حسین کشاورز افشار

هدف: این مطالعه با هدف شناخت عوامل موثر بر ادراک مدیران و معلمان از نقش مشاور مدرسه و تبیین جایگاه و اهمیت آن در چالش های پیش روی تثبیت نقش مشاوران مدارس انجام شد. روش: روش تحقیق در این پژوهش مرور نظام مند و توصیفی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی مقالات علمی- پژوهشی چاپ شده در مجلات معتبر داخلی و خارجی در دهه اخیر بوده است. مقالات این مطالعه مروری از طریق جستجوی پایگاه های نورمگز، پایگاه اطلاعاتی جهاد دانشگاهی، مگ ایران، پرتال جامع علوم انسانی، الزیویر، سیج، تیلور و فرانسیس، اسپرینگر، وایلی و ام.دی. پی.آی به دست آمدند. یافته ها: 25 مقاله بر اساس معیار های ورود مطالعه وارد مرور نهایی شدند. این مقالات در قالب روش های اقدام پژوهی، پیمایشی، روش کیو، آزمایشی، گروه متمرکز، مصاحبه، پدیدارشناسی، همبستگی و گراندد تئوری صورت پذیرفته بود. واکاوی این پژوهش ها نشان داد سه دسته عوامل شامل عوامل مربوط به مدرسه و اجتماع، عوامل مربوط به معلمان و مدیران و عوامل مربوط به مشاوران در ادارک مدیران و معلمان از نقش مشاور مدرسه مؤثرند. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت عدم آگاهی مدیران و معلمان از نقش تحول یافته مشاوران مدارس از مهم ترین عوامل مربوط به ادارک متناقض معلمان و مدیران بوده و بهترین روش برای حل این مسئله وجود یک شورای مشاوره در هر مدرسه، متشکل از مدیر، معلمان و مشاور مدرسه است. این شورا با آگاه سازی مدیران و معلمان از نقش مشاور و پیگیری اهداف و برنامه مشاور مدرسه موجبات تثبیت نقش مشاور مدرسه فراهم کرده و فرایند تحقق اهداف آموزش وپرورش را تسهیل می کند.

