محمد عاشوری

محمد عاشوری

مدرک تحصیلی: استادیار گروه روان شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۸۱ مورد.
۶۱.

تأثیر برنامه روان درمانی مثبت نگر بر بخشش و جهت گیری های شادکامی در مادران نوجوانان کم شنوا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علوم شناختی و رفتاری سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۱) 139 - 162

کلیدواژه‌ها: روان درمانی مثبت نگر بخشش جهت گیری شادکامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۰ تعداد دانلود : ۲۰۴
هدف از پژوهش حاضر تعیین تأثیر برنامه روان درمانی مثبت نگر بر بخشش و جهت گیری های شادکامی در مادران نوجوانان کم شنوا بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه مادران نوجوانان کم شنوای شهر کاشان در سال 1400 می شد که با روش نمونه گیری دردَسترس از مدرسه ناشنوایان باغچه بان انتخاب شدند. از بین آنها 30  نفر به صورت تصادفی، انتخاب و در یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل 15نفری جایگزین شدند. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه گرایش به بخشش هارتلند (2005) و جهت گیری شادکامی پترسون (2006) جمع آوری شد. جلسات برنامه روان درمانی مثبت نگر در 10 جلسه 90 دقیقه ای هفته ای 2 جلسه برای گروه آزمایش برگزار شد. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد مداخله باعث افزایش معنادار بخشش و جهت گیری های شادکامی در گروه آزمایش شد (0001/0P<). براساس یافته های این پژوهش، برنامه روان درمانی مثبت نگر در بهبود بخشش و جهت گیری شادکامی مادران نوجوانان کم شنوا مؤثر بود؛ بنابراین، از این برنامه درمانی می توان برای ارتقای سلامت روان آنها استفاده کرد.    
۶۲.

تأثیر آسیب بینایی بر تحول هیجان و شایستگی هیجانی در یادگیرندگان با آسیب بینایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت استثنایی سال بیست و دوم مهر و آبان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۷۰) ۱۹-۹
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۲۲۲
زمینه و هدف: هیجان نوعی درک یا احساس عاطفی قوی است که از شرایط شخصی، خلق و خوی فرد یا برقراری ارتباط با دیگران ناشی می شود. هیجان ها چند بُعدی و دارای ساختارهای کل نگر هستند که از ابعاد مختلفی مانند بیان رفتاری، لایه های فیزیولوژیکی، تجربه پدیدارشناختی، فرآیندهای شناختی و بافت اجتماعی تشکیل می شوند. این مطالعه با هدف بررسی سازه هیجان و مؤلفه های آن، طبقه بندی هیجان ها، تأثیر آسیب بینایی بر تحول هیجان، شناسایی هیجان ها در یادگیرندگان با آسیب بینایی، شایستگی هیجانی و کاربرد شناسایی هیجان ها در دانش آموزان با آسیب بینایی انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع مروری بود. برای جمع آوری اطلاعات از مقاله ها و کتاب های موجود در پایگاه های علمی معتبر در سال 2001 تا 2022 استفاده شد. نتیجه گیری: تحول هیجانی کودکان و نوجوانان با آسیب بینایی در مقایسه با همسالان عادی آنها به نحو متفاوتی توسعه می یابد. توانایی شناسایی دقیق احساسات دیگران به عنوان مرکز دستیابی به شایستگی هیجانی در نظر گرفته می شود. درک محتوای حالات هیجانی دیگران فراتر از درک ساده هیجان های اولیه مانند شادی، خشم یا غم است. ا گرچه افراد با آسیب بینایی لزوماً مشکلی در درک هیجان های اولیه ندارند ولی در شناسایی هیجان ها و به ویژه در شناسایی هیجان های سطح بالاتر مانند عصبانیت، خجالت، ناامیدی تأخیر دارند. با توجه به اینکه دنیای اجتماعی از طریق درک این هیجان ها برای افراد با آسیب بینایی یکپارچه و قابل درک می شود. بنابراین، با آموزش هیجان های سطح بالاتر می توان تحول شایستگی هیجانی آنها را بهبود بخشید.
۶۳.

تأثیر آموزش مبتنی بر الگوی روان شناختی شکوفایی بر بخشش در مادران دانش آموزان کم شنوا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال ۱۹ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۷۴ 255 - 270

کلیدواژه‌ها: الگوی روان شناختی شکوفایی بخشش مادران کم شنوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۲۳۲
هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش مبتنی بر الگوی روان شناختی شکوفایی بر بخشش مادران دانش آموزان کم شنوا بود. این پژوهش با روش نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون   پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل 98 نفر مادران دانش آموزان کم شنوای شهر کاشان، در سال تحصیلی 1401-1400 می شد که از بین آن ها 28 نفر به صورت تصادفی انتخاب و در یک گروه آزمایش (13 نفر) و یک گروه کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. جلسات آموزش مبتنی بر بسته آموزشی شکوفایی سلیگمن (2011) در 10 جلسه 90دقیقه ای برای گروه آزمایش برگزار شد. داده ها با استفاده از پرسش نامه گرایش به بخشش هارتلند (2005) جمع آوری و با استفاده از آزمون تحلیل واریانس مختلط با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. نتایج نشان داد که مداخله باعث افزایش معنادار بخشش و خرده مقیاس های بخشش خود، دیگران و موقعیت در مرحله پس آزمون می شود (01/0P<). نتایج آزمون بنفرونی نشان داد میزان افزایش نمرات پس آزمون در مرحله پیگیری هم نسبتاً پایدار بود. بر اساس یافته ها، برنامه آموزشی مبتنی بر الگوی روان شناختی شکوفایی در بهبود بخشش مادران دانش آموزان کم شنوا مؤثر بود. بنابراین، از این برنامه می توان برای بهبود بخشش مادران استفاده کرد و در مدارس نیز از آن بهره مند شد.
۶۴.

اثربخشی آموزش بازی درمانی مبتنی بر رابطه درمانی بر مشکلات رفتاری کودکان کم شنوا و تاب آوری مادران آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علوم شناختی و رفتاری سال ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۳) 91 - 108

کلیدواژه‌ها: بازی درمانی رابطه درمانی مشکلات رفتاری تاب آوری کودکان کم شنوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۷۶
هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش بازی درمانی مبتنی بر رابطه درمانی بر مشکلات رفتاری کودکان کم شنوا و تاب آوری مادران آنها بود. این پژوهش ازنظر هدفْ کاربردی و ازنظر روشْ شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. 30 نفر از مادران به روش نمونه گیری دردسترس از مدارس ناشنوای شهر اصفهان انتخاب و به طور تصادفی در یک گروه کنترل و یک گروه آزمایش 15نفری جایگزین شدند. آموزش بازی درمانی مبتنی بر رابطه درمانی در 10 جلسه 90دقیقه ای به گروه آزمایش ارائه شد؛ درحالی که گروه کنترل تا پایان مرحله پس آزمون هیچ آموزشی دریافت نکردند. آزمودنی ها با استفاده از پرسشنامه نقاط قوت و ضعف گودمن (1997) و مقیاس تاب آوری کانر دیویدسون (2003) ارزیابی شدند. داده های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تک متغیری و چندمتغیری با استفاده از نرم افزار SPSS 26 تجزیه وتحلیل شد. یافته ها حاکی از آن بود که آموزش بازی درمانی مبتنی بر رابطه درمانی بر مشکلات رفتاری و برخی از مؤلفه های آن ازجمله علائم عاطفی و رفتارهای مطلوب اجتماعی در کودکان کم شنوا و تاب آوری مادران آنها تأثیر مثبت و معناداری داشت (01/0 > p )؛ بنابراین، می توان نتیجه گرفت که برنامه آموزش بازی درمانی مبتنی بر رابطه درمانی باعث بهبود مشکلات رفتاری کودکان کم شنوا و تاب آوری مادران آنها می شود و می توان از این برنامه در مدارس ویژه کودکان کم شنوا استفاده کرد.
۶۵.

بررسی انتقال، مسیر شغلی، کارآفرینی و کار شایسته برای توانمندسازی افراد با آسیب بینایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت استثنایی سال ۲۳ فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۷۳) ۲۳-۹

کلیدواژه‌ها: افراد با آسیب بینایی انتقال کارآفرینی کار شایسته مسیر شغلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۲۰۸
زمینه و هدف: انتقال یعنی تغییرات، تعدیل ها و تجربیات ترا کمی که در زندگی هر فرد با رفتن از یک محیط به محیط دیگر ایجاد می شود. بررسی مسیر شغلی، کارآفرینی و کار شایسته برای توانمندسازی افراد با آسیب بینایی از اهمیت خاصی برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی انتقال با تأ کید بر تقویت شایستگی ها و مهارت ها، تغییرات لازم برای گذر از مراحل انتقال و توسعه شغلی، تحول مسیر شغلی، آموزش انتقال و خودمختاری، آماده سازی افراد برای جستجوی شغل، کارآفرینی در راستای حمایت از توانمندسازی و کار شایسته برای افراد با آسیب بینایی انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع مروری بود. برای جمع آوری اطلاعات از مقاله ها، پایان نامه ها و کتاب های موجود در پایگاه های علمی معتبر از سال 2000 تا 2023 استفاده شد. نتیجه گیری: انتقال برای دانش آموزان با آسیب بینایی باید به عنوان یک سیستم حمایتی اساسی در کلاس درس برای شناسایی و پُر کردن شکاف های گذر از دوران تحصیل به سوی بازار کار عمل کند. تغییرات مورد نیاز برای گذر از مراحل انتقال و توسعه شغلی شامل نیاز به تسهیل یادگیری تجربی و کاربردی، توسعه مهارت های جایگزین، و یادگیری نحوه دسترسی به اطلاعات می شود. استخدام سفارشی یک راهبرد مهم برای حمایت از افراد با آسیب بینایی به منظور جستجوی شغل مناسب است. همه انسان ها سزاوار داشتن کار شایسته هستند. بنابراین، باید برای افراد با آسیب بینایی نوعی راهنمایی و مشاوره شغلی نظام دار، هدفمند، برنامه ریزی شده و مناسب طراحی شود.
۶۶.

نقش همکاری مشترک، دیدگاه خانواده و شبکه های حمایتی برای دانش آموزان با آسیب بینایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت استثنایی سال بیست و دوم آذر و دی ۱۴۰۱ شماره ۵ (پیاپی ۱۷۱) 78-71
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۴۳۶
زمینه و هدف: همکاری و مشارکت برای پیشرفت و موفقیت دانش آموزان با آسیب بینایی با ابعاد مختلفی است و اهمیت خاصی دارد. همکاری مشترک نوعی توافق و فرایند کار با همدیگر برای دستیابی به یک هدف متقابل است. هر یادگیرنده ای به شدت تحت تأثیر همان بافت اجتماعی قرار می گیرد که در آن زندگی می کند. این مطالعه با هدف بررسی همکاری مشترک برای حمایت از خانواده های دانش آموزان با آسیب بینایی، اصول ایجاد و تسهیل همکاری مشترک، چارچوب نظریه زیست بوم شناختی، نقش خانواده در سیستم های مختلف، حلقه های شبکه حمایت از یادگیرندگان، دیدگاه خانواده، و مؤلفه های مراقبت و حمایت از یادگیرندگان با آسیب بینایی انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع مروری بود. برای جمع آوری اطلاعات از مقاله ها و کتاب های موجود در پایگاه های علمی معتبر در سال 2004 تا 2022 استفاده شد. نتیجه گیری: اصول همکاری مشترک شامل مشارکت، همکاری، ترغیب، تنوع، برنامه ریزی و ارتباط می شود. براساس رویکرد مشارکتی، زمانی که معلمان با والدین و سایر افراد محله همکاری کنند، نیازهای دانش آموزان با آسیب بینایی زودتر برآورده می شود و از ظرفیت شبکه های حمایتی بهره می برند. به همین دلیل، هر یک از حلقه های شبکه حمایت از این یادگیرندگان اهمیت ویژه ای دارد. مؤلفه های مراقبت و حمایت از یادگیرندگان با آسیب بینایی براساس مدل شبکه ای تارعنکبوت شامل نقش والدین و خانواده، نقش معلم، قوانین و سیاست ها، ارزیابی و حمایت، سیستم های حمایتی همسالان و محلی، فعالیت های یادگیری، امکانات و منابع، ورزش، اوقات فراغت و تفریح، آموزش شغلی و انتقال، و زمان و فضا می شود. ترکیبی از این عوامل نشان دهنده درجه ای است که هر دانش آموز با آسیب بینایی می تواند زندگی موفقیت آمیزی داشته باشد. شماره ی مقاله: 6
۶۷.

اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک بر ساز ش یافتگی اجتماعی و مهارت های اجتماعی دانش آموزان ناتوان هوشی با آسیب بینایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت استثنایی سال ۲۳ آذر و دی ۱۴۰۲ شماره ۵ (پیاپی ۱۷۷) ۴۶-۳۲

کلیدواژه‌ها: آسیب بینایی بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک سازش یافتگی اجتماعی مهارت های اجتماعی ناتوانی هوشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴ تعداد دانلود : ۲۱۶
زمینه و هدف: یکی از بارز ترین شیوه های تغییر رفتار در کودکان، بازی درمانی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد- کودک بر سازش یافتگی اجتماعی و مهارت های اجتماعی دانش آموزان ناتوان هوشی با آسیب بینایی انجام شد. روش: در این پژوهش از روش پژوهشی مورد منفرد با طرح A-B-A استفاده شد. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان ناتوان هوشی با آسیب بینایی دوره ابتدایی در شهر اصفهان در سال 1400 بود که از بین آنها 3 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. مادران دانش آموزان پس از 3 جلسه خط پایه، طی 10 جلسه 120 دقیقه ای برنامه بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک را دریافت کردند و 1 ماه پس از پایان مداخله، طی 3 جلسه تحت آزمون پیگیری قرار گرفتند. ابزارهای این پژوهش شامل پرسش نامه سازش یافتگی اجتماعی کالیفرنیا و پرسش نامه مهارت های اجتماعی گرشام و الیوت بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده های پژوهش، از تحلیل دیداری، شاخص روند و شاخص ثبات، اندازه اثر، درصد داده های همپوش و غیر همپوش استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد، بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک بر سازش یافتگی اجتماعی و مهارت های اجتماعی دانش آموزان ناتوان هوشی-آسیب دیده بینایی اثربخش بوده است. درصد غیر همپوشی داده های سازش یافتگی اجتماعی و مهارت های اجتماعی در 2 موقعیت خط پایه و مداخله برای 3 آزمودنی به ترتیب 88 % و 100 % و شاخص درصد بهبودیداری به ترتیب 04 / 14 و 41 / 22 بود. این اثربخشی در مرحله پیگیری 30 روزه همچنان مشهود بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های حاصل از این پژوهش می توان گفت بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد- کودک می تواند نقش مهمی در افزایش سازش یافتگی اجتماعی و مهارت های اجتماعی دانش آموزان ناتوان هوشی با آسیب بینایی ایفا کند.
۶۸.

