زبان شناسی در هنر و ادبیات

نمایش ۲۲۱ تا ۲۴۰ مورد از کل ۲۹۶ مورد.

۲۲۱.

عقاید روشنگری لسینگ در نمایشنامة ناتان حکیم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمیده بهجت

منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۴

کلیدواژه‌ها: دوره روشنگری لسینگ نمایشنامه ناتان حکیم تفکر عقلانی سعه صدر و گذشت

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات

تعداد بازدید : ۱۴۳۷ تعداد دانلود : ۷۷۳

"دوره روشنگری یکی از دوره های درخشان و مهم در عرصه فلسفه و علوم بود که در سده های هفدهم و هجدهم سراسر اروپا را دربرگرفت. در این دوره، مبنای شناخت برای انسان خرد و عقل اوست که معیار سنجش همه تفکرات وی قرار می گیرد. جنبش حاکم در این دوره، یعنی «جنبش روشنگری»، ریشه در عقاید رنه دکارت (????- ????)، فیلسوف فرانسوی داشت. وی با عبارت معروف خویش می اندیشم پس هستم (Cogito ergo sum)، سرآغاز فصل جدیدی در فلسفه می شود و متفکران آن عصر را تحت تاثیر قرار می دهد. او سعی می کند مبانی شناخت بشری را به واسطه عقل (Ratio) تعیین کند و به این ترتیب بنیانگذار جنبش عقل گرایی می شود. مقاله حاضر از دو بخش تشکیل شده است. در بخش اول نگاهی داریم اجمالی به دوره روشنگری در آلمان، زمینه های پیدایش و تاثیرپذیری آن. در بخش دوم به بررسی جهان بینی بزرگترین نویسنده آلمانی در این عصر، یعنی گوتهلدابراهام لسینگ می پردازیم و تاثیر و ابعاد فعالیت های وی را در این زمینه از نظر می گذرانیم. پس از آن تحلیل نمایشنامه ناتان حکیم به عنوان نمایشنامه ای که مبین و نماد تفکر روشنگرانه لسینگ است، مورد بحث قرار می گیرد."

۲۲۲.

نجات تالابا و پایداری گفتمان شرق شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید محمد مرندی

منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۴ شماره ۲۷

کلیدواژه‌ها: شرق شناسی شرق ادوارد سعید رابرت سوتی تالابا کمپرادو

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات

تعداد بازدید : ۱۴۳۱ تعداد دانلود : ۸۲۵

یک ویژگی مهم که مکررا در بررسی و تجزیه و تحلیل شرق مشاهده می شود عقیده بدوی بودن شرق وناتوانی آن در اداره و مدیریت خویش است. چنین گفتمان مکرری در فرایند گفتمانی نویسندگان و دانشمندان شرق شناس وجود دارد و به نظر می رسد برخلاف عقیده برخی از نقادان رابرت سوتی نیز از این قاعده مستثنی نیست. علیرغم اینکه رابطه شرق وغرب به اشکال مختلف در متون غربی ظاهر می شود‘ به ندرت غرب موقعیت برتر خیالی خود را در این متون واگذار میکند. این موقعیت برتر ولی انعطاف پذیر این ادعا را تقویت می کند که شرق شناسی یک گفتمان ایدئولوژیک است با مرزهای به شدت محدود شده. علیرغم اینکه ساخته های "غیر" از جهات مهم تنوع خارق العاده ای ندارند‘ هدف این مقاله این نیست که غرب واحدی را ارائه دهد که "غیر" را می سازد. اساساً این ایده که یک شرق واحد و یک غرب واحد وجود خارجی دارند و بشر را به دو اقیانوس مجزا و منفک از هم تقسیم میکند یک توهم ایدئولوژیکی است.

۲۲۳.

جهت یابی ادبیات نوین از دیدگاه ادبیات تطبیقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ارلت شومن

منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۴ شماره ۲۶

کلیدواژه‌ها: ادبیات تطبیقی تاثیر تقلید باز نویسی منابع داستان های کوتاه فرانسوی زبان

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات

تعداد بازدید : ۱۴۱۴ تعداد دانلود : ۸۵۳

استاد دانشکده ادبیات‘ هنر و علوم انسانی دانشگاه نیس سوفیا آنتیپلیس آنچه مسلم است هر رشته ای از علم یا ادبیات و هنر نیاز به روش ها و ابزار تحقیقاتی خاص خود دارد و به مدد این ابزار است که می توان به موقعیت رشته ای خاص و حتی میان رشته ها‘ با توجه به ملاک اعتباری هر یک ازآنها از دیدگاه معرفت شناختی پرداخت؛ اما این ملاک زمانی پاسخگوست که منطبق با ماهیت«علمی - انسانی» باشد. از این رو آنچه در این مقاله مد نظر ماست ارائه بازتابی غیر انتقادی از تحولاتت اخیر به رویکرد تطبیقی پژوهش ادبی در زمینه ادبیات فرانسوی زبان می باشد؛ آن هم با تاکید بر این نکته که شکوفایی این پژوهش تطبیقی مدیون تنوع آثار تالیفی به زبان فرانسه و همچنین تحول در کیفیت این آثار است که پیشرفت در زمینه های پژوهشی این رشته را فراهم آورده است.

۲۲۴.

روشنگری در بوته آزمایش: نگاهی به نمایشنامه دشمن مردم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهزاد قادری سهمی

منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۱

کلیدواژه‌ها: روشنگری ایبسن دشمن مردم آرمانگرایی رمانتیسیسم دارم نوین

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات

تعداد بازدید : ۱۴۰۹ تعداد دانلود : ۹۳۴

درمیان آثار ایبسن که در ایران شناخته شده اند‘ دشمن مردم بیشتری خواننده و بیشتری مخاطب تلویزیونی و تئاتری را داشته است. در میان شمار زیادی از این گروه‘ گونه ای برداشت تحسین آمیز از ‹‹قهرمان›› این نمایشنامه دیده می شود که بسیار بحث انگیز است که این خود نشانگر خوانش های یک سویه نگر منتقدان یا کارگردانان این اثر است. در این گفتار‘ نویسنده سرچشمه چنین برداشتی را آرمانخواهی و قهرمان پرستی نهفته در رمانتیسیم و قهرمان پروری های ساده لوحانه می داند‘ نگرشی که ایبسن چندان به آن خوشبین نبود. به نظر نویسنده‘ ایبسن در این نمایشنامه‘ با بهره جستن از شیوه ویژه یک درام نویس نوین‘ نگاهی دوگانه به چهره های روشنگر دارد و بر نسخه هایی که آنان برای دگرگونی اجتماعی می نوشتند خرده می گیرد.

۲۲۵.

نظم و بی نظمی: تحلیل شعر «زنگ ها» اثر ادگار آلن پو*

نویسنده: یو. ماری انگمن مترجم: مریم نورنمایی

منبع: هنر زبان دوره ۲ آبان ۱۳۹۶ (۲۰۱۷) شماره ۴

کلیدواژه‌ها: قافیه توازن وزن تروکی همگونی واکه ای همگونی همخوانی وتد ناقص

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات

تعداد بازدید : ۱۴۰۸ تعداد دانلود : ۱۳۹۸

در این مقاله یو. ماری انگمن کوشیده است نظم و انسجام درونی شعر «زنگ ها» اثر ادگار آلن پو را باوجود آشفتگی ظاهری آن نشان دهد. این شعر از چهار قطعه ی نامساوی تشکیل می شود و هر قطعه نماد دورانی از زندگی انسان است که برای آن زنگ خاصی درنظر گرفته شده است. این شعر از وزن تروکی پیروی می کند و در آن، شاعر از وتد ناقص برای تقلید نواخت زنگ ها بهره ای هوشمندانه برده است. در سرتاسر این شعر، شاعر از فنون آوایی مختلف ازجمله قافیه، الگوهای صوتی، واج آرایی و نام آواها برای ایجاد ساختاری متوازن استفاده کرده و از این طریق، آهنگ زنگ ها را با مفهوم هر دوره از زندگی منطبق ساخته و درنتیجه به ایجاد انسجام معنایی پرداخته است. این مقاله می تواند نشان دهد که چگونه یک شاعر می تواند از دستگاه های مختلف صوتی زبان خود استفاده کند تا با بهره گیری از نمادپردازی صوتی و معنا، توازن ایجاد کند. ساختار مقاله در ترجمه با قراردادن ارقام و جدول های ضمیمه درون متن، کمی با اصل مقاله متفاوت است و دلیل این تغییر برقراری ارتباط آسان تر خوانندگان با بحث ها و داده های ارائه شده در هر شکل یا جدول است.

۲۲۶.

بررسی صور خیال در بندهش

نویسنده: راضیه سهرابی ملیحه مصلح اکبر صیادکوه

منبع: هنر زبان دوره ۲ مرداد ۱۳۹۶ (۲۰۱۷) شماره ۳

کلیدواژه‌ها: تشبیه استعاره مجاز صور خیال بندهش

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات

تعداد بازدید : ۱۴۱۰ تعداد دانلود : ۹۰۴

هدف پژوهش حاضر، بررسی صور خیال در کتاب بندهش است. این پژوهش از نوع کیفی است و به شیوه ی تحلیل محتوا انجام گرفته است. متنی که پژوهش بر بنیاد آن صورت گرفته، نسخه ای است که مهرداد بهار به زبان فارسی امروزی برگردانده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که از میان صور به کاررفته در این اثر، تشبیه بسامد بیشتری دارد. از میان انواع تشبیه، بسامد تشبیه های حسی بالاتر است و پس ازآن، تشبیه های عقلی حسی قرار دارد که مشبه به آن ها حسی است و برای نزدیک تر شدن مفاهیم انتزاعی به کاررفته است. به نظر می رسد، تشبیه در بندهش، یکی از رساترین و کارآمدترین ابزارهایی است که کاربرد آن بیش تر برای آن است که مفاهیم تعلیمی، فلسفی و انتزاعی مربوط به آفرینش و دیگر موضوع ها را دریافتنی و ملموس تر کند. در این میان، برخی از امور که حتی حسی هستند ولی به طور عادی و طبیعی، شناختشان دشوار است، روشن تر شده اند. در این اثر، تنها یک استعاره یافت شد و از دیگر عناصر خیال مانند کنایه و مجاز در بندهش، اثری دیده نشد؛ شاید به این دلیل که استعاره، مجاز و کنایه، در اثری تعلیمی به جای تأثیرگذاری و روشن سازی، آن را پیچیده تر و دشوارتر می کند. به نظر می رسد در این اثر، استوارترین و سنجیده ترین شیوه ی بیان، برای آموزش مفاهیم تعلیمی به کاررفته است.

۲۲۷.

بررسی تطبیقی ساختار و محتوا در رمان ویکتور هوگو و داستان شاپور قریب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا فارسیان سارا جوانمردی

منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال چهل و نهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: ادبیات تطبیقی ویکتور هوگو مردی که می خندد شاپور قریب عذرا لندوکه

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات

تعداد بازدید : ۱۴۰۹ تعداد دانلود : ۵۲۱

ادبیات تطبیقی شاخه ای است از نقد ادبی که به بررسی روابط فرهنگی و ادبی میان ملت ها می پردازد. از این رو بررسی شباهت ها ی محتوایی و ساختاری میان آثار نویسندگان برخاسته از فرهنگ ها ی گوناگون شاخه ای از پژوهش های تطبیقی است، که همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. در این گفتار برآنیم تا به پژوهشی در این زمینه با نگاهی به آثار ویکتور هوگو و شاپور قریب بپردازیم. هوگو، در رمان مردی که می خندد می کوشد تا به روایت سرنوشت سیاه پسرکی زشت رو که همواره خنده ی موحشی بر چهره دارد، بپردازد. قریب، نویسنده ی معاصر ایرانی، نیز در داستان عذرا لندوکه به حکایت تیره روزی دخترکی زشت رو می پردازد. دو داستان تصویری است از زندگی انسان هایی که صورتی زشت اما سیرتی زیبا دارند. میان این دو اثر ، از نظر مضامین،گره خوردگی حوادث و شخصیت ها مشابهت هایی وجود دارد. در این جستار برآنیم تا با استفاده از ابزار های تطبیق و مقایسه به تحلیل تطبیقی محتوا و ساختار در دو اثر و نیز به مشخص کردن میزان و علت همانندی ها در دو جامعه متفاوت شرقی و غربی بپردازیم .

۲۲۸.

پژوهشی در مضامین اشعار و دیدگاه های لئوپولد سدار سنگور (2001-1906)

نویسنده: گلناز معظمی

منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۲ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: مضمون تکرار آفریقا سیاه سرشتى هم رنگى نژادها

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات

تعداد بازدید : ۱۴۰۵ تعداد دانلود : ۶۸۵

لئوپولد سدار سینگور شاعر پراو ازهء سیاهپوست سنگالى، در سال1906 در سنگال دیده به جهان گشود، تحصیلاتش را در مدرسهء مذهبى کاتولیک در داکار و کالج لیبرمان به پایان رساند، در سال 1928 براى تحصیلات عالى به پاریس رفت.و ى در دبیرستان لوئى لوگران، دانشگاه سوربون به فراگیرى فلسفه و ادبیات پرداخت و در سال 1935 به درجهء استادى دستور زبان دانشگاه فرانسه رسید. وى در این دوره با نام آوران و افراد سرشناس چون ژرژ پمپیدو آشنا شد که این دوستى ها، سرآغازى براى رسیدن به موفقیت هاى آیندهء شاعر جوان محسوب مى شود. او علاقهء زیادى به فراگیرى، خواندن کتابهاى نویسندگان و شعراى بزرگى چون مارسل پرو ست، ژان پل سارتر، پل کلودل، سن ژرژ پرس، آندره برو تن،و پل الوار داشت. او شاعرى سوررآلیست بود که با استفاده از فضاهاى خاص فرانسوى- آفریقایى موسیقارى، سنتى، اسطوره اى باعث خلق آثارى نو و سخت پیچیده گردید. به همین روى در نظر داریم که در این مقاله با رو ش "خرده خوانش" که ژان پى یر ریشار بنیانگذار ان بودو با تشریح بخشى از اشعار مجموعهء اتیوپیک (حبشى ها) شاعر سنگالى، مضمون هاى مورد نظرو ى را نشان دهیم. در این رهگذر، نکات مبهم، تاریک شعر این شاعر، و زوایاى اندیشه و آرمان هاى او از خلال تکرارها، تشبیهات، استعاره ها ارائه مى شوند.

۲۲۹.

پیرامون تأثیرپذیری رولان بارت از آندره ژید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: طهمورث ساجدی صبا

منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۴ شماره ۲۴

کلیدواژه‌ها: رولان بارت آند ره ژید تاثیر پذیرى آثا ر ا دبیات فرانسه ، قرن بیستم

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات

تعداد بازدید : ۱۳۹۹ تعداد دانلود : ۹۱۱

در سال 1975 و سپس در سال هاى بعد است که رولان بارت آشکارا از تاثیرپذیرى خرد از آندره ژید سخن مى گوید و خوانندگان را به تامل وا مى دارد. این اظهارات علنى در سال هاى بعد و در مصاحبه هایى که انجام مى گیرد بارزتر مى شود. اما آنچه که از دید همگان به دور مانده بود، اهمیت همین تاثیرپذیرى از ابتداى جوانى او و دقیقا از نخستین مقالات و تتبعاتش بود. بارت با گفتن این که ژید در جوانى او جایگاه بزرگى در مطالعاتش داشته است، دفعتا به ایام اشغال خاک فرانسه در جنگ دوم توسط آلمان و اقامش در آسایشگاهی براى مدارا برمى گردد، یعنى به محلى که نخستین مقاله هایش را در آنجا به آثار ژید اختصاص داده و یا این که به تقلید از او آثارى را منتشر کرده بود. در این مقاله ما پیرامون تاثیرپذیرى او از چندین اثر ژید، که منجر به تالیف چندین تتبع عالمانه شده و حتى به تاملات و آخرین گفته هایش در همین باره پرداخته و آن ها را بررسى مى کنیم.

۲۳۰.

علل وجود عنصر تنهایی در آثار میخاییل لرمانتف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرضیه یحیی پور

منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۴

کلیدواژه‌ها: تنهایی لرمانتف نمایش نامه انسان و امیال درام خانوادگی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات

تعداد بازدید : ۱۳۹۹ تعداد دانلود : ۶۷۸

لرمانتف با وجود عمر کوتاهش توانست آثار ارزنده ای از خود برجای بگذارد. در این مقاله، آثار نویسنده با توجه به شرایط حاد خانوادگی و رخدادهای روسیه، به دو دوره تقسیم شده است. موضوع بیشتر آثار دوره اول زندگی ادبی لرمانتف در ارتباط با اختلافات خانوادگی اوست. مشکلات خانوادگی نویسنده منجر به بحران روحی و احساس شدید تنهایی در وی شد. در این مقاله همچنین سعی شده تا شرایط و وضعیت روحی نویسنده در سیمای قهرمانان اشعار و نمایش نامه های نویسنده نشان داده شود. لرمانتف در آثار دوره دوم خود، بیشتر به مسایل سیاسی - اجتماعی و فلسفی می پردازد. این مقاله به عواملی که سبب بروز عنصر تنهایی که از موضوعات اساسی آثار نویسنده است، اشاره می کند. با بررسی اشعار و نمایش نامه های لرمانتف، می توان به انگیزه های احساس تنهایی و غم و اندوهی پی برد که زندگی نویسنده را تحت تاثیر قرار داده بود. در آثار نویسنده، اختلافات خانوادگی (درگیری مادربزرگ با پدر)، مرگ زود هنگام مادری که در اشک سوخت، زندگی پدری که از نظر جامعه اشرافی محکوم و از دیدن بچه خود محروم بود، بی عدالتی های اجتماعی و نارضایتی های حاصل از حکومت پلیسی نیکلای اول به چشم می خورد.

۲۳۱.

مسئله خانواده و عشق در آثار ایوان گانچارف

نویسنده: بهرام زینالی

منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۳ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: فلسفه خانواده عشق مذهب وفا دارى نجابت

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات

تعداد بازدید : ۱۳۹۲ تعداد دانلود : ۷۶۴

مسئله خانواده و عشق در سه رمان ایوان گانچارف جایگاه ویژه اى را به خود اختصاص داده است. به اعتقاد نویسنده عشق و خانواده بنیان و اساس شروع یک زندگى موفق به شمار مى روند. که البته این دیدگاه به گفته گانچارف در ارتباط مستقیم با نقطه نظرات او به عنوان یک مسیحى معتقد است. وفادارى و پایبندى به اصول اخلاقى و مذهبى از شاخصه هاى مهم این دیدگاه مى باشند مقاله حاضر سعى در روشن نمودن نگاه گانچارف به مسئله خانواده و عشق با اشاره به نظرات ادبا و فلاسفه معاصر وى همانند ولادیمیر سالاویوت و سرگى بیردیایف، را دارد. در این رابطه تکیه اصلى بر گفته هاى قهرمانان و شخصیت هاى اصلى تریلوژى گانچارف و به ویژه آخرین رمان او "پرتگاه " متمرکز شده است

۲۳۲.

زبان شناسی و آفرینش شعر

نویسنده: محمد راسخ مهند

منبع: کتاب ماه ادبیات و فلسفه خرداد و تیر ۱۳۸۱ شماره ۵۶ و ۵۷

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات

تعداد بازدید : ۱۳۷۸ تعداد دانلود : ۸۰۲

۲۳۳.

همسانی موضوعی میان داستان اکبرت زرد مو، اثر تیک، با افسانه ماهان مصری از هفت پیکر نظامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سیدمحمود حدادی

منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۷ شماره ۴۸

کلیدواژه‌ها: مکتب رومانتیسم جهان نگری رمانتیک بحران شناخت طبیعت بیگانه کنش ناعقلانی انسانی انقلاب فرانسه ، صلح بهشتی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات

تعداد بازدید : ۱۳۶۵ تعداد دانلود : ۷۳۲

"متن حاضر که با سرپرستی آقای دکتر تورج رهنما نوشته شده است، در ابتدا می کوشد ویژگی های آن مکتب ادبی را بر بشمرد که با نام رمانتیسم شهرت دارد. در گام بعد آن را مکتبی معرفی می کند که به ادبیات محدود نمی ماند ، بلکه رنگی فلسفی می گیرد و تا سطح نوعی عقیده و منش اوج می یابد. رمانتسیم با این مفهوم و اعتبار پدیده ای است که از قرن نوزده و حوزه فرهنگی اروپا فراتر می رود و ما می توانیم به طور عام نشانه های آن را در حوزه های فرهنگی شرق و غرب بیابیم. مقاله حاضر در راه اثبات این دعوی نوولی از لودویک تیک، نویسنده قرن نوزده آلمان را با افسانه ای از نظامی گنجوی، شاعر ایرانی قرن ششم مقایسه کرده است، تا خویشاوندی آنها را در قالب و محتوا برجسته سازد. شاخص این هر دو اثر، یعنی نوول اکبرت زرد مو و افسانه ماهان مصری، آن است که هر دو قهرمان در درک عینی جهان پیرامون خود ناتوان هستند، و با طبیعتی دشمن خو سر و کار دارند که با آنان بیگانه است." "متن حاضر که با سرپرستی آقای دکتر تورج رهنما نوشته شده است، در ابتدا می کوشد ویژگی های آن مکتب ادبی را بر بشمرد که با نام رمانتیسم شهرت دارد. در گام بعد آن را مکتبی معرفی می کند که به ادبیات محدود نمی ماند ، بلکه رنگی فلسفی می گیرد و تا سطح نوعی عقیده و منش اوج می یابد. رمانتسیم با این مفهوم و اعتبار پدیده ای است که از قرن نوزده و حوزه فرهنگی اروپا فراتر می رود و ما می توانیم به طور عام نشانه های آن را در حوزه های فرهنگی شرق و غرب بیابیم. مقاله حاضر در راه اثبات این دعوی نوولی از لودویک تیک، نویسنده قرن نوزده آلمان را با افسانه ای از نظامی گنجوی، شاعر ایرانی قرن ششم مقایسه کرده است، تا خویشاوندی آنها را در قالب و محتوا برجسته سازد. شاخص این هر دو اثر، یعنی نوول اکبرت زرد مو و افسانه ماهان مصری، آن است که هر دو قهرمان در درک عینی جهان پیرامون خود ناتوان هستند، و با طبیعتی دشمن خو سر و کار دارند که با آنان بیگانه است."

۲۳۴.

علل وجود عنصر تنهایی در آثار میخاییل لرمانتف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرضیه یحیی پور

منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۳

کلیدواژه‌ها: تنهایی لرمانتف نمایش نامه انسان و امیال درام خانوادگی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات

تعداد بازدید : ۱۳۶۲ تعداد دانلود : ۷۴۰

۲۳۵.

نمونه های سفر در ادبیات انگلیس و آمریکا

نویسنده: منوچهر حقیقی راد

منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۱ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: سفر پیام نیاز زمان افکار فلسفى

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات

تعداد بازدید : ۱۳۵۶ تعداد دانلود : ۷۹۹

نویسندگان و شاعران ملل مختلف از موضوع سفر براى انتقال پیام هاى خود به خوانندگان استفاده کرده اند. بعضى از این شاعران و نویسندگان به جنبهء نمادین آن پرداخته اند، عد ه اى به سفر رنگ و بوى عارفانه داده اند، و عده اى هم براى اصلاح و راهنمایی مردم از این موضوع سود برده اند. در ادبیات انگلیس و آمریکا نیز نمونه هاى فراوانى از این امر دیده مى شود. در این مقاله سعى شده است که نمونه هایى از سفر در ادبیات این دوکشور معرفى شود. علاوه بر آن، عناصر یا عواملى که در انتخاب موضوع نقش تعیین کننده داشته اند نیز بررسى شده است

۲۳۶.

دورهء ادبیات روشنگری در آلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابوالقاسم ذاکر زاده

منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۴ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: شعر نثر روشن‏گرى خر د ا حساس پییتیسموس ا خلاق

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات

تعداد بازدید : ۱۳۵۵ تعداد دانلود : ۶۶۹

در قرن هجدهم، ادبیات آلمانى در پرتو اندیشهء روشنگرى رشد و توسعه یافت و ثمرات دلنشین و آموزنده اى به بار آورد. در آغاز دورهء ادبیات روشنگرى، گوتشد تحت تاثیر افکار عقل گرایانهء لایب نیس و ولف قرار داشت. او به تاسى از آن دو فیلسوف، رشد خرد را براى اخلاقى و سعادتمند شدن انسان ضرورى مى دانست و لسینگ ادیب و فیلسوف ادبیات را در خدمت اشاعهء بردبارى دینى و انتقاد اجتماعى قرار داد. برخى از ادباى دورهء روشنگرى به تالیف حکایات حیوانات پرداختند، زیرا آن ها این حکایات را شیوه اى مناسب براى تربیت انسان و انتقادات اجتماعى تشخیص دادند. دورهء روشنگرى مساعدترین د وره براى خلق حکایات حیوانات است. در پایان این دوره ویلاند افکار اپیکور را سرلوحهء فعالیت ادبى خویش ساخت. در پایان باید یادآورى کرد که هدف مشترک تمام ادباى دورهء روشنگرى، تربیت اخلاقى و اجتماعى انسان است.

۲۳۷.

تحلیل ساختواژی ابداعات واژگانی در آنگاه پس از تندر اخوان ثالث

نویسنده: غلامرضا دین محمدی حکیمه فنودی

منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال دوم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: واژه سازی سبک ادبی هنجارگریزی واژگانی محدودیت های واژه سازی واژه های نو

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۵۴ تعداد دانلود : ۷۳۹

برای بررسی ابداعات واژگانی در کتاب شعر آنگاه پس از تندر اثر اخوان ثالث، ابتدا 116 واژه هنجارگریز از اثر مذکور جمع آوری شد و در پیکره رایانه ای گروه فرهنگ نویسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی مورد جستجو قرار گرفت و معلوم شد که از میان 116 واژه مذکور تعداد 57 واژه (14/49%) در آثار نویسندگان دیگر هم به کار رفته اند. نتیجه گیری شد که تعداد 59 واژه (86/50%) به اغلبِ احتمال برساخته اخوان ثالث و واژه نو محسوب می شوند. درباره این سؤال که هنجارگریزی واژگانی در اشعار اخوان ثالث به چه میزان با تعمیم قواعد زبان و به چه میزان با نقض قواعد زبان صورت گرفته، در این مقاله نشان داده می شود که هنجارگریزی واژگانی در اکثر موارد (1/74%) با تعمیم قواعد و در 9/25% موارد با نقض قواعد زبان صورت گرفته است.درباره این سؤال که کدام فرایند صرفی در هر یک از موارد تعمیم یا نقض قواعد زبان بیشتر دخیل است، نشان داده می شود که در مورد تعمیم قواعد بیشتر از همه از ترکیب (53%) و در مورد نقض قواعد بیشتر از همه از اشتقاق (5/48%) برای ساختن واژه های هنجارگریز استفاده شده است. سرانجام درباره این سؤال که کدام محدودیت بیش از همه نقض شده است، نشان داده می شود که محدودیت نحوی (5/75%) بیشتر از سایر محدودیت ها نقض شده است. هدف از این بررسی و پاسخ به سؤال های بالا این است که امکانات بالقوه زبان فارسی در حوزه واژه سازی شناخته شوند و راه گشای معادل یابی در ترجمه ادبی باشند. همچنین هنجارگریزی واژگانی می تواند به عنوان یکی از ابزارهای شعرآفرینی در اشعار اخوان ثالث جنبه ای از ویژگی های سبکی سروده های وی را مشخص کند.

۲۳۸.

مضمون زمان ازمنظر شعرای فرانسوی قرن نوزدهم میلادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فریده علوی

منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۴ شماره ۲۸

کلیدواژه‌ها: زمان شعر رمانتیسم خاطره ، موسه لامارتین هوگو

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات

تعداد بازدید : ۱۳۵۲ تعداد دانلود : ۷۵۷

"ارتباط تنگاتنگ زمان با زندگی بشری بیانگر توجه به آن درعرصه ادبی است. طول عمر انسان متاثر از حیطه زمانی است که برای زندگی آن ها از بدو تولد تا لحظه مرگ تعریف شده است. حتی احساسات بشری گریزی از عواقب گذر زمان ندارند: حالاتی چون بی تفاوتی‘ افسردگی ‘ ضعف‘ فراموشی و غیره‘ تنها با گذر زمان دامن گیر انسان می شوند. هیچ دوره ای از زندگی بشری بی ارتباط با گذر زمان نیست: از کودکی تا جوانی این ارتباط به صورت همزیستی و از میانسالی تا غلبه سال های عمر ‘ به صورت مقابله و مقاومت آشکار می شود. پس انسان همواره در طلب تحلیل شرایط زمانی برای ارائه تعریفی از مفهوم وجودیشانند. کاری که در توان همگان نیست. از این رو‘ برخی از شاعران و ادیبان ‘ به عنوان پیام آوران شادی و ملالت های انسان‘ نقش به سزایی را در انتقال نگرش و اشتغالات فکری مردمان عصر خود ایفا میکنند. از جمله این ادیبان می توان به شعرای رمانتیک فرانسوی سده نوزده میلادی اشاره کرد که با بیانی شیوا‘ غنایی و متاثر کننده به تحلیل احساسات و عواطف انسانی ناشی از گذر زمان پرداخته و جلوه هایی ژرفای روح آدمی را نمایان می سازند که نگارنده به تحلیل برخی از مهمترین سروده های آنان می پردازد. "

۲۳۹.

بازآفرینی یک روایت در دو اثر: داستان «مردگان» اثر جویس در سینمای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رؤیا عباس زاده عذرا قندهاریون زهره تایبی نغندری

منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال چهل و نهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: اقتباس تحلیل روایت کانون دید پله آخر مردگان

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات

تعداد بازدید : ۱۳۵۰ تعداد دانلود : ۹۹۶

در سال های اخیر، اقتباس به عنوان شاخه ای جدید در نقد ادبی مورد توجه منتقدین قرار گرفته است. در ایران نیز اقتباس های مختلفی از آثار ادبی ایرانی و خارجی در چند دهه اخیر انجام گرفته است. پلّه آخر (۱۳۹۲) به کارگردانی علی مصفا یکی از جدیدترین آثار اقتباسی و برگرفته از داستان معروف «مردگان» (۱۹۱۴) اثر جیمز جویس (۱۸۸۲-۱۹۴۱) است. در این مطالعه، با استفاده از تئوری کانون دید ژرار ژِنِت، به دنبال بررسی تغییر روایت از متن نوشتاری به فیلم و پیامدهای آن خواهیم بود. تئوری کانون دید ژِنِت، با معرفی سه نوع کانون دید بیرونی، درونی و صفر و همچنین چهار نوع روایت با توجه به سطح و رابطه راوی با داستان، ابزار مناسبی برای مقایسه اثر ادبی و فیلم اقتباسی در قالبی روایت شناسانه است. بنابراین، مطالعه حاضر سعی دارد با بررسی این تغییرات در روایت «مردگان» و پلّه آخر و با تکیه بر تئوری کانون دید، درباره علل و نتایج آن ها به بحث و نتیجه گیری بپردازد. یافته های این مطالعه نشان می دهد که تأثیر آگاهانه یا ناخودآگاه اقتباس کننده مذکر بر نوع روایت، باعث کم رنگ شدن نقش لیلی و هم ذات پنداری بیشتر مخاطبان با قهرمان منفعل این فیلم، یعنی خسرو شده است. علی رغم روایت پیچیده داستان فیلم، قضاوت در مورد شخصیت های فیلم برای مخاطب توسط این تغییر در روایت آسان شده است.

۲۴۰.

استعاره و نقد بوم گرا: مطالعه موردی دو داستان « گیله مرد» و « از خم چمبر»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه راکعی فاطمه نعیمی حشکوایی

منبع: زبانشناخت سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلیدواژه‌ها: استعاره مفهومی داستان اقلیمی نقد بوم گرا دیدگاه زیست محور دیدگاه انسان محور

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۳۰ تعداد دانلود : ۱۲۲۲

بحران های محیط زیست حاصل تفکر و اندیشه ای است که انسان را در محور و رأس جهان خلقت می بیند و همه چیز را برای او و در رابطه با نیازهای او تعریف می کند. در مقابل این دیدگاه، دیدگاه زیست محور قرار دارد که طبیعت را محور همه چیز می داند. این دو دیدگاه به خوبی نشان دهنده این مسئله اند که انسان ها همانطور که بر طبیعت و جهان تاثیرگذارند، از سویی دیگر از طبیعت تاثیر می پذیرند و این تاثیرات بر تفکر و ذهن آنها نمایان و نیز بر زبانشان جاری می شود. در تحقیق حاضر، هدف، بررسی تاثیر محیط زیست بر طرز تفکر و اندیشه انسان ها است، که در قالب استعاره بازنمود می یابد. بر اساس طبقه بندی شیری(1387) دو اقلیم شمال و خراسان(علوی و دولت آبادی) جهت بررسی انتخاب شدند. در تکوین سبک نویسنده علاوه بر انگاره ها و انگیزش های فردی و درونی، شمار زیادی از محرک های مرتبط با محیط اجتماعی و محیط جغرافیایی همواره اثرگذار بوده است. در این پژوهش فرض بر این است که دیدگاه زیست محور در داستان های اقلیمی بازنمود می یابد. نویسندگان داستان های اقلیمی آگاهانه یا ناخودآگاه طبیعت را محور قرار داده اند و استعاره «مادر طبیعت» را به صورت های مختلف در داستان های خود به کار برده اند.

درخت حوزه‌های تخصصی