میترا مایلی

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقایسه دانشجویان با و بدون طرحواره های ناسازگار اولیه در مرزهای از هم گسسته خانوادگی در دانشگاه آزاد تهران اجرا شد. روش: جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تهران در سال تحصیلی 1403-1402 بوده است. شرکت کنندگان 200 دانشجو (150 زن، 50 مرد) بودند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. همه آنها فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره یانگ(SF-YSQ) و پرسشنامه انسجام و انطباق خانواده (اولسون و همکاران، 1985) را تکمیل کردند. فرضیه ها با آزمون تی مستقل و تعدیل بن فرونی آزمون شدند. از نرم افزار SPSS26 برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که نمرات مرزهای گسسته خانوادگی در افراد با طرحواره محرومیت هیجانی، بی اعتمادی/ بدرفتاری، انزوای اجتماعی / بیگانگی، نقص/ شرم(حوزه طرد و بریدگی)؛ طرحواره اطاعت(حوزه دیگر پیروی)،طرحواره بازداری هیجانی(حوزه گوش به زنگی) در مقایسه با افراد فاقد این طرحواره ها به طور معنادار بیشتر است. نمرات مرزهای گسسته خانوادگی در افراد با و بدون طرحواره رهاشدگی/ بی ثباتی(حوزه طرد و بریدگی)،طرحواره شکست، طرحواره وابستگی/ بی کفایتی،طرحواره آسیب پذیری نسبت به ضرر و بیماری،طرحواره خود در هم تنیده(حوزه خودگردانی مختل)، طرحواره استحقاق/بزرگ منشی، طرحواره خودانضباطی ناکافی(حوزه محدودیت های مختل)،طرحواره معیارهای سرسختانه (حوزه گوش به زنگی) تفاوت معنادار نداشتند. نتیجه گیری: پویایی های خانواده و طرح واره ها اثر متقابلی بر هم دارند. در طراحی راهبردها و مداخلات درمانی مؤثر روابط آنها را باید در نظر گرفت. مرزهای از هم گسسته خانوادگی در شکل گیری بعضی طرح واره ها نقش دارند که می تواند پیامدهای روان شناختی قابل توجهی برای افراد داشته باشد. تلویحات کاربردی یافته ها مورد بحث قرار گرفت.

زمینه: مرزهای خانوادگی در شکل گیری طرحواره ها نقش دارند، این امر می تواند پیامدهای روانشناختی قابل توجهی برای اعضای خانواده در بر داشته باشد. با وجود پیوندهای نظری بین مرزهای خانوادگی درهم تنیده و طرحواره های ناسازگار اولیه، خلأ پژوهشی در مورد این رابطه، محسوس است. هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه مرزهای خانوادگی درهم تنیده در دانشجویان با و بدون طرحواره های ناسازگار اولیه انجام شد. روش: روش این پژوهش، توصیفی از نوع علّی-مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تهران در سال تحصیلی 1403-1402 بود. از بین افراد جامعه آماری، 204 نفر (152 زن، 52 مرد) با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای جمع آوری اطلاعات در این پژوهش شامل پرسشنامه طرحواره یانگ-فرم کوتاه (یانگ، 1998) و مقیاس انسجام و انطباق خانواده (اولسون و همکاران، 1985) بود. برای تحلیل و مقایسه داده ها نیز از آزمون تی مستقل، تعدیل بنفرونی و با نرم افزار SPSS-26 استفاده شد. یافته ها: نمرات مرزهای درهم تنیده در افراد با طرحواره خود درهم تنیده/گرفتار به طور معنادار بیشتر از افراد بدون طرحواره خود درهم تنیده/گرفتار بود (05/0 P<). مرزهای درهم تنیده خانوادگی در افراد با و بدون طرحواره های حوزه مختل طرد و بریدگی، طرحواره های حوزه مختل خودگردانی و عملکرد، طرحواره استحقاق/بزرگ منشی، طرحواره خویشتن داری ناکافی/خودانضباطی ناکافی، طرحواره های حوزه دیگر پیروی، طرحواره های مختل حوزه گوش به زنگی و بازداری بیش از حد تفاوت معنادار نداشتند (05/0 P>). نتیجه گیری: مرزهای درهم تنیده می تواند به شکل گیری طرحواره خود درهم تنیده منتهی شود. هر چند رشد سایر طرحواره های ناسازگار مستقیماً با درهم تنیدگی خانواده مرتبط نیستند. این طرحواره ها ممکن است از طریق مسیرهای مختلف، مانند تجربیات آسیب زا، روابط با همسالان، یا تأثیرات اجتماعی توسعه یابند.

اختلال نارسایی توجه فزون کنشی همراه با الگوی پایدار عدم توجه و / یا فزون کنشی و رفتارهای تکانشی است که شدیدتر از آن است که معمولاً در کودکان با سطح تحولی مشابه دیده می شود. ملال تحصیلی با هدر رفتن منابع انسانی و هزینه های مالی بسیار همراه است؛ ملال تحصیلی یکی از مسائل اساسی گریبان گیر نظام های آموزشی است. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی بازتوانی شناختی رایانه یار در ملال تحصیلی دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه فزون کنشی بود. شرکت کنندگان در این پژوهش شامل 24 (12 پسر و 12 دختر) دانش آموز دارای اختلال فزون کنشی و نارسایی توجه مقطع ششم تا نهم منطقه هفت تهران در سال تحصیلی 98-1397 بود که به صورت نمونه گیری هدفمند، انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و گواه به صورت تصادفی جایگزین شدند. شرکت کنندگان پرسشنامه هیجان های تحصیلی (پکران و همکاران، 2002) را در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل نمودند. گروه گواه در ده هفته 20 جلسه بازتوانی شناختی رایانه یار (هفته ای دو جلسه 30 دقیقه ای) دریافت کردند. یافته ها بر اساس تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر در محیط نرم افزار SPSS-26 مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان می دهد که ملال تحصیلی دانش آموزان با اختلال فزون کنشی نارسایی توجه در تمام خرده مقیاس ها به طور معناداری با اندازه اثری متوسط کاهش پیدا کرده است. توسعه و ارزیابی اثربخشی اولیه مداخله بازتوانی رایانه یار برای کودکان دارای اختلال نارسایی توجه فزون کنشی می تواند اولین گام را در پر کردن شکاف موجود در ادبیات بالینی حال حاضر بردارد و باعث بهبود ملال تحصیلی و کارکرد دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه فزون کنشی شود و در نتیجه می توان انتظار داشت که باعث بهبود کارکرد تحصیلی این دانش آموزان بشود.

زمینه و هدف: برخی پژوهش ها نشان داده است که در علائم اختلال بیش فعالی کاستی توجه بین پسران و دختران تفاوت هایی وجود دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی بازتوانی شناختی رایانه یار بر کنترل تکانه و دشواری رفتار دانش آموزان دارای اختلال بیش فعالی کاستی توجه و مقایسه آن در دختران و پسران بود. روش : این پژوهش یک مطالعه شبه آزمایشی است. شرکت کنندگان در این پژوهش شامل ۲۴ (۱۲ پسر و ۱۲ دختر) دانش آموز دارای اختلال بیش فعالی و کاستی توجه مقطع ششم تا نهم منطقه هفت تهران در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ بود که به صورت نمونه گیری هدفمند، بر اساس ملاک های ورود و خروج انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و گواه به صورت تصادفی جایگزین شدند. شرکت کنندگان پرسشنامه دشواری در تنظیم هیجانی را در مراحل پیش آزمون، پس آزمون تکمیل کردند. گروه آزمایش در ده هفته ۲۰ جلسه بازتوانی شناختی رایانه یار (هفته ای دو جلسه ۳۰ دقیقه ای) دریافت کردند. یافته ها با استفاده از تحلیل کوواریانس و آزمون t در محیط نرم افزار SPSS-۲۶ مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها نشان داد که کنترل تکانه و دشواری رفتاری دانش آموزان دارای اختلال بیش فعالی کاستی توجه به طور معناداری کاهش پیدا کرده است (۰/۰۵>p). همچنین میزان بهبود در پسران بیشتر از دختران بود (۰/۰۵>p). نتیجه گیری: بر اساس این یافته ها می توان نتیجه گرفت که مداخله بازتوانی شناختی رایانه یار می تواند کنترل تکانه و دشواری های رفتاری کودکان دانش آموز دارای اختلال بیش فعالی کاستی توجه را به خصوص در پسران بهبود دهد.