حسن رضا زین آبادی

هدفِ پژوهشِ حاضر بازنگری برنامه درسی رشته حسابداری در مقطع کاردانی دانشگاه فنی و حرفه ای مبتنی بر نیاز های مهارتیِ بازار اشتغال بود؛ روش پژوهش، کیفی و رویکرد آن داده بنیاد است. جامعه آماری ، خبرگان حوزه آموزش رشته کاردانی حسابداری می باشند. ﺑﺮای اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. برای گردآوری داده ها از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته بهره گرفته شد. پروتکل مصاحبه با استفاده از مقررات وزارت علوم در بازنگری و تدوین برنامه های درسی تهیه شد و مصاحبه ﺗﺎ آﻧﺠﺎ اداﻣﻪ ﯾﺎﻓﺖ ﺗﺎ ﻣؤﻟﻔﻪﻫﺎی پنهان مورد ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻗﺮار ﮔرفته و ﺑﻪ اﺷﺒﺎع ﻧﻈﺮی برسند. با 19 نفر مصاحبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها ازتحلیل محتوا استفاده شد. فرایند تحلیل داده ها با توجه به مراحل گرانهایم و لاندمن (2004) انجام شد. داده ها در سه مرحله به کدهای اولیه و کدهای محوری و کدهای انتخابی تبدیل شدند. الگوی بدست آمده، با توجه به معیارهای ده گانه اشتراوس و کوربین 2012 و همچنین استفاده از 5 کدگذار آشنا به موضوع اعتباریابی شد. یافته ها: این پژوهش4 بعد،22 مؤلفه و 491 نشانگر برنامهدرسی رشتهحسابداری در مقطع کاردانی دانشگاه فنی و حرفه ای مبتنی بر نیاز های مهارتی بازار اشتغال را شناسایی کرد. نتایج: به کارگیری مولفه های حاصل از پژوهش در تهیه ، اجرا و ارزشیابی برنامه های درسی آنها را با نیازهای بازار کار هماهنگ خواهد کرد.

هدف این پژوهش ارائه مدلی نوین برای سنجش و ارزشیابی عملکرد حرفه ای سالانه معلمان مدارس ابتدایی بوده است. پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوی انجام شده است. به این منظور بررسی متون تخصصی و پژوهشی مرتبط با صلاحیت ها و شایستگی های حرفه ای معلمان مدارس ابتدایی، ارزشیابی عملکرد حرفه ای معلمان، اسناد بالادستی نظام آموزشی کشور (سند تحول بنیادین آموزش وپرورش و سند برنامه درسی ملی و غیره) و نیز مصاحبه علمی ساختاریافته با 20 نفر از خبرگان، متخصصان و صاحب نظران آموزش وپرورش ابتدایی استان و کشور، همچنین از بین اساتید پرسابقه و مجرب گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان تا اشباع نظری داده ها که به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده بودند، انجام شد. تحلیل داده ها از طریق کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام شد و پس از رسیدن به مضامین اصلی و استخراج کدهای باز، محوری و انتخابی در پایان الگوی جدید ارزشیابی عملکرد حرفه ای معلمان مدارس ابتدایی در دو بعد عمده محتوایی و فرایندی، 5 بخش یا طبقه، 36 مقوله و 95 زیرمقوله ارائه گردید. برای اعتباریابی این الگو از روش Member Check و برای بررسی پایایی از روش پایایی کدگذاران استفاده شده است.

