پرویز آزادفلاح

مقدمه: سوء هاضمه کنشی از اختلالات گوارشی شایع، ناتوان کننده و پرهزینه است. اطلاعات اندکی در خصوص نقش روان درمانگری بر درمان نشانه های سوء هاضمه در دسترس است. هدف از بررسی این مطالعه بررسی تاثیر روان درمانگری کوتاه مدت پویشی هسته تعارضی موضوع ارتباطی بر بهبودی نشانه های گوارشی و شیوه های مقابله با تعارض بیماران سوء هاضمه گوارشی بود. روش: یک کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده در دو بیمارستان آموزشی درمانی شهرستان بابل طراحی شد. 30 بیمار مبتلا به سوء هاضمه کنشی با روش نمونه گیری در دسترس به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی درمان طبی استاندارد به همراه روان درمانگری هسته تعارضی موضوع ارتباطی (15 آزمودنی) یا درمان طبی استاندارد به تنهایی (15 آزمودنی) قرار گرفتند. نشانه های گوارشی و شیوه های مقابله با تعارض قبل از کارآزمایی، پس از آن و سه ماه پیگیری با پرسشنامه های ارزیابی بیمار از اختلال گوارشی فوقانی- شاخص شدت نشانه و مقیاس نسخه دوم شیوه مقابله با تعارض رحیم ارزیابی شدند. از آزمون T مستقل و تحلیل کواریانس برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: مقایسه میانگین تغییر نمرات گوارشی در دو گروه در پایان درمان و سه ماه پیگیری نشان داد که روان درمانگری هسته تعارضی موضوع ارتباطی کلیه نشانه های سوء هاضمه کنشی شامل، سوزش سردل، تهوع/ استفراغ، پری معده بعد از غذا، نفخ معده، درد فوقانی شکم، درد تحتانی شکم و نمرات کل را بهبود داد. همچنین، روان درمانگری هسته تعارضی موضوع ارتباطی شیوه های مقابله با تعارضات سازندﮤ همراهانه، مهربانانه و مصالحه گرانه را ارتقاء و شیوه های مقابله با تعارضات غیر سازنده سلطه گرانه و اجتنابی را کاهش داد. نتیجه گیری: روان درمانگری پویشی کوتاه مدت هسته تعارضی موضوع ارتباطی یک مدل درمانی قابل اعتمادی برای بهبودی نشانه های گوارشی و شیوه های مقابله با تعارض در بیماران سوء هاضمه کنشی است.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه های توانمند سازی زناشویی بر رضایت مندی زوجین می باشد. روش: این پژوهش در چارچوب طرح های آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل می باشد. 36 زوج از زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره بهزیستی شهر اردبیل به صورت در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایگزین شدند. گروه های آزمایشی برنامه های توانمند سازی انریچ و گلاسر را دریافت نمودند. داده ها با استفاده از پرسشنامه رضایت مندی زناشویی جمع آوری و با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس تک متغیری و چند متغیری تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد رضایت مندی زناشویی در هر دو گروه آزمایشی نسبت به گروه کنترل به طور معناداری بهبود یافته است. نتیجه گیری: یافته ها از اثربخشی برنامه های توانمند سازی ازدواج در پیشگیری از بروز ناسازگاری های زناشویی حمایت می کند.

ارزیابی نقش سازه های شخصیتی و متغیرهای روان شناختی در رضامندی زناشویی توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب نموده است. در این حوزه، متغیر نستوهی اهمیت قابل توجهی دارد. این مطالعه صد نفر از زنان متاهل ساکن در خوابگاه های متاهلی یکی از دانشگاه های تهران را در برمی گیرد که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. این گروه صد نفری دو پرسشنامه «رضامندی زناشویی انریچ» و «زمینه-یابی دیدگاه های شخصی» را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از روش تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج بررسی های آماری نشان داد سازه شخصیتی نستوهی با رضامندی زناشویی، همبستگی مثبت و معناداری دارد و آن را پیش بینی می کند. هم-چنین تحلیل رگرسیون گام به گام موید آن بود که مولفه تعهد از متغیر نستوهی بیشترین سهم را در پیش-بینی نمره کل رضامندی زناشویی و اکثر زیرمقیاس های آن دارد. پس از آن مولفه کنترل و در نهایت مولفه چالش طلبی در تعیین رضامندی زناشویی و زیرمقیاس های آن سهم دارند. نتایج این پژوهش همسو با پیشینه پژوهشی، نقش نستوهی را در تعدیل تنیدگی و مواجهه و مقابله موثر با عوامل تنیدگی زا تایید می نماید.

مقدمه: توجه پایدار و بازداری پاسخ دو متغیر از آزمون عملکرد پیوسته و مؤلفه های مهمی از کنش های اجرایی اند. هدف این پژوهش بررسی این متغیرها در کودکان مبتلا به نارسایی توجه/ فزون کنشی در مقایسه با کودکان عادی بود. روش: 21 کودک مبتلا به نارسایی توجه/ فزون کنشی و 21 کودک عادی 11-6 ساله با شیوه در دسترس از مدارس تهران انتخاب شدند و مقیاس سوانسون، نولان و پلهام- ویرایش چهارم، آزمون ریون رنگی کودکان و آزمون عملکرد پیوسته در مورد آنها اجرا شد. داده ها با روش تحلیل کواریانس چند متغیری و سپس آزمون های تحلیل کواریانس تک متغیری جداگانه تحلیل شدند. نمرات هوش به عنوان متغیر همپراش مورد استفاده قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که اثر متغیر همپراش تنها بر زمان واکنش آزمون عملکرد پیوسته معنادار است. اثر عضویت گروهی بر ترکیب خطی متغیرهای وابسته، طبق آماره پیلایی در سطح کوچکتر از 001/0 معنادار بود. به منظور کنترل تورم آلفا، تصحیح بنفرنی روی سطوح معناداری انجام شد. نتایج آزمون های تک متغیری نشان داد که تفاوت های گروهی در هر سه متغیر وابسته توجه پایدار، بازداری پاسخ و زمان واکنش همگی معنا دارند. نتیجه گیری: کودکان مبتلا به نارسایی توجه/ فزون کنشی در هر سه متغیر آزمون عملکرد پیوسته ضعیف تر از کودکان عادی عمل کردند.

هدف: هدف پژوهش تعیین تاثیر رفتاردرمانگری شناختی بر بهبود کیفیت زندگی بیماران دچار سرطان بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون، گروه گواه و پیگیری بود. آزمودنی ها 30 بیمار دچار سرطان بودند که از میان بیماران مراجعه کننده به مراکز شیمی درمانی و درمانگاه های منتخب آنکولوژی زاهدان اتنخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایش 9 جلسه 60 دقیقه ای 1 جلسه در هفته متغیر مستقل، رفتاردرمانگری شناختی را دریافت کرد. در گروه گواه مداخلات روان شناختی صورت نگرفت. ابزار پژوهش ویراست سوم پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان پژوهش های اروپایی (آرونسون، 1987) بود که سه مقیاس حیطه کلی علائم/کیفیت زندگی، مقیاس عملکردی و مقیاس علائم را می سنجد و هر یک از این مقیاس ها نیز چندین ابعاد را ارزیابی می کند. برای تحلیل داده ها از کوواریانس استفاده شد. یافته ها: نتایج حاکی از بهبودی و تفاوت معنی دار گروه آزمایش در تمامی ابعاد مقیاس های کیفیت زندگی در مقایسه با گروه گواه بود. همچنین وضعیت بهتر آن ها را در ابعاد ایفای نقش، عملکرد هیجانی، شناختی و اجتماعی مقیاس عملکردی نسبت به گروه گواه نشان داد. پیگیری بعد از 2 ماه، نتایج به دست آمده در دو گروه را تایید کرد. نتیجه گیری: رفتاردرمانگری شناختی باعث بهبود کیفیت زندگی و عملکرد بیماران دچار سرطان می شود. بنابراین از این روش می توان در مراکز آنکولوژی به عنوان یک درمان تکمیلی در کنار درمان های پزشکی سود جست و از طرفی از نقش اساسی آن در بهبود ارتباط پزشک و بیمار بهره مند شد.

مقدمه: ناروان طبیعی، یکی از شایع ترین اختلالات گفتاری با پیچیدگی های فراوان در کودکان است. از فرضیه های مطرح برای علل این اختلال، نارساکنش وری حافظه کاری می باشد. این مطالعه به بررسی عملکرد حافظه کاری واج شناختی در این کودکان می پردازد تا بتوان از نتایج آن در درمان بهره مند شد. روش: در این مطالعه علی- مقایسه ای، 30 پسر ناروان طبیعی 6-5 ساله و سالم با استفاده از آزمون های استاندارد فهرست یادآوری اعداد، یادآوری کلمات، و تکرار غیر واژه ارزیابی شدند. پس از محاسبه نمرات آزمودنیها در هر یک از 3 آزمون اجرا شده، به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و مقایسه میزان تفاوت مشاهده شده بین دو گروه، از آزمون t برای مقایسه گروه های مستقل و U من ویتنی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که گروه پسران مبتلا به اختلال ناروان طبیعی در هر سه آزمون یادآوری اعداد، یادآوری کلمات و تکرار غیرواژه، به طور معناداری نسبت به گروه کنترل، نمرات پایین تری را کسب کردند. نتیجه گیری: با در نظر گرفتن نتایج این مطالعه و مطالعات قبلی مبنی بر سلامت سایر شاخص ها اعم از حافظه کاری و لایه های زبانی در این کودکان، فرضیه های حرکتی و زبانی مربوط به لکنت و نیز فرض احتمالی مبنی بر تبدیل ناروان گویی بهنجار به لکنت، می توان گفت احتمالاً کودکان مبتلا به ناروان گویی بهنجار در برخی نواحی مغزی مربوط به پردازش های حرکتی گفتار که با مدار واج شناختی منطبق هستند، ضعف عملکرد دارند

به منظور کاهش نشانه های درونی سازی شده براساس برنامة درمانگری «مقابله ای کت» (کندال،1994)، یک طرح آزمایشی پیش آزمون پس آزمون با گ روه کنترل، اجرا شد. گروه نمونه شامل 80 دانش آموز (40 دختر و 40 پسر) پ ایه های سوم تا پنجم دورة ابتدایی بود که براساس فرم والد فهرست رفتاری کودک از ن ظام سنجش مبتنی بر تج ربة آشنباخ (آشنب اخ و رسکورلا، 2001)، مبتلا ب ه اختلالهای درونی سازی ش ده تشخیص داده شده بودند. شرکت کنندگان ب ه تص ادف در دو گروه مساوی آزمایشی و کنترل قرار داده شدند. 16 جلسة درمانگری انفرادی برای گروه آزمایشی اج را شد. میانگین پس آزمون گروهها ب ا تحلیلهای کوواریانس و نموداری مق ایسه شد. نتایج حاکی از کاه ش معنادار نشانه های درونی سازی شده، گذار بیش از 30 درصد شرکت کنندگان از طی ف بالینی به بهنجار و مؤثربودن برنامة درمانگری «مقابله ای کت» در فرهنگ ایرانی بودند.

هدف پژ وهش حاضر مقایسة عملکرد کودکان مبتلا به اختلالADHD و کودکان عادی در آزمون های برنامه ریزی است. بدین منظور، 45 کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی 7 تا 12 سال شهر مشهد با استفاده از آزمون های SNAP،CBCL،TRF،CSI-4 و نیز مصاحبه بالینی شناسایی و در سه زیرریخت غلبه با نارسایی توجه، غلبه با فزون کنشی/تکانش گری و زیرریخت ترکیبی جای گرفتند. بدین ترتیب، در هر زیرریخت این اختلال 15 کودک مبتلا قرارگرفت. همچنین، 15 کودک عادی سنین 7 تا 12 سال نیز به عنوان گروه کنترل از طریق شیوة نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. به منظور اندازه گیری کنش اجرایی برنامه ریزی از آزمون برج لندن، آزمون مازهای پرتئوس و خرده آزمون مازهای وکسلر استفاده گردید. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری تحلیل واریانس چند متغیری(MANOVA)، تحلیل واریانس تک متغیری(ANOVA) و آزمون توکی نشان داد که کودکان مبتلا به این اختلال در مقایسه با گروه کنترل عملکرد ضعیف تری در آزمون های برنامه ریزی دارند. در بررسی عملکرد زیرریخت ها تفاوت معناداری بین آنها مشاهده نگردید، هرچند که عملکرد کودکان مبتلا به زیرریخت ترکیبی در این آزمون ها بهتر بود. در بررسی مؤلفه های مختلف آزمون برج لندن نیز تفاوت معناداری بین گروه کنترل و کودکان مبتلا به این اختلال در زمان کل آزمایش، زمان آزمایش، تعداد خطا و امتیاز کل به دست آمد. در مجموع، نتایج پژ وهش از ضعیف تر بودن توانایی برنامه ریزی و سازمان دهی کودکان مبتلا بهADHD حمایت کرد.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ابعاد شخصیتی برون گردی و نوروز گرایی با نارسایی های شناختی و نقش فراشناخت به عنوان متغیر واسطه ای در این رابطه بود. روش: 200 دانشجوی دختر دانشگاه تربیت مدرس، فرم تجدید نظر شده پرسشنامه شخصیتی آیزنک، پرسشنامه نارسایی های شناختی و پرسشنامه فراشناخت را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از روش آماری رگرسیون چندگانه تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد مؤلفه های فراشناخت شامل باورهای مثبت درباره نگرانی، باورهای منفی درباره کنترل ناپذیری و خطر، اطمینان شناختی و باورهای منفی درباره عدم کنترل افکار در رابطه میان نوروز گرایی و نارسایی های شناختی تا اندازه ای واسطه شده اند. همچنین رابطه مستقل معناداری بین نوروز گرایی و نارسایی های شناختی وجود داشت. نتیجه گیری: یافته های پژوهش از واسطه شدن فراشناخت و برخی مؤلفه های آن در رابطه میان نوروز گرایی و نارسایی های شناختی حمایت می کند.

