محمد عطایی

هدف پژوهش حاضر شناسایی عناصر مدل ساختاری تفسیری بهره وری معلمان با رویکرد رفتار سازمانی مثبت گراست. برای دستیابی به این هدف، راهبرد کیفی و روش فراترکیب به کار رفته است. مدل مفهومی اولیه پژوهش، متشکل از سه مقوله (بعد)، چهار زیرمقوله، 22 مفهوم (مؤلفه) و 89 کد (شاخص) به دست آمد. برای غربال کردن و شناسایی شاخصهای نهایی از روش دلفی فازی و برای روایی صوری از دیدگاه 12 نفر از خبرگان استفاده شده است. در نهایت ده شاخص از 89 شاخص حذف شد و 11 شاخص با نظر خبرگان تغییر یافت. این مقوله ها شامل درونداد با دو زیرمقوله عوامل شناختی متشکل از مفاهیم توکل، خوش بینی، امیدواری، تاب آوری و اعتماد به نفس؛ زیرمقوله عوامل رفتاری متشکل از مفاهیم حب، شادمانی (بهزیستی ذهنی)، خردورزی، دلسوزی و احساس دلبستگی؛ مقوله فرایند شامل مفاهیم برنامه ریزی و آماده سازی، ایجاد محیط یادگیری مناسب، آموزش و ایفای مسئولیتهای حرفه ای؛ مقوله برونداد با دو زیرمقوله اثربخشی با مفاهیم یاددهی مؤثر عقلانی، علمی، عملی، اعتقادی و اخلاقی و زیرمقوله کارایی با مفاهیم آموزش، مدیریت رفتار و مشارکت کارآمد بودند. گام نهایی محاسبه روابط درونی معیارهای اصلی برای به دست آوردن مدل نهایی پژوهش بود. با توجه به خروجی محاسبات تعیین سطح در سلسله مراتب ISM، اثربخشی و کارایی تأثیرپذیرترین متغیرها و متغیرهای سطح اول بودند. متغیرهای برنامه ریزی و آماده سازی، ایجاد محیط یادگیری مناسب، آموزش و ایفای مسئولیتهای حرفه ای متغیرهای سطح دوم و متغیرهای عوامل رفتاری و شناختی متغیرهای سطح سوم بودند.

رفتارهای سیاسی، از مولفه های تشکیل دهنده سازمان های دولتی محسوب می شود. این رفتارها موجب نفاق و زیان اداری می گردد که موجب کاهش بهره وری سازمانی می شود؛ لذا، آگاهی از عوامل مؤثر بر رفتار سیاسی در سازمان های دولتی موجب عدم وقوع چالش ها شده و محدودکردن این رفتارها، نقش مهمی دارد؛ بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، طراحی الگوی رفتار سیاسی در سازمان های دولتی است. در این مطالعه مروری، حدود 25 مقاله داخلی و خارجی مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد سوابق فردی و سازمانی هر دو می توانند منجر به رفتار سیاسی شوند. کمبود منابع باعث ایجاد سیاست می شود. وقتی منابعی مانند انگیزه های پولی یا ترفیعات محدود هستند، مردم سازمان را سیاسی تر می بینند. هر نوع ابهامی می تواند به سیاست های سازمانی بیشتر منجر شود. ضمنا رفتارهای سیاسی، تلاش های غیررسمی، غیررسمی و گاهی اوقات پشت پرده برای فروش ایده ها، تأثیرگذاری بر سازمان، افزایش قدرت یا دستیابی به اهداف راهبردی دیگر است.کلیدواژه: رفتار سیاسی، سازمان های دولتی، زیان اداری

هدف: این پژوهش به منظور شناسایی عوامل موثر بر کیفیت زندگی کاری و بررسی میزان اهمیت آن ها از منظر تیپ های شخصیتی مختلف در سازمان های دولتی ایران انجام شده است. طرح پژوهش/ روش شناسی/ رویکرد: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت داده ها، آمیخته است. در بخش کیفی، جامعه آماری شامل خبرگان دانشگاهی و سازمانی در حوزه مدیریت دولتی است و داده ها از طریق بررسی مبانی نظری و با تشکیل گروهی از خبرگان از طریق فن دلفی به دست آمد. در بخش کمّی، جامعه آماری شامل مدیران، معاونان، و کارکنان سازمان های دولتی ایران هستند و این داده ها به وسیله پرسش نامه گردآوری می شوند. به منظور شناسایی و استخراج عوامل از تحلیل عامل اکتشافی، و از تحلیل عاملی تاییدی برای سنجش ارتباط بین عوامل و شاخص ها بهره گرفته شد. یافته ها: در این پژوهش شش بُعد اجتماعی، فرهنگی، روان شناختی، اقتصادی، ساختاری، و مدیریتی شناسایی و نتایج به دست آمده بر اساس تیپ های شخصیتی اولویت بندی شده اند. در تیپ شخصیتی گشودگی بالا، بُعد فرهنگی و مولفه اخلاق کاری در رتبه اول و در تیپ های شخصیتی روان رنجورخویی بالا، برون گرا، مسئول، نرم خوی بالا، بُعد اجتماعی و مولفه ارتباط کار و زندگی در رتبه اول قرار گرفته اند.

زمینه و هدف : شایستگی مدیران بویژه در سطوح ارشد، زمینه ساز موفقیت شرکتها و توسعه کشور است. حاکمیت شرکتی نیز به عنوان مجموعه ای از اصول، الزامات و فرایندها برای نظارت و راهبری شرکت توسط مراجع ذی ربط به شرکتهای دولتی ابلاغ شده است و مجری آن، مدیران ارشد (اعضای هیأت مدیره) هستند؛ لذا طراحی الگوی شایستگی مدیران ارشد با توجه به نقش آنان در اجرای مطلوب حاکمیت شرکتی هدف این پژوهش است. روش : این پژوهش از نظر هدف، توسعه ای و از لحاظ نوع داده و روش تحلیل آن، آمیخته (کیفی- کمی) است. در بخش کیفی با مطالعه پیشینه و مبانی نظری، ابعاد شایستگی و ابعاد و مؤلفه های حاکمیت شرکتی شناسایی شد. با یازده نفر از اعضای هیأت مدیره شرکتهای دولتی در حوزه های مختلف تولیدی، خدماتی و سرمایه گذاری و خبرگان دانشگاهی منتخب، مصاحبه و با روش تحلیل مضمون، مضمونها در سه سطح پایه، سازماندهنده و فراگیر مشخص شد. در بخش کمی با الگوسازی ساختاری-تفسیری، سطح بندی و تعیین روابط مؤلفه ها و ابعاد الگو انجام شد. یافته ها : یافته های بخش کیفی با تلفیق مطالعات نظری و تحلیل مضمون مصاحبه ها، 55 مضمون پایه (شاخص)، یازده مضمون سازماندهنده (مؤلفه) و سه مضمون فراگیر (بعد) به دست آمد. ابعاد الگو شامل دانشها، مهارتها و منش است.   نتیجه گیری : بر اساس نتیجه تحلیل کمی پژوهش، مؤلفه های اصلی الگوی شایستگی در چهار سطح طبقه بندی می شود. مؤلفه های بعد منش (شامل فضایل اخلاقی، ویژگیهای فردی و ارزشها) مؤثرترین عوامل الگو و هادی دیگر مؤلفه ها است. تمام مؤلفه های اصلی، تأثیرگذاری و تأثیرپذیری همزمان بر یکدیگر دارد. خروجی پژوهش به طراحی الگوی شایستگی مدیران ارشد شرکتهای دولتی با رویکرد حاکمیت شرکتی منجر شد.

