افسانه کمالی

تحقیق حاضر اثر سرمایه اجتماعی را به همراه سایر عوامل سازمانی مرتبط، بر عملکرد کارکنان مخابرات شهر تهران بررسی می کند. چارچوب تحقیق، بر نظریه های لینا و ون بورن (1999)، ناهاپیت و گوشال (1998) و شریف و همکاران (2006) در زمینة سرمایة اجتماعی سازمانی استوار است. در این نظریات، سرمایة اجتماعی شامل سه بعد رابطه ای، ساختاری و شناختی در نظر گرفته می شود. عملکرد سازمانی نیز براساس ترکیبی از نظریة هرسی و گلداسمیت - (شامل مؤلفه های وضوح، توانایی، انگیزش، حمایت، اعتبار و محیط) - سنجیده شده است. این تحقیق از نوع کاربردی است و از روش پیمایش بهره گرفته و ابزار گردآوری اطلاعات آن پرسش نامه بوده است. جامعة آماری این مطالعه مراکز مخابراتی شهر تهران به منزلة نوعی سازمان خدماتی است. داده های استخراج شده از 200 پرسش نامه، مبنای آزمون فرضیه های تحقیق و الگوی مفهومی قرار گرفته است. نتایج مطالعه گویای نقش مؤثر و معنی دار همه ابعاد سرمایة اجتماعی سازمانی در عملکرد کارکنان است ؛ هرچند بعد رابطه ای (همکاری، اعتماد، تعهد و ....)و بعد شناختی (ارزش ها، اهداف و زبان مشترک) بیش از بعد ساختاری (شبکه روابط و ویژگی های آن) بر عملکرد کارکنان تأثیر مثبت و معناداری نشان می دهند. علاوه بر این، به رغم همبستگی سایر عوامل سازمانی با عملکرد سازمانی کارکنان، در تحلیل چند متغیره و در کنار ابعاد سرمایه اجتماعی، اثر ضعیف تری داشته اند یا حتی برخی معنادار نبوده اند.

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان تمایل به باروری زنان همسردار 40-18 سال شهر ایلام و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن است. روش پژوهش، پیمایش است. پیمایش با نمونه ی 190 نفری (با توجه به واریانس به دست آمده و استفاده از فرمول کوکران)، با روش نمونه گیری خوشه ای و ابزار پرسش نامه و تکنیک مصاحبه انجام شده است. سپس، داده ها با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها حاکی از آن است که میزان تمایل به باروری در بین زنان شهر ایلام زیر حد جایگزینی قرار دارد. در تحلیل رگرسیون چند متغیره نیز متغیرهای نقش منفی ماهواره و تلویزیون بر داشتن تعداد فرزندان زیاد، نقش مثبت تلویزیون بر داشتن تعداد فرزندان زیاد، دلسردکردن از طریق خانواده و اطرافیان، تبلیغات مثبت شبکه های مجازی، ورزش عمومی و سن پاسخگو، 7/43 درصد از واریانس میزان تمایل به باروری را تبیین می کنند. در تحلیل مسیر، شاخص نقش مثبت تلویزیون بر داشتن تعداد فرزندان زیاد، بیشترین تأثیر (323/0) و شاخص ورزش عمومی کمترین تأثیر (124/0) را بر میزان تمایل به باروری دارند. در مجموع، نظریه های یادگیری اجتماعی و مدیریت بدن جهت تبیین رابطه ی عوامل اجتماعی با میزان تمایل به باروری مناسب به نظر می رسند.

از میان انواع روابط خانوادگی که در تحقیقات جامعه شناسانه مورد بررسی قرار گرفته اند، به رابطه والدین و فرزندان ازدواج کرده که رابطه ای در دوره بزرگسالی است، کمتر توجه شده است. لذا، در تحقیق حاضر با استفاده از مدل مفهومی انسجام خانوادگی_که اشاره دارد به پیوستگی میان والدین و فرزندانی که منزل پدری را ترک کرده و زندگی جدید خود را بنا نهاده اند_ به بررسی سه بعد از ابعاد انسجام خانوادگی (انسجام معاشرتی، اظهاری، ساختاری) می پردازیم. این پژوهش با روش پیمایش، ابزار پرسشنامه، روش نمونه گیری خوشه ای و با نمونه ای مشتمل بر 256 نفر که شامل فرزندان ازدواج کرده 20 تا 60 ساله ی سه منطقه از شهر تهران است، به اجرا درآمد. نتایج نشان دادند که میزان انسجام معاشرتی و اظهاری در خانواده های تهرانی بالاتر از حد متوسط است و از میان مولفه های انسجام ساختاری، می توان گفت که فاصله جغرافیایی و متغیر ترتیب تولد تنها با انسجام معاشرتی رابطه داشته اند؛ هم چنین متغیر وضعیت سلامتی والدین و فرزندان ازدواج کرده، با انسجام معاشرتی و نیز انسجام اظهاری رابطه برقرار نمودند؛ در ادامه متغیر وضعیت والدینی فرزندان ازدواج کرده (والدین بودن فرزندان ازدواج کرده) با هر دو انسجام معاشرتی و اظهاری رابطه داشت. هم چنین نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد که 33.4 درصد از تغییرات انسجام معاشرتی و 20.5 درصد از واریانس انسجام اظهاری به واسطه متغیرهای مورد نظر تبیین شده اند.