هدف : امروزه منابع انسانی به عنوان تنها مزیت رقابتی پایدار برای سازمان ها، شناخته می شود و سازمان ها به علت رقابت شدیدی که با هم دارند، سرمایه گذاری های قابل توجهی در حوزه آموزش انجام می دهند. با این وجود، اثربخشی آموزش به این بستگی دارد که آیا مهارت های آموخته شده کارکنان، به محیط کار واقعی منتقل می گردد یا خیر. از بین عوامل مختلفی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر انتقال آموزش تأثیر می گذارند، حمایت سرپرست (مدیر مستقیم) به عنوان یک متغیر محیط کار دارای روابط متنوعی با انتقال است. اگر کارکنان از سرپرست خود حمایت دریافت کنند، انگیزه بیشتری برای یادگیری و تسلط بر محتوای یادگیری خواهند داشت و می توانند انتقال آموزش مناسبی ایجاد کنند. طراحی/ روش شناسی/ رویکرد:  در این تحقیق ۱۶ مصاحبه نیمه ساختاریافته با مدیران شرکت های کارگزاری به روش نمونه گیری هدفمند انجام شد. روش مورد استفاده در این پژوهش از جمله روش های کیفی، روش تحلیل محتوای جهت دار بود. یافته های پژوهش: مرور متوالی مصاحبه ها و مقایسه مستمر داده ها، منجر به شناسایی و دسته بندی سه مضمون نگرش، استراتژی و رفتار، هشت زیر مضمون و ۴۱ نشانگان شد. نتایج حاکی از آن بود که نگرش ها، استراتژی ها و رفتارهایی که مدیران در قبال کارمندانشان به کار می گیرند در انتقال آموزش بسیار مهم هستند و اجرایی شدن آن در سازمان، از هدر رفت منابع مالی و غیرمالی عظیمی جلوگیری به عمل می آورد. محدودیت ها و پیامدها : نمونه مورد بررسی در این پژوهش متعلق به صنعت کارگزاری می باشد، نتایج به دست آمده بدون شک باید نمایانگر شرکت های واسطه گری مالی در ایران باشد، اما تحقیقات بین جمعیتی این سؤال را مطرح می کند که آیا اتخاذ تدابیر یکسان در زمینه های مختلف امکان پذیر است و آیا می توان از نتایج به دست آمده در کشورها و صنایع دیگر نیز استفاده نمود؟ پیامدهای عملی : این پژوهش پیکربندی جدیدی از حمایت های مدیران میانی (سرپرستان مستقیم) و یا همان رهبران انتقال آموزش جهت تسهیل آموخته ها به محیط کار ارائه می دهد. مدیران بر اساس نگرش هایی که به آموزش های ضمن خدمت دارند، استراتژی هایی را به کار می گیرند و در نهایت بر اساس استراتژی های کلی، که یا به کمک مدیران ارشد سازمان قابلیت اجرا دارند و یا در سطح خود مدیر (سرپرست مستقیم) اجرایی می گردند، رفتارهایی را در ۴ بعد ابزاری، اطلاعاتی، ارزیابی و عاطفی جهت بهبود فضای انتقال در مورد کارمندانشان به کار می گیرند. ابتکار یا ارزش مقاله : پژوهش های انجام شده در زمینه انتقال آموزش موضوع حمایت مدیر را به عنوان بخشی از حمایت های سازمانی مطرح کرده اند و هیچ یک به تفصیل به ابعاد نگرش ها، رفتارها و استراتژی های مدیران نپرداخته اند.

امروزه، پیروان (کارکنان) نقشی مهم و حیاتی در اثربخشی فرایند رهبری در سازمان ها دارند. این مسئله در سازمان های آموزشی که مسئول پرورش دادن شخصیت، منش و سلوک انسانی هستند، میان مدیران و کارکنان در ابعاد گسترده آن به عنوان عوامل اجرایی، از مهم ترین موضوع هایی است که در هرگونه فعالیت آموزشی و پرورشی رخ می نماید و اثرهای مهم آن بر تعلیم وتربیت جامعه، اجتناب ناپذیر است. بررسی ها نشان می دهد کانون توجه بیشتر پژوهش ها مفاهیم رهبر آموزشی، و رفتارها و ویژگی های رهبری بوده؛ اما تحقیق هایی کافی و جامعی درباره نقش پیروان (کارکنان) و ویژگی های آنان در سازمان های آموزشی صورت نگرفته است؛ از این روی، در پژوهش حاضر، با رویکردی جدید و با استناد به آیات قرآنی ازطریق بررسی نوع تعامل های پیروان با بهترین الگوها و راهنمایان تربیتی (فرستادگان الهی)، توسط روش تحقیق کیفی ازنوع اِسنادی و به کارگیری روش تحلیل محتوا و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند در آیات قرآن ، ضمن تبیین جایگاه پیروان در فرایند رهبری و اشاره به مطالعات صورت گرفته درحوزه گونه شناسی های پیروان، ابعاد و نشانگرهای ویژگی های پیروان (کارکنان) در سازمان های آموزشی را شناسایی کرده ایم. یافته های تحقیق نشان می دهد ابعاد و ویژگی های پیروان، شامل نُه مورد بدین شرح است: ایمان (با نُه زیرمقوله و 54 ویژگی)؛ اطاعت از فرمان خدا و رسول (رهبر) (با دوازده ویژگی)؛ تداوم ذکر الهی، پرستش خدا و دعاکردن (با شش ویژگی)؛ تولی و تبری در تعامل های بین گروهی میان کارکنان (با شش ویژگی)؛ تلاش مستمر برای رشد و تعالی خود (با هفت ویژگی)؛ عدالت (با شش ویژگی)؛ اعتدال (با پنج ویژگی)؛ عبرت گیری از پیشینیان (با دو ویژگی)؛ برقرای ارتباطات کلامی نیکو و مؤثر (با سه ویژگی).