مسئولیت اجتماعی سازمانی به عنوان سازوکاری توصیف می شود که به موجب آن سازمان ها را به استفاده از منابع تحت اختیار خود در راستای حفظ منافع جامعه و بهبود رفاه عمومی ملزم می نماید. هدف پژوهش حاضر، طراحی مدل سه وجهی مسئولیت اجتماعی برای سازمان های دولتی ایران است. در مرحله اول، بر اساس نظر خبرگان و با استفاده از روش دلفی به شناسایی یک سری ابعاد (شامل پاسخگویی، اقتصادی، حفظ حرمت های فرهنگی اجتماعی، رعایت حقوق عامه، محیط زیست محوری، پاسداشت معنویت و ارزش های اسلامی، انصاف و عدالت محوری)، با در نظرگرفتن ویژگی های سازمان های دولتی و شرایط بومی کشور ایران پرداخته می شود. سپس در مرحله دوم، تلاش می شود با ایجاد تناسب بین سطوح اخلاقی سازمان و راهبرد سازمان در قبال مسائل عمومی، درجه اجرای اثرگذار هر یک از ابعاد مسئولیت اجتماعی تعیین گردد. نتایج با استفاده از سیستم استنتاج فازی نشان می دهد که اثرگذاری رویکرد اخلاقی و راهبردهای مسئولیت اجتماعی سازمانی از طیف پایین به سمت بالا دارای اثرگذاری مثبتی بر تمامی ابعاد مسئولیت اجتماعی هستند.

ارتقای عملکرد کارکنان یکی از دغدغههای اصلی سازمانهای دولتی است. پژوهش حاضر با هدف تاثیر مدیریت منابع انسانی متعهدانه ادراکشده بر عملکرد فردی با میانجیگری استرس شغلی و التزام کاری، و تعدیلگری مهارت کاری و حمایت سرپرستی ادراکشده در بین کارکنان رسمی آموزش و پرورش استان قزوین و مناطق چهاردهگانه آن انجام میشود. نمونه آماری مطابق جدول مورگان شامل 260 نفر می شود. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی است که برای گردآوری دادهها از پرسشنامه استفاده میکند. تجزیهوتحلیل دادهها به روش مدلسازی معادلههای ساختاری مبتنی بر تحلیل واریانس انجام میشود. نتایج پژوهش نشان میدهد که رابطه مستقیم بین مدیریت منابع انسانی متعهدانه و عملکرد فردی وجود دارد. در ضمن، نقش میانجیگری التزام کاری در روابط بین مدیریت منابع انسانی متعهدانه ادراک شده و عملکرد فردی مثبت و معنادار است، اما نقش میانجی استرس شغلی در روابط بین متغیرهای پیشگفته بی اثر است. به علاوه، نقش تعدیلکنندگی حمایت سرپرستی ادراکشده در روابط بین مدیریت منابع انسانی متعهدانه و استرس شغلی مثبت و معنادار است. در پایان، یافتههای پژوهش نشانگر آن است که تسلط کاری در روابط بین مدیریت منابع انسانی متعهدانه و التزام کاری نقش معناداری در تعدیلکنندگی ایفا نمیکند.

هدف: کارآفرینانی که با شکست مواجه می شوند، عملکردهای متفاوتی دارند؛ برخی از غم و اندوه و عواقب آن رهایی یافته و اقدام مجدد کارآفرینانه می کنند، برخی دیگر در غم فرو رفته و مسیر دیگری را برمی گزینند. چه اتفاقی برای کارآفرینان، پس از شکست می افتد؟ در این پژوهش تلاش نموده ایم تا اتفاقاتی که کارآفرینان، پس از شکست تجربه می کنند را شناسایی و مدل بازیابی، یادگیری و اقدام مجدد را به منظور نگاشت آینده تدوین نماییم. روش: در این پژوهش از روش فراترکیب به عنوان رویکردی نو در مطالعات کیفی، برای یکپارچه سازی مطالعات درخصوص شکست کسب و کاربه منظور ایجاد یافته های جامع و تفسیری استفاده کرده ایم. ابتدا آینده های ممکن و محتمل پیش روی فرد کارآفرین دارای تجربه شکست را ارائه داده، سپس تصویر آینده مطلوب فرد کارآفرین را پس از شکست ترسیم و مدل آن را نگاشته ایم. یافته ها: چهار حوزه مرتبط با هم در حیات پس از شکست شامل عواقب، یادگیری، بازیابی و اقدام مجدد کارآفرینانه شناسایی و منجر به تدوین مدل حیات پس از شکست شد. یافته ها حاکی از اثرگذاری عوامل فردی و محیطی در سرعت بازیابی و کیفیت یادگیری است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق شایسته است آموزش های لازم به کارآفرینان در مقاطع مختلف داده شود تا درک مفهوم شکست و شناخت آن به عنوان رخدادی قابل پذیرش همراه کارآفرینی در ایشان تقویت شود. همچنین توسعه مهارت های لازم فردی برای یادگیری از پدیده ها و بازیابی از رخداد ها در دستور کار متولیان قرار گیرد.

زمینه و هد ف: طراحی مد لی برای شناسایی و اولویت بند ی ویژگی های مد یران پیش کنش، به منظور تشخیص آنها از مد یران غیر پیش کنش و تصمیم گیری د رباره قرار د اد ن این نوع از مد یران د ر شغل های مهم و حساس، برای همه سازمان ها از اهمیت ویژه ای برخورد ار است. هد ف این پژوهش، ارایه مد لی برای شناسایی و اولویت بند ی ویژگی های مد یران پیش کنش د ر نیروی انتظامی است. روش: این پژوهش، از نظر هد ف، توسعه ای است. از نظر ماهیت پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی و از نظر زمانی، مقطعی است. برای گرد آوری د اد ه ها از ابزار پرسش نامه بسته استفاد ه شد . جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مد یران و معاونان نیروی انتظامی استان گیلان است و د اد ه های تحقیق با روش تصاد فی خوشه ای از 132 نفر گرد آوری شد . روایی پرسش نامه از طریق مصاحبه با خبرگان د انشگاهی و حرفه ای بررسی و تأیید شد و همچنین از روایی سازه نیز بهره گرفته شد . ضریب آلفای کرونباخ کل پرسش نامه برابر با 84/0 و حاکی از پایابود ن پرسش نامه پژوهش است. تجزیه و تحلیل د اد ه ها از طریق تحلیل عاملی تأیید ی مرتبه اول و مرتبه د وم با کمک نرم افزار لیزرل انجام شد . یافته ها: یافته های حاصل از تحلیل عاملی مرتبه اول، همه شاخص های د ر نظر گرفته شد ه برای مؤلفه ها را مورد تأیید قرار می د هد و نتایج تحلیل عاملی مرتبه د وم نیز نشان می د هد که بین د انش، توانایی و مهارت با ویژگی های مد یران پیش کنش ارتباط معناد اری به شد ت 79/0 وجود د ارد (25/6(t). همچنین شخصیت پیش کنش با ویژگی های مد یران پیش کنش ارتباط معناد اری به شد ت 97/0 د ارد (46/6(t ) و انگیزش د رونی نیز با ویژگی های مد یران پیش کنش ارتباط معناد اری به شد ت 77/0 د ارد (99/6=t). نتایج: د ر این پژوهش، شخصیت پیش کنش، انگیزش د رونی، د انش، مهارت و توانایی به همراه 29 شاخص، به عنوان ویژگی های مد یران پیش کنش شناسایی شد ند . شاخص های شناسایی شد ه برای شخصیت پیش کنش عبارت اند از برون گرایی، وجد ان، د اشتن ذهن باز، حیطه کنترل د رونی، ریسک پذیری، قاطعیت، مشورت جویی، برد باری، برخورد اری از نظم ، انتقاد پذیری، مثبت اند یشی، انعطاف پذیری، توکل گرایی، خوش بینی، وظیفه شناسی و عمل گرایی. شاخص های انگیزش د رونی نیز شامل انگیزه پیشرفت، خود شکوفایی، خود کارآمد ی و علاقه به شغل است. همچنین برخورد اری از د انش شغلی و محیطی، مهارت های سازمانی و ارتباطی، هوشمند ی، هوش عاطفی و توانایی تصویرسازی ذهنی به عنوان شاخص های د انش، مهارت و توانایی شناخته شد ند .

رهبری اخلاقی بر نحوه استفاده از قدرت اجتماعی توسط مدیران و سرپرستان در تصمیم گیری ها و اقدامات محیط کار و نحوه تأثیر و نفوذ آنها بر دیگران متمرکز است. هدف اصلی این تحقیق ارائه مدل سبک های رهبری سازگار با سازمان های دولتی ایران است. این تحقیق از نظر هدف، از نوع کاربردی است و برحسب نحوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل تعداد 30 نفر از خبرگان و مدیران اداره امور مالیاتی و اداره دارایی و امور اقتصادی استان های آذرایجان غربی و شرقی می باشد. داده ها توسط پرسشنامه گردآوری شدند و برای تجزیه تحلیل آنها از روش دلفی و مدلسازی ساختاری تفسیری استفاده گردید. نتایج نشان داد که از دید خبرگان 34 مولفه از طریق روش دلفی و با استفاده از پانل متخصصان به عنوان مولفه های رهبری اخلاقی انتخاب شدند و در مرحله دوم مولفه هایی چون دانش اخلاقی، استقرار استانداردهای اخلاقی، مصمم بودن در رفتارهای صحیح اخلاقی، توانایی درک مسایل اخلاقی، تکریم ارباب رجوع و عادل بودن در رهبری اخلاقی بیشترین اثر گذاری را داشتند و به ترتیب سطوح اول تا ششم را دارا شدند. با توجه به نتایج تحقیق اولین و مهترین مولفه رهبری اخلاقی داشتن دانش اخلاقی می باشد تا رهبران فراتر از احساسات به ارائه رفتارهای صحیح اخلاقی مبتنی بر عقلانیت مبادرت ورزند و این خود نیز منجر به توانایی درک مسایل اخلاقی و بروز یکسری از ویژگی های اخلاقی به مانند تکریم ارباب رجوع و عادل بودن و غیره می گردد.

مدیریت زنجیره تامین، فرآیند برنامه ریزی، اجرا و کنترل کار آمد جریان مواد اولیه، موجودی های در جریان ساخت، محصولات نهایی و همچنین جریان اطلاعات مرتبط با آن از نقطه اولیه تا نقطه مصرف می باشد و لذا تمامی فعالیت های سازمان، شرکت و ... را تحت تاثیر قرار می دهد، از این رو توجه به فرصت ها و تهدیدهای موجود در عرصه صنعت و تجارت و ارزیابی توان صنایع و شرکت ها در رویارویی با عدم قطعیت ها و ریسک های موجود ضروری بوده و مدیریت ریسک های زنجیره تامین بسیار حائز اهمیت می باشد. در این تحقیق ضمن ارائه یک مدل جامع و سلسله مراتبی، با تکیه بر روش ساختار شکست ریسک، پرسشنامه جامعی از ریسک های اصلی زنجیره تامین تهیه شده و بر اساس آن این ریسک ها در بحث زنجیره تامین فولاد و در شرکت ذوب آهن اصفهان با استفاده از روش های شباهت به گزینه ایده آل، مجموع وزین ساده و تسلط تقریبی ارزیابی و رتبه بندی شده است. در ادامه ضمن محاسبه ضریب همبستگی اسپیرمن جهت تشخیص هم گرایی رتبه های حاصل از روش های مذکور رتبه بندی نهایی عوامل ریسک زنجیره تأمین صنعت فولاد با استفاده از روش میانگین به دست آمد و ریسک های مربوط به فرایند تامین و تامین کننده به عنوان بحرانی ترین ریسک ها شناخته شدند.

مطالعه صورت گرفته با هدف کلی شناخت مشکلات خدمات آموزشی و رفاهی به دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین با رویکرد به مدل های مشتری مدار انجام گرفته است. پژوهش حاضر بر اساس مدل تغییر یافته servqual که بر شش بعد اصلی کیفیت خدمات آموزشی و امکانات رفاهی دانشجویی ارائه شده، استوار است. در این پژوهش شش فرضیه مطرح گردید، که سه فرضیه صحیح رد گردید و فرضیات مخالف مبتنی بر وجود شکاف و معنی دار بودن مورد توجه قرار گرفت. روش تحقیق این پژوهش از نوع پیمایشی و مدل مورد بررسی مدل ترکیبی بوده است. تعداد نمونه این پژوهش دویست و نود و شش نفر بود که از فرمول مورگان به تعیین حجم نمونه پرداخته و به صورت طبقه ای و تصادفی در چهار دانشکده از دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین توزیع گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه و مصاحبه می باشد که بر اساس طیف هفت گزینه ای در شناخت وضع موجود و ادراکات مورد توجه قرار گرفته است و از روشهای آمار استنباطی شامل: آزمون فریدمن، آزمون کروسکال - والیس، آزمون ویل کاکسون، برحسب ضرورت با توجه به فرضیات و مسائل تحقیق به کار گرفته شده است.