هدف پژوهش حاضر، ارائه مدلی تجربی از شرایط و فرایندهایی است که برسازنده امکان کنش جمعی در سطح محله ای هستند. با بهره گیری از روش مطالعه موردی، چهار کنش جمعی در محله های اکباتان، اوین، شهرک دانشگاه شریف و شهرک راه آهن، به عنوان موردهای پژوهش انتخاب شده است تا از خلال مطالعه میدانی آن ها به درکی از عناصر مشترکی دست یابیم که با وجود تفاوت در بستر و هدف کنش جمعی آن را ممکن ساخته اند. داده ها با روش های متعددی مانند مصاحبه نیمه ساخت یافته، بررسی اسناد، مشاهده میدانی و گروه کانونی گردآوری شدند. یافته های پژوهش در دو سطح شرایط و بستر کنش جمعی و راهبردهای شکل دهنده آن تنظیم شدند. در سطح بستر کنش جمعی، مفاهیم عاملیت آغازگر، سرمایه اجتماعی محلی و ساختار قدرت محلی به عنوان مقوله های اثرگذار بر شرایط امکان کنش جمعی از داده ها انتزاع شدند. در سطحراهبرد ها نیز مفاهیم چارچوب دهی مسئله کنش و بسیج منابع کنش، کنش های صورت گرفته برای شکل گیری و استمرار کنش جمعی را بازنمایی می کنند. مدل نشان می دهد چگونه هرکدام از مفاهیم موجود در منظومه مفهومی ارائه شده، بر امکان شکل گیری و استمرار کنش جمعی اثرگذار هستند و چگونه رابطه متقابل میان مفاهیم مدل و تأثیر آن ها بر یکدیگر و تعامل و مشروط کنندگی متقابل میان عاملیت کنشگران اجتماعی و ویژگی های ساختاری بستر کنش، برسازنده امکان کنش جمعی است.

امروزه ما در محاصره ی شگفت انگیز مصرف کالاها و اشیای مادی قرار گرفته ایم.گرچه تا پیش ازاین مصرف کالاهای مختلف در راستای نیازهای اقتصادی بوده است، اما امروزه افراد ازکالاهای مختلف نه برای رفع نیازهای خود، بلکه از آنها برای برتری جویی بر دیگران و نشان دادن موفقیت و جایگاه اجتماعی خود استفاده می کنند. برای رسیدن به این منظور کالاهایی برای مصرف مناسب هستند که بتوان آن ها را در معرض دید دیگران قرار داد و از این طریق تحسین دیگران را برانگیخت. به بیان دیگر مصرف تظاهری کالاهای ارزشمند، وسیله ای است که افراد با استفاده از آن ها می توانند اعتبار خود را در جامعه حفظ کنند و یا منزلت و جایگاه اجتماعی بالاتری را در جامعه به دست بیاورند و از این طریق خود را از دیگران متمایز کنند. بنابراین مصرف تظاهری به سبب پیامدهای گوناگونی که به همراه دارد، که از جمله آن هارا می توان افزایش رقابت جویی و انفکاک اجتماعی در سطح جامعه را مثال زد، یکی از بحث های جدی و مطرح در جامعه شناسی مصرف است. در این پژوهش تلاش شده است تا به بررسی میزان مصرف تظاهری و عوامل مؤثر بر آن در میان جمعیت نمونه پرداخته شود. جامعه ی آماری این پژوهش را افراد 65-18 ساله ی شهر تهران تشکیل می دهند. حجم نمونه در این تحقیق شامل 100 نفر است و نمونه گیری نیز به روش خوشه ای با احتمال متناسب با حجم انجام شده است. در این پژوهش به منظور سنجش روابط متغیرهای مطرح شده در چارچوب نظری، از روش پیمایش و برای جمع آوری اطلاعات نیز از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که متغیرهای سرمایه ی اقتصادی، منش، ذائقه مصرف و رسانه جمعی عوامل مؤثر بر مصرف تظاهری هستند. همچنین نتایج رگرسیون چند متغیری نشان می دهد که از میان متغیرهای مستقل در تحقیق تنها متغیرهای سرمایه فرهنگی،جنس و نیازهای مبتنی بر مصرف تظاهری توانستند وارد مدل بشوند و از این متغیرها، سرمایه ی فرهنگی بیشترین تأثیر را بر روی مصرف تظاهری دارد.