هدف این پژوهش تحلیل شکاف برنامه ی درسیِ قصدشده دور ه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی با توجه به چالش ها و مشکلات موجود در مدیریت مدارس در ایران بود. پژوهش حاضر از نوع داده کیفی و روش آن برای بررسی سوال اول و دوم پدیدارشناسی و برای بررسی سؤال سوم تحلیل مضمون بود. برای مصاحبه نیمه ساختارمند (17) مدیر مدرسه با نمونه گیری در دسترس، و برنامهدرسی مصوب(1372) با نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با (Nvivo10) انجام شد. اعتباریابی با تکنیک کنترل عضو و مشاوره با کارشناسان، و پایایی با سنجش صحت داده ها و توافق درون موضوعی بین دوکدگذار (65٪) محاسبه شد. بر اساس یافته ها، برنامه ی درسی مصوب با«10» کد باز، و از« 17» کد نهایی،«12» مؤلفه آموزشی،« 3 » مؤلفه پرورشی،و « 2 » مؤلفه اداری- مالی،و در مدارس با«60 » کدباز، و از« 35» کدنهایی،« 13 » مؤلفه آموزشی، «12» مؤلفه پرورشی،و «10» مؤلفه اداری- مالی شناسایی شد. مضامین نظریِ برنامه ی درسی مصوب بیش از مضامین کاربردی آن است. زیرا از «14» مضمون، « 6 » مضمون علمی- کاربردی، و « 8 » مضمون نظری طبقه بندی شد. نتایج نهایی بیانگر مؤفقیت محدود برنامه ی درسی مصوب درکاهش چالش های مدیریتی مدارس بود.

هدف: این پژوهش با هدف طراحی الگوی جهت گیری حرفه ای دانشجویان دانشگاه های دولتی در سطح شهر تهران انجام شده است. روش شناسی: در این پژوهش روش مورداستفاده، روش کیفی از نوع تحلیل محتوا بوده و از طرفی که نتایج آن می تواند به مورداستفاده سازمان های آموزش عالی قرار گیرد از نوع کاربردی است، رویکرد مورداستفاده در این پژوهش مبتنی بر جهان بینی ساخت گرایی اجتماعی بود. جامعه آماری شامل اساتید و خبرگان دانشگاه های دولتی در شهر تهران بودند. اساتید و سیاست گذاران و خبرگان علمی موجود در دانشگاه های دولتی شهر تهران به عنوان نمونه در نظر گرفته شدند. روش نمونه گیری، روش هدفمند از نوع موارد استثنایی بوده است که در آن از نظرات اساتید برجسته و آگاه و دارای سابقه و ر ؤسای دانشگاه ها استفاده شد. از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته برای جمع آوری داده ها استفاده شد و برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش سه مرحله ای سیستماتیک و هرمنوتیک استفاده شده است. یافته ها: تمامی یافته ها پس از تجزیه وتحلیل به مقوله های مختلف محوری و انتخابی تقسیم شدند که حاصل آن شکل گیری مؤلفه های تشکیل دهنده به الگوی حرفه ای است. یافته ها حاکی از آن است که عوامل و مؤلفه هایی در شکل گیری جهت گیری حرفه ای دانشجویان مؤثر هستند که شامل 5 مؤلفه انتخابی و 17 مؤلفه محوری است. مؤلفه های انتخابی شامل مؤلفه نقش خانواده، دولت، برنامه ریزان درسی، دانشجو و اساتید دانشگاه ها هستند. بحث و نتیجه گیری: تمامی مؤلفه های به دست آمده حاکی از آن است که شکل گیری جهت گیری حرفه ای در طول زندگی افراد و از همان ابتدا در کانون خانواده شکل می گیرد. مهم ترین مؤلفه های به دست آمده شامل: نقش دانشجو و ویژگی های شخصیتی او انگیزش، میزان علاقه، میزان استعداد، میزان آگاهی فرد، نقش خانواده، سطح فرهنگ و آگاهی و تحصیلات خانواده، نقش دولت و سیاست ها و برنامه ریزی های آن، نقش اساتید دانشگاه و نقش برنامه ریزان درسی و میزان کیفیت برنامه های درسی است که می توانند جهت گیری حرفه ای دانشجویان را تحت تأثیر خود قرار دهند.

هدف این پژوهش، شناسایی، طراحی و آزمون الگوی پیشایندهای جامعه یادگیرنده حرفه ای مدارس ابتدائی به شیوه پژوهش آمیخته است. در بخش کیفی، 26 نفر از استادان و دانشجویان دکتری یا فارغ التحصیلان دکتری رشته مدیریت آموزشی، مدیران، معاونان آموزشی و معلمان موفق مدارس ابتدایی شهرستان های استان تهران به روش نمونه گیری نظری هدفمند با راهبرد تغییرات بیشینه تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. داده ها با مصاحبه های نیمه ساختاریافته و عمیق گردآوری و به روش تحلیل محتوای استقرایی با کدگذاری در سه سطح باز، محوری و انتخابی بررسی شدند. روایی صوری و محتوایی آن را 8 نفر از استادان تأیید کرده اند. برای تعیین پایایی، توافق بین دو کدگذار (توافق درون موضوعی) استفاده شده است. پیشایندها در پنج بُعد با43 نشانگر شامل رهبری آموزشی  (12 نشانگر)، فرهنگ سازمانی (13 نشانگر)، یادگیری مشارکتی (12 نشانگر) و ساختار سازمانی ( 6 نشانگر) با الگوی ارتباطی در مدل مفهومی خاصی شناسایی شدند. بخش کمّی نیز شامل 481نفر معلم ابتدائی از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای از مدارس ابتدایی مناطق بیست ویک گانه شهرستان های استان تهران با استفاده از جدول کرجسی و مورگان انتخاب و داده ها به کمک پرسشنامه محقق ساخته با روایی همگرا بالای 50/0 و پایایی ترکیبی بالای 70/0  جمع آوری شدند. تحلیل داده های کمّی با روش تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول و دوم از طریق نرم افزار Smart- PLS، نشان دهنده دقت لازم نشانگرها برای اندازه گیری سازه هاست. نتایج   به دست آمده از سه شاخص ضرایب مسیر، ضرایب تعیین و ارتباط پیش بین؛ مدل مفهومی ارائه شده را تأیید می کنند.

تأثیر سبک رهبری توزیع شده بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی با نقش میانجی گر متغیر احساس کارآمدی معلمان هدف مطالعه حاضر است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده، جامعه ی موردمطالعه شامل کلیه معلمان مدارس راهنمایی شهرستان تهران است که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و جدول کرجسی و مورگان تعداد 160 نفر به عنوان نمونه انتخاب و مطالعه شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد استفاده شد. یافته ها نشان داد، رهبری توزیع شده پیش بینی کننده احساس کارآمدی معلم، رضایت شغلی و تعهد سازمانی معلمان بوده، درجه تأثیرگذاری آن بر تعهد سازمانی بیش از سایر متغیرهاست. همچنین تأثیر رهبری توزیع شده بر رضایت شغلی به صورت غیرمستقیم است. متغیرهای دموگرافیک نیز تعهد سازمانی را بیش از رضایت شغلی تبیین می کنند. یافته ها نشان داد، هیچ کدام از متغیرهای دموگرافیک، احساس کارآمدی معلمان را پیش بینی نمی کنند. درنهایت کارآمدی نیز تعهد سازمانی و رضایت شغلی را به طور معناداری پیش بینی می کند.  

پژوهش حاضر با هدف شناسایی شایستگی های بالندگی حرفه ای اعضای هیئت علمی تازه استخدام شده دانشگاه های دولتی شهر تهران انجام شد. این پژوهش به لحاظ رویکرد کیفی و از حیث روش اکتشافی بود. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه متخصصان دانشگاهی اعم از مدیران گروه های آموزشی، روسای دانشکده ها، روسای دفتر برنامه ریزی، معاونین آموزشی، دفتر نظارت، اساتید خبره و اعضای هیئت علمی تازه استخدام شده در دانشگاه های دولتی شهر تهران در سال 1398 و کلیه متون مرتبط با موضوع تحقیق شامل کتاب ها، مقالات و پایان نامه ها اعم از داخلی و خارجی بود. 12 نفر از متخصصان دانشگاهی با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و به شیوه گلوله برفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. جامعه مورد مطالعه در بخش منابع شامل 80 عنوان مقاله، کتاب و سایت بود. 24 عنوان فارسی و 34 عنوان انگلیسی که ارتباط موضوعی بیشتری با عنوان تحقیق داشتند به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. ابزار پژوهش حاضر شامل مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. تحلیل داده ها با روش تحلیل مضمون در پنج مرحله انجام شد. در نهایت شایستگی های آموزشی، پژوهشی، سازمانی، فردی، اخلاقی، ارزشی، خدماتی و بین الملل به عنوان شایستگی های بالندگی حرفه ای اعضای هیئت علمی تازه استخدام شده شناسایی شدند. مسئله بالندگی در دانشگاه ها بسیار مهم و ضروری است. اگرچه نیاز به ایجاد و راه اندازی مرکزی منظم و رسمی تحت عنوان مرکز بالندگی در دانشگاه ها حس می شود، ولی مسئول بالندگی حرفه ای در درجه اول خود فرد بوده و باور قلبی به لزوم بالندگی از مهمترین مسائل در این خصوص می باشد.

پژوهش توصیفی حاضر با هدف ارزشیابی کیفیت دوره های آموزشی مرکز آموزش مهارت های پیشرفته ارم مشهد انجام شده است. این مرکز به عنوان یکی از مراکز مهم و الگو در میان سایر مراکز ثابت سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور می باشد. برای انجام پژوهش از بین10 کارگاه و 122 دوره به اتمام رسیده در سال 1390، سه رشته با محوریت تدریس دو مربی انتخاب شد. سپس برای ارزشیابی کیفیت هر رشته 5 ملاک دروندادی با 10 نشانگر، 2 ملاک فرآیندی با 7 نشانگر و یک ملاک بروندادی با 5 نشانگر تدوین شد. یافته های نشانگر این است که دروندادها، فرآیندها و بروندادهای آموزشی در مرکز مهارت های پیشرفته ارم در سطح مطلوب قرار دارد . الگوی مورد استفاده در این پژوهش می تواند برای ازشیابی سایر مراکز سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور به کار برده شود.

هدف این پژوهش بررسی مقایسه ای میزان همگرایی دانشگاه های جامع ایرانی با الگوی شایستگی اعضای هیأت علمی دانشگاه کلاس جهانی بود. به این منظور، از روش کمی از نوع پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه های جامع سطح اول شهر تهران، در سال تحصیلی 1400-1399 برابر با 4211 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای چند مرحله ای، 352 نفر از آن ها مورد پژوهش قرار گرفتند. جهت گردآوری داده ها، از پرسشنامه شایستگی های اعضای هیئت علمی دانشگاه کلاس جهانی فرزانه و همکاران (2022) استفاده شد که روایی آن با استفاده از روش های روایی صوری و محتوایی و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (a= 0.98) مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تی تک نمونه ای، فریدمن و تحلیل واریانس یک راهه، در نرم افزار Spss استفاده گردید. یافته ها نشان داد که، وضعیت شایستگی های اعضای هیأت علمی به صورت کلی بالاتر از متوسط قرار دارد و در بین دانشگاه های جامع سطح یک شهر تهران، از حیث وضعیت شایستگی های اعضای هیئت علمی دانشگاه کلاس جهانی تفاوت معناداری وجود دارد. به علاوه، نتایج تحلیل ها در خصوص هر یک از مولفه های الگوی شایستگی اعضای هیأت علمی دانشگاه کلاس جهانی نیز انجام شد که بیانگر تفاوت میان دانشگاه ها در برخی از مولفه ها بود. در مجموع نتایج گویای این است که ، حتی دانشگاه های سطح اول کشور نیز از حیث برخی از مولفه های اساسی موردنظر دانشگاه کلاس جهانی فاصله قابل توجهی تا وضعیت ایده آل دارند؛ و این مهم توجه دوچندان سیاست گذاران و برنامه ریزان نظام آموزش عالی کشور را می طلبد.

هدف پژوهش حاضر استخراج ویژگی های عناصر برنامه تربیت اقتصادی برای دانش آموزان مدارس متوسطه بود. این پژوهش از منظر هدف از نوع مطالعات توسعه ای و کاربردی است. این پژوهش به لحاظ روش در زمره پژوهش های کیفی- اسنادی با پیروی از مرور سیستماتیک کوکران است. در این پژوهش از مجموع مقالات جستجو شده با توجه به معیارهای مورد نظر 1121 مقاله در گام نخست استخراج شده است و در گام نهایی 37 سند وارد فرایند تحلیل نظام مند شدند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات در این پژوهش از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. در این پژوهش اطمینان پذیری و تائید پذیری داده ها تائید شده است و تحلیل کیفی توسط دو کد گذار انجام شده است؛ میزان توافق ارزیابان برای تحلیل های انجام شده 6/79 درصد بدست آمده است. نتایج تجزیه و تحلیل مضمونی بعد از دسته بندی کدهای اولیه 55 مضمون پایه را در 4 مضمون سازمان دهنده (هدف، محتوا، راهبردهای یادگیری و یاددهی و ارزشیابی شناسایی کرده است که مضمون فراگیر برنامه تربیت اقتصادی برای دانش آموزان مدارس متوسطه را شکل داده اند. یافته های پژوهش مؤلفه-های برنامه تربیت اقتصادی را قالب عناصر هدف (شناختی، عاطفی و مهارتی)، محتوا، راهبردهای یاددهی و یادگیری و ارزشیابی شناسایی کرده است.

پژوهش، مطالعه ای نظام مند و کنترل شده تجربی و انتقادی درباره کشف روابط میان پدیده ها و ارائه ی فرضیه های گوناگون به شمار می رود و در جست وجوی دست یابی به هدف و عملی مشخص است و بر تأمین سعادت و رفاه همگان تأکید می کند. آنچه مسلم است پژوهش ها باید نیازهای علمی و تکنولوژی کشور را برطرف و تولید ثروت کنند اما وقایع و اتفاقات موجود در آموزش عالی ازجمله آثار علمی غیرقابل استناد، کاهش کارایی تحقیق و ... این مفروضات را زیر سؤال برده است. به چه دلایلی کشور ما به زعم برخورداری از امکانات بالقوه در این بخش و نیروهای محقق نتوانسته است درزمینه ی تحقیقات و رفع نیازهای جامعه گام های مؤثری بردارد. پژوهش حاضر، باهدف شناسایی و تبیین علل مؤثر بر بروز کژ کارکردی های پژوهش در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی ایران، از نوع کیفی و با رویکرد تحلیل محتوا انجام شد. داده ها از طریق مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته با 22 نفر از پژوهشگران برتر، خبرگان و سیاست گذاران پژوهش کشور در سال 98-1397 به روش نمونه گیری هدفمند جمع آوری شد. یافته ها نشان داد که مشکلات ساختاری موجود، مأموریت گرا نبودن دانشگاه، ضعف ارتباط دانشگاه، صنعت و جامعه، مقاله گرایی، ضعف نظام ارزیابی، افت معیارهای جامعه علمی، نظام نادرست پذیرش دانشجو و جذب هیئت علمی و همچنین ضعف ساختار قانونی ازجمله علل اصلی کژ کارکردی های پژوهش در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی ایران است.

هدف از این پژوهش شناسایی مؤلفه های مهارت های کوانتومی مدیران در اجرای یادگیری ترکیبی است. روش پژوهشْ کیفی و از نوع فراترکیب است. داده ها ازطریق بررسی اسناد و منابع علمی، مرتبط با موضوع پژوهش در 31 سال اخیر (1990 تا 2021)، گردآوری شده است. بدین منظور کلیدواژه های مرتبط در پایگاه های معتبر علمی جست وجو شدند و درنهایت 31 منبع برای بررسی نهایی انتخاب شد. به منظورِ افزایش اعتبار و قابلیت اطمینان، اسناد به صورت جداگانه کدگذاری شدند. میزان توافق میان دو کدگذار 89/ 0 درصد به دست آمد. پس از بررسی و تحلیل محتوای منابع، به روش کدگذاری، مهارت های کوانتومی مدیران در سه بُعد شناخت کوانتومی، عمل کوانتومی و اعتماد کوانتومی با 17 مؤلفه استخراج شد. در بعد شناخت کوانتومی مؤلفه های آموزش و آگاهی، جریان باز اطلاعات، توسعه حرفه ای و ماهیت یادگیری ترکیبی، در بعد عمل کوانتومی مؤلفه های رهبری، مدیریت، محیط معنوی، زیرساخت های آموزشی، منابع انسانی، پشتیبانی فنی، زیرساخت های فناوری و منابع مالی و در بعد اعتماد کوانتومی مؤلفه های خودسازمان دهی، ایجاد جوّ اعتماد و اطمینان، موقعیت شناسی، نظارت و بازخورد و ایجاد انگیزه استخراج شد.

نقش نظام آموزش عالی، در توسعه پایدار کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه غیر قابل انکار است. در کشورهای توسعه یافته اهمیت این مراکز آموزشی تخصصی به درستی شناخته شده است و دولت ها در حد امکان و مبتنی بر سیاست گذاری های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بر نظام آموزش عالی خود سرمایه گذاری کرده اند که این بخش به تربیت نیروی انسانی متخصص و مورد نیاز بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه بپردازد، تا این نیروهای تربیت شده توانایی بهینه در تصدی گری مشاغل مختلف را داشته باشند. در کشورهای در حال توسعه، به دلایل مختلف همچون افزایش تقاضای ورود به آموزش عالی، ناتوانی دولت در پاسخگویی به تقاضاهای فزاینده برای آموزش عالی به دلیل کمبود اعتبارات، تغییرات جمعیت شناختی متقاضیان ورود به آموزش عالی، تأکید و تشویق سازمان های بین المللی همچون بانک جهانی، تغییر روندهای بازار کار و نیاز به نیروی کار با تخصص متنوع، دولت ها سیاست خصوصی سازی آموزش عالی را به دو صورت خصوصی سازی آموزش عالی دولتی و ورود بخش خصوصی به آموزش عالی اتخاذ و در پیش گرفته اند. کشور ما نیز به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه از این قائله مستثنی نبوده است و در همین راستا شاهد ظهور و نضج دانشگاه های پیام نور، دانشگاه های علمی کاربردی و دوره های شبانه و پذیرش دانشجو با شرط اخذ شهریه و در قالب خصوصی سازی آموزش عالی دولتی بوده ایم. دانشگاه های علمی- کاربردی به منظور کسب موفقیت در آموزش عالی خصوصی نیازمند مدنظر قرار دادن الزاماتی جهت توسعه کیفی خود می باشند. در این مقاله تلاش شده است که به معرفی خصوصی سازی آموزش عالی و الزامات توسعه کیفی دانشگاه های علمی کاربردی پرداخته شود.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی الزام های اجرایی دوره های برخط آزاد انبوه(موک) در دانشگاه پیام نور از منظر اقتصادی انجام گرفت. روش مورد استفاده در این پژوهش، کاربردی و نحوه گردآوری اطلاعات، کیفی بود. مؤلفه های مورد استفاده بر اساس بررسی اسناد و مدارک و ابزار مصاحبه نیمه ساختارمند شناسایی شدند. به منظور بررسی اسناد و مدارک و تحلیل یافته های مصاحبه از روش تحلیل محتوای استقرایی در سه سطح باز، محوری و گزینشی استفاده شد. برای شناسایی جامع مؤلفه های اصلی و زیرمؤلفه های الزام های اجرایی دوره های موک در دانشگاه پیام نور از منظر اقتصادی، علاوه بر بررسی مطالعه های انجام شده در این زمینه، مصاحبه ای نیمه ساختارمند با 15 نفر از خبرگان حوزه در دوره های موک صورت گرفت. نتایج نشان داد که الزام های اجرایی دوره های موک در دانشگاه پیام نور از منظر اقتصادی شامل یازده مؤلفه اصلی: تشکیل تیم اقتصادی، تعیین اهداف اقتصادی از راه اندازی و ارائه دوره های موک، عرضه وتقاضا، هزینه و درآمدها، منابع، سرمایه گذاران، استراتژی قیمت گذاری، مدل کسب و کار، تهیه و نوشتن یک طرح و ارائه مدل اقتصادی، بازاریابی و مباحث مالی و حقوقی و 37 زیرمؤلفه است.

هوش معنوی دستاورد ده ها سال تحقیقات در حوزه روانشناسی دین است که  به عنوان زیرساخت سرمایه معنوی نقش مهمی در ارتقاء سرمایه روانشناختی، بهزیستی و بلوغ معنوی فردی، اثربخشی مدیریت و رهبری دارد. با توجه به تأیید نقش آموزه های ادیان در شکل گیری مفهوم هوش معنوی و  ارتقاء آن در متون پژوهشی معاصر و خلاء پژوهشی موجود از منظر مطالعات اسلامی، هدف تحقیق حاضر تبیین مبانی نظری، استنباط ابعاد و نشانگان هوش معنوی از منابع اسلامی و طراحی مدل هوش معنوی از دیدگاه اسلامی است. پرسش اصلی تحقیق این است که آیا هوش معنوی به صورت مستقیم یا ضمنی در متون اصلی، منابع فلسفی و عرفانی اسلامی مفهوم پردازی شده است؟ و اگر پاسخ مثبت باشد مؤلفه ها و شاخص های آن کدامند؟ برای تدوین این الگو از روش کیفی تحلیل اسنادی با دو تکنیک تحلیل مفهومی و تحلیل مضمون و نیز پردازش مستقل از طریق نرم افزار MAXQDA استفاده شده است. برای اطمینان از اعتبار تحقیق و الگوی آن، روش تکمیل شده ارزیابی مطالعات کیفی لینکولن و گوبا  شامل چهار معیار موثق بودن، اعتبار و اطمینان پذیری، تأیید پذیری و  انتقال پذیری مد نظر بود. نتایج نشان داد که این مفهوم در متون اسلامی در قالب سامانه ترکیبی از سه مقوله  عقل، قلب و حکمت پردازش و با واژگانی مانند قوه قدسیه،عقل قدسی، هوش باطنی، فراست مؤمنانه، بالاترین مرتبه ذکاوت،حکمت، قوه شهود و نیز با عین واژه هوش معنوی طرح و بررسی شده و هوشمندان معنوی با عنوان« اولوالباب» و « اولی الابصار» معرفی شده اند. مؤلفه های پنجگانه و شاخص های استخراج شده از متون و منابع اسلامی عبارتند از: جستارگری معنا و هدف (با شاخص های پرسشگری و تفکر انتقادی وجودی،کشف و خلق معنا و هدف در زندگی و کار)، ظرفیت تعالی شناختی (با شاخص های فضیلت مندی نیروی شناختی، توانایی فراروندگی در شیوه ها، مراتب و منابع شناخت)؛ توانایی کسب آگاهی های متعالی (با شاخص های خداآگاهی، خودآگاهی متعالی، ادراک آیه ای هستی، تشخیص خیر و شرّ)؛ معنویّت ( با شاخص زندگی معنوی درونی) و حکمت (با شاخص زیست حکیمانه/ خردمندانه.