"مقدمه: با توجه به اهمیت بررسی زیرساخت­های روانی در بیماری برگشت محتویات معده به مری ( GERD ) ، این مطالعه با هدف بررسی و مقایسه میزان فعالیت سیستم­های مغزی/رفتاری افراد مبتلا به GERD و افراد سالم، انجام پذیرفت. روش: 60 بیمار (30 زن و 30 مرد) مبتلا به GERD ، از بین بیماران مراجعه­کننده به یک کلینیک تخصصی گوارش در شهر تهران، با تشخیص پزشک فوق­تخصص گوارش و 60 فرد سالم (30 زن و 30 مرد) که از نظر میانگین سنی و ملاک­های ورود به گروه بیمار نزدیک بودند، به­عنوان گروه مقایسه انتخاب شدند. هر دو گروه، پرسش­نامه شخصیتی، گری ویلسون را تکمیل کردند. میانگین­های دو گروه در متغیرهای موردنظر، با استفاده از آزمون T برای مقایسه دو گروه مستقل، مورد بررسی قرار گرفت. یافته­ها: میزان فعالیت سیستم بازداری رفتاری در افراد مبتلا به GERD ، بیشتر از افراد سالم بود. در­حالی­که، میزان فعالیت سیستم فعال­ساز رفتاری در افراد سالم، بیشتر از گروه بیمار بود. در فعالیت سیستم جنگ/گریز دو گروه، تفاوتی دیده­ نشد. نتیجه­گیری: بررسی بنیادی متغیرهای عصبی/رفتاری در قلمرو اختلالات گوارشی ضروری است."

" مقدمه: هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی روش آموزش فرزندپروری مثبت بر کاهش نشانه‌های کودکان 7- 6 ساله مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای است. روش: نمونه­ها از بین والدین 330 کودک مقطع پیش­دبستانی و اول ابتدایی طی دو مرحله انتخاب شد. در مرحله اول، مادران کودکانی انتخاب شدند که در فهرست رفتاری کودک نمره آنها بالاتر از نقطه برش مواد اختلال نافرمانی مقابله‌ای بود. در مرحله بعد و به­منظور انتخاب نهایی، تحت مصاحبه تشخیصی ساخت­یافته مبتنی بر ملاک­های DSM-IV-TR قرار گرفتند. مادرانی که وجود نشانه­های اختلال در کودکان آنها توسط مصاحبه تشخیصی نیز تایید شد به عنوان نمونه اصلی پژوهش انتخاب شدند. در نهایت، 46 نفر انتخاب شده و در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. گروه آزمایش در جلسات گروهی آموزش فرزند­پروری مثبت شرکت کردند و بر روی گروه کنترل مداخله­ای صورت نگرفت. یافته­ها: تحلیل یافته­ها مبتنی بر آزمون t برای گروه­های مستقل نشان داد که کودکان مادران گروه آزمایش، در نشانه­های بی­اعتنایی مقابله­ای کاهش معنی­داری دارند. نتیجه­گیری: علیرغم وجود تفاوت­های فرهنگی اجتماعی میان گروه مورد بررسی نسبت به گروه­های مورد بررسی در جوامع و فرهنگ­های دیگر، نشانه­های اختلال بی­اعتنایی مقابله­ای در کودکان مادران گروه آزمایش کاهش معنی­داری را نشان داد. "