پژوهش پیش رو در پی مطالعه استراتژی های کودک همسران در مواجهه با مسائل برخاسته از ازدواج شان در دوران کودکی بوده است. جهت رسیدن به اهداف تحقیق از روش کیفی استفاده شده است. جمع آوری داده ها با کاربست مصاحبه نیمه ساختاریافته با دو گروه صورت پذیرفت. گروه نخست شامل کودک همسرانی است که هنوز در سنین کودکی (زیر 18 سال) به سر می برند و گروه دوم کودک همسرانی هستند که دوران کودکی خود را طی نموده و در محدوده سنی 18 تا 35 سال قرار دارند. در این مطالعه که در پاییز و زمستان سال 1398 انجام شده، مشارکت-کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند یا نظری از چهار شهر بجستان، بردسکن، تربت حیدریه و گناباد انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل متون مصاحبه با استفاده از روش تحلیل تماتیک، نشان داد که مشارکت کنندگان تحقیق به صورت های مختلفی به مسائل پدید آمده در زندگی زناشویی خود واکنش نشان می دهند و استراتژی های مختلف و متفاوتی را برمی گزینند. این استراتژی ها در قالب دو مقوله اصلی 1. استراتژی های منفعلانه و 2. استراتژی های فعالانه مطرح شدند که نمایانگر غالب بودن استراتژی های منفعلانه در میان هر دو گروه بوده است. از طرفی غالب استراتژی ها در سطح فردی لحاظ شدند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی درک، علل، استراتژی و پیامد های کودکان آموزش دیده مهارت های زندگی در مواجهه با همه گیری کووید-19 است. مطالعه حاضر به شیوه کیفی است. برای فرایند تحلیل داده ها و نیز ارائه نظریه ای مبتنی بر داده ها از روش نظریه زمینه ای استفاده شد. ابزار جمع آوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختاریافته بوده است. روش نمونه گیری تحقیق مبتنی بر نمونه گیری نظری بوده است. مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری پیش رفت و در مجموع با 12 کودک دارای آموزش مهارت های زندگی مصاحبه صورت پذیرفت. مشارکت کنندگان در تحقیق، از میان دانش آموزان پسر 10 تا 12 سال مدرسه غیر انتفاعی شهر کرج، در پایه های تحصیلی دوره دوم ابتدایی (پایه چهارم، پنجم و ششم) انتخاب شده اند با توجه به مفاهیم و مقوله های استنباط شده از یافته های تحقیق می توان اظهار داشت، این کودکان در همه گیری بیماری کووید- 19 درکی واقعی و عینی از این پدیده دارند و با اتخاذ راهبردهای فعالانه، انطباقی و تناسب ساز توانسته اند بخشی از موانع و مشکلات برخاسته از این ویروس را قابل تحمل سازند.

مهاجرت خواه به صورت داوطلبانه باشد و خواه اجباری بسیار تحت تاثیر عوامل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است. تاکنون افراد بسیاری موطن اصلی خود را ترک کرده و در جستجوی آینده ای بهتر، در کشوری دیگر سکنی گزیده اند. باید اذعان کرد که چنین انتقالاتی چالش برانگیز است و ممکن است نه تنها مسائل و مشکلاتی برای خود افراد مهاجر بلکه حتی برای فرزندان شان هم ایجاد کند و رشد، عملکرد اجتماعی و آموزش آنها را تحت تاثیر قرار دهد. به منظور ارائه شمایی از این چالش ها خصوصا در رابطه با کودکان، گفتگوهای والدین کودکان و نوجوانان ایرانی در شهر تورنتو در کشور کانادا که در بستر گروهی تلگرامی انجام شده است، به مدت سه سال از ماه می 2018 تا جولای 2021 با استفاده از روش تحلیل تماتیک مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها نشانگر آن است که موضوعات اساسی مورد بحث میان این دسته از والدین در 8 دسته ادغام و انطباق اجتماعی، فرهنگ پذیری، عملکرد مدرسه، قلدری، هویت و عزت نفس، زبان، دسترسی به خدمات پزشکی، اوقات فراغت و آب و هوا قابل دسته بندی است. با توجه به این موارد باید گفت مهاجرت حداقل در کوتاه مدت، چندان هم که تصور می شود برای کودکان ایرانی مهاجر، زندگی رویایی را دربرندارد.

تحقیق حاضر به انواع مخاطراتی که جوانان در عصرکنونی با آن مواجه هستند، پرداخته است. مخاطره به تصمیماتی که در لحظات سرنوشت ساز گرفته می شود، اطلاق می شود. مخاطرات اجتماعی از منظرهای مختلف مورد بررسی قرار گرفت و از آن میان، دیدگاه آنتونی گیدنز و آلریش بک به عنوان نظریه محوری انتخاب شد. مخاطره اجتماعی، پیامد ناخواسته تصمیمات افراد است که در شرایط آگاهی و یا عدم آگاهی صورت می گیرد. انواع مخاطراتی که جوانان در این دوران با آن رو به رو هستند، عبارت اند از: رفتارهای پرخطر، رفتارهای مجرمانه و خلاف قانون، مخاطرات اجتماعی و اقتصادی و مخاطرات مثبت. برخی از این مخاطرات، آثار سویی بر زندگی آنان دارند و برخی دیگر می توانند زندگی آنان را متحول کنند. بدین ترتیب، افراد با آگاهی ازانواع مخاطرات می توانند واکنش مناسبی از خود نشان دهند. جمعیت نمونه پژوهش، 330 نفر از جوانان (18-30 ساله) دو منطقه شهر تهران بودند که اطلاعات لازم با استفاده از فن پیمایش و تکمیل پرسشنامه گردآوری شد و داده ها نیز بوسیله نرم افزار SPSS تحلیل گردیدند. نتایج نشان می دهد متغیرهای بازاندیشی هویت شخصی، جهانی شدن و فردی شدن از عوامل تاثیرگذار بر انواع مخاطرات اجتماعی هستند که تصمیم افراد تحت تاثیر این عوامل ممکن است به پیامدهای نامطلوبی منتهی می گردد. بین متغیر بحران های جهانی و انواع مخاطرات اجتماعی رابطه ای مشاهده نشد. در مقابل مخاطرات منفی، مخاطراتی نیز وجود دارند که دارای پیامدهای مطلوب بر افراد هستند و می توانند به عنوان موتور پیشرفت و توسعه هر جامعه و کشوری درنظر گرفته شود. نتایج تحقیق بیانگر آن است که رابطه بین مخاطرات مثبت و جهانی شدن معنادار می باشد. همچنین، بین بازاندیشی هویت شخصی با مخاطرات مثبت رابطه معکوس وجود دارد. 

پژوهش حاضر در پی فهم مسئلیه ازدواج در دوران کودکی و علل و زمینه های آن از نگاه کودک-زنان ازدواج کرده است. برای رسیدن به هدف مذکور از روش تحلیل تماتیک استفاده شد. اطلاعات از میان کودک-زنانِ استان خراسان رضوی (شهرهای گناباد، بردسکن، تربت حیدریه و بجستان)، که در سنین کودکی ازدواج کرده بودند و هنوز هم زیر 18 سال داشتند، جمع آوری شدند. درمجموع 41 نفر مورد مصاحبه قرار گرفتند. در مرحلیه کدگذاری باز 39 مفهوم به دست آمد که در قالب 27 زیرمقولیه فرعی و 20 زیرمقولیه اصلی دسته بندی شدند. نهایتاً زیرمقوله های اصلی تحقیق در قالب 7 عنوان اصلی مقوله بندی شدند تا تصویری کلان از وضعیت مفهومی ازدواج دختران در دوران کودکی به دست آید. نتایج این پژوهش نشان می دهد که زمینه های خانوادگی (خانوادیه ترمیمی، نابسامان، از هم گسیخته و غیره)، زمینه های اجتماعی (ارزش ها و نگرش های اجتماعی)، زمینه های فرهنگی، بافت مذهبی، ویژگی های فردی (خواستگار و کودک-دختر)، زمینه های اقتصادی و شرایط زیست محیطی از علل زمینه ساز برای ازدواج کودک-دختران به حساب می آیند.