تحقیق حاضر با هدف طراحی الگوی نشانگرها و ابعاد رهبری یادگیری غیر رسمی معلمان انجام شد. روش تحقیق، توصیفی - اکتشافی و روش پژوهش مبتنی بر رویکرد کیفی با روش تحلیل محتوا است. مشارکت کنندگان را اساتید دانشگاه های تهران و خبرگان آموزش و پرورش  که آشنا به موضوع تحقیق و دارای سوابق مفید مطالعاتی و تجربی در این حوزه بودند، تشکیل دادند و در راستای انتخاب افراد مزبور جهت انجام مصاحبه از روش غیر احتمالی قضاوتی استفاده شد. پس از جمع آوری داده های مصاحبه با خبرگان (25 خبره)، برای بررسی و تحلیل نظرات آن ها از کدگذاری استفاده شده است. ابتدا از متن مصاحبه ها، کدهای اولیه استخراج، از تجمیع این کدها، کدهای تجمیعی ساخته و از بررسی و تلفیق کدهای تجمیعی، مؤلفه ها و سپس، ابعاد مربوطه (از ترکیب و تجمیع چند مؤلفه) پیشنهاد و الگویی بر اساس این ابعاد و مؤلفه های مستخرج شده ارائه شد. بر  اساس نتایج، الگوی رهبری یادگیری غیر رسمی معلمان می تواند 3 بُعد عقاید، استراتژی و رفتار را شامل شود. عامل عقاید با 4 مؤلفه (اعتقاد به کار تیمی، میزان باور و اعتقاد به جایگاه و نقش یادگیری غیر رسمی، اطلاع و دانش از یادگیری غیر رسمی، اعتقاد به نقش ارزش ها در یادگیری غیر رسمی)، عامل استراتژی با 5 مؤلفه (ایجاد جو مناسب در مدرسه برای ارتقای یادگیری، توجه به شیوه ها و روش های مختلف آموزش، سازماندهی و هماهنگی، ارزیابی یافته های یادگیری، توجه به سبک مدیریتی) و عامل رفتار با 8 مؤلفه (حمایت از تبادل و تسهیم اطلاعات و تجارب در فضای مدرسه، حمایت از فضای گفتگو در مدرسه، ایجاد حس رقابت در فضای مدرسه، میزان حمایت مدیر مدرسه از به کارگیری یادگیری غیر رسمی، حمایت از به کارگیری تجارب متخصصان، استفاده از مشوق های انگیزشی، توجه به ویژگی های روان شناختی یادگیرندگان و توجه به ویژگی های روان شناختی یاددهندگان) مطرح شده اند.

هدف از پژوهش حاضر شناسایی نشانه ّها، مؤلفه ها و ابعاد فلات شغلی در معلمان به منظور ارائه چارچوبی مفهومی و توسعه مبانی نظری است. این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی بر اساس رویکرد پدیدارشناسی است. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه های نیمه ساختاریافته بود. مشارکت کنندگان در پژوهش 25 نفر از معلمان، مدیران  و سرگروه های آموزشی بودند که از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب و با تکنیک گلوله برفی تا مرز اشباع نظری تکمیل شدند. روش تحلیل داده ها، تحلیل محتوای استقرایی در سه سطح باز، محوری و گزینشی بود. اعتبار یافته ها با بررسی به وسیله مشارکت کنندگان تأیید و پایایی یافته ها با روش توافق بین دو کدگذار %92/81 محاسبه شد.  بر اساس یافته ها، سه بعد برای نشانه های فلات شغلی در معلمان شناسایی شد که عبارت اند از: «ضعف در بعد روانی- جسمانی»، «ضعف در بعد مهارت های شغلی» و «ضعف در بعد سازمانی رفتار». ضعف در بعد روانی-جسمانی شامل مؤلفه های انگیزه پایین نسبت به فعالیت های کاری، نگرش منفی به شغل و شرایط شغلی-سازمانی، فرافکنی، ضعف در سلامت روانی و جسمانی بود. ضعف در بعد مهارت های شغلی شامل مؤلفه های توجه کمتر به رشد و توسعه شغلی، ضعف در برنامه ریزی و طراحی تدریس، تأثیر منفی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان، کاهش کارایی و کیفیت کار، نداشتن خلاقیت در کار، و تعامل نامناسب با اولیا، مربیان و دانش آموزان بود. درنهایت ضعف در بعد سازمانی رفتار، شامل مؤلفه های انعطاف کمتر در مواجهه با تغییرات شغلی سازمانی، ایجاد جو منفی در محیط کار و ترغیب رفتارهای ضد سازمانی، حضور منفعلانه در محیط کار، رفتارهای ضد شهروندی سازمانی، رفتارهای انزواطلبانه و کاهش تعهد شغلی و سازمانی بود.