احساس تنهایی می تواند نوجوانان را در معرض انواع مشکلات عاطفی، هیجانی و رفتاری قرار دهد، همچنین تقویت رفتار مسئولانه از شاخص های انسان سالم است در نوجوانان ضرورت دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش مدیریت هیجان به مادران بر احساس تنهایی و مسئولیت پذیری فرزندان نوجوان دختر انجام گرفت. روش پژوهش نیمه تجربی و در قالب یک طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با پیگیری گروه کنترل انجام شد. تمامی مادران و فرزند دخترشان که در سال تحصیلی 401-1400، در آموزشگاه مقطع متوسطه اول حضرت نرجس منطقه ۶ شهر تهران مشغول به تحصیل بودند، جامعه مورد نظر پژوهش حاضر را تشکیل دادند. نمونه مورد نظر شامل 20 مادر از جامعه مورد نظر بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزار پژوهش مقیاس مسئولیت پذیری کالیفرنیا (1951) و مقیاس احساس تنهایی راسل (1978)، بود که توسط دانش آموزان در سه مرحله اندازه گیری، تکمیل شد. آموزش مدیریت هیجان به مادران گروه آزمایش بر اساس مدل گراس در هشت جلسه ارائه شد، اما گروه کنترل در طی این دوره هیچ مداخله ای دریافت نکردند. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تأثیر آموزش مدیریت هیجان به مادران بر احساس تنهایی و مسئولیت پذیری نوجوانان در مرحله پس آزمون معنادار بوده است (05/0>P). اما در مرحله پیگیری معنادار نبود (05/0<P). از نتایج پژوهش حاضر می توان جهت آموزش تنظیم هیجان در راستای کاهش احساس تنهایی و افزایش مسئولیت پذیری فرزندان نوجوان استفاده کرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی کیفی رشد هویت شغلی مشاوران تازه کار خانواده در بافت روابط اجتماعی و بین فردی انجام شد. روش: به لحاظ روش شناختی، این پژوهش با رویکرد کیفی و روش داده بنیاد به انجام رسید. جمعیت مورد مطالعه شامل 12 نفر از نومشاوران خانواده شهر تهران در 6 ماهه اول سال 1401 بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و دارا بودن ملاک های ورود، انتخاب و در پژوهش مشارکت کردند. جهت جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. داده های حاصل از مصاحبه ها، با بهره گیری از روش تحلیل مقایسه مداوم استراوس و کوربین (2014) در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که سیر رشد هویت شغلی نومشاوران خانواده دارای مضامین اصلی اهمیت شغل، تعهد و مرکزیت شغلی، دلبستگی شغلی، ابعاد محض و کاربردی هویت مشاوره ای، و جهت گیری حرفه ای در شغل است. این سیر نشان می دهد که برای یک مشاور خانواده در ابتدای سیر رشدی، مشاوره اهمیتی دوچندان یافته و در ادامه به هسته مرکزی هویت وی تبدیل می شود؛ در نهایت نیز یک مشاور سعی می کند تا مرحله حرفه ای شدن پیش برود. نتیجه گیری: هویت مشاوران، عمدتا دارای ماهیتی بین فردی است. تلاش برای رفاه اجتماعی و مسئولیت در قبال اجتماع نقطه ثقل هویت شغلی نومشاوران خانواده است.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی کیفی هویت شغلی مبتنی برمولفه های وجودی مشاوران تازه کار خانواده بود. برای شناسایی عوامل مؤثر در هویت شغلی مشاوران تازه کار خانواده مبتنی بر مولفه های وجودی ، از روش نظریه زمینه ای استفاده شد. گردآوری داده ها با استفاده از مصاحبه های عمیق مطرح شده توسط پژوهشگر انجام شد. در این مطالعه به منظور آگاهی از عوامل مؤثر در مولفه های وجودی مشاوران تازه کار خانواده کلیه مشاوران تازه کار خانواده شهر تهران در سال 1400-1401 به عنوان جامعه مورد پژوهش در نظر گرفته شدند نمونه گیری به روش هدفمند بوده و شرکت کنندگان واجد ملاک های ورود به پژوهش بودند.نتایج تحقیق در قالب 58 کدباز ، 9 کد محوری و 2 کد انتخابی مشخص شد که بیان گر این بود ، لمس دغدغه های وجودی چون مرگ ، معنا ،تنهایی، اصالت ، آزادی و مسئولیت در کنار ابعاد هویت شغلی نقش موثری رادر شکل گیری هویت نومشاوران فراهم می آورد و بسیار مهم است.

با توجه به هزینه های بالای مراقبت های مرسوم سلامت روان خانواده محور، در سال های اخیر تمرکز بر مداخلات مشاوره ی خانواده از راه دور افزایش یافته است. این پژوهش با هدف اثربخشی مداخلات مشاوره ی خانواده از راه دور بر تعارضات خانوادگی، صمیمیت زناشویی و تعارض والد و فرزند در ایام کرونا انجام شد. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و از لحاظ روش پژوهشی نیمه آزمایشی است. جامعه ی آماری این پژوهش، را تمام زوجین که از طرف دادگاه های خانواده یا به صورت خودارجاعی به منظور حل تعارضات خانوادگی به مرکز مشاوره ای کاهش طلاق شهرستان خرم آباد مراجعه کردند، تشکیل داده اند. نمونه ی پژوهش شامل 24 نفر از زوجین (48 نفر) مراجعه کننده به مراکز مشاوره ای کاهش طلاق شهرستان خرم آباد بود که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایشی و گواه گمارده شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه ی بالینی ساختاریافته (زیمرمن2013)، پرسش نامه ی تجدیدنظر شده ی تعارضات زناشویی (ثنایی ذاکر، براتی و بوستانی پور، 1387/2008) و پرسش نامه ی صمیمیت زناشویی (اولیاء، 1385/2006) استفاده شده است. آموزش مشاوره ی خانواده از راه دور با استفاده از مدل لنگری زاده و همکاران (2017) و بورگسا و پومینی (2018) در گروه آزمایشی اجرا شد؛ و گروه گواه در طول این مدت هیچ مداخله ای دریافت نکرد. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون یومان ویتنی مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون یومان ویتنی نشان داد که آموزش مشاوره ی خانواده از راه دور بر تعارضات خانوادگی و صمیمیت زناشویی مؤثر است (001/0≥P). نتایج حاصل از مرحله ی پیگیری نشان داد که ثبات مداخله در مرحله ی پیگیری بر روی نمرات تعارضات خانوادگی و صمیمیت زناشویی حفظ شد. آموزش مشاوره ی خانواده از راه دور می تواند از طریق استفاده از فناوری های سودمند و ارزان در کنار مشاوره ی حضوری راه حل های مؤثری را برای کاهش تعارضات خانوادگی و افزایش صمیمیت زناشویی به ویژه در زمان همه گیری کووید-19 برای زوجین و خانواده ها به همراه داشته باشد.

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی «آموزش یکپارچه نگر توحیدی» بر صمیمیت زناشویی، باورهای ارتباطی و عملکرد خانواده است. روش این پژوهش «نیمه آزمایشی» با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه و پیگیری سه ماهه بوده است. جامعه آماری مطالعه والدین دانش آموزان یکی از مدارس پسرانه دوره ابتدایی در سال تحصیلی 96 97 شهر سبزوار بود که با استفاده از روش «نمونه گیری در دسترس» تعداد سی تن انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 تن) و کنترل (15 تن) قرار گرفتند. برای گروه آزمایش هشت جلسه گروه درمانی 90 دقیقه ای به شیوه «یکپارچه نگری توحیدی» برگزار شد، ولی برای گروه کنترل هیچ مداخله ای صورت نگرفت. ابزار پژوهش سه مقیاس «صمیمیت زناشویی» «باورهای ارتباطی» و «عملکرد خانواده» بود که در جلسات پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری در دو گروه اجرا شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون «بن فرونی» استفاده گردید. نتایج نشان داد «آموزش یکپارچه نگر توحیدی» موجب بهبود صمیمیت زناشویی، باورهای ارتباطی و عملکرد خانواده گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شد (0005/0>P). بنابراین، می توان از «آموزش یکپارچه نگر توحیدی» برای ارتقای صمیمیت زناشویی، باورهای ارتباطی و عملکرد خانواده استفاده نمود.

مقدمه: جدایی بین زوجین یکی از ویژگی های پیوندهای زناشویی است. پس از جدایی برای زوجین شرایطی متفاوت و آمیخته با تنش شکل می گیرد که ممکن است برای زنان کمی شدیدتر باشد. شناخت عوامل تعدیل کننده این شرایط می تواند به مدیریت این دوران کمک شایانی نماید. هدف: این پژوهش با هدف تبیین فرایند شکل گیری امنیت روانی زنان مطلقه به روش کیفی انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر کیفی و به شیوه پدیدارشناسی انجام شد. جامعه آماری زنان مطلقه شهرستان الشتر در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۰ بود، که حداقل شش ماه و حداکثر ۴ سال از طلاق آن ها گذشته باشد. تعداد ۱۸ نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و از مصاحبه نیمه ساختاریافته جهت گردآوری داده ها استفاده شد. به منظور تسهیل در فرآیند کدگذاری و تحلیل از نرم افزار مکس کیودی ای استفاده شد. یافته ها: مطابق یافته ها عوامل تاثیرگذار در شکل گیری امنیت روانی زنان مطلقه عبارتند از: الف) عوامل زمینه ساز ب) عوامل آشکارساز ج) عوامل تدوام بخش د) عوامل تثبیت کننده که در مجموع این عوامل باعث ایجاد تاثیرات بدنی و جسمی، تاثیرات روانی و خلقی، تاثیرات شناختی و تاثیرات رفتاری شده که زمینه ایجاد امنیت روانی در زنان مطلقه را ایجاد می کند. نتیجه گیری: امنیت روانی در زنان مطلقه یک متغیر چند بعدی است و عوامل متعددی در فرایند شکل گیری این فرایند نقش دارند. شناسایی این عوامل در محیط ها، فرهنگ ها و جوامع مختلف می تواند متفاوت باشد که می توان با شناخت آن ها اقدامات لازم و موثر در راستای بهبود و ارتقای امنیت روانی زنان مطلقه را تنظیم و ایجاد نمود.