برنامه رابطه درمانی کودک -والد و متناسب سازی آن برای کودکان با آسیب جسمی، اوتیسم و ناشنوا: مرور روایتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال یازدهم بهمن ۱۴۰۱ شماره ۱۱ (پیاپی ۸۰) ۱۴-۱

کلیدواژه‌ها: آسیب جسمی اوتیسم برنامه درمانی مرور روایتی ناشنوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲ تعداد دانلود : ۹۳
برنامه رابطه درمانی کودک-والد مبتنی بر اصول بازی درمانی کودک محور است و بر رابطه بین والدین و فرزند به عنوان مبنایی برای تغییرات رفتاری و هیجانی تمرکز دارد. والدین مهارت های درمانی را در حین این برنامه یاد می گیرند، از نظر هیجانی با فرزند خود هماهنگ می شوند و بر مراقبت، درک همدلانه و پذیرش او تمرکز می کنند. این مطالعه با هدف معرفی برنامه رابطه درمانی کودک-والد، اهداف، شرح مداخله و متناسب سازی آن برای کودکان با آسیب جسمی، اوتیسم و ناشنوا انجام شد. روش پژوهش حاضر مروری و از نوع روایتی است. برای انتخاب مقاله ها از کلیدواژه های رابطه درمانی کودک-والد، آسیب جسمی، اوتیسم و ناشنوا بین سال های 2006 تا 2022 موجود در پایگاه های علمی معتبر استفاده شد. 63 مقاله، پایان نامه یا کتاب یافت شد که 40 مورد آن انتخاب شدند. کودکان استثنایی نیازهای خاصی دارند. والدین این کودکان نیز نقشی اساسی در حمایت و مراقبت از فرزندان خود ایفا می کنند. در رابطه درمانی کودک-والد بر تقویت رابطه بین والدین و کودک از طریق رابطه درمانی تمرکز می شود. همچنین انطباق یابی ها و توصیه های این مداخله با توجه به نوع ناتوانی کودکان، به ویژه برای کودکان با آسیب جسمی، اوتیسم و ناشنوا ارائه شده است. در نتیجه، می توان از این نوع بازی درمانی به عنوان مداخله ای موثر در بهبود مشکلات رفتاری، هیجانی و اجتماعی گروه های مختلف کودکان استثنایی استفاده کرد.
۶۹.

تجربه زیسته دانش آموزان با آسیب بینایی از زندگی با مادران بینا: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده درمانی کاربردی دوره ۴ ویژه نامه ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۷) مجموعه مقالات حوزه خانواده و فرزند 388 - 409

کلیدواژه‌ها: آ سیب بینایی پدیدارشناسی تجربه زیسته مادران بینا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۷۸
هدف: آسیب بینایی یکی از مشکلاتی است که تعامل کودک با آسیب بینایی را با اعضای خانواده، به ویژه مادر با چالش روبه رو می سازد. هدف از مطالعه حاضر پدیدارشناسی تجربه زیسته دانش آموزان با آسیب بینایی از زندگی با مادران بینا بود. روش پژوهش: رویکرد این پژوهش، کیفی و بر اساس روش پدیدارشناسی بود. جامعه پژوهش شامل تمام دانش آموزان با آسیب بینایی دارای مادر بینا در استان اصفهان در سال تحصیلی 1400-1401 می شد که 14 نفر از آنها با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از روش مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته استفاده شد. مصاحبه ها ضبط و کلمه به کلمه پیاده شد و با استفاده از روش هفت مرحله ای کلایزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در این مطالعه، 7 مقوله اصلی که شامل پذیرش کودک از سوی والدین، پذیرش والدین از سوی کودک، زندگی مستقل، اوقات فراغت، هیجان ها و عواطف، تحصیل و یادگیری، و جهت یابی و حرکت بودند و همچنین 19 مقوله فرعی استخراج شد. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این مطالعه، عواملی مانند پذیرش، استقلال، فراغت، هیجان، تحصیلات و مهارت های حرکتی دانش آموزان دارای آسیب بینایی از اهمیت زیادی برخوردار است و تاثیر مثبتی بر کیفیت زندگی آنان دارد. در نتیجه، اجرای برنامه های آموزشی مناسب بر اساس مقوله های استخراج شده برای این گروه از دانش آموزان و والدین شان به بهبود تعامل آنها کمک می کند.
۷۰.

اصول تشخیص و مداخله زودهنگݡام شنوایی و مشاوره با کودکان و نوجوانان با آسیب شنوایی و والدین آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت استثنایی سال ۲۳ خرداد و تیر ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۷۴) ۳۲-۱۹

