ثنا صفری

هدف این تحقیق شناسایی ابعاد و مولفه های زمینه ای است که بر عدم اجرای مدیریت دانش در مناطق نفت خیز جنوب تأثیر می گذارد. آموزش، مدیریت، فرهنگ، ساختار سازمانی و فناوری مورد استفاده و فرآیند دانش نمونه هایی از قابلیت های سازمانی هستند که باید در چارچوب مدیریت دانش در بخش شرکت های مناطق نفت خیز مورد ارزیابی و توسعه قرار گیرند. بخش کیفی برای استنباط مدل از روش فراسنتز استفاده کرد. در ابتدا، ادبیات تحقیق برای تعیین عوامل مؤثر بر عدم اجرای مدیریت دانش مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه از روش دلفی برای جمع آوری نظرات کارشناسان و متخصصان در خصوص این عوامل استفاده شد. جامعه آماری شامل مطالعاتی در قالب مقاله از سال 2016 تا 2024 با تمرکز بر مؤلفه های مؤثر بر فرهنگ یادگیری، جستجو با کلیدواژه های تعیین شده در پایگاه های معتبر علمی داخلی مانند نورماگز، ماگیران، سیویلیکا، گنج، المنت و پایگاه های خارجی مانند اریک، Science Direct، UET و Google Scholar. در مجموع 260 مطالعه مورد بررسی قرار گرفت و پس از چند مرحله مرور و غربالگری، 120 مقاله انتخاب شد. تجزیه و تحلیل داده های تحقیق با استفاده از روش های تحلیل استنباطی در قالب کدگذاری و تحلیل عاملی سوالات پرسشنامه با استفاده از نرم افزار تحلیل آماری SPSS انجام شد. یافته های پژوهش در کدگذاری باز 128 مولفه عدم اجرای مدیریت دانش را استخراج کرد که در کدگذاری محوری به پنج دسته اکتساب، ایجاد، انتقال، ذخیره سازی و کاربرد دانش تقسیم شدند. علاوه بر این، نتایج مرحله کدگذاری انتخابی، مؤلفه های به دست آمده را به موانع دانش، فردی و سازمانی طبقه بندی کرد. این تحقیق بر اساس ویژگی ها و موانع اجرای مدیریت دانش، آنها را در سه حوزه دسته بندی کرد که می توان از آن ها در طراحی موانع اجرای مدیریت دانش با هدف پرورش و توسعه دانش ضمنی در مناطق نفت خیز جنوب استفاده کرد.