هدف: پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش میانجی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین خشونت خانگی، سبک های دلبستگی و بهزیستی روان شناختی زنان انجام شد. روش: تمامی زنان متأهل شهر تهران در سال 1399 جامعه آماری پژوهش حاضر را تشکیل دادند که ازبین آنها 360 نفر به شیوه نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های تنظیم شناختی هیجان (گارنفسگی و کرایج، 2006)، بهزیستی روان شناختی (ریف 1995)، دل بستگی بزرگ سالان (کولینز و رید،1990) و خشونت خانگی (شرین، سینا کور، لی، زیتر و شاکیل 1998) استفاده شد. داده ها با تحلیل مسیر و نرم افزارهای SPSS نسخه 25 و PLS نسخه 3/3 تحلیل شدند. یافته: یافته ها نشان داد که اثر مستقیم دلبستگی ایمن بر بهزیستی روان شناختی زنان معنادار است (05/0>p). اثرات مستقیم دلبستگی اجتنابی و خشونت خانگی بر راهبردهای سازش نیافته معنادار است (05/0>p). اثر مستقیم راهبردهای سازش نیافته بر بهزیستی روان شناختی زنان معنادار است (05/0>p). راهبردهای سازش نیافته در رابطه بین سبک دلبستگی اجتنابی و بهزیستی روان شناختی زنان نقش میانجی دارد (05/0>p). اثر مستقیم راهبردهای سازش یافته بر بهزیستی روان شناختی زنان معنادار نیست (05/0<p). اثرات مستقیم دلبستگی اجتنابی، دلبستگی ایمن و خشونت خانگی بر راهبردهای سازش یافته معنادار است (05/0>p). راهبردهای سازش یافته در رابطه بین سبک دلبستگی، خشونت خانگی و بهزیستی روان شناختی زنان نقش میانجی ندارد (05/0<p). نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر می توان با تقویت دلبستگی ایمن و آموزش راهبردهای تنظیم شناختی به زنان، بهزیستی روان شناختی آنها را افزایش داد. شماره ی مقاله: ۴

هدف: مقایسه اثربخشی مشاوره گروهی با رویکرد گشتالت درمانی و واقعیت درمانی بر تنظیم هیجان دانش آموزان دوره اول متوسطه شهر تهران بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری بود. جامعه آماری شامل کلیه دختران نوجوان دوره اول متوسطه مدارس دولتی شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بود. 45 نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 15 نفری قرارگرفتند. گروه آزمایش اول 10 جلسه 90 دقیقه ای مشاوره گروهی با رویکرد گشتالت درمانی و گروه آزمایش دوم 10 جلسه 90 دقیقه ای مشاوره واقعیت درمانی را دریافت کردند. ابزار پژوهش پرسشنامه تنظیم هیجان گارنفسکی و کاریج (2006) بود. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: بین گروه آزمایش اول مشاوره گروهی با رویکرد گشتالت درمانی، گروه آزمایش دوم واقعیت درمانی و گروه کنترل در تنظیم هیجان تفاوت معنی دار وجود دارد اما بین رویکرد گشتالت درمانی و واقعیت درمانی در تنظیم هیجان تفاوت معناداری مشاهده نشد (001/0P˃). نتیجه گیری: مشاوره گروهی گشتالت درمانی و واقعیت درمانی بر تنظیم هیجان تاثیر مثبت و معناداری داشته اند. بنابراین مشاوره گروهی گشتالت درمانی روشی و واقعیت درمانی روش های مناسبی برای افزایش تنظیم هیجان دانش آموزان هستند. با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود که مشاوران مدارس و مراکز روان درمانی از روش های مشاوره گروهی با رویکرد گشتالت درمانی و واقعیت درمانی در بهبود تنظیم هیجان استفاده کنند.

زمینه و هدف: هم اینک تعداد زنان سرپرست خانوار در ایران در حال افزایش است؛ و وفاق عمومی بر سر موضوع آسیب پذیری آنان موجب شده است، بسیاری از پژوهش ها به سمت گره گشایی از مسائل آنان برآیند. یکی از مهمترین آنها بخصوص در ایران، تغییر شکل مناسبات اجتماعی این زنان و انتظاراتی است که جامعه از آنان دارد. هدف پژوهش حاضر مطالعه تجربه زیسته این زنان در مناسبات اجتماعی آنان است. روش: این پژوهش با روش پدیدار شناسی انجام شد. میدان پژوهش، 1962 زن سرپرست خانوار شهر مشهد در زمستان1400بود که به شیوه هدفمند و با بیشینه پراکنش انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختارمند گردآوری شد که در بیست و یکمین مورد به اشباع نظری رسید، سپس تحلیل داده ها با روش کلایزی انجام شد. یافته ها: داده ها نشان داد که زنان سرپرست خانوار در چهار بعد زیسته بدن، روابط، فضای اجتماعی و زمان در قبل و بعد از سرپرستی خانوار تغییراتی را در مناسبات اجتماعی خود می دهند. بدن برای گروهی محملی برای حفظ شرافت و برای گروهی ابزاری برای اعتراض به شرایط موجود تلقی می شود. روابط زیسته نیز در طیفی وسیع از فاصله گیری اجتماعی تا آزادی کامل در نوسان است. اکثریت آنان متفق-القولند که فضای اجتماعی برای آنان ناامن و غیر قابل اعتماد است. تعدادی به گذشته با نگرشی مثبت، گروهی با نگرشی منفی، گروهی سعی در فراموشی کردن گذشته و زندگی در اکنون و تعدای خود را تسلیم سرنوشت و بالاخره گروهی با توجه به شرایط موجود درصدد تغییر جهان زیسته خود هستند. نتیجه گیری: ضروریست که سیستم های حمایتی از این زنان چگونگی مناسبات اجتماعی آنان را جدی بگیرند و به طور توامان به هر چهار بعد زیست بدنی، فضای اجتماعی، ارتباطی و زمانی آنان توجه نمایند.

زمینه و هدف: شواهد نشان می دهد برخلاف روند افزایشی سرپرستی خانوارها توسط زنان، کیفیت و کمیّت حمایت های اجتماعی از ایشان ارتقا نیافته است؛ این امر به بروز و تشدید مشکلات و آسیب هایی فردی و اجتماعی دامن زده است؛ از این رو در پژوهش حاضر تلاش شد تا با واکاوی در تجربه زیسته ایشان از حمایت های اجتماعی و شناخت عمیق مسائل و معضلات این قشر در معرض آسیب، راهکارهای مناسب ارائه شود. روش: این پژوهش با روش پدیدار شناسی و مصاحبه با 21 زن سرپرست خانوار شهر مشهد، که به شیوه هدفمند و با روش های نمونه گیری ملاکی و بیشینه پراکنش انتخاب شده بودند، اجرا شد. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختارمند، گردآوری و سپس با روش کُلایزی تحلیل شد. یافته ها: زنان سرپرست خانوار، حمایت های اجتماعی را در چهار مضمون شامل «تجربه زیسته از حمایت»، «عزت نفس»، «رفتار حمایت کننده» و «پیوندهای اجتماعی» ادراک می کنند. حمایت ها برای عده ای موجب رشد عزت نفسشان می شود؛ در مقابل، گروهی معتقدند که عزت نفسشان کاهش می یابد. همچنین براساس اینکه این حمایت ها توسط چه کسانی و با چه هدفی صورت می گیرد، ادراک آنان در قالب مضامین دیگری تجربه می شود. برخی معتقدند که این حمایت ها پیوندهای اجتماعی شان را مستحکم می کند و گروهی اعتقاد دارند که منزوی تر شده اند. فضای حمایتی برای بیشتر آنان بر بی اعتمادی، به خصوص نسبت به مردان بنا شده است؛ بنابراین همنوایی و کناره جویی، محورهای اصلی پیوندهای اجتماعی آنان است؛ ولی برای بیشتر آنان این حمایت ها به عنوان یک ضربه گیر روانی عمل می کند.

این روزها استفاده از شبکه های اجتماعی از محبوبیت بسیاری برخوردار است. از بین شبکه های اجتماعی، اینستاگرام تأثیر زیادی بر زندگی فردی و زناشویی افراد داشته، اما در مورداستفاده اعتیادآور از اینستاگرام و عوامل مرتبط با آن تحقیقات کمی صورت گرفته است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای اعتیاد به اینستاگرام در پیش بینی تعهد زناشویی بر اساس ویژگی های شخصیتی انجام گرفت. روش: این پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی و مدل یابی معادلات ساختاری است. جامعه ی آن را افراد متأهل عضو شبکه اجتماعی اینستاگرام تشکیل داده اند. نمونه ی موردمطالعه متشکل از 543 نفر بود که اطلاعات به روش نمونه گیری در دسترس و با استفاده از پرسشنامه آنلاین گردآوری شد. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از: پرسشنامه ی تعهد زناشویی آدامز و جونز (1997)، پرسشنامه پنج عاملی نئو (1985) و پرسشنامه ی اعتیاد به اینستاگرام شوله و روسدی (2019). برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی در نرم افزار SPSS 26 و برای بررسی فرضیه های تحقیق از مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار smartpls3 استفاده شده است. نتایج: یافته های پژوهش نشان داد مدل ارائه شده از برازش مطلوبی برخوردار است و اعتیاد به اینستاگرام می توانند بین ویژگی های شخصیتی و تعهد زناشویی نقش میانجی ایفا نمایند. نتیجه گیری: با توجه به اثرات عدم تعهد زناشویی بر زوجین، خانواده ها و جامعه، شناسایی متغیرهای دخیل در این مهم می تواند زمینه را جهت برنامه ریزی به منظور پیشگیری و درمان فراهم سازد.

هویت زنان سرپرست خانوار در هر جامعه ای در قالب نقش های جنسیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرزندپروری در دو عرصه خصوصی و عمومی تعریف می شود. هدف از مطالعه حاضر، واکاوی و بازنمایی تجربه زیسته این زنان در مناسبات خویش در دو عرصه خصوصی و عمومی آنان است. این پژوهش با رویکردی پدیدار شناسی انجام شد. میدان پژوهش، شهر مشهد و شرکت کنندگان زنان سرپرست خانوار در تابستان 1400بودند که با روش هدفمند از نوع ملاکی و با بیشینه پراکنش انتخاب شدند. داده ها با مصاحبه نیمه ساختارمند گردآوری شد و در اتمام 21مورد با اشباع نظری به پایان رسید. تحلیل روایت مشارکت کنندگان با روش کلایزی و نرم افزار MAXQDA نسخه 12 انجام شد. مرور مصاحبه ها، چهار مضمون اصلی نقش های خانوادگی، اجتماعی، ویژگی های زنانه و ارتقاء خودپنداره را آشکار ساخت. در ادراک زنان سرپرست خانوار، عرصه خصوصی، قلمروی خاص آنان محسوب می شود که با مضمون مراقبت و زنانگی گره خورده است. در این عرصه، مضامین خانه داری، رسیدگی به فرزندان و امور خانه پررنگ است. در عرصه عمومی این گونه زنان، به فعالیت های اقتصادی مشغولند. ناتوانی های مالی، شناختی، جسمی و عملکردی در این حوزه شناخته ترین عوامل تأثیر گذار در حضور کم رنگ تر آنان در فعالیت های عمومی است. پاردایم هایی ادراکی در این گونه از زنان از خود وجود دارد که می تواند موضوع تفکر و پژوهش در عرصه جنسیت، زنانگی و سرپرستی خانوار باشد. 

مقدمه : کارکنان نظامی به علت حساسیت کار، خطرزایی آن، تغییرات مکرر و احتمال وقوع حوادث پیش بینی نشده و نقش کلیدی در برقراری آرامش و امنیت در داخل کشور و جلوگیری از تهدیدات خارجی بایستی مورد توجه ویژه قرار گیرند. هدف پژوهش بررسی کیفیت زندگی، رضایت و صمیمیت زناشویی در بین کارکنان نیروی انتظامی بود. روش : پژوهش با رویکرد کیفی و الگوی پدیدارشناسی انجام شد. به این منظور 16 نفر از پرسنل نیروی انتظامی مطابق با اصول روش تحقیق کیفی مورد مصاحبه نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. تمام مصاحبه ها ضبط و کلمه به کلمه پیاده شد و کدگذاری گردید و در قالب مضامین اصلی و فرعی طبقه بندی شد. یافته ها : در این مطالعه 4 درون مایه اصلی و چندین درون مایه فرعی استخراج شد. درون مایه های اصلی شامل: رفاقت و صمیمیت با همسر، کیفیت و رضایت از زندگی، از خودگذشتی همسر و انتظارات از همسر، بود. یکی از سؤال های این تحقیق این بود پرسنل نظامی کیفیت زندگی خود را چگونه ارزیابی می کنند؟ در مجموع با توجه به تحلیل بازخوردی به دست آمده می توان گفت که کیفیت و رضایت زندگی و صمیمیت زناشویی کارکنان نیروی انتظامی تفاوت زیادی با دیگر افراد جامعه ندارند؛ ولی در بعضی مواقع استرس کاری و مشکلات مالی، زندگی این افراد را تحت تأثیر قرار می دهد. نتیجه گیری : افرادی که در نیروی انتظامی خدمت می کنند از زندگی خود رضایت دارند و روابط مطلوبی را با وجود شرایط کاری با همسران و خانواده خود دارند.

طلاق والدین یک رخداد سرنوشت ساز و مخاطره برانگیز در زندگی کودک است. مطالعه حاضر به دنبال شناسایی و دسته بندی آسیب های روان شناختی کودکان طلاق است. بدین منظور در پایگاه های داده های ایرانی شامل مگیران (Magiran)، مرکز اطلاعات علمی (SID)، پایگاه تخصصی نور (Noormags) و پرتال جامع علوم انسانی (Ensani)، در بازه زمانی 1402-1385 تعداد 3296 سند بازیابی شدند. سپس با استفاده از فهرست وارسی برنامه مهارت های ارزیابی انتقادی (CASP)، 26 سند بر اساس ملاک ارتباط، سودمندی و اعتبار مطالعه و تحلیل انتخاب شدند. یافته ها به استخراج 42 ملاک برای تبیین آسیب های روان شناختی کودکان طلاق و دسته بندی آن در قالب 2 بُعد درون فردی (26 ملاک) و بین فردی (16 ملاک) منجر شد. از میان ملاک های شناسایی شده، کودکان طلاق بیشتر با کاهش سلامت روان و عزت نفس و افزایش اضطراب، خشم و پرخاشگری مواجه بوده و از مشکلاتی نظیر ناسازگاری، افسردگی، غم، اندوه، انزوا و تنهایی رنج می برند. این آسیب های روان شناختی منشأ بسیاری از مشکلات اجتماعی و کژکارکردی ها است. ادامه روند نگران کننده، تصاعدی و گاهاً نمایی آمار های طلاق و تداوم رویکردها، تصمیم سازی ها، تصمیم گیری ها و اقدامات عمدتاً صوری، منفعل، واکنشی، جزیره ای و مقطعی حال حاضر، نه تنها می تواند سلامت فردی و خانوادگی را با مخاطرات جدی مواجه کند، بلکه بنیان فرهنگ اسلامی ایرانی را در ابعاد کلان امنیت عمومی و ملی با صدمات دوچندانی همراه می سازد. به نظر می رسد تداوم این روند خطرناک بزرگترین تهدید نرم جامعه است که بنیان، سلامت، بالندگی و پایداری فرهنگ اسلامی ایرانی را بشدت تهدید می کند.

هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی واقعیت درمانی بر تاب آوری تحصیلی و اهمال کاری تحصیلی در دانش آموزان با آسیب بینایی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون_ پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر متشکل از تمامی دانش آموزان دارای آسیب بینایی شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1400 بود که از بین آنان تعداد 30 نفر، 15 نفر در گروه گواه و 15 نفر در گروه آزمایش از طریق روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه جایگذاری شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های اهمال کاری تحصیلی سولومون و راث بلوم (1984 PASS,)، تاب آوری تحصیلی ساموئلز (2004 ARI,) و پروتکل واقعیت درمانی گلاسر (2010) طی 8 جلسه 90 دقیقه ای به صورت حضوری استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کوواریانس چندمتغیره استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون بین میانگین پس آزمون تاب آوری تحصیلی و اهمال کاری تحصیلی در دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری در سطح 05/0 وجود داشت. درنتیجه می توان روش آموزشی واقعیت درمانی را به عنوان یکی از رویکردهای جدید مثبت نگر جهت ارتقاء عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارای آسیب بینایی با اثرات نسبتاً پایدار، برای افزایش تاب آوری تحصیلی به کار برد.

این پژوهش با هدف مقایسه ی اثربخشی مداخلات مشاوره ی خانواده از راه و زوج درمانی شناختی- رفتاری دور بر تعارضات خانوادگی، صمیمیت زناشویی و تعارض والد و فرزند در ایام کرونا انجام شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش پژوهشی نیمه آزمایشی است. طرح نیمه آزمایشی پژوهش حاضر پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری (2 ماهه) با گروه گواه بود. جامعه ی آماری این پژوهش، را تمام زوجین که از طرف دادگاه های خانواده یا به صورت خودارجاعی به منظور حل تعارضات خانوادگی به مرکز مشاوره ای کاهش طلاق شهرستان خرم آباد مراجعه کردند، تشکیل می دادند. نمونه ی پژوهش شامل 36 نفر از زوجین (72 نفر) مراجعه کننده به مراکز مشاوره ای کاهش طلاق شهرستان خرم آباد بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایشی و گواه گمارده شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه ی بالینی ساختاریافته (زیمرمن، 2013)، پرسش نامه ی تجدیدنظر شده ی تعارضات زناشویی (ثنایی ذاکر و همکاران، 1387) و پرسش نامه ی صمیمیت زناشویی (اولیاء، 1385) استفاده شده است. آموزش مشاوره ی خانواده از راه دور با استفاده از مدل لنگری زاده و همکاران (2017) و بروگسا و پومینی (2018) و زوج درمانی شناختی- رفتاری با استفاده از مدل اپستاین، داتلیو و باکوم (2016) در گروه های آزمایشی اجرا شد؛ و گروه گواه در طول این مدت هیچ مداخله ای دریافت نکرد. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که آموزش مشاوره ی خانواده از راه دور و زوج درمانی شناختی- رفتاری بر تعارضات خانوادگی و صمیمیت زناشویی مؤثر است (001/0 ≥ P ). نتایج حاصل از مرحله ی پیگیری نشان داد که ثبات مداخلات در مرحله پیگیری بر روی نمرات تعارضات خانوادگی و صمیمیت زناشویی حفظ شد. نتایج آزمون های تعقیبی بونفرونی نشان داد که مشاوره ی خانواده از راه دور در مقایسه با زوج درمانی شناختی- رفتاری باعث افزایش معنی دار صمیمیت زناشویی و کاهش تعارضات خانوادگی شده است (001/0 ≥ P ). با توجه به نتایج می توان بیان کرد که آموزش مشاوره ی خانواده از راه دور و زوج درمانی شناختی- رفتاری می توانند از طریق استفاده از فناوری های سودمند و ارزان در کنار مشاوره ی حضوری راه حل های مؤثری را برای کاهش تعارضات خانوادگی و افزایش صمیمیت زناشویی به ویژه در زمان همه گیری کووید-19 برای زوجین و خانواده ها به همراه داشته باشد. شماره ی مقاله: 9

هدف این پژوهش واکاوی تنیدگی ادراک شده فرزندان نوجوان دختر طلاق بود. این پژوهش کیفی از نوع پدیدارشناسی و جامعه ی پژوهش، 17دختر زیر 18 سال بود که براساس نمونه برداری هدفمند به منظور انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته انتخاب شدند و تا رسیدن به اشباع، جمع آوری داده ها ادامه پیدا کرد. به منظور تحلیل داده ها از روش کلایزی استفاده شد. تحلیل داده ها منجر به شناسایی 3 مضمون اصلی و 53 مضمون فرعی شد. نتایج پژوهش نشان داد منابع تنیدگی زا، راهبردهای مقابله ای مثبت و منفی و پیامدهای تنیدگی بالا در دختران به عنوان سه مضمون اصلی دارای طیف گوناگونی هستند. بنابراین طلاق ضمن برهم زدن تعادل روانی-عواطفی افراد خانواده موجب بروز تنیدگی هایی درباره زندگی آینده افراد می شود. به گونه ای که راهبردها و پیامدهای منفی می تواند آینده آنان را تحت الشعاع قرار دهد و سلامت جسمانی و روانی شان را به مخاطره اندازد. بنابراین لزوم مداخله های حمایتی مشاوره ای برای این طیف احساس می شود.