" مقدمه: این مطالعه با هدف بررسی اثر حالت­های خلقی مثبت و منفی بر پاسخ­های قلبی­- عروقی و نقش تعدیل­کننده ابعاد شخصیتی برون­گردی و نوروزگرایی انجام شد. روش: ابتدا 654 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه تربیت مدرس، نسخه تجدیدنظرشده پرسش­نامه شخصیتی آیزنک را تکمیل نمودند؛ سپس بر اساس نمره‌های نهایی دو بُعد شخصیتی برون­گردی و نوروزگرایی، 4 گروه برون­گرد، درون­گرد، نوروزگرا و پایدار هیجانی (هر گروه 30 نفر؛ مجموعاً 120 نفر) انتخاب شدند. کاربندی آزمایشی در مورد هر یک از آزمودنی‌ها در دو جلسه با فاصله دو تا چهار هفته، اعمال گردید؛ بدین ترتیب که در یک جلسه خُلق مثبت و در جلسه دیگر، خُلق منفی به آنها القا شد. میزان فشار خون و ضربـان قلب آزمودنی­هـا در پیش و پس از فرآیند القـای خلق، اندازه­گیری و ثبت گردید. یافته­ها: در مورد همه آزمودنی­ها، در موقعیت خُلقی مثبت در مقایسه با موقعیت خُلقی منفی، میزان فشار خون سیستولی نسبت به میزان آن در مرحله خط پایه کاهش بیشتری داشت. در موقعیت خُلقی منفی در مقایسه با موقعیت خُلقی مثبت، میزان ضربان قلب نسبت به میزان آن در مرحله خط پایه با افزایش همراه بود. امّا ابعاد شخصیتی برون­گردی یا نوروزگرایی این آثار را تعدیل نکردند . نتیجه­گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، می­توان از شیو­های القای خُلق، در راستای بهبود سلامت افراد بهره گرفت. "

"پژوهش حاضر با هدف مقایسه میزان فعالیت سیستم­های مغزی/رفتاری و ابعاد کمال­گرایی در مردان مبتلا به بیماری کرونری قلب و افراد سالم، برای توصیف دقیق­تر نیمرخ روانی بیماران کرونری قلب به اجرا درآمد. روش: 50 مرد متأهل با میانگین سنی 53 سال دارای تحصیلات دیپلم و بالاتر از آن و مبتلا به بیماری کرونری قلب که برای اولین بار در بخش قلب یکی از بیمارستان­های تهران بستری شده بودند؛ و 50 مرد مراجعه­کننده به یک کلینیک دندانپزشکی که از نظر متغیرهای گروه سنی، تأهل و سطح تحصیلات با گروه بیماران یکسان شده بودند، پرسش­نـامه­های بازداری/ روی­آوری کارور و وایت و کمال­گرایی چندگانه هویت و فلت را تکمیل کردند. یافته­ها: مردان مبتلا به بیماری کرونری قلب در مقایسه با افراد سالم، سیستم فعال­ساز رفتاری غالب و فعال­تری داشتند. همچنین مردان مبتلا به بیماری کرونری قلب در دو بُعد کمال­گرایی خویشتن­مدار و کمال­گرایی دیگرمدار به­طور معنی­دار بیش از افراد سالم واجد ویژگی­های کمال­گرایی بودند. در گروه مردان مبتلا به بیمـاری کرونری قلب­، همبسـتگی میـان خرده­مقیاس­های سیستم فعال­ساز رفتاری و ابعاد سه­گانه کمال­گرایی بیشتر از افراد گروه سالم بود. نتیجه­گیری: اجزای خاصی از ساختار الگوی رفتاری ریخت A با اختلالات کرونری قلب به­صورت اختصاصی رابطه دارند. بنابراین فعـالیت سیستم فعـال­ساز رفتاری و ابعاد کمـال­گرایی می­توانند مؤلفه­های مناسبی در تحلیل­های روان­شناختی بروز بیماری کرونری قلب باشند. "