کلیدواژه‌ها: آسیب شنوایی مداخله زودهنگام مشاوره والدین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۶۸
زمینه و هدف: رشد و تحول انسان شامل ابعاد جسمی، شناختی، روانی و اجتماعی می شود. تفاوت عمده ای بین ابعاد مختلف رشد و تحول کودکان با آسیب شنوایی با کودکان با شنوایی طبیعی وجود ندارد و همان آموزش ها و خدماتی که به کودکان شنوا و والدین آنها داده می شود با اندکی تغییر برای کودکان با آسیب شنوایی و والدین آنها نیز مناسب است. این پژوهش با هدف بررسی اصول تشخیص و مداخله زودهنگام شنوایی و مشاوره با کودکان و نوجوانان با آسیب شنوایی و والدین آنها انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع مروری بود. برای جمع آوری اطلاعات از مقاله ها، پایان نامه ها و کتاب های موجود در پایگاه های علمی معتبر در فاصله زمانی 1989 تا 2023 استفاده شد. نتیجه گیری: کودکان و نوجوانان با آسیب شنوایی و والدین آنها به حمایت و مشاوره تخصصی تری نیاز دارند و باید از گروه حمایتی یا گروه توان بخشی کمک بگیرند. مشاوره با کودکان با آسیب شنوایی و والدین آنها به دو نوع مشاوره اطلاعاتی و مشاوره حمایتی تقسیم می شود. به طورکلی، تمام تصمیم هایی که برای هر کودک با آسیب شنوایی گرفته می شود باید براساس تصمیم والدین درباره آنچه برای فرزند خود می خواهند، استوار باشد. یک روان شناس یا مشاور می تواند در حوزه های به اشتراک گذاری اطلاعات، شناسایی وا کنش های هیجانی، تسهیل شکل گیری دلبستگی ایمن و تأثیر مثبت بر نظام خانوادگی به والدین کودکان با آسیب شنوایی کمک کند. بنابراین، مشاوره با کودکان با آسیب شنوایی و والدین آنها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
۷۱.

فراتحلیل بررسی اثربخشی فرزندپروری ذهن آگاهانه در والدین کودکان استثنایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۱۷ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۶۸) 105 - 120

کلیدواژه‌ها: فرزندپروری ذهن آگاهانه کودکان استثنایی فراتحلیل اثربخشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۴۵
هدف: فرزندپروری برای همه والدین تجربه ای دشوار و استرس زا به نظر می رسد و این مسئله برای والدین کودکان استثنایی پیچیده تر می شود. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر، فراتحلیل بررسی اثربخشی فرزندپروری ذهن آگاهانه در والدین  کودکان استثنایی بود. روش: پژوهش حاضر از نوع فراتحلیل بود. جامعه آماری این پژوهش، مقالات چاپ شده در مجلات علمی و پژوهشی معتبر داخلی و خارجی در زمینه فرزندپروری ذهن آگاهانه بودند. ملاک های درون گنجی برای فراتحلیل حاضر شامل داشتن شرایط لازم از نظر روش شناسی (روش تحقیق، جامعه آماری، شیوه نمونه گیری، ابزار اندازه گیری و روایی و پایایی آن، روش تجزیه و تحلیل آماری)، تناسب موضوع پژوهش با اثربخشی مداخلات فرزندپروری ذهن آگاهانه برای والدین کودکان استثنایی، و آزمایشی یا نیمه آزمایشی بودن هر پژوهش می شد. از این رو، مقاله ها از پایگاه های معتبر فارسی و انگلیسی استخراج شدند. در نهایت 15 مقاله که شامل 11 مقاله فارسی و 4 مقاله انگلیسی بود بر اساس ملاک های درون گنجی انتخاب شدند. یافته ها: میزان تاثیر فرزندپروری ذهن آگاهانه برای والدین کودکان استثنایی قابل توجه بود و اندازه اثر ترکیبی 58/0 در سطح معناداری ترکیبی 01/0 > p به دست آمد.   نتیجه گیری: بنابراین، می توان نتیجه گرفت که اثربخشی آموزش فرزندپروری ذهن آگاهانه برای والدین کودکان  استثنایی در حد متوسط (نزدیک به بالا) است.
۷۲.

اثربخشی برنامه مداخله و حمایت رفتاری بر مشکلات درونی و برونی سازی شده در دانش آموزان کم شنوا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناختی دوره ۱۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 105 - 119

کلیدواژه‌ها: کم شنوا مداخله و حمایت رفتاری مشکلات برونی سازی شده مشکلات درونی سازی شده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۳۸
این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی مداخله و حمایت رفتاری بر مشکلات درونی و برونی سازی شده در دانش آموزان کم شنوا انجام گرفت. این پژوهش به روش آزمایشی و با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان کم شنوای شهر اصفهان می شد که ۳۰ نفر از آنها با روش در دسترس انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) جایگزین شدند. مداخله طی ۱۰ جلسه 40 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا شد ولی به گروه کنترل هیچ آموزشی داده نشد. در این پژوهش از پرسشنامه خودسنجی نوجوان آخنباخ و ریسکولا استفاده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شد. یافته ها نشان داد که تفاوت معناداری بین مشکلات رفتاری گروه آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون به وجود آمده است. مداخله و حمایت رفتاری بر کاهش مشکلات درونی و برونی سازی شده در شرکت کنندگان تأثیر مثبت و معنادار داشت. بر اساس نتایج، مداخله و حمایت رفتاری از طریق کنترل هیجان ها و آموزش رفتارهای سازگارانه دانش آموزان منجر به بهبود مشکلات رفتاری می شود.
۷۳.

اثربخشی آموزش برنامه تاب آوری بر خودکارآمدی والدگری مادران کودکان ناشنوا: یک پژوهش مورد منفرد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه روانشناسی مثبت سال ۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 27 - 46

کلیدواژه‌ها: تاب آوری خودکارآمدی مادران ناشنوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸ تعداد دانلود : ۱۷۴
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش برنامه تاب آوری بر خودکارآمدی والدگری مادران کودکان ناشنوا در شهر اصفهان انجام شد. این پژوهش، یک مطالعه شبه آزمایشی از نوع مورد- منفرد و با طرح خط پایه، مداخله و پیگیری بود. جامعه آماری شامل مادران کودکان ناشنوا می شد. در این پژوهش سه مادر شرکت داشتند که با روش نمونه گیری در دسترس از یکی از آموزشگاه های خمینی شهر انتخاب شدند. ابتدا سه بار مقیاس خودکارآمدی والدگری با فاصله زمانی دو روز در میان به عنوان خط پایه اجرا شد که نشانگر ثبات نسبی در نمرات بود. سپس آموزش برنامه تاب آوری در 10 جلسه اجرا شد. شرکت کنندگان بعد از هر جلسه با مقیاس ذکر شده مورد ارزیابی قرار گرفتند و سه هفته بعد، همان مقیاس سه بار با فاصله زمانی دو روز در میان به عنوان مرحله پیگیری اجرا شد. داده های استخراج شده با روش تحلیل دیداری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که آموزش برنامه تاب آوری تاثیر مثبت و معناداری بر خودکارآمدی والدگری مادران کودکان ناشنوا داشت. اندازه اثر و درصد داده های همپوش و غیرهمپوش برای خودکارآمدی والدگری برای کل شرکت کنندگان محاسبه شد. علاوه بر این، تاثیر قابل توجه مداخله در وضعیت پیگیری مشهود بود. بر اساس یافته ها، آموزش برنامه تاب آوری باعث بهبود خودکارآمدی والدگری مادران کودکان ناشنوا شد. بنابراین، پیشنهاد می گردد که از این برنامه برای بهبود خودکارآمدی والدگری مادران کودکان ناشنوا استفاده شود.
۷۴.

تجربه زیسته چالش های پرورش فرزند ناشنوا از دیدگاه پدران شنوا: پژوهش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال ۱۹ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۷۶ 599 - 613

کلیدواژه‌ها: فرزند ناشنوا پدر شنوا تجربه زیسته پدیدارشناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۱۳۶
فرزندپروری مؤثر باعث ارتقای سلامت جسمی، عاطفی، روانی و اجتماعی کودکان می شود. این پژوهش بر اساس رویکرد پدیدارشناسی توصیفی انجام شد و هدف از اجرای آن، بررسی تجربه زیسته مشکلات پرورش فرزند ناشنوا از دیدگاه پدران شنوا بود. حجم نمونه هفت نفر بود و ملاک های اصلی برای انتخاب شرکت کنندگان، زندگی با همسر و فرزندان، داشتن حداقل یک فرزند با آسیب شنوایی شدید یا عمیق و حسی عصبی مادرزادی و داوطلب بودن برای شرکت در پژوهش بود. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده و تجربه های زندگی شرکت کنندگان بررسی شد. برای تحلیل مصاحبه ها از روش کلایزی استفاده شد. نتایج مصاحبه ها پس از استخراج موضوعی و طبقه بندی، در پنج مقوله اصلی تحت عنوان پذیرش کودک توسط والدین، موقعیت اجتماعی، آگاهی والدین، شبکه های حمایتی و چالش های زندگی طبقه بندی شدند. در مجموع، واکاوی تجربه زیسته والدین شنوای دارای کودک ناشنوا نشان داد آن ها به روش های مختلفی تحت تأثیر وضعیت ناشنوایی فرزند خود قرار می گیرند. بنابراین از این مقوله ها می توان به منظور تدوین برنامه های آموزشی و روان شناختی برای کودکان ناشنوای دارای والدین شنوا استفاده کرد.
۷۵.

تاثیر آموزش نظم بخشی به هیجان بر حساسیت بین فردی در نوجوانان با آسیب شنوایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کودکان استثنایی سال ۲۴ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۹۴) ۴۰-۳۱

کلیدواژه‌ها: نظم بخشی به هیجان حساسیت بین فردی نوجوانان کم شنوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۴۰
هدف: آسیب شنوایی یکی از موانع رشد بهنجار هیجان است و مشکلات هیجانی می تواند باعث حساسیت بین فردی شود. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش نظم بخشی به هیجان بر حساسیت بین فردی در نوجوانان با آسیب شنوایی انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی و با طرح پیش آزمون، پس آزمون با کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه نوجوانان با آسیب شنوایی شهر اصفهان در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ تشکیل دادند. نمونه پژوهش شامل ۳۰ دانش آموز نوجوان کم شنوا بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل قرار گرفتند و در هر گروه ۱۵ نفر شرکت داشتند. آموزش نظم بخشی به هیجان در ۸ جلسه برای گروه آزمایش اجرا شد در حالی که گروه کنترل در این آموزش شرکت نکردند و در لیست انتظار ماندند. ابزاری که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفت مقیاس حساسیت بین فردی بود. داده های پژوهش با روش آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیری با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-26 تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که حساسیت بین فردی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل کاهش معناداری داشت. تاثیر مداخله آموزشی بر حساسیت بین فردی و خرده مقیاس های آگاهی بین فردی و کمرویی معنادار بود در حالی که بر خرده مقیاس های نیاز به تایید، اضطراب جدایی و عزت نفس شکننده معنادار نبود. نتیجه گیری: برنامه آموزش نظم بخشی به هیجان سبب کاهش حساسیت بین فردی نوجوانان با آسیب شنوایی شد. از این رو می توان از این برنامه برای کاهش مشکلات بین فردی نوجوانان استفاده کرد.
۷۶.

تاثیر آموزش برنامه سال های شگفت انگیز بر تنظیم رفتاری هیجان مادران کودکان اوتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های نوین روانشناختی سال ۱۹ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۷۴ 178 - 184

کلیدواژه‌ها: برنامه سال های شگفت انگیز تنظیم رفتاری هیجان کودکان اوتیسم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۱۴
مادران کودکان اوتیسم در تنظیم هیجان و تعامل با فرزندشان با چالش های خاصی مواجه هستند و به آموزش و برنامه ریزی نیاز دارند. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان اثربخشی برنامه سال های شگفت انگیز بر تنظیم رفتاری هیجان مادران کودکان اوتیسم انجام شد. پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مادران کودکان اوتیسم شهرستان شهرضا در اصفهان در سال تحصیلی 1399-1400 بود. نمونه شامل 20 مادر می شد که به روش نمونه گیری در دسترس از مرکز توانبخشی کودکان اوتیسم انتخاب شدند. آن ها به روش تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل جایگزین شدند، به نحوی که در هر گروه ده آزمودنی بود. تمام آزمودنی ها پرسشنامه تنظیم رفتاری هیجان (کرایج و گارنفسکی، 2019) را به عنوان پیش آزمون کامل کردند. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه تحت آموزش برنامه سال های شگفت انگیز قرار گرفت اما گروه کنترل از برنامه رایج مرکز استفاده کرد. برای تحلیل داده ها از آزمون یومان ویتنی استفاده شد. نتایج نشان داد که برنامه سال های شگفت انگیز به طور معناداری بر مولفه های اقدام به کار دیگر (0/023=P و 2/26-=Z)، کناره گیری (0/007=P و 2/68-=Z)، رویارویی فعال (0/001=P و 4/00-=Z) و جستجوی حمایت اجتماعی (0/001=P و 3/49-=Z) از تنظیم رفتاری هیجان در مادران کودکان اوتیسم تاثیر داشت. نتایج حاکی از آن بود که برنامه سال های شگفت انگیز با تمرکز بر تعامل والد-کودک، خودکارآمدی و شناخت هیجان های خود و دیگران می تواند به عنوان روشی مفید و موثر برای بهبود تنظیم رفتاری هیجان مادران کودکان اوتیسم مورد استفاده قرار گیرد.
۷۷.

اثربخشی بخشش درمانی بر تحمل پریشانی و استرس ادراک شده مادران دارای فرزندان با آسیب بینایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناختی دوره ۲۰ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 91 - 105

کلیدواژه‌ها: استرس ادراک شده بخشش درمانی تحمل پریشانی مادران دارای فرزند با آسیب بینایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۷۱
این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی بخشش درمانی بر تحمل پریشانی و استرس ادراک شده مادران کودکان با آسیب بینایی انجام شد. پژوهش حاضر با روش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. تعداد کل جامعه آماری 90 نفر بود که 20 نفر از مادران به روش نمونه گیری در دسترس از مدارس نابینایان شهر اصفهان انتخاب و به طور تصادفی در یک گروه کنترل و یک گروه آزمایش 10 نفری جایگزین شدند. گروه آزمایش در برنامه بخشش درمانی طی 12 جلسه 60 دقیقه ای به صورت هفته ای یک بار شرکت کردند و گروه کنترل برنامه ای دریافت نکرد. ابزار پژوهش شامل مقیاس استرس ادراک شده کوهن و همکاران و مقیاس تحمل پریشانی هیجانی سیمونز و گاهر بود. داده ها به روش تحلیل کوواریانس تک متغیری تحلیل شد. یافته ها نشان داد که بخشش درمانی بر استرس ادراک شده و تحمل پریشانی شرکت کنندگان تأثیر مثبت و معناداری داشت. پیشنهاد می شود که روان شناسان از بخشش درمانی به عنوان مداخله ای مؤثر برای بهبود تحمل پریشانی و استرس ادراک شده والدین دارای فرزندان با آسیب بینایی استفاده کنند.
۷۸.

ساخت و اعتباریابی مقدماتی آزمون سنجش آمادگی تحصیلی کودکان برای ورود به دبستان در کشور افغانستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویکردهای نوین آموزشی سال ۱۹ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۳۹) 31 - 52

کلیدواژه‌ها: آزمون آمادگی ورود به مدرسه اعتباریابی کشور افغانستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۲۳
یکی از مهم ترین برنامه های نظام آموزشی برای کودکان برنامه سنجش آمادگی تحصیلی کودکان در بدو ورود به دبستان است. هدف پژوهش حاضر ساخت و اعتباریابی آزمون سنجش آمادگی تحصیلی کودکان برای ورود به دبستان در کشور افغانستان» است. این پژوهش با روش توصیفی و آزمون سازی انجام شده است. ابزار پژوهش عبارت است از: آزمون سنجش آمادگی تحصیلی کودکان برای ورود به دبستان که بر اساس منابع مقاله ای به دست آمده و ایجاد شده است. برای این منظور، 100 مقاله علمی پژوهشی مرتبط با موضوع پژوهش از 15 منبع معتبر داخلی وخارجی همچون SID،Magiran ، Irandoc، Ira medex و همچنین، PubMed، Springer، ProQuest، Scopus، Elsevie و Cochrane جمع آوری و بررسی شدند که از تعداد مقاله های یادشده، 34 مقاله که معیار ورود به پژوهش را داشتند تحلیل و بررسی شدند. جامعه آماری شامل کودکان 5 تا 7ساله آماده رفتن به مدرسه در شهر کابل بود که 290 نفر شامل 155 دختر و 135 پسر را در بر می گرفت. با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، در سه ناحیه که شامل ناحیه های 11، 13 و 15 شهر کابل بودند، اعضای نمونه انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان داد آزمون سنجش ورود به دبستان در کشور افغانستان دارای 10 مؤلفه است. این مؤلفه ها عبارت اند از: استدلال عددی، توجه و حافظه، تکمیل تصاویر، استدلال کمی، بازیابی، تداعی بازی، تکرار جمله و عدد، استدلال دیداری - فضایی، حل مسئله، مهارت دیداری - حرکتی. نتایج پژوهش نشان داد آزمون سنجش آمادگی تحصیلی کودکان در کشور افغانستان دارای روایی (روایی سازه و تحلیل عاملی) و پایایی (آلفای کرونباخ 96/0) مناسب است. بر اساس نتایج روان سنجی آزمون سنجش تحصیلی کودکان در کشور افغانستان چنین استنباط می شود که از این ابزار می توان به عنوان ابزار اولیه غربالگری و سنجش ورود به مدرسه استفاده کرد. 
۷۹.

بررسی اثربخشی درمان راه حل مدار بر خودکارآمدی و اضطراب اجتماعی نوجوانان کم بینا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۱۸ زمستان ۱۴۰۳شماره ۴ (پیاپی ۷۲) 170 - 193

کلیدواژه‌ها: اضطراب اجتماعی درمان راه حل مدار خودکارآمدی کم بینا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱ تعداد دانلود : ۲۸
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان راه حل مدار بر خودکارآمدی و اضطراب اجتماعی نوجوانان کم بینا انجام شد. این پژوهش، یک مطالعه شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. روش: جامعه آماری شامل همه نوجوانان کم بینا شهر یاسوج می شد که ۲0 نفر از آن ها به روش نمونه گیری در دسترس از مدرسه شقایق انتخاب شدند. آن ها با روش تصادفی به دو گروه ۱۰ نفری تقسیم و در یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش در 8 جلسه در درمان راه حل مدار شرکت کردند در حالی که گروه کنترل در این جلسات شرکت نکردند. آزمودنی ها با استفاده از مقیاس خودکارآمدی اجتماعی اسمیت و بتز و مقیاس اضطراب اجتماعی لیبویتز در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس مختلط در نسخه 26 نرم افزار SPSS تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که خودکارآمدی و اضطراب اجتماعی گروه آزمایش در مراحل پس آزمون و پیگیری به طور معناداری به ترتیب بیشتر و کمتر از گروه کنترل بود (001/0P=)، در حالی که بین مراحل پس آزمون و پیگیری تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0<P). نتیجه گیری: با توجه به این که درمان راه حل مدار سبب بهبود خودکارآمدی و اضطراب اجتماعی نوجوانان کم بینا در مراحل پس آزمون و پیگیری شد. بنابراین، برنامه ریزی برای آموزش درمان راه حل مدار نقش مهمی در بهبود خودکارآمدی و اضطراب اجتماعی نوجوانان کم بینا دارد.
۸۰.

تأثیر برنامه آموزشی خودتعیین گری بر خودکارآمدی اجتماعی نوجوانان با آسیب بینایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علوم شناختی و رفتاری سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۶) 1 - 20

کلیدواژه‌ها: آسیب بینایی خودتعیین گری خودکارآمدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷ تعداد دانلود : ۲۸
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش خودتعیین گری بر خودکارآمدی اجتماعی در نوجوانان با آسیب بینایی انجام شد. این پژوهش با روش نیمه آزمایشی و با استفاده از طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی نوجوانان با آسیب بینایی شهر اصفهان می شد. نمونه شامل 20 نوجوان با آسیب بینایی از مرکز توان بخشی توکل و مدرسه شهید عابدی می شد که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و با روش تصادفی به دو گروه تقسیم شدند که در هر گروه ده نفر وجود داشت. برای سنجش خودکارآمدی اجتماعی از مقیاس سنجش خودکارآمدی اجتماعی نوجوانان کنلی (1989) استفاده شد. گروه آزمایش در برنامه آموزش خودتعیین گری در 10 جلسه 60 دقیقه ای شرکت کردند؛ در حالی که گروه گواه در این برنامه شرکت نکردند. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری تجزیه وتحلیل شد. نتایج بیانگر تأثیر مثبت و معنادار مداخله بر خودکارآمدی اجتماعی و خرده مقیاس های آن در نوجوانان با آسیب بینایی بود (01/0 >p). بر اساس نتایج، خودتعیین گری از طریق تقویت مشارکت و تصمیم گیری به بهبود خودکارآمدی اجتماعی نوجوانان منجر می شود و می توان از این برنامه در مدارس و مراکز ویژه نوجوانان با آسیب بینایی استفاده کرد.  

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان