خدیجه احمدی بیغش

خدیجه احمدی بیغش

مدرک تحصیلی: طلبه سطح چهار (دکترای تفسیر تطبیقی)

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۵۴ مورد.
۲۱.

سیر تطور فرهنگ سازی قرآن کریم در نزول آیات الاحکام صریح اختصاصی زنان

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵۴ 43 - 53
تعداد بازدید : ۲۱۳ تعداد دانلود : ۲۲۰
هدف از پژوهش حاضر بررسی سیر تطور فرهنگ سازی قرآن کریم در نزول آیات الاحکام اختصاصی زنان است. جامعه پژوهش آیات قرآن کریم است. نمونه پژوهش آیات الاحکام صریح اختصاصی زنان بود. طرح پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از آیات قرآن کریم، منابع تفسیری، روایی و تاریخی، با روش کتابخانه ای استفاده شد. سپس به تحلیل اطلاعات و داده ها پرداخته شد. یافته های پژوهش نشان داد: قرآن، کتابی جهان شمول و برای هدایت همه بشر است، که در فرآیند نزول خود، علاوه بر انتقال متن، روش را نیز به مخاطب ارائه نموده تا با فرهنگ سازی، ابعاد تربیتی آن به خوبی محقق گردد. از مهم ترین مقول های قرآن، آیات الاحکام اختصاصی زنان است که به صورت غیر صریح در سور مکی، و به صورت صریح در سور مدنی، در موضوعاتی نظیر: حیض، مدت شیردهی، عده طلاق، عفت و حیا، غض بصر، و... مورد اشاره قرار گرفته اند. تمرکز نزول آیات الاحکام صریح اختصاصی زنان در سیر نزول، از نوعی فرهنگ سازی تدریجی به منظور مبارزه و بطلان عقاید خرافی و جاهلی، ایجاد آمادگی جهت پذیرش احکام، و طرح آن ها از ساده ترین تا سخت ترین، در راستای آماده سازی و آموزش تدریجی مخاطبان جهت پذیرش حقوق زنان، ارج نهادن به مقام ایشان، ارتقاء شخصیت انسانی برای زنان در جامعه عصر نزول حکایت دارد.
۲۲.

دیدگاه تفسیری - کلامی الشنقیطی در تفسیر اضواء البیان (مطالعه موردی توحید، ایمان، شرک، شفاعت و توسل، تبرک)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تأویلات قرآنی دوره ۴ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۸ 9 - 28
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۱۹۳
تفسیر آیات قرآن کریم هدف وبحث محوری میان تمامی مسلمانان در تمامی عصرها بوده است. مفسران سلفی همچون سایر فرق و مذاهب اسلامی به تفسیر آیات قرآن پرداخته اند. از جمله ایشان محمد الامین مختارالشنقیطی از مفسران بزرگ سلفیان است، که دارای نظرات قابل توجهی در تفسیر آیات قرآن است. در این تحقیق درصدد پاسخگویی به این سوال هستیم که الشنقیطی به عنوان یکی از علمای بزرگ و اثرگذار سلفیان چه آرا و دیدگاههای در تفسیر برخی از آیات کلامی دارد. بررسی توصیفی و تحلیلی این مسئله حاکی از آن است که او در تفسیر آیات به معنای ظاهری آن ها پرداخته و تاویل آیات قرآن را صحیح نمی داند. در نظر ایشان، مسلمانان و جوامع اسلامی در جهل به سر می برند و آنچه آن ها را به این جهل کشانده، درک نادرست از آیات اعتقادی است. الشنقیطی در تفسیر آیات کلامی و اعتقادی چون: توحید، ایمان، شرک، شفاعت، توسل، تبرّک، دارای نظراتی است. بررسی تحلیلی توصیفی آراء ایشان در تفسیر آیات قرآن نشان می دهد آراء او حکایت از ریشه داشتن اندیشه های او از تفکرات سلفیه داشته و ظاهر آیات قرآن را ملاک تفسیر این قیبل از آیات قرار داده است.
۲۳.