فرهنگ یادگیری ابزار; نماد معانی و مفاهیم خاصی را در خود دارد که افراد در بستر آن یادگیرنده چگونه بیندیشد; چگونه افکار خود را سازماندهی; به صورت ناخودآگاه برخی از جنبه های امور را در طی فرآیند اندیشه ورزی از قلم بیندازند و به عبارتی آنها را ببینند.فرهنگ یادگیری می تواند به جوانب مختلفی همچون یادگیری دانشجویان; یادگیری کارکنان; همچون اعضاء هیأت علمی; پژوهشگران و کارکنان اداری ; یادگیری سازمانی دانشگاه متمرکز باشد. روش ها: رویکرد پژوهش بصورت کیفی و تکنیک فراترکیب بود.جامعه آماری شامل مطالعاتی در قالب مقالات از سال های 1396 تا 1401 و 2016 تا 2022 در حیطه مولفه های موثر بر فرهنگ یادگیری بود که با کلید واژگان تعیین شده در پایگاه های علمی معتبر جستجو و گردآوری شد که جمعا ۱۶۹ مطالعه بررسی گردید و پس از چندین مرحله بررسی و غربالگری نهایتاً۳۰ مقاله انتخاب شد که بصورت کدگذاری و تحلیل محتوا ، داده ها تحلیل گردید. نتایج: یافته های تحقیق در کد گذاری باز ۲۲۷ مؤلفه فرهنگ یادگیری استخراج گردید که در کد گذاری محوری در سه دسته شامل فرهنگ یادگیری فردی ، فرهنگ یادگیری جمعی و فرهنگ یادگیری بین المللی(جهانی) تقسیم شد و در نهایت نتایج مرحله کد گذاری انتخابی نیز مؤلفه های بدست آمده را در قالب علّی، زمینه ای،راهبردی،مداخله ای و پیامدها رده بندی گردید.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی مؤلفه های مؤثر اخلاق در آموزش الکترونیکی در راستای توسعه منابع انسانی انجام شده است. روش: روش تحقیق ترکیبی(کمّی و کیفی) از نوع اکتشافی بود و از طرح پژوهش تلفیقی اکتشافی و تبیینی به منظور تبیین جنبه اصلی موضوع مدّ نظر استفاده شد. مؤلفه ها و ابعاد موضوع به صورت مطالعه اسناد و مصاحبه مورد بررسی و در قالب گویه های مؤثر در اخلاق آموزش الکترونیکی تدوین شده است. برای تحلیل داده های کیفی از روش مقوله بندی و از روش تحلیل عاملی برای داده های کمّی استفاده شد. در نهایت، مؤلفه های مؤثر اخلاق بر آموزش الکترونیکی شناسایی و اعتباریابی شدند. جامعه آماری پژوهش در مرحله کیفی، خبرگان حوزه آموزش الکترونیکی به صورت نمونه گیری هدفمند به تعداد 15 نفر و در مرحله کمّی شامل کارکنان دستگاههای اجرایی استان اردبیل مشتمل بر 363 نفر بود که نمونه گیری در مرحله کمّی به صورت طبقه ای تصادفی متناسب با ساختار سازمانی بوده است. در مرحله کیفی، مؤلفه های مؤثر اخلاق بر آموزش الکترونیکی در چندین مرحله شناسایی و اصلاح شدند. هر یک از مؤلفه ها نیز دارای تعدادی زیرمؤلفه اند که در اخلاق آموزش الکترونیکی برای توسعه منابع انسانی می توانند مبنای عمل قرار گیرند. داده های کیفی با استفاده از روش کدگذاری باز و داده های کمّی از روش توصیفی- تحلیلی و روشهای MADM برای وزن دهی مؤلفه های اصلی و زیرمؤلفه های آموزش الکترونیکی استفاده شده است. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که در چندین مرحله ویرایش و اصلاح شده است. طبق ادبیات و پیشینه پژوهش، مؤلفه ها شناسایی شدند و به منظور پی بردن به متغیّرهای زیربنایی عوامل مؤثر بر اخلاق آموزش الکترونیکی از روش دلفی استفاده شده است. یافته ها: طبق نتایج دلفی، چهار عامل مشخص شده با تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی مورد آزمون قرار گرفت؛ که مؤلفه موضوعات قانونی با بار عاملی 0.83 در بالاترینرتبه و مؤلفه تأثیرات سیاسی اجتماعی با بار عاملی 0.81 در رتبه دوم قرار داشتند. نتیجه گیری: مطابق نتایج کسب شده، مؤلفه های شناسایی شده شامل شکاف دیجیتال، آداب رفتاری، تأثیرات سیاسی و اجتماعی و موضوعات قانونی می باشد.

در پژوهش حاضر، نقش بالندگی کارکنان بر تسهیم دانش در سازمان سنجش آموزش کشور مطالعه شده است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها از نوع توصیفی، پیمایشی بوده است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد (بالندگی کارکنان دمیرچی و همکاران، 1395 و پرسشنامه تسهیم دانش دیکسون[1]، 2001) بود. روایی پرسشنامه ها با استفاده از روایی محتوایی و پایایی پرسشنامه ها با استفاده از روش کرونباخ (پرسشنامه تسهیم دانش 089/0= α و  پرسشنامه بالندگی کارکنان 87/0α = )به دست آمد. جامعه آماری این پژوهش، همه کارکنان سازمان سنجش آموزش کشور به تعداد590 نفر بوده است.حجم نمونه با استفاده از جدول کوکران 233 نفر تعیین شد و روش نمونه گیری تصادفی ساده بوده است. داده های پژوهش با استفاده از روش های آماری توصیفی (فراوانی و شاخص های پراکندگی) و استنباطی (معادلات ساختاری و آزمون فریدمن) تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان دهنده آن است که بالندگی فردی و سازمانی و حرفه ای بر تسهیم دانش تأثیر مثبت و معنی داری دارد. به علاوه، بر اساس آزمون فریدمن رتبه بندی عوامل مؤثر بر تسهیم دانش، در سطح اطمینان 95/0 رتبه های اول تا سوم به ترتیب مربوط به بالندگی فردی، بالندگی سازمانی و بالندگی حرفه ای بوده است. <br clear="all" /> [1]. Dixon

زمینه و اهداف:پژوهش حاضر به برازش و تحلیل مسیر مدل مدیریت دانش و نقش آن بر خلاقیت اعضای هیئت علمی دانشگاه های مجری آموزش از دور می پردازد. روش بررسی:پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، آمیخته از نوع کیفی و کمی است. جامعه آماری این پژوهش، مشتمل بر کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه های مجری آموزش از دور کشور که2901 نفر است. روش نمونه گیری در مرحله کیفی به صورت نمونه گیری هدفمند(غیر احتمالی)، مشتمل بر 12نفر از خبرگان در حوزه مدیریت و در مرحله کمی شامل نمونه گیری طبقه ای نسبی است و تعداد نمونه نیز بر اساس فرمول کوکران 339 نفر است. جهت گردآوری داده ها، از ابزار پرسشنامه غیر ساختارمند، نیمه ساختارمند و ساختارمند استفاده شده است. برای بررسی اعتبار پرسشنامه ها از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شده است. نرمال بودن داده ها با استفاده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف و برای تحلیل مسیر و بررسی برازش مدل از معادلات ساختاری با کاربرد (نرم افزار AMOS) و به منظور تجزیه تحلیل داده ها، از نرم افزار Lisrel V8.80 استفاده شده است. یافته ها:وضعیت موجود مدیریت دانش و خلاقیت اعضای هیئت علمی دانشگاه های مجری آموزش از دور، در سطح مطلوبی قرار دارد و بین دو متغیر مدیریت دانش و خلاقیت در جامعه آماری همبستگی معنادار وجود دارد و درمجموع می توان با تسامح گفت مدل از برازندگی نسبتاً مناسبی برخوردار است. نتیجه گیری:مدیریت مؤثر دانش بستری فراهم می کند که در آن خلق، به اشتراک گذاری و کاربرد دانش در دانشگاه های مجری آموزش از دور نهادینه شده و زمینه برای ایجاد سازمانی با اعضاء خلاق و نوآور فراهم شود.

زمینه و اهداف: هدف از نگارش این مقاله، ارزیابی و تحلیل مطالعات پیشین است که پیرامون برنامه ریزی استراتژیک در آموزش عالی ایران انجام شده است. روش بررسی: ازآن جایی که ایم مقاله ای مروری تحلیلی است. جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی بوده و بر اساس بررسی مطالعات قبلی انجام گرفته است. در این بررسی علاوه بر این که خلاصه ای از مقالات پیشین طرح شده ، به تحلیل اجمالی آن ها نیز توجه شده است. یافته ها: در این مقالات اغلب از مدل خاصی برای برنامه ریزی استراتژیک در حوزۀ مطالعاتی استفاده شده، که برخی نکته های آن از چند نظر مهم بوده و نگارنده به آن پرداخته است: بی توجهی به چگونگی عملیاتی کردن استراتژی ها(خرد، میانه و کلان) در سطح محیط در دستِ بررسی، تعیین نکردن منابع مالی در فرایند اجرای تغییر استراتژی ها و کالا فرض کردن دانشگاه در فرایند بررسی استراتژی ها.   نتیجه گیری: آن چه نهایتاً در این مقاله به آن توجه شده، بیان این مطلب است که چون طبیعت دانشگاه و آموزش عالی با طبیعت سازمان ها و بنگاه های کسب وکار محور(به لحاظ زمینه، بازه زمانی، اجماع، سیستم ارزشی، مشتریان و ...) متفاوت است، باید در مدل های ارائه شده تغییراتی داد. با شناخت این تفاوت ها، دانشگاه ها می توانند مدل سنتی را به گونه ای تغییر دهند که شناخت و مشارکت آن ها در این فرایند بهبود یابد و همواره برنامه ریزی استراتژیک با نتایج بهتری حاصل شود.

هدف از انجام این پژوهش طراحی الگوی برنامه ریزی استراتژیک آموزش از دور در آموزش عالی ایران می باشد. روش پژوهش ترکیبی (کیفی و کمی) است. نمونه آماری در بخش کیفی هفت نفر از صاحبنظران آموزش از دور و مدیریت دولتی و در بخش کمی 97 نفر از اعضای هیئت علمی گروه مدیریت دولتی می باشند. نتایج این پژوهش نشان داد که چون طبیعت دانشگاه و آموزش عالی با طبیعت سازمان ها و بنگاه های کسب و کار محور متفاوت است، همچنین بین دانشگاه های مرسوم و دانشگاه های آموزش از دور تفاوت وجود دارد، باید در مدل های ارائه شده تغییراتی داد. با شناخت این تفاوت ها، دانشگاه ها می توانند مدل سنتی را به گونه ای تغییر دهند که شناخت و مشارکت آنها در این فرایند بهبود یابد و همواره برنامه ریزی استراتژیک با نتایج بهتری حاصل شود. در این پژوهش براساس مطالعات انجام شده، الگوی مفهومی متناسب با برنامه ریزی استراتژیک آموزش از دور طراحی شد. جهت گردآوری داده ها در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته با صاحب نظران استفاده و از مقوله بندی نتایج آن پرسشنامه بدست آمد. نتایج پرسشنامه با استفاده از ماتریس عوامل داخلی و خارجی نشان دهنده غلبه ضعف ها بر قوت ها و تهدیدها بر فرصت ها می باشد. نتایج ماتریس چهارخانه ای عوامل داخلی و خارجی نشان داد که دانشگاه پیام نور در موقعیت استراتژی تدافعی می باشد. همچنین از ماتریس SWOT برای تدوین استراتژی و از ماتریس QSPM اولویت بندی آن ها استفاده شد. در نهایت نتایج تحلیل مسیر، نشان داد که در حدود 81% از مجموع تغییرات متغیر وابسته توسط مدل تحلیلی نهایی ارائه شده تبیین شده که نشان دهنده تناسب بالای مدل مفهومی جهت ارائه در برنامه ریزی استراتژیک آموزش از دور می باشد.

محقق در این پژوهش به بررسی رابطه بین یادگیری سازمانی با تعهد سازمانی در بنیاد ملی نخبگان و تأثیر مؤلفههای این دو مفهوم بر هم پرداخته است. برای همین منظور از دو پرسشنامهی استاندارد واتکینز و ماریک برای یادگیری سازمانی و پرسشنامهی آلن و مایر برای تعهد سازمانی استفاده کرده است.روایی دو پرسشنامه با توجه به نظر متخصصان امر مورد تأیید قرارگرفته و پایایی آنها نیز به کمک روش آلفای کرونباخ به ترتیب %۸۹و %۹۱به دست آمده است. برای تحلیل دادهها از نرمافزار آماری </span><span class="fontstyle2">spss در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی بهره گرفته شد. در بخش آمار توصیفی مشخصههای آماری مانند میانگین، مد، میانه و در بخش آمار استنباطی آزمونهای رگرسیون چند گانه، ضریب همبستگی اسپیرمن، آزمون </span><span class="fontstyle2">T تک نمونهای و آزمون تحلیل مسیر، استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد هر دو بعد اصلی یادگیری سازمانی و تعهد سازمانی در میان پاسخگویان دارای وضعیت مطلوب و رضایت کنندهای است و بین یادگیری سازمانی و تعهد سازمانی ارتباط مستقیم و معنیداری وجود دارد. در بین شاخصههای فردی نیز سن و تحصیلات با یادگیری سازمانی و سابقه، جنسیت و سن نیز با تعهد سازمانی دارای ارتباط معنیداری هستند. در بین ابعاد یادگیری سازمانی نیز بعد چشمانداز مشترک بیشترین تأثیر را در افزایش تعهد سازمانی افراد و در بین ابعاد تعهد سازمانی نیز بعد یادگیری مستمر بیشترین تأثیر را در افزایش یادگیری سازمانی افراد دارد

هدف از انجام این تحقیق، ارائه الگویی برای ساختار سازمانی دانشگاه های باز و از دور با تأکید بر دانشگاه پیام نور است. جامعه آماری این تحقیق را همه کارکنان دانشگاه پیام نور در سه استان تهران، کردستان و کرمانشاه تشکیل می دهند که چهارصد نفر از آنان به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. از پرسش نامه ساختار سازمانی رابینز برای ابعاد ساختاری و برای ابعاد محتوایی از پرسش نامه های فرهنگ سازمانی کامرون و کانن، محیط سازمانی ویلیام، فناوری سازمانی دفت و استراتژی سازمانی فرهادی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که دانشگاه پیام نور در ارتباط با ابعاد ساختاری دارای رسمیت، پیچیدگی و تمرکز بالا و در خصوص ابعاد محتوایی دارای محیطی تاحدی غیر قابل پیش بین، فرهنگی تاحدودی قوی، استراتژی موفق و فناوری پیچیده است. همچنین نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که فرهنگ، محیط، فناوری و استراتژی پیش بینی کننده های خوبی برای رسمیت، پیچیدگی و تمرکز هستند.\nدر نتیجه با توجه به محیط تاحدی غیر قابل پیش بین، فرهنگی تاحدودی قوی وفناوری پیچیده، مدیران باید به کاهش (رسمیت، پیچیدگی و تمرکز) پرداخته و ساختار پیوندی که الگویی هم با ثبات و کارا و هم نرم و منعطف است را در دانشگاه پیام نور طراحی و اجرا کنند.

زمینه و اهداف: پژوهش حاضر به طراحی الگوی مدیریت دانش با تأکید بر خلاقیت و بهسازی اعضای هیئت علمی دانشگاه های مجری آموزش از دور می پردازد. روش بررسی: پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و از نظر روش، ترکیبی از نوع کمی-کیفی بوده است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه های مجری آموزش از دور کشور شامل5101 نفر بوده است. روش نمونه گیری در مرحله کیفی به صورت نمونه گیری هدفمند(غیر احتمالی)، شامل 12 نفر از خبرگان حوزه مدیریت و در مرحله کمی شامل نمونه گیری تصادفی شده است و تعداد نمونه بر اساس جدول مورگان 357 نفر می باشد. جهت گردآوری داده ها، از ابزار پرسشنامه غیر ساختارمند، نیمه ساختارمند و ساختارمند استفاده شده است. برای بررسی اعتبار پرسشنامه از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شده است. نرمال بودن داده ها با استفاده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف و برای تحلیل مسیر و بررسی برازش مدل از معادلات ساختاری با کاربرد(نرم افزار AMOS) و برای تجزیه تحلیل داده ها، از نرم افزار Lisrel v8.80 استفاده شده است.

بی تردید کارآفرینی، نقشی بسیار کلیدی در اقتصاد شهری و دستیابی به توسعه اقتصادی دارد و از طریق اجرای راهبرد توسعه اقتصادی، شرایط مطلوبی برای مدیریت شهری فراهم می شود. به علت تأثیر کارآفرینی و عوامل آن در اقتصاد و مدیریت شهری، هدف پژوهش حاضر، نام گذاری عوامل کارآفرینی و استاندارد نمودن این ویژگی ها می باشد. در تحقیق حاضر، عمده داده ها بر اساس مطالعات کتابخانه ای و تحقیقات میدانی گردآوری شده اند. سپس از پرسشنامه ای برای سنجش کارآفرینی استفاده گردید. جامعه آماری این مقاله شامل تمامی کارکنان اعم از مدیران، کارشناسان ارشد و کارشناسان در شهرداری منطقه 7 تهران می باشد که تعداد آنها 420 نفر است و 201 نفر از آنها با روش نمونه برداری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. همچنین روایی و اعتبار مقیاس کارآفرینی، بسیار بالا بوده (9171/0) و از این آزمون برای سنجش کارآفرینی کارکنان در سازمان های دیگر نیز می توان استفاده کرد. نتایج به دست آمده نشان داد که عوامل خلاقیت، استقلال، نفوذ، بیرونی بودن، استعداد تجاری سازی، انعطاف پذیری، توفیق طلبی و یادگیری، عوامل مؤثر بر کارآفرینی می باشند

آموزش عالی به عنوان نظام پرورش نیروی انسانی متخصص و تولیدکننده دانش نقش مهمی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر کشور دارد. این نقش به ویژه در توسعه انسانی کارآزموده کشورها و پرورش افراد متخصص به ویژه اعضای هیات علمی انکارناپذیر است. در این راستا می توان سند چشم انداز بیست سال آینده توسعه جامعه ایرانی را مورد نظر قرار داد. در این سند بر ضرورت توجه به پرورش نیروی انسانی، برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی تاکید شده است. از این رو می توان به نقش و اهمیت آموزش عالی در توسعه آینده این کشور پی برد. بنابراین ماهیت و کیفیت یک موسسه آموزش عالی در گرو کیفیت توان علمی اعضای هیات علمی آن می باشد. به عبارتی دیگر ارتقای دانشگاه ها از طریق ارتقای توانمندی های اعضای هیات علمی و ارتباط آنها با تغییرات تکنولوژیکی وتاثیرات آنها بر تدریس ویادگیری تسریع می گردد. از سوی دیگر پاسخ گویی به نیازهای نوظهور جوامع علمی مستلزم بهره مندی از مطالعات میان رشته ای است. در این مقاله ابتدا به مفهوم و ماهیت توسعه اعضای هیات علمی پرداخته می شود وسپس حیطه های مطالعاتی مربوط به این حوزه مطالعاتی با تاکید بر علوم میان رشته ای مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین رویکردهای جدید ونقش اعضای هیات علمی در ارتقاء مطالعات میان رشته ای مورد بررسی وتحلیل واقع شده ودر پایان راهکارهای مناسب برای ارتقا کیفیت علوم میان رشته ای ارائه می شود.

 مؤسسات آموزش عالی برای تحول سازمانی و ارتقای کیفیت علمی با فرصتها و چالشهای زیادی رو به رو هستند. برخی از این چالشها عبارت اند از: انتظارات فزاینده در خصوص کیفیت برنامه های آموزش عالی، مرتبط کردن برنامه ها با تغییرات اجتماعی و اقتصادی، تحولات تکنولوژیکی، تغییرات در جمعیتهای دانشجویی، پارادایمهای متغیر در خصوص تدریس و یادگیری کارآمد و خلاق. علاوه بر این، در جهت حرکت به سوی جامعه دانایی محور، ضرورت بازآموزی اعضای هیئت علمی و بهبود مستمر روشهای آموزش عیان است. شکی نیست که این مسائل روشهای سنتی جوامع دانشگاهی را به چالش کشانده است. در چنین محیط پویای دانشگاهی، ضرورت ارتقای عملکرد اعضای هیئت علمی آشکار می شود. هدف آموزش مهندسی برآورده کردن نیاز کسب و کار مهندسی است. بالتبع آموزش ارائه شده مستلزم توسعه مهارتهای لازم برای کاربردی کردن دانش کسب شده است. اعضای هیئت علمی به عنوان مجریان آموزش نقش کلیدی در کیفیت آموزش و به تبع آن در کیفیت کل نظامهای آموزشی ایفا می کنند. از این رو، ارتقای کیفیت آموزشی اعضای هیئت علمی اهمیت دو چندان پیدا کرده است. بهبود فعالیتهای اعضای هیئت علمی نه تنها نیازمند تخصص در رشته علمی خاص، بلکه مستلزم تقویت مهارتها و تخصصهای دیگری نظیر روانشناسی یادگیری، فنون ارزشیابی آموخته ها، مدیریت و سازماندهی فرایندهای آموزشی و گروهی است. این گونه صلاحیتها لزوماً به رشته تخصصی علمی اعضای هیئت علمی مربوط نمی شود. از اعضای هیئت علمی دانشگاهها انتظار می رود نقشهای گوناگونی را ایفا و در هر نقش در بالاترین سطح حرفه ای عمل کنند. در این مقاله سه سؤال پژوهشی به طور خاص بررسی شده است: 1- ماهیت مفهومی تدریس و یادگیری چیست؟ 2- مؤلفه های تشکیل دهنده فرایند تدریس یادگیری کدام ا ند؟ 3- میزان اهمیت هر یک از مؤلفه های تشکیل دهنده فرایند تدریس یادگیری چقدر است؟

یکی از مهم ترین و چالش برانگیزترین موضوعات که دانشگاهها با آن مواجه اند، استفاده از روشهای مناسب ارزیابی عملکرد آموزشی اعضای هیات علمی است. امروزه، وجود نظام ارزیابی در خصوص تواناییها و عملکرد اعضای هیات علمی نیازی مشهود است، اما در عمل استقرار چنین نظامى به سهولت انجام نمی شود. روشها و رویکردهای متعددی برای ارزیابی آموزشی اعضای هیات علمی وجود دارد. بیشتر پژوهشهای صورت گرفته در این زمینه حاکی از استفاده از چهار رویکرد ارزیابی شامل ارزیابی توسط دانشجویان، ارزیابی توسط همکاران، خودارزیابی و ارزیابی توسط مدیران است. بر اساس پژوهشهای انجام شده، در سطح بین المللی براى قضاوت در باره کیفیت عملکرد آموزشی اعضای هیات علمی مولفه های مختلفی در نظر گرفته می شود. این مولفه ها از طریق یک پژوهش توصیفی – تحلیلی بررسی شد، اما سهم هر یک از این مولفه ها می تواند متفاوت باشد. بنابراین، در این طرح پژوهشی به این سوال پاسخ داده شده است که به نظر اعضای هیات علمی سهم هر یک از منابع داده های مختلف برای ارزیابی کیفیت عملکرد آموزشی اعضای هیات علمی چقدر است؟ جامعه آماری مورد مطالعه شامل اعضای هیات علمی رسمی تمام وقت دانشگاه شهید بهشتی بوده است. از این جامعه یک نمونه طبقه بندی شده تصادفی به تعداد 180 نفر انتخاب شد و پرسشنامه های مورد نظر بر آنان اجرا و سهم مولفه ها و منابع یادشده محاسبه شد. بر اساس نتایج به دست آمده از پژوهش برای فرایند تدریس – یادگیری هشت مولفه شناسایی شده شامل تسلط بر محتوا، تدوین طرح درس، مهارتهای عرضه محتوا، مدیریت درس، راهنمایی و مشاوره، ارزیابی یادگیری، مهارتهای ارتباطی و مسایل اخلاقی در آموزش و تدریس از نظر پاسخگویان اهمیت بالایی داشته اند.همچنین، از بین چهار منبع داده های ارزیابی شامل دانشجو، همکار، مدیر گروه و خود عضو هیات علمی در خصوص هشت مولفه یاد شده فرایند تدریس- یادگیری، دانشجو به عنوان منبع مهم تری تعیین شده است. بنابراین، به منظور قضاوت در باره کیفیت عملکرد آموزشی اعضای هیات-علمی می توان این هشت مولفه را مورد ارزیابی قرار داد.