علی اکبر رضایی

سیاست گذاری فرهنگی، چهارچوب برنامه ریزی درازمدتی است که از آرمان ها، ارزش ها و ایدئولوژی حاکم بر جامعه الهام می گیرد و برنامه ریزی های میان مدت و کوتاه را هدایت می کند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدیدهای سیاست گذاری فرهنگی رسانه ها در ایران انجام گرفته است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع داده ها، کمّی و از نظر نحوه اجرا، توصیفی از نوع پیمایشی است. در این پژوهش، 30 نفر از اعضای هیئت علمی برجسته دانشگاه ها در رشته های علوم ارتباطات، مدیریت فرهنگی و علوم سیاسی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است. پس از مرور کتابخانه ای و اینترنتی پیشینه سیاست گذاری فرهنگی رسانه ها در ایران و جهان، فهرستی از نقاط ضعف و قوت، تهدیدها و فرصت ها تهیه و بر همین بنا، پرسشنامه تحقیق تدوین شد تا وضعیت موجود مورد ارزیابی قرار گیرد. در پرسشنامه از اعضای هیئت علمی خواسته شد تا بر اساس طیف لیکرت و با توجه به اهمیت آنها به عنوان وضعیت موجود، امتیازی بین 1 تا 5 اختصاص دهند. روایی پرسشنامه تحقیق با استفاده از روش روایی محتوا و با نظر اساتید راهنما و مشاور و چند صاحب نظر صاحب تألیف در حوزه رسانه و مدیریت فرهنگی، پس از اعمال اصلاحات محدود مورد تأیید قرار گرفت. برای سنجش پایایی ابزار نیز از طریق آلفای کرونباخ ضریب 93/0 به دست آمد. پس از گردآوری و ورود داده ها به رایانه با کمک نرم افزار SPSS نسخه 5/11، از محاسبه مجموع وزن هر مؤلفه در نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید و رتبه بندی مؤلفه ها برمبنای مجموع وزنی استفاده شد و نتایج نشان داد، افزایش سطح سواد رسانه ای به عنوان مهم ترین نقطه قوت، دخالت مستقیم دولت به عنوان مهم ترین نقطه ضعف، افزایش سریع شبکه های اجتماعی به عنوان مهم ترین فرصت و عدم حضور جدی رسانه ای ایران در سطوح بین المللی به عنوان مهم ترین تهدید سیاست گذاری فرهنگی رسانه ها در ایران مطرح شده اند.

هدف از این مقاله، شناسایی وضعیت موجود و مطلوب مؤلفه های برنامه ریزی استراتژیک در مدیریت سازمان ها و نهادهای فرهنگی ایران است. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع، زمینه یابی و جزء پژوهش های همبستگی و مدل یابی است ابزار جمع آوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه هدفمند است و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. نمونه آماری 424 نفر از مدیران ارشد و کارشناسانی بودند که به صورت سهمی انتخاب شدند. از مجموع 65 سؤال اندازه گیری شده از مجموعه مؤلفه های برنامه ریزی استراتژیک، 4 عامل استخراج شد: چشم انداز، اهداف و مأموریت، عوامل درون سازمانی و عوامل برون سازمانی. نتایج حاصل از اجرای آزمون t نشان می دهد: وضعیت موجود مؤلفه چشم انداز، اهداف و مأموریت، عوامل درون سازمانی و عوامل برون سازمانی در حد مطلوبی قرار ندارد.

مقدمه و هدف پژوهش: تأثیر مدیریت مشارکتی در سیستم مدیریت و ارتباط آن با اثربخشی کارکنان در شبکه ی رادیویی فرهنگ در معاونت صدای رسانه ی ملّی که عدم وجود آن باعث کاهش اثربخشی کارکنان و به طبع پایین آمدن سطح کیفی برنامه های تولیدی در این شبکه شده است. بهره برداری بهینه از توان نیروی انسانی در راستای اهداف فردی و سازمانی مهم ترین هدف این پژوهش می باشد. روش پژوهش: برای دستیابی به هدف مذکور، از روش پیمایش استفاده شده است و تحلیل داده های جمع آوری شده از طریق پرسشنامه و سطح تحلیل استنباطی صورت گرفته است. یافته ها: بین مدیریت مشارکتی به عنوان شیوه مدیریتی و اثربخشی کارکنان در سازمان رابطه بالایی وجود دارد که در جامعه مورد مطالعه بطور مشخص وجود ندارد. در نهایت با اعمال آن می توان رضایت و تعلّق نیروها و سطح برنامه های تولیدی را در شبکه بالا برد.  نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان می دهد که مدیریت مشارکتی در سازمان مورد مطالعه (شبکه رادیویی فرهنگ) در سطح نسبتاً پایینی قرار دارد. بنابراین باید فرهنگ اعمال مدیریت مشارکتی، بسترسازی و اجرا شود تا اثربخشی کارکنان بالا رفته و دراین صورت سطح برنامه ها نیز بالا خواهد رفت.

مقاله حاضر با هدف بررسی وضعیت موجود سیاست گذاری فرهنگی رسانه ها در ایران و ارائه الگوی مفهومی انجام گرفته، از نظر هدف، کاربردی، از نظر نوع داده ها، کمّی و از نظر نحوه اجرا، توصیفی از نوع پیمایشی است. 30 نفر از اعضای هیئت علمی برجسته دانشگاه ها در رشته های علوم ارتباطات، مدیریت فرهنگی و علوم سیاسی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. پس از مرور کتابخانه ای و اینترنتی پیشینه، فهرستی از نقاط ضعف، قوت، تهدیدها و فرصت ها تهیه و پرسشنامه اول تحقیق تدوین شد تا وضعیت موجود مورد ارزیابی قرار گیرد. پرسشنامه دوم به منظور تعیین درجه تناسب الگوی پیشنهادی توسط حجم نمونه تکمیل شد. برای تحلیل داده ها از میانگین وزنی و آزمون t تک نمونه ای استفاده شد. نتایج نشان داد: اصول سیاست گذاری فرهنگی رسانه ها، چارچوب نظری، نقاط ضعف، نقاط قوت، فرصت ها و تهدید های سیاست گذاری فرهنگی رسانه ها و نیز فرایند اجرایی و راهبردها مورد تأیید صاحبنظران قرار گرفته است. درجه تناسب مدل 153/4 از 5 بوده و با 95 درصد اطمینان مورد تأیید قرار گرفت.

نقش مدیریت محله به عنوان نهادی تازه تأسیس برای ساماندهی مشارکت های اجتماعی در محلات شهر و به تبع آن برنامه ریزی محله محور مورد توجه ذی نفعان حوزه ی مدیریت شهری تهران است. این مطالعه به دنبال بررسی مکانیزیم های به کار برده شده برای طرح مدیریت محله است تا میزان موفقیت آن را در جلب مشارکت شهروندان برای برنامه های محلی بسنجد. این تحقیق که از نوع کاربردی و توسعه ای است، از روش تحقیق کمّی و کیفی استفاده کرده بطوری که در روش کمی از دو جامعه ی آماری 384 نفری (شهروندان) و (مراجعه کنندگان به سراهای محلات) استفاده شده است. الگوی ارزیابی با استفاده از مدل ترکیبی سنجش عملکرد پاتنام و مدل ارزیابی امور فرهنگی سطح خرد رضایی و با بهره گیری از مفاهیم نظریه های مرتبط با ابعاد اعتماد اجتماعی، مشارکت و تعاملات اجتماعی به دست آمده است. همچنین در بررسی تحقیق کیفی از مصاحبه عمیق با ۲۲ نفر از مدیران محلات و تحلیل کارشناسان استفاده شده است. در نتیجه این طرح در مؤلفه ی اعتماد توانسته نظر بخشی از جامعه به عنوان مراجعه کنندگان به سراها را جلب نماید و نگرش شهروندان و اعتمادشان به طرح مدیریت محله ی مثبت ارزیابی می شود اما برای مؤلفه های آگاهی بخشی، تعامل و افزایش سطح مشارکت و برنامه ریزی مشارکتی موفق عمل نکرده و اغلب برنامه ریزی ها به صورت متمرکز صورت می گیرد. بنابراین نتایج نشان می دهد که طرح مدیریت محله با اجرای روش های موجود برای تحقق اهداف خود دچار ضعف هایی است که باید نسبت به رفع آن ها اقدامات دیگری را در دستور کار قرار دهد.

مقدمه و هدف پژوهش:مهم ترین عامل فرهنگی مؤثر در حرکت کارآفرینی از قوه به فعل، بروز روحیه کارآفرینی در افراد از طریق آموزش می باشد. بر همین اساس پژوهش حاضر، با هدف بررسی تأثیر آموزش های کارآفرینی، به عنوان عامل فرهنگی،بر ارتقاء سطح توانمندی زنان سعی در پاسخگویی به این سئوال دارد که آیا آموزش های کارآفرینی ارائه شده در مراکز کارآفرینی شهرداری تهران بر سطح توانمندی زنان تهرانی تأثیرگذار بوده است؟ روش پژوهش:در این پژوهش 382 نفر از زنان تهرانی ساکن در مناطق 2، 4، 5، 6، 11 و 16 شهرداری تهران مورد مصاحبه گرفته اند که 201 نفر از آنها زنانی بودند که در دوره های آموزش کارآفرینی شرکت کرده اند و 181 نفر دیگر هرگز در این دوره ها شرکت نداشته اند. نمونه انتخابی در گروه اول به روش نمونه گیری  تمام شمار در مناطق مذکور و در گروه دوم  به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انجام شده است. یافته ها:در رابطه با متغیر میزان توانمندی زنان، میانگین نمره افرادی که در دوره های آموزش کارآفرینی شرکت داشته اند (99.74)، از میانگین نمره افرادی که در این دوره ها شرکت نکرده اند (95.20)، کمتر است، فرضیه مبنی بر وجود رابطه معنی دار بین متغیر مستقل «آموزش های کارآفرینی» و متغیر وابسته «توانمندی زنان» در این بررسی، مورد تأیید واقع می شود. نتیجه گیری:میزان توانمندی زنان به صورت چشمگیری تحت تأثیر آموزش های کارآفرینی قرار دارد. بالا بودن میزان توانمندی روانی، توانمندی اجتماعی، استقلال فکری و احساس قدرت در نزد زنان شرکت کرده در دوره های آموزش کارآفرینی، در مقایسه با زنانی که در این دوره ها شرکت نداشته اند، نقش تقویت کننده آموزش های کارآفرینی بر مقوله توانمند سازی زنان را آشکار می سازد.

مقدمه و هدف پژوهش: پرداختن به مقوله نشاط و عوامل ایجادکننده آن در سازمان ها از آنجا ناشی می شود که شادی از یک طرف عواطف مثبت پرسنل را افزایش داده و از طرفی با کاهش عواطف منفی، باعث افزایش بهره وری خواهد شد. هدف این پژوهش بررسی میزان تأثیر برنامه های فرهنگی و دینی بر شادی و نشاط بانوان شاغل در وزارت خانه جهاد کشاورزی است. روش تحقیق: روش تحقیق این مقاله برای رسیدن به هدف فوق پیمایش بوده است و تحلیل داده های جمع آوری شده از طریق پرسشنامه در سطح تحلیل توصیفی با استفاده از نرم افزار SPSS و آلفای کرونباخ، صورت گرفته است. ابزار مورد استفاده برای گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری تحقیق شامل 513 نفر از کارکنان زن وزارتخانه در سطح ستادی بودند که طبق فرمول کوکران 219 نفر و روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده است. یافته ها و نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان دهنده آن است که برنامه ها در بعد شخصی خانوادگی، اداری و سازمانی بیشترین تأثیر را در بانوان داشته است، همچنین انتظارات از زندگی و میزان دینداری بودن افراد با میزان تأثیر برنامه ها در شادی و نشاط بانوان رابطه معنی داری به دست آمده است

مقدمه و هدف پژوهش: موضوع این پژوهش بررسی میزان رابطه هوش هیجانی و نشاط با مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه آزاد تهران و قزوین است که ضمن تشریح ادبیات، نظریه ها و تعاریف مختلف صاحب نظران از هوش هیجانی، به عنوان متغیر مستقل و نشاط، به عنوان متغیر وابسته تلاش شده است تا به این سؤال پاسخ داده شود که «هوش هیجانی تا چه حدی بر افزایش نشاط بین دانشجویان دانشگاه آزاد تهران و قزوین تأثیرگذار است؟» روش پژوهش: برای سنجش نشاط از مدل راجر مارتین و برای هوش هیجانی از مدل دنیل گلمن استفاده شد. طبق طرح تحقیق و معیارهای اندازه گیری شاخص ها، پرسشنامه ای با شصت سؤال طراحی گردید. سپس با روش نمونه گیری کوکران، پرسشنامه محقق ساخته بین 347 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران و دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، توزیع گردید. پایایی داده ها با ضریب آلفای کرونباخ و روایی آن ها با تحلیل عاملی تأییدی سنجیده شد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها، با آزمون ضریب رگرسیون به آزمون فرضیات پرداخته شد. یافته های پژوهش: یافته های این تحقیق حاکی از آن است که هوش هیجانی بالای افراد با امنیت در فرضیه جانبی سوم، قوت بیشتری دارد، سپس به ترتیب با سلامت، هویت و ارزش فرد رابطه معناداری دارد؛ اما بین هوش هیجانی و ثروت رابطه معناداری مشاهده نشد که علیرغم تأیید معناداری آن در ادبیات پژوهش، دلیل اصلی آن می تواند تفاوت متغیر ثروت به عنوان سرمایه مادی و ملموس با دیگر متغیرها باشد که جزو سرمایه های ناملموس هستند و ایجاد رابطه بین این دو بین پرسش شونده ها جاری نبوده است. نتیجه گیری: در این پژوهش به این نتیجه رسیدیم که هوش هیجانی در افزایش نشاط تأثیر معنادار مثبتی داشته است و می توان هوش هیجانی سرمایه های انسانی را با آموزش، بهبود و توسعه داد و از این طریق نشاط بیشتری به وجود آورد. نشاط، این عامل معجزه گر با تأثیر ژرف و عمیقی که بر ساختار مغز افراد برجای می گذارد، آنان را به سوی کامیابی و سلامت سوق داده و جامعه بانشاط، جامعه دانشگر و موفق را می سازد.

  مقدمه و هدف پژوهش: در متون مدیریت دولتی تحول با مفاهیم گوناگون مطرح شده است که از بهبود و اصلاح مختصر تا مهندسی مجدد نظام اداری در چارچوب تحقق هدف های گوناگون از اثربخش سازی نظام اداری تا ارتقاء کارایی و سرعت عمل در خدمت رسانی عمومی تا انقلاب اداری در راستای انقلاب یا تحولات عمده اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حقوقی را می تواند شامل شود. بدون شک توسعه هر کشور ارتباط تنگاتنگ با نظام اداری دارد و نظام اداری توسعه از چالاکی و تحریک خاص باید برخوردار باشد ولی بر حسب اینکه برای توسعه از چه مدلی استفاده شود نظام اداری باید از آن مدل تبعیت نماید. روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیل است. جامعه و نمونه آماری این پژوهش شامل سازمان ها و نهادهایی می باشد که الگوی تحول اداری را انجام داده و یا در حال انجام می باشند. یافته ها: ابتدا موضوع فرهنگ و توسعه فرهنگی به عنوان هدف اصلی مورد نظر در امور مدیریت فرهنگی، مبنای بحث قرار گرفته، سپس مدیریت فرهنگی و استلزامات آن در سه محور تحت عنوان سیاست گذاری فرهنگی، سیاست فرهنگی و برنامه ریزی فرهنگی به عنوان هدف فرعی جهت تحقق هدف اصلی توسعه فرهنگی، مورد بررسی قرار گرفتند. در ادامه با توجه به ماهیت سیال بودن و عدم ثبات فرهنگ، امر تحول فرهنگی و بایسته های آن در دو عرصه خلاقیت و نوآوری فرهنگی و فرهنگ و موضوع مدیریت تحول فرهنگی مراحل و اهداف آن بیان گردید نتیجه گیری: دولت ها در توسعه نظام مدیریت فرهنگی در کشور نه تنها به عنوان کارفرمای بزرگ بلکه در راستای رسالتی که در زمینه توسعه ملی و فرهنگ سازی بر عهده دارند، نقش اساسی را ایفا می کنند. این مجموعه عوامل می تواند شرایط مساعدی را برای رشد و توسعه امور فرهنگی با زیرساخت های فرهنگ بومی و ملی کشور با همراهی مدیریت فرهنگی کارآمد در کشور ایجاد کند. امید است، کشور با عنایات پروردگار منان، بتواند گام های مؤثری در راستای تحقق اهداف فوق الذکر بردارد.

مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و بررسی برخی عوامل بازدارنده فرهنگی در مسیر دستیابی به توسعه سیاسی انجام گرفتهاست. در این پژوهش، از مولفههابی مستور فرهنگ جامعه بعنوان عوامل فرهنگی موثر بر توسعه سیاسی استفاده شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر با توجه به هدف پژوهش کاربردی و از لحاظ اجرا از نوع پیمایشی می باشد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که رابطه معناداری بین خودمداری و پنهانکاری با توسعه سیاسی افراد وجود دارد. و برای متغیرهای سنتگرایی و ثباتجویی رابطه معناداری با توسعه سیاسی افراد یافت نشد و این دو فرضیه رد گردید. همچنین از بین فرضیههای جمعیت شناختی پژوهش شامل متغیرهای جنسیت، درآمد اقتصادی، مالکیت مسکن، پایگاه اجتماعی، قومیت، محل تولد )شهر یا روستا( و سن، فقط متغیر رابطه جنسیت با توسعه سیاسی تایید نگردید. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که دانشجویان بدون تاثیر عوامل سنتی خواهان تغییر هستند از سوی دیگر خودمداری و پنهانکاری از موانع اصلی توسعه سیاسی افراد باید مورد توجه برنامهریزان کلان کشور قرار گیرد. همچنین نبود رابطه بین جنسیت و توسعه سیاسی حاکی از رشد سیاسی زنان تحصیلکرده می باشد.

این مقاله تلاش می کند با بررسی روشهای سنجش فرهنگ اقدام به شناسایی فرهنگ موجود و راههای رسیدن به فرهنگ مطلوب متناسب با ویژگیهای مندرج در سند چشم انداز را ارایه نماید. لذا هدف کلی این پژوهش، ارایه الگوی علمی و بومی بررسی فرهنگ با توجه به شاخصهای فرهنگی مندرج در سند چشم انداز می باشد. در این راستا پس از شناسایی نقاط قوت و ضعف فرهنگ موجود، سطوح، مولفه ها و شاخص های مورد نظر بر اساس دیدگاه ادگار شاین، شناسایی شده و سپس مولفه ها و شاخص های فرهنگ مطلوب در سند چشم انداز بر اساس نظر سنجی از نخبگان فرهنگی جامعه مشخص گردد. در نهایت با استفاده از روشهای آماری چون میانگین هندسی، و ... اطلاعات جمع آوری شده تجزیه و تحلیل گردیده و نقاط قوت و ضعف فرهنگ موجود مشخص و الگوی فرهنگ مطلوب نیز ارایه می گردد. پس از انجام مراحل فوق با توجه به وجود فاصله بین فرهنگ موجود و فرهنگ مطلوب سعی می گردد تا با استفاده از تکنیکهای مدیریت فرهنگی نسبت به ارایه راهکارهای لازم برای پر نمودن فاصله های موجود بین دو وضعیت فرهنگ در قالب یک راهبرد فرهنگی ارایه شود.

پیش فرض ما در این مقاله این است که مؤلفه های فرهنگی نیز در کنار سایر مؤلفه های قدرت می توانند نقش مؤثری در سیاست خارجی ایفا کنند. لزوم تحقیق درباره این پیش فرض از آن روست که توجه به رویکردهای نوین در سیاست خارجی از اولویت های ذهنی بخش عظیمی از نخبگان هر کشور به شمار م یرود. بدین لحاظ، ما به دنبال پاسخ «؟ مؤلفه های فرهنگی ایران چه رابطه ای با سیاست خارجی دارند یا می توانند داشته باشند » این سؤال اصلی هستیم که برای پاسخ به این سؤال، در ابتدا نقش مؤلفه های فرهنگی در سیاست خارجی را از طریق روش اسنادی بررسی کرده ایم. نتایج این بررسی به ما نشان می دهد، فرهنگ مقوله ای هم وزن با سایر مؤلفه های قدرت (سیاسی، اقتصادی، نظامی و تکنولوژیک) و در برخی از تئوری ها، مهمترین عامل و مبنای همگرایی یا واگرایی ملت ها و حوز ههای مختلف به شمار می رود. در مقاله زیر این موضوع تشریح شده است. حاصل این بررسی، تدوین یک الگوی پیشنهادی برای سیاست خارجی بر پایه مدیریت فرهنگی است که با عملیاتی کردن آن می توان شرایطی ایجاد کرد که سیاست خارجی کشور موفق تر عمل کند.