علی اصغر عباسی اسفجیر

توسعه اقتصادی اساسی ترین مقوله مورد بحث جهان است که توجه کشورهای در حال رشد را به خود جلب کرده است. توسعه اقتصادی از آن جهت که مستلزم بروز تغییراتی در جامعه می باشد، می تواند هم باعث شکوفایی و رشد عمیق و پایدار کشورها شود و هم بی توجهی نسبت به پیامدهای آن، می تواند منجر به فروپاشی بنیان های فرهنگی و اجتماعی کشورها شود. توسعه اقتصادی وابسته به شرکت تمام افراد جامعه اعم از زن و مرد است. بنابراین، توجه به مشارکت نیروی کار زنان از اهمیتی بالا برخوردار است زیرا می تواند نقشی مهم را در توسعه اقتصادی جامعه ایفا کند. بدین ترتیب، در این پژوهش عوامل مؤثر بر مشارکت زنان در کشورهای منتخب خاورمیانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته های پژوهش که براساس الگوی اقتصادسنجی دادگان تابلویی 13 کشور خاورمیانه منتخب در 2014-2005 است، نشان می دهند که متغیرهای نسبت اشتغال زنان به جمعیت، امید به زندگی زنان و جمعیت زنان در توضیح تغییرات متغیر نرخ مشارکت نیروی زن به مرد در این کشورها مؤثر است و اثری مثبت و معنی دار بر نرخ مشارکت نیروی زن به مرد داشته است، ولی متغیر رشد تولید ناخالص داخلی سرانه در توضیح تغییرات متغیر نرخ مشارکت نیروی زن به مرد در این کشورها اثری منفی و معنی دار داشته است.

این مقاله تلاش دارد تا با اتکاء به رابطه تئوریکی و تجربی دو سازه محوری سرمایه اجتماعی و رضایت شغلی، تأثیر سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی کارکنان ستاد فرماندهی انتظامی استان مازندران را مطالعه نماید. جنبه نوآوری این تحقیق، کاربردی بودن آن است. این پژوهش از نوع پیمایش و تبیینی است و تکنیک گردآوری اطلاعات آن نیز پرسشنامه است. از بین کلیه کارکنان ستاد فرماندهی انتظامی استان مازندران تعداد 148 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده مورد بررسی قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده پرسشنامه سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال (1998) با 22 سؤال و در سه بعد (ساختاری، ارتباطی و شناختی)، و پرسشنامه رضایت شغلی بری فیلد وروث (1951) با 19 سؤال و در چهار مؤلفه (رضایت از ماهیت کار، همکاران، نحوه ارتقاء در سازمان و رضایت از میزان حقوق و مزایا) است. روایی ابزارها بر اساس آلفای کرونباخ برای سرمایه اجتماعی 748/0= α و رضایت شغلی 839/0= α بدست آمد. جهت تحلیل داده ها از آزمون های رگرسیون، t مستقل و تحلیل واریانس یک راهه و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده گردید. نتایج نشان داد که سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی کارکنان ستاد فرماندهی انتظامی استان مازندران تأثیر مثبت و معنادار دارد. تحلیل رگرسیونی و معادلات ساختاری به شکل همسو نشان دهنده تأثیر مثبت و معنادار ابعاد سرمایه اجتماعی (ساختاری، ارتباطی و شناختی) بر رضایت شغلی است. همچنین در سرمایه اجتماعی و رضایت شغلی کارکنان برحسب سابقه کاری تفاوت معناداری وجود ندارد.

مشارکت اجتماعی یکی از نیازهای اصلی جامعه بشری در عصر حاضر است. چگونگی ساختار توزیع قدرت عامل مهمی در نحوه ی مشارکت اعضای خانواده تلقی می گردد. هدف این پژوهش، شناخت رابطه ی ساختار توزیع قدرت در خانواده با میزان مشارکت اجتماعی است. روش پژوهش از نوع پیمایشی بوده و برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است. اعتبار ابزار سنجش با استفاده از اعتبار صوری و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (76/0) مورد تأیید قرار گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل 963135 نفر از ساکنان بالای بیست سال شهرهای گرگان و گنبد در استان گلستان بود که حجم نمونه ای به تعداد 368 نفر به روش نمونه گیری چند مرحله ای توأم با روش تصادفی طبقه ای متناسب انتخاب شد. یافته ها نشان داد که میانگین تمایل به مشارکت اجتماعی عینی 402/3 از 5 یعنی بیش از حد متوسط و میانگین تمایل به مشارکت اجتماعی ذهنی 488/2 از 5 یعنی کم تر از حد متوسط است. همچنین نتایج نشان داد که در خانواده های با ساختار متقارن (دموکراتیک) مشارکت اجتماعی در هر دو بُعد عینی و ذهنی، رابطه مثبت معنی داری دارد در حالیکه در خانواده های با ساختار قدرت نامتقارن (استبدادی) مشارکت اجتماعی در هر دو بُعد عینی و ذهنی رابطه منفی معنی داری دارد.

تناقضات اجتماعی، تضادها و محرومیت ها منجر به بروز انحرافاتی در جامعه شده اند، مقاله ی حاضر با شناسایی این مؤلفه ها و عوامل مؤثر بر ویژگی های اجتماعی و تأثیر آن در پیشگیری از جرم (سرقت و مواد مخدر)، به بررسی آن در منطقه ی سه شهرساری در استان مازندران می پردازد. با توجه به واکاوی ادبیات نظری ارتباط مؤلفه های کالبدی (روابط اجتماعی، انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و تعلق مکانی) با پیشگیری از جرم (سرقت و مواد مخدر) به دستیابی به نتایج دقیق تری منتهی گردید. روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از نظر شیوه ی اجرا، کمّی و کیفی است. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش به صورت کتابخانه ای، میدانی و توصیفی و تحلیلی بوده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار spss و روش آماری (آزمون T و ضریب پیرسون) استفاده شده است. واحد تحلیل این تحقیق مناطق 3 شهر ساری و حجم نمونه ی آن نیز 381 خانوار در سطح مناطق 3 شهر ساری هستند و مشخص شده است که در منطقه ی سه شهر ساری مؤلفه های اجتماعی چون روابط اجتماعی، انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و تعلق مکانی، در پیشگیری از جرم در وضعیت مطلوبی قرار دارند اما مؤلفه ی آگاهی اجتماعی در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. همچنین بین مؤلفه های اجتماعی روابط اجتماعی، آگاهی اجتماعی، اعتماد اجتماعی، و انسجام اجتماعی، درکاهش نرخ بزهکاری و پیشگیری از وقوع جرم (مواد مخدر)، رابطه ی معناداری وجود دارد. نتیجه ی آماری در مورد مؤلفه ی آگاهی اجتماعی 87/2 است که در منطقه ی سه وضعیت نامطلوبی وجود دارد. در مورد پیشگیری از وقوع جرم (سرقت)، از بین مؤلفه های اجتماعی، مؤلفه های تعلق مکانی، آگاهی اجتماعی و انسجام اجتماعی، با پیشگیری از وقوع جرم (سرقت)، رابطه ی معناداری وجود دارد. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که در منطقه ی سه شهر ساری به علت وجود افراد مهاجر و تراکم جمعیت بویژه جمعیت بیسواد و عدم آگاهی اجتماعی، ارتکاب جرم برای افراد مجرم در این منطقه افزایش یافته است.

امروزه بیش از دهه های گذشته شکاف نسلی مورد توجه قرار گرفته است. شکاف نسلی تفاوت در بینش و ارزشهای میان دو نسل بخصوص جوانان و والدینشان می باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان شکاف موجود بین ارزشهای جوانان و سالمندان شهر بابل صورت گرفته است. این پژوهش بر روی 240 نفر از جوانان و سالمندان شهر بابل 120 نفر جوانان 30- 18 و 120 نفر سالمندانبالای سال60انجام شده است. روش پژوهش، پیمایشی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. داده ها به وسیله پرسشنامه های استاندارد شده (طبقه بندی ارزشی شوارتز) با 57 گویه در طیف لیکرت جمع آوری شده است که اعتبار و روایی آن تأیید گردیده است. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS، روش آماری توصیفی و آزمون تی تست مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که دو گروه سنی از نظر ارزش های فردی تفاوت معناداری با هم داشته اند (p >0.05).البته قابل ذکر است که در تمامی موارد مطرح شده جوانان و سالمندان اهمیت موضوع را اذعان داشته اند اما میزان اهمیت و اولویت بندی آنها متفاوت بوده است.نگاه توصیفی تحلیلی و حتی به گونه مشاهده مستقیم یا تجربی، حاکی از تغییر فضای فرهنگی- فکری دو نسل حاضر می باشد. که نیاز به تعمق بیشتری دارد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی نیازها در توسعه آموزش های فنی و مهارتی مجازی از دیدگاه هنرآموزان و مدیران دبیرستان های فنی و حرفه ای و کار و دانش استان مازندران انجام پذیرفته است. در این مطالعه با توجه به نظریه های یادگیری ساختارگرا و تئوری چارلز وید مایر عوامل موثر در توسعه آموزش های فنی و مهارتی مجازی در هر یک از رویکردهای تکنولوژیکی، فرهنگی- اجتماعی، پداگوژیکی، اقتصادی و راهبردی به روش دلفی مورد شناسایی و رتبه بندی قرار گرفت. جامعه آماری شامل کلیه هنرآموزان و مدیران دبیرستان های فنی و حرفه ای و کار و دانش استان مازندران بود. لذا متناسب با روش تحقیق به کار رفته 35 هنرآموز و 27 مدیر به عنوان متخصصان اعضای پانل به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. همچنین دو نوع پرسش نامه ویژه مدیران و هنرآموزان جهت اکتشاف عوامل توسعه با توجه به رویکردهای مذکورتنظیم شد. پرسش نامه در سه مرحله میان نمونه های تحقیق توزیع شد و مقدار ضریب پایایی یا آلفای کرونباخ در همه رویکردها و مولفه ها بالاتر از 86/0 به دست آمد. در پرسش نامه دور اول و دوم، میانگین و ضریب هماهنگی کندال عوامل توسعه محاسبه و سپس گویه هایی که میانگین بزرگتر از 4 و ضریب کندال بزرگتر از 5/0 داشتند در دور سوم پرسش نامه لحاظ شده اند. داده های حاصل از پرسش نامه دور سوم جهت پاسخ به سوالات پژوهشی با آزمون فریدمن و Uمان ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند که اهم نتایج به دست آمده عبارتند از: از دیدگاه هنرآموزان، به ترتیب رویکردهای فرهنگی- اجتماعی، تکنولوژیکی، اقتصادی، پداگوژیکی و راهبردی اولویت اول تا پنجم را به خود اختصاص داده اند؛ از دیدگاه مدیران، رویکردهای تکنولوژیکی، فرهنگی ـ اجتماعی، اقتصادی، راهبردی و پداگوژیکی به ترتیب رتبه های اول تا پنجم را به خود اختصاص می دادند، تفاوت معناداری در میانگین رتبه های هر یک از رویکردهای تکنولوژیکی، فرهنگی- اجتماعی، پداگوژیکی، اقتصادی و راهبردی بین هنرآموزان و مدیران وجود ندارد

آموزش و پرورش از دیر باز نقش اساسی در تداوم و بقای جوامع ب شری ایف اکرده است این نظام از مجموعه اجزائی تشکیل شده که این اجزا به ص ورت هماهن گ درجهت اهداف از پیش تعیین شده فعالیت می نماین د. در ای ن می ان نق ش م شاوره درخ ورتوجه و تأمل جدی است. انجام مطلوب این نقش مستلزم داشتن رضایت و انگیزه ق وی ونیرومند می باشد. پژوهش حاضر در نظر دارد ت ا ب ا بک ارگیری م دل ش ناختی رفت اری شادمانی فورد ایس سطح رضایت شغلی مشاوران را اف زایش ده د ت ا م شاوران بتوانن دتأثیر بهتری را در کارکرد خود داشته باشند. برای اجرای پژوهش بع د از مطالع ه مق دماتی و بررس ی اب زار پ ژوهش یعن ی پرسشنامه شادمانی آکسفورد با ضریب پایایی90/ 0 و رضایت ش غلی دان ت ب ا ض ریب پایایی 94/ 0 در جامعه آماری که شامل 60 نفر از مشاوران شاغل در آموزش و پرورش قائم شهر بوده است، ارائه شد و پ س از ت صحیح پرس شنامه، از ب ین اف رادی ک ه نم ره رضایت شغلی و شادمانی آنان طبق نمره گذاری آزمون پایین بوده است، تعداد 24 نفر به تصادف در دو گروه آزمایش و کنترل که هرگروه شامل6 زن و6 م رد ب وده ان د، ق رارگرفتند. گروه آزمایش به مدت هشت جلسه دو ساعته در جلسات م شاوره ش غلی ک ه ب ا مدل شادمانی فورد ایس ارائه می شد، شرکت کردند. جل سه پیگیری ی ک م اه بع د انج ام شد.هر دو گروه سه بار در پیش آزمون، پس آزم ون و آزم ون پیگی ری م ورد ارزی ابی قرار گرفتند. بعد از جمع آوری پرسشنامه ه ا داده ه ا ب ه دلی ل ع دم ش رایط اس تفاده ازآزم ون پارامتری ک، از روش ه ای آم اری ناپارامتری ک و برنام ه ک امپیوتری MINITNAB وSPSS .تحلیل شده است

"بر اساس بررسی های به عمل آمده، عوامل موثر بر تصادفات عبارتند از: 1) عامل انسانی حدود 70 تا 75 درصد، 2) عامل اتومبیل حدود 10 تا 15 درصد، 3) عامل جاده ای حدود 10 تا 15 درصد. در این تحقیق، رانندگی یک کنش اجتماعی تلقی شده و با استفاده از نقشه شناختی پارسنز برای آن چهار خرده سیستم در نظر گرفته شد که دارای ابعاد شخصیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است و فرضیه هایی از آن دریافت شد و سپس بر اساس این فرضیه ها تحقیق انجام گرفت. روش تحقیق پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده، که اعتبار پرسشنامه از طریق آزمون آلفا کرونباخ سنجیده شد. حجم نمونه 389 نفر از رانندگان عمومی شهرستان بابل بود. یافته ها حاکی از آن است که سن، تحصیلات، خردورزی، تقدیرگرایی، نظام هنجاری، رضایت شغلی و شیوه گرفتن گواهینامه بر میزان تصادفات تاثیرگذار است. "

تحلیل فضایی جرائم با رویکرد کانون های جرم خیز به صورت راهکاری مؤثر برکنترل پیشگیری از جرائم شهری است. لزوم اطلاع و شناخت دقیق از مکان ها جرم خیز و زمانهای مسله دار و مشخص نمودن زمان پیک وقوع برخی از جرائم می تواند یاری رسان نیروهای امنیتی در سازماندهی مناسب و استفاده بهینه از حداقل نیرو با حداکثر کارکرد را به همراه داشته باشد. پژوهش حاضر با سیاست گذاری ها نسبت به کانون های جرم خیز شهرها با استفاده از تحلیل فضایی و تأثیر آن در پیشگیری از انواع جرائم شهری می پردازد. روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ شیوه اجرا، کمی و کیفی است ومطالعه موردی آن شهربابلسر می باشد، روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش به صورت کتابخانه ای، میدانی و توصیفی و تحلیلی بوده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار Gis است. تطبیق محدوده های متراکم جمعیت و محل قرارگیری کانون های جرم خیز در سطح شهربلسر، نشان داد که بین عامل تراکم جمعیت و وقوع بزهکاری و شکل گیری کانون تمرکز جرائم در شهربابلسر ارتباط و همسویی قابل توجهی وجود دارد. در ارتباط محدوده بلوار ساحلی و پارکینگ صفر تا پنچ و محدوده شهرک جوادیه و امامزاده ابراهیم به عنوان محدوده های پرازدحام و متراکم شهر که دارای امکان کنترل می باشد مهم ترین کانون های جرم خیز شهر بابلسر شکل گرفته است. این مناطق بخصوص در محدوده جنوبی و شرقی دارای مشکلات جدی از جمله عدم تعادل ساختاری در زمینه هایی چون کوچکی قطعات اراضی و ابعاد کم منازل، کیفیت پایین مصالح و عدم وجود شبکه معابر استاندارد و غیر فنی بودن اکثر ساخت و سازها و کمبود تسهیلات زیر بنایی و همچنین بالا بودن و غیر بومی بودن تعداد جمعیت ساکن در آن می باشد که موجب ناپایداری زندگی شهری در این محدوده ها شده است(مصداق این قضیه در رابطه با منطقه شرقی بیشتر می باشد، به این دلیل که منطقه غربی شهر از ساختار کالبدی مناسب تر و همچنین توجه بیشتر به لحاظ کنترل اجتماعی و وجود نیرو برخوردار است.