سید علیرضا افشانی

سید علیرضا افشانی

مدرک تحصیلی: دانشیار جامعه شناسی دانشگاه یزد .
پست الکترونیکی: afshanialireza@yazd.ac.ir

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۱۰۰ مورد از کل ۱۵۷ مورد.
۸۱.

حسرتِ سفر؛ کاوشی کیفی از پویایی های اجتماعی و فرهنگی سفر در میان زنان شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۳۷) 1-33

کلیدواژه‌ها: سفردوستی حسرت سفر بازنمایی چشم و همچشمانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۵ تعداد دانلود : ۳۶۳
در چند دهه اخیر، توجه به ابعاد اجتماعی و فرهنگی سفر و گردشگری بیشتر گشته است. به همین دلیل در پژوهش حاضر سعی شده است سفر از زاویه ای اجتماعی و فرهنگی بررسی و پویایی های آن نشان داده شود. بنابراین، فهم و رفتار زنان طبقه متوسط و متوسط رو به بالای شهر مشهد در زمینه سفر با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای و با استفاده از نمونه گیری نظری و هدفمند، مورد مطالعه قرارگرفت. مصاحبه های عمیقی با 21 نفر از زنان شهر مشهد صورت گرفت که برای تحلیل آنها از کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. یافته ها شامل 20 مقوله اصلی و مقوله هسته ی «حسرتِ سفر» شد. یافته های پژوهش به وسیله خط داستان، مدل پارادایمی و نظریه کوچک مقیاس ارائه شدند. به طور کلی ننایج حاکی از آن است که مشارکت کنندگان تمایل به سفرهای متعدد و با کیفیت دارند زیرا کیفیت سفر حاکی از توانایی اقتصادی افراد در گذراندن اوقات فراغت شان است. از طرفی نیز انواع بازنمایی های سفر (بازنمایی روایتی و مجازی) باعث می شود افراد تمایل به تجربه سفر لاکچری داشته باشند اما به علت وجود بستری از محدودیت های ساختاری شناخته شده در این پژوهش، دچار حسرتِ سفر می شوند.
۸۲.

واگرایی منافع و ناکارآمدی فردی: برساخت فرسایش اجتماعی در مراودات اقتصادی زندگی روزمره جوانان یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 7-32

کلیدواژه‌ها: مراوده های اقتصادی زندگی روزمره برساخت اجتماعی فرسایش اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۴۰۷
پژوهش حاضر به بررسی روابط و مناسبات اقتصادی افراد در عرصه خُرد زندگی روزمره در فضای اجتماعی شهر یزد پرداخته و در پی پاسخ به این سوال است که تعریف مصاحبه شوندگان از دلایل بی تفاوتی و عدم همبستگی در میدان تبادلات اقتصادی در این جامعه چیست؟ جامعه هدف، جوانان شهر یزد بودند که 20 نفر از آنان به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و از طریق مصاحبه عمیق، اطلاعات مورد نیاز اخذ شد. روش شناسی نیز بر اساس رویکرد تفسیری پیکربندی و روایت ها بر اساس نظریه زمینه ای با رویکرد عینی گرایی اشتراوس و کوربین، تحلیل شد. در نهایت "واگرایی مقاصد و منافع و ناکارآمدی فردی" پدیده مرکزی پژوهش شناخته شد که از طرفی حاصل فضای بی تفاوتی و عدم همبستگی افراد در مشکلات و موانع اقتصادی و از سمت دیگر فقدان ناکارامدی فردی در این عرصه بوده است؛ به عبارتی، کلیه مشارکت کنندگان فضای اقتصادی را نابسامان و نامساعد می دانستند؛ اما اکثریت آنها فاقد عملکرد و نگرش مشارکتی جهت بهبود وضعیت بودند. ضمن آنکه غالب آنها نیز خود را فاقد توان و فاعلیت در راستای بهبود شرایط ارزیابی می کردند.
۸۳.

سنجش و ارزیابی ابعاد مؤثر بر ارتقاء تاب آوری جوامع روستایی در مواجهه با خشکسالی (موردمطالعه: شهرستان سبزوار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 630 - 645

کلیدواژه‌ها: تاب آوری جوامع روستایی خشکسالی کشاورزان سیستم های اجتماعی-زیست محیطی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۷ تعداد دانلود : ۵۷۲
افزایش تاب آوری مهم ترین عامل جهت حفظ انعطاف پذیری سیستم های اجتماعی-زیست محیطی و مقابله با خشکسالی است. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی و تحلیل شاخص های مبتنی بر تاب آوری جوامع روستایی در مواجهه با خشکسالی در سه روستا با شدت های متفاوت خشکسالی است. در این راستا ابتدا با استفاده از نقشه های پهنه بندی خشکسالی بر اساس شاخص SPEI در دوره زمانی ده ساله روستاهای موجود در سه زون خشکسالی بسیار شدید، شدید و متوسط شناسایی و از هر زون یک روستا به صورت تصادفی انتخاب گردید. سپس با استفاده از رویکرد پیمایشی، روش مشاهده مستقیم و بازدید میدانی، کشاورزان به عنوان جامعه هدف شناسایی گردیده و موردبررسی قرار گرفتند. با توجه مجموع تعداد کشاورزان در سه روستا، طبق فرمول کوکران، حجم نمونه به تعداد 105 نفر برآورد گردید. بر اساس پرسشنامه های تاب آوری و آزمون های آماری به ارزیابی ابعاد و شاخص های مؤثر بر تاب آوری پرداخته شد. نتایج مدل اندازه گیری لیزرل بر اساس متغیرهای سطح اول ابعاد سنجش تاب آوری نشان داد بیشترین اثرگذاری و اهمیت ابعاد در میزان تاب آوری متعلق به بعد زیرساختی و فیزیکی و بعد طبیعی است. ابعاد اقتصادی و مالی، اجتماعی و فرهنگی، حکمرانی و مدیریت، انسانی و فردی به ترتیب در رتبه بعدی اهمیت قرار دارند. سنجش میزان ابعاد تاب آوری در روستاهای موردمطالعه نشان داد بعد اجتماعی و فرهنگی دارای بیشترین میزان و بعد طبیعی دارای کمترین میزان در روستاهای موردمطالعه در این منطقه هستند. ﺗﻘﻮیﺖ ابعاد تأثیرگذار ﻣی ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻄح ﺗﺎب آوری و انطباق پذیری ﺑﺎ ﺷﺮایط را اﻓﺰایﺶ دﻫﺪ و نقش مؤثری در به حداقل رساندن ضررهای احتمالی در شرایط بحرانی، ایفا نماید. در این راستا، لازم است به تصمیم گیری و تخصیص منابع به کشاورزان منطقه در مواجهه ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻃﺮات، توجه ویژه ای معطوف شود.
۸۴.

ناتوانی در زایش یا زایش ناتوانی: کاوشی کیفی از پیامدهای روان شناختی ناباروری در زنان نابارور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مشاوره جلد ۱۹ بهار ۱۳۹۹ شماره ۷۳ 4-28

کلیدواژه‌ها: پیامدهای ناباروری زایش ناتوانی درماندگی درمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۶ تعداد دانلود : ۵۸۲
هدف : هدف این پژوهش بررسی پیامدهای روان شناختی ناباروری بر زنان نابارور بود. روش : پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای انجام شد. نمونه در این مطالعه 21 نفر از زنان نابارور بودند که با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب و مطالعه شدند. فرایند نمونه گیری نظری تا اشباع داده ها ادامه یافت. ابزار اصلی این مطالعه مصاحبه بود و اطلاعات جمع آوری و تحلیل داده ها به شیو ه کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. یافته ها : یافته های پژوهش حاضر نشان داد پیامدهای روان شناختی ناباروری به ترتیب عبارتند از: 1.درماندگی درمانی 2.احساس پوچی 3.خودسرزنشگری 4.برون ریزی هیجانات شدید منفی 5.اختلالات روان شناختی 6.مصرف داروی اعصاب 7.افکار خودکشی 8. انزواطلبی 9.مشاجره با همسر به خاطر احساس تنهایی 10.خانه های سوت و کور. به نظر می رسد زنان نابارور وضعیت روان شناختی نامساعدی را تجربه می کنند. نتیجه گیری : یافته ها شامل 6 مقوله اصلی و یک مقوله هسته تحت عنوان زایش ناتوانی شد. زایش ناتوانی اشاره به این مفهوم دارد که زنانی که تجربه ناباروری دارند به مرور زمان و به دلیل مواجهه با پیامدهای ناباروری ممکن است در بقیه جنبه های زندگی خود نیز احساس ناتوانی داشته باشند. تبیین نتایج به طورکلی نشان دهنده وجود «زایش ناتوانی» و احساس پوچی در جامعه هدف بوده است که نهایتاً منجر به اختلالات روان شناختی، مصرف داروهای روانپزشکی و خانه های سوت و کور می شود.
۸۵.

رابطه مشارکت و اعتماد اجتماعی با خودسانسوری در بین شهروندان شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 6 - 32

کلیدواژه‌ها: خودسانسوری اعتماد اجتماعی مشارکت اجتماعی مشارکت مدنی شهروندان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۰ تعداد دانلود : ۴۳۹
این پژوهش با هدف بررسی میزان اعتماد اجتماعی و مشارکت و چگونگی رابطه آ نها با خودسانسوری شهروندان شهر یزد انجام شده است. منظور از خودسانسوری این است که افراد به علل گوناگون اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نظریاتشان را بیان نکنند. برای تدوین چارچوب نظری از نظریات گیدنز، بلاو، پارسونز و زیمل استفاده شد. روش پژوهش، پیمایش بوده و برای جم عآوری داد هها از پرس شنامه استفاده شد. جامعه آماری پژوهش، شهروندان 15 ساله و بیشتر شهر یزد در سال 1397 بودند که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر تعیین گردید و برای انتخاب نمون هها از روش نمونه گیری خوشه ای چن دمرحل های استفاده شد. برای بررسی اعتبار و پایایی پرسش نامه از اعتبار صوری و ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. یافته ها نشان داد که خودسانسوری در بین شهروندان یزدی در حد متوسط بوده و رابطه آن با دو متغیر مشارکت و اعتماد اجتماعی، منفی و معنی دار بوده است. اعتماد اجتماعی با ضریب 0-، همبستگی معکوسی با خودسانسوری داشتند. / -0/417 و مشارکت با ضریب 235 بررسی مدل معادله ساختاری نشان داد 31 درصد از تغییرات خودسانسوری، با متغیرهای مستقل مشارکت و اعتماد اجتماعی تبیین م یشود. نتایج حاکی از تأثیرگذاربودن متغیرهای اعتماد اجتماعی و مشارکت ب هعنوان دو متغیر مهم در تبیین و پی شبینی خودسانسوری است و تقویت اعتماد اجتماعی و مشارکت شهروندان باعث کاهش خودسانسوری آن ها خواهد شد.
۸۶.

بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با سلامت (مورد مطالعه: شهروندان سی سال و بالاتر شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال نهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۲ 85 - 114

کلیدواژه‌ها: سلامت رضایت از زندگی دینداری حمایت اجتماعی سرمایه ی اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۱ تعداد دانلود : ۵۱۷
تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با سلامت شهروندان سی سال و بالاتر شهر مشهد انجام گرفته است. در چارچوب نظری از نظریه های پارسونز، کییز، رویکرد شبکه، پاتنام، کاواچی و برکمن، هنس، کورکیلا، مک اینتوش و اسپیلکا برای گزینش متغیرهای مورد بررسی استفاده و تئوری ترکیبی ساخته شده است. در این پژوهش که به روش پیمایش انجام گرفته است، 384 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و با کمک ابزار پرسشنامه بررسی شدند. یافته های تحقیق نشان داد که میزان سلامت شهروندان در حد متوسط رو به بالا و  بالاترین مقدار میانگین مربوط به بعد جسمانی (فیزیکی) بوده است. همچنین بین متغیرهای سرمایه ی اجتماعی، رضایت از زندگی، حمایت اجتماعی و دینداری با سلامت رابطه ی مستقیم و معنادار و بین متغیر انزوای اجتماعی و سلامت نیز رابطه ی معکوس و معناداری وجود داشت. تحلیل مدل رگرسیونی نشان داد متغیرهای بررسی شده حدود 51 درصد از تغییرات سلامت را تبیین می کند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد متغیر سرمایه ی اجتماعی بیشترین اثر مستقیم و متغیر دینداری، بیشترین تأثیر غیرمستقیم و متغیر رضایت از زندگی بیشترین سهم را در تبیین متغیر سلامت داشته اند.
۸۷.

بررسی رابطه بین برنامه ریزی توسعه محله ای و کیفیت زندگی در شهر مهریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال نهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۰ 25 - 54

کلیدواژه‌ها: توسعه توسعه ی محله ای شهروندان کیفیت زندگی مهریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۸ تعداد دانلود : ۴۵۴
هر کشوری برای رسیدن به توسعه باید برای ارتقای زندگی ساکنانش برنامه ریزی نماید. یکی از زمینه هایی که می توان در برنامه ریزی ها به آن توجه نمود محلات است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ی برنامه ریزی توسعه محله ای و کیفیت زندگی در بین شهروندان است که برای رسیدن به اهداف پژوهش از تلفیق نظریه ی کنش متقابل نمادین وکارکردگرایی ساختاری استفاده شده است. روش مورد استفاده در این تحقیق از نوع پیمایشی است، داده ها با ابزار پرسشنامه و با استفاده از شیوه ی نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از 385 نفر از شهروندان ساکن در شهر مهریز گردآوری شده است. اعتبار ابزار به روش اعتبار محتوا و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. داده ها به کمک نرم افزارهای SPSS و AMOS تحلیل شدند. یافته های تحقیق گویای آن است که بین میزان برنامه ریزی توسعه ی محله ای و کیفیت زندگی و ابعاد آن رابطه ی مستقیم و معنا داری وجود داشت. مدل معادله ی ساختاری نشان داد متغیر برنامه ریزی توسعه ی محله ای 24 درصد از واریانس متغیر کیفیت زندگی را تبیین می کند و شاخص های برازش نیز نشانگر مطلوبیت مدل بود.
۸۸.

برساخت اجتماعی پروبلماتیک حضور داغدیده در گورستان، به سوی یک نظریۀ زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۹ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 7 - 30

کلیدواژه‌ها: پروبلماتیک حضور داغدیدگان گورستان مرگ نظریه زمینه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۱۸۹
مرگ همواره بخشی انفکاک ناپذیر از زندگی بشر بوده است. بشر برای قابل تحمل ساختن مرگ به مذهب، فلسفه، علم و هنر متوسل شده است. پژوهش های تاریخی و مردم شناختی، نقش فرهنگ بر واکنش انسان ها نسبت به مرگ را تأیید کرده اند. در همین راستا آیین های خاکسپاری و تدفین که تا حدودی تحت تأثیر فرهنگ و مذهب هستند، به عنوان نخستین جلوه اجتماعی ماتم در به هم پیوستگی شبکه حمایتی در کنار داغدیدگان و تسهیل پذیرش فقدان حائز اهمیت هستند. در مقاله حاضر برای دستیابی به فهمی عمیق از فرایند حضور و کنش های داغدیدگان در گورستان، به عنوان یکی از حوزه های اساسی تاثیرگذار در زندگی آنها و نقش آن در گذر از داغدیدگی، با طراحی نظریه زمینه ای به گردآوری داده ها از داغدیدگان درجه یک، در بستر شهر یزد اقدام شد. بنابراین مصاحبه هایی عمیق با داغدیدگان فقدان های غیر منتظره، که حداقل چهار ماه و حداکثر چهار سال از فوت عزیز یا عزیزانشان می گذشت، انجام شد. در این مسیر با تحلیل خط به خط گزاره ها در سه فرایند کدگذاری باز، محوری و گزینشی، 24 مقوله اصلی و یک مقوله هسته تحت عنوان برهم کنش واسازانه داغدیده/متوفی در گورستان برساخت شد. پدیده مرکزی این مقاله پروبلماتیک حضور در گورستان بود که داغدیدگان در واکنش به آن، استراتژی هایی متفاوتی را اتخاذ می کردند. برساخت زندگی در گورستان، مکانیسم جایگزینی مکانی خیرات، مدیریت حضور و غیره از جمله استراتژی های آنها در پاسخ به پدیده مرکزی بوده است. اتخاذ این استراتژی ها، پیامدهای منفی و مثبتی همانند تنظیم عواطف، تشدید بیماری ها و سازگاری با اپوخه گورستان را برای آنان به ارمغان آورده است.
۸۹.

عوامل پیشگویی کننده برانگیختگی روانی اجتماعی مردان به زندگی چندهمسری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مشاوره و روان درمانی خانواده سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 233 - 254

کلیدواژه‌ها: زندگی چندهمسری برانگیختگی روانی اجتماعی ازدواج مجدد مردان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۵ تعداد دانلود : ۵۴۸
با توجه به نقش مسائل اجتماعی و فرهنگی در برانگیختگی روانی اجتماعی مردان به زندگی چندهمسری، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش متغیرهای ازدواج سنتی، غرایز جنسی، بسترهای آزاد تعاملی، دل بستگی، نمای مذهبی، مقصرانگاری همسر اول، تسهیلگری خانوادگی، نمایش اقتدار، توانایی مالی و دو اقامتگاهی در برانگیختگی روانی اجتماعی مردان به زندگی چندهمسری انجام شد. پژوهش حاضر، یک بررسی توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری دربرگیرنده مردان دارای چند همسر ساکن شهرستان سراوان در سال 1397 بود که با به کارگیری فرمول کوکران 246 نفر به شکل نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورداستفاده پرسشنامه های محقق ساختهِ عوامل پیشگویی کننده و برانگیختگی روانی اجتماعی مردان به زندگی چندهمسری (اسمعیلی و همکاران، 1398) بود. تحلیل داده های پژوهش با به کارگیری ضریب همبستگی پیرسون، آزمون فریدمن، رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر انجام گرفت. برآیندهای پژوهش نشان داد که بین متغیرهای ازدواج سنتی (236/0= r،01/0 > P)، غرایز جنسی (291/0=r، 01/0 > P)، بسترهای آزاد تعاملی (462/0=r، 01/0 > P)، دل بستگی (289/0=r، 01/0 > P)، نمای مذهبی (489/0=r، 01/0 > P)، مقصرانگاری همسر اول (268/0=،r 01/0 > P)، تسهیلگری خانوادگی (485/0=،r 01/0 > P)، نمایش اقتدار (507/0=،r 01/0 > P)، توانایی مالی (427/0=،r 01/0 > P) و دو اقامتگاهی (433/0=،r 01/0 > P) با برانگیختگی روانی- اجتماعی مردان به زندگی چندهمسری همبستگی معنی داری وجود دارد. متغیرهای بسترهای آزاد تعاملی، تسهیلگری خانوادگی، توانایی مالی و نمای مذهبی درمجموع بیشترین تأثیر را بر برانگیختگی روانی اجتماعی برای زندگی چندهمسری را داشته اند. روان شناسان و مشاوران خانواده می توانند با توجه به یافته های این تحقیق از علل گرایش مردان به زندگی چندهمسری آگاهی یافته و با توجه به آن نسبت به مشاوره خانواده ها اقدام نمایند.
۹۰.

امر سیاسی در یک پارادوکس جذب و دفع: مطالعه کیفی عملکرد سیاسی جوانان در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ورزش و جوانان دوره ۱۸ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۵ 35 - 56
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۹۵
پژوهش حاضر با هدف کاوشی بر نحوه مشارکت و حضور سیاسی جوانانِ شهر یزد انجام شده است. به همین منظور، با استفاده از روش کیفی و بر اساس رویکرد تفسیری، مصاحبه هایی انجام و پیاده سازی شده است. در طراحی روش شناسی، نظریه زمینه ای مورد استفاده قرارگرفت که با رویکرد عینی گرایی اشتراوس و کوربین، روایت ها تحلیل گردید. جامعه هدف پژوهش، جوانان شهر یزد بودند که 20 نفر از آن ها به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و از طریق مصاحبه عمیق اطلاعات مورد نیاز استخراج گردید. بر اساس یافته ها، شرایط علی (فقدان آگاهی و رأی سیاسی، احساس عدم اثربخشی)؛ شرایط زمینه ای (احساس عدم امنیت، فشار تبلیغاتی) و شرایط مداخله ای (توقف در مشغله های شخصی، امتناع از برچسب حزبی)؛ باعث پیدایش پدیده "خموشی و یأس سیاسی" شده است که علاوه بر ترجمان بی تفاوتی افراد جامعه هدف نسبت به مسائل و فعالیت های سیاسی، به نوعی تجلی بی توجهی و نادیدگی ساختار (نظام سیاسی و فضای حاکم شهری) به مطالبات عاملان (مشارکت کنندگان در جایگاه شهروندان شهر یزد) خود بوده است. این پدیده منجر به انتخاب راهبردهایی همچون: انفصال از کنش و نگرش سیاسی و انفعال اعتراض گونه و در نهایت بروز پیامدهایی نظیرحس ناامیدی و ناتوانی در میدان سیاسی و مشارکت سرد در انتخابات در بین این جوانان شده است.
۹۱.

دین داری و انزوای اجتماعی (مورد مطالعه: شهروندان شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی - اجتماعی خراسان سال ۱۴ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۵۴) 30 - 59
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۱۴۰
یکی از مؤلفه های اساسی در توسعه هر جامعه ای، مشارکت و عدم انزوای اجتماعی افراد آن جامعه است. پایین بودن سطح میزان انزوای اجتماعی، در هر جامعه ای پیش نیاز هر گونه توسعه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی محسوب شده است. آگاهی از وضعیت انزوای اجتماعی ساکنان یک اجتماع، نقش مؤثری در شناخت چالش ها و راهکارهای توسعه یک جامعه داشته و به برنامه ریزی در جهت رسیدن به توسعه پایدار در جامعه کمک خواهد نمود. به عقیده بسیاری از محققین و صاحب نظران، یکی از عواملی که نقش قابل ملاحظه ای در کاهش میزان انزوای اجتماعی دارد، دین داری است. لذا پژوهش حاضر در صدد است تا رابطه بین دین داری، با انزوای اجتماعی را در بین شهروندان شهر مشهد مورد بررسی قرار دهد. روش این تحقیق پیمایشی بوده و جمع آوری داده ها به کمک پرسشنامه محقق ساخته دین داری و پرسشنامه استاندارد انزوای اجتماعی (دی یونگ گیرولد) صورت گرفته و روایی به صورت محتوایی احراز شده است و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 323 نفر تعیین شده است. پرسشنامه در سطح شهر مشهد توزیع و با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای اجرا شده و داده های تحقیق در دو بخش توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزارهای SPSS و اموس مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که میانگین نمرات پاسخ گویان به لحاظ انزوای اجتماعی در سطح کمی پایین تر از حد متوسط (90/28 در مقایسه با میانگین نظری 33) و از لحاظ میزان دین داری در سطح بیشتر از حد متوسط (61/86 در مقایسه با میانگین نظری 72) قرار دارند. هم چنین آزمون فرضیه اصلی تحقیق نشان داد رابطه معکوس و معنا داری (173/0-) بین دین د اری و انزوای اجتماعی وجود دارد و بین سطح دین داری بر حسب وضعیت تأهل و جنسیت و سطح انزوای اجتماعی بر حسب وضعیت تأهل و جنسیت، تفاوت معناداری مشاهده نمی شود. نتایج این تحقیق، همسو با دیدگاه جامعه شناسان بزرگی هم چون استارک، بین بریچ، برگر، یونگ، ویلسون، دورکیم، پوتنام، اُدی و یینگر است که معتقدند رابطه معناداری بین دین داری و انزوای اجتماعی وجود دارد.
۹۲.

پروبلماتیک خودرهابخشی در فضای مجازی؛ کاوشی کیفی از چگونگی ابراز خود در میان میکرواینفلوئنسرهای اینستاگرامی شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره هشتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 115 - 143

کلیدواژه‌ها: اینستاگرام ابراز خود خودرهابخشی شهر یزد میکرواینفلوئنسر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۳ تعداد دانلود : ۸۵۶
پژوهش حاضر به مطالعه چگونگی ابراز خود در میان میکرواینفلوئنسرهای اینستاگرامی شهر یزد پرداخته است. برای این منظور از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای، همچنین نمونه گیری نظری و هدفمند استفاده شد. فرایند نمونه گیری نظری تا اشباع داده ها ادامه یافت. اطلاعات گردآوری شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل و یافته ها در قالب خط داستان (شامل 25 مقوله اصلی و 1 مقوله هسته) و مدل پارادایمی ارائه شدند. به طورکلی روایت های میکرواینفلوئنسرها از ابراز خود نشان دهنده این واقعیت است که آن ها با استفاده از پایگاه مجازی و انگیزه های متعالی خود، همچنین در فضای آنومیک هنجاری جامعه، تجربه خودرهابخشی مجازی شان را با پویایی های متفاوتی همراه می کنند. چنین وضعیتی جهان ذهنی و عینی مشارکت کنندگان را درگیر می کند و دنیای آنان پروبلماتیک می شود. به عبارت دیگر خودرهابخشی آنان در مواجهه با مخاطبان چند هزار نفره آنان به طور مداوم دست کاری می شود و آن ها را وادار می کند تا راهبردهای خود را در مواجهه با این مخاطبان بازاندیشی کند.
۹۳.

تحلیل ثانویه داده های طرح ارزش ها و نگرش های ایرانیان (موج سوم): استان یزد

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال اول بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 61 - 82

کلیدواژه‌ها: ارزش ها نگرش ها ایرانیان یزد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۳ تعداد دانلود : ۴۳۰
تغییرات ارزش ها و نگرش ها در همه جوامع یکی از پدیده های اجتماعی مهمّی است که همواره مدّ نظر و رصد مدیران، برنامه ریزان، محقّقان و صاحب نظران مختلف بوده است. طرح ملّی ارزش ها و نگرش های ایرانیان که تاکنون سه «موج» این طرح اجرا و نتایج آن منتشر شده است، حاوی دستاوردهای مهمی است. نوشتار حاضر به تحلیل ثانویه یافته های موج سوم طرح های مزبور در مورد استان یزد پرداخته است، برای درک دقیق تر یافته ها و تغییرات ارزش ها و نگرش ها، در مواردی که اطّلاعات موجود بود با نتایج موج اوّل و دوم کشوری و استانی نیز مقایسه شده است. یافته ها نشان می دهد در حالی که نگرش های دینی مردم یزد تغییر چندانی نکرده است، بدبینی در حوزه اقتصادی و سیاسی افزایش یافته است. به نظر مردم استان یزد، فاصله طبقات فقیر و غنی افزایش یافته است و گردش نخبگان در مقایسه با گذشته مطلوب نیست و سرانجام اینکه هویّت ملّی در بین مردم همچنان پررنگ است.
۹۴.

بررسی عوامل مرتبط با نگرش جوانان شهر یزد به آسیب های احتمالی روابط دختر و پسر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ورزش و جوانان دوره ۱۸ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۶ 289 - 304
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۱۵
معاشرت های دختر و پسر در دوران پیش از ازدواج، یکی از پدیده های پیچیده در جامعه کنونی است که تحت تأثیر فرهنگ و مذهب و عرف جامعه مدام در حال کنترل و محدودسازی است. در برخی موارد این روابط می تواند آسیب های زیادی به بار آورد و جوانان و جامعه را تحت تأثیرات منفی خود قرار دهد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی روابط دختر و پسر یا به بیان دیگر، بررسی نگرش به آسیب های روابط دختر و پسر در بین جوانان شهر یزد انجام گرفته است. روش مورد استفاده در این تحقیق، از نوع پیمایشی می باشد. داده ها با ابزار پرسشنامه و با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای از 246 نفر از جوانان شهر یزد گردآوری شده است. اعتبار ابزار به وسیله روش اعتبار محتوا مورد تأیید قرار گرفت و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. داده ها به کمک نرم افزار آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند. در پژوهش حاضرآسیب های ناشی از روابط دو جنس مخالف در شش گروه آسیب های روانی- عاطفی، آسیب به زندگی مشترک آینده، آسیب های اجتماعی، تحصیلی، خانوادگی و جسمی مورد نگرش سنجی قرار گرفتند. با توجه به نتایج به دست آمده بین پایگاه اجتماعی- اقتصادی (238/0-)، سن (250/0-) و میزان تحصیلات (266/0-) نگرش به آسیب های روابط دختر و پسر رابطه ای منفی و معنادار وجود داشت. همچنین، بین نگرش به آسیب های روابط دختر و پسر به تفکیک جنس، وضعیت اشتغال و تجربه دوستی با جنس مخالف تفاوتی معنادار برقرار بود (05/0>P).
۹۵.

پژوهشی کیفی در شناسایی چالش های بهزیستی زناشویی (از خلأ کارآمدی و رضایتمندی زناشویی تا چالش های بهزیستی زناشویی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال هفتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۷ 149 - 173

کلیدواژه‌ها: بهزیستی زناشویی مهارت های زناشویی مهارت های زندگی کارآمدی و رضایتمندی زناشویی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۸۱۳
بهزیستی زناشویی، مجموعه مهارت های زناشویی زوجین است که خلأ آنها بوجود آورنده چالش های بهزیستی زناشویی زوجین می باشد. از این رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش های بهزیستی زناشویی و نحوه شکل گیری پدیده کارآمدی و رضایتمندی زناشویی انجام شد. این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش نظریه زمینه ای انجام گرفت و داده ها با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته جمع آوری گردید. جامعه هدف پژوهش حاضر شامل تمامی متأهلین شهر شیراز در سال 1397 بود. نمونه های پژوهش به روش نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شد. برای تحلیل داده ها، اطلاعات جمع آوری شده کدبندی و موضوعات اصلی و مقولات هسته آنها شناسایی شد. یافته ها حاکی از شناسایی نه مقوله اصلی و دو مقوله هسته با عنوان خلأ مهارت های زندگی فردی و زوجی و خلأ رضایت زناشویی بود. نتایج نشان داد که خلأ مهارت های زندگی فردی و زوجی و خلأ رضایت زناشویی نشان دهنده کمبودمهارت ها، کمبود ها، کاستی ها، بی تفاوتی ها، عدم شناخت و عدم وجود همدلی در بین زوجین است که این موضوع خود منجر به نوعی ناکارآمدی و نارضایتی در زندگی زوجین شده و بنیان خانواده، استحکام خود را از دست می دهد و در نتیجه پدیده خلأ کارآمدی و رضایتمندی زناشویی را به عنوان یکی از چالش های مهم بهزیستی زناشویی به وجود می آورد.
۹۶.

مطالعه مقایسه ای تأثیر انزوای اجتماعی بر سلامت شهروندان مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی - اجتماعی خراسان سال ۱۳ بهار ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۵۱) 7 - 44
تعداد بازدید : ۱۷۵ تعداد دانلود : ۱۷۴
برای ایجاد و گسترش سلامت در فضای جامعه، کاهش احساس انزوای اجتماعی ضروری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر انزوای اجتماعی بر سلامت شهروندان شهر مشهد انجام شده است. چارچوب نظری این پژوهش، ترکیبی از مجموعه نظریات دورکیم، تحلیل شبکه و رویکرد تنهایی است. روش این تحقیق مبتنی بر پیمایش از نوع توصیفی و همبستگی بوده و جمع آوری داده ها به کمک پرسشنامه استاندارد سلامت SF_36 و پرسشنامه محقق ساخته انزوای اجتماعی صورت گرفته و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین شده است. پرسشنامه در سطح شهر مشهد توزیع و با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای اجرا شده و یافته های تحقیق با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مبتنی بر نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج توصیفی حاکی از آن است وضعیت سلامت شهروندان به طور کلی در سطح بالاتر از حد متوسط (17/77 از نمره 100) و انزوای اجتماعی شهروندان نیز در حد متوسطی (03/52 از نمره 100) قرار دارد. نتایج استنباطی نیز بیانگر این موضوع است که رابطه منفی و معناداری (619/0-) بین انزوای اجتماعی و ابعاد آن با سلامت وجود دارد. میزان همبستگی (619/0-) بین این دو متغیر در سطح متوسط است. همچنین بین سطح سلامت بر حسب جنسیت و وضعیت اشتغال شهروندان، تفاوت معناداری مشاهده می شود. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان می دهد متغیرهای مستقل مجموعاً 36% از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کنند. نتایج تحلیل مسیر نیز حاکی از آن است که متغیر تنهایی اجتماعی بیشترین اثر مستقیم (352/0-) و متغیر احساس عجز بیشترین تأثیر غیرمستقیم (191/0-) را در تبیین متغیر سلامت دارند.
۹۷.

رابطه بین مهارت های کاربران جوان و کاربردهای مثبت و منفی شبکه های اجتماعی موبایلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیستم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴۶ 7 - 36

کلیدواژه‌ها: مهارت های کاربر کاربردهای منفی کاربردهای مثبت شبکه اجتماعی موبایلی جوانان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۲ تعداد دانلود : ۵۰۴
این مقاله به بررسی رابطه بین مهارت کاربران در استفاده از شبکه های اجتماعی موبایلی و کاربردهای مثبت و منفی آن می پردازد. برای این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 385 پرسشنامه محقق ساخته بین جوانان شهر یزد توزیع و جمع آوری شد. نتایج نشان داد که هر چه سطح مهارت کاربر افزایش یابد، میزان کاربردهای مثبت شبکه های اجتماعی موبایلی نیز افزایش یافته و هرچه سطح مهارت کاربر کاهش پیدا کند میزان کاربردهای منفی شبکه های اجتماعی موبایلی افزایش می یابد. همچنین مهارت های کاربر در استفاده از شبکه اجتماعی موبایلی 33 درصد واریانس کاربردهای مثبت و 14 درصد از کاربردهای منفی شبکه های اجتماعی موبایلی را تبیین می کند. علاوه بر این نتایج مدل یابی معادله ساختاری نشان داد که برازش داده ها به مدل برقرار است و شاخص های برازش دلالت بر مطلوبیت مدل معادله ساختاری دارند.
۹۸.

از احساس بی عدالتی تا بدبینی اجتماعی: رنج مضاعف شهروندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۰ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 7 - 27

کلیدواژه‌ها: بدبینی اجتماعی عدالت اجتماعی عدالت توزیعی عدالت مراوده‏‎‎‏ای عدالت رویه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۶۳
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطیه احساس عدالت اجتماعی و بدبینی اجتماعی در میان شهروندان انجام شده است. برای تدوین چارچوب نظری، از نظریات دورکیم، گیدنز، تد رابرت گر و مرتن استفاده شده است. روش مورداستفاده در این پژوهش، پیمایش بوده و جامعیه آماری را شهروندان 64-15سالیه شهر یزد تشکیل داده اند. حجم نمونه، براساس فرمول کوکران 385 نفر تعیین گردیده و نمونه ها با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. پرسشنامه، محقق ساخته و روایی آن به صورت محتوایی بوده و ضریب آلفای کرونباخ برای سازه های پژوهش بیش از 7/0 به دست آمده است که نشانگر پایایی مطلوب ابزار است. داده ها با نرم افزارهای اس پی اس اس و اموس تحلیل شده اند. یافته های پژوهش نشان داده اند که میانگین نمرات احساس عدالت اجتماعی (84/1) در سطحی پایین قرار دارد و بدبینی اجتماعی اکثریت پاسخگویان (8/68درصد) در حد متوسط است. بین متغیر احساس عدالت اجتماعی (متغیر مستقل) و ابعاد آن یعنی عدالت توزیعی، عدالت مراوده ای و عدالت رویه ای با بدبینی اجتماعی (متغیر وابسته)، رابطیه معکوس و معنادار وجود داشت؛ درنتیجه، با کاهش احساس عدالت اجتماعی، بدبینی اجتماعی افزایش می یابد. تحلیل مدل معادلیه ساختاری بیانگر این بود که احساس عدالت اجتماعی، 17درصد از تغییرات بدبینی اجتماعی را تبیین می کند. نتایج، بیانگر ضرورت توجه بیشتر به بحث عدالت اجتماعی جهت جلوگیری از گسترش بدبینی اجتماعی است.
۹۹.

کاوشی کیفی از علل و زمینه های شکل گیری چندهمسری مردان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روان شناسی اجتماعی دوره ۹ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۴ 63 - 82

کلیدواژه‌ها: چندهمسری برانگیختگی روانی اجتماعی ازدواج مجدد مردان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۳ تعداد دانلود : ۴۵۶
مقدمه: یک مسئله اجتماعی در زمان واحد در جوامع مختلف، صورت های مختلف پیدا می کند، در جامعه و سرزمینی پذیرفته و پسندیده است و در جامعه ای دیگر رد و ناپسند می گردد. مسئله چندهمسری یا تعدد زوجات از مسائل اجتماعی و فرهنگی است که علل و زمینه های شکل گیری آن در جوامع مختلف، متفاوت خواهد بود. هدف مقاله حاضر، شناخت علل و زمینه های شکل گیری چندهمسری مردان در شهرستان سراوان بوده است. روش: تحقیق از نظر روش، کیفی از نوع نظریه زمینه ای بوده و مشارکت کنندگان با توجه به هدف مطالعه از میان جامعه در دسترس یعنی مردان دارای بیش از یک همسر در شهرستان سراوان به طور هدفمند انتخاب شدند و اطلاعات به وسیله مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری گردید. مصاحبه ها تا زمان رسیدن به اشباع نظری ادامه یافته که پس از مصاحبه با چهارده نفر به اشباع نظری رسیده و جهت اطمینان بیشتر، مصاحبه ها را تا 17 نفر ادامه داده و متن مصاحبه ها روی کاغذ پیاده و کدگذاری انجام و اطلاعات تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که عوامل تشکیل دهنده چندهمسری شامل 10 مقوله اصلی و یک مقوله هسته با عنوان «برانگیختگی روانی اجتماعی» است که در قالب مدل پارادایمی و خط داستان ارائه شدند. نتایج تحقیق نشان داد که ازدواج سنتی و غرایز جنسی به عنوان شرایط علی، مقصرانگاری همسر اول، نمای مذهبی، دو اقامت گاهی و تسهیل گری خانوادگی به عنوان شرایط مداخله گر، نمایش اقتدار، بسترهای آزادتعاملی، دلبستگی و توانایی مالی به عنوان شرایط زمینه ای باعث بروز پدیده برانگیختگی روانی اجتماعی خواهد شد که در نهایت، استراتژی «گذار پُر گداز عینی و ذهنی از همسر اول» را بوجود می آورد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد نگرش های مذهبی در کنار مسایل مالی و بسترهای اجتماعی مطلوب، مهم ترین علل شکل گیری چندهمسری در بین مردان مورد مطالعه است.
۱۰۰.

کاوش بی قدرتی شغلی پرستاران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال هشتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۲۶) 1 - 18

کلیدواژه‌ها: بی قدرتی برساخت اجتماعی گفتار قدرت - مراقبت پرستاران یزد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۶۵۲
پژوهش حاضر درباره فرایند شکل گیری بی قدرتی شغلی بین پرستاران بیمارستان های دولتی شهر یزد بررسی می کند. با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای و با نمونه گیری نظری و هدفمند، 20 نفر از پرستاران بیمارستان های دولتی شهر یزد انتخاب شدند و با آنها مصاحبه های عمیقی انجام شد. فرایند نمونه گیری نظری تا مرحله اشباع داده ها ادامه یافت. داده های گردآوری شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل و در قالب خط داستان (شامل 20 مقوله اصلی و 1 مقوله هسته)، الگوی پارادایمی و طرح واره نظری ارائه شدند. نتایج نشان دادند بی قدرتی شغلی پرستاران به طور عمده به دنبال عواملی چون گفتار قدرت - مراقبت پزشکان، برساخت نارضایتی های مالی و وضعیت سیال بیماران برساخته می شود. پرستاران در مقابل بی قدرتی شغلی راهبرد های متفاوتی را برمی گزینند. کار عاطفی، درمان پراگماتیسمی و گفتمان اعتماد ازجمله این راهبردهاست که بین پرستاران فعال شده و با خود پیامد هایی مانند بی تفاوتی آموخته شده، حل گفتمانی اختلافات، هژمونی عواطف منفی و سبک های مراقبتی ترکیبی را داشته است. طرح واره نظری این فرایند را ترسیم می کند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان