حسن بشیر

حسن بشیر

مدرک تحصیلی: استاد و عضو هیأت علمی دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع)(نویسنده مسئول)

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۱۱۶ مورد.
۲۱.

واکاوی نقش و کارکرد شبکه های اجتماعی بر دیجیتالی شدن سبک زندگی جوانان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 211-242

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی جوانان تهران نظریه داده بنیاد گرندد تئوری شبکه مجازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۶ تعداد دانلود : ۳۴۲
به طور کلی این مطالعه از آن جهت اهمیت می یابد که می توان به تصور کلی از سبک زندگی زندگی جوانان تهرانی دست یافت و نقش شبکه های اجتماعی مجازی و کارکرد آن به گرایش زندگی دیجتال به کارشناسان و مسئولان فرهنگی کمک می کند تا از ظرفیت این رسانه برا ی نشر سبک زندگی ایران با جذابیت و تغییرات مطلوب و حفظ ارزش ایرانی استفاده کنند و همچنین بخش پنهان شده و فراموش شده سبک زندگی در جوانان را می توان از این فضا، بازنمایی کرد. از نظریات اجتماعی و نظریه های کنش اجتماعی وبر بهره گرفته شد. در این مطالعه از روش کیفی گرندد تئوری (نظریه داده بنیاد)، و برای گردآوری اطلاعات نیز از روش مطالعات میدانی (مصاحبه نیمه عمیق) و کتابخانه ای/ اسنادی استفاده گردید و جامعه آماری مطالعه حاضر 15 نفر از اساتید و خبرگان رسانه و افراد مطلع هستند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و با آنها مصاحبه نیمه عمیق انجام گردید تا به اشباع نظری برسیم. با استفاده از تکنیک تحلیلی (اشتراوس و کوربین) مفاهیم به عنوان واحد تحلیل در سطوح متن کل مصاحبه، پاراگراف، عبارت و جملات مورد توجه قرار گرفتند و با تفکیک متن مصاحبه، کدهای باز استخراج شدند.
۲۲.

تحلیل گفتمان روحانیت شیعه در مواجهه با بحران کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: الهیات تطبیقی سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 33 - 60
تعداد بازدید : ۳۳۴ تعداد دانلود : ۲۷۵
فراگیری بیماری کرونا بحران بزرگ جهانی است که کلیه نقاط جهان را درگیر خود کرده است. در کشور جمهوری اسلامی ایران نیز درخصوص این بیماری چالش هایی درباره برخورد نهاد دین با این مسئله به وجود آمده است. در مقاله حاضر، ضمن به کارگیری روش تحلیل گفتمان تلاش شد نظر مراجع دینی شیعی در این رابطه بررسی شود و گفتمان آنان در چارچوب نظریه مدیریت هماهنگ، معنا و نظریه گفتمان تحلیل شود. مراجع دینی مطالعه شده عبارت اند از: آیت الله حسینی سیستانی، آیت الله مکارم شیرازی، آیت الله جوادی آملی، آیت الله وحید خراسانی، آیت الله نوری همدانی، آیت الله شبیری زنجانی و آیت الله فیاض. تحلیل گفتمان های مزبور بیان کننده چهار دال فراگفتمانی فراگیر در گفتمان علمای مطالعه شده است که نشان دهنده نگاه کلان علمای مزبور به حل بحران کرونا است که عبارت اند از: 1- عمل به توصیه های بهداشتی؛ 2- دعا و توسل کردن؛ 3- گسترش فقه پویا و 4- حل مشکلات اجتماعی.
۲۳.

دست کاری اجتماعی خصمانه؛ راهبرد نوین تأثیرگذاری بر افکار عمومی (مطالعه موردی اقدامات عربستان سعودی در توییتر با روش تحلیل شبکه اجتماعی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال هشتم زمستان ۱۴۰۱شماره ۳۲ 1-36
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۴۱۴
با گسترش روز افزون استفاده از فناوری های نوین ارتباطی، ابزارهای مدیریت افکار عمومی نیز دستخوش تحولات اساسی شده است؛ به طوریکه هم از نظر روشی و هم از نظر مبانی نظری، تحولاتی در حوزه مدیریت افکار عمومی رخ داده است که ضرورت بازنگری و توسعه ادبیات نظری گذشته را مضاعف می نماید. آنچه که امروزه در چند سال اخیر و به ویژه پس از انتخابات سال 2016 در ایالات متحده امریکا به عنوان یکی از شیوه های نوین در مدیریت افکار عمومی از آن یاد می شود، مسأله «دستکاری اجتماعی » است. نگارندگان معتقدند ایران، به دلیل قرارگرفتن در موقعیت ارتباطی برجسته، یکی از کشورهایی است که در معرض دستکاری اجتماعی خصمانه از سوی قدرت های خارجی منطقه ای و فرامنطقه ای قرار می گیرد. به همین منظور با چارچوب دستکاری اجتماعی خصمانه، اقدامات سایبری عربستان سعودی علیه جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. برای پژوهش حاضر، با روش ماشینی بیش از 900 هزار داده مرتبط با ایران به زبان عربی از شبکه اجتماعی توییتر از سال 2021 تا 2022 میلادی استخراج گردید؛ سپس با استفاده از روش تحلیل شبکه، فعالیت کاربران عربستانی مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که عربستان سعودی با تکنیک های دستکاری اجتماعی خصمانه به ویژه با سرمایه گذاری بر ابزارهای سایبری، در صدد بی اعتبارکردن، بی ثبات سازی، تضعیف و بعضاً ترویج گروه های خاص و مؤسساتی است که برای قدرت رقابتی کشور هدف مهم هستند.
۲۴.

حقوق شهروندی، گفتمان عمومی و رسانه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه دوره ۵ زمستان ۱۴۰۱ ویژه نامه حقوق و رسانه 55 - 80

کلیدواژه‌ها: حقوق شهروندی گفتمان عمومی رسانه ها مسئولیت اجتماعی الگوی حقوق شهروندی مطلوب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۹۹
ظهور مفهوم شهروندی به تئوری جهان میهنی که 500 سال قبل از میلاد توسط هراکلیتوس مطرح شد، باز می گردد؛ اما توسط فیلسوفان بعدی، از جمله کانت مبنایی برای ضمانت اجراهای اخلاقی و وجدانی برای حقوق بشر و شهروندی در سطح فراملی و جهانی قرار گرفت.گفتمان عمومی را می توان فکر مسلط در جامعه دانست که حوزه عمومی را فراتر از افکار عمومی تشکیل می دهد و کنشگری را در جامعه میان افراد مختلف تقویت می کند.رسانه ها، مهترین وسائل مدرن گفتمان سازی عمومی و مشارکت کننده در بسط و غنی سازی مفهوم «حقوق شهروندی» در جامعه هستند.در این پژوهش که با روش فراتحلیل و مطالعه بیش از 22 مقاله مهم و مرتبط با موضوع انجام گرفته، تلاش شده است که ابعاد نظری-کاربردی رابطه شهروندی با گفتمان عمومی و رسانه ها مورد بحث و بررسی قرار گرفته و الگویی عملیاتی در زمینه تقویت این رابطه که منجر به مشارکت عمومی مردم در فهم، بازنمایی و گفتمان سازی «حقوق شهروندی» در جهت پیشرفت کشور ارائه شود.در الگوی مزبور، رابطه گفتمان عمومی با افکار عمومی، گفتمان با حقوق شهروندی، نقش رسانه ها در تبیین و بازتولید حقوق شهروندی و مسئولیت اجتماعی در تبلیغات «حقوق شهروندی مطلوب»، نقش سواد رسانه ای در گسترش حقوق شهروندی، اصول حقوق شهروندی در اسلام مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
۲۵.

فیمنیسم و حقوق زنان در روزنامه صور اسرافیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم خبری سال یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۱ 93 - 117
تعداد بازدید : ۲۶۲ تعداد دانلود : ۱۸۰
نظام های نوین ارتباطی[1] همچون مطبوعات در قرن نوزدهم میلادی در پی تماس های مستقیم و غیرمستقیم با نوگرایی غربی، در ایران مستقر شد. نقطه ی کانونی پژوهش حاضر پی بردن به نقش مطبوعات در تحولات اجتماعی و سیاسی ایران به ویژه در حوزه فیمنیسم و حقوق زنان در این دوره است. به لحاظ تاریخی، سرآغاز این روند را می توان به پیش از راه اندازی مطبوعات در ایران احاله کرد. همین زمینه ی تاریخی بیانگر این معناست که روند نوسازی مزبور دوره های مختلفی از تحول را طی کرد به نحوی که هر کدام تأثیر مشخصی بر کشور گذاشت. اهمیت این تأثیرگذاری ها، که در قرن نوزدهم واقع شد، را می توان در تاریخ نوین ایران شاهد بود. در این قرن بود که پایه های سلطه ی غربی و شروع عصر کلاسیک امپریالیسم در جهان پی ریزی شد. تأثیر غرب بر ایران به آغاز قرن نوزدهم بر می گردد یعنی دوره ای که فشار نظامی روسیه و سپس بریتانیا منجر به پذیرش تحمیلی و تحقیرآمیز برخی معاهده ها از جانب ایران گردید. انتشار نخستین روزنامه ایرانی در سال1215 هجری شمسی (1837 میلادی) توسط میرزا صالح شیرازی تحولی مهم در کشور ایجاد کرد. راه اندازی نشریات دیگر، از جمله صوراسرافیل، نتیجه اولین اقدام در این زمینه بود. پژوهش حاضر در واقع یک بررسی تاریخی کاوشگرانه/تحلیلی، کمی/کیفی و محتوایی/گفتمانی از روزنامه صوراسرافیل به ویژه در حوزه حقوق زنان به حساب می آید.  
۲۶.

بازنمایی خلقیات سیاح منظری ایرانیان در شبکه اجتماعی اینستاگرام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه دوره پنجم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۶ 72 - 43

کلیدواژه‌ها: خلقیات ایرانیان سفرنامه خلقیات سیاح منظری اینستاگرام فارسی شبکه اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۱ تعداد دانلود : ۳۰۹
مسئله شناخت خود، پیوندی ناگسستنی با تعاملات اجتماعی دارد. گذشته از علم حضوریِ هر کس نسبت به خویش و شناخت درونی هر جامعه ای از خود، این شناخت، ناگزیر در تعاملات اجتماعی متحول می شود. یکی از منابع شناخت تاریخی از خود، تحلیل سفرنامه های ایران گردی سیاحان بیگانه است. هدف این پژوهش، صرفاً تحلیل سفرنامه ها و استخراج خلقیات سیاح منظری ایرانیان نیست، بلکه به دنبال بازنمایی این خلقیات در شبکه اجتماعی اینستاگرام هستیم. برای این منظور، سفرنامه های سیاحان بیگانه را که در عصر صفویه و قاجار به ایران سفر داشته اند، بررسی کرده ایم تا به بازنمایی خلقیات سیاح منظرانه در اینستاگرام دست یابیم. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل مضمون، دو گام برداشته ایم. ابتدا با مطالعه 57 سفرنامه عصر قاجار و صفویه، ۸۵ گزاره مرتبط با خلقیات ایرانیان به دست آمد. در ادامه، از این مضامین به ۸۲ هشتگ در اینستاگرام رسیدیم و در مجموع ۱۶۴۰ پست مرتبط با این هشتگ ها را تا رسیدن به اشباع نظری بررسی کردیم. در این مرحله، مشخص شد که بازنمایی امروزی این خلقیات نسبت به عصر قاجار و صفویه چه تغییراتی داشته است. از 82 هشتگ موردبررسی قرارگرفته در اینستاگرام فارسی، 62 درصد بازنمایی کامل، 14.6 درصد بازنمایی معکوس، 5 درصد بازنمایی به صورت ناقص و در نهایت، 19 درصد فاقد هرگونه بازنمایی در اینستاگرام فارسی بودند.
۲۷.

بازنگری مدل های ارتباطی مالتزکه و رایلی و ارائه مدل ارتباطی بین فرهنگی بر مبنای بدیهیات فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد فرهنگ سال پانزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۷ 7 - 34

کلیدواژه‌ها: تأثیرات رسانه ای بدیهیات اجتماعی بدیهیات فرهنگی مدل ارتباطی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۲۷۸
تأثیر رسانه بر فرد و جامعه از قدیمی ترین مطالعات حوزه ارتباطات است و نظریات متعددی در این خصوص مطرح شده است. اکثر این نظریات اولیه بر پایه تغییر نگرش و عقاید مخاطب به عنوان تأثیر رسانه، بنا شده اند بدون آنکه به این نکته توجه کنند که اصولاً تغییر نگرش و یا تغییر عقاید چه ارتباطی به تغییر رفتار دارد.  در قرن حاضر مفهومی به نام بدیهیات اجتماعی رواج یافت که به گونه ای مبنای عمل خودآگاه و ناخودآگاه جامعه را تعریف می نماید. این مقاله با بررسی مفهوم بدیهیات اجتماعی و تطبیق آن با دو مدل کلاسیک ارتباطات، سعی دارد سازوکار این تأثیر متعامل را بررسی نماید. از سوی دیگر با بررسی نظریات همگرا در حوزه های علوم تربیتی، یادگیری و روان شناسی رشد و بررسی مدل های ارتباطی رایلی و مالتزکه و ساده سازی و تطبیق آن با نظریات ذکرشده، اصلاحاتی را به ویژه در مدل رایلی پیشنهاد می دهد. در انتهای مقاله مدلی برمبنای مدل رایلی ارائه شده است که از زاویه نگاه بدیهیات فرهنگی و اجتماعی به فرایند ارتباطات نگریسته و سعی در تحلیل آن دارد. در این مدل، سعی شده این موضوع توضیح داده شود که رسانه ها چگونه بر لایه های عمیق مفاهیم در یک جامعه تأثیر گذاشته و آنها را تغییر می دهند و درنهایت نمونه هایی از تحلیل توسط این مدل ارائه و جنبه های کارآیی آن ذکر شده است. 
۲۸.

اصول و مؤلفه های ارتباطی امام حسین(ع) در پایه گذاری تمدن اسلامی در جریان عاشورا

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه فرهنگ و رسانه (نامه فرهنگ و ارتباطات سابق) سال ۶ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۲) 211 - 246

کلیدواژه‌ها: عاشورا کربلا امام حسین (ع) تمدن ارتباطات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۲۱۲
مقاله حاضر تحقیقی ا ست با رویکرد کیفی و روش داده بنیاد(Grounded Theory) که با نگاهی نوین به پدیده عاشورا، در صدد رسیدن به نقشه ارتباطی امام حسین(ع) در سال 61 هجری بوده است. تا مسیر تمدّنی که خداوند متعال، برای آن حضرت ترسیم کرده، را از متن تاریخ استخراج کرده و به این پرسش پاسخ دهد که «اصول و مؤلفه های ارتباطی امام حسین(ع) در شکل گیری تمدن اسلامی در جریان عاشورا چیست؟»ضرورت انجام این پژوهش از دو جهت بوده است؛ اول آنکه تاکنون مقاله ای که صرفاً به متن خود تاریخ با تکیه بر منابع دست اول معتبر پرداخته باشد، در خصوص عاشورا انجام نگرفته است. دوم: اینکه با هدف رسیدن به اصول و مؤلفه های ارتباطی امام حسین(ع)، اساساً پژوهشی ثبت نشده بود. لذا مقاله حاضر، با روش داده بنیاد انجام گرفته است.محقق ابتدا به بررسی سیره تمدنی انبیاء در قرآن و سپس سیره تمدن سازی پنج تن آل عبا(ع) پرداخته تا مسیر تمدن سازی را در نگاه قرآن کریم و تاریخ اسلام تعریف کند. در نهایت به کمک 31 منبع عاشورایی معتبر به تاریخ امام حسین (ع) پرداخته تا اینکه نهایتاً الگوی ارتباطی-تمدنی امام حسین(ع)، استخراج شد. داده های تحقیق در دو دسته زیر طبقه بندی شدند:1) اصول و مؤلفه های ارتباطی امام حسین(ع) در گفتار(21 زیرگروه): به عنوان مثال «دعوت ها»، «دعاها و نفرین های امام» و... 2) اصول و مؤلفه های ارتباطی امام حسین(ع) در رفتار(5 زیرگروه): به عنوان نمونه «هیبت ظاهری امام»، «آداب سخنوری و استفاده از اصول اقناع» و...واژگان کلیدی: عاشورا، کربلا، امام حسین(ع)، تمدن، ارتباطات
۲۹.

تحلیل محتوای روایات امام رضا علیه السام در باب توحید با محوریت کتاب عیون اخبار الرضا علیه السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال نهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۴ 87 - 121

کلیدواژه‌ها: توحید امام رضا (ع) کتاب عیون اخبار الرضا تحلیل محتوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷۲ تعداد دانلود : ۴۳۹
یکی از موضوعات مورد توجه ائمه (ع) به تبعیت از نوع رویکرد قرآنی و به دلیل انحرافات به وجود آمده پس از رحلت پیامبر (ص)، مباحث اعتقادی به ویژه توحید و مسائل مرتبط با آن بوده است. در این پژوهش تلاش شده است با روش تحلیل محتوای کمی کیفی، روایات امام رضا (ع) در موضوع توحید از کتاب عیون بررسی شود تا آشکار گردد جهت گیری امام (ع) در پاسخ به سوالات توحیدی مبتنی بر چه اصولی بوده و در تبیین و اثبات توحید چه مسیری را پیموده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که امام (ع) همزمان با تشویق افراد به شناخت خداوند و تبیین امکان، اهمیت، ابزارها، عوامل و مبنای اصلی شناخت، با دو جهت گیری مهم به تبیین توحید می پردازد: 1. معرفی صفات نقص در انسان و نفی آن از خداوند متعال که در این بخش تمرکز امام (ع) بر نفی تجسیم و رویت خداوند و جبر و تفویض است. 2. معرفی اسماء الهی و تفاوت آن با صفات کمالی در انسان و در این بخش امام (ع) ضمن معرفی اسماء الله و تبیین آن، سه ویژگی علم، اراده و قدرت درباره خداوند متعال را مورد تاکید و تبیین خود قرار داده است.
۳۰.

تبیین راهبرد مصرف فرهنگی در دولت اسلامی (بر اساس تحلیل گفتمان اندیشه های امامین انقلاب اسلامی ایران در حوزه مصرف فرهنگی)

نویسنده:
منبع: حکمرانی متعالی سال دوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵ 123 - 160

کلیدواژه‌ها: مصرف فرهنگی سیاست فرهنگی فرهنگ و مصرف حکمرانی اسلامی دولت اسلامی تحلیل گفتمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۵ تعداد دانلود : ۲۵۶
امروزه شاهدیم که در تمامی کشورها، برای امر مصرف فرهنگی برنامه ریزی می کنند، به این معنا که دولت ها با سیاست هایی که اتخاذ می کنند، درصدد این هستند تا بتوانند، الگوی مصرف فرهنگی مختار خویش را در تمامی سطوح جامعه گسترش دهند. این سیاست ها ممکن است بر پایه ی نظام ارزشی و هنجاری، یا بر اساس تولید و بازتولید متن دین در عرصه فرهنگ و یا ایدئولوژهای طبقه حاکم باشد. از هر رویکردی که به مقوله ی مصرف فرهنگی نگاه بیاندازیم درمی یابیم که فهم این که در یک جامعه سیاستمداران و حکمرانان جامعه چگونه به مصرف فرهنگی نگاه می کنند، امریست کاملاً ضروری. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و پیگیری مقدمات تشکیل حکومت اسلامی در ایران طبیعتاً اندیشه ی رهبران دینی این حکومت به عنوان مهمترین منابع فکری در تحلیل گفتمان این انقلاب محسوب می شوند و از این حیث که همواره توسط این رهبران آرمان این انقلاب تمدن سازی بیان گشته است و می دانیم هسته ی اصلی تمدن سازی فرهنگ سازی و هسته ی اصلی فرهنگ سازی، تفکرسازی می باشد، پس ناچاریم برای اندیشه ورزی در هر حوزه ی تمدنی، تفکری و یا فرهنگی به این اندیشه ها رجوع کنیم و از راه تحلیل این گفتمان، استخراج دال مرکزی و عناصر اصلی این گفتمان به نتایج مطلوب نظری خویش دست یابیم. در تحقیق پیش رو که پارادایم کیفی بر آن حاکم است، بر اساس مراحل پنجگانه ی «روش تحلیل گفتمان پدام» و بر مبنای دیدگاه «فهم نظام پویای اندیشه ی ولی» منطبق بر الگوی «متفکرمحوری»، سعی در استخراج و تبیین عناصر و دال های گفتمانی امامین انقلاب اسلامی و نهایتاً تبیین الگوی گفتمانی آن ها در حوزه ی مصرف فرهنگی داریم.
۳۱.

حدود مداخله حکومت دینی در فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال دهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 525 - 566

کلیدواژه‌ها: حکومت دینی فرهنگ مداخله ی حکومت اقتصاد فرهنگ سیاست گذاری فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۱ تعداد دانلود : ۳۰۶
دیدگاه های مختلفی پیرامون حدود مداخلات حکومت و حتی اصل مداخلات آن در حوزه فرهنگ مطرح شده است. مکاتب مختلف، با توجه به تعریفی که از فرهنگ دارند (از محدود کردن فرهنگ به هنر در یک سر طیف تا کلان یا همه جاحاضر در نظرگرفتن فرهنگ در سر دیگر طیف) و همچنین با توجه به تعریفی که از حکومت دارند (از نگاه حداقلی به حکومت در یک طرف طیف تا نگاه حداکثری به حکومت در طرف دیگر طیف)، موضع خاصی در این خصوص اتخاذ کرده اند. این پژوهش، تلاشی است برای رسیدن به پاسخ این سوال که مداخلات حکومت دینی در حوزه فرهنگ چه حدودی دارد؟ در این پژوهش، برای بررسی مفاهیم، پیشینه بحث و مطالعات نظری، از روش اسنادی استفاده شده است. سپس از طریق روش توصیفی-تحلیلی، حدود مداخلات حکومت دینی در سه سطح نظارت، حمایت و تصدی گری در حوزه های 1-اقتصاد فرهنگ، 2-اجرای امور فرهنگی و 3-حقوق فرهنگ (سیاست گذاری، قانون گذاری و مقررات گذاری فرهنگ)، تبیین شده است. در شرایط عادی، در حوزه اقتصاد فرهنگ، فقط نظارت تایید می شود و در حوزه اجرای امور فرهنگی، فقط تصدی گری تایید نمی شود، البته در شرایط غیرعادی (عدم تحقق مصالح عمومی)، یافته ها متفاوت است که در جمع بندی مقاله ذکر شده است. در حوزه حقوق فرهنگ، سطح نظارت و حمایت تایید می شود، سطح تصدی گری در سیاست گذاری کلان و قانون گذاری، باید با لحاظ شیب اجتماعی انجام شود و در سیاست گذاری خرد و مقررات گذاری، با مشارکت سایر ذینفعان انجام شود.
۳۲.

شبکه های اجتماعی و مدیریت دانش: بررسی میزان استفاده دانشجویان دانشگاه های ممتاز شهر تهران از شبکه های اجتماعی و پیام رسان برای مدیریت دانش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۵۵ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 49 - 62

کلیدواژه‌ها: شبکه های اجتماعی مدیریت دانش دانشجویان دانشگاه های تهران سیاستگذاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۹۰
هدف: یکی از ویژگی های جامعه شبکه ای، گسترش شبکه های «اجتماعی و پیام رسان» و از جمله کارکردهای این شبکه ها، مدیریت اطلاعات و دانش است. مقاله  حاضر قصد دارد به این پرسش پاسخ دهد که دانشجویان دانشگاه های ممتاز شهر تهران به عنوان نخبگان جامعه تا چه اندازه توانسته اند از شبکه های یاد شده برای  مدیریت دانش استفاده کنند؟ روش پژوهش: از روش پیمایشی با نمونه گیری تصادفی در میان دانشجویان ۷ دانشگاه ممتاز تهران بر اساس رتبه بندی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام برای ارائه توصیفی از وضعیت فعلی استفاده شده است. برای تحلیل عمیق تر یافته ها و ارائه راهبردهایی از جنس سیاستگذاری از مصاحبه عمیق استفاده شده است.   یافته ها: در حالی که 50.۱ درصد دانشجویان معتقدند شبکه های مذکور به بخش از زندگی روزمره ایشان تبدیل شده است، اکثریت دانشجویان، صرفاً مصرف کننده محتوا با اولویت محتوای سیاسی هستند. بیشترین محتوای مرتبط با دروس، صرفاً دنبال کردن اخبار کلاس هاست. بر اساس شاخص های تعیین شده برای سنجش میزان استفاده دانشجویان از این شبکه ها برای مدیریت دانش، ۷ درصد دانشجویان به هیچ وجه از شبکه های یاد شده برای مدیریت دانش استفاده نمی کنند. ۴۹ درصد در مقادیر کم و خیلی کم، 15.5 درصد در مقادیر خیلی زیاد و زیاد و 28.4 درصد تا حدودی از شبکه های مذکور برای مدیریت دانش استفاده می کنند. در ادامه پژوهش راهبردهایی از جنس سیاستگذاری برای اصلاح الگوی استفاده از این شبکه ها پیشنهاد شده است. نتیجه گیری: شبکه های اجتماعی از ظرفیتی بسیار مهم برای مدیریت دانش برخوردار هستند و اساساً مفهوم شبکه های اجتماعی و مدیریت دانش به دلیل ناشی شدن هر دو مفهوم از انقلاب اطلاعاتی، توسعه جوامع اطلاعاتی و در نهایت شکل گیری و توسعه شبکه های اجتماعی دارای پیوندی اجتناب ناپذیر با یکدیگر هستند. یافته ها نشان داد که در سطح ۷ دانشگاه ممتاز شهر تهران هنوز استفاده از شبکه های اجتماعی برای مدیریت دانش در سطح مطلوبی نیست؛ اما تنها ۷ درصد دانشجویان از هیچ یک از گویه های مرتبط با مدیریت دانش شامل اخذ مشاوره های علمی و پژوهشی از استادان، استفاده از ظرفیت کار تیمی برای فعالیت های علمی و ...، استفاده نکرده اند.   واژگان کلیدی: شبکه های اجتماعی؛ مدیریت دانش؛ دانشجویان؛ دانشگاه های تهران؛ سیاستگذاری
۳۳.

نظریه هم فرهنگی و افزایش سن ازدواج دختران تحلیل فیلم شماره 17 سهیلا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۲ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۲۳) 131 - 152

کلیدواژه‌ها: نظریه همفرهنگی افزایش سن ازدواج ازدواج دیرهنگام فیلم شماره 17 سهیلا تحلیل محتوای کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۶ تعداد دانلود : ۶۳۵
آمار و ارقام نشان می دهد، سن ازدواج میان دختران و پسران، طی سال های اخیر بالا رفته است و در پی آن، به تعداد دختران مجردی که سنشان برای ازدواج بالا رفته نیز، افزوده شده است. اگرچه رسانه های مختلف، همواره در حد اطلاع رسانی به این موضوع مهم پرداخته اند، اما هیچ گاه به مشکلات و چگونگی تعامل این طیف، با ساختار غالب جامعه پرداخته نشده است. فیلم شماره 17 سهیلا،  نخستین اثری است که در سینمای ایران و با زبان تصویری به این معضل می پردازد. این مقاله که بر نظریه هم فرهنگی مبتنی است، سعی دارد با تحلیل محتوای کیفی این اثر سینمایی، پیامدهای عدم ازدواج به هنگام را به دست آورده و راهبردهای خاصی را بررسی کند که این طیف، به عنوان گروه هم فرهنگ، ممکن است در تعامل و ایجاد رابطه با گروه غالب،که از لحاظ سلسله مراتب هویتی در موقعیت بالاتری قرار دارند، به کار گیرند. یافته های پژوهش نشان می دهد عدم ازدواج به هنگام می تواند پیامدهایی همچون افول زیبایی و جوانی، عدم اعتمادبه نفس، تنهایی و افسردگی، حساسیت و زودرنجی، کنایه های مردم، مشکل فرزندآوری، تأمین نشدن نیازهای عاطفی و جنسی، جایگزینی روابط نامتعارف به جای ازدواج و درنهایت سخت تر شدن ازدواج را به دنبال داشته باشد. همچنین تصویری که فیلم از جهت گیری های ارتباطی هم فرهنگ ارائه می دهد، در راستای همانندسازی و انطباق او با گروه غالب است.
۳۴.

نسبت یابی عرصه هنر با حوزه فرهنگ و ارتباطات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و دوم پاییز ۱۴۰۰شماره ۵۵ 7 - 37

کلیدواژه‌ها: هنر فرهنگ و ارتباطات رسانه زیبایی شناسی پروپاگاندا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۸ تعداد دانلود : ۴۰۲
پیش از آغاز دوران مدرن و توسعه اعجاب آور فنّاوری ارتباطات جمعی، مقوله هنر در کانون توجه اهالی اندیشه بود. اما پس از بسط رسانه های جمعی و توسعه ادبیات حوزه فرهنگ و ارتباطات، نسبتِ مقولاتی از قبیل هنر، فرهنگ و ارتباطات مغفول ماند و همین مسئله معضلات فراوانی را موجب شد. این پژوهش بر آن است که، با بررسی برخی از سازه های مفهومی و نظری موجود، به بررسی رابطه سه مقوله هنر، فرهنگ و ارتباطات بپردازد. ابتدا مفاهیم «هنر»، «فرهنگ»، «ارتباطات» و «فرهنگ و ارتباطات» واکاوی شدند و سپس آرا و دیدگاه های متفکرانی همچون هایدگر، بنیامین، نصر، آوینی و مددپور در حوزه نسبت بین این مقولات بررسی شدند و جمع بندی با دو رهیافت توصیفی و تجویزی صورت گرفت و اتخاذ رویکرد «ارتباطات هنرمندانه فرهنگ ساز» به مثابه نسبت مطلوب بین مقولات پیشنهاد شد.
۳۵.

فرایند ساخت معنا در تحلیل گفتمان با روش «پدام» با مطالعه موردی بیداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش شناسی علوم انسانی سال ۲۷ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۰۶ 31 - 48
تعداد بازدید : ۱۳۳۰ تعداد دانلود : ۶۴۸
نظریه گفتمان و روش تحلیل گفتمان ریشه در رویکرد میان رشته ای نسبت به علوم مختلف از جمله زبان شناسی، نشانه شناسی، روان شناسی، معناشناسی، اصطلاح شناسی و غیره دارد. معنا در فرایند ساخت گفتمان نقش اساسی دارد. درحقیقت، معنا روح گفتمان است و روش تحلیل گفتمان دستیابی به معانی مختلف گفتمانی است. چگونگی شکل گیری معنا در گفتمان، زمینه ساز طرح حوزه چندوجهی بودن معناست که می تواند گفتمان را به مراحل معناکاوی، معناسازی، معنادهی، معنافهمی وارد کند که نقش اساسی در فهم فرایندی گفتمان دارد.در این مقاله روش تحلیل گفتمان پدام[1] (روش عملیاتی تحلیل گفتمان) معرفی شده که بر پایه پنج سطح تحلیلی سطح−سطح، عمق−سطح، سطح−عمق، عمق−عمق (عمیق)، و عمیق تر طراحی شده است که در هر مرحله، معنا نقش اساسی در انتقال از یک سطح به سطح دیگر دارد. در نهایت آنچه که به دست می آید، محصول تعامل معنایی، تداخل معنایی، میان رشته ای معنایی، فرایند معنایی، تحولات معنایی، و سیالیت معنایی می باشد.همچنین، تلاش شد که نمونه ای از اجرای این روش در مورد بیانات مقام معظم رهبری در مورد بیداری اسلامی ارائه شود. در این تحلیل، دال های اساسی و در حقیقت اهداف اساسی بیانات مزبور در حوزه بیداری اسلامی تبیین شده اند.
۳۶.

تحلیل شبکه مفهومی «قدرت خداوند» در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم قرآن و حدیث سال هجدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۱) 181-220

کلیدواژه‌ها: شبکه مفهومی قدرت خداوند قرآن کریم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۲ تعداد دانلود : ۲۷۱
پژوهش حاضر با هدف تحلیل شبکه مفهومی «قدرت» خداوند متعال در قران کریم صورت گرفته است. در این پژوهش که به روش تحلیل محتوای کمی و کیفی (ترکیبی) انجام شده است؛ واژگان مرتبط با قدرت خداوند متعال در آیات قرآن کریم مورد مطالعه قرار گرفت و چهار واژه عزت، قدرت، قوت و قاهریت به دست آمد و با تحلیل آیات مرتبط کدها و مقولات هر یک از واژگان چهارگانه استخراج شد و فراوانی هر یک از مقولات مشخص گردیده و بصورت نمودار ترسیم شد. هرکدام از این چهار واژه اصلی بخشی از معنای قدرت خداوند سبحان را پوشش می دهد. مفهوم عزت بر نفوذ ناپذیری و عدم امکان دخالت موجود دیگر در تحقق اراده خداوند متعال، مفهوم قدرت بر توانایی و اختیار مطلق در تحقق بخشیدن به اراده و مجبور نبودن بر انجام کاری، مفهوم قوت بر سهولت انجام هر کار برای او و داشتن قدرت مافوق تصور و مفهوم قاهریت بر غلبه کامل بر همه مخلوقات و عدم امکان خارج شدن هیچ موجودی از سلطه او دلالت دارد. نکته دیگر آن که دو مفهوم عزت و قدرت با بیشترین فراوانی به عنوان دو مفهوم کلیدی و دو مفهوم قوت و قاهریت به عنوان دو مفهوم مکمل برای مفهوم کلی قدرت به حساب می آید.
۳۷.

تحلیل گفتمان متن توئیت های وزرای امورخارجه ایران و کشورهای گروه 5+1 درباره برجام؛ مبنای نظریه همسازی ارتباطات از تاریخ 1/4/99 تا 5/10/99

نویسنده:
منبع: نامه فرهنگ و ارتباطات سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۹) 1-34

کلیدواژه‌ها: برجام توئیتر همسازی ارتباطات گروه 1+5 روش تحلیل گفتمان(پدام)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۸ تعداد دانلود : ۶۷۱
امروزه سیاستمداران و رهبران کشورها، در عرصه بین الملل، تلاش می کنند با ابزار دیپلماسی در فضای رسمی و غیررسمی(همچون توئیتر) و با پایین ترین میزان تنش و درگیری، مقاصد و منافع مردم خود را تأمین کنند. برای برقراری ارتباط بهتر و اثرگذارتر، دانستن استراتژی های ارتباطی، کشف معنای پنهان کلمات و قدرت پیش بینی مخاطب ضروری است. در این پژوهش سعی شده اظهارنظر وزرای امورخارجه ی ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 در شبکه اجتماعی توئیتر، با استفاده از نظریه همسازی ارتباطات، و با روش عملیاتی تحلیل گفتمان (پدام ) تحلیل گردد. در نگاه به برجام چند زاویه دید وجود دارد: برجام به عنوان یک توافق، ایران و آمریکا به عنوان کشورهایی مجزا و روابط بین الملل. استراتژی همه کشورها به جز آمریکا نسبت به برجام حفظ و نگهداری است. سیاست کلی ایران، مبتنی بر همگرایی بوده است، استراتژی چین و روسیه مبتنی بر حفظ و نگهداشت و استراتژی فرانسه و انگلیس و آلمان مبتنی بر همگرایی با آمریکا و واگرایی نسبت به ایران است.
۳۸.

تحلیل گفتمان آیه تبلیغ در خطبه غدیر به روش عملیاتی تحلیل گفتمان پدام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآن و حدیث سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 107 - 128

کلیدواژه‌ها: آیه تبلیغ پیامبر اکرم (ص) امام علی (ع) غدیر ولایت روش عملیاتی تحلیل گفتمان پدام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۶ تعداد دانلود : ۱۰۵۶
خطبه ی غدیر از مهم ترین خطابه های پیامبر اکرم (ص) است که به عنوان یک گفتمان ولایی در عرصه ی اجتماعی آن روز مطرح شد؛ به دلیل عجین بودن روح و جان نبی اکرم(ص) با قرآن کریم، این خطبه به شدّت تحت تأثیر قرآن کریم قرار دارد. آیه 67 سوره مائده معروف به آیه تبلیغ در صدر این آیات، با اتفاق نظر شیعه و اکثر اهل سنت در اختصاص به جریان غدیر از مهمترین آیاتِ خطبه به شمار می آید. لذا تحلیل گفتمان به مثابه یک روش جدید که به کشف معنای متن و لایه های زیرین آن می پردازد، در بررسی این آیه حائز اهمیّت است. در این پروژه با استفاده از روش عملیاتی تحلیل گفتمان پدام (PDAM) که بر مبنای بینش اسلامی طراحی شده، آیه تبلیغ در پنج فضای ساختاری، معنایی، ارتباطی، گفتمانی و فراگفتمانی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و محورهای اساسی آن مشخص شد و نیز تبیین گشت که این گفتمان در مقابل گفتمان منافقان، ولایت را انتصاب الهی می داند و ولایت به عنوان دال مرکزیِ این گفتمان بیانگر این نکته است که رسالت عظیم رسول اکرم(ص) و دین اسلام جریانی ولایت محور است نه شریعت محور لذا با پایان عمر شریف نبی اکرم(ص) پایان نمی پذیرد.
۳۹.

مدیریت اضطراب/ عدم قطعیت در ارتباطات میان فرهنگی با اهل سنت، مطالعه ای روایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۶ 35 - 70

کلیدواژه‌ها: مدیریت اضطراب/عدم قطعیت ارتباطات میان فرهنگی اهل سنت شیعیان ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۳ تعداد دانلود : ۴۲۲
ارتباطات میان شیعه و اهل سنت به دلیل اختلافاتی که دو گروه در زمینه های مختلف ازجمله فرهنگی با یکدیگر دارند، در حوزه ارتباطات میان فرهنگی قابل بررسی است. «نظریه مدیریت اضطراب/عدم قطعیت در ارتباط مؤثر» یکی از نظریات نوین ارتباطات میان فرهنگی به شمار می رود که هدف آن مدیریت اضطراب و عدم قطعیت در تعامل ما با غریبه (دیگری) و نگه داشتن آن در سطح مطلوب - جایی میان آستانه حداکثر و حداقل- به منظور برقراری یک «ارتباط مؤثر» با «دیگری» است. در این پژوهش تلاش شده با کنکاش در منابع کتب روایی شیعه و با استفاده از روش تحلیل مضمون سیره گفتاری و رفتاری و توصیه های معصومین علیهم السلام در تعامل با اهل سنت در چارچوب نظریه مدیریت اضطراب/عدم قطعیت در ارتباط مؤثر مورد مطالعه قرار گیرد و راهکارهایی برای افزایش همگرایی شیعه و اهل سنت و کاهش اختلاف میان ایشان استخراج شود. درنتیجه تحلیل روایات گردآوری شده، 38 مضمون اولیه، 16 مضمون سازمان دهنده و پنج مضمون فراگیر شناسایی شدند. مضامین فراگیر شناسایی شده که به عنوان محورهای اصلی مدیریت اضطراب/عدم قطعیت در ارتباطات میان فرهنگی با اهل سنت به شمارمی روند، عبارتنداز: «همدلی با اهل سنت»، «عفت کلام و پرهیز از بدزبانی و توهین به مقدسات»، «حسن معاشرت با اهل سنت»، «همراهی با اهل سنت و شرکت در اجتماعات مسلمانان» و «پرهیز از خودبرتربینی و برائت جویی از اهل سنت».
۴۰.

الگوی مسأله شناسی برای خط مشی گذاری فرهنگی- اجتماعی در سازمان های فرهنگی شهری (مطالعه تطبیقی سازمان های فرهنگی شهرداری های تهران، اصفهان و مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه مدیریت راهبردی سال چهاردهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 643 - 678

کلیدواژه‌ها: مسأله شناسی فرهنگی فرهنگ و شهر خط مشی گذاری فرهنگی خط مشی های فرهنگی سازمان های فرهنگی سیاست فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۷ تعداد دانلود : ۳۴۲
یکی از چالش های پیش رو در عرصه خط مشی گذاری فرهنگی ایران معاصر این است که یک موضوع و یا رخداد فرهنگی بیش از آنکه از دریچه یک الگوی دقیق رد شود و به مسأله ی فرهنگی تبدیل شود، از دالان عقاید، باورها، برداشت ها و علایق شخصی فرد خط مشی گذار می گذرد و شکل مسأله فرهنگی به خود می گیرد. برای اینکه بتوانیم در فضای فرهنگی کشور، مسأله شناسی کنیم، ضروریست که دریابیم در گفتمان رسمی کشور چه مفاهیم و چه زبانی وجود دارد که سیاست های فرهنگی جامعه را می سازد. همچنین، فهم و شناخت روندها و روش های مختلف مسأله شناسی برای رسیدن به خط مشی ها و برنامه های منسجم و واحد امری ضروریست. در این تحقیق با رویکرد کیفی و با استفاده از استراتژی مطالعه موردی چندگانه، سه سازمان فرهنگی شهری بزرگ کشور مورد مطالعه قرار گرفته است تا الگوی های مسأله شناسی آنها استخراج و مورد مقایسه قرار گیرد. بر مبنای یافته های این تحقیق، خط مشی شناسایی شده برای مسأله شناسی فرهنگی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، اصفهان و مشهد به ترتیب: خط مشی «بالادست محوری و تلفیقی» با اولویت های «فرهنگ دینی- تدافعی» و حاکمیت الگوی روال نامه ای و «همه موضوعی»، خط مشی «نخبه محوری و تلفیقی» با اولویت های «فرهنگ شهروندی» و حاکمیت الگوی مفهومی مدیریتی «چندموضوعی» و خط مشی «مردم محوری و تلفیقی» با اولویت های «فرهنگ مردمی - انقلابی» و حاکمیت الگوی پیوست اجتماعی «چندموضوعی» است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان