنترل بازداری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اعتیادپژوهی سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۰
117-142
حوزههای تخصصی:
هدف : هدف پژوهش حاضر بررسی الگوی روابط ساختاری عود افراد دارای اختلال مصرف مواد بر اساس سوگیری توجه و حساسیت به پاداش با نقش میانجی کنترل بازداری بود. روش : پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی از نوع مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی افراد وابسته به مواد (مت آمفتامین) در حال ترک مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر اردبیل در سال 1398 بود. 172 نفر از افراد مصرف کننده مت آمفتامین با استفاده از فرمول اسلووین به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان پرسش نامه های پیش بینی عود و حساسیت به پاداش و همچنین آزمون های دات پروب و برو/نرو را پاسخ دادند. همبستگی پیرسون، مدل یابی معادلات ساختاری و بوت استروپ روش های مورد استفاده برای تحلیل داده ها بودند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین متغیرهای پژوهش ارتباطلات مثبت و یا منفی معناداری وجود داشت. نتایج برازش مدل فرضی پژوهش را تایید کرد. نتایج نشان داد سوگیری توجه و حساسیت به پاداش تاثیرات مستقیم معناداری و همچنین تاثیرات غیر مستقیم معناداری از طریق کنترل بازداری بر عود داشتند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج می توان گفت که کنترل بازداری با تعدیل سوگیری توجه و حساسیت به پاداش موجب کاهش عود در افراد مصرف کننده مواد می شود. بنابراین، پیشنهاد می شود که متخصصان حوزه اعتیاد از نتایج پژوهش حاضر در برنامه های درمانی خود استفاده نمایند.
اثربخشی سیستم روان درمانی تحلیل شناختی - رفتاری بر سوگیری توجه در دانش آموزان نوجوان دارای نشانه های اضطراب اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات روانشناختی دوره هفدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴
57 - 77
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر سیستم روان درمانی تحلیل شناختی- رفتاری بر سوگیری توجه در دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول دارای نشانه های اضطراب اجتماعی بود. طرح پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه دانش آموزان دختر دارای اضطراب اجتماعی دوره متوسطه اول شهر خرم آباد در سال تحصیلی 99-1398 بود. حجم نمونه شامل 30 نفر بود که به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. شرکت کننده های دو گروه، پرسشنامه سوگیری توجه را به عنوان پیش آزمون تکمیل کردند. سپس سیستم روان درمانی تحلیل شناختی- رفتاری به مدت 11 جلسه 70 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس چندمتغیره و تک متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد، سیستم روان درمانی تحلیل شناختی- رفتاری به طور معناداری بر سوگیری توجه نوجوانان دارای نشا نه های اضطراب اجتماعی مؤثر بوده است. پیشنهاد می شود، مشاوران و روان درمانگران از این روش درمانی برای بهبود نشانه های اضطراب اجتماعی نوجوانان استفاده کنند.
مقایسه تأثیر تحریک جریان مستقیم فراجمجمه ای با روش اصلاح سوگیری توجه بر کاهش نشانگان اختلال اضطراب اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
عصب روانشناسی سال هفتم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۵)
131 - 144
حوزههای تخصصی:
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی روش اصلاح سوگیری توجه و تحریک جریان فرا جمجمه ای بر کاهش نشانگان اضطراب اجتماعی انجام شد. روش: در این مطالعه از یک طرح کارآزمایی بالینی تصادفی شده استفاده شد. جامعه ی آماری شامل دانشجویان داوطلب با نشانگان اضطراب اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 96 - 1395 بود. شرکت کنندگان 30 دانشجوی داوطلب بودند که براساس ملاک های ورود و خروج در مطالعه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (اصلاح سوگیری توجه و تحریک فرا جمجمه ای) و یک گروه کنترل قرار گرفتند. پیش و پس از مداخله همه آنها سیاهه ی هراس اجتماعی را تکمیل کردند و زمان واکنش آنها به تکالیف سوگیری توجه ثبت شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که هر دو روش مداخله در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی داری منجر به کاهش نشانگان اختلال اضطراب اجتماعی و سوگیری توجه به محرک های هیجانی منفی و افزایش توجه به محرک های هیجانی مثبت شده است. ولی بین دو روش مداخله، تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: یافته های مطالعه ی حاضر بر لزوم توجه به و استفاده از رویکردهای نوین درمانی در مواجهه با اختلال اضطراب اجتماعی تاکید دارد.
اثربخشی طرحواره درمانی بر ولع مصرف مواد غذایی، انعطاف پذیری شناختی و سوگیری توجه به مواد غذایی در افراد مبتلا به اختلال پرخوری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روان شناسی سلامت سال یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۱)
27 - 46
حوزههای تخصصی:
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی طرحواره درمانی بر ولع مصرف مواد غذایی، سوگیری توجه به مواد غذایی و انعطاف پذیری شناختی در افراد مبتلا به اختلال پرخوری انجام گرفت. روش: این پژوهش به صورت آزمایشی و با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفت. جامعه این پژوهش شامل افراد مبتلا به اختلال پرخوری شهر امیدیه بودند که با استفاده از پرسشنامه پرخوری گورمالی، پرسشنامه سلامت عمومی و مصاحبه بالینی بر اساس ملاک های DSM-5 40 نفر از آن ها به صورت هدفمند انتخاب شدند. آزمودنی های انتخاب شده به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. پیش آزمون با استفاده از پرسشنامه ولع، پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی و ابزار محقق ساخته سنجش سوگیری توجه به مواد غذایی انجام شد. مداخله شامل 10 جلسه طرحواره درمانی بود. داده ها با به کارگیری نرم افزار SPSS نسخه 23 با روش تحلیل کوواریانس چند متغیره تحلیل شدند. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که طرحواره درمانی بر سوگیری توجه به مواد غذایی، انعطاف پذیری شناختی و ولع مصرف مواد غذایی در افراد مبتلا به پرخوری تأثیر معناداری داشته است. نتایج بدست آمده در پیگیری 45 روزه پس از مرحله پس آزمون پایدار ماند . نتیجه گیری: بر اساس نتایج می توان این گونه نتیجه گیری نمود که طرحواره درمانی می تواند به عنوان یک روش درمانی مؤثر در افراد مبتلا به اختلال پرخوری بکار رود.
طراحی و اعتبارسنجی پروتکل توان بخشی شناختی و تأثیر آن بر سوگیری توجه، خودتنظیمی و ولع مصرف زنان مبتلا به چاقی(مقاله علمی وزارت علوم)
مقدمه: مشکلات شناختی و روان شناختی در سیر، پیش آگاهی و درمان بیماری چاقی نقش ویژه ای دارند. پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتبار سنجی پروتکل توان بخشی شناختی و تأثیر آن بر سوگیری توجه، خودتنظیمی و ولع مصرف زنان چاق انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر در قالب یک طرح آزمایشی با پیش آزمون_پس آزمون همراه با گروه کنترل و پیگیری انجام شد. شرکت کنندگان در این مطالعه شامل 40 بیمار زن مبتلا به چاقی ساکن شهر ارومیه بودند که به طور تصادفی در دو گروه توان بخشی شناختی و کنترل گمارش شدند (هر گروه 20 نفر). گروه آزمایش 16 جلسه مداخله توان بخشی شناختی را دریافت کرد. تکلیف dot-probe مقیاس خودتنظیمی و مقیاس ولع مصرف در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری برای دو گروه اجرا و یافته های به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان دهنده تفاوت معنادار بین گروه آزمایش و کنترل در سوگیری توجه، خودتنظیمی و ولع مصرف در مرحله پس آزمون بود. بدین معنا که گروه آزمایش که مداخله توان بخشی شناختی را دریافت کردند، در مرحله پس آزمون در مؤلفه های مطرح شده عملکرد بهتری نشان دادند و نتایج در مرحله پیگیری نیز بادوام بود. نتیجه گیری: متخصصین، پژوهشگران و درمان گران می توانند از مداخله توان بخشی شناختی به عنوان یک گزینه مؤثر درمانی جهت ارتقاء کارکردهای شناختی و عصب روان شناختی بیماران چاق و به تبع آن بهبود شاخص های سلامت روان و کیفیت زندگی این بیماران استفاده کنند.
اثربخشی روش اصلاح سوگیری توجه، با استفاده از تصاویر جلوه های هیجانی صورت بر تنظیم هیجانی
زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی اصلاح سوگیری توجه بر تنظیم هیجانیِ دانشجویان انجام شد. روش پژوهش: روش این پژوهش نیمه آزمایشی در قالب یک طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه اجرا شد. جامعه آماری، شامل کلیه دانشجویان دانشکده علوم توان بخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال تحصیلی 96-97 بود که 75 نفر از آنان به صورت هدفمند (براساس ملاک های ورود و خروج) انتخاب و به صورت تصادفی در چهار گروه آزمایشی، هر کدام شامل 15 آزمودنی و یک گروه کنترل جاگماری شدند. گروه های آزمایشی، شامل 1- گروه بازی انتخاب چهره مثبت میان سایر هیجانات چهره. 2- گروه بازی انتخاب تصاویر مثبت از میان سایر تصاویر در زمینه طبیعت بی جان و جاندار 3- گروه بازی انتخاب کلمه با بار معنایی مثبت از میان کلماتِ بدون معنا بود و 4-گروه چهارم بازی ترکیبی از تمام سه گروه بالا را انجام داد. با استفاده از پرسشنامه تنظیم هیجان گراس و جان (2003) داده ها جمع آوری و سپس با روش تحلیل واریانس آمیخته و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که نرم افزار طراحی شده از اعتبار محتوایی و افتراقی کافی برخوردار است و همچنین نتایج حاکی از این است که استفاده از تصاویر جلوه های هیجانی صورت، کلمات، ترکیب تصاویر و تصاویر طبیعت بر تنظیم هیجانی، بیشتر از گروه گواه بوده است (001/0=p)؛ این تفاوت در مرحله ی پیگیری هم معنادار بود؛ نتیجه گیری: نتایج نشان داد بیشترین افزایش در تنظیم هیجان مربوط به گروه استفاده از تصاویر جلوه های هیجانی صورت بود.
اثربخشی آموزش ذهن آگاهی _تعدیل سوگیری شناختی بر کاهش علائم اضطراب دانشجویان
زمینه و هدف: مفهوم بندی های اولیه از اضطراب بیان می کنند که شناخت های ناسازگار موجب ایجاد و حفظ اختلالات اضطرابی می شوند. به طوری که افراد مضطرب در پردازش اطلاعات سوگیری نشان می دهند آن ها ترجیحا به محرک های تهدید آمیز توجه کرده و ابهام هیجانی را در جهت تهدیدآمیز تفسیر می کنند؛ لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش ذهن آگاهی_ تعدیل سوگیری توجه برکاهش علائم اضطراب انجام شد ه است . روش پژوهش: روش تحقیق فعلی از نوع نیمه آزمایشی- طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل دو گروه آزمایش و کنترل از دانشجویان دانشگاه کردستان بود؛ بدین جهت تعداد 31 نفر به صورت نمونه گیری در دسترس از طریق فراخوان انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تخصیص یافتند. قبل و بعد از اجرای مداخله از آزمودنی ها آزمون اضطراب بک و آزمون اضطراب حالت - صفت اسپیلبرگر گرفته همچنین آزمایه ی پروب دات اجرا گردید. یافته ها: تجزیه و تحلیل یافته ها با استفاده از تحلیل واریانس تک متغیری اندازه گیری مکرر حاکی از تأثیر معنادار مداخله بوده و نشان داد که درمان ترکیبی اصلاح سوگیری شناختی با آموزش ذهن آگاهی منجر به کاهش نمرات اضطراب (بک،حالت،صفت) و همچنین کاهش سوگیری توجه به سمت تهدید می شود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که ذهن آگاهی_ تعدیل سوگیری توجه به کار گرفته شده در این مطالعه از کارایی لازم برای کاهش اضطراب اجتماعی برخوردارند؛ بنا براین می توان گفت این درمان موثر است.
تأثیر تحریک الکتریکی فراجمجمه ای بر سوگیری توجه و عاطفه بزرگسالان مبتلا به اختلال افسردگی اساسی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روانشناسی کاربردی سال ۱۷ بهار ۱۴۰۲شماره ۱ (پیاپی ۶۵)
35 - 11
حوزههای تخصصی:
هدف: افراد مبتلا به اختلال افسردگی اساسی نقایصی در شناخت گرم مانند سوگیری توجه نسبت به محرک های منفی نشان می دهند. همچنین سطح پایینی از عاطفه مثبت و سطح بالایی از عاطفه منفی را تجربه می کنند. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر تحریک الکتریکی فراجمجمه ای قشر خلفی – جانبی و شکمی – میانی پیش پیشانی بر سوگیری هیجانی و عاطفه افراد مبتلا به اختلال افسردگی اساسی بود. روش: در این پژوهش از طرح متقاطع یک سو کور استفاده شد. 23 بزرگسال مبتلا به اختلال افسردگی اساسی طی سه جلسه سه نوع متفاوت تحریک شامل: 1) تحریک قشرخلفی-جانبی و مهار قشر شکمی- میانی پیش پیشانی 2) مهار قشر خلفی – جانبی و تحریک قشر شکمی – میانی پیش پیشانی و 3) شبه تحریک دریافت کردند و عملکردشان به وسیله آزمون کامپیوتری دات پروب و پرسشنامه عاطفه مثبت و منفی (پاناس) ارزیابی شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین حالت های مختلف تحریک در سوگیری توجه در بیماران افسرده تفاوت معناداری وجود ندارد. در رابطه با وضعیت عاطفی زمانی که افراد در ناحیه قشرخلفی-جانبی پیش پیشانی تحریک آندی و در ناحیه قشر شکمی – میانی تحریک کاتدی می شدند، تفاوت در سطح p<0/05 معنادار بود. نتیجه گیری: سوگیری توجهی نوعی از شناخت گرم است و این شناخت در افسردگی تحت تاثیر قرار می گیرد. در این پژوهش تحریک الکتریکی فراجمجمه ای در نواحی درگیر این شناخت در نمرات سوگیری توجه بیماران تغییری ایجاد نکرد. بااین حال، تحریک الکتریکی توانست وضعیت عاطفی افراد مبتلا به اختلال افسردگی را با کاهش شدت عاطفه منفی، بهبود ببخشد.
مقایسه سوگیری توجه به حالت های چهره ای بیان کننده سردرد و سبک های مقابله با درد در افراد دارای میگرن و افراد سالم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روانشناسی سال ۲۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۷)
294 - 303
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر به منظور مقایسه سوگیری توجه نسبت به حالت های چهره ای بیان کننده سردرد و سبک های مقابله با درد در افراد مبتلا به میگرن و افراد عادی انجام شد. نمونه مورد مطالعه، تعداد 44 نفر با تشخیص میگرن در دامنه سنی 18 تا 50 سال و 43 نفر از جمعیت عمومی بودند که به روش نمونه گیری درد دسترس انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه سبک های مقابله ای در شرایط استرس زای درد و تکلیف دات پروب با استفاده از حالت های چهره ای بیان کننده سردرد استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آزمون های مان ویتنی و کروسکال- والیس استفاده شد. نتایج نشان داد که استفاده از سبک های مقابله ای، بین دو گروه متفاوت بود، بدان معنا که افراد گروه کنترل به شکل معناداری از سبک های اجتنابی و مسئله مدار بیشتر از گروه مبتلا به میگرن استفاده می کردند. سوگیری توجه نسبت به حالت های چهره ای بیان کننده سردرد اما در بین افراد دارای میگرن و سالم وجود نداشت. بنابراین احتمالا سوگیری به درد نقشی در ابقاء میگرن ندارد اما توجه به سبک های مقابله ای با درد در روند درمان و آموزش روش های مقابله ای کارآمد باید مدنظر گرفته شود.
مقایسه ی مداخله ی متمرکز بر شفقت و مداخله ی تحریک الکتریکی فراجمجمه ای با جریان مستقیم در بهبود سوگیری توجه به محرک های منفی در افراد مبتلا به افسردگی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش جاری مقایسه ی اثر مداخله ی متمرکز بر شفقت و تحریک الکتریکی فراجمجمه ای با جریان مستقیم در بهبود سوگیری توجه و علائم افسردگی به محرک های منفی در افراد مبتلا به افسردگی بود. برای این منظور 42 نفر که نمره ی افسردگی ایشان بالاتر از نقطه ی برش پرسشنامه افسردگی بک بود با روش داوطلبانه و در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی به سه گروه 14 نفری تقسیم شدند. شرکت کنندگان در هر سه گروه پرسشنامه ی افسردگی بک و آزمون کامپیوتری استروپ هیجانی را به عنوان پیش آزمون تکمیل نمودند. سپس گروه اول مداخله ی مبتنی بر شفقت مطابق پروتکل ده جلسه ای گیلبرت (گروه شفقت)، و گروه سوم 5 جلسه ی مداخله با تحریک الکتریکی فراجمجمه ای با جریان مستقیم (گروه تحریک)، و در گروه دوم هر دو مداخله (مداخله ی ترکیبی) را دریافت نمودند. نتایج تحلیل آماری با آزمون های ناپارامتریک حاکی از عدم اثربخشی مداخلات به کار رفته بر بهبود علائم افسردگی، و اثربخشی معنادار این مداخلات بر بهبود سوگیری توجه بوده و اثربخشی در گروه مداخله ی ترکیبی بر روی سوگیری توجه نسبت به گروه سوم بیشتر بود. لذا به ترتیب مداخله ی ترکیبی و بعد از آن مداخله ی تحریک الکتریکی جهت بهبود سوگیری توجه توصیه می شود.