تحلیل مبانی قرآنیِ فضائل و رذائل اخلاق اجتماعی در دعای مکارم اخلاق صحیفه سجادیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قرآن و علوم اجتماعی سال دوم پاییز ۱۴۰۱شماره ۳ (پیاپی ۷) 102 - 123

کلیدواژه‌ها: صحیفه سجادیه دعای مکارم اخلاق اخلاق اجتماعی فضائل اخلاقی رذایل اخلاقی مستندات قرآنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۴ تعداد دانلود : ۲۷۳
فضائل اخلاقی، صفات پسندیدهای است که با رسوخ در ضمیر و باطن انسان، موجب استحکام رابطه بنده با خداوند متعال شده و کمال و سعادت نهایی را برای فرد در پی دارد. رذایل اخلاقی نیز صفات نکوهیدهای است که با رسوخ در ضمیر و باطن انسان، سبب دوری بشر از مسیر الهی و درنهایت عذاب اخروی را برای وی در پی دارد. امام سجاد )ع( در دعای بیستم صحیفه سجادیه که به دعای مکارم اخلاق شهرت دارد، با توجه به شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی زمانه خود بهصورت مستقیم و غیرمستقیم به بیان آموزهها و معارف قرآنی اهتمام ورزیده، با بهرهمندی از معارف و مستندات قرآن کریم مهمترین فضائل و رذایل اخلاق اجتماعی را ارائه فرموده است. این پژوهش درصدد دستیابی به این هدف است که فضائل و رذایل اخلاق اجتماعی دعای مکارم اخلاق صحیفه سجادیه بر اساس چه مستنداتی از قرآن کریم مطرحشده است؟ بررسی توصیفی تحلیلی این مسئله گویای آن است که این امام همام مهمترین فضائل اخلاق اجتماعی را همچون: حسن معاشرت، خیرخواه و ناصح بودن، خدمت به خلق، مسئولیتپذیری، برگزیدن الگویی شایسته، حفظ کرامت انسانی، و... در قالب دعا و نیایش به درگاه الهی بیان داشته است. کسب این فضائل بهصورت ملکه در انسان موجب میشود، از رذایل اخلاقی چون: عیبجویی، سبّ، فخر، طمع، حسد، اسراف، سوءظن، مکر، و... دوری جسته و در اجتماع و ارتباط با دیگران، از آسیبهای اجتماعی دوری کرده و ضمن ایجاد محیط و جامعهای آرام و پاک، سعادت غایی را نیز برای خود و دیگران به دنبال آورد.
۲۴.

تحلیلی بر جایگاه مهدویت در حدیث غدیر از دیدگاه منابع روایی فریقین

نویسنده:
منبع: مطالعات حدیث پژوهی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۴ 108 - 121
تعداد بازدید : ۳۷۹ تعداد دانلود : ۲۰۳
حدیث متواتر غدیر دارای غنی ترین محتوا در میان سایر احادیث نبوی است و صرفاً مختص به معرفی جانشینی حضرت علی (ع) نمی باشد. این حدیث می تواند زیربنای نظریه مترقی مهدویت، برای نیل به سعادت انسان درعصر آخر الزمان باشد. این نوشتار ضمن تحلیل محتوای حدیث غدیر، درصدد آن است تا جایگاه واقعی مهدویت در حدیث غدیر را بررسی نماید. از آنجا که مقوله مهدویت در این حدیث اساس و بنیان سایر احادیث در این خصوص است، با روش تحلیلی و توصیفی احادیث مهدویت مورد ارزیابی و مداقّه علمی قرار گرفته است. با بررسی حدیث غدیر آشکار می گردد مهدویت مبنای تکمیل رسالت پیامبر در حدیث غدیر است. دو مؤلفه اصلی امامت و مهدویت در حدیث غدیر، مهدویت را تنها علت غایی حدیث غدیر دانسته که توسط خداوند و رسول براین حقیقت درآیات و روایات تصریح فراوان شده است. اراده خداوند علاوه بر تعیین جانشین پیامبر در غدیر، برمعرفی همه جانشینان انبیاء و اوصیاء تا حضرت مهدی (ع) تا قیامت تعلق دارد.
۲۵.

نقد و ارزیابی هرمنوتیک فلسفی گادامر براساس معیارهای ناظر به مفسر با تأکید بر دیدگاه های تفسیری علامه طباطبایی

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم قرآن سال چهارم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۱) 7 - 30

کلیدواژه‌ها: رویکرد ناظر به مفسر هرمنوتیک فلسفی گادامر علامه طباطبایی (ره) معیار درونی فهم معیار بیرونی فهم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۲۲۶
پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این سؤال است که هرمنوتیک فلسفی گادامر چگونه براساس معیارهای ناظر به مفسر قابل نقد و ارزیابی است. این نقد و ارزیابی با روش توصیفی - تحلیلی و با تأکید بر دیدگاه های تفسیری علامه طباطبایی صورت می گیرد. بررسی این مسئله حکایت از آن دارد که هرمنوتیک فلسفی گادامر، یکی از سبک های مختلف دانش فرایند فهم متن است که با محور قرار دادن ماهیت فهم متن (مثلاً متون مقدس) و با همانی دانستن نگرش مؤلف و مفسر، معیارهایی چون پیش داوری و تاریخ مندی در فهم، دوره پایان ناپذیر از فراینده فهم متن را ایجاد کرده و با دادن اختیار تام به مفسر موجب کثرت گرایی از فهم متن و درواقع تفسیر به رأی شده است. این دیدگاه را می توان با توجه به دیدگاه های تفسیری علامه طباطبایی نقد کرد. ایشان با ارائه معیارهایی چون داوری و استنطاق عادلانه، دوری از علائق و پیش دانسته های مفسر در فهم متن، نقش و مراد مؤلف را از میان نبرده است؛ ازاین رو موجب گسترش کمّی و کیفی فهم از متن (متون مقدس) و کارآمدی و عدم تفسیر به رأی و تحمیل سلائق و نظریات مفسر بر متن شده است.
۲۶.

Proofs of the Obedience and Forbidding the Opposition to the Holy Prophets and its Functions in Creating a Pure Life(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۹, Issue ۳۱, Summer ۲۰۲۲ 27 - 67

کلیدواژه‌ها: prophets obedience Forbidding the Opposition Pure Life

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۲۱۵
SUBJECT AND OBJECTIVES : The source of sovereignty and obedience is Allah, the Almighty. Any obedience to others but Allah is rejected and considered as oppression unless it be along with His sovereignty and through His permission, such as the Guardianship (wilayah) of prophets and Divine Authorities (wali). The question arises here that what are the reasons for the compulsion of obedience or forbidding opposition to the Prophets. METHOD AND FINDING : This paper, was conducted with the method of qualitative research and documentary review. Accordingly, the author has examined the most important proofs of the obligation to follow the commands and instructions of the prophets based on the Quranic sources of narration and the covenants. CONCLUSION : This study argues that its evidences are based on both Sharia (Divine Law) and intellect; because if everyone acts according to his own ideas, as wherever the words of the Prophets agreed with his carnal desires, he would act according to them and if the words of the Prophets were not in accordance with his intentions and desires, he would not pay attention to them and so oppose him, surely such a person is not a follower of the Law of Religious, even though he seems to be a believer. In fact, he is really a hypocrite or ignorant of the truth of religion, which in both cases lacks faith.
۲۷.

Reading the Qur'anic and Narrative Views on Inventory Features Called “Jenn”(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۷, Issue ۲۵, Winter ۲۰۲۱ 113 - 132

کلیدواژه‌ها: Jenn Quran narrations

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۱ تعداد دانلود : ۳۷۹
The Holy Qur'an and narratives, rejecting the invisible beings of the pseudonymous genius, reject the beliefs and beliefs of the falsehood, and by explaining the truth of the existence of the gens, the path to the arrival and prevalence of any religious and practical deviation among the Muslims is closed about this creature. Although the elements of the existence of the jinn are different with man, the purpose of the creation of man and the jinn is one and the most similar creatures are introduced to man; therefore, the explanation of the true characteristics of the genius from the perspective of the Quran and the Hadith, in order to recognize the false, false and distorted beliefs, It is necessary and necessary. Jenn has sex, genitals, authority, perception, responsibility, and duty, and therefore has groups of believers and infidels and different religions and sects, and because of the totality of these blessings, they have resurrection, publishing, and Account will be. Jinn from the perspective of the Qur'an and narratives are the most similar beings to humans, but because the original element of the creation of the jinn is different with humans, there are differences with humans. They were created from the fire before the human being created from the soil. For this reason, they benefit from certain features such as impurity and speed. Because of their power, they can appear in different forms in the sky and in the earth, but they are human beings. An inventory has authority, perception, science, responsibility and duty.
۲۸.

ارزیابی نظریه تفسیری علامه طباطبایی، در رویکرد ناظر به مؤلف بر اساس معیارهای کارآمدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات سبک شناختی قرآن کریم سال چهارم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۸) 118 - 138

کلیدواژه‌ها: نظریه تفسیر کارآمدی رویکرد ناظر به مؤلف علامه طباطبایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۷ تعداد دانلود : ۲۰۹
پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این سوال است که نظریات تفسیری علامه طباطبایی، در رویکرد کارآمد ناظر به مؤلف، چگونه مورد توجه قرار گرفته است. بررسی تحلیلی و توصیفی نظریات تفسیری علامه، در رویکرد ناظر به مؤلف، حکایت از آن دارد که ایشان تفسیر را فهم مراد مؤلف قرآن-خداوند- دانسته، از این رو خداوند به عنوان مؤلف قرآن باید مستقیم – و به درو از متن و یا مفسر- مورد توجه قرار گیرفته، تا کشف و فهم مراد او میسر گردد. ارزیابی و نقد دیدگاه ایشان با توجه به روش اجتهادی و قرآن به قرآن، در تفسیر المیزان فی تفسیر القرآن، در سه جهت: تاکید بر مؤلف با تکیه برمتن، تعامل با مسلمات دین و عقل، تعمیم پذیری و فرابخش بودن، میزان تطابق با معیارهای کارآمدی و مقبولیت را آشکار می دارد.ارزیابی و نقد دیدگاه ایشان با توجه به روش اجتهادی و قرآن به قرآن، در تفسیر المیزان فی تفسیر القرآن، در سه جهت: تاکید بر مؤلف با تکیه برمتن، تعامل با مسلمات دین و عقل، تعمیم پذیری و فرابخش بودن، میزان تطابق با معیارهای کارآمدی و مقبولیت را آشکار می دارد.
۲۹.

فعالیت های بانوان شیعه قرن چهارم هجری در تثبیت و تعمیق علوم و فرهنگ در تمدّن اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قرآن، فرهنگ و تمدن سال دوم زمستان ۱۴۰۰شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلیدواژه‌ها: زنان شیعه صده چهارم هجری قرآن علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۰ تعداد دانلود : ۶۶۸
این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی درصدد پاسخ به این سوال است که زنان شیعه قرن چهارم هجری یعنی دوران طلایی اسلام چه نقشی درگسترش علوم فرهنگ تمدن اسلامی داشته اند. از آن جا که فرهنگ سازی محدود به قشر خاصی نیست زنان به عنوان نیمی از اجتماع در ایجاد آن نقش آفرین هستند. بانوان با توجه به جایگاه تربیتی خویش و آموزه های تشیع در تمامی ابعاد گوناگون علمی، اجتماعی، فرهنگی وسیاسی تاریخ شیعه، به عنوان ادامه دهنده و تجلی اسلام راستین بعد از پیامبر(ص)، همواره در تثبیت و تعمیق علوم اسلامی و اشاعه فرهنگ شیعی نقش موثر داشته، و در برخی مراحل سرنوشت ساز شدند. صده چهارم هجری -که هم زمان باحکومت های شیعی، ازجمله: آل بویه، فاطمیان و حمدانیان، و هم دوره باخلافت اهل سنت درحکومت عباسیان بود- فعالیت های گسترده مثبت مستقیم یا غیر مستقیم بانوان شیعه درگسترش علوم اسلامی را شاهد هستیم. مهمترین نقش زنان این قرن در عرصه های علمی، سیاسی، اجتماعی فرهنگی، و به شیوه ها و قالب های متعدد بوده است.
۳۰.

خوانشی بر سیره ی رضوی در الگوی خانواده ی تراز اسلامی براساس مدل تحلیل محتوای کیفی -استقرایی

نویسنده:
منبع: قرآن و عترت سال ۴ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۷ 117 - 130

کلیدواژه‌ها: امام رضا (ع) سبک زندگی خانواده تراز اسلامی تحلیل محتوای کیفی استقرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۸۳
خانواده، نهاد مقدسی است که بر سلامت روحی و روانی افراد، فرهنگ و عقاید جامعه و انتقال و گسترش تمدن اسلامی، تأثیر شگرف دارد. امروز تلاش نظام های سلطه جوی جهانی در راستای تقدس زدایی از خانواده معطوف شده و مکاتبی چون لیبرالیسم در تعارض با بنیان های خانواده، فردگرایی و مسئولیت گریزی را رواج می دهند. گسترش این موضوع به اندازه ای است که نمود آن در جامعه اسلامی به وضوح دیده می شود. در این پژوهش تلاش شده است با تحلیل محتوای کیفی استقرایی روایات معصومین: و به ویژه امام رضا7 و نگاهی راهبردی و کلی نگر به نهاد خانواده، معضلات آن برطرف شود. به طور کلی روایات استخراج شده در موضوع خانواده ی تراز اسلامی را می توان به سه بخش دیدگاه های نظری امام رضا7 درباره خانواده، راهکارهای عملی تحکیم خانواده و وظایف اعضای خانواده تقسیم کرد. لازم به ذکر است که استفاده از راهکارهای معصومین: برای تغییر در نگرش ها و سیاستگذاری ها، گام بزرگی در جهت رشد و تکامل جامعه و ارائه الگوی مطلوب خانواده تراز اسلامی است.
۳۱.

تقارب فرهنگی بومی در ایجاد صلح جهانی از دیدگاه قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۸, Issue ۲۶, Spring ۲۰۲۱ 69 - 82

کلیدواژه‌ها: تقارب فرهنگی بومی صلح جهانی قرآن کریم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۳۹۸
نظام جهانی به صورت روزافزون نامتعادل تر، نامعین و بی انسجام می نماید. انسان ها به فرهنگ به عنوان یک تکیه گاه، پناهگاه و وسیله مقاومت در برابر تحمیل نظام جهانی رو می آورند. نابرابری و ناموزونی در تبادلات فرهنگی، عدم اطمینان، ناآمنی و آشفتگی ذهنی برای بسیاری از انسان ها به وجود آورده است. منطق طرد و خودشیفتگی افراطی، صلح و امنیت جهان را به خطر انداخته و حتی به رشد اقتصادی، هماهنگی و انسجام اجتماعی لطمه زده و به حریم کرامت ذاتی انسان ها تحدی کرده و تنوع و خلاقیت فرهنگی را که برای سعادت نوع بشر حیاتی است، در معرض تهدید قرار داده است. اینک باید از خود و عقلانیت یاری گرفت و با نظر و عمل، بطلان نظریه ها و تئوری هایی که عدم برابری، نابردباری و دیگرناپذیری را تجویز نمی کند، اثبات کرد. بر این اساس، به جای پذیرش تنوع باید احترام و تحمل متقابل را ارتقا دهیم. دعوت برای تحریم یک ملت، نشانه ای هشدار دهنده است. چنین خواسته هایی نشان دهنده تمایل به عمیق سازی کلیشه ها و تبعیض علیه «دیگری» است. این تصور که یکسان سازی فرهنگی مستلزم همبستگی است، به همان اندازه ساده انگارانه است که مفهوم تنوع فرهنگی را به معنای درگیری و جنگ قلمداد کرد. در نتیجه، عقلانیت و علایق دینی حکم می کند به اینکه رویکردی فراقومی، فرانژادی و فرازبانی داشت؛ زیرا همه ادیان بر دیدگاه جهانی تأکید دارند و دیدگاه قومی را تجویز نمی کنند.
۳۲.

ارزیابی تکواژ وصفی "غیر" در ترجمه های قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی سال ۵ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیایی ۱۸) 35-51

کلیدواژه‌ها: ترجمه تکواژ وصفی «غیر» قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۲۳۸
ترجمه متون مقدس و در رأس آن قرآن کریم، از ضروریات تبلیغی دین اسلام به شمار می آید. توجه به رسالت فرا زمانی و فرا مکانی قرآن، دانشوران بسیاری را در طول تاریخ اسلام بر آن داشت تا اقدام به ترجمه قرآن کنند. از جمله آن ها، دقت در ترجمه تکواژ "غیر" وصفی در قرآن کریم است. حال سوال این است که تکواژ "غیر" وصفی، به صورت دقیق بر چه معنایی دلالت می کند. ارزیابی و نقد توصیفی تحلیلی نمونه هایی از ترجمه های مشهور معاصر از واژه «غیر»، و در نهایت معرفی ترجمه پیشنهادی، حاکی از آن است که به دلیل رفع ابهام ذاتی این اسم، باید دائماً به جهت معنا اضافه گردد. از این رو"غَیر"، یا به معنای صفت است، و یا در موضع استثناء قرار می گیرد. مقایسه میزان دقت مترجمین در تشخیص نوعیت واژه "غَیر"، در برخی آیات قابل توجه بوده، و در برخی مواضع نیازمند بازنگری در ترجمه است.مقایسه میزان دقت مترجمین در تشخیص نوعیت واژه "غَیر"، در برخی آیات قابل توجه بوده، و در برخی مواضع نیازمند بازنگری در ترجمه است.
۳۳.

بررسی نظریه تفسیری علامه طباطبایی در رویکرد ناظر به مفسر بر اساس معیارهای کارآمدی

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبی متون اسلامی سال ۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 101 - 118

کلیدواژه‌ها: قرآن نظریه تفسیر معیارهای کارآمدی رویکرد ناظر به مفسر علامه طباطبایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۳۵۰
پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که نظریات تفسیری علامه طباطبایی، در رویکرد کارآمد ناظر به مفسر، چگونه مورد توجه قرار گرفته است؛ بررسی تحلیلی و توصیفی نظریات تفسیری ایشان در رویکرد ناظر به مفسر، نشان می دهد با وجود تعریف علامه از تفسیر که آن را فهم مراد خداوند به عنوان مؤلف قرآن، می داند؛ اما ایشان نظریات تفسیری خود را در رویکرد ناظر به مفسر نیز مورد بررسی و مداقه قرار داده است. بررسی نظریات ایشان با توجه به روش اجتهادی و قرآن به قرآن، در تفسیر المیزان فی تفسیر القرآن، میزان تطابق با معیارهای کارآمدی و مقبولیت را آشکار می دارد.
۳۴.

Fundamentals and Effects of Knowledge Gap Theory on Human Society(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۸, Issue ۲۸, Autumn ۲۰۲۱ 95 - 104

کلیدواژه‌ها: Media Awareness gap theory human society

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۷ تعداد دانلود : ۳۲۸
SUBJECT AND OBJECTIVES : Awareness gap theory is one of the theories related to the sphere of influence of mass media. The design of the awareness gap theory initially included a simple relationship between the socio-economic status of individuals and the extent of the awareness gap between different groups. This means that the lower the socio-economic status of individuals, the less access they have to information, and vice versa; but later, it was not only the socio-economic base that determined people's access to information, but also their level of awareness of important issues related to social groups can be influenced by other variables such as people's interest or need for information. METHOD AND FINDING : A descriptive-analytical study of this issue shows that the gap knowledge theory does not mean the lower class is unaware of the available data and information, but claims that the growth of knowledge is relatively higher among high-ranking groups, and this information gap It will get deeper and deeper day by day. CONCLUSION : The basis of this theory is that the mass communication strengthens or increases the existing information inequalities. This research seeks to answer the question of what the theory of knowledge gap is and how its effects can be influenced by information inequalities.
۳۵.

رویکرد صلح پژوهانه به واژه سلم در معارف شیعی

نویسنده:
منبع: صلح پژوهی اسلامی سال اول تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ ۱۲۴-۱۰۵

کلیدواژه‌ها: معارف شیعی سلم صلح قرآن اسلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۴۹۴
از آموزه های مورد تاکید اسلام، صلح در ابعاد مختلف بوده، و در جای جای متون دینی، با عبارت های مختلف، به آن توجه شده است. از بین مفاهم کلیدی اسلامی مرتبط به صلح، واژه پرمعنای «سِلم» از دلالت خاصی برخوردار است. که تامل در این واژه، نگاهی متفاوتی از اسلام به واژه صلح را رونمایی خواهد کرد. «سِلم» از واژگان پر بسامد قرآنی است. لذا این پژوهش با بررسی مفهوم شناختی واژه سِلم در قرآن کریم و احادیث، با رویکرد سیر تنزیلی، فرآیند ورود این واژه به متن قرآن، و نیز هنگامه های بسامدی و کاهش تکرار آن در طول بیست سه سال نزول وحی را بررسی می کند. سپس به شیوه توصیفی- تحلیلی با تفکیک مفهومی و کاربردی «سلم» از مفاهم کلیدی اسلامی دال بر صلح، به ظرفیت های این مفهوم قرآنی در بسط صلح عملی پرداخته است. یافته های پژوهشی این تحقیق گویای آن است که در نگاه قرآن ارتباط عمیقی میان سلم و ایمان وجود دارد. بدین معنا که هرجا ایمان باشد، سلم محقق می شود. اساسا بدون ایمان جستجوی سلم، رو به تباهی است. و این نتیجه اتفاقا در برابر نگاه های ایمان ستیز است که بسط صلح را در ایمان زدایی می جویند.
۳۶.

ارزیابی اعجاز صداقت نقل، در مقولهای قرآنی از دیدگاه تفسیری علامه طباطبایی بر اساس قاعده کیفیت پل گرایس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قبسات سال بیست و پنجم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۹۸ 85 - 104

کلیدواژه‌ها: اعجاز صداقت نقل علامه طباطبایی پل گرایس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۹
این پژوهش با شیوه تحلیلی و توصیفی آرای تفسیری علامه طباطبایی را بر اساس قاعده کیفیت نظریه تحلیل گفتمان پل گرایس- که به شرایط ارتباط زبانی نسبت به مخاطب و زمان سخن پرداخته- در صدد پاسخگویی به این پرسش است که آیا خداوند در نقل مقول های قرآنی اعجاز را مقدم داشته یا امانتداری در نقل قول از دیگران را. فرضیات این تحقیق حاکی از آن است که معجزات الهی از لحاظ صداقت خالق خود نیز واجد اعجاز می باشد؛ لذا اعجاز قرآن از لحاظ مُعجَز و مُعجَزٌعلیها تام و مطلق است؛ همچنین خداوند به عنوان خالق اعجاز دارای صفات کمالی چون صداقت و... است که در عین متصف بودن ذاتی به این صفات، هنگام بیان نقل دیگران در قرآن، صداقت و امانت را بر اعجاز مقدم داشته، عین الفاظ دیگران را به همان شکل منتقل کرده است؛ زیرا نقل سخن با رعایت صداقت و امانت از مخاطب است که با حکمت و کمال الهی سازگار بوده، او را از هر گونه نقصی مبرا می دارد؛ اما این امر به معنای عدم اعجاز قرآن در برخی موارد نخواهد بود.
۳۷.

تحلیل گفتمان قرآن در تفاوت حسنات و اعمال صالح(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات سبک شناختی قرآن کریم سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۶) 9 - 22

کلیدواژه‌ها: اعمال صالح حسنات تفاوت معنا شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۳۵۹
اعمال انسان، موجب سعادت و شقاوت او در دنیا و آخرت شده، و چون انسان زندگی ابدی در پیش دارد، چگونگی عمل او در دنیا، و فراهم آوردن توشه برای آخرتش، حائز اهمیت است. قرآن برای نظام مندکردن ذهن مخاطب و ایجاد تحول در اندیشه مخاطب از شبکه معنایی بهره گرفته است. در پژوهش حاضر به شیوه تحلیلی و توصیفی و با رویکرد معنا شناختی تفاوت حسنات و اعمال صالح در قرآن پرداخته شده است. بررسی حوزه معنایی حسنات در قرآن نشان می دهد مفاهیم حسنات و اعمال صالح از پر بسامدترین واژگان قرآنی است که بین آنها رابطه عموم خصوص مطلق بر قرار است، زیرا دامنه حسنات عام بوده و اعمال صالح و ثواب را شامل می شود. در حالی که برخی از حسنات عمل صالح محسوب می شوند.بررسی حوزه معنایی حسنات در قرآن نشان می دهد مفاهیم حسنات و اعمال صالح از پر بسامدترین واژگان قرآنی است که بین آنها رابطه عموم خصوص مطلق بر قرار است، زیرا دامنه حسنات عام بوده و اعمال صالح و ثواب را شامل می شود. در حالی که برخی از حسنات عمل صالح محسوب می شوند.
۳۸.

معنا و راه کسب سعادت و شقاوت دو جهان از دیدگاه شیخ اشراق و ابن سینا

نویسنده:
منبع: تمدن اسلامی و دین پژوهی سال اول بهار ۱۳۹۹ شماره ۳ 112 – 127

کلیدواژه‌ها: سعادت شقاوت کلام شیخ اشراق و ابن سینا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۵ تعداد دانلود : ۳۷۹
سعادت و شقاوت از جمله مقولاتی است که در ادوار تاریخی مختلف، میان دانشمندان، و حتی در عرف عوام، مورد بحث بوده است. زندگی جاودانه پس از مرگ، موجب شده که انسان تمام تلاش خود را به کار گیرد تا موجبات سعادت برای دنیا و به ویژه عالم پس از مرگ خود، فراهم کرده و از شقاوت دوری نماید. این پژوهش، با روش توصیف و تحلیل متن و به شیوه کتابخانه ای، درصدد واکاوی دیدگاه های کلامی دو متکلم، شیخ اشراق و ابن سینا، در زمینه معنا و راه های کسب سعادت و شقاوت در دنیا و آخرت است. سهروردی راه کسب سعادت یا شقاوت را، انجام یا ترک اوامر و نواهی الهی، در عالم پس از مرگ دانسته و سعادتمندان را، پیروان حضرت محمد(ص) می داند، اما ابن سینا سعادت را ترجیح سعادت نفسانی بر سعادت جسمانی بیان داشته، که در گرو تامین نیازهای افراد جامعه است، و افراد شقی را، کسانی می داند که حق را شناخته، ولی اغلب آن را انکار می کنند.
۳۹.

تاثیر آراء و اصطلاحات علم کلام بر دانش نحو با محوریت قرآن کریم

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تأویلات قرآنی دوره سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵ 9-27

کلیدواژه‌ها: علم کلام علم نحو معتزله اشعریه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۲۱۸
با آغاز نهضت ترجمه در سده های دوم و سوم هجری، ورود علوم عقلی به جهان اسلام، تطور و تکامل علم کلام و تکوین نحله های کلامی در میان مسلمانان، علمای جهان اسلام اهتمام به فراگیری این علوم نمودند. مجموع این عوامل موجب گردید دیدگاه های کلامی علمای مسلمان در تالیفات مختلفشان از جمله دیدگاههای تفسیری، کلامی ایشان ظهوری مشهود پیدا کند. این تحقیق با کاربست روش توصیفی-تحلیلی درصدد پاسخگویی به این سوال است که دیدگاههای کلامی در شکل گیری و تدوین قواعد علم نحو عربی چه اثراتی داشته است. بررسی توصیفی تحلیلی این مسئله حاکی از آن است که نقش بسزای علم کلام در تکوین و تنظیم دیدگاه های نحوی در ابواب گوناگون نظیر: علل نحوی، تنازع، جایگاه فاعل و مفعول و اعراب آن دو، و... موجب پدید آمدن مسائلی چون عامل و معمول، علل نحوی، ظواهر اعراب اصلی و فرعی، ابواب و قواعد جزئی علم نحو گشت که بازتاب آن کاملا مشهود است.
۴۰.

بررسی نظریه کارآمدی در رویکردهای تفسیری با تمرکز بر فهم قرآن کریم

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبی متون اسلامی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 147 - 169

کلیدواژه‌ها: کارآمدی نظریه تفسیر قرآن مطالعات ادبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۳۸۳
کارآمدی، امری نسبی است که با توجه به اهداف، امکانات و موانع خاص هر پدیده تغیر می کند. این معیار مورد توجه خاص مکاتب و نظریات مختلف قرار گرفته است. اگرچه نظریه کارآمدی مورد نظر این مکاتب با مسایل دینی ما سازگاری ندارد، اما کارآمدی، به معنای محوریت داشتن سودمندی حداکثری در اموری چون رویکردهای تفسیری قرآن کریم و یا مطالعات ادبی متن آن موجب کارآیی و پایداری و حتی کنش اجتماعی این نظریات خواهد شد. این پژوهش درصدد پاسخگویی به این پرسش است که یک رویکرد تفسیری بر اساس معیارهای کارآمدی، به چه معنا و در رویکردهایی قابل اجرا است. بررسی تحلیلی توصیفی این مسئله حکایت از آن دارد که نظریه کارآمدی در رویکردهای ناظر به متن، مؤلف، و مفسر با پیروی از معیارهای مهم در هر یک از این رویکردها، می تواند موجب ارایه نظریه کارآمدی در رویکرد تفسیری گردد و باعث گسترش کمی و کیفی فهم کتاب الهی شود؛ به گونه ای که تنوع رویکردها و دیدگاه های تفسیری سر از نسبیت در نیاورد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان